Table of Contents
Glossa aurea super Sexto
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 8 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 9 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 10 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 11 : De filiis presbyterorum et aliis illegitime natis
Titulus 13 : De officio vicarii
Titulus 14 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 15 : De officio legati
Titulus 16 : De officio ordinarii
Titulus 17 : De maioritate et obedientia
Titulus 19 : De procuratoribus
Titulus 20 : De iis, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 21 : De restitutione in integrum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De litis contestatione
Titulus 4 : De iuramento calumniae
Titulus 5 : De restitutione spoliatorum
Titulus 6 : De dolo et contumacia
Titulus 7 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 8 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 10 : De testibus et attestationibus
Titulus 13 : De praescriptionibus
Titulus 14 : De sententia et re iudicata
Titulus 15 : De appellationibus
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 3 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 4 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 5 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 6 : De institutionibus
Titulus 7 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 8 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 9 : De rebus ecclesiae non alienandis
Titulus 10 : De rerum permutatione
Titulus 11 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 13 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 14 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 15 : De voto et voti redemptione
Titulus 16 : De statu regularium
Titulus 17 : De religiosis domibus
Titulus 18 : De capellis monachorum
Titulus 19 : De iure patronatus
Titulus 20 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 22 : De reliquiis et veneratione sanctorum
Titulus 23 : De immunitate ecclesiarum, Coemeteriorum et aliorum locorum religiosorum
Titulus 24 : De clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De cognatione spirituali
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 6 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 8 : De iniuriis et damno dato
Titulus 10 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 11 : De sententia excommunicationis, suspensionis et interdicti
Titulus 13
Capitulum 1
IDem consistorium. Casum quando idem consistorium non dicitur / etab officiali episcopi seu vicario: ad ipsum episcopum appellatur: notat Collec. in. c. postulastis. colum. fi. supra de conces. praeben. Et quomodo intelligatur hoc thema attende ad doctrinam Domi. com. cxiiii. col. fi. si procurator / vbi dicit / illud verum habendo considerationem de minori et maiori. tribunali: quia tunc censetur idem et sic loquitur tex. in. c. Non putamus. supra de consue. et. c. Romana. de appel. hoc lib. Sed si habeatur consideratio personarum / etiam prout iudicant istud non est verum: quia tunc aliud est epuns. et aliud vicarius: vnde de suspitione vicarii cognoscit episcopus vt patet de offi. delega. c. si contra vnum. hoc lib. et tamen de sua non posset cognoscere suspitione. c. cum speciali. supra de appella. vnde licet ius fingat in illis casibus: idem esse tribunal: non tamn sequitur ergo quo ad alia: idem erit / et hoc expresse voluit glo. fi. in. d. c. non putamus. et in d. c. si contra vnum. Probus.
¶ Non esset dubius quo in casu non fit lex l. ancille. C. de fur. et l. quod labeo. ff. de carbo. edicto. Probus
¶ Et ideo fons istud videtur facere ad quesitum Gallorum / quod masculus filie regis: in regno non succedit / cum excluso ascendente: satis dicantur exclusi descendentes l. fi. C. de natur. libi et. l. si viua matre. C. de bonisque ma. facit quia non potest in causato plus virtutis esse: quam ab influenti potentia cause procedat. § hoc autem qui fend. da. po. Mortua enim censetur filis regis Gallie / quo ad regni et corone successionem / teste legosalica / ex quo succedit illud vulgare quod mortificata radin non potest stipitem / aut ramum vllum virentem et fructiferum facere seu producere. Bal. in l. maximum vitium. C. de liber. pre. et exhereda. refert raphael fulgo. con. xii. col. i. quod sumit initium add de quo quaeritur: vide quae dico. in. c. ii. de sen. excommuni. infra. Probus.
¶ Committit in officio. Committens in officio / et ea ratione ab eo remotus / aut a dignitate: et id procedit ratione vitii persone: numquam ad illud aspirare potest. Bal. singulariter in. c. i. §. si duo de pace tenenda: ibi perpetua macula ei obsistente: quod est verum nisi ex principis dispensatione l. illud de suscept. 3. archa. li. x. C. et l. i. C. si rector prouin.
