Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Ordinatio

Liber 1

Prologus

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum homini pro statu isto sit necessarium aliquam doctrinam supernaturaliter inspirari

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum cognitio supernaturalis necessaria viatori sit sufficienter tradita in sacra Scriptura

Pars 3

Quaestio 1-3 : Utrum theologia sit de Deo tamquam de primo obiecto; Utrum theologia sit de Deo sub aliqua speciali ratione; Utrum theologia sit de omnibus ipsorum ad primum eius subiectum

Quaestio 2 (Depreciated; to be deleted) : Utrum theologia sit de Deo sub aliqua speciali ratione

Quaestio 3 (Depreciated; to be deleted) : Utrum theologia sit de omnibus ipsorum ad primum eius subiectum

Pars 4

Quaestio 1 : Utrum theologia in se sit scientia, et utrum subalternans vel subalternata

Pars 5

Quaestio 1-2 : Utrum theologia sit scientia practica vel speculativa; Utrum ex ordine ad praxim ut ad finem dicatur per se scientia practica

Quaestio 2 (Depreciated; to be deleted) : Utrum ex ordine ad praxim ut ad finem dicatur per se scientia practica

Distinctio 1

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum obiectum fruitionis per se sit finis ultimus

Quaestio 2 : Utrum finis ultimus habeat tantum unam rationem fruibilis

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum frui sit aliquis actus elicitus a voluntate, vel passio recepta in voluntate

Quaestio 2 : Utrum fine apprehenso per intellectum necesse sit voluntatem frui eo

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum Deo conveniat frui

Quaestio 2 : Utrum viator fruatur

Quaestio 3 : Utrum peccator fruatur

Quaestio 4 : Utrum bruta fruantur

Quaestio 5 : Utrum omnia fruantur

Distinctio 2

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in entibus sit aliquid exsistens actu infinitum

Quaestio 2 : Utrum aliquod infinitum esse sit per se notum

Quaestio 3 : Utrum sit tantum unus Deus

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum possibile sit cum unitate essentiae divinae esse pluralitatem personarum

Quaestio 2 : Utrum sint tantum tres personae in essentia divina

Quaestio 3 : Utrum cum essentia divina possit stare in aliquo ipsum esse productum

Quaestio 4 : Utrum in essentia divina sint tantum duae productiones intrinsecae

Distinctio 3

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum Deus sit naturaliter cognoscibilis ab intellectu viatoris

Quaestio 2 : Utrum Deus sit primum cognitum a nobis naturaliter pro statu isto

Quaestio 3 : Utrum Deus sit primum obiectum naturale adaequatum respectu intellectus viatoris

Quaestio 4 : Utrum aliqua veritas certa et sincera possit naturaliter cognosci ab intellectu viatoris absque lucis increatae speciali illustratione

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum in qualibet creatura sit vestigium Trinitatis

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum in parte intellectiva proprie sumpta sit memoria habens speciem intelligibilem priorem naturaliter actu intelligendi

Quaestio 2 : Utrum pars intellectiva proprie sumpta vel aliquid eius sit causa totalis gignens actualem notitiam vel ratio gignendi

Quaestio 3 : Utrum principalior causa notitiae genitae sit obiectum in se vel in specie praesens vel ipsa pars intellectiva animae

Quaestio 4 : Utrum in mente sit distincte imago Trinitatis

Distinctio 4

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus generat alium Deum'

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus est Pater et Filius et Spiritus Sanctus'

Distinctio 5

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum essentia divina generet vel generatur

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum Filius generetur de substantia Patris

Distinctio 6

Quaestio 1 : Utrum Deus Pater genuit Deum Filium voluntate

Distinctio 7

Quaestio 1 : Utrum potentia generandi in Patre sit aliquid absolutum vel proprietas Patris

Quaestio 2 : Utrum possint esse plures Filii in divinis

Distinctio 8

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum Deus sit summe simplex

Quaestio 2 : Utrum aliqua creatura sit simplex

Quaestio 3 : Utrum cum simplicitate divina stet quod Deus vel aliquid formaliter dictum de Deo sit in genere

Quaestio 4 : Utrum cum simplicitate divina possit stare distinctio perfectionum essentialium praecedens actum intellectus

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum solus Deus sit immutabilis

Distinctio 9

Quaestio 1 : Utrum generatio Filii in divinis sit aeterna

Distinctio 10

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus producitur per actum et modum voluntatis

Distinctio 11

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a Patre et Filio

Quaestio 2 : Utrum si Spiritus Sanctus non procederet a Filio, posset stare distinctio realis ipsius a Filio

Distinctio 12

Quaestio 1 : Utrum Pater et Filius spirent Spiritum Sanctum in quantum sunt omnino unum vel in quantum distincti

Quaestio 2 : Utrum Pater et Filius spirent uniformiter Spiritum Sanctum

Distinctio 13

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus sit genitus, sive utrum productio Spiritus Sancti sit generatio vel distinguatur ab ea

Distinctiones 14, 15, et 16

Quaestio 1 : Utrum quaelibet persona mittat quamlibet

Distinctio 17

Pars 1

Quaestiones 1-2 : Utrum necesse sit ponere caritatem creatam, formaliter inhaerentem naturae beatificabili

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum tota caritas praeexsistens corrumpatur ita quod nulla realitas eadem numero maneat in caritate maiore et minore

Quaestio 2 : Utrum illud positivum caritatis praeexsistentis quod manet in augmento, sit tota essentia caritatis intensae

Distinctio 19

Quaestio 1 : Utrum personae divinae sint aequales secundum magnitudinem

Quaestio 2 : Utrum quaelibet persona sit in alia

Distinctio 20

Quaestio 1 : Utrum tres personae sint aequales in potentia

Distinctio 21

Quaestio 1 : Utrum haec sit veta 'solus Pater est Deus'

Distinctio 22

Quaestio 1 : Utrum Deus sit nominabilis a nobis aliquo nomine significante essentiam divinam in se, ut est 'haec'

Distinctio 23

Quaestio 1 : Utrum persona secundum quod dicit aliquid commune Patri et Filio et Spiritui Sancto, dicat praecise aliquid secundae intentionis

Distinctio 24

Quaestio 1 : Utrum in divinis sit proprie numerus

Distinctio 25

Quaestio 1 : Utrum persona in divinis dicat substantiam vel relationem

Distinctio 26

Quaestio 1 : Utrum personae constituantur in esse personali per relationes originis

Distinctio 27

Quaestiones 1-3 : Utrum verbum creatum sit actualis intellectio; Utrum verbum in divinis dicat proprium personae genitae; Utrum verbum divinum dicat respectum ad creaturam

Distinctio 28

Quaestio 1 : Utrum 'ingenitum' sit proprietas ipsius Patris

Quaestio 2 : Utrum innascibilitas sit proprietas constitutiva primae personae in divinis

Quaestio 3 : Utrum personae prima divina constituatur in esse personali aliqua relatione positiva ad secundam personam

Distinctio 29

Quaestio 1 : Utrum principium dicatur univoce de principiis ad intra et ad extra in Deo

Distinctio 30

Quaestiones 1-2 : Utrum de Deo dicatur aliqua relatio ex tempore; Utrum Dei ad creaturam possit esse aliqua relatio realis

Distinctio 31

Quaestio 1 : Utrum identitas, similitudo et aequalitas sint relationes reales in Deo

Distinctio 32

Quaestiones 1-2 : Utrum Pater et Filius diligant se Spiritu Sancto; Utrum Pater sit sapiens sapientia genita

Distinctiones 33 et 34

Quaestiones 1-3 : Utrum proprietas sit idem cum persona, utrum sit idem cum essentia, et utrum persona sit idem cum essentia

Distinctio 35

Quaestio 1 : Utrum in Deo sint relationes aeternae ad omnia scibilia ut quiditative cognita

Distinctio 36

Quaestio 1 : Utrum fundamentum relationis aeternae ad Deum ut cognoscentem habeat vere esse essentiae ex hoc quod est sub tali respectu

