Quaestio 1 : Utrum ilia sit propria definitio baptismi quam ponit Magister: «Baptismus est tinctio, id est ablutio, corporis exterior, facta sub forma verborum praescripta»

Quaestio 2 : Utrum haec sit praecisa forma baptismi: «Ego te baptizo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti»

Quaestio 3 : Utrum sola aqua naturalis pura sit materia conveniens baptismi

Quaestio 4 : Utrum institutio baptismi evacuet circumcisionem

Distinctio Quarta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum parvuli sint baptizandi

Quaestio 2 : Utrum parvuli baptizati recipiant effectum baptismi

Quaestio 3 : Utrum parvulus exsistens in utero possit baptizari

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum adultus consentiens potest recipere effectum baptismi

Quaestio 2 : Utrum adultus fictus recipiat effectum baptismi

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum iam iustificati teneantur ad susceptionem baptismi

Pars 4

Quaestio 1 : Utrum omnes baptizati recipiant aequaliter effectum baptismi

Quaestio 2 : Quid faciendum est de parvulo exposito

Quaestio 3 : Utrum parvuli Iudaeorum et infidelium sint invitis parentibus baptizandi

Distinctio Quinta

Quaestio 1 : Utrum malitia ministri impediat conferri baptismum

Quaestio 2 : Utrum recipiens baptismum scienter a malo ministro mortaliter peccet

Quaestio 3 : Utrum aliquis debeat ministrare sacramentum baptismale quando praesumitur baptizationem vergere in periculum vitae corporalis eius qui suscipit

Distinctio Sexta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum solus sacerdos possit baptizare

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum unitas baptismi necessario requirat ut ab uno ministro conferatur

Quaestio 2 : Utrum unitas baptismi requirat simul esse ablutionem et prolationem verborum

Quaestio 3 : Utrum unitas baptismi requirat baptizantem esse distinctum personaliter a baptizato

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum in ministro baptizante requiratur intentio debita ad baptizandum

Quaestio 2 : Qualis intentio requiratur in ministro baptizante

Pars 4

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum baptismus possit iterari

Quaestio 2 : Quae sit poena iterantium baptisma

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in baptismo imprimatur character

Quaestio 2 : Utrum character sit aliqua forma absoluta

Quaestio 3 : Utrum character sit in essentia animae an in aliqua eius potentia

Distinctio Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum confirmationis sit necessarium ad salutem

Quaestio 2 : Utrum sacramentum confirmationis sit dignius baptimo

Quaestio 3 : Utrum sacramentum confirmationis possit iterari

Quaestio 4 : Utrum sit aliqua poena iterantium sacramentum confirmationis

Distinctio Octava

Quaestio 1 : Utrum eucharistia sit sacramentum Novae Legis

Quaestio 2 : Utrum ilia sit forma eucharistiae quae ponitur in canone missae

Quaestio 3 : Utrum sacramentum eucharistiae convenienter fuit institutum post cenam eu utrum possit recipi a nonieiunis

Distinctio Nona

Quaestio 1 : Utrum exsistens in mortali peccato peccet mortaliter percipiendo sacramentum eucharistiae

Distinctio Decima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum possibile sit corpus Christi sub specie panis et vini realiter contineri

Quaestio 2 : Utrum idem corpus possit esse localiter simul in diversis locis

Quaestio 3 : Utrum corpus Christi possit simul esse localiter in caelo et in eucharistia

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpori Christi naturaliter exsistenti et eidem sacramentaliter exsistenti necessario insint eaedem partes et proprietates

Quaestio 2 : Utrum quaelibet actio immanens quae est in Christo naturaliter exsistente, eadem insit sibi ut in eucharistia sacramentaliter exsistenti

Quaestio 3 : Utrum corpori Christi ut in eucharistia exsistenti possit inesse aliquis motus corporalis

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum Christus in eucharistia exsistens possit per aliquam virtutem naturalem transmutare aliquid aliud a se

Quaestio 2 : Utrum aliquis intellectus creatus possit naturaliter videre exsistentiam corporis Christi in eucharistia

Quaestio 3 : Utrum aliquis sensus possit corpus Christi sentire ut est in eucharistia

Distinctio Undecima

Pars 1

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum sit possibilis transubstantiatio