¶ Ex quo infero quanotarius ab officio depositus non potest iterum per comitem pallatinum creari tabellio / etiam si per principen sit restitutus ad famam / et non ad officium. Ita dicit singulariter Bald. in l. sinihil de manu vindic. ff. tangit Feli. in. c. ex literis. columnaviii. sub nume. xi. supra de constitu. Probus
¶ Cum effectu. Quia non habebat: hinc sumpta occasione daul. de castro. consi. cccxixiii. notandum in prima prel/ dicit quod episcopus ex generali commissione: non videtur dedisse su ofificiali potestatem mutandi causam priuationis boneficii ex quad mine adulterii resultantem: in penam pecuniariam quia id im portat dispensationem / que solum videtur data causa rationa bili subsistente / et non aliter quia eam non habet episcopus qui subest iuribus / que dicunt penam iuris mutari non deberisine causa l. quid ergo. §. pena. ff. de his qui not. infa. et C. eol. et si seuerior. Facit quod notatur in. c. innotuit. supra de elec. vbi dicitur quod dispensatio debet fieri cum aliqua iusta causa alias peccat qui sine causa dispensat. Inno. in. c. cum diuensis. supra de cler. coiuga et c. venies. supra de filiis presbitero.
¶ Et in proposito Io. mo. hic adde quod ex quo non habuit. et ercitium iurisdictionis sententia ab eo lata est nulla / nec post sunt facere partes eorum consensu quod sit valida l. obseruare. §. fi. ff de offi. procon. et lega. notat Iason in co. xliiii. col. ii. Ex so la inspectione. vol. iii
¶ Postremo / ad materiam tex. nostri dic quod huiusmodi vt cabula vicarius et officialis: aliquando pro vno et eodem significatum sumuntur maxime in partibus Italie: et a uincia prouincie ac aliis plerisque orbis partibus / in Gallitamen secus: testatur glo. pragmatice in ti. de colla. in. §. sfatuit in verbo vicario. Ibi presertim nos Parisienses / et citramontani alios appellamus officiales / alios vicarios / no. Io. And. in addi. ad specul. hoc ti. et Freder. con. xxxii. col. fi. in his tamen resultat discrepantia quam aliquantulum ad greditur Guil. in cle. vna eo. ti. dicens primo / officialem et vt carium generalem episcopi conuenire: quia in officialem est transfusa cognitio causarum totius diocesis generaliter / no. in. c. seq. Non autem inquisitio / correctio / et similta / vt ibi / et pro hoc comprehende ea quae dicuntur iu duobus. c. sequem. igitur se resouendo dicit / quod nec vicarius / nec officialis possunt se intromittere de his omnibus quae sunt mere gratie sine speciali mandato. c. fi. isto ti infra Domi. con. xxxviii. versi. sed non apparet. dicit quod in mandato generali non venit potestas dispensandi glo. in. c. que de causa. ii. q. iiii. Idem Guil. in d. cle. vna is ti. Antho. de butrio con. lxii. Et a contrario sensum illius. c. fi. vicarius potest se intromittere de omnibus que sunt in stitie tantum. d. cap. fina.
¶ Ista firmantur per Paul. de castro con. cccxlviii. notandi. in prima parte vbi dicit / quod attento / quod ex dispositione iuria resultat / quod adulter venit beneficio priuandus: vicarius epiex generali commissio hanc penam non potest mutare in pecum. riam / quia id continet dispensationem et sic gratiam et liberalitatem. c. fi. supra de transac. que liberalitas non videtur sibi concessa vt in. c. sequenti. Sed in proposito rubri. mouetur dubium Quid si laicus patronus volens progredi ad loginquas partes / constituit vicarium ad presentandum / occurrente beneiciorum de eius patronatu existentium vacatione. An procedat de iure huiusmodi vicariicreatio / queritur / pro huius dubiidecisione venio ad doctrinam doc. in. c. fi. supra de conces. praebend. Et primo ad docrinam Io. And. post antiquos pro partengatiua opponentis / tandem pro affirmatiua concludentis qui concludendo dicit laicum patronum hoc posse / per modum creationis et constitutionis procuratoris generalis omnium suorum negotiorum / vel ad presentandum in omnibus ecclesiis in quibus habet ius patronatus per no. in. c. constitutus. supra de conce. praebendi et in. c. fi. isto ti i1nfra quod verum dicit: vbi habet iustam causam constituendi / forte alio necessario profecturus. Notat Lapus allega. viii. vbi subdit fortius laicos (etiam si sint presentes vel non impediti) hoc possa¬
¶ Hanc decisionem ibi tanquam veram insequuntur Car. Panor. et Pet. de Ancha. intelligendo quod hoc fiat per modum procuratoris / non vicarii: quia proprie vicarius dicitur alicuius ecclesiastice persone vicegerens / vt est videre per hunc totum titulum.