Distinctio 37

Quaestio 1 : Utrum Dei omnipotentia necessaria inferat eius immensitatem

Distinctio 38

Quaestio 1 : Utrum scientia Dei respectu factibilium sit practica

Distinctio 40

Quaestio 1 : Utrum praedestinatus possit damnari

Distinctio 41

Quaestio 1 : Utrum sit aliquod meritum praedestinationis vel reprobationis

Distinctio 42

Quaestio 1 : Utrum Deum esse omnipotentem possit probari naturali ratione

Distinctio 43

Quaestio 1 : Utrum prima ratio impossibilitatis rei fiendae sit ex parte Dei vel rei factibilis

Distinctio 44

Quaestio 1 : Utrum Deus possit aliter facere res quam ab ipso ordinatum est eas fieri

Distinctio 45

Quaestio 1 : Utrum Deus ab aeterno voluit alia a se

Distinctio 46

Quaestio 1 : Utrum voluntas beneplaciti Dei semper impleatur

Distinctio 47

Quaestio 1 : Utrum permissio divina sit aliquis actus voluntatis divinae

Distinctio 48

Quaestio 1 : Utrum voluntas creata sit bona moraliter quandocumque conformatur voluntati increatae

Liber 2

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum primaria causalitas respectu causabilium de necessitate sit in tribus personis

Quaestio 2 : Utrum Deus possit aliquid creare

Quaestio 3 : Utrum sit possibile Deum producere aliquid 'aliud a se' sine principia

Quaestio 4 : Utrum creatio angeli sit idem angelo

Quaestio 5 : Utrum relatio creaturae ad Deum sit eadem fundamento

Quaestio 6 : Utrum angelus et anima differant specie

Distinctio 2

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in exsistentia actuali angeli sit aliqua successio formaliter

Quaestio 2 : Utrum in angelo actualiter exsistente necesse sit ponere aliquid mensurans exsistentiam eius aliud ab ipsa exsistentia

Quaestio 3 : Utrum omnium aeviternorum sit unum aevum

Quaestio 4 : Utrum operatio angeli mensuretur aevo

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum angelus sit in loco

Quaestio 2 : Utrum angelus requirat determinatum locum

Quaestio 3 : Utrum angelus posset simul esse in duobus locis

Quaestio 4 : Utrum duo angeli possunt simul esse in eodem loco

Quaestio 5 : Utrum angelus possit moveri de loco ad locum motu continuo

Quaestio 6 : Utrum angelus possit movere se

Quaestio 7 : Utrum angelus possit moveri in instanti

Quaestio 8 : Utrum angelus possit moveri ab extrema in extremum non pertranseundo medium

Distinctio 3

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum substantia materialis ex se sive ex natura sua sit individua vel singularis

Quaestio 2 : Utrum substantia materialis per aliquid positivum intrinsecum sit de se individua

Quaestio 3 : Utrum substantia materialis per actualem exsistentiam sit individua vel ratio individuandi aliud

Quaestio 4 : Utrum substantia materialis per quantitatem sit individua vel singularis

Quaestio 5 : Utrum substantia materialis sit haec et individua per materiam

Quaestio 6 : Utrum substantia materialis sit individua per aliquam entitatem per se determinantem naturam ad singularitatem

Quaestio 7 : Utrum sit possibile plures angelos esse in eadem specie

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum angelus posset se cognoscere per essentiam suam

Quaestio 2 : Utrum angelus habeat notitiam naturalem distinctam essentiae divinae

Quaestio 3 : Utrum ad hoc quod angelus distincte cognoscat quiditates creatas requiratur quod habeat distinctas rationes cognoscendi eas

Distinctiones 4-5

Quaestiones 1 et 2 : Utrum inter creationem et beatitudinem angeli boni fuerit aliqua mora

Distinctio 6

Quaestio 1 : Utrum angelus malus potuerit appetere aequalitatem Dei

Quaestio 2 : Utrum primum peccatum angeli fuerit formaliter superbia

Distinctio 7

Quaestio 1 : Utrum malus angelus necessario velit male

Distinctio 8

Quaestio 1 : Utrum angelus possit assumere corpus in quo exerceat opera vitae

Distinctio 9

Quaestio 1 : Utrum angelus superior possit illuminare inferiorem

Quaestio 2 : Utrum unus angelus possit intellectualiter loqui alteri

Distinctio 10

Quaestio 1 : Utrum omnes angeli mittantur

Distinctio 11

Quaestio 1 : Utrum angelus custodiens possit effective aliquid causare in intellectu hominis custoditi

Distinctio 13

Quaestio 1 : Utrum lux gignat lumen tamquam propriam speciem sensibilem sui

Distinctio 14

Quaestio 1 : Utrum corpus caeleste sit essentia simplex

Quaestio 2 : Utrum aliquod sit caelum mobile, aliud a caelo stellato

Distinctio 26

Quaestio 1 : Utrum gratia sit in essentia animae vel in potentia

Distinctio 27

Quaestio 1 : Utrum gratia sit virtus

Distinctio 28

Quaestio 1 : Utrum liberum arbitrium hominis sine gratia possit cavere omne peccatum mortale

Distinctio 29

Quaestio 1 : Utrum iustitiam originalem in Adam necesse sit ponere aliquod donum supernaturale

Distinctiones 30-32

Quaestiones 1-4

Distinctio 33

Quaestio 1 : Utrum peccato originali debeatur sola carentia visionis divinae pro poena

Distinctiones 34-37

Quaestiones 1-5

Distinctio 38

Quaestio 1 : Utrum intentio sit solus actus voluntatis

Distinctio 39

Quaestiones 1-2 : Utrum synderesis sit in voluntate

Distinctio 40

Quaestio 1 : Utrum omnis actus sit bonus ex fine

Distinctio 41

Quaestio 1 : Utrum aliquis actus noster possit esse indifferens

Distinctio 42

Quaestio 1 : Utrum peccata capitalia distinguantur

Distinctio 43

Quaestio 1 : Utrum voluntas creata possit peccare ex malitia

Distinctio 44

Quaestio 1 : Utrum potentia peccandi sit a Deo

Liber III

Distinctio Prima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum possibile fuerit humanam naturam uniri Verbo in unitate suppositi

Quaestio 2 : Utrum tres personae possent assumere eandem naturam numero

Quaestio 3 : Utrum una persona possit assumere plures naturas

Quaestio 4 : Utrum suppositum creatum possit substantificare hypostatice aliam naturam creatam quam illam quam habet

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum formalis ratio terminandi unionem naturae humanae ad Verbum sit proprietas eius relativa

Distinctio Secunda

Quaestio 1 : Utrum naturam aliquam immediate uniri Verbo hypostatice et non frui eo includat contradictionem

Quaestio 2 : Utrum Verbum primo et immediate assumpsit totam naturam humanam

Quaestio 3 : Utrum incarnationem praecessit corporis organizatio et animatio

Distinctio Tertia

Quaestio 1 : Utrum beata Virgo fuerit concepta in peccato originali

Quaestio 2 : Quare et quomodo corpus Christi non contraxit sicut alia corpora peccatum originale

Distinctio Quarta

Quaestio 1 : Utrum beata Virgo fuerit vere Mater Dei et hominis

Distinctio Quinta

Quaestio 1 : Utrum natura divina assumpsit naturam humanam vel assumere potuit

Quaestio 2 : Utrum persona creata fuerit assumpta vel potuit assumi

Distinctio Sexta

Quaestio 1 : Utrum in Christo sit aliquod esse aliud ab esse increato

Quaestio 2 : Utrum Christus sit aliqua duo

Quaestio 3 : Quae illarum trium opinionum, quas recitat Magister, sit tenenda

Distinctio Septima

Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus est homo'

Quaestio 2 : Utrum Deus factus sit homo

Quaestio 3 : Utrum Christus praedestinatus sit esse Filius Dei

Distinctio Octava

Quaestio 1 : Utrum in Christo sint duae filiationes reales

Distinctio Nona

Quaestio 1 : Utrum Christo debeatur latria vel honor latriae solummodo secundum naturam divinam

