Table of Contents
Ordinatio
Liber 1
Prologus
Pars 1
Pars 2
Pars 3
Quaestio 2 (Depreciated; to be deleted) : Utrum theologia sit de Deo sub aliqua speciali ratione
Quaestio 3 (Depreciated; to be deleted) : Utrum theologia sit de omnibus ipsorum ad primum eius subiectum
Pars 4
Quaestio 1 : Utrum theologia in se sit scientia, et utrum subalternans vel subalternata
Pars 5
Quaestio 2 (Depreciated; to be deleted) : Utrum ex ordine ad praxim ut ad finem dicatur per se scientia practica
Distinctio 1
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum obiectum fruitionis per se sit finis ultimus
Quaestio 2 : Utrum finis ultimus habeat tantum unam rationem fruibilis
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum frui sit aliquis actus elicitus a voluntate, vel passio recepta in voluntate
Quaestio 2 : Utrum fine apprehenso per intellectum necesse sit voluntatem frui eo
Pars 3
Quaestio 1 : Utrum Deo conveniat frui
Quaestio 2 : Utrum viator fruatur
Quaestio 3 : Utrum peccator fruatur
Quaestio 4 : Utrum bruta fruantur
Quaestio 5 : Utrum omnia fruantur
Distinctio 2
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum in entibus sit aliquid exsistens actu infinitum
Quaestio 2 : Utrum aliquod infinitum esse sit per se notum
Quaestio 3 : Utrum sit tantum unus Deus
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum possibile sit cum unitate essentiae divinae esse pluralitatem personarum
Quaestio 2 : Utrum sint tantum tres personae in essentia divina
Quaestio 3 : Utrum cum essentia divina possit stare in aliquo ipsum esse productum
Quaestio 4 : Utrum in essentia divina sint tantum duae productiones intrinsecae
Distinctio 3
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum Deus sit naturaliter cognoscibilis ab intellectu viatoris
Quaestio 2 : Utrum Deus sit primum cognitum a nobis naturaliter pro statu isto
Quaestio 3 : Utrum Deus sit primum obiectum naturale adaequatum respectu intellectus viatoris
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum in qualibet creatura sit vestigium Trinitatis
Pars 3
Quaestio 4 : Utrum in mente sit distincte imago Trinitatis
Distinctio 4
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus generat alium Deum'
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus est Pater et Filius et Spiritus Sanctus'
Distinctio 5
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum essentia divina generet vel generatur
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum Filius generetur de substantia Patris
Distinctio 6
Quaestio 1 : Utrum Deus Pater genuit Deum Filium voluntate
Distinctio 7
Quaestio 1 : Utrum potentia generandi in Patre sit aliquid absolutum vel proprietas Patris
Quaestio 2 : Utrum possint esse plures Filii in divinis
Distinctio 8
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum Deus sit summe simplex
Quaestio 2 : Utrum aliqua creatura sit simplex
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum solus Deus sit immutabilis
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum generatio Filii in divinis sit aeterna
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus producitur per actum et modum voluntatis
Distinctio 11
Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a Patre et Filio
Distinctio 12
Quaestio 2 : Utrum Pater et Filius spirent uniformiter Spiritum Sanctum
Distinctio 13
Distinctiones 14, 15, et 16
Quaestio 1 : Utrum quaelibet persona mittat quamlibet
Distinctio 17
Pars 1
Pars 2
Distinctio 19
Quaestio 1 : Utrum personae divinae sint aequales secundum magnitudinem
Quaestio 2 : Utrum quaelibet persona sit in alia
Distinctio 20
Quaestio 1 : Utrum tres personae sint aequales in potentia
Distinctio 21
Quaestio 1 : Utrum haec sit veta 'solus Pater est Deus'
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Quaestio 1 : Utrum in divinis sit proprie numerus
Distinctio 25
Quaestio 1 : Utrum persona in divinis dicat substantiam vel relationem
Distinctio 26
Quaestio 1 : Utrum personae constituantur in esse personali per relationes originis
Distinctio 27
Distinctio 28
Quaestio 1 : Utrum 'ingenitum' sit proprietas ipsius Patris
Quaestio 2 : Utrum innascibilitas sit proprietas constitutiva primae personae in divinis
Distinctio 29
Quaestio 1 : Utrum principium dicatur univoce de principiis ad intra et ad extra in Deo
Distinctio 30
Distinctio 31
Quaestio 1 : Utrum identitas, similitudo et aequalitas sint relationes reales in Deo
Distinctio 32
Distinctiones 33 et 34
Distinctio 35
Quaestio 1 : Utrum in Deo sint relationes aeternae ad omnia scibilia ut quiditative cognita
Distinctio 36
Distinctio 37
Quaestio 1 : Utrum Dei omnipotentia necessaria inferat eius immensitatem
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum scientia Dei respectu factibilium sit practica
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum praedestinatus possit damnari
Distinctio 41
Quaestio 1 : Utrum sit aliquod meritum praedestinationis vel reprobationis
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum Deum esse omnipotentem possit probari naturali ratione
Distinctio 43
Quaestio 1 : Utrum prima ratio impossibilitatis rei fiendae sit ex parte Dei vel rei factibilis
Distinctio 44
Quaestio 1 : Utrum Deus possit aliter facere res quam ab ipso ordinatum est eas fieri
Distinctio 45
Quaestio 1 : Utrum Deus ab aeterno voluit alia a se
Distinctio 46
Quaestio 1 : Utrum voluntas beneplaciti Dei semper impleatur
Distinctio 47
Quaestio 1 : Utrum permissio divina sit aliquis actus voluntatis divinae
Distinctio 48
Quaestio 1 : Utrum voluntas creata sit bona moraliter quandocumque conformatur voluntati increatae
Liber 2
Distinctio 1
Quaestio 1 : Utrum primaria causalitas respectu causabilium de necessitate sit in tribus personis
Quaestio 2 : Utrum Deus possit aliquid creare
Quaestio 3 : Utrum sit possibile Deum producere aliquid 'aliud a se' sine principia
Quaestio 4 : Utrum creatio angeli sit idem angelo
Quaestio 5 : Utrum relatio creaturae ad Deum sit eadem fundamento
Quaestio 6 : Utrum angelus et anima differant specie
Distinctio 2
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum in exsistentia actuali angeli sit aliqua successio formaliter
Quaestio 3 : Utrum omnium aeviternorum sit unum aevum
Quaestio 4 : Utrum operatio angeli mensuretur aevo
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum angelus sit in loco
Quaestio 2 : Utrum angelus requirat determinatum locum
Quaestio 3 : Utrum angelus posset simul esse in duobus locis
Quaestio 4 : Utrum duo angeli possunt simul esse in eodem loco
Quaestio 5 : Utrum angelus possit moveri de loco ad locum motu continuo
Quaestio 6 : Utrum angelus possit movere se
Quaestio 7 : Utrum angelus possit moveri in instanti
Quaestio 8 : Utrum angelus possit moveri ab extrema in extremum non pertranseundo medium
Distinctio 3
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum substantia materialis ex se sive ex natura sua sit individua vel singularis
Quaestio 2 : Utrum substantia materialis per aliquid positivum intrinsecum sit de se individua
Quaestio 4 : Utrum substantia materialis per quantitatem sit individua vel singularis
Quaestio 5 : Utrum substantia materialis sit haec et individua per materiam