¶ Hanc conclusionem etiam prosequuntur Io. de imola. in. d. c. fi. et Paul. de citadinis in trac. de iure patro. in. vi. par te. q. xli. et. xlii. et Curtius eo. trac. in verbo honorificum. nu. xxv. et Panor. in. c. quoniam in plerisque vbi addi. supra de offi. ordi¬
¶ Premissis adde Lapum allega. v. col. ii. vbi dicit quod lice. in paucis locis mentio fiat de vicariis inferiorum prelatorum: tamen identitate rationis idem est dicendum de eorum creatione sicut episcoporum / et hec est veritas et sic appro bauit vsus qui est optimus iurium interpres. c. cum dae lectus. supra de consue¬
¶ Et quemadmodum viribus non subsistit creatio vicarii actiu quo ad laicum / ita nec etiam passiua: cum laicus non possit ee vcarius praelati ecclesiastici maxime in spiritualibus / et spiritualibus annixis / quod coprobant Io. And. Domi. et Franc. in. c. vno infra de cle. con. iuga. et Panor. in. c. sanc. el. primo. supra hoc ti. in primo no. dicens quod cum clericus conugatus non gaudeat priuilegio eccliastico nisi¬ in duobus. Ioan. mo. in. c. vno. in prin. supra de biga. Inter quenon reperitur istud / ergo non poterit assumi ad vicariatus officium. Idem Collec. in. c. decernimus. in prin. supra de iudi. Panor. ibi. nu. xii. et ante eos glo. ibi citat in proposito causas spirituales laicis non posse committi etiam tamquam delegatis per episcopum / quem hac ratione potissima episcopus ipse illum non posset creare vicarium vt haberet iurisditionem ordinariam super spiritualibus not. in. c. sua. nobis. supra hoc titu¬
¶ Et licet clericus coiugatus non desinat esse clericus / quia retinet caracterem not. Panor. in. c. Ioannes. supra de cler. con. iuga. tamen a iure reputatur non clericus / et pro laico habetur / et per huiusmodi coniugium obumbratur clericatus / et ab executione illius suspenditur nisi in casibus notatis in eaprimo. de cler. coniuga.
¶ Hinc Petr. de Ancha. ibi citat post Inno. et hostien. quod laici nec iurisdictionem / nec gene. ralem administrationem / in spiritualibus habere possunt: etia super clericos.
¶ Ex quibus concludimus laicum creariminime posse episcopi vicarium: et ista est communis / et communitere schola pontificii iuris approbata quam insequuntur. Bal. Felinus. Areti. et Decius / in dicto capitulo decernimus
¶ Quod limitant nisi episcopus iurisdictionem temporalem haberet quia tunc laicus vicarius episcopi creari posset. qui fi. ne cler. vel mo. hoc lib. Barba. tamen in. d. c. decernimus. videtur tenere contrarium per tex. in ca. iudicatum. lxxxix. dist. et in. c. in noua / vbi generaliter dicitur / indecorum fore laicum vicarium episcopi esse: quod videtur etiam comprobare Areti. ibi. Decius tamen exclamat rationem generalem adesse / ergo generaliter venit intelligenda / dicendo vlterius quod hoc casu episcopus in tali iurisditione potius fungitur vice laici quam clerici / siue prelati ecclesiastici / et hoc respectu / potius laicus quam ecclesiasticus reputatur.
