Titulus 9

PRobatio. Que non est de substantia iudicii l. posthumus. §. si quis ex his. ff. de in offi. test. et l. cum putare. ff. famil. erci. tradum Neapolita. decisio. xlvii. vbi subdunt / quod sententia lata nullis existentibus probationibus: non dicitur nulla / sed bene dicitur late contra ius litigatoris: et ideo valet. l. prima. §. item contra sacras iff. que senten. fine appella. rescin. Innoc. in. c. cum venerabilis de exceptio. doc. in l. ait pretor. § primo et in l. preses. ff de re iudica. doc. in l. prolatam / C. de senten. et in l. fina. C. commi. vel episto.

¶ Istud intellige nisi sententia se referat ad acta in precessum facta que reperiuntur nullla / quia tunc sententia rec ditur ipso iure nulla / hec est communis sententia doct. maxime Anth. de Butrio in. c. ab excommunicato. supra de rescrip. et Panor. in. c. inter ceteras de re iudi. nam quando iudex expresse se refert in sententia ad acta quibus inspectis apparet de errore iudicis: hoc in casu sententia est nulla / tenent Bar. et Bal. in l. prima. C. de erro. calcu. et Io. de Imola: et Alex in l. rei. §. primo. ff. solu. matri.

¶ Ulterius dici quod probatio nihil aliud est / nisi iudicem ad fidem deducere l. quinquaginta. ff de proba. no. BGar. in l. ad monendi. ff. de iuretur. sequitur Paul. de castro consi. cxciii. in fine in causa et questione / in prima parte / vide quae dixi post Io. mo. in. c. seculares. supra de foro competen. et Paul. de casftro consilio. clxix. nu. iiii. viso puncto in secunda parte Mria. Soi. con. lxxxix. col. vi. in causa aginata t consi. ccxxix. col. fina. primo aspectus

¶ Et dic ad fidem plenam et solamen glo. et ibi Imola in cdeconstitutionem de electio. glo. in. c. statutum. §. cum vero in ver. saltem de rescrip. supra hoc lib. Et hec plena probatio aliquando resultat ex perspicuis indiciis. l. dolum. C. de dol. vbi glo. citat Aldericum quem hispani inuitauerant ad prandium: vt fide iuberet pro eis / et rationes suas accomimodaret / et dabant ei vinum album quasi aquam rubeo colere mixtum / vt eum inebriarent

¶ Ex quo resultat vera doli probatio / cum indicium illud ad aliud retorqueri non possit iuxta regulam quam citat Io. de na. in. c. excommunicamus. §. credentes sub nu. xi. supra de heret. quod indicia que ad bonum retorqueri non possunt nec ad aliud quod ad id quod indicant / pro probationibus sunthabenda. d. l. dolum.

¶ Et pro themate vide que notat Petr. de Anchar. con. cccxvi. in prin. in causa que vertitur inter Iacobum / quod qui iudicare habet: oportet eum cuncta rimari: et rerum ordnem plena inquisitione discutere / quousque ad rei veritatem perueniatur. c. iudicantem. xxx. q. vlti. nec ad vnam speciem probationis applicet mentem suam / sed ex variis coram eo productis et discussis informet animi sui motum. c. praeterea. supra de testib. c. in presentia. supra de renunciat

¶ Non sit ergo probatio dubia / cum non releuet / per id quod habetur in. c. in praesentia. supra de proba. et in l. matrem. C. eo. Bar. et Docto. in l. non solum. §. sed vt probari. ff. de no. oper. nuncia. glo. et Doct. in cle. fina. de rescript

¶ Et pro eo quod. supra diximus proxime / quod indicia que ad bonum etc. dic facere ad id quod no. Bar. in rub. C. de preba. quod nulla legis virtus potest excludere probationem que fit per rei enidentiam l. inde neratius. §. fi. ff. ad leg. aquset. l. confessionibus. ff. de interro. actio. quod refert et sequitur Alex. in con. xxxix. nu. xxiiii. quod exorditur stantibus volumine. v.t

¶ Quod autem iudex habeat informare animum suum ex variis / vide que late tradit Petr. de Anchar. con. 385. licet pridie: vbi ponit vnum quotidianum / de resignante beneficium / qui per aduersarios respectiue probatur eoden die fuisse sanum et egrum / quod prosequitur et latius consib388 in casu premisso / vide Domi. con. liii. col. iii. Gregorius. xii. vbi in proposito adducit illud Iob. Pater eram pauperum / et causam quam ego nesciebam: diligenter inuestigabam / non immerito igitur iurisconsultus in pectus in dicantis posuit quanta fidens sit testibus adhibenda l. iii. ff. de testib. prout nec quod officium iudicis principaliter vosari debet in inquirenda veritate. d. c. iudicantem. et l. ii. C. de eden. Alex. con. cxxii. in prin. viso processu / vol. ii. etiam postquam conclusum est in causa / maxime vbi causa est summaria / notat idem Alex. in consilio. cxlvii. in fine ponderatis / vol. ii. vide Decium con. Fol. in caus.

¶ Et dici quod in tantum posuit quod Bar. in l. lucius. ff. de his qua not. infa. dicit quod licet testis assignet bonam rationem dicti sui / si tamen iudici videtur quod ei non debeat fidem adhibere quod poterit non adhibere fidem consulit tamen quod appareat in actis causa quare sibi non adhibet fidem propter sindicatum meminit Calca. consi. lxiiii. numero. xvii. preclare. Probus

¶ Per confessionem partium. Que aliquando dicitur inseparabilis / vt pro parte non possit acceptari / et pro parte spenni notat Alex. consil. lxxx. col. fina. iu causa et lite verten. te inter volu. vii. Et de productione instrumenti an in parte possit approbari / et in parte reprobari vide eundem Alex. consil. cxxiiii. nu. iiii. eo. volu. vbi eum vide in fine consilii. et Io. mo. in. c. vt inquisitionis de heret. Et quo ad confessio nem firmat do. Stepha. Bertran. con. ccclv. in fine proposita parte prima allegat glo. in l. si quidem. C. de except. et Salic. in leg. si quidem. C. de transactio. et Angel. Arety. in. §. si quis postulante institu. de actio. idem Bertran. consilio. 315. nu. ii. si bene et alias in. iii. parte / allegat Bar. in l. aurelius. §. idem quesiit. ff. de libera. lega. Panor. in. c. bone el. ii. col. penul. de postul. prela. no. Iacob. rebuffy. in l. rura: circa finem de omni agro deser. lib. xi. C. Cardi. consil. xxxvii. nu. ix. consilium redditum / vbi dicit id procedere quando est facta confessio sub vno structu verborum.

¶ Uide eundem Cardi. consil. cxxiii. vbi ponit de accepto tione et repudiatione respectu eiusdem rei.

¶ Postremo dic confessionem fieri. per recognitionem scripture / vt late tradit Iason in co. lxv. col. i. henricus. vol. iii. probus.

¶ Responsionem. Que responsiones positionibus facte debent interpretari / taliter quod respondens non incidat in contrarietatem: vt decidunt Petr. Cy. et Bal. in l. cum falsa. C de iur. et fact. igno. tradit Alex. con. xxviii. col. iii. viso et discusso. volumine. vi. vbi subdit quod prima dicta seu responisa debent trahi ad vltima / et vltima ad prima / vt euitetur contrarietas: secundum Bal. ibi. et in l. prima in princ. in le¬ ctura antiq. ff. ne quis eum vbi Paul. de castr. facit tex. in c. cum tu. supra de testi. et in prima consti. C. § quibus et quod no. Bar. in l. scripture. C. de fide instrumen

¶ Et attende quod de stilo communi de quo per Iacob. rebuf. in. d. l. rura de omni agro deser. lib. xi. C. pars aduersa non tenetur respondere per verbum credit nisi prius ponens affirmet positiones suas (medio iuramento contina re veritatem pro quo videtur tex. in. c. presentium versi. recepto iuramento etc. de testib. hoc lib

¶ Et quod est maius quia ad hoc vt ponens possit se iuua. re ex responsione positionum debet prius iurare quod credit eas esse veras glo. mag. ad fine. C. hoc tit. Iason in consi. ii. col. xii. volu. iii. et hoc est quod vult idem Rebuffy. Probus.

POsitiones. Paul. de castro. consi. clvii. ad primum. volu. ii. dicit quod materia interrogationum fuit inuenta a iure communi scripto: vt ff de interroga. actio. per totum / materia vero positionum non / sed a comsuetudine Cy. in l. ii. §. sed quia C. de iura. calum. Bart. in l. assu duis de lega. primo: vide Scriben. hic post glo. primam: et subdit ibi ipse Paul. col. i. quod si statutum dicat / aut stillus / debere responderi positionibus per verbum credit vel non credit: debet intelligivel aliud equipollens / per id quod no. in simili. Bar. in l. ab emptione ff. de pecul.