Quaestio 7 : Utrum sit possibile plures angelos esse in eadem specie
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum angelus posset se cognoscere per essentiam suam
Quaestio 2 : Utrum angelus habeat notitiam naturalem distinctam essentiae divinae
Distinctiones 4-5
Quaestiones 1 et 2 : Utrum inter creationem et beatitudinem angeli boni fuerit aliqua mora
Distinctio 6
Quaestio 1 : Utrum angelus malus potuerit appetere aequalitatem Dei
Quaestio 2 : Utrum primum peccatum angeli fuerit formaliter superbia
Distinctio 7
Quaestio 1 : Utrum malus angelus necessario velit male
Distinctio 8
Quaestio 1 : Utrum angelus possit assumere corpus in quo exerceat opera vitae
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum angelus superior possit illuminare inferiorem
Quaestio 2 : Utrum unus angelus possit intellectualiter loqui alteri
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum omnes angeli mittantur
Distinctio 11
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum lux gignat lumen tamquam propriam speciem sensibilem sui
Distinctio 14
Quaestio 1 : Utrum corpus caeleste sit essentia simplex
Quaestio 2 : Utrum aliquod sit caelum mobile, aliud a caelo stellato
Distinctio 26
Quaestio 1 : Utrum gratia sit in essentia animae vel in potentia
Distinctio 27
Quaestio 1 : Utrum gratia sit virtus
Distinctio 28
Quaestio 1 : Utrum liberum arbitrium hominis sine gratia possit cavere omne peccatum mortale
Distinctio 29
Quaestio 1 : Utrum iustitiam originalem in Adam necesse sit ponere aliquod donum supernaturale
Distinctiones 30-32
Distinctio 33
Quaestio 1 : Utrum peccato originali debeatur sola carentia visionis divinae pro poena
Distinctiones 34-37
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum intentio sit solus actus voluntatis
Distinctio 39
Quaestiones 1-2 : Utrum synderesis sit in voluntate
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum omnis actus sit bonus ex fine
Distinctio 41
Quaestio 1 : Utrum aliquis actus noster possit esse indifferens
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum peccata capitalia distinguantur
Distinctio 43
Quaestio 1 : Utrum voluntas creata possit peccare ex malitia
Distinctio 44
Quaestio 1 : Utrum potentia peccandi sit a Deo
Liber III
Distinctio Prima
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum possibile fuerit humanam naturam uniri Verbo in unitate suppositi
Quaestio 2 : Utrum tres personae possent assumere eandem naturam numero
Quaestio 3 : Utrum una persona possit assumere plures naturas
Quaestio 4 : Utrum suppositum creatum possit substantificare hypostatice aliam naturam creatam quam illam quam habet
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum formalis ratio terminandi unionem naturae humanae ad Verbum sit proprietas eius relativa
Distinctio Secunda
Quaestio 1 : Utrum naturam aliquam immediate uniri Verbo hypostatice et non frui eo includat contradictionem
Quaestio 2 : Utrum Verbum primo et immediate assumpsit totam naturam humanam
Quaestio 3 : Utrum incarnationem praecessit corporis organizatio et animatio
Distinctio Tertia
Quaestio 1 : Utrum beata Virgo fuerit concepta in peccato originali
Quaestio 2 : Quare et quomodo corpus Christi non contraxit sicut alia corpora peccatum originale
Distinctio Quarta
Quaestio 1 : Utrum beata Virgo fuerit vere Mater Dei et hominis
Distinctio Quinta
Quaestio 1 : Utrum natura divina assumpsit naturam humanam vel assumere potuit
Quaestio 2 : Utrum persona creata fuerit assumpta vel potuit assumi
Distinctio Sexta
Quaestio 1 : Utrum in Christo sit aliquod esse aliud ab esse increato
Quaestio 2 : Utrum Christus sit aliqua duo
Quaestio 3 : Quae illarum trium opinionum, quas recitat Magister, sit tenenda
Distinctio Septima
Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus est homo'
Quaestio 2 : Utrum Deus factus sit homo
Quaestio 3 : Utrum Christus praedestinatus sit esse Filius Dei
Distinctio Octava
Quaestio 1 : Utrum in Christo sint duae filiationes reales
Distinctio Nona
Quaestio 1 : Utrum Christo debeatur latria vel honor latriae solummodo secundum naturam divinam
Distinctio Decima
Quaestio 1 : Utrum Christus sit filius Dei adoptivus
Distinctio Undecima
Quaestio 1 : Utrum Christus sit creatura
Quaestio 2 : Utrum Christus, secundum quod homo, sit creatura
Quaestio 3 : Utrum Christus incepit esse
Distinctio Duodecima
Quaestio 1 : Utrum natura humana in Christo potuit peccare
Distinctio Decima Tertia
Quaestio 1 : Utrum animae Christi potuit conferri summa gratia quae potuit conferri creaturae
Quaestio 2 : Utrum animae Christi fuerit collata summa gratia quae potuit creaturae conferri
Quaestio 3 : Utrum possibile fuit voluntatem animae Christi habere summam fruitionem possibilem naturae creatae
Quaestio 4 : Utrum anima Christi potuit summe frui Deo sine summa gratia
Distinctio Decima Quarta
Quaestio 1 : Utrum possibile fuit intellectum animae Christi primo et immediate perfici visione Verbi perfectissima possibili creaturae
Quaestio 2 : Utrum possibile sit intellectum animae Christi videre omnia in Verbo quae videt Verbum
Quaestio 3 : Utrum anima Christi novit omnia in genere proprio
Quaestio 4 : Utrum Christus perfectissime novit omnia in genere proprio
Distinctio Decima Quinta
Quaestio 1 : Utrum in anima Christi secundum portionem superiorem fuerit verus dolor
Distinctio Decima Sexta
Quaestio 1 : Utrum Christus habuit necessitatem moriendi
Quaestio 2 : Utrum in potestate animae Christi fuerit non mori ex violentia passionis
Distinctio Decima Septima
Quaestio 1 : Utrum in Christo fuerunt duae voluntates
Distinctio Vigesima Sexta
Quaestio 1 : Utrum spes sit virtus theologica distincta a fide et caritate
Distinctio Vigesima Septima
Quaestio 1 : Utrum sit aliqua virtus theologica inclinans ad diligendum Deum super omnia
Distinctio Vigesima Octava
Quaestio 1 : Utrum eodem habitu sit diligendus proximus quo diligitur Deus
Distinctio Vigesima Nona
Quaestio 1 : Utrum quilibet teneatur maxime diligere se post Deum
Distinctio Trigesima
Quaestio 1 : Utrum necesse sit diligere inimicum ex caritate
Distinctio Trigesima Prima
Quaestio 1 : Utrum caritas remaneat in patria ita quod non evacuetur
Distinctio Trigesima Secunda
Quaestio 1 : Utrum Deus diligat omnia ex caritate aequaliter
Distinctio Trigesima Tertia
Quaestio 1 : Utrum virtutes morales sint in voluntate sicut in subiecto
Distinctio Trigesima Quarta
Quaestio 1 : Utrum virtutes, dona, beatitudines et fructus sint idem habitus inter se
Distinctio Trigesima Quinta
Quaestio 1 : Utrum sapientia, scientia, intellectus et consilium sint habitus intellectuales
Distinctio Trigesima Sexta
Quaestio 1 : Utrum virtutes morales sint connexae
Distinctio Trigesima Septima
Quaestio 1 : Utrum omnia praecepta decalogi sint de lege naturae
Distinctio Trigesima Octava
Quaestio 1 : Utrum omne mendacium sit peccatum
Distinctio Trigesima Nona
Quaestio 1 : Utrum omne periurium sit peccatum mortale
Distinctio Quadragesima
Quaestio 1 : Utrum Lex Nova sit gravior Lege Vetere
Liber IV
Distinctio Prima
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum creatura possit habere aliquam actionem respectu termini creationis
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum haec sit ratio definitiva sacramenti quam ponit Magister: «Sacramentum est invisibilis gratiae visibilis forma»