¶ Premissis subiunge quod voluit Bal. et post eum Feli. in d. c. decernimus. nu. vi. quod si episcopus laicum faceret eius vicarium in spiritualibus / quod verba debent impropriari et debet exponi vicarium suum id est assessorem / arg. l. si pater scuerinam. §. conditionum. ff. de conditio. et demo. facit l. diuus Adrianus. ff de vsu. et habita. vbi dicitur quod si contingat testatorem legare vsum nemoris / tamen intelligitur de vsufructu: cum vsus proprie non possit stare / quem tex. ad simile ponderant scriben. quod quando actus non potest sortiri effectum: in quo est impositus / potest tamen in alio tunc ad illum extenditur / vt potius res valeat quam pereat: et sic extenditur ad non expressum. Pro hoc facit l. si tam angusti. ff de seruitur
¶ Et intellige hec dummodo habeant aliquam conformitat in se. Feli. in. c. primo. supra de res. prout in simili dicimus de magistris siue licentiatis in artibus: qui debent studuisse praquinquennium in ipsa facultate vel alia superiori: aut altiori facultate: intellige que habeat conformitatem et conuenientiam cum illa: vtputa thcologia / vel medicina non de aliis censeas. Pro hoc vide Panor. in. c. sedes. col. iii. et. iiii. supra de res.
¶ Facit ad premissa quia nullus citra papam potest laicum ad ius spirituale reddere capacem. Nota. supra. in ca. ii. de iudi. et. c. bene quidem. xcvi. di. et. xxxii. di. §. verum. glo. in canobis. supra de iure patro. Panor. in. c. sacrosancta. supra de elecenEt Maleretus in trac. de elec. charta mihi. xvii. et. xxxix.. in plerisque aliis quem videas si luminaria habeas Inquatum dico iura nostra innuere laicos / quo ad spirituales et ecclesiasticos actus fore incapaces / nec ipsa spiritualia attingere: intellige vbi ipse laicus nomine suo nihil spiritualitatis faceret / sed vt nudus minister actum exercere / et ita procedit dictum Ioan. And. et aliorum / in ca. accedens. supra de preben. dum dicitur quod laicus vt procurator potest. acceptare beneficium pro clerico / in quo nihil agit nomine proprio / neque deducit actum de non esse ad esse. Ita declara. Paul. in cle. prima / de conces. preben. cum quo transit Domi. in ca. primo in prin. infra. de procura. vbi peroptime distinguit. Prohoc do. de Rota in antiq. deci. ciiii. et. ccccxviii. dum dicun. permutationem beneficiorum per procuratorem laicm factam valere quia nihil agit hoc in casu / qod concernat fundamentum iurium spiritualium in persona ipsius: sed tamqum nudus minister vel nuntius.
¶ Non obstat si velles dicere: quod quanmdo procurator laicus acceptat beneficium: videtur rem integrare / et deducere de non esse ad esse / ac complere ius spirituale: quod acceptatione perficitur. c. si tibi / ibi vt tuum dic valaat de preben. hoc lib. in hoc stat breuis responsio. Quia hoc facit vt nudus minister et organum clerici / vt in similis citat Ioannes de Ligniano in capitulo Dilectus. el. iii in fine. supra de prebend. vbi vult quod fi Rex confert beneficia ex priuilegio Pape / nihil tamen spiritualitatis daex se / sed a Papa. et per ipsum Regem transit spirituali. tas: sicut aqua per canale lapideum / iuxta nota. in capit. fi¬ iustus fuerit prima q. prima ibi in canali lapideo nihil generatur vbi prepo. ait. quod sicut dicimus / quod corpus medici (quod est instrumentum anime habentis artem medicine) est indifferens respectu effectus artis medicine quod sit sanum vel infirmum / vel fistula per quam transit aqua indifferens est / quod sit angentea vel plumbea / aut lapidea / ita in proposito quod sit clericus vel laicus: ita declarat Feli. in. c. apostolice col. iiii. nu. vi. supra de exceptio. concludendo per pdicta (absque tamen temeraria assertione) laicum posse nomine procuratorio clerici eligere prelatum: quia per ipsum laicum transit vox illius clerici / vt per organum / quod tamen intelligit idem Fely. ibi quando latcus habet mandatum de certa persona eligenda: quia alias requirere. tur aliud / a simplici ministerio / videlicet exercitium sui iuc cii ad quod dicitur inhabilis: quia tunc videtur deducere suo in dicio rem de non esse ad esse quod non concedas: his tamen prima fronte videtur obstare / quia rex vel alius laicus conferens beneficia ex pape priuilegio vtitur suo iudicio in cui conferendo: ideo idem de procuratore cui non est declarata persona eligenda. Dic quod in casu premisso laicus habilitatur ex priuilegio apostolico ad tale arbitrium quod inferior non potest vt supra deduxi. Probus.