¶ Hinc est quod licet conditio debeat impleri in forma specifica l. meuius. et l. qui heredem. ff. de condi. et demonstra. attamem sufficit si impleatur equpollenter l. iulianus eo. ti. et. l. si mon C. de condi. et substi. sub condi. fact et l. mulier in prim. ff. ad trebel. et. ff. de stat. lib. l. peculium. §. i. Quod procedit etiam si dictio taxatiua in statuto vel stilo reperiatur descripta / videlaet quod per scolum verbum credit / vel non credit fiat responsio / quia non excludit oinno aliud simlae et idem importans l. ob es cum ibi no. C. de praed. minor. et. l. illud in fine. C. de sacrosan. eccle. alias esset potius imposita verbis quam rebus / quod dicere non conuenit viro l. i. C. comnia de lega.

¶ Ulterius adde quod positiones multum differunt ab interrogatoriis / quia hoc negocium principale concernunt / illa verilitis preparatoria / no. Domi. de Rota. deci. 31. que exordi. tur / voluerunt et ordinauerunt / in nouis / Panor. in. c. fina. supra isto ti. Docto. in. c. cum causam. supra de iura. calum. Bertrandi inconsilio. cxv. in princ. non tenebatur in prima parte. Probus

¶ Impertinentem. Adde in proposito / quod quaelibet positio / quae cause adaptari potest dicitur partinens / siue ad causam faciat directe siue indirecte quoquomo. Bal. in l. si duo. §. idem Iulianus versic. viti. no. ff. de iureiur.

¶ Et positiones quae aliquod adminiculum conferunt dicuntur partinetes / vt no. idem Bal. in l. ad probationem el primo. C. de proba. Dec. con. li. col. i. in sententia dicitur.

¶ Item iuuatur illud / quia modicum conferentia ad causam: dominr partinentia tex. est sing. secundum Bal. ibi in. c. quoniam. supra de testib. Item partinens diciupositio / non solum quae directe et principaliter facit ad causam: sed etiam quae qualitercumque adminiculatur / etiam ex leui praesumptione. istud est dictum Bal. in. c. licet causam / versic. ex praedictis apparet. nu. 33. supra de proba. allegat Iacob. Butriga. in l. incerta. C de interdic. sequitur Bal. in l. ordinarii. col. v. C. de rei vendic. facit in proposito quod no. idem Bal. in l. cum virum in primo no. C. de fideici. dum dicit. Nota quod admittitur probatio partinens / lbet non vrgens: et guo sequitur: quod de iure praesupto potest fieri positio: et debet ei responde ri / et si positio parum facit ad factum / tamen pertinems indicatur: allegat l. ergo. ff de fideicom. liber

¶ Pro premissis habeo quae citat do. Steph. Bertrandi Carpen. con. cxcviii. quamuis / parte. iii. quod siue articulus concluda de necessitate / siue presumptiue / aut presumptionem inducat que tramsferat presumptionem in aduersarium / siuepresumprtionem que non plenam probationem faciat siue probationem caadiuuet / siue etiam qualequale iudicium faciat / admitti debet Et subdit quod dicuntur impertinentes probationes / que neque per seipsas / neque per coiunctionem aliarum afferunt adminiculum no. Alex. de Imol. in. d. §. idem Iulianus.

¶ Inquantum vero sepe in iure nostro proponitur / anficta impertinentia ad probandum admitti debeant pr indices: disceptatio sit per doc. in. d. c. cum contingat vbi gol. supra de offi. de lega¬

¶ Et pro puncti narratiua (breui tamen) videtur dicendum nullomodo ad probandum admitti debere / probat tex. in d. si duo. §. Idem Iulianus. vbi Bar. in prin. dicit / quod iudex nan debet articulos impertinentes admittere / ad idem tex. in d. l. ad probationem el prima. C. de probatio. vbi Bal. in ii. no e. in l. si defensor. §. qui interrogatus / in versic. summatim s de interro. actio. Adeo igitur non debent admitti / peridquadicitur: quod si iudex tales articulos expresi admiserit tandpertinentes (etiam factis probationibus) poteriteos recpere non obstante quod illos prius admiserit quia talis admisio fuit sententia interlocutoria: que reuocari potest l. quod iussit. ff. de re iud. vbi. Petr. Rebuff. late in sua solemni repeita dicit Car. in cle. quia sepe in. §. et quia in. vii. no. de versigni.

¶ Uel dic secundum do. Bertrandi con. ccxiiii. nu. viii. vso processu parte. iii. quod talis admisstocensetur conditionalis facta sub conditione si admitti debeant: et si non fuericonditio purificata non nocet admissio idem Bertrandi cocclxxiii. nu. vi. Etiam si dicamus / ea parte / tamen si dubiuvideatur apud iudicem / an sint pertinentia vel impertinentua ne processus retardetur illa admittere debet iudex cum protestatione solita / videlicet saluo iure impertinentium et non ad mittendorum no. hostien. Io. And. Bal. Panor. et alii post qu in. d. c. cum contingat / vbi Antho. de Butrio col. ii. dicit / quod multotiens ita practicauit

¶ Et dicit Ang. in l. in speciali. ff. de rei vendica. quod genera lis consuetudo inoleuit: quod iudex ita admittat / et postea de pertinentia et impertinentia disputabitur / cum fuerit reseruatum Bar. Bal. Alex. etcommuniter alii in d. §. idem Iulianut Quod licet ista sit communis praxis prout sepissime vidi: tamen eam non laudo: cum per eam sepevexentur prout et vexari nosunt partes litibus et expensis superfluis: potius enim fret primo discutere super pertinentia vel impertinentia merito tallia cautela non seruatur in curia: testatur Car. in d. c. cum contingat: col. fin. idem comprobat ibi Bari.

¶ In hoc etaliis vexationibus maxime attendit curia proutin simili testatur Ioan. mo. in. c. filii: in prin. infra de heret¬

¶ Uide in proposito Alex. con. clxvi. nu. vi. in causa et lite/ vol. vi. et do. Steph. Bertrandi carpen. co. cxlii. nu. iii. et. iiii. quuo per dictamina / parte i. et ibi refert nu. vii. contra Car. quia in in curia Ro. seruatur / quod omnes positiones admittantur saluo etc. et in fine examinatur que sunt pertinentes vel non: quoa capio verum secundum praxim hodiernam solum quando causa discutitur dif finitiue: et sic post probationem factam ideo non disceditura ve xatione et expensis quod videtur satis absonum: ideo videtur cum Car. adherendum. Probus

¶ Positionem iuris. Intellige scripti / quod dicitur certum: sed benpositioni iuris non scripti est respondendum: quia ius non scriptum certum non est / probo intentum primum per l. ornamentorum. ff. de auro et arg. lega. Secundum vero per ea que tradit Bar. in l. ii. col. fi. ff. hoc tit. vbi dicit quod positioni iuris municipalis seu consuetudinariest respondendum ista firmat do. meus inrub. de constitu. sub nu. v. vbi insistit / quod ius non scriptum dicitur certum / sicum scriptum propter publicationem quae deducit rem in notorium. c. primo. supra de po. praela. adeo quod si consuetudo sit generalis non liceneam ignorare: sicut nec legem secundum Bal. in rub. supra sde consueti. nifdicatur quod licet consuetudo notoria vel vniuersalis non sit probanda: non ita tamen est certa sicut lex scripta que videri et pabri potest l. i. §. primo. ff. dehis que in testa. delen. Prob.

¶ Indirecto. Ude que dico in. c. presentium in fi de resmbin ver. testium. Probus

¶ Credit. Licet in ciuilibus causis responsio per verbum qedit sit sufficiens vt hic per doc. post tex. hoc tamen non habet locum in criminalibus no. Bar. in l. ii. §. quod obseruan. C. de iureiur. prop. calum. Bertrandi con. cclviii. positiones iii. parte vbi late tradit: ad quid inuente fuerunt positiones

¶ Ulterius dici quod hec credulitas habetur pro veritare in pie¬ iudicium respondentis / de hoc habes glo. in. c. ex litris. in versi. veritate. supra de iuretur. ibi / quia eque praeiudicat confessio de credulitate sicut de veritate / quae ad hoc reputatur pro singular. secundum Bar. de belamminis in rub. de proba. supra et Philippum Frain. c. i. supra de iudic. hoc lib. et Cardi. in. c. cum causam. supra de iuracalum. vbi dicit istud solum debere intelligi de partis credult tate / non testis. Quia ille tantum debet deponere per sensus corporeos / non de credulitate. Istud poteris credere verum i ciuilibus: secus in criminalibus / quia in his non admittuntur responsiones / vt dixi supra (per verbum credit / vel non credit) / nam tuum credere / non faciet te plus puniri: si veritas aliter se habeat Bar. in l. genero. colum i. ff. de his qui notan. insa.

