Table of Contents
Glossa aurea super Sexto
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 8 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 9 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 10 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 11 : De filiis presbyterorum et aliis illegitime natis
Titulus 13 : De officio vicarii
Titulus 14 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 15 : De officio legati
Titulus 16 : De officio ordinarii
Titulus 17 : De maioritate et obedientia
Titulus 19 : De procuratoribus
Titulus 20 : De iis, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 21 : De restitutione in integrum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De litis contestatione
Titulus 4 : De iuramento calumniae
Titulus 5 : De restitutione spoliatorum
Titulus 6 : De dolo et contumacia
Titulus 7 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 8 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 10 : De testibus et attestationibus
Titulus 13 : De praescriptionibus
Titulus 14 : De sententia et re iudicata
Titulus 15 : De appellationibus
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 3 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 4 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 5 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 6 : De institutionibus
Titulus 7 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 8 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 9 : De rebus ecclesiae non alienandis
Titulus 10 : De rerum permutatione
Titulus 11 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 13 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 14 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 15 : De voto et voti redemptione
Titulus 16 : De statu regularium
Titulus 17 : De religiosis domibus
Titulus 18 : De capellis monachorum
Titulus 19 : De iure patronatus
Titulus 20 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 22 : De reliquiis et veneratione sanctorum
Titulus 23 : De immunitate ecclesiarum, Coemeteriorum et aliorum locorum religiosorum
Titulus 24 : De clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De cognatione spirituali
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 6 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 8 : De iniuriis et damno dato
Titulus 10 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 11 : De sententia excommunicationis, suspensionis et interdicti
Titulus 2
Capitulum 1
¶ Supplebat. Pro hoc vide Car. consil. iiii. lagia etatis / vbi discutitur quod si puella proxima pubertatt (forte per sex menses) alias apta ad copulam (vt prima facie per corpulantiam apparet) contrahit cum titio matrimo nium per verba de presenti: quod hoc est verum matrimonium: si Titius sit etatis valide / ideo supuella postea contrahat cum sempronio / et inter eos subsequatur copula / quod primum matrimonium est validum / et secundum nullum: quod probatur per iura et autoritates per eundem Cardi. adductas / maxime per text nostrum / proquo vide eundem Cardi. consilio. cix. casus talis asseritur. Philippus Probus
¶ Ualere potest l. si is qui. in. § plerunque. ff. commoda. vbi dicitur / plerunque enim id accidit vt extra id quod agere tur tacita obligatio nascatur / vbi glo. adducit concordantes quod facit / quod intendens fieri compater meus: credens filium meum leuare / leuat tamen filium tuum / non meum / non meus sed tuus compater erit / istud firmat latius Francus. in regula / potest quis / in fine / hoc libro. Ex dic banc regulam secundum daria. Sorin. consllis cxxxvii. post princi. multum eleganter quod vbi est defectus solemnitatis non habet locum l. i. §. si quis. Ita. ff. de verbo. obliga. subdent ibi quod presumptio que resultat ex defectu solemnitatis succumbit presumptioni que resultat ex substantia rei l. non codicillum. ibi docto. C. de testa. Et sic succedit regula quam citat Alexan. in consilio. lxxxiii. nu. viii. vi detur / volu. iii. quod vna presumptio elidit aliam l. cum de indebito. in prin. ff de proba l. diuus. ff. de in integ. resti. cap. ex literis. supra de proba. et plene in cap. in nostra. supra de testib.
¶ Uide pro hac via brocardica lapum allegatio. lxxxviii. cubna secunda commun aostea attende ad Areti. in consilio. xxi. col. ii. Si dilibaaginu. dicit urlutamenium debet vim hnus claululie si non valet / vt ago etc. l. cum pater. §. filiis matrem de legaii. Bar. in l. si quis pro eo. ff de fideiusso. idem Areti. consilio. xxiiii. col. prima. Quatuor / quod intellige secundum eundem ibi colum ii. videlicet quod habet vim clausule / vt sup pleat solennitatem / non vt extendat consensum Bar. in d. l. si quis pro eo. in prin. Probus.