Distinctio Decima

Quaestio 1 : Utrum Christus sit filius Dei adoptivus

Distinctio Undecima

Quaestio 1 : Utrum Christus sit creatura

Quaestio 2 : Utrum Christus, secundum quod homo, sit creatura

Quaestio 3 : Utrum Christus incepit esse

Distinctio Duodecima

Quaestio 1 : Utrum natura humana in Christo potuit peccare

Distinctio Decima Tertia

Quaestio 1 : Utrum animae Christi potuit conferri summa gratia quae potuit conferri creaturae

Quaestio 2 : Utrum animae Christi fuerit collata summa gratia quae potuit creaturae conferri

Quaestio 3 : Utrum possibile fuit voluntatem animae Christi habere summam fruitionem possibilem naturae creatae

Quaestio 4 : Utrum anima Christi potuit summe frui Deo sine summa gratia

Distinctio Decima Quarta

Quaestio 1 : Utrum possibile fuit intellectum animae Christi primo et immediate perfici visione Verbi perfectissima possibili creaturae

Quaestio 2 : Utrum possibile sit intellectum animae Christi videre omnia in Verbo quae videt Verbum

Quaestio 3 : Utrum anima Christi novit omnia in genere proprio

Quaestio 4 : Utrum Christus perfectissime novit omnia in genere proprio

Distinctio Decima Quinta

Quaestio 1 : Utrum in anima Christi secundum portionem superiorem fuerit verus dolor

Distinctio Decima Sexta

Quaestio 1 : Utrum Christus habuit necessitatem moriendi

Quaestio 2 : Utrum in potestate animae Christi fuerit non mori ex violentia passionis

Distinctio Decima Septima

Quaestio 1 : Utrum in Christo fuerunt duae voluntates

Distinctio Vigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum spes sit virtus theologica distincta a fide et caritate

Distinctio Vigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum sit aliqua virtus theologica inclinans ad diligendum Deum super omnia

Distinctio Vigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum eodem habitu sit diligendus proximus quo diligitur Deus

Distinctio Vigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum quilibet teneatur maxime diligere se post Deum

Distinctio Trigesima

Quaestio 1 : Utrum necesse sit diligere inimicum ex caritate

Distinctio Trigesima Prima

Quaestio 1 : Utrum caritas remaneat in patria ita quod non evacuetur

Distinctio Trigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum Deus diligat omnia ex caritate aequaliter

Distinctio Trigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum virtutes morales sint in voluntate sicut in subiecto

Distinctio Trigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum virtutes, dona, beatitudines et fructus sint idem habitus inter se

Distinctio Trigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum sapientia, scientia, intellectus et consilium sint habitus intellectuales

Distinctio Trigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum virtutes morales sint connexae

Distinctio Trigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum omnia praecepta decalogi sint de lege naturae

Distinctio Trigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum omne mendacium sit peccatum

Distinctio Trigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum omne periurium sit peccatum mortale

Distinctio Quadragesima

Quaestio 1 : Utrum Lex Nova sit gravior Lege Vetere

Liber IV

Distinctio Prima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum creatura possit habere aliquam actionem respectu termini creationis

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum haec sit ratio definitiva sacramenti quam ponit Magister: «Sacramentum est invisibilis gratiae visibilis forma»

Quaestio 2 : Utrum tempore cuiuscumque Legis a Deo datae debuerit institui aliquod sacramentum

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum sit possibile aliquod sacramentum quantumcumque perfectum habere causalitatem activam respectu gratiae conferendae

Quaestio 2 : Utrum possibile sit in aliquo sacramento esse aliquam virtutem supernaturalem

Pars 4 Incidentalis

Quaestio 1 : Utrum in circumcisione ex vi eius conferatur gratia

Quaestio 2 : Utrum tempore legis naturae fuerit aliquod sacramentum correspondens circumcisioni

Distinctio Secunda

Quaestio 1 : Utrum sacramentum Novae Legis habeat efficaciam a Christi passione

Quaestio 2 : Utrum baptizatus baptismo Ioannis necessaria tenebatur baptizari baptismo Christi

Distinctio Tertia

Quaestio 1 : Utrum ilia sit propria definitio baptismi quam ponit Magister: «Baptismus est tinctio, id est ablutio, corporis exterior, facta sub forma verborum praescripta»

Quaestio 2 : Utrum haec sit praecisa forma baptismi: «Ego te baptizo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti»

Quaestio 3 : Utrum sola aqua naturalis pura sit materia conveniens baptismi

Quaestio 4 : Utrum institutio baptismi evacuet circumcisionem

Distinctio Quarta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum parvuli sint baptizandi

Quaestio 2 : Utrum parvuli baptizati recipiant effectum baptismi

Quaestio 3 : Utrum parvulus exsistens in utero possit baptizari

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum adultus consentiens potest recipere effectum baptismi

Quaestio 2 : Utrum adultus fictus recipiat effectum baptismi

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum iam iustificati teneantur ad susceptionem baptismi

Pars 4

Quaestio 1 : Utrum omnes baptizati recipiant aequaliter effectum baptismi

Quaestio 2 : Quid faciendum est de parvulo exposito

Quaestio 3 : Utrum parvuli Iudaeorum et infidelium sint invitis parentibus baptizandi

Distinctio Quinta

Quaestio 1 : Utrum malitia ministri impediat conferri baptismum

Quaestio 2 : Utrum recipiens baptismum scienter a malo ministro mortaliter peccet

Quaestio 3 : Utrum aliquis debeat ministrare sacramentum baptismale quando praesumitur baptizationem vergere in periculum vitae corporalis eius qui suscipit

Distinctio Sexta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum solus sacerdos possit baptizare

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum unitas baptismi necessario requirat ut ab uno ministro conferatur

Quaestio 2 : Utrum unitas baptismi requirat simul esse ablutionem et prolationem verborum

Quaestio 3 : Utrum unitas baptismi requirat baptizantem esse distinctum personaliter a baptizato

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum in ministro baptizante requiratur intentio debita ad baptizandum

Quaestio 2 : Qualis intentio requiratur in ministro baptizante

Pars 4

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum baptismus possit iterari

Quaestio 2 : Quae sit poena iterantium baptisma

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in baptismo imprimatur character

Quaestio 2 : Utrum character sit aliqua forma absoluta

Quaestio 3 : Utrum character sit in essentia animae an in aliqua eius potentia

Distinctio Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum confirmationis sit necessarium ad salutem

Quaestio 2 : Utrum sacramentum confirmationis sit dignius baptimo

Quaestio 3 : Utrum sacramentum confirmationis possit iterari

Quaestio 4 : Utrum sit aliqua poena iterantium sacramentum confirmationis

Distinctio Octava

Quaestio 1 : Utrum eucharistia sit sacramentum Novae Legis

Quaestio 2 : Utrum ilia sit forma eucharistiae quae ponitur in canone missae

Quaestio 3 : Utrum sacramentum eucharistiae convenienter fuit institutum post cenam eu utrum possit recipi a nonieiunis

Distinctio Nona

Quaestio 1 : Utrum exsistens in mortali peccato peccet mortaliter percipiendo sacramentum eucharistiae

Distinctio Decima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum possibile sit corpus Christi sub specie panis et vini realiter contineri

Quaestio 2 : Utrum idem corpus possit esse localiter simul in diversis locis

Quaestio 3 : Utrum corpus Christi possit simul esse localiter in caelo et in eucharistia

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpori Christi naturaliter exsistenti et eidem sacramentaliter exsistenti necessario insint eaedem partes et proprietates

Quaestio 2 : Utrum quaelibet actio immanens quae est in Christo naturaliter exsistente, eadem insit sibi ut in eucharistia sacramentaliter exsistenti

Quaestio 3 : Utrum corpori Christi ut in eucharistia exsistenti possit inesse aliquis motus corporalis

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum Christus in eucharistia exsistens possit per aliquam virtutem naturalem transmutare aliquid aliud a se

Quaestio 2 : Utrum aliquis intellectus creatus possit naturaliter videre exsistentiam corporis Christi in eucharistia