¶ Ad id autem quod supra diximus de teste. habes firmara etiam si in contrarium reperiatur consuetudo / quia non valet consuetudo quae credatur testibus deponentibus de credulitate: in his in quibus vera probatio de iure communi requiritur: tenet Anto post Hostien. in. c. i. supra de appel. refert Dec. consi. 37. nu. 6. i. causa rigorose.

¶ Idem crederem / vt testi deponenti sine causa et interrogato non credatur / quia talis dicitur deponere vt pecus: et non vt homo Bal. in l. edicta vulgata quam referiAlex. con. cl. col. fina. in causa appellationis. vol. 6. Probus.

¶ Non credit Attende ad glo. in. c. quosdam in fine. supra de presump. Quod vbi quis interrogatur / an credit vel non / non est dandum tempus ad deliberandum / quia ex presumptiore informa suam credulitatem: quod intellige secundum Bal. ibi in facto notorio vel proprio et recenti / et non intrincato / quia si esset factum alienum rel propuum antiquum / vel intrincatum / datur spacium / quia posse credere vnum nunc / et deliberatione habita crederet contrarium allegat. l. ii. §. fina. ff. quis ordo in bono. posse. serue. (iurant tame quod non petit dilationem animo differendi litem) allegat. l. iusiurandum / et ad pecunias. ff. de iureiur. et l. qui interroga. tus. ff. de interroga. actio. hanc glo. Roma. sing. 692 part respondere debenti dicit communiter per canonistas sequi: licet sequi dubitaret / non dubites tamen sequi glo. (etiam in dubioper id quod voluit Bal. in. c. proimo / in titu. de natu. feudi. in finali. verbis ego in dubiis opinionibus sequor glo. o dinariam / quia non possum adherere meliori: refert Bar. ba. consilio. 50. 2. col. volu. 4 Probus

¶ Et de negato ate. Adde pro comprobatione huius dicti qa vltra que in sequenti apostili. dicemus Alex. de Imol. consi. cli. nu. ii. repetitus in causa. volu. v. et consi. clxxxxiii. viso puncto / eo. volu. vbi subdit. col. ii. vnum notandum / quod licet ex post tione negata non possit negans se fundare / tamen bene poterit se fundare ex dictis testium receptorum super positione negata: pro hoc bene facit / quia ex dictis testium constat iudici / acto ri non competere actionem intentatam ipso iure: vnde ex officiodebet repellere eum / vt no. glo. in l. vbi pactum. C. de transac. tio. et in l. prima. ff de offi. assesso.

¶ Uide que in propositodixi. supra. in. c. fina. in fine. vii. quesiti de constitu. ad idem quod vo- luit Bar. in l. post legatum. ff de his quib. vt indig. in versicu. ad vnum tamen aduerte / quod licet pars non possit se fundare ex instrumento impugnato per se / tamen iudex ex officio suo ad fauorem impugnantis posterit se fundare ex illo instrumento no. Inno. in. c. cum olim. supra de censib. Probus

¶ Non debes. Idem tenet Alexan. consi. xci. nu. 7. in causa et lite / volu. 6. Allegat Specul. in ti. de depo. §. primo. Bar. in l. non vtique. ff. de exceptio. et in l. post legatum in princi. ff. de his quib. vt indig. vide que dico post Io. mo. in. c. contra. in versi. nec iuuare / de hereti. Idem Alex. consilio. xcii. colii. viso et opportune. volu. v. quem videas etiam consilio. 132 nu. 9 perlectis / eo. volu. et pariter pro intento sequen. apstil. Quia quando est vnum capitulum: non potest pro parte acceptari / et pro parte non. Idem si essent plura capitula comnexa secundum quod habetur in l. cum queritur ff. de admi. tuto. l. etiam. §. primo. ff. de minor. Cy. et Bal. in l. ii. C. de dona. tio ante nup. cum aliis per eundem ibi allega. licet esset aliud / quando capitula essent plura et separata l. publia. §. ff. na. ff. deposit. quia tunc vnum potest acceptari / et aliud non pro hoc adde que in simili citat Decius consilio. cccxvii. nu. vii. visis que acutissime / vbi sentit quod non possumus inua. ri facto impugnato per nos / secus si solum impugnauerimus solennitatem facti Panor. per illum tex. in cap. ex parte decani in. v. no. supra de rescrip. sunt enim capitula separata factum et solennitas. Ideo approbatio vnius / approbationem alterius non includit / vt dicitur de libro Rationum qui licet approbatus sit in vno capitulo / non intelligitur tamen approbatus in alio capitulo separato: vt sentit Bar. in l. quedam. § nummularios. ff. de eden. Bald. in l. prima. §. fina. C. eo. Idem Bart. in l. Aurelius. §. idem quesiuit. ff. de libera. lega. vbi concludit: quod scriptura que habet diuersa. capitula separata / potest pro parte approbari et pro parte reprobari: quod firmat Panor. con. xxxvi. col. fina. circa primum / vol. ii. Alex. con. ii. in fine. Ex narratis. volu. iiii. et ibi dissentit an confessio possit diuidi / videlicet pro parte approbari et pro parte reprobari / et idem dicit con. lxxxvii. vol. i.

¶ Ulterius inquantum hic dicit Io. mo. non debes / dic in verum si non probatur / secus si probetur: quia tunc probatio prodest neganti / cum non possit esse non communis Petr. de Ancha. con. ccviii. col. pe. iudex de iure: vide tamen proIo. mo. Alex. con. ccix. in fine in causa et lite / vol. vii. et doStepha. Bertrandi con. cxxxi. nu. iii. libellus in tertia parte et que dico in. c. licet de priuileg. tamen cum Petr. stat Car. consilio. xxix. nu. xxxvi. punctus questionis / et Arety. in con. xiii. col. fina. viso / vbi dicit quod non potes acceptare qualitatem confessionis impugnando confessionem / no. Bar in l. Aurelius. §. idem quesiit. ff. de libera. lega. et in l. publia. §. fina. ff depositi. Probus

¶ Non debet. Excipe nisi casum siue periculum anime tangat / quia tunc auditur glos. in capitulo constitutus / suprde transactio. glos. in capi. ex tenore. supra de testib. quam ibi. sequuntur Car. Imola. et Panor. facit gl. in. c. lator. supra de reiudic. dum dicit / quod in causis in quibus vertitur periculum anime: postest venire quis contra factum suum / vt reuocetur sententia quia ferri procurauit: idem in qualibet sententia cuius obseruantia nutrit peccatum hostien. et Panor. ibi: firmat intentum Prepo. (ponendo exemplum in causa matrimoniali: in. c. litere tue col. fina. supra de frig. e malefic. imo probat in. c. iii. loco in prin. supra de presump. Bal. in marga. in ver. allegans et est de mente Io. And. in. c. consanguinei. supra de re iudic. firmatur per id quod citat Car. con. lxxxii. nu. xxi. quod exordi. tur / Titius nunc sunt. xix. anni: quod licet regulariter post conclusionem non admittatur productio eorum que in facto consistunt. Fallit tamen in causis in quibus vertitur periculum anime / in quibus ex officio iudex (etiam post coclusionem) potest recipere probationes. c. ad petitionem. supra de accusa. vbi hostien. Io. And. et alii communiter / ad idem Panor. in. c. cum super nu. ix. supra de conces. prebend.

¶ Et ideo si contraxit quis matrimonium cum consanguinea sua per falsas probationes: habet postea audri si allegat hanc turpitudinem et vult probare contrarium. de c. Lator et c. consanguinei glo. in. c. inter dilectos vbi concor dan. pro regula. supra de dona. et in l. filios. de reuoc. his que in fraud. cred. Barb. con. lxiiii. in fine primo vol. firmat hunc casum.