Quaestio 2 : Utrum sit possibile quodlibet ens converti in quodcumque

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum panis convertatur in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum panis in conversione in corpus Christi annihiletur

Quaestio 3 : Quibus propositionibus conversio panis in corpus Christi possit vere exprimi

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum panis triticeus cum aqua elementari coagulatus sit materia conveniens conversionis in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum solum vinum expressum de uva sit conveniens materia conversionis in sanguinem

Distinctio Duodecima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in eucharistia sit aliquod accidens sme subiecto

Quaestio 2 : Utrum in eucharistia quodcumque accidens remanens sit sine subiecto

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum accidentia in eucharistia possint habere quamcumque actionem quam poterant habere in subiecto

Pars 3

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum omnis transmutatio, quae potest causari ab agente creato circa accidentia in eucharistia manente, necessario requirat eandem quantitatem manere

Quaestio 2 : Utrum possibile sit circa eucharistiam fieri transmutationem corruptivam accidentium

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in aliqua transmutatione, facta circa eucharistiam, necesse sit aliquam substantiam actione divina redire

Distinctio Decima Tertia

Quaestio 1 : Utrum sola actione divina possit confici corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum quilibet sacerdos, proferens verba consecrationis cum intentione debita et circa materiam convenientem, possit conficere eucharistiam

Distinctio Decima Quarta

Quaestio 1 : Utrum poenitentia necessario requiratur ad deletionem peccati mortalis post baptismum commissi

Quaestio 2 : Utrum actus poenitendi requisitus ad deletionem peccati mortalis sit actus alicuius virtutis

Quaestio 3 : Utrum poenitentia-virtus sit tantum unius poenae inflictiva

Quaestio 4 : Utrum per sacramentum poenitentiae deleatur culpa

Distinctio Decima Quinta

Quaestio 1 : Utrum cuilibet peccato actuali mortali correspondeat satisfactio propria

Quaestio 2 : Utrum quicumque iniuste abstulerit vel detinet rem alienam teneatur illam restituere ita quod non possit vere poenitere absque tali restitutione

Quaestio 3 : Utrum damnificans alium in bonis personae, puta corporis vel animae, teneatur restituere ad hoc quod possit vere poenitere

Quaestio 4 : Utrum damnificans aliquem in bono famae teneatur ad restitutionem ita quod poenitere vere non possit nisi farnam restituat

Distinctio Decima Sexta

Quaestio 1 : Utrum ista tria 'contritio, confessio et satisfactio' sint partes poenitentiae

Quaestio 2 : Utrum remissio vel expulsio culpae et infusio gratiae sint una simplex mutatio

Distinctio Decima Septima

Quaestio 1 : Utrum necessarium sit ad salutem peccatori confiteri omnia peccata sua sacerdoti

Distinctiones Decima Octava et Decima Nona

Quaestio 1 : Utrum potestas clavium tantummodo se extendat ad poenam temporalem

Quaestio 2 : Utrum cuilibet sacerdoti in susceptione Ordinis conferantur claves regni caelorum

Distinctio Vigesima

Quaestio 1 : Utrum poenitentia in extremis valeat ad salutem

Distinctio Vigesima Prima

Quaestio 1 : utrum post hanc vitam possit aliquod peccatum dimitti

Quaestio 2 : Utrum confessor in quocumque casu teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum

Distinctio Vigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum peccata per poenitentiam dimissa in recidivante redeant eadem numero

Distinctio Vigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum extrema unctio sit sacramentum Novae Legis

Distinctio Vigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum in Ecclesia sint septem Ordines eo modo quo Ordo vel Ordinatio ponitur sacramentum

Distinctio Vigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum poena canonica impediat a susceptione et collatione Ordinum

Quaestio 2 : Utrum sexus muliebris aut aetas puerilis impediat susceptionem Ordinum

Distinctio Vigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum matrimonium fuerit immediate a Deo institutum

Distinctio Vigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum convenienter definiatur matrimonium «viri mulierisque coniunctio maritalis inter legitimas personas vitam indissolubilem retinens»

Quaestio 2 : Utrum consensus expressus verbis sit causa efficiens matrimonii

Distinctio Vigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum solus consensus de praesenti expressus verbis causet matrimonium