Capitulum 2
AMouit. Dic quod amotionis causa: siue a beneficiis: siue ab officiis grauis dicitur / et dinaiori imperio videtur. Et quia lic per scribentes plerisque aliis in locis de amotione a beneciis ecclesiasticisque dignitat bus late discutitur / subiiciamus oportet tanquam de continemtia cause / de amotione ab officiis secularibus / siue de mutatione officiariorum. Et declinando breviter amotionem siue mutationem minime fore necessariam adduco primo: quod Tiberius imperator quibusda: principibus respondisse fertur suadentibus mutationem officialium. Udi (inquit) quendam muscas vulneribus insidentes fugare quem egrotus culpauit: dicens / quoniam venture sunt sitibunde vt suggant: iste tantum (quia plene sunt) locum occupant: quasi diceret. Consultius esse locupletes retinere officiarios: et plene impinguatos: quam illis amotis / de nouo tenues et pauperes ditare / vt igitur Iosephus refert / procuratores suos vix aut nunquam mutabat. In hoc enim dicebat / se plebi parcere. Nam procuratores scientes ad modicum (vt ita dicam) se habere potestatem quicquid possunt rapiunt. His astipulatur Sueto. lib. ii. de. xii. Cesaribus: quia inter conditiones et mores boni principis videtur suos offciales frequenter non mutare. Ratio alia suadet quia vlte rius attrahuntur: et alliciuntur veteres officiarii videntes se in suo statu firmatos ad melius seruiendum. et fidelitatem seruandam principi / cuius officio potiuntur atque duriora proipso patiendum / et odia forte concepta deponendum: et commutandum in ardorem feruentis amoris et dilectionis: et ad fauorem non solum principis: verum equidem bonum publicum tangere. quia non parcit ppistolis breue regimem / testatur glo. in ca. hinc est. xvi. q. i. In verbo detrimenti: imo et plurium noui officiales onerosiexistunt partibus / et causis damnosi. Hinc text. in l. praetor. §. fi. de vaca. et excu. muner. tollerabilius esse iudices / qui semel cognouerunt retinere. Imo si impediti forent vel absentes tantisperexpectare quam nouos committere: his enim de causis et aliis sufiumgendis / in hoc regno Gallie viridi obseruantia cautum dicitur officiarios regios (etiam si creati forent qualificate scilicet quam diucreanti placuerit principi) perpetuos fore: cum principisine causa rationabili concessio ipsa displicere non possit: testatur Bal. in l. iurisperitos. ff. de excu. tutor. facit text in l. thais. §. forore. ff de fidei con. liber. Bar. in l. de pupillo. §. siquis ipsi praetori. nu. xii. et ibi Alex. ff. de no. oper. nuncia. Cy.. Bal. in l. quasquis. C. si. cer. pet. Panor. in. c. fi. supra de praeca. Bal. in auten. omnes peregrini. C. communia. de suc. facit tex. in l. presidis. ff si cer. peta.