Quaestio 3 : Utrum aliquis sensus possit corpus Christi sentire ut est in eucharistia

Distinctio Undecima

Pars 1

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum sit possibilis transubstantiatio

Quaestio 2 : Utrum sit possibile quodlibet ens converti in quodcumque

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum panis convertatur in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum panis in conversione in corpus Christi annihiletur

Quaestio 3 : Quibus propositionibus conversio panis in corpus Christi possit vere exprimi

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum panis triticeus cum aqua elementari coagulatus sit materia conveniens conversionis in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum solum vinum expressum de uva sit conveniens materia conversionis in sanguinem

Distinctio Duodecima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in eucharistia sit aliquod accidens sme subiecto

Quaestio 2 : Utrum in eucharistia quodcumque accidens remanens sit sine subiecto

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum accidentia in eucharistia possint habere quamcumque actionem quam poterant habere in subiecto

Pars 3

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum omnis transmutatio, quae potest causari ab agente creato circa accidentia in eucharistia manente, necessario requirat eandem quantitatem manere

Quaestio 2 : Utrum possibile sit circa eucharistiam fieri transmutationem corruptivam accidentium

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in aliqua transmutatione, facta circa eucharistiam, necesse sit aliquam substantiam actione divina redire

Distinctio Decima Tertia

Quaestio 1 : Utrum sola actione divina possit confici corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum quilibet sacerdos, proferens verba consecrationis cum intentione debita et circa materiam convenientem, possit conficere eucharistiam

Distinctio Decima Quarta

Quaestio 1 : Utrum poenitentia necessario requiratur ad deletionem peccati mortalis post baptismum commissi

Quaestio 2 : Utrum actus poenitendi requisitus ad deletionem peccati mortalis sit actus alicuius virtutis

Quaestio 3 : Utrum poenitentia-virtus sit tantum unius poenae inflictiva

Quaestio 4 : Utrum per sacramentum poenitentiae deleatur culpa

Distinctio Decima Quinta

Quaestio 1 : Utrum cuilibet peccato actuali mortali correspondeat satisfactio propria

Quaestio 2 : Utrum quicumque iniuste abstulerit vel detinet rem alienam teneatur illam restituere ita quod non possit vere poenitere absque tali restitutione

Quaestio 3 : Utrum damnificans alium in bonis personae, puta corporis vel animae, teneatur restituere ad hoc quod possit vere poenitere

Quaestio 4 : Utrum damnificans aliquem in bono famae teneatur ad restitutionem ita quod poenitere vere non possit nisi farnam restituat

Distinctio Decima Sexta

Quaestio 1 : Utrum ista tria 'contritio, confessio et satisfactio' sint partes poenitentiae

Quaestio 2 : Utrum remissio vel expulsio culpae et infusio gratiae sint una simplex mutatio

Distinctio Decima Septima

Quaestio 1 : Utrum necessarium sit ad salutem peccatori confiteri omnia peccata sua sacerdoti

Distinctiones Decima Octava et Decima Nona

Quaestio 1 : Utrum potestas clavium tantummodo se extendat ad poenam temporalem

Quaestio 2 : Utrum cuilibet sacerdoti in susceptione Ordinis conferantur claves regni caelorum

Distinctio Vigesima

Quaestio 1 : Utrum poenitentia in extremis valeat ad salutem

Distinctio Vigesima Prima

Quaestio 1 : utrum post hanc vitam possit aliquod peccatum dimitti

Quaestio 2 : Utrum confessor in quocumque casu teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum

Distinctio Vigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum peccata per poenitentiam dimissa in recidivante redeant eadem numero

Distinctio Vigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum extrema unctio sit sacramentum Novae Legis

Distinctio Vigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum in Ecclesia sint septem Ordines eo modo quo Ordo vel Ordinatio ponitur sacramentum

Distinctio Vigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum poena canonica impediat a susceptione et collatione Ordinum

Quaestio 2 : Utrum sexus muliebris aut aetas puerilis impediat susceptionem Ordinum

Distinctio Vigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum matrimonium fuerit immediate a Deo institutum

Distinctio Vigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum convenienter definiatur matrimonium «viri mulierisque coniunctio maritalis inter legitimas personas vitam indissolubilem retinens»

Quaestio 2 : Utrum consensus expressus verbis sit causa efficiens matrimonii

Distinctio Vigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum solus consensus de praesenti expressus verbis causet matrimonium

Distinctio Vigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum consensus in altero vel utroque contrahentium coactus sufficiat ad contrahendum verum matrimonium

Distinctio Trigesima

Quaestio 1 : Utrum ad contractum matrimonii requiratur consensus sequens apprehensionem non erroneam

Quaestio 2 : Utrum inter Mariam et Ioseph fuit verum matrimonium

Distinctio Trigesima Prima

Quaestio 1 : Utrum sint tria bona matrimonii, quae Magister ponit in littera, scilicet fides, proles et sacramentum

Distinctio Trigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum in matrimonio sit simpliciter necessarium reddere debitum coniugale alteri petenti

Distinctio Trigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum fuerit licita aliquando bigamia

Quaestio 2 : Utrum 'bigamus ante baptismum' possit post baptismum ad sacros Ordines promoveri

Quaestio 3 : Utrum in Lege Mosaica fuerit licitum repudiare uxorem

Distinctio Trigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum impotentia ad actum carnalem impediat matrimonium simpliciter

Distinctio Trigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum adulterium cum aliquo, vivente viro primo, impediat matrimonium cum eadem post mortem illius viri

Distinctio Trigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum servitus impediat matrimonium

Quaestio 2 : Utrum aetas puerilis possit impedire matrimonium

Distinctio Trigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum Ordinis impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum votum continentiae impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum disparitas cultus impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima

Quaestio 1 : Utrum cognatio carnalis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Prima

Quaestio 1 : Utrum affinitas impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum resurrectio generalis hominum sit futura

Quaestio 2 : Utrum possit esse notum per rationem naturalem resurrectionem generalem hominum esse futuram

Quaestio 3 : Utrum natura possit esse causa activa resurrectionis

Quaestio 4 : Utrum resurrectio sit naturalis

Quaestio 5 : Utrum resurrectio futura sit in instanti

Distinctio Quadragesima Quarta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in quolibet homine resurget totum quod fuit de veritate naturae humanae in eo

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum ignis infernalis cruciet malignos spiritus

Quaestio 2 : Utrum homines damnati post iudicium cruciabuntur igne infernali

Distinctio Quadragesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum anima separata possit intelligere quiditates sibi ante separationem habitualiter notas

Quaestio 2 : Utrum anima separata possit acquirere cognitionem alicuius prius ignoti

Quaestio 3 : Utrum anima separata possit recordari praeteritorum quae ipsa novit coniuncta

Quaestio 4 : Utrum beati cognoscant orationes quas eis offerimus

Distinctio Quadragesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum in Deo sit iustitia

Quaestio 2 : Utrum in Deo sit misericordia

Quaestio 3 : Utrum in Deo distinguatur iustitia a misericordia

Quaestio 4 : Utrum in punitione malorum concurrat ex parte Dei punientis iustitia cum misericordia

Distinctio Quadragesima Septima

Quaestio 1 : Utrum universale iudicium sit futurum

Quaestio 2 : Utrum mundus sit purgandus per ignem

Distinctio Quadragesima Octava

Quaestio 1 : Utrum Christus in forma humana iudicabit

Quaestio 2 : Utrum in iudicio vel post cessabit motus corporum caelestium

Distinctio Quadragesima Nona

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum beatitudo consistit per se in operatione

Quaestio 2 : Utrum beatitudo immediatius perficiat essentiam quam potentiam ipsius beati

Quaestio 3 : Utrum beatitudo per se consistit in pluribus operationibus simul

Quaestio 4 : Utrum beatitudo per se consistit in actu intellectus vel voluntatis

Quaestio 5 : Utrum beatitudo simpliciter consistit in actu voluntatis qui est fruitio

Quaestio 6 : Utrum ad essentiam beatitudinis pertineat securitas perpetua

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpus hominis beati post resurrectionem erit impassibile

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 1

1

QUAESTIO I. Utrum Deus (a) sit nominabilis aliquo nomine significante essentiam divinam ut haec?