Quaestio 2 : Utrum tempore cuiuscumque Legis a Deo datae debuerit institui aliquod sacramentum
Pars 3
Quaestio 1 : Utrum sit possibile aliquod sacramentum quantumcumque perfectum habere causalitatem activam respectu gratiae conferendae
Quaestio 2 : Utrum possibile sit in aliquo sacramento esse aliquam virtutem supernaturalem
Pars 4 Incidentalis
Quaestio 1 : Utrum in circumcisione ex vi eius conferatur gratia
Quaestio 2 : Utrum tempore legis naturae fuerit aliquod sacramentum correspondens circumcisioni
Distinctio Secunda
Quaestio 1 : Utrum sacramentum Novae Legis habeat efficaciam a Christi passione
Quaestio 2 : Utrum baptizatus baptismo Ioannis necessaria tenebatur baptizari baptismo Christi
Distinctio Tertia
Quaestio 1 : Utrum ilia sit propria definitio baptismi quam ponit Magister: «Baptismus est tinctio, id est ablutio, corporis exterior, facta sub forma verborum praescripta»
Quaestio 2 : Utrum haec sit praecisa forma baptismi: «Ego te baptizo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti»
Quaestio 3 : Utrum sola aqua naturalis pura sit materia conveniens baptismi
Quaestio 4 : Utrum institutio baptismi evacuet circumcisionem
Distinctio Quarta
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum parvuli sint baptizandi
Quaestio 2 : Utrum parvuli baptizati recipiant effectum baptismi
Quaestio 3 : Utrum parvulus exsistens in utero possit baptizari
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum adultus consentiens potest recipere effectum baptismi
Quaestio 2 : Utrum adultus fictus recipiat effectum baptismi
Pars 3
Quaestio 1 : Utrum iam iustificati teneantur ad susceptionem baptismi
Pars 4
Quaestio 1 : Utrum omnes baptizati recipiant aequaliter effectum baptismi
Quaestio 2 : Quid faciendum est de parvulo exposito
Quaestio 3 : Utrum parvuli Iudaeorum et infidelium sint invitis parentibus baptizandi
Distinctio Quinta
Quaestio 1 : Utrum malitia ministri impediat conferri baptismum
Quaestio 2 : Utrum recipiens baptismum scienter a malo ministro mortaliter peccet
Quaestio 3 : Utrum aliquis debeat ministrare sacramentum baptismale quando praesumitur baptizationem vergere in periculum vitae corporalis eius qui suscipit
Distinctio Sexta
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum solus sacerdos possit baptizare
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum unitas baptismi necessario requirat ut ab uno ministro conferatur
Quaestio 2 : Utrum unitas baptismi requirat simul esse ablutionem et prolationem verborum
Quaestio 3 : Utrum unitas baptismi requirat baptizantem esse distinctum personaliter a baptizato
Pars 3
Quaestio 1 : Utrum in ministro baptizante requiratur intentio debita ad baptizandum
Quaestio 2 : Qualis intentio requiratur in ministro baptizante
Pars 4
Articulus Primus
Quaestio 1 : Utrum baptismus possit iterari
Quaestio 2 : Quae sit poena iterantium baptisma
Articulus Secundus
Quaestio 1 : Utrum in baptismo imprimatur character
Quaestio 2 : Utrum character sit aliqua forma absoluta
Quaestio 3 : Utrum character sit in essentia animae an in aliqua eius potentia
Distinctio Septima
Quaestio 1 : Utrum sacramentum confirmationis sit necessarium ad salutem
Quaestio 2 : Utrum sacramentum confirmationis sit dignius baptimo
Quaestio 3 : Utrum sacramentum confirmationis possit iterari
Quaestio 4 : Utrum sit aliqua poena iterantium sacramentum confirmationis
Distinctio Octava
Quaestio 1 : Utrum eucharistia sit sacramentum Novae Legis
Quaestio 2 : Utrum ilia sit forma eucharistiae quae ponitur in canone missae
Quaestio 3 : Utrum sacramentum eucharistiae convenienter fuit institutum post cenam eu utrum possit recipi a nonieiunis
Distinctio Nona
Quaestio 1 : Utrum exsistens in mortali peccato peccet mortaliter percipiendo sacramentum eucharistiae
Distinctio Decima
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum possibile sit corpus Christi sub specie panis et vini realiter contineri
Quaestio 2 : Utrum idem corpus possit esse localiter simul in diversis locis
Quaestio 3 : Utrum corpus Christi possit simul esse localiter in caelo et in eucharistia
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum corpori Christi naturaliter exsistenti et eidem sacramentaliter exsistenti necessario insint eaedem partes et proprietates
Quaestio 2 : Utrum quaelibet actio immanens quae est in Christo naturaliter exsistente, eadem insit sibi ut in eucharistia sacramentaliter exsistenti
Quaestio 3 : Utrum corpori Christi ut in eucharistia exsistenti possit inesse aliquis motus corporalis
Pars 3
Quaestio 1 : Utrum Christus in eucharistia exsistens possit per aliquam virtutem naturalem transmutare aliquid aliud a se
Quaestio 2 : Utrum aliquis intellectus creatus possit naturaliter videre exsistentiam corporis Christi in eucharistia
Quaestio 3 : Utrum aliquis sensus possit corpus Christi sentire ut est in eucharistia
Distinctio Undecima
Pars 1
Articulus Primus
Quaestio 1 : Utrum sit possibilis transubstantiatio
Quaestio 2 : Utrum sit possibile quodlibet ens converti in quodcumque
Articulus Secundus
Quaestio 1 : Utrum panis convertatur in corpus Christi
Quaestio 2 : Utrum panis in conversione in corpus Christi annihiletur
Quaestio 3 : Quibus propositionibus conversio panis in corpus Christi possit vere exprimi
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum panis triticeus cum aqua elementari coagulatus sit materia conveniens conversionis in corpus Christi
Quaestio 2 : Utrum solum vinum expressum de uva sit conveniens materia conversionis in sanguinem
Distinctio Duodecima
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum in eucharistia sit aliquod accidens sme subiecto
Quaestio 2 : Utrum in eucharistia quodcumque accidens remanens sit sine subiecto
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum accidentia in eucharistia possint habere quamcumque actionem quam poterant habere in subiecto
Pars 3
Articulus Primus
Quaestio 1 : Utrum omnis transmutatio, quae potest causari ab agente creato circa accidentia in eucharistia manente, necessario requirat eandem quantitatem manere
Quaestio 2 : Utrum possibile sit circa eucharistiam fieri transmutationem corruptivam accidentium
Articulus Secundus
Quaestio 1 : Utrum in aliqua transmutatione, facta circa eucharistiam, necesse sit aliquam substantiam actione divina redire
Distinctio Decima Tertia
Quaestio 1 : Utrum sola actione divina possit confici corpus Christi
Quaestio 2 : Utrum quilibet sacerdos, proferens verba consecrationis cum intentione debita et circa materiam convenientem, possit conficere eucharistiam
Distinctio Decima Quarta
Quaestio 1 : Utrum poenitentia necessario requiratur ad deletionem peccati mortalis post baptismum commissi
Quaestio 2 : Utrum actus poenitendi requisitus ad deletionem peccati mortalis sit actus alicuius virtutis
Quaestio 3 : Utrum poenitentia-virtus sit tantum unius poenae inflictiva
Quaestio 4 : Utrum per sacramentum poenitentiae deleatur culpa
Distinctio Decima Quinta
Quaestio 1 : Utrum cuilibet peccato actuali mortali correspondeat satisfactio propria
Quaestio 2 : Utrum quicumque iniuste abstulerit vel detinet rem alienam teneatur illam restituere ita quod non possit vere poenitere absque tali restitutione