Distinctio Vigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum consensus in altero vel utroque contrahentium coactus sufficiat ad contrahendum verum matrimonium

Distinctio Trigesima

Quaestio 1 : Utrum ad contractum matrimonii requiratur consensus sequens apprehensionem non erroneam

Quaestio 2 : Utrum inter Mariam et Ioseph fuit verum matrimonium

Distinctio Trigesima Prima

Quaestio 1 : Utrum sint tria bona matrimonii, quae Magister ponit in littera, scilicet fides, proles et sacramentum

Distinctio Trigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum in matrimonio sit simpliciter necessarium reddere debitum coniugale alteri petenti

Distinctio Trigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum fuerit licita aliquando bigamia

Quaestio 2 : Utrum 'bigamus ante baptismum' possit post baptismum ad sacros Ordines promoveri

Quaestio 3 : Utrum in Lege Mosaica fuerit licitum repudiare uxorem

Distinctio Trigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum impotentia ad actum carnalem impediat matrimonium simpliciter

Distinctio Trigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum adulterium cum aliquo, vivente viro primo, impediat matrimonium cum eadem post mortem illius viri

Distinctio Trigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum servitus impediat matrimonium

Quaestio 2 : Utrum aetas puerilis possit impedire matrimonium

Distinctio Trigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum Ordinis impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum votum continentiae impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum disparitas cultus impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima

Quaestio 1 : Utrum cognatio carnalis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Prima

Quaestio 1 : Utrum affinitas impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum resurrectio generalis hominum sit futura

Quaestio 2 : Utrum possit esse notum per rationem naturalem resurrectionem generalem hominum esse futuram

Quaestio 3 : Utrum natura possit esse causa activa resurrectionis

Quaestio 4 : Utrum resurrectio sit naturalis

Quaestio 5 : Utrum resurrectio futura sit in instanti

Distinctio Quadragesima Quarta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in quolibet homine resurget totum quod fuit de veritate naturae humanae in eo

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum ignis infernalis cruciet malignos spiritus

Quaestio 2 : Utrum homines damnati post iudicium cruciabuntur igne infernali

Distinctio Quadragesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum anima separata possit intelligere quiditates sibi ante separationem habitualiter notas

Quaestio 2 : Utrum anima separata possit acquirere cognitionem alicuius prius ignoti

Quaestio 3 : Utrum anima separata possit recordari praeteritorum quae ipsa novit coniuncta

Quaestio 4 : Utrum beati cognoscant orationes quas eis offerimus

Distinctio Quadragesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum in Deo sit iustitia

Quaestio 2 : Utrum in Deo sit misericordia

Quaestio 3 : Utrum in Deo distinguatur iustitia a misericordia

Quaestio 4 : Utrum in punitione malorum concurrat ex parte Dei punientis iustitia cum misericordia

Distinctio Quadragesima Septima

Quaestio 1 : Utrum universale iudicium sit futurum

Quaestio 2 : Utrum mundus sit purgandus per ignem

Distinctio Quadragesima Octava

Quaestio 1 : Utrum Christus in forma humana iudicabit

Quaestio 2 : Utrum in iudicio vel post cessabit motus corporum caelestium

Distinctio Quadragesima Nona

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum beatitudo consistit per se in operatione

Quaestio 2 : Utrum beatitudo immediatius perficiat essentiam quam potentiam ipsius beati

Quaestio 3 : Utrum beatitudo per se consistit in pluribus operationibus simul

Quaestio 4 : Utrum beatitudo per se consistit in actu intellectus vel voluntatis

Quaestio 5 : Utrum beatitudo simpliciter consistit in actu voluntatis qui est fruitio

Quaestio 6 : Utrum ad essentiam beatitudinis pertineat securitas perpetua

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpus hominis beati post resurrectionem erit impassibile

How to Cite

Quaestio 1

Utrum iustitiam originalem in Adam necesse sit ponere aliquod donum supernaturale

QUESTIO UNICA. Utrum justitiam originalem in. Adam, necesse sit. ponere aliquod. donum esse supernaturale ?