2

Alensis 1. p. q. 48. m. 1. D. Thom. 1. p. quaest, 183. art. 4. et quast. 1. art. 1. D. Bonavent. hic q. 4. et Richard. q. 1. et deinceps. Durand. q.1.Henr. sum art. '13. q. 9. Vasq. 1. p. disp. 97. Suarez 1. p. tract. 1. lib. 2. c. 34. Mayron. hic. i

3

Circa istam distinctionem vigesimam secundam quaero unum Utrum Deus sit nominabilis a. nobis viatoribus aliquo nomine significante essentiam divinam ut haec

4

Hic dicitur (b) quod sicut Deus intelligitur a nobis, ita. potest et a nobis nominari; secundum igitur quod diversimode aliqui asserunt de cognitione Dei ab intellectu viatoris, ita consequenter dicunt diversimode de possibilitate etiam nominandi Deum. Et qui negat conceptum univocum Deo et creature, et ponit duos conceptus analogos, quorum scilicet alter, qui est creaturae, attribuitur alteri illi, scilicet qui est Dei, dicit secundum hoc consequenter, quod Deus est nominabilis a. viatore nomine exprimente illum conceptum analogum.

5

SCHOLIUM.

6

Henricus ait non dari conceptum univocum Deo et creatis, sed analogum; unde secundum istum conceptum Deus est nominabilis, et non secundum quod haec essentia. Hanc refutat Scotus, quia ex Henrico colligi potest, Deum posse cognosci a viatore, qua haec essentia; ergo et sic nominari. Contra Henricum late dictum est supra dist. 3. q. 1. et 3. et dist. 8. q. 4.

7

Sed contra istam positionem specialiter arguo: Quia omnis conceptus realis possibilis haberi de essentia divina, natus est fieri in. intellectu virtute illius essentice.. Probatur, quia quodcumque objectum intelligibile minimum, natum est facere in intellectu conceptum omnem realem possibilem haberi de eo. Sed secundum istos, tantum unicus conceptus realis natus est haberi de essentia divina virtute ejus, licet intellectus negotians pos- sit plures. conceptus causare et fabricare circa idem. objectum; ergo quodcumque objectum potest facere conceptum realem in intellectu. de | Deo, potest facere illum unicum, quem conceptum illa essentia essel nata de se facere. Sed ille unicus est hujus essentiae, ut est cec; ergo quodcumque objectum faciat aliquam notitiam de Deo in intellectu nostro, faciet. secundum opinionem istam conceptum ejus, ut est hiec essentia, et ita nominabilis est a vialore notitia signifieanle hanc essenliam. ut haec.

8

SCHOLIUM.

9

Resolvit Doctor aliquid distinctius posse significari per nomen quam ab impositore concipitur, alias nullum nomen impositum a viatore significaret ullam. substantiam, sed aliquam ejus proprietatem. Quia pro hoc statu nullam substantiam concipimus, sub propria ratione, sed sub ratione entis substantis accidentibus, ex.-d..3. q..3. n. 9. et q. 4. prol. consequens est falsum, quia impositor intendit per nomen significare distincte, illud quod ipse confuse tantum concipit, quod optimo exemplo declarat Doctor.

10

Potest dici breviter (c) ad quaestionem, quod ista propositio communis multis opinionibus, quod scilicet sicut aliquid intelligitur, ita. et nominatur, falsa est, si intelligatur praecise, quia distinctius potest aliquid significare quam intelligi, quod videtur persuaderi ex hoc, quia cum substantia non sit. intelligibilis a viatore, nisi in conceptu communi entis, sicut probatum est dist. 3. si non posset distinctius significari quam intelligi, nullum nomen impositum a viatore significaret aliquam rem de genere Substantic. Sed sicut praecise. concipitur ab. in- tellectu viatoris aliqua. proprietas a qua imponitur nomen, qua: proprielas communiter exprimitur per elymologiam nominis, ita praecise. talis proprietas significaretur per nomen, puta per hoc nomen /«pis, non sienificaretur aliquid de genere Subslantiie, sed. tantum aliquid de genere Actionis, puta lesio pedis, quam exprimit etymologia hujus nominis, et fuit ratio a qua imponebatur nomen. ita potest argui de omnibus aliis nominibus impositis rebus de genere Substantiae, quod nullum eorum significat aliquid nisi proprietatem accidentalem aliquam, quae intelligebatur ab imponente, vel oportet dicere quod ipse distincilius nominabat substantiam quam intellexit.

11

Qualiter autem hoc sit impossibile, potest intelligi sic. secundum. viam Augustini 6. de Trinit. cap. 6. qua probat compositionem in omni creatura, nam concipiuntur ab aliquo multa accidentia concurrentia in eodem, puta talis qualitas et. talis quantitas, et probatur neutrum illorum esse alterum, quia utrumque illorum manet sine. altero. Probatur etiam secundo, utrique illorum aliquid aliud esse subjectum commune, quia utrumlibet illorum potest destruir non destructo altero; ergo aliquid concluditur esse subjectum utrique, ut quantitati: et. quahlitati. Illud autem quod subest, non concipitur in conceptu quidditativo. nist entis vel hujus entis; et tamen frequenter accidit, quod. talis qualitas et talis quantitas conjunguntur in aliquo et alibi non conjunguntur, et hocc non est ex natura qualitatis et quantitatis, ut praeostensum est. su- pra. Concluditur igitur, quod hoc est ex natura illius tertii, in. quo fundantur ambo ista, non autem conjunguntur talia in isto tertio, qualiain illo. Ex quo etiam diversimode conjunguntur in diversis, concluditur substratum istis esse. diversum a substrato 1llis, et ex hoc concluditur tertium illud esse aliud ab alio tertio; ergo cognoscitur aliud tertium esse substratum, et similiter quod sit aliud. a. subjecto alterius. Neque enim cognosco distincte quid sit in se, nisi quod sit ens vel res affecta talibus accidentibus, unde ulterior conceptio quam possim de illo habere quid sit, est res aliqua habens talia accidentia et relationes.

12

Ad propositum ergo, non accidentibus illis, sed isti alii. sic disüncto, quidquid sit, quod est cum istis conjunctis qua intelliguntur, imponitur nomen aliquod. lHlud videtur esse proprium signum hujus sub ratione qua hoc, ita quod imponens nomen, intendat illam essentiam de genere Substantiae significare, et sicut intendit significare, ita nomen quod imponit est signum; et tamen ipse non intelligit. illud disüncte, quod distincte intendit sienificare per hoc nomen vel per hoc signum.

13

Exemplum esset etiam, si quis imponeret characteres Hebraeos, nesciens voces IHebreas in. particulari, sciens. tamen quod aliqua vox est prima, aliqua secunda et aliqua tertia, imponeret sic, aliqua est prima, et quacumque sit illa volo, quod significetur tali nomine vel tali charactere, illi characteres essent signa illarum vocum Hebraarum, quas aliquis Hebreeus distincte cognosceret objectis sibi talibus signis; non Hebraeus autem, et si cognosceret quid significaretur per istas figuras, non tamen illud quod significatur distincte cognosceret, sed tantum in ratione prima vocis vel secunda.

14

SCHOLIUM.

15

Juxta discursum factum, dicit Doctor primo, muita nomina imponi Deo, qua significant eum in conceptu communi, quo a nobis concipitur, de quo supr. dist. 3. quost. 3. Secundo, si aliquid potest distinctius significari quam concipi, posse Deum nominari nomine significante hanc essentiam. Tertio, quidquid sit de his, Deum sic a nobis nominari, sive a nobis, sive ab Angelo, sive ab i ipso Deo nomen impositum sit. Quarto, viator utitur nomine distincte significante Deum ab alio imposito, et hoc quartum tantum assertive tenet.