¶ Moderare regulam nostram et secundo vt quis adiatur allegas turpitudinem suam / quando turpitudo ipsa prius fuit detecta: vnde dicimus licitum fore excommunicato allegare excommunicationem propriam quando detecta est per sententiam excommunicationis: testatur Bal. in. c. intelleximus nu. vii. supra de iudic. de. cens idem in periuro. quia magis allegat sententiam quam crimenallegat gl. in l. alias. ff. de iureiur. Inno. in. c. mulieri eo. dum dicit / quod post siniam cuilibet licet venire contra suam confessionem / boc dictum refert et sequitur Bal. in l. si quis hoc genus. C. de epi. et cler. idem Bal. in l. si creditoribus in fine de ser. pigno. da. manu. quod quis potest allegare sententiam que continet turpitudinem suam: quia est detecta vide Imol. in. c. ad nostram ad finem. supra de empt. et vendi. et Bar. in l. iusiurandum. §. procurator / nu. iii. et. v. ff. de iureiur. dicentem ibi fore pro hoc tex. proba. idem per l. antepe. ff. de suspec. tuto. vbi ille qui est remotus vt suspectus / potest hoc allegare ad defendendum se ab actio ne tutelle / et hoc in casu dicitur allegata contra fiscum Cepola. in loco statim allegando in versiculo. Quarto modo idem de quolibet infame per sententiam / quod potest se allegare. infamen vt excusetur ab oneribus l. relegatorum in fine. ff. de interdic. et relega. sequitur Bar. et Panor. in d. c. cum super nu. ix. in fine. supra de prebend. et Cepol. con. lviii. col. iiii quod exorditur Franciscus.

¶ Ad propositum facit quod citant Bal. et Saly. in l. fina. C. de non numer. pecu. quod licet vbi iuratum est omnia esse vera: non possunt iurantes venire contra iuramentum allegando simulationem / vt per Butri. in. c. cum contingat in. vii. membro. supra de iureiur. et Imol. in d. c. i. ad finem. supra de emp. et vend. tamen si probationes ab legantis simulationem fuerint recepte et admisse: tunc post dicta turpitudinem licitum est allegare iuratam simulationem refert Fely. in. c. sciscitatus col. 4 ver. non se excusat. supra de rescrip. dicens hoc non fore proprie allegationem / sed excusationem quod extendit ad testem / qui potest se excusare dicendo non suhabilis ad testimonium ferendum: pro quo glo. in. c. querendum ii. q. vii. et Inno. in. c. super his. supra de accusa.

¶ Cepola. vbi. supra dicit vnum in puncto / quod regla ntra procedit: quando turpitudo ipse non est confessata per partem aduersam / secus si confessata sit / adducit not. per Bart. in l. Marcellus. ff. rerum amo.

¶ Moderare et tertio quando turpitudo ipsa est talis quod ex totopotest elidere ius agentis: prohoc babeo doctrinam. Ioan. And. in. d. c. inter dilectos. col. fi. ibi satis de men dici posset. Quod si exceptio in qua versatur turpitudo excipientis sufficiens sit ad perimendum intentionem actoris ea probata vera sit illa solutio: alia secus / quod ibi nu. vii. ciprobat Panor. Nam vbi exceptio elidit ius agendi / non debet iudex audire actorem: ex quo notorie fouet iniustitiam: ad hoc quod not. Inno. in cap. primo. supra de offi. vica¬

¶ Pro dicto Ioan. And. habes dictum Bal. in. d. ca. cum M nu. xx. quod allegari potest turpitudo propria / quando includi in se patentem nullitatem / vel actus impossibilitatem / pro hoc vt de Sozi. con. cclxiiii. col. v. versi. Fortius autem visis in instru. mento / dum dicit / quod non auditur quis fraudem suam allegans: et sic tur. pitudinem / nisi reus allegando turpitudinem suam ostendat actorem actione carere: quia tunc auditur arg. c. ex tenore. supra de comcessio. praeben.

¶ Moderare tu et quarto: vt quis audiatur allegans turpidinem suam / excipiendo vel replicando / vel alimodo adiuuando intentionem sen exceptionem suam / et hoc intelige quando allegat contra eum qui fuit particeps criminis. Barba. con. liii. nu. ii. praeclare scripsit psalmista / allegat Bain l. i. et. ii. C. si minor se maior. dixe. et Alex. con. xviii. in fineviso statuto. vol. vi. et quando certat de damno vitando / et particep. de lucro captando / Bar. in. d. §. procurator. nu. v. inducit l. vi. ro atque vxori. ff. solu. matri. et l. apud celsum. § Marcellus. ff. de except. doli vbi alleganti turpitudinem contra participem afinem lucri potest replicari de eodem crimine / et compensari iuxta ei fina. supra de adul. Et per hoc dicit Bar. vbi. supra nu. 6. quod mihi ag ti vendicatione pro re mea opponis quod fuit a me tibi vendita: posem replicare venditionem fuisse simulatam / cum allegem turpitudinem meam coadiuuando intentionem meam: et contra te participem certatem de lucro / ego vero de damno: pro quo vide eundem Bar. in l. filios. C. de reuocam. his quae in fraud. creditor. et l. cum profitearis. C. de reuoc. donatio.

¶ Pro hac moderatione habes tex. in l. fi. C. de actio. et obliga. differentiam inter agent et excipientem vide per Imol. in l. qui superstitis. ff. de acq. heredi. quo ad punctum / vide etiam Dec. con. 14. in fi Alex. con. 59 in fiprimo vol. et. 4. vol. in fi. com. 309 et vbique concluditur quod etiam in replicando quis non auditur allegando suam turpitudinem / contra eum quod tracta de damno vitando / quod firmat Panor. in d. c. cum super. col. fina. de concessio. preben. dicens hoc fallere in casu l. quisaquis. C. ad leg. iul. maiesta. vbi quis auditur allegando / uod coniurauerit contra principem ad effectum / vt alii puniatur: sed ibi non videtur certare de lucro.

¶ Ex quibus habeo licitum allegare turpitudinem suam in damnum suum / patet in eo qui confitetur hominem occidisse qui revera occisus est per alium quam per confitentem tex. in l. si is cum quo. ff. de confessis. Et medio talis confessionis punitur. Bar. in l. prima. C. de confes. quod verum ciuiliter non criminaliter / testatur Angel. in. d. l. si is cum quo Specul. in titu. de confesin. §. postremo versi. ccterum / suadet ratio in l. liber homo. ff. ad leg. aquil. (deducta) Quia nemo dominus est membrorum suorum sed deus et respublica / istud latius firmat Ias. in d. §. procurator. nu. xix. non autem in damnum alterius vt probatur. Nam ia iudex tulit vnam sententiam: postea in articulo mortis constitutus / confitetur quod illam tulit falsam (pecunia corruptus) propterea non statur confessioni sue: in preiudicium illius qui sententiam obtinuit: idem dicito in teste qui testimonium tulit postea in extremis constitutus fatetur falsum tulisse testimonium: quia corruptus pecunia / aut alio consimili. Ista verit cantur per doct. Bar. in l. si quis in graui. §. si quis moriens. ff. ad silleia. allegat l. primam. § si quis filium. ff. de carbo. edict. et. l. seia in princ. supra ad velleia. et c. sicut. supra de testib. et ibi Feli. in princ. et latius in. c. literas. nu. xx. supra de praesumpt. et Bain autem. si testis. C. de testib. Angel. in consi. cccix. col. ii. versi. de secundo factum tale / quod extendit ad electores prelatorum qua dicunt se (corruptos pecuniis) elegisse: et sic nil iuuat / an sisanus vel in mortis articulo constitutus / quia licet hoc casu citius praesumatur / non tamen sanctus Ioan. bapti. prout nec eius imitator dicitur / dicit Bal. in titu. de pace constam. Probus.

¶ Error. Per quem errorem videtur aliquis promittere: qui sine causa aliquid promittit dare: et ideo non tenetur l. ii §. circa. ff. de except. doli l. qui sine causa. ff. de conditio. sine causa cum aliis nota. per Alex. consi. ix. sub nu. xii. ponderatis his. vol. v.

¶ Merito dicitur per Alex. consi. lxiii. nu. xv. stan tibus. vol. iiii. quod de errore potest retractari (etiam postquam seu tentia transiuit in rem iudicatam) impetrando beneficium resti tutionis in integrum tex. est nota. secundum vnam lecturam quam ibi approbat glo. et Bar. in l. penul. ff de confes. Idem Bart. in l. non fatetur eo. titu. et in l. error. C. de iur. et facti igno. Uide que tradit de errore idem Alex. co. lxxxiii. col. fina. viso themate. volu. ii. Decius consilio penul. colum. fina. et inspecto

¶ Ulterius de errore apparet eo ipso quod constat rem alitem se habere l. si post. C. de iu. et facti igno. no. in l. de etate § qui iusto. ff. de interroga. actio. et in l. cum de indebito / ff. de probatio. Bar. et alii in l. non fatetur. ff. isto tit. tradit Alex. con. cxlv. col. ii. visis narratis / vol. vi. quem videas co. cxxiiii. nu. iiii. viso processu cause vertentis: vol. vii. vbi tangit de reuocatione productionis instrumenti nulli per errorem produlm cti: primum dictum comprobat idem Alex. etiam in consilio lxix. nu. iii. in causa / vol. iii. vbi pro hoc allegat l. sed si me putem in princi. cum ibi no. ff. de condi. indeb. Probus