Quaestio 3 : Utrum damnificans alium in bonis personae, puta corporis vel animae, teneatur restituere ad hoc quod possit vere poenitere
Quaestio 4 : Utrum damnificans aliquem in bono famae teneatur ad restitutionem ita quod poenitere vere non possit nisi farnam restituat
Distinctio Decima Sexta
Quaestio 1 : Utrum ista tria 'contritio, confessio et satisfactio' sint partes poenitentiae
Quaestio 2 : Utrum remissio vel expulsio culpae et infusio gratiae sint una simplex mutatio
Distinctio Decima Septima
Quaestio 1 : Utrum necessarium sit ad salutem peccatori confiteri omnia peccata sua sacerdoti
Distinctiones Decima Octava et Decima Nona
Quaestio 1 : Utrum potestas clavium tantummodo se extendat ad poenam temporalem
Quaestio 2 : Utrum cuilibet sacerdoti in susceptione Ordinis conferantur claves regni caelorum
Distinctio Vigesima
Quaestio 1 : Utrum poenitentia in extremis valeat ad salutem
Distinctio Vigesima Prima
Quaestio 1 : utrum post hanc vitam possit aliquod peccatum dimitti
Quaestio 2 : Utrum confessor in quocumque casu teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum
Distinctio Vigesima Secunda
Quaestio 1 : Utrum peccata per poenitentiam dimissa in recidivante redeant eadem numero
Distinctio Vigesima Tertia
Quaestio 1 : Utrum extrema unctio sit sacramentum Novae Legis
Distinctio Vigesima Quarta
Quaestio 1 : Utrum in Ecclesia sint septem Ordines eo modo quo Ordo vel Ordinatio ponitur sacramentum
Distinctio Vigesima Quinta
Quaestio 1 : Utrum poena canonica impediat a susceptione et collatione Ordinum
Quaestio 2 : Utrum sexus muliebris aut aetas puerilis impediat susceptionem Ordinum
Distinctio Vigesima Sexta
Quaestio 1 : Utrum matrimonium fuerit immediate a Deo institutum
Distinctio Vigesima Septima
Quaestio 1 : Utrum convenienter definiatur matrimonium «viri mulierisque coniunctio maritalis inter legitimas personas vitam indissolubilem retinens»
Quaestio 2 : Utrum consensus expressus verbis sit causa efficiens matrimonii
Distinctio Vigesima Octava
Quaestio 1 : Utrum solus consensus de praesenti expressus verbis causet matrimonium
Distinctio Vigesima Nona
Quaestio 1 : Utrum consensus in altero vel utroque contrahentium coactus sufficiat ad contrahendum verum matrimonium
Distinctio Trigesima
Quaestio 1 : Utrum ad contractum matrimonii requiratur consensus sequens apprehensionem non erroneam
Quaestio 2 : Utrum inter Mariam et Ioseph fuit verum matrimonium
Distinctio Trigesima Prima
Quaestio 1 : Utrum sint tria bona matrimonii, quae Magister ponit in littera, scilicet fides, proles et sacramentum
Distinctio Trigesima Secunda
Quaestio 1 : Utrum in matrimonio sit simpliciter necessarium reddere debitum coniugale alteri petenti
Distinctio Trigesima Tertia
Quaestio 1 : Utrum fuerit licita aliquando bigamia
Quaestio 2 : Utrum 'bigamus ante baptismum' possit post baptismum ad sacros Ordines promoveri
Quaestio 3 : Utrum in Lege Mosaica fuerit licitum repudiare uxorem
Distinctio Trigesima Quarta
Quaestio 1 : Utrum impotentia ad actum carnalem impediat matrimonium simpliciter
Distinctio Trigesima Quinta
Quaestio 1 : Utrum adulterium cum aliquo, vivente viro primo, impediat matrimonium cum eadem post mortem illius viri
Distinctio Trigesima Sexta
Quaestio 1 : Utrum servitus impediat matrimonium
Quaestio 2 : Utrum aetas puerilis possit impedire matrimonium
Distinctio Trigesima Septima
Quaestio 1 : Utrum sacramentum Ordinis impediat matrimonium
Distinctio Trigesima Octava
Quaestio 1 : Utrum votum continentiae impediat matrimonium
Distinctio Trigesima Nona
Quaestio 1 : Utrum disparitas cultus impediat matrimonium
Distinctio Quadragesima
Quaestio 1 : Utrum cognatio carnalis impediat matrimonium
Distinctio Quadragesima Prima
Quaestio 1 : Utrum affinitas impediat matrimonium
Distinctio Quadragesima Secunda
Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis impediat matrimonium
Distinctio Quadragesima Tertia
Quaestio 1 : Utrum resurrectio generalis hominum sit futura
Quaestio 2 : Utrum possit esse notum per rationem naturalem resurrectionem generalem hominum esse futuram
Quaestio 3 : Utrum natura possit esse causa activa resurrectionis
Quaestio 4 : Utrum resurrectio sit naturalis
Quaestio 5 : Utrum resurrectio futura sit in instanti
Distinctio Quadragesima Quarta
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum in quolibet homine resurget totum quod fuit de veritate naturae humanae in eo
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum ignis infernalis cruciet malignos spiritus
Quaestio 2 : Utrum homines damnati post iudicium cruciabuntur igne infernali
Distinctio Quadragesima Quinta
Quaestio 1 : Utrum anima separata possit intelligere quiditates sibi ante separationem habitualiter notas
Quaestio 2 : Utrum anima separata possit acquirere cognitionem alicuius prius ignoti
Quaestio 3 : Utrum anima separata possit recordari praeteritorum quae ipsa novit coniuncta
Quaestio 4 : Utrum beati cognoscant orationes quas eis offerimus
Distinctio Quadragesima Sexta
Quaestio 1 : Utrum in Deo sit iustitia
Quaestio 2 : Utrum in Deo sit misericordia
Quaestio 3 : Utrum in Deo distinguatur iustitia a misericordia
Quaestio 4 : Utrum in punitione malorum concurrat ex parte Dei punientis iustitia cum misericordia
Distinctio Quadragesima Septima
Quaestio 1 : Utrum universale iudicium sit futurum
Quaestio 2 : Utrum mundus sit purgandus per ignem
Distinctio Quadragesima Octava
Quaestio 1 : Utrum Christus in forma humana iudicabit
Quaestio 2 : Utrum in iudicio vel post cessabit motus corporum caelestium
Distinctio Quadragesima Nona
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum beatitudo consistit per se in operatione
Quaestio 2 : Utrum beatitudo immediatius perficiat essentiam quam potentiam ipsius beati
Quaestio 3 : Utrum beatitudo per se consistit in pluribus operationibus simul
Quaestio 4 : Utrum beatitudo per se consistit in actu intellectus vel voluntatis
Quaestio 5 : Utrum beatitudo simpliciter consistit in actu voluntatis qui est fruitio
Quaestio 6 : Utrum ad essentiam beatitudinis pertineat securitas perpetua
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum corpus hominis beati post resurrectionem erit impassibile
Quaestio 1
Alensis 1. p. q. 48. m. 1. D. Thom. 1. p. quaest, 183. art. 4. et quast. 1. art. 1. D. Bonavent. hic q. 4. et Richard. q. 1. et deinceps. Durand. q.1.Henr. sum art. '13. q. 9. Vasq. 1. p. disp. 97. Suarez 1. p. tract. 1. lib. 2. c. 34. Mayron. hic. i
Circa istam distinctionem vigesimam secundam quaero unum Utrum Deus sit nominabilis a. nobis viatoribus aliquo nomine significante essentiam divinam ut haec
Hic dicitur (b) quod sicut Deus intelligitur a nobis, ita. potest et a nobis nominari; secundum igitur quod diversimode aliqui asserunt de cognitione Dei ab intellectu viatoris, ita consequenter dicunt diversimode de possibilitate etiam nominandi Deum. Et qui negat conceptum univocum Deo et creature, et ponit duos conceptus analogos, quorum scilicet alter, qui est creaturae, attribuitur alteri illi, scilicet qui est Dei, dicit secundum hoc consequenter, quod Deus est nominabilis a. viatore nomine exprimente illum conceptum analogum.