16

Breviter igitur dici potest, quod ad minus nomina multa imponuntur, quae significant Deum in communi, quia sic naturaliter potest concipi a simpliet. viatore, ut patet dist. 3. Vel si verum est, quod distinctius potest significari quam concipi, potest Deus nominari a viatore nomine significante hanc essentiam.

17

Quidquid sit de istis, verisimile est Deum nominari tali nomine, et hoc sive illud nomen sit. impositum ab ipso Deo, vel ab Angelo cognoscente ipsum Deum, vel a viatore. Verisimile est enim, quod multa nomina sint in. sacra Scriptura distincle illam essentiam significantia, sicut Judaei dicunt de nomine. Dei, quod vocant Tetragrammaton.

18

Et videtur Deus dicere Exod. 3. H»c dices filiis Israel: Qui est misit me ad vos. Hoc nomen mihi est in elernum, etc. 6. Ego Dominus, qui apparui Abraham, etc. nomen meum Adonai non indicavi eis. Vst ergo Deus nominabilis (d) a viatore nomine significante propriam essentiam, ut est haec essentia, quia vlator potest uti illo signo, et intendere exprimere significatum illius signi, sive ipse imposuerit. illud signum sive alius quicumque, qui cognovit significatum, et tali etiam signo polest viator uti lanquam nomine, licet non potuerit illud imponere tanquam signum. 51 autem ista proposilio. esset. vera, quod nullum nomen potest alicui imponi distinctius quam intelligatur, hac tamen est falsa, quod nullus potest uti nomine distinctius significante rem quam ipse possit intelligere.

19

Et ideo simpliciter concedendum est quod multis nominibus uti po- test viator exprimentibus essentiam divinam sub ratione essentiae divina.

20

QUAESTIO II. Utrum Deus sit nominabilis ab aliqua creatura ?

21

Doctores citati pro quaestione praecedenti.

22

Circa istam (a) distinctionem quaero, utrum Deus sit nominabilis ab homine viatore aliquo nomine proprio ? Quod non. Augustinus de verbis Domini, c. 394... Quidquid potest. fari, non est ineffabile, Deus autem est ineffabilis. Hanc minorem probat Augustinus per hoc, quod continuo subdit dicens: S7 enim raptum. se dicit. Apostolus Paulus usque ad tertium celum, et audisse ineffabilia. verba, quanto magis. et ipse ineffabilis est, qui. talia demonstrat ?

23

Praeterea, Augustinus super Joannem homilia 19. exponens illud Joannis 5. /Von. potest. facere quidquam, nisi quod viderit Patrem [ acientem, dicit. quod videre Filii est ipsum esse verbum Patris, quod demonstrari vere non potest.

24

Praeterea, Hilarius 3. de Trin. c. 9. Sermonem humane naturae. virlus generationis excedit.

25

Item, Ambrosius primo de Trinitate cap. 5. Vox silet, non mea tanlum, sed et Angelorum, loquitur de generatione Fili.

26

Praeterea per rationem: Nihil potest significari ab aliquo quod ab ipso non potest intelligi, sed Deus ab homine viatore conceptu proprio non potest intelligi; ergo, etc. Major probatur auctoritate. Aristotelis et Commentatoris 4. .Me/aph. etiam ad propositum auctoritate Augustini 1. de Trin. c. 4. Verwis eogitutur Deus quam dicitur, et. verius est quam coritatur. Et per Philosophum primo Perihermenias, voces sunt nolz? passionum, d est, conceptuum ;ergo non potest esse alicujus significati remoti, nisi sub ea ratione sub qua concep!us est signum proximum illius. Minor probatur Exodi 33. .Von videbit me homo, et vivel; et per rationem, quia ille conceptus proprius si habetur, includeret virtualiter. notitiam omnium illorum propriam, quia neces- sario insunt Deo. Hoc consequentia probatur, quia universaliter etiam in creaturis conceptus proprius subjecü, virtualiter. includit notitiam propriam illorum, quae insunt subjecto; et tunc sequitur. ultra, quod sicut habens. proprium. conceptum. subjecti, potest naturaliter scire omnia scibilia simpliciter de. subjecto; ita viator habens talem conceplum, posset naturaliter scire omnes veritates de Deo:necessarias, et per consequens omnia illa, de quibus habemus fidem quantum ad Unitatem et Trinitatem in divinis, et quantum ad potentiam creativam et incarnativam, et. sic de alus necessario convenientibus ipsi Deo.

27

Oppositum videtur in Psalm. Zn Israel. magnum nomen ejus, et! Exodi tertio: Haec dices filiis Israel, qui est, misit ie ad vos, hoc nomen miht est in aeternum.

28

Item Augustinus contra Adamanuum cap, 3. Illa sublimitas. inzstimabilis, ut auribus congruat humanis sonis servanda est.

29

Praeterea per rationem, viator potest habere proprium conceptum de Deo; ergo et nomine proprio nominare. Antecedens — probatur, quia naturali ratione potest cognoscere aliquod ens esse primum, et infinitum, et illud esse unicum et esse hoc; ergo potest habere conceptum de illa essentia ut est Acc; talis conceptus maxime videtur proprius esse, de quocumque objecto, scili- - cet concipere ipsum, ut est hoc in se.

30

SCHOLIUM.

31

Hac quaestio eadem cum praecedente, sed addita est, quia copiosius rem tractat. Sententia Henrici quam hic refert Doctor, tenet rem in se debere intelligi ab eo qui ei nomen imponit. Ex quo colligit primo, cum Deus a se solo cognoscatur sub ratione immensitatis, a se solo nominabilem esse qua immensus est. Secundo, quia a Beatis videtur in se, ab eis etiam nominabilem esse. Tertio, quia aliquo modo agnoscitur a viatore, etiam aliquo modo ab eodem nominari posse, sed nomine ipsi Deo imposito, non a creaturis ad eum translato. Quinto, ait hoc nomen Deus, ex prima sua impositione, significare perfectionem simpliciter in summa; reliqua vero nomina significare quod est specialis dignitatis in Deo, ut sapiens, justus, etc.

32

Hic est opinio talis (b). Nomen sive verbum vocis debet esse symbolum inter loquentem et. illum cui loquitur, sic quod res significata sit nota uirique in se, et notum etiam sit utrique, quod nomen ad. significandum ipsam rem sit institutum, sed' unitas divince essenlice nota est ipsi Deo soli, quoad rationem immensitatis suede; ergo solus Deus nomen sibi proprium. vocale posset appropriare. Subdit quasi pro secunda minori sumenda sub prima majori, quod Beati cognoscunt illam essentiam in se; ergo aliquo verbo ut sieno illius essenticte sub. propria ratione possunt ipsi Deum nominare, sive illud. verbum sit institutum a Deo sive ab aliquo Beato.

33

Tertia minor est, quod viator non potest concipere divinam essentiam, nec secundum rationem immensitatis, quia est proprium Deo, nec eo modo quo Beati vident; et ideo siegenum impositum illi essentiae primo modo vel secundo modo, non posset eos ducere ad aliquam divinae essentice notitiam, sicut nec se perducit czecus ad notitiam coloris per verba, sicut videntes colorem, et cognoscentes per rememoraüonem perducunt se ad coloris notitiam.

34

Quarta minor, intellectus viatoris aliquo modo potest concipere Deum; ergo proportionabiliter nominare. Addit ibi, quod nullum nomen proprium Deo ad. placitum viatoris impositum, potest esse transtatum a creaturis, quia quodlibet etiam tale nomen est commune creaturis, et primo ills impositum. Sed debet illud nomen primo et principaliter ei imponi, pro tantillo tamen, quod de Deo a creaturis potest cognosci.

35

Infert ulterius, quod haec nomen Deus ex impositione sua significat, quod est perfectionis simpliciter, quasi in summa et in generali, respectu aliorum nominum, quae quasi particulariter exprimunt — aliquid, quod rationem dignitatis habet in Deo, ut sunt sapiens, bonus etc. Hoc etiam nomen Zeus, primo est sibi impositum, ita. quod. creaturae non convenit nisi transtative, sicut Moyses dictus est Deus Pharaonis Kod. 1. ideo inter omnia nomina Latina, nomen proprium est sibi hoc nomen Deus, et sic est proprium sibi. sibi in lingua. Graeca, hoc nomen theos

36

SCHOLIUM.