¶ Renocari possit. Idem de simplici mandato dico / vt quao docunque reuocari possit / licet vigore illius fuerit alteri promissum (ante solutionem tamen) Sozi con. cclxvii. col. ii. presens vlterius quod reuocari possit / dic nisi semel fuerit reuocatus vt in simili dicitur de interpretatione verbi dubii / quam saiudex semel fecit non potest eam amplius reuocare glos. r. scriben. ibi commendata in l. quicquid in ver. secundum. ff de veur. oblis pro qua habeo tex. sing. in l. si quis iusiurandum. C. de reb. cred. spra. Bal. in au. habita. C. ne filius pro patre: idem Bal. in l. ii. col. ii. C. de sent. ex scrip. recitam. Lanfranc. in rep. c. quoniam / in ver. interlocutiones col. vi. supra de probatio. Imola. in l. ab executore in prin. ff. de appel. et in l. inter stipulantem. §. fi. in fi. ff de ver. obli. Corset. in sing. in ver. sinia in ii. Ias. in l. edicta nu. viii. C. de edem. Et ratio praemissorum dicit Petr. rebuffus in repe l. qui iussit in primo no. nu. lxv. ff de re iudica. qui ibi latius hunc prosequitur punctum: quia si iudex semel dixerit se intellexisse: ita non potest iterum declarare: quia rei declarate nihil adiici potest / nec detrahi: Bal. in. c. i. col. iiii. ver. sed numquid. supra de consti l. i. in fiff. de dote praelega. facit l. generaliter in fi. C. de non numera. per refert tamen idem. d. Rebuffus ibi Ang. in. d. l. quicquid praedicta in telligi non debere ad iudicem / sed ad priuatos. qui tantum semel possunt declarare l. boues. § hoc secundmone. ff. de ver. signifi. et. d. l. si quis iusiurandum: quia iudex habet latas habenas in reuocando interlocutoriam: a fortiori et in declarando l. videamus § iurare. ff. de iuretur. hanc rationem diuersitatis oppugnat regula iuris / quod infinitas venit vitanda: quia si secundo permittatur declarare aut reuocare: ita identitate rationis tertio et qua to et singulis in infinitum vt dico in. c. non potest de praeben. vbi dico etiam id procedere in actu homins secus in actu legis probo et alio medio: quia declaratio voluntatis ostenditur etiam ex actu inualido l. qui a patre. ff. de confir. tute

¶ Hinc dicit Franc. Curtius con. xxvii. in quarto quesito col. iii. Quod sumit initium magnificus vir dominus: quod si patet desponsando filiam per verba de presenti / vel futuro / et eidem dotem promiserit / et illa sponsalia non fuerint sortita effectum (subsistente aliquo iuris vel facti impedimento tamen eadem dos dabitur in alio matrimonio / tanquam debita ex que semel facta est dotis declaratio / in qua est filie ius quesitum irreuocabile vt probat ibi clare / comprobando late intentum nostrum.

¶ Et inter hanc differentiam hominis et legis declarationem / videre licet quae no. per Sozi. consilio. ccxci. col. v. versicu. lo sed adhuc alia via / visis literis.

¶ De reuocatione autem statuti vide que no. late Alexan. consilio. lxv. col. vi. quoniam omne datum / vol. vi. et de reuoca. tione erroris aduocati vide per eundem Alexan. in consilio lxxi. clarissime vol. iii. Probus

¶ Uerisimilius. Dico in regula in generali vltra que vide Decium consi. cclxxxii. col. penul. versicu. preterea viso processu / et que dico etiam in. c. si beneficia de prebend. infmProbus.

¶ Respondere. Dic tamen quod in factis pars (nullo instructo iaduocato debet respondere glo. ordina. et not. in l. secum da in ver. vtriusque. C. de iureiur. propter calum. dando: quanibi sequitur Bar. Bal. Saly. Paul. Franci. Curt. et Panor. in capitulo pastoralis. supra de iudic. et Fely. in. c. pri. cal. x. supra de proba. refert do. Bartho. Chasseneus, con. primo versic. Et ad primum dicendum. nu. iiii. quod verum secundim. doc. prefatos in. d. l. ii. insequendo Ioan. Mo. hic nisi par tes essent nimis simplices: que in respondendo possent decipi / quod nota in praxi: quia hoc iure vtimur

¶ Poterit etiam adesse aduocatus: in protestatione fienda ante responsionem: videlicet quod non intendit respondere positionibus quibus non arctatur de iure: quod si respondeat / habeatur pro non responso: quod postea respondendo non valet ipsa responsio / vbi erant positiones quibus de iurinon tenebatur respondere no. Domi. supra. in proe. in prin¬

¶ Et attende quod in responsione facienda non est tempus damdum ad deliberandum quia ex praesumptione informat suam credultatem. gl. in. c. quosdam de praesump. quod verum dicit Bal. ibi in facto notorio vel proprio recenti et non intrincato pro quo Bar. in l. non fatetur nu. vii. ff. hoc. ti. quod comprobaui. supra. in praecedem. Prob.

¶ Negatiuas. De probatione negatiua vltra ea que in sequentibus dicentur / vide Alex. consi. xiiii. nu. xv. visis / volu. 4. vbi dicit quod testis deponens super negatiua / scilicet quod aliquid non fuerit dictum vel factum: oportet quod concludenter deponat scilicet quod illo tempore non potuis set dici vel fieri quin ipse audiuisset / vel vidisset glo. in autem. de hered. et falci. in. § si vero absunt / et ibi Angel. Bar. post Dy. in l. i. §. primo. ff. de itine re actuque priua. Cy. Butriga. et Bal. in l. actor. C. de proba. idem Alex. consi. cxii. col. fina. in causa et lite. vol. iiii. et co. 24 col. i. animaduersis. vol. ii. allegat Ioan. And. in. c. bone et primo. supra de elect. et glo. ac Doct. in l. pantonius. § rei perduelionis. ff. de acquir. hered.

¶ Premissa firmat Alex. in consi. cviii. versi. et licet dicatiste testis: in causa et lite. vol. ii. vbi subdit quod praefertur probatio testium (actoris) deponentium de affirmatiua id est de contradictione et de negatione pacientie / testibus rei deponentibus de negatiua / saltem coartata locoet breui tempore vt not. per glo. et Bar. in l. diem proferre. §. si plures. ff. de arbitr. glo. in c. i. de prescript. hoc lib. Docto. in. c. cum ecclesia. per illum tex. supra de caus. posses. et proprie. Bar. in l. palam in princ. ff. de testa. Et quod est fortius / quia testis deponens super negatiua non coartata loco et breui tempore / est suspectus de falso Inno. in. d. c. cum ecclesia. et in. c. licet causam. supra de proba. Bal. in l. de die. § penul. ff. qui satisd. cog. Ange. in l. si per alium. § docere. ff. ne quis eum qui in ius voca. vi exi. Idem Alex. in consi. cxxxvi. col. fi. in causa et lite. vol. ii. et consi. lxv. nu. vi. habita. volu. primo. vbi subdit aliud / quod requirtur quod deponat de causa scientie (coartando dictum suum loco et tempore) Bal. in l. cum hi. §. i. ff. de transac. dicitque Dec. con. 51. 4. nu. x. procedendo breviter / quod ratio congrua in probando negatiuam esse dicitur / quod actus de quo agitur fieri non potuisset cum ipse testis non vidisset quod. supra probauimus. Probus.

¶ Probatur. Dic quod proponens negatiuam: eo ipso probat quod non probatur contrarium: ex quo super ea non se rundat / nec presumptio est contra negantem no. Cardi. consil. lxix. nu. sx. vacante quadam parrochiali ecclesia / qui subdit in consilio. cxi. col. fi. factum sic se habet. Quod negatio verificatur per meram non existentiam / etiam si non adsit habililas ad existentiam: nam negatio quicquid inuenit destruit glo. in ca. cum dilectus. supra de consue. Uide eundem Cardi. consi. cxxxix. nume. xxiii. factum tale est / vbi dicit quod in meranegatiua nulle sunt cause: et sic per rerum naturam et o¬

¶ Ultra ea adde quod in proposito citat Decius consi. lxxxiii. nu. iii. viso processu / quod testis qui super negatiua deponit est suspectus de falso: vnde caueat testis tamque ab igne / ne meram negatiuam attestetur / no. Angel. in l. penul. §. docere. ff. ne quis eum vbi alleg. Inno. in capi. cum ecclesia. supra de causa posses. et proprie. Idem Bald. in l. actor. colum. ii. C. de proba. et in l. de die. §. penul. ff. qui satisda. cog.