Henricus ait non dari conceptum univocum Deo et creatis, sed analogum; unde secundum istum conceptum Deus est nominabilis, et non secundum quod haec essentia. Hanc refutat Scotus, quia ex Henrico colligi potest, Deum posse cognosci a viatore, qua haec essentia; ergo et sic nominari. Contra Henricum late dictum est supra dist. 3. q. 1. et 3. et dist. 8. q. 4.
Sed contra istam positionem specialiter arguo: Quia omnis conceptus realis possibilis haberi de essentia divina, natus est fieri in. intellectu virtute illius essentice.. Probatur, quia quodcumque objectum intelligibile minimum, natum est facere in intellectu conceptum omnem realem possibilem haberi de eo. Sed secundum istos, tantum unicus conceptus realis natus est haberi de essentia divina virtute ejus, licet intellectus negotians pos- sit plures. conceptus causare et fabricare circa idem. objectum; ergo quodcumque objectum potest facere conceptum realem in intellectu. de | Deo, potest facere illum unicum, quem conceptum illa essentia essel nata de se facere. Sed ille unicus est hujus essentiae, ut est cec; ergo quodcumque objectum faciat aliquam notitiam de Deo in intellectu nostro, faciet. secundum opinionem istam conceptum ejus, ut est hiec essentia, et ita nominabilis est a vialore notitia signifieanle hanc essenliam. ut haec.
Resolvit Doctor aliquid distinctius posse significari per nomen quam ab impositore concipitur, alias nullum nomen impositum a viatore significaret ullam. substantiam, sed aliquam ejus proprietatem. Quia pro hoc statu nullam substantiam concipimus, sub propria ratione, sed sub ratione entis substantis accidentibus, ex.-d..3. q..3. n. 9. et q. 4. prol. consequens est falsum, quia impositor intendit per nomen significare distincte, illud quod ipse confuse tantum concipit, quod optimo exemplo declarat Doctor.
Potest dici breviter (c) ad quaestionem, quod ista propositio communis multis opinionibus, quod scilicet sicut aliquid intelligitur, ita. et nominatur, falsa est, si intelligatur praecise, quia distinctius potest aliquid significare quam intelligi, quod videtur persuaderi ex hoc, quia cum substantia non sit. intelligibilis a viatore, nisi in conceptu communi entis, sicut probatum est dist. 3. si non posset distinctius significari quam intelligi, nullum nomen impositum a viatore significaret aliquam rem de genere Substantic. Sed sicut praecise. concipitur ab. in- tellectu viatoris aliqua. proprietas a qua imponitur nomen, qua: proprielas communiter exprimitur per elymologiam nominis, ita praecise. talis proprietas significaretur per nomen, puta per hoc nomen /«pis, non sienificaretur aliquid de genere Subslantiie, sed. tantum aliquid de genere Actionis, puta lesio pedis, quam exprimit etymologia hujus nominis, et fuit ratio a qua imponebatur nomen. ita potest argui de omnibus aliis nominibus impositis rebus de genere Substantiae, quod nullum eorum significat aliquid nisi proprietatem accidentalem aliquam, quae intelligebatur ab imponente, vel oportet dicere quod ipse distincilius nominabat substantiam quam intellexit.
Qualiter autem hoc sit impossibile, potest intelligi sic. secundum. viam Augustini 6. de Trinit. cap. 6. qua probat compositionem in omni creatura, nam concipiuntur ab aliquo multa accidentia concurrentia in eodem, puta talis qualitas et. talis quantitas, et probatur neutrum illorum esse alterum, quia utrumque illorum manet sine. altero. Probatur etiam secundo, utrique illorum aliquid aliud esse subjectum commune, quia utrumlibet illorum potest destruir non destructo altero; ergo aliquid concluditur esse subjectum utrique, ut quantitati: et. quahlitati. Illud autem quod subest, non concipitur in conceptu quidditativo. nist entis vel hujus entis; et tamen frequenter accidit, quod. talis qualitas et talis quantitas conjunguntur in aliquo et alibi non conjunguntur, et hocc non est ex natura qualitatis et quantitatis, ut praeostensum est. su- pra. Concluditur igitur, quod hoc est ex natura illius tertii, in. quo fundantur ambo ista, non autem conjunguntur talia in isto tertio, qualiain illo. Ex quo etiam diversimode conjunguntur in diversis, concluditur substratum istis esse. diversum a substrato 1llis, et ex hoc concluditur tertium illud esse aliud ab alio tertio; ergo cognoscitur aliud tertium esse substratum, et similiter quod sit aliud. a. subjecto alterius. Neque enim cognosco distincte quid sit in se, nisi quod sit ens vel res affecta talibus accidentibus, unde ulterior conceptio quam possim de illo habere quid sit, est res aliqua habens talia accidentia et relationes.
Ad propositum ergo, non accidentibus illis, sed isti alii. sic disüncto, quidquid sit, quod est cum istis conjunctis qua intelliguntur, imponitur nomen aliquod. lHlud videtur esse proprium signum hujus sub ratione qua hoc, ita quod imponens nomen, intendat illam essentiam de genere Substantiae significare, et sicut intendit significare, ita nomen quod imponit est signum; et tamen ipse non intelligit. illud disüncte, quod distincte intendit sienificare per hoc nomen vel per hoc signum.
Exemplum esset etiam, si quis imponeret characteres Hebraeos, nesciens voces IHebreas in. particulari, sciens. tamen quod aliqua vox est prima, aliqua secunda et aliqua tertia, imponeret sic, aliqua est prima, et quacumque sit illa volo, quod significetur tali nomine vel tali charactere, illi characteres essent signa illarum vocum Hebraarum, quas aliquis Hebreeus distincte cognosceret objectis sibi talibus signis; non Hebraeus autem, et si cognosceret quid significaretur per istas figuras, non tamen illud quod significatur distincte cognosceret, sed tantum in ratione prima vocis vel secunda.
Juxta discursum factum, dicit Doctor primo, muita nomina imponi Deo, qua significant eum in conceptu communi, quo a nobis concipitur, de quo supr. dist. 3. quost. 3. Secundo, si aliquid potest distinctius significari quam concipi, posse Deum nominari nomine significante hanc essentiam. Tertio, quidquid sit de his, Deum sic a nobis nominari, sive a nobis, sive ab Angelo, sive ab i ipso Deo nomen impositum sit. Quarto, viator utitur nomine distincte significante Deum ab alio imposito, et hoc quartum tantum assertive tenet.
Breviter igitur dici potest, quod ad minus nomina multa imponuntur, quae significant Deum in communi, quia sic naturaliter potest concipi a simpliet. viatore, ut patet dist. 3. Vel si verum est, quod distinctius potest significari quam concipi, potest Deus nominari a viatore nomine significante hanc essentiam.