37

Impugnat Doctor quod ait Henricus, Deum sub ratione immensitatis a se solo cognosci. Primo, quia alias intellectus creatus non posset satiari ex dist. 2. quist. 1. quia immensitas vel infinitas est perfectio simpliciter compossibilis suo objecto, ex dist. 3. quaest. 3. Secundo, omnis notitia non comprehensiva Dei competere potest creaturae. Tertio, intellectio creata est signum naturale Dei secundum immensitatem, licet non comprehensive; ergo sic signum ad placitum ei imponi potest. Impugnat etiam quod ait Henricus, viatorem non posse habere conceptum quidditativum de Deo, quia hoc videtur contra ipsum, quia docet posse eum habere conceptum qualitativum de Deo, et hic praesupponit conceptum quidditativum de eodem, ex dist. 3. quaest. 3. et cum non admittat Henricus conceptum communem Deo et creatis, ex eadem dist. et quist. et ex dist. 8. quaest. 4. ille quidditativus erit proprius Deo. Secundo, quia ex citatis locis, secundum Henricum essentia tantum causat unicum conceptum realem sui, et reliqui habentur per negoliationem; ergo si viator habet conceptum realem de ea, erit proprius. Tenet tamen Scotus viatorem non posse habere conceptum proprium de Deo, sed probat oppositum sequi ex dictis IIenrici.

38

De ratione (c) hujus opinionis quomodo major habeat veritatem, dicetur in solutione questionis. Sed minores vel diversce partes ejusdem minoris dubice videntur. Prima quidem, quod solus Deus cognoscit se sub ratione immensitatis suze quantum ad affirmativam, quod ipse sic cognoscaL se, est cerlissima; sed quantum ad negativam, quod nullus intellectus sub illa ratione illum cognoscit, improbatur sic: Nulla polentia operativa potest perfectissime quietari, nisi in objecto includente summam perfectionem possibilem objecto adequato ipsius potentiae: immensitlas sive infinitas est perfectio simpliciter possibilis enti. vel vero vel cuicumque rationi transcendenti, et aliquod eorum est objectum adaequatum cujuscumque intellectus; ergo intellectuscreatus non perfecte quielatur, nisi in Deo sub raione immensitatis suae. Major apparet. et in exemplo de visu et convenienlissimo visibili, et etiam ratione, quia quoeumque alio habito, adhuc inclinatio potenticde est ad aliud non habitum, et principalius, quam ad islud. habitum. Prima pars minoris probata est d/sf. 2. quest. 1. et. secunda pars, dist. 3. quest. 3.

39

Secundo sic: Sola intellectio comprehensiva Dei repugnat intellectui creato, sed alia de Deo sub ratione immensitatis ejus potest esse non comprehensiva ejus; ergo, etc. Minor probatur, quia actus comprehensivus objecti infiniti, estinfinitus intensive, quia est itla perfectus in ratione actus, sicut objectum in ralione objecti, et ideo simpliciter adequatus. Sed. objecti, ut immensl, potest. esse actus. non infinitus, quia sicut objectum potest esse simpliciter perfectius actu, et hoc sub illa ratione sub qua est objectum actus, ita et infinitum sine infinitate actus. Confirmatur, quia non apparet, quare circa objectum sub ratione infinilatis non posset esse vel haberi actus perfectior in uno, et minus perfectus in alio.

40

Ex hac parte minoris (d) improbata, 1improbatur conclusio correspon-: dens. Primo sic, nominantem ' objectum sub aliqua ratione, non oportet. comprehendere illud sub illa ratione, sed. sufficit quod distincle apprehendat illud; intellectus creatus potest. sic apprehendere Deum sub ratione immensitatis, ut patet ex rationibus jam positis; igitur, etc. Major probatur, quia Adam imposuit nomina propria diversis speciebus animalium Gen. 2. et tamen non comprehendit illas, quia tunc aque perfecte novisset eas, sicut anima. Christi, quod non tenetur.

41

Tertio, quia signum naturale verius significat quam signum ad pla-. citum; intellectio creata potest esse signum naturale Dei secundum ralionem immensitatis illius; igitur sic intellectus potest imponere signum ad placitum sibi sub illa raüoue. Minor probatur; quia intellecluo. ut est obiecti. est naturale si- enum ejus, primo Perihermenias, passiones sunt nota rerum et naturaliter, ae hoc ideo, quia propria intellectio est propria ratio objecti. Probatum est etiam prius quod aliqua intellectio creata potest esse sub ratione immensitatis.

42

Secundo, quia nomen quodcumque est signum finitum, etiamsi 1mponatur a Deo sibi secundum rationem immensitatis suae; ergo ad hoc ut sit alicui intellectui signum, non oportet quod illud habeat intellectionem infinitam. Potest igitur. Deus quoeumque nomine nominari ab intellectu. finito, 1mo plus, non potesi Deus se nominare aliquo nomine, ita excedente nomen, quo nominabilis est a beato, quantumcumque comprehensio Dei excedit apprehensionem beat. Nec mirum, quia nec necessario in nobis est proporlio nominis ad nomen in significando, sicut. intellectionis ad. intellectum imponentis vel dicentis, et ideo nomen ab utrolibet impositum potest esse signum ambobus; ergo ita hie, nomen impositum a Deo comprehendente, potest esse commune sibi et Beato, quia tantum finite sienificat, nec per consequens infinitam intellectionem in utente requirit.

43

Quarta pars (e) minoris (licet sit in se vera, tenendo quod viator non potest habere proprium conceptum quidditativum de Deo, et Beatus nomen imponit ad significandum conceptum proprium qualem habet de Deo,) tamen arguitur quod repugnat dictis istius alibi. Primo sic: concedit enim viatorem aliquem conceptum quidditativum posse habere de Deo; et patet quod alias nullum posset habere qualitativum vel rela- tivum de ipso. Nam conceptus qualitativus semper requirit conceptum quidditatüivum, cui insit, sed secundum ipsum, non potest haberi conceptus quiddilativus de ipso communis Deo et creature; igitur erit proprius, nam simpliciter primo diversus a conceptu creature; ergo nomen impositum a beato ipsi Deo sub propria ratione, non sic erit viatori, sicut nomen coloris caco nato.

44

Si dicatur, quod non potest viator Deum intuitive intelligere — sicut Beatus, hoc non obstat, quia nunquam per nomen fit cognitio intuiliva rei significalce, sed tantum quadam rememoratio ad considerandum rem prius notam. Apparet in exemplo, nam cecus non natus, qui aliquando vidit colorem, bene ulitur nomine coloris tanquam signo communi sibi et. videnti, quia uterque per rememorationem potest intelligere colorem, licet cecus nune non posset intueri colorem.

45

Secundo sic, objectum perfectum potest facere in intellectu proportionato quemcumque conceptum realem possibilem haberi de se. Hoc probatur, quia etiam haec potest objectum minus perfectum; sed essentia divina, secundum istum, in intellectu proprio non potest causare nisi unicum conceptum realem. Ahi autem si habentur, habentur per negationem sui intellectus; ergo unicus conceptus realis est possibilis de illa essentia; igitur si habet aliquem conceptum de Deo, ille erit proprius. Nec accipitur in ista ratione conceptus pro actu concipiendi, sed pro objecto formali terminante actum. Hujus rationis licet major videatur probabilis, tamen. negaretur de intellectu. proportionato, id est, infinito, quia ille est. comprehensivus unico conceptu, et ita non capax multorum de objecto, sicut intellectus non comprehensivus. Neearetur etiam de quocumque intellectu, intelligendo de objecto immediate in se movente, quia ipsum propter perfectionem suam, non moveret ad conceptus imperfectos possibiles haberi de se, per motionem aliorum objectorum imperfecte ducenlium in cognitionem ejus.