¶ Et ideo recte dicitur / quod plus creditur testibus affirmatibus quam testibus negantibus glo. in l. diem proferre. §. si plures. ff de arbi. glo. in. c. i. de prescrip. hoc lib. Alex. consi. 54 nu. 6. circa primum. volu. 6

¶ Et dic quod negatiua debet prbari per eum qui se fundat in ea l. hoc iure / et l. ita stipuiatus in princi. ff de verbo. obliga l. si quis consortium de fabric. lib. xi. C. Doct. in l. in illa stipulatione si calendis. ff de verbobliga. et in cap. super his. supra de accusa. et in. c. bone el. i. supra de elect. tradit Alexan. consi. cxxiii. col. i. viso processu cause vertentis. volu. 7. vbi subdit quod testis super negatiua deponens debet reddere rationem dicti sui concludentem (etiam non interrogatus) Bal. in l. cum hi. §. i. ff. de transac. et l. actoC. de proba. Iason consi. ii. col. x. vol. iii. Uide que d. co / in caprimo. in versi. minus de testib.

¶ Pro intento probationis negatiue per eum qui se in ea fundat / vide vltra premissa quo citat idem Alex. consi. sequen. nu. ii. et consi. cxxxvii. in prin. viso processu.

¶ Pet. de Ancha. consi. ccliiii. super primo quesito / ponit exemplum de eo qui dicit se cum talibus / et in tali loco habitare non posse dico in. c. ii. in verb. intentionis / titu. sequen. et Decius consi. 47i. iuridicam. Probus.

¶ Negantis factum. Dic secundum Inno. in capit. cum in iure. col. ii. supra de offi. delega. id verum esse / nisi presumptio sit contra negantem. c. vt nostrum. supra vt ecclesiastica benefi. cum aliis ibi per eum allegatis. Probus.

¶ Directe. Bal. in. c. bone el primo. nu. viii. de elect. videtur anguere Io. mo. hic / dum dicit / sed aliqui minus subtilisantes dicunt / quod propositio / de non ente non potest directe probariet ibi vide late que dixi de negatiua. Probus

¶ Non sunt species. Uide que dico post Ioan. mo. in. c. neno. de reg. iur. et in. c. Romana. supra de offi. ordina. Ad idem dic in proposito. Quod non entis: nulle sunt qualitates l. eius qui. §. fi. ff. si cer. peta l. si seruum. § fi. ff. de actio. emp. l. ii. vbi Bar. ff de vsufruct. dico in capi. quamque. de vsur

¶ In proposito ipso facit illud quod citat Paul. de castro con. ccciii. nu. iii. super primo dubio iu prima parte / quod illud / quod non incepit: finire non potest. idem Paul. con. ccclxiii. versi. sequitur / circa primum / eadem parte / quod non potest est se in possessione iuris: quod nondum fuit quesitum: licilicet possit esse in possessione actuum: quia illa que non sunt possideri non possunt: Inno. in. c. primo de causa posse. et proprie.

¶ Item non entis nulle sunt cause. c. ad dissoluendum. supra de desponsa. impube. c. bone el primo. supra de elec. Alexan. consi. cxcvi. nu. xv. viso testamento / volu. ii. pro dicto Pauli vide Decium con. ccxv. ver. Sed his tamen non obstantibus in causa vertente

¶ Item quod non est / non est dare priuationem Sozi. consilio. ccxxx. col. ii. viso testamento.

¶ Premissis addere poteris que citat Decius con. cccxvii. sub nu. v. visis que acutissime / vbi dicit: quod ex quo conditio remota est: etiam qualitas temporis sublata videtur: quia qualitas sine subiecto esse non potest d. l. eius qui / et l. si seruum per quam l. idem Dec. con. ccclxxxi. sub nu. vi. visis his / dicit quod non est: reperiri non potest: ad idem quod ipse Decius dicit con. ccccxxvii. nu. iiii. licet in casa quod nunquam decedit qui numquam fuit / et solus viuus moritur no. in l. qui duos. ff. de manu. testa.

¶ Ad idem facit quod no. Maria. Sozi. consi. xxii. col. penul. prosequendo idinem / vidlicet quod non potest acquiri: non potest auferri l. decem. ff. de ver. oblig. d. c. ad dissoluendum. supra de desponsa. impub. per quod dictum comprobat vnum (notandum dico) y quando aliquis est incapax hereditatis vel legati: illa non auferetur a fisco tanquam ab indigno: sed remanet penes venientes ab intestato / tex. est in l. si quis mihi bona§ si quis plane. ff. de acquir. hered. probatur in l. si in metallum ff de his que pro non scrip. haben. et in l. in metallum. ff. de iure fisci tenent Iacob. de Are. Petr. Cy. Bar. Bal. Ang. Paul. de castro Rapha. Fulgo. et Moder. in l. prima. C. de hered. instit. tangit late Alex. con. ccii. perspectis verbis vol. vi.

¶ Item pro themate habes que citat do. Maria. Sozi. con. xxiii. col. ii. circa predicta / quod non ens non implicat species: et sic non causat subiectum: et ratione dicit / quod iudicio suo nemo / sane mentis potest iusta ratione inficiari / quod auus non videa tur magis affectus circa nepotem iam natum / quam circa nascitur rum: idem Sozi. con. ccxxxviii. col. iii. supra scripti: nisi forte ab ipso. iam nato aliquod indignum rece perit: quia cum non entia cesta vel indiuidua affectio non potest applicari: sed duntaxat respectu cuiusdam speciei in genere.

¶ Item de non ente non est dare partem nec quotam. d. l. eius. c. super. supra de renuncia. facit l. duobus. §. colo ins. ff. de lureiur l. si chorus de lega. iii l. iuris gentium. §. si fraudandi. ff de pac.

¶ Item vbi non subest materia / non potest dari materiatum ex materia l. qui res. § aream. ff. de solu. Bal. in autem. conferatur. C. de litisancontest l. quaesitum. §. iliud fortasse de leg. iii. Sozi. pater con. xxx. col. iiii. quamuis.

¶ Item facit quod citat Aiber. bru. nus con. cix. col. i. in fi. repetita quod vbi non subest causa propter quam aliquis effectus producitur et conseruatur in esse: nunquam ex ille effectu pote st induci productio vel existentia / sic videtur argnere Gratianus de penitem distinc. i. §. hoc quidem ver. si autem illam facit. Item omnis dispositio requirit vbi subiectum fundetur. Bal. in l. ex facto la grande col. ii. ff. de hered. insi.

¶ Item non entis non est dare ordinem ipsius Maria. Sozl. co. cxiii. col. ii. suprascripti / vbi per hoc firmat quod circa incertos non cadit affectio: per id quod habetur in l. qui filiabus de lega. primo / et in l. si cognatis. ff. de reb. du. ergo non potest cadere ordo as fectionis / quia non entis non est dare ordinem ipsius

¶ Item vbi non est substantia iustitie non potest qualitas negligentie esse circa eam administrandam / idem Sozi. con. cxx. col. pe. cum in praesenti.

¶ Item ubi non est negligentia / non debet esse pena / testatur idem Sozi. con. cxxi. col. ii. visa contingentia / per quod fin mat dictum Bal. in autem. nisi tricemnalis. C. de bonisque miaster. vbi ait quod si statutum dicit / quod omnibus currat prescriptio: non currit filiofa. non valenti agere / quia illa regula quod non valenti agere non currit prescriptio est naturalis: sicut dicimus: quod gesta de bent ad auctores suos restringi / et non extendi ad alios qui culpa carent l. sancimus. C. de penis: ita dictat ratio naturalis tradit idem Sozi. con. cxxii. in prin. prestantissime doctor

¶ Item vbi non est subiectum interesse: non potest esse determinatio interesse. c. cum marte. supra de celebra. missa. et dil. eius qui cum ibi no. ff si cer. peta. Sozi. consilio. cciii. col. penul. in causa domini Ioannis.

¶ Item quod caret esse / caret virtute et operatione: quia opatioest posterior pars mentis: essentia vero est prior / sicut patet adsensum / no. Alex. con. ccxlvi. placet admodum / vol. sexto¬

¶ Item non potest euelli quod non egit radices Petr. de Ancha. consilio. clviii. col. iii. ex narratis.

¶ Item vbi non fuit habitus / non est dare priuationem: nec poetest dici mortuum / quod non vixit. Idem Petr. consi. clxxxvii. in principio / reuocatur in dubium.

¶ An autem donari possit nascituro: et sic non enti / vide que tradit Stepha. Bertram. consi. primo col. ii. parte. ii. vbi concludit quod sic.