Alens. 2. p. g. 91. 4n. 1..et 2. per tot. D. Bonaveni hice d. 2." qd 9. eL. 3. 3). -Thora? 22; ^ q. 85. a. 1. Ubi Conrad. Cajet. Henr. quodl. 6. q 41. Durand. 2d. 217792 5. Eiehard--d. 30; q. 9543-9 Nomga-. S. "T7gd- 06.91 Bellarm:-

c. 1. de gratia primi hom. c. 1. 5. 6. Vasq. Lo dq uda Moln. 0L m.7..27. Scol.- inf. d. 31. S Istae questiones, et ix Reportat 35. q.. 1.

Circa (a) distinctionem vigesimam nonam, in qua Magister agit de gratia, quam primi parentes in statu innocentiae habuerunt, quaero, utrum justitiam originalem in Adam necesse sit ponere aliquod donum esse supernaturale? Quod non, quia si ponitur, ponitur propter rectitudinem excludentem omnem rebellionem potentiarum, et propter immortalitatem pro statu illo habitam; utrumque istorum potest salvari ex puris naturalibus, quia utrumque istorum est poena; poena aulem "non: est sme "eulpa. Qwed mors sit poena, patet. De rebellione etiam probatur, quia pugna potentiarum inferiorum ad superiores, poena est.

Praeterea, voluntas in puris naturalibus suis est recta, quia non fuit faeta a Deo curva, et ita rectitudo est ab origine; ergo originaliter convenit homini, el per consequens justitia, quia rectitudo voluntatis est justitia; ergo voluntas in puris naturalibus habet justitiam originalem.

Praeterea, si tantum. esset donum supernaturale, ergo peecatum corrginale. tantum. esset. 63. rentia istius doni supernaturalis; ergo aliquis factus in puris naturalibus, actu esset sequalis illi qui per peecatum amisisset ju. stitiam originalem, et ita essent equaliter puniendi, quod videtur inconveniens.

Contra. naturalia manent inte- gra in peccatore secundum Dionysium; justitia originalis non manet, patet per effectus sibi assignatos; ergo, etc.

SCHOLIUM

Sententia Henrici praeter dona infusa ponendam in voluntate rectitudinem quamdam naturalem, quae sit ut qualitas ejus, cujus loco per peecatum posita est curvitas; justitia ergo originalis illam rectitudinem, praeter infusa dona, includit; hanc refutat Doctor quinque rationibus et clare.

Hic dicitur (b) quod praeter istam rectitudinem infusam, si qua fuerit, oportet ponere in voluntate rectitudinem, quae est sicut qualitas in quantitate, cui opponitur eurvitas naturalis inilicta ipsi voluntati, quam ipsa incurrit peccando; et ex ista curvitate sequitur inobedientia virium inferiorum, quia licet voluntas recta possit eis dominari, non tamen voluntas sic ineurvata. Exemplum ponitur de virga recta, et postea ineurvata, cujus rectitudo est naturalis, non tamen ita quod sit de essentia ejus. Declaratur istud, quia alias non videtur quod possit salvari, quod peceatum vulneret in naturalibus ;si enim corrumperet tantum aliquod donum gratuitum, spoliaret tantum in gratuitis; ergo ad hoc quod vulneratio ponatur in naturalibus, oportet ponere aliquam rectitudinem, qua privetur per peccatum. Si ergo ponatur aliquod donum supernaturale praeter illam rectitudinem, oportet dicere quod justitia originalis includat utrumque, quia si tanium attenditur secundum illud donum, saquales essent iste qui est in puris naturalibus, et peccator, et sicut deduxit. quoddam argumentum in opponendo, sequeretur quod essent sequaliter puniendi.

Contra istud objicitur, (c) quia secundum istam positionem non videtur possibile voluntatem peccare, nisi habeat rectitudinem naturalem, quae posset corrumpi per peccatum; fiat igitur sine isto addito in.sola essentia sua, ipsa non poterit peccare, quod videtur absurdum, quia ipsa potest justitiam tenere, hoc est velle coneorditer dictamini legis naturalis, et non est necesse ita velle, quia libera est; ergo potest peccare; ergo non oportet ponere talem qualitatem, ut ejus opposita curvitas inducatur per peccatum.