¶ Suadet ratio ipsa: quia decet a principe concessum beneficium esse mansurum / ca. decet. de reguiur. infra
¶ Item quia sub confidentia officii vnusquisque statusuo derelicto quibuscunque ceteris modis viuendi seruitio priuncipis se dedicat: et dum viuere inciperet supplantaretur. in sui honoris: et totius familie denigrationem et perditionem. Et sic bneficium principis: et mandatum sibi foret illusorium / prout e derisorium / contra omnem iustitie equitatem / que neminem / permittit beneficio decipi sed potius iuuari. l. in commodato. §. sicut in fine. ff. commoda. et supra eo c. i. in fine: notat Calca. con. secundo: merito in hoc regno Francie / officia ipsa regia non dicuntur vacare nisi in duobus precipue casibus / mort scilicet naturali / et ciuili. Ciuili quidem / puta renunciatione verforefacto / vel aliter ex quo priuari officio mereantur vt partet in multis ordinationibus regiis / quod comprobat iuramentum fidelitatis. Contra quod contrauenire non petest rex / nec ius penitendi habet / quamdiu officium tenens fide litatem et iuramentum seruat Bal. singulariter in. c. peruent el. ii. supra de iureiur. quod est menti tenendum secundum Fel. ibi in fine. Secus dic in aliis inferioribus a rege / quia tales pro libito suos officiarios destituunt. Bal. in l. iudicium. ff. de iudi. Probus
¶ Potest cognoscere / hec opinio fuit per Do. dae Rota admissa: vt patet in nouis deci. lxvi. Quod licet officialis iudex ex sua generali potestate non possit punire crimina et de licta / seu penam ordinariam imponere: potest tamen inquireret cognoscere de eisdem ex suo mero et implorato officio: et si inuenerit talem criminosum remittet eum ad episcopum puniendum. c. ad hec. supra de offi. Archid. Probus
¶ Amouere / Etiam ratione non ostensionis tituli / secundum cap. ordinarii infra de offi. ordi. quia ille tex. loquitur cum quis possidet contra ius commune plura curata / vt dignitates: que casu presumitur contra ipsum possessorem. Non mirum ergoordinarius potest ipsum artare vt ostendat / quia presumum illicite possidere. Nos vero hic loquimur / cum secundum ius commune possidet beneficia simplicia quod potest. c. cum iam ddum. supra de prebem. quo casu postquam ordinarius passus est eum semel possidere / nisi ostendat quod minus canonice possideat non potest eum per titulum non exhibitum spoliare. c. ex orisupra de his que fi a ma. parte ca. c. diuersis de cler. coniuga. ita tenet zen. in. d. c. ordinari / prout refert et sequitur Pet de Ancha con. lx. quod exorditur duplici ratione. Probus
Capitulum 3
IN cui dando. Firmat glo. in carelatum. supra de preben. Ulterius habemus hic regulam firmam v vicarius generalis (ex commissione etiam generali) non confert beneficia ad dispositione domini pertinentia: que licet sitc hic ipsa regula per scribentes plene discussa / attamen pro arpliori corroboratione ad de uo voluit Feli. in capi. pe. col. iii versi an autem absente. supra de c.¬ sti. quod consensus episcopi requisitus ad validitatem statuti canonicorum: non potest prestari per vicarium ar. tex. nostri. Istud reassumit do. Maleretus in trac. de elec. charta mihi. 75. col. 4. quod si capitulum teneatur prebendas conferrecum episcopi consensu: et episcopus ipse sit absens a diocesi non sufficiet consensus sui vicarii: nisi habeat speciale mandatum de conferendis beneficiis / sic intelligas: Freder. con264. quod exorditur si canonici. Ratio sumitur ex tex. n. stro: quia si non potest conferre / ergo nec collationi consentire. Igitur vt collatio valeat debet expectari episcopus quod idem Maleretus firmat per regulam iuris. Nam quando in actu requiritur consensus alterius: omnino illaest habendus / testatur Feli. in d. ca. pe. tex. et ibi glo. in verbo assensus: in cap. si pro te. supra de res. hoc lib. et in l. fi de contrahen. emptio. ff. quod procedit etiam si immineret periculum Feli. vbi. supra col. 4. ad idem glo. in verbo consilio: in cap. vnico. infra ne sede vacam. Et hoc procedere dicas / quando consensuest prestandus per viam substantie: secus si