¶ Pro comprobatione intenti principalis / habeo que citat Alex. in consi. xlv. col. ii. visis attestationibus volu. ii. Quod testis deponens de simplici non vsu legis / non probatur consuetudo: nisi deponat saltem de implicito actu contrario: quia non entis nulle sumcause / ponit exemplum: si domus minabatur ruinam / et numquam fuiprestita cautio damni infecti: quia nunquam fuit petita: certe per talem non vsum non remittitur cautio / nec inducitur consuetudo / nec tollitur lex disponens caueri debere de damno infecto. Alia ponit exempla que videbis cum luminaribus tuis.

¶ Item non possidens non transfert possessionem glo. et post ea apertius Angel. in l. quamuis. § si conductor. ff. de acquiren. posses. et in l. ii. C. eo. tiu. Areti. in. § actionum insti. de actio. tradit Bertradi Carpen. consi. 238. nu. 3. contra donationem / in iii. parte.

¶ Item quod non est / non potest esse notorium. Decius consi. 5. 4.4. nu. 25. Serenissimus. d. c. quanto. supra de transla. Ibi quod quidem si verum est / non potest non esse notorium / firmat Car. consi. 56. nu. 13. Casus super quo / quem vide consi. cxi. in versic. Alii consuluit / factum sic se habet / vbi dicit quod hoc participium intestatus / significat hoc accidens inesse alicui. Sed accidens priuatiuum significat amotionem qualitatis inhere tis. Non ergo intestatus est nisi qui cum testari posset / tame nintestatus decessit. Sicut nec iniustus dicitur: nisi de illo qui potest esse iustus / vnde lapis non dicitur iniustus: vt dicunt logici.

¶ Item non ens verisimiliter non potest subiici intentioni scribentis no. Domi. in consi. 69 col. ii. dominus noster Papa.

¶ Item de literis nullis non tenemur facere expressionem / vt euitetur surreptio / per ea que late deducit Domi. in consi. cxx. col. ii. quia in facto presupponitur / ratio est ( dicit) quia surreptio imprimitur ex taciturnitate eius ad cuius expressionem impetrans arctatur. c. super literis. supra de rescript.

¶ Item non potest quis dici relapsus / qui non erat excommunicatus: quia no entium nulle sunt qualitates not. idem Dominic. in consilio. cxxii. quia reuerende pater.

¶ Item quod non est: obseruari non potest / quia esse in obseruantia dicitur illud quod est inesse formato. Sed id quod est: obseruari potest / quia dicit philoso. actus actiuorum sunt in patiente bene disposito. Meminit. Ioan. Mo. vbi dico in. c. Romana. de senten. excommunica.

¶ Item non potest amplius dissolui / quod est dissolutum / vt in autem. de nupt. §. si distraxerit notat Alex. in consi. cxxxix. nu. ix. viso themate / vol. ii dico in capi. quicunque. in verb. non poterit / de herett.

¶ Item quod commune non est / non potest diuidi l. magis puto. §. fina. cum l. sequen. ff. de reb. eo. Probus

¶ Species. Dic vnum quod quando species transit in specificatum desinit esse species / et totum attribuitur specificanti l. seia in fine. ff de auro et arg. lega. sicut materia transit in materiatum / et desinit esse materia / et sequitur materiatum si non est reducibile ad primam formam. Signorel. consi. clxviii. col. penult. in curia. Probus

¶ Indirecta. De probatione indirecta exemplum ponit Bald in. c. bone el primo col. ii. supra de electio. de dispositione autem indirecta vide Domi. co. xlvi. col. pe. an de relicto. Probus.

¶ Miraculum. Sine quo non potest qualitas a subiecto separari. c. cum Marte. §. quesiuisti. supra de celebra. missa. Pet de Ancha. consi. ccviii. col. penul. iudex.

¶ De probatione miraculorum / vide Alex. consi. ciiii. col. finain causa. vol. iii. et consi. lxxxii. col. ii. inspecto. vol. i. Probus

¶ Ad habitum. Uide Bal. in. c. bone. el primo in fine. supra de electio. qui pro hoc allegat. l. iii. C. de libe. et eo. lib. Probus.

¶ Per confessionem. Que de equitate canonica (etiam facta parte absente) habet effectum plene probationis no. Anto. de Butr. Car. et Ioan. de Imola in. c. si cautio. supra de fide instuBal. in l. generaliter. x. q. C. de non numer. pecu. Domi. in. c. te stes. §. de his. col. 2. 3. q. §6. quem prefati allegant / quod prosequimum latius Alex. in con. cxv. col. ii. visa scriptura. vol. vii. quem vide co. cxxii. nu. iiii. viso processu / eo. vol. et alia quae dixi de equirate canonica in c. i. de pact. supra

¶ Ratio potest esse / quia ius canonicum principaliter dirigit hominem / vt anima saluetur / et in hoc non attendimus rigorositates ciuiles / et positiuas / sed ea que secundum metam iuris naturalis sunt tradita / vt in simili dicit Anto. de Butr. consi. 36 col. ii. visis / merito dicitur ius nostrum / cum magna benignitate edictum.

¶ Pro his autem que in princ. dicta sunt / vide Io. de Ana. consi. 85 intetio.

¶ Et quod confessio facta parte absente valeat de iur. canonico / vide quae late tradit do. Bertram. Carpen. con. 319 colii. si ille / parte i. et con. ccxxi. parte. iii. Dic tamen quod illius confessionis probatio per vnum testem nihil releuat / nec facit indicium no. idem Alex. consilio. cxxxii. nu. xiiii. perlectis vol. v. nus que dico in rub. de iureiur. et in. c. primo. supra de paci¬

¶ Unum tamen est si confessio fiat per scripturam / uncndistincte non requiritur presentia partis / notat idem AI con. xci. circa primum dubium / vol. iiii

¶ Quod autem dicimus de confessione parte abiente ralere de iure nostro: intellige in causa ciuili / non in criminali not. Philippus Corneus in consi. cxxviii. vilo copiosim mo parte prima.

¶ Ultra premissa dic confessionem cuius magna est esia cia / vt patet hic / et per ea que notat Bal. in fubri. C. deiba. col. penul. quod licet contra presumptonem iuris et de in re non admittatur probatio: bene tamen admittitur per que fessionem. Ista est doctrina glo. singul. in auten. de enuado. in. § si autem mulier: col. vii. quam ad hoc singulania Io. de plat. in l. quicunque de apoch. pubi. lib. x. C. et Iam. u. Imol. in l. fi duo. ff. de acq. hered. que probatio admtimu etiam postquam est in causa conclusum: vt dicit ibi idem Baratio potest esse / quia nulla probatio est clarior quam ea aaresultat ex confessione propria l. generaliter. C. de non numer. pecu. et.c. pertuas. supra de proba. dicitur enim confasio proprium testimonium confitentis: hinc in euangelia quid adhuc desideramus testes / nos ipsi ex ore eius audiuimus: contra tamen predicta videntur vrgere que qia Roma. consilio. cccxlvi. nu. viii. in hac causa Basiliem. Quo perinde est post conclusum in causa: quid allegare / ad post sententiam allegaretur: Bar. in l. si mater. § eandemin fine. ff. de excep. rei iudic. arg. l. si rem. §. fina. ff. de euictio. et capitulo auditis. supra de procura. glo. fina. in d. §. fina. Ipos. tamen ad Bar. ibi tenere dicit contrarium Arety. in l. si LTarius. ff. de ver. obliga. vide eundem Apost. in l. si duo. §. idn Iulianus. ff. de iureiur.

¶ Et attende ad ea que in prin. diximus / quod contra presufiprationem iuris et de iure non admittitur probatio in comtrarium nisi per confessionem: tamen potes addere aliam erceptionem a regula / quam citat Antho. de Butrio in. c. vi. dua de regula. supra vbi dicit regulam fallere mn persona leglissima et fide digna quia licet habeat presumptionem in ris et de iure contra se: tamen admittitur ad probanduncortrarium: facit quod notat Feli. in. c. quia verisimile col. fina. supra de presumptio. vbi dicit quod licet testes deponeme. contra verisimile non probent per illum tex. quia non veri mile est falsitatis imago. Bal. in l. prima col. tertia. C. de ser. fugi. tamen hoc fallit in testibus valde fide dignis / quma tales tantum probant quantum testes alias idonei cum fama / quod dicit fore singulariter notandum

¶ Et sic dignitas et legalitas testium sepe derogat regulis iuris: quod amplius comprobo: primo habeo quod notat Bal. in. c. preterea nu. iiii. supra de testib. cogen. quod licetus iastis non possit corrigere dictum suum postque deposuit / sed in auten. de testi. §. quia vero et in auten. qui semel. C. de proba. et in cap. fraternitatis. supra de testib. hoc tamen fallit in sfste dignissimo et legalissimo: quia talis poterit corrigeret ctum suum postquam deposuit / dum tamen testimonia non sin publicata: iurabit tamen quod cum nemine sit loquutus. c. vitra tertiam. supra de testib.