Praeterea, non tantum propter illam eurvitatem videtur esse rebellio potentiarum, quia voluntas ex libertate sua naturali videtur melius et magis dominari virtutibus inferioribus, quam ex illa qualitate accidentali; quia ipsa secundum essentiam suam est suprema potentia, igitur non erit ista qualitas tota ratio dominandi, ita quod si ipsa non insit, non denominetur voluntas.

Praeterea tunc posset cognosci per rationem naturalem, hune statum non esse naturalem, quia manifestum est nunc esse rebellionem in potentiis inferioribus, ercqerevmome potest. .esse; nisi corrumpatur rectitudo voluntatis. Consequens est inconveniens, quia praclarissimi Philosophi ad hoc pertingere non potuerunt.

Praeterea, ista rectitudo corrupta est totaliter per primum peccatum mortale; igitur cum secundum peccatum ita formaliter sit peccatum sicut. primum, oportet quod ita corrumpat ipsam secundum sicut primum; sed se: cundum non potest illam rectitudinem corrumpere, quia jam nor manet; ergo nec primum est peccatum "ex hoc quod corrumpi istam.

Praeterea, illa rebellio videtur esse in homine existente in puris naturalibus; igitur non est propter aliquam eurvitatem, quam incurrit voluntas per peccatum. Probatio antecedentis, naturale est unicuique appetitui ferri in suum appetibile; et si est appetitus non liber, naturale est ei summe ferri quantum potest, quia sicut talis appetitus, secundum Damascenum 24. ducitur, et non est in potestate sua ejus actus, ita non est in potestate ejus intensio actus, quin agat quantum potest; igitur cumappetitus sensitivus existensin puris naturalibus habeat proprium appetibile et delectabile, summe haberet tendere in illud quantum est ex se, et illud tendere impediret acetum rationis, quia adhuc essent istae potentiae in eadem essentia sicut modo, propter quam unitatem impediunt se mutuo in actibus suis intensis, secundum Avicennam 6. Naturalium; ergo deberet conari ratio ad impediendum istam delectationem summam partis sensitiva, et non posset inferior potentia cohiberi sine aliqua tristitia et difficultate in ipsa exisLente, quia sicut ipsa summe inclinatur ad hoc, ita ex parte sui summe renititur ad oppositum; igitur ibi esset rebellio, quia inclinatio potentiae inferioris ad delectandum contra judicium rationis, et difficultas in refraenando illum appetitum.

SCHOLIUM.

Ad effectum tranquillitatis inter potentias animae, qui tribuitur justitizee originis, oportet ponere donum aliquod in voluntate, quo faciliter se retraheret a delectabilibus appetitus; item alia dona in appetibus inferioribus, quibus delectabiliter moverentur a voluntate juxta rectam rationem, etiam quando sua delectabilia desererent.

Potest dici ergo (d) quod si originalis justitia habuit illum effectum, facere scilicet perfectam tranquiflitatem in anima, quantum ad omnes potentias, ita quod natura inferior non inclinaretur contra judicium superioris, aut si inclinaretur quantum est ex se, posset tamen a superiori regulari, et ordinari sine difficultate supe- rioris et sine tristitia inferioris, cum hoc non habuerit potentia faeta in puris naturalibus, necesse est ipsam ponere donum supernaturale, quo sit ista tranquillitas perfecta in anima.

Ex hoc potest formari secunda ratio: Voluntas enim conjuncta appetitul sensitivo, nata est condeleetari sibi, sicut intellectus conjunctus sensui, natus est intelligere sensibilia; et si talis voluntas multis appetitibus sensitivis conjungitur, nata est condelectari illis omnibus; et ita non tantum illum appetitum non potest retrahere a suo delectabili, sine aliqua contraria inclinatione ex parte istius appetitus et difficultate. Sed nee etiam seipsum videtur posse retrahere sine difficultate, a condelectando 11h asappetitur;-ad-dhog igitur ut se delectabiliter retrahat, oportet eam in aliud ferri sibi delectabilius, quam sit illud delectabile appetitus inferioris, cui condelectaretur. Si hoc non esset, igitur ad hoc quod voluntas possit se retrahere sine delectabiliter ab omni delectatione inordinata,cum aliqua vi inferiori, oportuit aliquid ex se Ipsi voluntati esse delectabilius, quam aliquod delectabile alicujus vis inferioris; et cum nihil sit tale ex parte ipsius voluntaris, oportet aliquid fuisse in voluntate supernaturale, quo fieret sibi finis delectabilior, quam aliquod delectabile alicujus appetitus sensitivi, propter quam rationem, deleetabilius se retraheret a condelectando —appetitul sensitivo quam recedendo ab illo delectabili. scilicet, fine. Si igitur in primo homine fuit ille effectus, scilicet perfecta tranquillitas, et erit effectus originalis justitis; illa justitia fuit donum supernaturale, quia fecit Deum delectabiliorem voluntati quam aliquod appetibile sensibile, quod non potuib esse ex aliquo dono naturali ipsius voluntatis.