Quidquid sit de istis, verisimile est Deum nominari tali nomine, et hoc sive illud nomen sit. impositum ab ipso Deo, vel ab Angelo cognoscente ipsum Deum, vel a viatore. Verisimile est enim, quod multa nomina sint in. sacra Scriptura distincle illam essentiam significantia, sicut Judaei dicunt de nomine. Dei, quod vocant Tetragrammaton.
Et videtur Deus dicere Exod. 3. H»c dices filiis Israel: Qui est misit me ad vos. Hoc nomen mihi est in elernum, etc. 6. Ego Dominus, qui apparui Abraham, etc. nomen meum Adonai non indicavi eis. Vst ergo Deus nominabilis (d) a viatore nomine significante propriam essentiam, ut est haec essentia, quia vlator potest uti illo signo, et intendere exprimere significatum illius signi, sive ipse imposuerit. illud signum sive alius quicumque, qui cognovit significatum, et tali etiam signo polest viator uti lanquam nomine, licet non potuerit illud imponere tanquam signum. 51 autem ista proposilio. esset. vera, quod nullum nomen potest alicui imponi distinctius quam intelligatur, hac tamen est falsa, quod nullus potest uti nomine distinctius significante rem quam ipse possit intelligere.
Circa istam (a) distinctionem quaero, utrum Deus sit nominabilis ab homine viatore aliquo nomine proprio ? Quod non. Augustinus de verbis Domini, c. 394... Quidquid potest. fari, non est ineffabile, Deus autem est ineffabilis. Hanc minorem probat Augustinus per hoc, quod continuo subdit dicens: S7 enim raptum. se dicit. Apostolus Paulus usque ad tertium celum, et audisse ineffabilia. verba, quanto magis. et ipse ineffabilis est, qui. talia demonstrat ?
Praeterea, Augustinus super Joannem homilia 19. exponens illud Joannis 5. /Von. potest. facere quidquam, nisi quod viderit Patrem [ acientem, dicit. quod videre Filii est ipsum esse verbum Patris, quod demonstrari vere non potest.
Item, Ambrosius primo de Trinitate cap. 5. Vox silet, non mea tanlum, sed et Angelorum, loquitur de generatione Fili.
Praeterea per rationem: Nihil potest significari ab aliquo quod ab ipso non potest intelligi, sed Deus ab homine viatore conceptu proprio non potest intelligi; ergo, etc. Major probatur auctoritate. Aristotelis et Commentatoris 4. .Me/aph. etiam ad propositum auctoritate Augustini 1. de Trin. c. 4. Verwis eogitutur Deus quam dicitur, et. verius est quam coritatur. Et per Philosophum primo Perihermenias, voces sunt nolz? passionum, d est, conceptuum ;ergo non potest esse alicujus significati remoti, nisi sub ea ratione sub qua concep!us est signum proximum illius. Minor probatur Exodi 33. .Von videbit me homo, et vivel; et per rationem, quia ille conceptus proprius si habetur, includeret virtualiter. notitiam omnium illorum propriam, quia neces- sario insunt Deo. Hoc consequentia probatur, quia universaliter etiam in creaturis conceptus proprius subjecü, virtualiter. includit notitiam propriam illorum, quae insunt subjecto; et tunc sequitur. ultra, quod sicut habens. proprium. conceptum. subjecti, potest naturaliter scire omnia scibilia simpliciter de. subjecto; ita viator habens talem conceplum, posset naturaliter scire omnes veritates de Deo:necessarias, et per consequens omnia illa, de quibus habemus fidem quantum ad Unitatem et Trinitatem in divinis, et quantum ad potentiam creativam et incarnativam, et. sic de alus necessario convenientibus ipsi Deo.
Oppositum videtur in Psalm. Zn Israel. magnum nomen ejus, et! Exodi tertio: Haec dices filiis Israel, qui est, misit ie ad vos, hoc nomen miht est in aeternum.
Item Augustinus contra Adamanuum cap, 3. Illa sublimitas. inzstimabilis, ut auribus congruat humanis sonis servanda est.
Praeterea per rationem, viator potest habere proprium conceptum de Deo; ergo et nomine proprio nominare. Antecedens — probatur, quia naturali ratione potest cognoscere aliquod ens esse primum, et infinitum, et illud esse unicum et esse hoc; ergo potest habere conceptum de illa essentia ut est Acc; talis conceptus maxime videtur proprius esse, de quocumque objecto, scili- - cet concipere ipsum, ut est hoc in se.
Hac quaestio eadem cum praecedente, sed addita est, quia copiosius rem tractat. Sententia Henrici quam hic refert Doctor, tenet rem in se debere intelligi ab eo qui ei nomen imponit. Ex quo colligit primo, cum Deus a se solo cognoscatur sub ratione immensitatis, a se solo nominabilem esse qua immensus est. Secundo, quia a Beatis videtur in se, ab eis etiam nominabilem esse. Tertio, quia aliquo modo agnoscitur a viatore, etiam aliquo modo ab eodem nominari posse, sed nomine ipsi Deo imposito, non a creaturis ad eum translato. Quinto, ait hoc nomen Deus, ex prima sua impositione, significare perfectionem simpliciter in summa; reliqua vero nomina significare quod est specialis dignitatis in Deo, ut sapiens, justus, etc.
Hic est opinio talis (b). Nomen sive verbum vocis debet esse symbolum inter loquentem et. illum cui loquitur, sic quod res significata sit nota uirique in se, et notum etiam sit utrique, quod nomen ad. significandum ipsam rem sit institutum, sed' unitas divince essenlice nota est ipsi Deo soli, quoad rationem immensitatis suede; ergo solus Deus nomen sibi proprium. vocale posset appropriare. Subdit quasi pro secunda minori sumenda sub prima majori, quod Beati cognoscunt illam essentiam in se; ergo aliquo verbo ut sieno illius essenticte sub. propria ratione possunt ipsi Deum nominare, sive illud. verbum sit institutum a Deo sive ab aliquo Beato.
Tertia minor est, quod viator non potest concipere divinam essentiam, nec secundum rationem immensitatis, quia est proprium Deo, nec eo modo quo Beati vident; et ideo siegenum impositum illi essentiae primo modo vel secundo modo, non posset eos ducere ad aliquam divinae essentice notitiam, sicut nec se perducit czecus ad notitiam coloris per verba, sicut videntes colorem, et cognoscentes per rememoraüonem perducunt se ad coloris notitiam.
Quarta minor, intellectus viatoris aliquo modo potest concipere Deum; ergo proportionabiliter nominare. Addit ibi, quod nullum nomen proprium Deo ad. placitum viatoris impositum, potest esse transtatum a creaturis, quia quodlibet etiam tale nomen est commune creaturis, et primo ills impositum. Sed debet illud nomen primo et principaliter ei imponi, pro tantillo tamen, quod de Deo a creaturis potest cognosci.