per modum accessionis. hoc enim in casu si periculum esset in mora: posset actus expodiri non expectato absentis consensu / cuius alias consensus requiritur: et ita procedit l. si longius. §. i. ibi nedum pater expectatu ff. de iudi. per quae possumus firmare illud vulgare in iure relatum: per Calca. con. xx. nu. xi. Ista quaestio habet tria dubia: vide licet quod significatus specialis / potior est quam generalis: quia pe primum res magis declaratur. Hinc Cald. con. iiii. ti. de praeben. citatvirtutem specialis commissionis maiorem fore quo ad speciem quam sit generalis simpistiliter sumpta. c. studuisti. supra de offi. de leg¬
¶ Licet ideo vicarius generalis: sine alia speciali nota: benet cia conferre non possit. Ratio: vt in simili placet Claud. de Seissello: in spe. fendo. in Rub. qui fen. da. po. §. secundo princ paliter. col. ix. quia magis confidit lex de praelato vero cuius oues sunt proprie quam de economo qui est mercenarius iuxta verbum euangelii. Ioan. x. Mercenarius autem fugit / quia mercenarius est: et non pertinet ad eum de ouibus. Attamen presentatos in stituit. c. ex frequentibus. supra de insti. vbi late per scribentes: quod etiam licet collatio / et institutio / sepe pro eodem sumi dicantur veritas tamen rei id non patitur. Imo discrepant: testatur Panor. in ca. autoritate. supra de institu. et late per scribentes in cap. cum in illis de prebend. hoc lib. Nam proprie institutiosequitur patroni presentationem: ex quo dicimus illam quandam fore collationem: non liberam / testatur Panor mita. in dicto capi. ex frequentibus: cum presentatus ido nens institui debeat per superiorem: capitu. decernimus. xvi. questio. vii. vbi Archi. citat contra non admittentem agi posse.
¶ Et sic instituere est quid necessarium / non includens aliquam liberalitatem: imo meram necessitatem: occasione cuius resultat ex generali commissione vicario facta: prout dicitur de capitulo sede vacante: quod instituit: non tamen confert. capitulo vnico. infra ne sede vacante. Nec mirum: quia necessitas multum operatur circa ea que alias non licerent: ob eam enim infringitur ius cimune: vt videre licet ex his que cumulat Feli. in capitu. querelam. circa finem. supra de iureiur.
¶ Hinc dicimus insinuationes mandatorum apostolicorum de prouidendo: ac nominationum vniuersitatum / et graduum ipsis vicariis rite et recte factas vt beneficia dicantur affecta: quae contingeret per obitum vacare in turno ipsorum mandatariorum / nominatorum / et graduatorum perinde ac si ipsis ordinariis facte forent / ratione necessitidinis / testis est tex. in. §. statuit iuncta glo. in verbo vicariis in tit. de colla. in pragma. quod late deduco in trac. de mamda. apo. expediendo materiam insinuationis.
¶ Ex quibus infero / quod licet episcopus absens a diocesi / contulerit ignorans insinuationem ipsam eius vicario factam non valet ipsa collatio in preiudicium predictorum: et sic vicarius ipse hoc in casu poterit absque alio speciali manda to exercere huiusmodi necessitudinem / argu. not. per Guil. lel. in cle. prima eo. vbi dicit quod vicarius potest ea que sunt necessitatis et iustitie / maxime episcopo absente quo casu dicitur generaliter translata potestas (sicut in capitur lum episcopo mortuo. Mors enim et absentia equiparantur notant Inno. et scriben. in. c. ad abolendum de hereti. Facit l. mulieris. §. fi. ff. de verbo. signifi. et. c. si delegatus de offidelega. c. quamuis de procura. ca. fi. de sepul. hoc lib. Io. And. in. c. si contra vnum de offi. delega. hoc eo. lib. et Domi. hic.
¶ Pro premissis quod vicarius his qualificatis conferat / vide que digerit glo. Pragma. in tit. de colla. in. §. et quia in ipse decreto in verbo vicario.
¶ Et attende ad vnum quod in hoc casu vicari. et episcopi non dicitur idem consistorium seu verius auditorium: quia imo diuersum / cum a vicario ad episcopum ab pelletur / ratio quia vicario ex iure delegato id fit / notat late Do. Bartho. de Chasseneo co. xliiii. nu. iiii. vide que dixi in c. nullus super verbo me operante de elec. supra