Sed numquid ex hoc (e) tollitur omnis rebellio, ut potentia inferior deleectabiliter se retrahat a suo deleetabili proprio? Respondeo, si voluntas abstinet delectabiliter a condelecetando potentis inferiori, totus homo delectabiliter abstinet a delectabili appetitus sensitivi inferloris; non autem totus homo eum tristitia abstinet, si vis illa inferior abstinet cum tristitia; hoc enim convenit homini simpliciter, quod ei convenit secundum potentiam superiorem, Heo propter hoc ab eo negatur, etsi non conveniat ei secundum potentiam inferiorem.

Quod si dicatur, quod ipsa potentia inferior ex parte sui delectabiliter obediat rationi, tunc videtur quod oporteat aliquid ponere in potentia inferiori, quo sic delectabiliter feratur in delectabile voluntatis. Non enim videtur quod ex natura illius potentis esset, deleetabiliter avelli a suo delectabili, nec etiam erat ex natura sua, inquantum est inferior voluntate, delectabiliter avelli a suo delectabili ab ipsa voluntate, quia iste ordo essentialis manet nune, et tamen nunc non est talis delectatio; oporteret enim ponere in singulis potentiis appetitivis inferioribus, singula dona, ita quod quaelibet per suum donum deleetabiliter moveretur a voluntate, et ipsa voluntas per donum suum delectabiliter moveret se ad potentias inferiores, etsi essent talia plura dona, potissimum tamen fuit justitia originalis, quc fuit in voluntate.

Per illud enim donum, voluntas quasdam delectationes appetitus sensitivi praevenisset ne unquam ille inessent, puta adulterandi cum puella alinea; quasdam imperasset, et bene eis fuisset usus homo, puta cognoscendi suam, obediendo praccepto divino, illi scilicet: Crescite et multiplicamini, etc. ita quod istas delectationes lieitas, quandoque habendas pro tune, quando infuissent, non habuisset voluntas pro fine, sed ad finem debitum retulisset. A quibusdam etiam deleetabilibus licitis, quandoque habendis, quandoque avertisset, sicut ab illa delectatione, quae non erat habenda, nisi pro tempore, et quodcumque Istorum, sive praevenire, sive bene uti habitis, sive avertere ab habendis deleetabilibus, voluntas delectabiliter faceret, per donum illud supernaturale, quo deleetabilius fuit sibi fini ultimo inharere, et omnibus ordinatis ad illum, quam ab illo separari inharrendo alicui delectabili, non ordinato ad istum finem.

Ista omnia ex puris naturalibus, suis non potuit habere, et si ex se haberet aliquod donum eui haec. omnia convenirent, nec propter, hoc esset delectata, licet totus homo delectaretur, cujus ista erat principalis potentia delectandi. Nec forte necesse est ponere, quod nullus sensitivus appetitus potuit tunc tristari; potuit enim visus tunc videre turpe visibile, et auditus audire turpe audibile, et utrumque potuit offendere aappetitum sensitivum, sicut et conveniens sensibile delectare. Sed voluntas tunc bene usa fuisset istis tristitiis et. delectabiliter appetituum inferiorum, ita quod non contristata fuisset immoderate ab appetitibus inferioribus, sicut bene usa fuisset delectabilibus eorum, non immoderate delectando.