Infert ulterius, quod haec nomen Deus ex impositione sua significat, quod est perfectionis simpliciter, quasi in summa et in generali, respectu aliorum nominum, quae quasi particulariter exprimunt — aliquid, quod rationem dignitatis habet in Deo, ut sunt sapiens, bonus etc. Hoc etiam nomen Zeus, primo est sibi impositum, ita. quod. creaturae non convenit nisi transtative, sicut Moyses dictus est Deus Pharaonis Kod. 1. ideo inter omnia nomina Latina, nomen proprium est sibi hoc nomen Deus, et sic est proprium sibi. sibi in lingua. Graeca, hoc nomen theos
Impugnat Doctor quod ait Henricus, Deum sub ratione immensitatis a se solo cognosci. Primo, quia alias intellectus creatus non posset satiari ex dist. 2. quist. 1. quia immensitas vel infinitas est perfectio simpliciter compossibilis suo objecto, ex dist. 3. quaest. 3. Secundo, omnis notitia non comprehensiva Dei competere potest creaturae. Tertio, intellectio creata est signum naturale Dei secundum immensitatem, licet non comprehensive; ergo sic signum ad placitum ei imponi potest. Impugnat etiam quod ait Henricus, viatorem non posse habere conceptum quidditativum de Deo, quia hoc videtur contra ipsum, quia docet posse eum habere conceptum qualitativum de Deo, et hic praesupponit conceptum quidditativum de eodem, ex dist. 3. quaest. 3. et cum non admittat Henricus conceptum communem Deo et creatis, ex eadem dist. et quist. et ex dist. 8. quaest. 4. ille quidditativus erit proprius Deo. Secundo, quia ex citatis locis, secundum Henricum essentia tantum causat unicum conceptum realem sui, et reliqui habentur per negoliationem; ergo si viator habet conceptum realem de ea, erit proprius. Tenet tamen Scotus viatorem non posse habere conceptum proprium de Deo, sed probat oppositum sequi ex dictis IIenrici.
De ratione (c) hujus opinionis quomodo major habeat veritatem, dicetur in solutione questionis. Sed minores vel diversce partes ejusdem minoris dubice videntur. Prima quidem, quod solus Deus cognoscit se sub ratione immensitatis suze quantum ad affirmativam, quod ipse sic cognoscaL se, est cerlissima; sed quantum ad negativam, quod nullus intellectus sub illa ratione illum cognoscit, improbatur sic: Nulla polentia operativa potest perfectissime quietari, nisi in objecto includente summam perfectionem possibilem objecto adequato ipsius potentiae: immensitlas sive infinitas est perfectio simpliciter possibilis enti. vel vero vel cuicumque rationi transcendenti, et aliquod eorum est objectum adaequatum cujuscumque intellectus; ergo intellectuscreatus non perfecte quielatur, nisi in Deo sub raione immensitatis suae. Major apparet. et in exemplo de visu et convenienlissimo visibili, et etiam ratione, quia quoeumque alio habito, adhuc inclinatio potenticde est ad aliud non habitum, et principalius, quam ad islud. habitum. Prima pars minoris probata est d/sf. 2. quest. 1. et. secunda pars, dist. 3. quest. 3.
Secundo sic: Sola intellectio comprehensiva Dei repugnat intellectui creato, sed alia de Deo sub ratione immensitatis ejus potest esse non comprehensiva ejus; ergo, etc. Minor probatur, quia actus comprehensivus objecti infiniti, estinfinitus intensive, quia est itla perfectus in ratione actus, sicut objectum in ralione objecti, et ideo simpliciter adequatus. Sed. objecti, ut immensl, potest. esse actus. non infinitus, quia sicut objectum potest esse simpliciter perfectius actu, et hoc sub illa ratione sub qua est objectum actus, ita et infinitum sine infinitate actus. Confirmatur, quia non apparet, quare circa objectum sub ratione infinilatis non posset esse vel haberi actus perfectior in uno, et minus perfectus in alio.
Ex hac parte minoris (d) improbata, 1improbatur conclusio correspon-: dens. Primo sic, nominantem ' objectum sub aliqua ratione, non oportet. comprehendere illud sub illa ratione, sed. sufficit quod distincle apprehendat illud; intellectus creatus potest. sic apprehendere Deum sub ratione immensitatis, ut patet ex rationibus jam positis; igitur, etc. Major probatur, quia Adam imposuit nomina propria diversis speciebus animalium Gen. 2. et tamen non comprehendit illas, quia tunc aque perfecte novisset eas, sicut anima. Christi, quod non tenetur.
Tertio, quia signum naturale verius significat quam signum ad pla-. citum; intellectio creata potest esse signum naturale Dei secundum ralionem immensitatis illius; igitur sic intellectus potest imponere signum ad placitum sibi sub illa raüoue. Minor probatur; quia intellecluo. ut est obiecti. est naturale si- enum ejus, primo Perihermenias, passiones sunt nota rerum et naturaliter, ae hoc ideo, quia propria intellectio est propria ratio objecti. Probatum est etiam prius quod aliqua intellectio creata potest esse sub ratione immensitatis.
Secundo, quia nomen quodcumque est signum finitum, etiamsi 1mponatur a Deo sibi secundum rationem immensitatis suae; ergo ad hoc ut sit alicui intellectui signum, non oportet quod illud habeat intellectionem infinitam. Potest igitur. Deus quoeumque nomine nominari ab intellectu. finito, 1mo plus, non potesi Deus se nominare aliquo nomine, ita excedente nomen, quo nominabilis est a beato, quantumcumque comprehensio Dei excedit apprehensionem beat. Nec mirum, quia nec necessario in nobis est proporlio nominis ad nomen in significando, sicut. intellectionis ad. intellectum imponentis vel dicentis, et ideo nomen ab utrolibet impositum potest esse signum ambobus; ergo ita hie, nomen impositum a Deo comprehendente, potest esse commune sibi et Beato, quia tantum finite sienificat, nec per consequens infinitam intellectionem in utente requirit.
Quarta pars (e) minoris (licet sit in se vera, tenendo quod viator non potest habere proprium conceptum quidditativum de Deo, et Beatus nomen imponit ad significandum conceptum proprium qualem habet de Deo,) tamen arguitur quod repugnat dictis istius alibi. Primo sic: concedit enim viatorem aliquem conceptum quidditativum posse habere de Deo; et patet quod alias nullum posset habere qualitativum vel rela- tivum de ipso. Nam conceptus qualitativus semper requirit conceptum quidditatüivum, cui insit, sed secundum ipsum, non potest haberi conceptus quiddilativus de ipso communis Deo et creature; igitur erit proprius, nam simpliciter primo diversus a conceptu creature; ergo nomen impositum a beato ipsi Deo sub propria ratione, non sic erit viatori, sicut nomen coloris caco nato.
Si dicatur, quod non potest viator Deum intuitive intelligere — sicut Beatus, hoc non obstat, quia nunquam per nomen fit cognitio intuiliva rei significalce, sed tantum quadam rememoratio ad considerandum rem prius notam. Apparet in exemplo, nam cecus non natus, qui aliquando vidit colorem, bene ulitur nomine coloris tanquam signo communi sibi et. videnti, quia uterque per rememorationem potest intelligere colorem, licet cecus nune non posset intueri colorem.
Secundo sic, objectum perfectum potest facere in intellectu proportionato quemcumque conceptum realem possibilem haberi de se. Hoc probatur, quia etiam haec potest objectum minus perfectum; sed essentia divina, secundum istum, in intellectu proprio non potest causare nisi unicum conceptum realem. Ahi autem si habentur, habentur per negationem sui intellectus; ergo unicus conceptus realis est possibilis de illa essentia; igitur si habet aliquem conceptum de Deo, ille erit proprius. Nec accipitur in ista ratione conceptus pro actu concipiendi, sed pro objecto formali terminante actum. Hujus rationis licet major videatur probabilis, tamen. negaretur de intellectu. proportionato, id est, infinito, quia ille est. comprehensivus unico conceptu, et ita non capax multorum de objecto, sicut intellectus non comprehensivus. Neearetur etiam de quocumque intellectu, intelligendo de objecto immediate in se movente, quia ipsum propter perfectionem suam, non moveret ad conceptus imperfectos possibiles haberi de se, per motionem aliorum objectorum imperfecte ducenlium in cognitionem ejus.