¶ Sed si actu imperfecto ratione voluntatis noninterue. nientis. Uide per Alexand. in consilio. lxxvi. voln. iii. xonderatis his. Probus
¶ Desit consensus. Utriusque vel vnius tantum: iuxta dift nitionem matrimonii descriptam. supra. in rub. de spon. qua / desit consensus vnius nihil actum est / licilicet interuenerint verba de presenti cum carnali copula / vt potesi aliquis inuenis amore cuiusdam puelse captus promittit per verbare presenti / vt facilius copulam extorqueat / et sic de facto matrimonium factum contrahat / non tenet in foro anime: nec dicitur matrimonium: cum semper habuerit quod id animo cuatrahendi non faceret: in foro autem contentioso procede ret / quia diiudica retur verum matrimonium / not. scibentes per textum in capitulo. tua nos. supra de sponsa. qui icommuniter dicunt / quod dictio forte ibi posita stat afinmatiue siue assertiue non dubitatiue. Et hec vera est resolutio in puncto / testatur Marianus Sozinus consiluiaxxviii. circa primum. vbi adducit vnum quod citant scribtes in capitulo / is qui fidem. supra de sponsa. quod si alliquis boiintentione contraxit sponsalia de futuro: deinde forncitionis affectu talem sponsam cognouit / non est verimma. trimonium: vnde si postea contrahat / cum alia tenet secundum matrimonium. Et subdit quod casus conugiret quod compelleretur reddire ad primam / scilicet o quinon posset probare intentionem suam fuisse duntarat sunicariam / quia illam non declarauit: et quia nollet redum excommunicaretur / debet potius excommunicationemu ti quam redire ad primamis
¶ Et sic habes concludere quod in matrimonio requiritur allius complementum duplex consensus intrinsecus videlicet et extrinsecus: qui vltimus dicitur demonstratiuus in trinseci. notat Dominicus in consilio sexagesimoprimo. in per premisso dubio. principalior autem dicitur intrinsecus et extrinsecus quoddam signum demonstratiuum: quoda paret facto et verbis: de facto patet in. c. cum apud / ad finura hoc titulo / et cap. primo. supra de sponsa. duorum. De secundm videlicet verbis notum est apud philosophos :. quia verbi sunt adinuenta ad demonstrandum conceptum menis. c. intelligentia / supra de verborum obligatio. Fimatimentum idem Domi. consilio. cx. Beatissime pater / conili cxxx. in fine. Quo ad delictum / vbi idem videtur conclud re de compaternitate / vt non contrahatur nisi sit intenumconirahendi / et sic consensus intrinsecus: nec sufficit extmuicus / puta intentio vi responsio ad baptisantem pro baptsatoun credo / renuncio / et cetera huiusmodi quod nota. Probum
¶ Consensus. An in matrimoniis liberorum requatur paternus consensus / vide per domi. Stepha. Berm di consilio. cxlviii. ponitur in facto / parte prima / et ibilal sime / de hoc consensu matrimoniali / vide Lapumallegam viii. vbi dicit / matrimonium non potest constare ex consensibus interatis / cum sit res indiuidua. Dicit equidem allelvii. columna secunda. quod substantia matrimonii est consesus / et forma est expressio verborum: que in valentibus / hqui requiritur vt ibi comprobat. Probus
¶ Habent fieri. Ratione huius non habet locum regilQuia si non valet vt ago / valeat vt valere potest / et hoc mopter defectum forme. Barto. in lege prima. §. si quis ita. vbIason post alios. ff. de verborum obligatio. Canonisenicapitulo super abbatia. supra de offici. de lega. Non habet etiam locum hec regula / quotiens sequitur inconuenienex aliquo actu / quia tunc licet non possit valere vt agitum nec etam alio modo. Dominic. in capitulo Romana. §. finacolumna quarta. de sententia excommunicationis / hoc lbro: refert dominus Bartho. de chasseneo consilio prmo§. octauo probatur: circa finem. Et quo ad hoc quod didi Domi. de inconuenienti / tenent ibi Ioannes Monachl. Ioannes Andr. Domi. et communter alii ibi. Probus
¶ Sed fatui et fatue. Dum tamen non sint furiosi et mnt. capti / quia hi carent consensu quod est principalius hnuimadi actus / comprobat Alex. in consi. liiii. ad quesitum. voli. dixi. supra. in. c. vnico. titu. precedenti. in ver. nullum. Probus.
¶ Dicitur quippe appetibile respectu mulie¬ ris. l. ii. C. de iudictavidui. iollen. et l. queritur. in prin. ff. de edi. edicto. Decius con. clxiii. col. penul. in causa matrimo niali.
¶ Item licet contrahere matrimonium dicatur de re appetibili / lego tamen conditionem / si contrahat matrimo nium fore de conditione potestatiua non facili vt diximus de ingressum religionis et martirio. notat Alexan. co. xlvii. nu. xii. in causa et lite vertente / vol. vi.
¶ Et pro intento Ioan. mo. Adde Domi. consi. lv. colum. ff. Quidam populus. vbi vnum subdit notandum quod inter expresse consentire et expresse contradicere est dare medium / videlicet neutrum facere. capi. sicut tuis. supra de symo. Probus.
¶ Consentire videtur. Uide tu casum in quo habet locum regula nostra licet non sit in re appetibili quem ponit Maria nus Sozi. consi. xciiii. col. iii. prestantissimi. quod si iuxta consuetudinem a castellanis dati sunt fideiussores apud officium qui passi sunt se describi et nihil dixerunt / non redanguitur tabellio qui conficiendo instrumentum dicit ipsos per stipulationem promisisse / allegat pro hoc l. manumissio per lictores. ff. de manu. testa. vbi si iuxta consuetu dinem sinpliciter scripta est fide iussio in ea omnis solemnitas intelligitur a lure et statutis requisita: ratio premissorum: quia talis sic tacens poterat contradicendo descriptionem imperdire alias si non potuisset non habet locum regula. no. Alex. consilio viii. viso volumine quinto quem vide pro regula consil. primo circa finem. vol. ii. vbi dicit post Bar. et alios in l. que dotis. ff. sol matri. et docto. in l. inuitus. C. de procura. et canonistas in. c. none. supra de presumptio. quod si quis erat presens et tacens actui difformi a me celebrato / si non tractatur de magno preiudicio ipsius patientis videtur consentire l. quam tuberonis. § sunt quedam. ff. de pecu. et l. sabinus. communi. diuid. et l. labeo. cum glo. ff. de aqua plu. arcenvbi autem tractatur de commodo alicuius scientis et patientis / talis patientia habet vim consensus l. si remune. randi. §. passus et l. quispatitur ff manda. Probus.