46

SCHOLIUM.

47

Notat Doctor, nomen proprium illud dici, quod significat hoc sub propria ejus ratione, quia solum tale est proprium signum vocale. Secundo, notat perfecte uti nomine, esse quando quis utitur eo ut signo proprii conceptus, nec requiritur quod eo utatur ut signo conceptus ab alio habendi, hoc tamen requiritur ad perfectum signum inter duos, ex Augustino; Tertio, ait uti nomine contingere quadrupliciter. Primo, ut re tali. Secundo, ut signo ad placitum, de quo tantum scit utens, quod est significativum. Tertio, ut signo alicujus, cujus utens habet tantum conceptum universalem, ut entis, intendit tamen significare speciale. Quarto, ut signo expressivo proprii conceptus. Resolvit Deum esse nominabilem a viatore tribus primis modis, non quarto modo, quia non requiritur quod :eque distincte concipiat imponens vel utens nomine, ac nomen significat, et probat, ut quaest. proced. num. 2. rem amplius declarando. Vide Reportat. Hic quaest, unic. ubi solvuntur argumenta qua etiam ex doctrina data facile patent.

48

Ad quaestionem (f) praemitto quaedam. Primo, quod nomen quodcumque aliquid significans, quod huic soli potest. inesse, potest dici proprium nomen huic. Sed simpliciter nomen proprium hujus non est, nisi quod primo significat hoc sub ralione propria, quia solum illud est proprium signum vocale hujus.

49

Secundo praemitto, quod nominari ab aliquo, potest intelligi dupliciter; vel ut nomen imponente vel ut nomine utente, et utrumque duplieiter, scilicet perfecte vel imperfecte. Perfecte uti nomine, est non tantum uti nomine, ut re quadam naturali, formando scilicet. sonum illum, sic enim potest avis edocta formare; sed est uti nomine, ut signo non tantum conceptus possibilis haberi ab aliquo per illud nomen, sic posset Latinus aliquod verbum Hebreum proferre Hebreo, nesciens quid diceret, sed ut signo conceptus habiti ab utente, ut. sic perfecte uti. nomine, sit illo uti, ut signo conceptus proprii expressivo. Uti autem illo, ut quodammodo causa similis conceptus habendi ab. audiente per rememorationem, non est necessarium ad perfecte uti. simpliciter, sed ad perfecte uti illo, ut. sieno communi inter duos, et ideo requirit ad hoc, quod est uti nomine perfecte moraliter, quia requiritur ad utendum nomine ad finem debitum. Et hanc utramque perfectionem tangit Augustinus super Ezechiel. Verba instituta sunt, per que in alterius notitiam. quisque cogitaliones suas proferat. Per qua quisque coritationes suas proferat, ecce perfectio prima; m alterius motiliam, ecce secunda. Intellige, a/ ferius vel quasi alterius, quia quandoque aliquis seipsum alloquendo efficacius ducit in intelligendo per rememorationem, quam si sine loquela intelligeret, et in notitiam non tunc novam; sic loquimur Deo, orando. |

50

Item, de prima perfectione, cogitationes suas, distingue, vel habet conceptum ita proprium sicut nomen significat, et tunc significat perfecte, cogitationes suas. Vel habet minus proprium vel eonfusum, utpote non. habens nisi conceptum animalis, proferat hanc vocem, // 0mo, intendens illud exprimere audienti, quod alii concipiunt per nomen et ad quod est impositum, sciens ipsum esse impositum alicui speciali sub animali, quod tamen non intelligit in particulari, sicut sienificatur per hoc nomen. Est igitur hic ordo, uti nomine ut re tali, ulterius ut signo ad. placitum alicujus, cujus tamen nullum conceptum habet utens, nisi in hoc universalissimo, quod est aliquid significatum hoc nomine.

51

Tertio, uti nomine ut signo alicujus, cujus conceptum universalem tantum habet ut ens, intendit tamen illud exprimere, ut significatur per nomen, licet illud sic in particulari non concipiat.

52

Quarto, uti nomine, ut signo. expressivo proprii conceptus in particulari, et semper hiec prior gradus est imperfectior respectu postertoris. Primus igitur est imperfectissimus, ultimus simpliciter perfectus.

53

His praemissis ad questionem (g) sit prima conclusio, quod possibile est Deum simpliciter nomine proprio nominari a viatore imperfecte, secundum tres gradus primos pradictos.

54

Secunda conclusio est, non est hoc possibile perfecte, scilicet. secundum quartum gradum.

55

Tertia conclusio est qualiter de facto a nobis nominatur. Prima probatur, quia si non, hoc esset, quia non potest habere conceptum proprium de Deo, et oportet rem sic concipi sicut nominatur, sed ista secunda est falsa. Probo, de nulla substantia habemus conceptum proprium et per se ;si igitur non est possibile distinctius'nominare quam concipere, sequitur quod viator nullo nomine significat - aliquam substantiam distincte, neque ut utens nomine, neque aliquod. nomen impositum a viatore signabit aliquam substantiam distincte. Consequens est falsum, igitur et antecedens. Nam illa propositio prima, quod non intelligimus aliquam substantiam distincte, probata est supra dist. 3. Qualiter autem. oppositum consequentis sit. verum, quia hoc est preambulum ad propositum, declaratur primo — denominatione substantiae, utendo nomine imposito. Secundo, denominatione ejus imponendo sibi nomen. Primum sic, hiec minor, per hoc nomen / omo non intendimus tantum signifi- care animal, patet, sed aliquid sub animali distinctum ab equo et aliis. Unde hoc est nobis nota tanquam vera: homo per se distinquitur ab equo, etc. nec intendimus per hoc nomen significare aliquod. accidens vel aliqua accidentia, 1mo speciem in genere Substantice tantum. Unde hec est nobis vere cognita, homo per se distinguitur a. quocumque accidente, distinctione etiam maxima, quia secundum genus generalissimum, nec intendimus signifieare aliquam descriptionem ex animali et accidente vel accidentibus, imo aliquid per se unum et in se natum habere unuu per se conceptum definitivum. Quod autem intendimus. significare sub propria ratione, nec tamen illud sic intelligimus, nominamus imperfecte secundum tertium gradum et modum, ut dictum est prius; quare, etc. Consimiliter patet de impositione sicut de usu. Sicut. enim si Adam intelligens hominem sub propria ratione, imposuisset sibi nomen proprium, quo ego utens intendo illud significare, sicut nomen est sibi impositum, de quo tamen non habeo conceptum nisi in universali imperfectum vel per accidens, vel in quadam deseriptione, sic si idem. nondum nominatum sicut. intelligerem, possem sibi nomen imponere, intendens per illud nomen sic ipsum significari, sicut nunc intendo per nomen significare ab alio sibi impositum. Et hoc modo licet quandoque imponens non habuit conceptum de re, nisi in. quadam descriptione quam significat etymologia nominis, non tamen impositum est nomen ad significandum illam des- criptionem, sed. illam. substantiam, cujus est illa descriptio, sicut hoc nomen /apis non est impositum ad significandum actionem istam Zzedere pedem, quia tunc lapis per se esset in genere Actionis, sed. 1mponitur illi substantice sub propria ralione, cujus est haec. descriptio, / edens pedes. loc patet etiam, quia eidem quandoque imponuntur multa nomina secundum multas proprietates, non ab eadem proprietate, sed alia, ut lapis, petra. Nec imponuntur illis proprietatibus, quia tunc non essent ejusdem per se in numero, imo nomen unum alicujus esset de genere Actionis, aliud alicujus de genere Passionis, ut. petra pede trita. Patet igitur, quod alia est ratio a qua nomen imponitur, et ' hoc significat. etymologia, alia cui |amponitur, et ita licet. imponens non habuit distinctum. conceptum nist rationis a qua imposuit, non tamen illi nomen imposuit, sed illi substantiae, cujus est haec descriplio; et hoc sub propria ratione, quam tamen non sic intelligit, et per consequens iste nominat ut imponens imperfecte secundum tertium gradum.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1