Notat Doctor, nomen proprium illud dici, quod significat hoc sub propria ejus ratione, quia solum tale est proprium signum vocale. Secundo, notat perfecte uti nomine, esse quando quis utitur eo ut signo proprii conceptus, nec requiritur quod eo utatur ut signo conceptus ab alio habendi, hoc tamen requiritur ad perfectum signum inter duos, ex Augustino; Tertio, ait uti nomine contingere quadrupliciter. Primo, ut re tali. Secundo, ut signo ad placitum, de quo tantum scit utens, quod est significativum. Tertio, ut signo alicujus, cujus utens habet tantum conceptum universalem, ut entis, intendit tamen significare speciale. Quarto, ut signo expressivo proprii conceptus. Resolvit Deum esse nominabilem a viatore tribus primis modis, non quarto modo, quia non requiritur quod :eque distincte concipiat imponens vel utens nomine, ac nomen significat, et probat, ut quaest. proced. num. 2. rem amplius declarando. Vide Reportat. Hic quaest, unic. ubi solvuntur argumenta qua etiam ex doctrina data facile patent.
Ad quaestionem (f) praemitto quaedam. Primo, quod nomen quodcumque aliquid significans, quod huic soli potest. inesse, potest dici proprium nomen huic. Sed simpliciter nomen proprium hujus non est, nisi quod primo significat hoc sub ralione propria, quia solum illud est proprium signum vocale hujus.
Secundo praemitto, quod nominari ab aliquo, potest intelligi dupliciter; vel ut nomen imponente vel ut nomine utente, et utrumque duplieiter, scilicet perfecte vel imperfecte. Perfecte uti nomine, est non tantum uti nomine, ut re quadam naturali, formando scilicet. sonum illum, sic enim potest avis edocta formare; sed est uti nomine, ut signo non tantum conceptus possibilis haberi ab aliquo per illud nomen, sic posset Latinus aliquod verbum Hebreum proferre Hebreo, nesciens quid diceret, sed ut signo conceptus habiti ab utente, ut. sic perfecte uti. nomine, sit illo uti, ut signo conceptus proprii expressivo. Uti autem illo, ut quodammodo causa similis conceptus habendi ab. audiente per rememorationem, non est necessarium ad perfecte uti. simpliciter, sed ad perfecte uti illo, ut. sieno communi inter duos, et ideo requirit ad hoc, quod est uti nomine perfecte moraliter, quia requiritur ad utendum nomine ad finem debitum. Et hanc utramque perfectionem tangit Augustinus super Ezechiel. Verba instituta sunt, per que in alterius notitiam. quisque cogitaliones suas proferat. Per qua quisque coritationes suas proferat, ecce perfectio prima; m alterius motiliam, ecce secunda. Intellige, a/ ferius vel quasi alterius, quia quandoque aliquis seipsum alloquendo efficacius ducit in intelligendo per rememorationem, quam si sine loquela intelligeret, et in notitiam non tunc novam; sic loquimur Deo, orando. |
Item, de prima perfectione, cogitationes suas, distingue, vel habet conceptum ita proprium sicut nomen significat, et tunc significat perfecte, cogitationes suas. Vel habet minus proprium vel eonfusum, utpote non. habens nisi conceptum animalis, proferat hanc vocem, // 0mo, intendens illud exprimere audienti, quod alii concipiunt per nomen et ad quod est impositum, sciens ipsum esse impositum alicui speciali sub animali, quod tamen non intelligit in particulari, sicut sienificatur per hoc nomen. Est igitur hic ordo, uti nomine ut re tali, ulterius ut signo ad. placitum alicujus, cujus tamen nullum conceptum habet utens, nisi in hoc universalissimo, quod est aliquid significatum hoc nomine.
Tertio, uti nomine ut signo alicujus, cujus conceptum universalem tantum habet ut ens, intendit tamen illud exprimere, ut significatur per nomen, licet illud sic in particulari non concipiat.
Quarto, uti nomine, ut signo. expressivo proprii conceptus in particulari, et semper hiec prior gradus est imperfectior respectu postertoris. Primus igitur est imperfectissimus, ultimus simpliciter perfectus.
His praemissis ad questionem (g) sit prima conclusio, quod possibile est Deum simpliciter nomine proprio nominari a viatore imperfecte, secundum tres gradus primos pradictos.
Tertia conclusio est qualiter de facto a nobis nominatur. Prima probatur, quia si non, hoc esset, quia non potest habere conceptum proprium de Deo, et oportet rem sic concipi sicut nominatur, sed ista secunda est falsa. Probo, de nulla substantia habemus conceptum proprium et per se ;si igitur non est possibile distinctius'nominare quam concipere, sequitur quod viator nullo nomine significat - aliquam substantiam distincte, neque ut utens nomine, neque aliquod. nomen impositum a viatore signabit aliquam substantiam distincte. Consequens est falsum, igitur et antecedens. Nam illa propositio prima, quod non intelligimus aliquam substantiam distincte, probata est supra dist. 3. Qualiter autem. oppositum consequentis sit. verum, quia hoc est preambulum ad propositum, declaratur primo — denominatione substantiae, utendo nomine imposito. Secundo, denominatione ejus imponendo sibi nomen. Primum sic, hiec minor, per hoc nomen / omo non intendimus tantum signifi- care animal, patet, sed aliquid sub animali distinctum ab equo et aliis. Unde hoc est nobis nota tanquam vera: homo per se distinquitur ab equo, etc. nec intendimus per hoc nomen significare aliquod. accidens vel aliqua accidentia, 1mo speciem in genere Substantice tantum. Unde hec est nobis vere cognita, homo per se distinguitur a. quocumque accidente, distinctione etiam maxima, quia secundum genus generalissimum, nec intendimus signifieare aliquam descriptionem ex animali et accidente vel accidentibus, imo aliquid per se unum et in se natum habere unuu per se conceptum definitivum. Quod autem intendimus. significare sub propria ratione, nec tamen illud sic intelligimus, nominamus imperfecte secundum tertium gradum et modum, ut dictum est prius; quare, etc. Consimiliter patet de impositione sicut de usu. Sicut. enim si Adam intelligens hominem sub propria ratione, imposuisset sibi nomen proprium, quo ego utens intendo illud significare, sicut nomen est sibi impositum, de quo tamen non habeo conceptum nisi in universali imperfectum vel per accidens, vel in quadam deseriptione, sic si idem. nondum nominatum sicut. intelligerem, possem sibi nomen imponere, intendens per illud nomen sic ipsum significari, sicut nunc intendo per nomen significare ab alio sibi impositum. Et hoc modo licet quandoque imponens non habuit conceptum de re, nisi in. quadam descriptione quam significat etymologia nominis, non tamen impositum est nomen ad significandum illam des- criptionem, sed. illam. substantiam, cujus est illa descriptio, sicut hoc nomen /apis non est impositum ad significandum actionem istam Zzedere pedem, quia tunc lapis per se esset in genere Actionis, sed. 1mponitur illi substantice sub propria ralione, cujus est haec. descriptio, / edens pedes. loc patet etiam, quia eidem quandoque imponuntur multa nomina secundum multas proprietates, non ab eadem proprietate, sed alia, ut lapis, petra. Nec imponuntur illis proprietatibus, quia tunc non essent ejusdem per se in numero, imo nomen unum alicujus esset de genere Actionis, aliud alicujus de genere Passionis, ut. petra pede trita. Patet igitur, quod alia est ratio a qua nomen imponitur, et ' hoc significat. etymologia, alia cui |amponitur, et ita licet. imponens non habuit distinctum. conceptum nist rationis a qua imposuit, non tamen illi nomen imposuit, sed illi substantiae, cujus est haec descriplio; et hoc sub propria ratione, quam tamen non sic intelligit, et per consequens iste nominat ut imponens imperfecte secundum tertium gradum.
On this page