De alio effectu, (f) qui attribuitur originali justiti,, scilicet immortalitate, non oportet arguere, quia ista immortalitas, ut dictum fuit dist. 19. non fuit impossibilitas moriendi etiam stante isto statu, sed possibilitas non moriendi, quae possibilitas conservata fuisset in actu non moriendi per multa adjutoria, quae dicta sunt ibi, puta per esum ligni vitz,e, per custodiam Angelorum, per protectionem divinam et bonum regimen inirinsecum, et czeteraibi dicta. ——

Ad primum argumentum (g) dieo, quod neutrum istorum ex puris naturalibus potest haberi. Cum probatur, quia opposita istorum sunt poenae, dico quod non, sed conditiones naturales, sicut non est poena bovi mori, sed naturale, et quod appetitus ejus feratur in suum delectabile. Ex quo enim homo compositus est multis partibus organicis, et ita sunt in eo multi appetitus, naturale est quemlibet ferri in suum delectabile, et etiam ipsum corpus consumi votest, nisi sint remedia, quae sup- pleant abundanter ne consumptio ista vincat.

Contra istud, quia ista fuissent passiones involuntarie, ergo et pons. Respondeo et dico, quod licet involuntarie voluntate naturali, non tamen poena, nam contra inclinationem naturalem bovis est mori, et tamen illa non est sibi poena. Si autem dieas involuntarium, quia contra actum voluntatis, dico quod non fuisset poena involuntaria voluntati existenti in puris naturalibus; si enim ipsa voluisset naturam suam habuisse conditionem supernaturalem, peccasset.

Ad secundum dico, quod ista rectitudo naturalis, est libertas innata ipsi voluntati, in qua necessarium est voluntatem fieri a Deo, nec illa per peccatum corrumpitur. Et ita justitia originalis, $1 ponatur rectitudo naturalis voluntatis, erit ipsa libertas ejus, sed isia non habet illos effectus qui attribuuntur justitie — originali quod si isti effectus attribuantur uni qualitati medic inter naturam et virtutem infusam, illam qualitatem mediam non est necesse ponere, quia quaecumque apparent inconvenientia de voluntate, salvabuntur sine ea.

Ad tertium dico, quod existens in puris naturalibus, non est zequalis ei, qui peccavit existens in justitia, non quia iste habeat aliquam curvitatem, quam ille non habet, sed quia iste debitor est justiti?e originalis quam accepit, ille non, ideo iste est. reus, et ille non. Et si neutri conferatur visio Dei, uni famen est carentia visionis. poena, alii non est. Reus enim privatur ea propter reatum peccati, alter vero privatur ex conditione naturae.

SCHOLIUM.

Quod tangit Henricus, scilicet ultra illam qualitatem naturalem, ponendum esse donum supernaturale. Respondet Doctor ac si hocc esset quartum argumentum, explicando rem magis, donum illud non esse gratiam gzratificantem, sed hanc excedere, quatenus firmius jungit fini, et ab ea excedi quatenus non est principium meriti, tamen dissociari nequeunt, et ille status utrumque donum compleetebatur.

Ad quartum dico, (h) quod si fuerit aliquod donum supernatu- rale, non tamen oportet quod sit principium merendi; se enim habet ad gratiam, qua est principium meriti, sicut. excedens et exces-" sum. lLixcedens quidem, quia fini: ultimo conjunxit firmius voluntatem quam gratia. Ita enim conjunxit secundum aliquos, quod non patiebatur secum aliquod peccatum veniale; charitas autem compatitur; vel secundum praedicta, ' saltem ita conjunxit, quod facilius et delectabilius erat ei pati ab aliqua tristitia inferiori, quam alicui delectationi inferiori acquiescere, recedendo a delectatione finis. Istam facilitatem non facit gratia, cum qua stat pronitas ad malum, et difficultas ad bonum. Sed excedit gratia in hoc, quia ipsa conjungit fini, ut bono supernaturali, et ut supernaturaliter per meritum attingendo tale bonum; non sic istud donum, sed tantum conjuncebat illi bono, ut convenienti et delectabili.

Ad aliud (1), quod tangit in positione de virga, non est simile; non enim quantitas corporalis potest fieri in aliquo, ut videtur, sine aliqua determinata qualitate quartae speciel; sed essentia et potentia spiritualis possunt fieri sine habitu.

Ad aliud (k), quod tangit de vuinerationibus in naturalibus, dicetur infra dist. 35. quando dicetur quod peccatum est corruptio boni et cujus boni, utrum ipsius natura in qua est, vel alterius; de hoc etiam in fine illius auzestionis.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1