¶ Item licet testis non citatus: sed sponte deponens noprobet Bar. per illum tex in l. post legatum. §. his vero l. de his quib. vt indig. et in l. libertorum. C. de testib. Bal. m. qui liberi. C. eo. titu. et in l. presbyteri. C. de episco. et der. latius per do. Hypo. de Marsil. con. ii. nu. xli. Istud tamen falit in teste legalissimo et persona fide digna / quia si talis vud nit sponte / et non citatus ad deponendum / valebit eius dictum: istud est dictum Bal. in addi. ad specula. in titulo de teste refert Hypoly. de Marsil. con. primo col. penul. vbii proposito multa cumulat vt videre licet

¶ Pro his facit quod citat Sozi. con. cclxxxiiii. col. amene. in causa do. Lyse / vbi dicit quod licicet testis familiaris sit sumpectus: tamen si est probate opinionis dicitur validus / et hec secunda presumptio tollit primam. Lappus allega. cxxvi. ini. f Uide preterea in proposito decim con clxxnui. calte. nul. in causa que proponitur dum dicit / quod quis excusam quando credit fide digno homini: probat glo. pe. in le. tio fundus. ff. de condi. et demonsta. facit tex. in l. si res prupillaris. ff. de administ. tuto no. Bal. in l. iudicia. C. de revendic.

¶ Uide que late scribit Franc. Balb. in repe l. celsus umero. xlv. ff. de vsucapio

¶ Et pro themate etiam vide Iaso. in con. clxx. col. v. vol. il. e aria. Sori conn. xxii, cor. ni. circa vbi dicit ubeliu ptio iuris et de iure / dicitur quando lex presumit et superipsa presumptione statuit. c. is qui fidem de sponsali. Et in hoc presumptio et fictio pari passumambulant: quia contra fictionem non fit probatio vt ibi subdit ipse Sozi. Probus

¶ Equitate. Que equitas est media inter dispensatione siue misericordiam et rigorem: vel secundum Ciprianum. Equuitas est iustitia dulcore meinre temperata / vel sic secundum Prepo. in c. requiris col. ii. prima. q. vii. equitas est motus rationabilis regens misericordiam et rigorem: hec enim est equitas quam iudex quiminister est legis (et in quo ministro se confidit lex ipsa: dicit Barba. con. 83 colum. vi. sub nume. ix. quod sumit exordium subremus: volu. iiii. ) semper debet habera pre oculis. d. l. quod si ephesi hic per Io. mo. allega. facit. c. disciplina. xlv. distinc. vbi in princi. dicitur quod disciplina vel misericordia multum destituitur si vna siue altera teneatur. hinc est quod dici solet quod melius est de misericordia quam de seueritate dare rationem. c. alligant. xxvi. q. vii.

¶ Premissis conuenit quodcitat Alex. consilio. 18i. in col. fina. in causa et lite vertente inter petrum. volu. vi. Quo licet sententia sit nulla / tamen si constet illam fore equandebet confirmari vt ibi comprobat late / pro hoc etiam habeo quod citat idem Alex. con. clxxxiii. versi. et fortius: vol. vi. quod si iudex condemnauit titium. in. v. de. x. petitis per Selum. seius appelllauit a senimda et dicit sententdiam iniquam quia titius debui. condemnari. in. x. et non in. v. certe licet titius non appellauerit / potest iudex appellationis in totum absoluere titium etiam in. v. in quibus fuit condemnatus per primum iudicem. tex. no. in l. ampliorem in prin. C. de appella. quem Bal. ibi dicit esse mirabilem / quod sentit Bar. in l. si quis libellos. C. de appel. Cy. Bar. et Bal. per illum tex. ibi in l. fina. C. quando prouoc. non est nec. Ratio est: quia apellatio dicitur communis. appellato et appellanti. d. l. ampliorem.

¶ Uide que in proposito tradit hypoly. de marsiliis consixvi. nu. xxxvii. cum sequentibus. Probus

¶ Habere. Etiam semper veritati debet inherere quantum potest Maria. Sozi. consilio. cii. col. iii. versi. licet autem. in presenti consultatione. Probus.

¶ Sed positiones. Que debent oriri et formari ex teneore libelli et non aliter: vt late comprobat Alex. consi. clxvi. nu. vi. in causa: et lite. vol. vi. quem vide consil. viii. nu. xiii. vol. ii. vbi dicit / quod quando quis respondet confitendo post tionem / et addit prout in tali instrumento continetur: quod siin illo instrumento non sic continetur illa positio non haberur pro confessata per tex. in l. ii. C. de erro. aduoca. et ibi. Bal. et Angel. vbi dicunt secus si simpliciter respondisset / et sic non obstat tex. in l. si defensor. §. qui interrogatus. ff. de interro. actio. vbi dicitur quod ille qui confitetur videt confiteri omnes qualitates et coherentias secundum precedentem interrogationem: facit tex. in. § preterea instituta de inutil. stipula. no. Bar. in l. si quis intentione. ff. de iudic. et Bal. in l. prima. C. de edilic. edict. Probus

¶ Dicunt quidam. Istud videtur placere glo. in. c. presentium in ver. productos i1fra titu. proximo per rationem sequentem / videlicet cum probationum copia non sit angustandistud est menti tenendum dicit francus ibi quod vidi ita in praxi obtineri in curia seculari: debent tamen super hoc obtineri littere regie ad hunc finem / prout alias obtente fuerunt perDo. Stephanum quo ad actorem contra quendam suum antiquum aduersarium nomine doulceron: vnum tamen est / quod inquestarum expense per aduersarium ad post tiones per verbum credit in omnibus respondentem obtinenti / non debent solui et adiudicari per iudicem / quia probationi superflue se onerauit: nisi dicas quod imo propter dolum et maliciam succumbentis qui potius temere litigare voluii. quam soluere / et in hoc verificatur vulgare italorum per glo. ii circa finem in leg. quod in heredem. ff. de tributo. actio. citat tum videle a Cotale moutone cotale bocone. Probus.

¶ Ad probationes. Que vbi commissum est alicui quod faciat prout visum fuerit expedire: de necessitate non requiruntur. Alex. con. clxxxix. in fine vol. vi.

¶ Ulterius dici quod probationes dominr media iudici in quibus non plus fauetur reo quam actori glo. in. c. cum ad sedem in ver. cum partinentiis. supra d resti. spolia. Alex. 9. lvii. nu. iiii. viso proces. vol. vi.

¶ Tres enim sunt partes indicii scilicet principium / medium / et finis. Principium dicitur ipsa litiscontestatio / mdium vsque ad conclusionem in causa finis post conclusionem in causa vsque ad sententiam probatur in auct. ad hec C. de iudic. idem Alexan. eodem volumine consilio. clxxxii. columna finali. et consilio. xxxvi. numero. iii. viso processu. polumine d. Probus

¶ Ad releuationem partis. Uide Do. Bertrand. con. 258. positiones in tertia parte.

¶ Et si cupis scire an confessio minoris facta hoc in casu vel alio coram iudice per minorem / sine curatore / noceat vide Neapol. Decisio. ccviii. minor adultus: vbi dicunt quod sic sed restituitur allegans se lesum / quod dicunt etiam in de lictis verum. Probus

IUramentum. Unum dic notandum an aliqui qui ad negocium aliquod discutiendum vocantur / tanquam probi et in arte periti / teneamtur iurare instar testium (parte vocata) vt eosrum dictum comprobet laudum arbitrorum et remaneat firmum no. Do. Stepha. Bertrand. consi. clxv. perscrutato / parte prima / vbi dicit communem fore / quod debent iurare (parte vocata) quia posset parspresens opponere contra tales electos / et sic agitur de epreiudicio: igitur vocauda l. nam ita diuus. ff. de adoptio. c. i. supra de causa possess. et proprie. Et hoc nisi tales essenivocati de communi partium consensu Bar. in l. theopompus ff. de dote praelega. Anth. de Butr. in. c. veniens el prio. col. ii. supra de testib. de quo per Fely. late in. c. quia iudicante. supra de prescriptio. qui dicit hoc non habere locum in consiliariis proprio motu iudicis vocatis. Probus

¶ Pro confesso. Dic quod licet contumax habeatur pro confesso: intelligitur tamen quo ad delictum et principale / non tamen quo ad qualitatem persone aggrauantem delictum persone delinquentis vel eius in quem delinquitur l. aufacta. §. sunt persone. ff. de penis no. Petr. de Ancha. consi. ccccviii. in fine probata tanti viri seuitia / tamen contra istud videtur facere: quod citat Alex. in con. cxxvii. nu. ii. vis. inquisitione / volu. iiii. quod ad omnem penam deuenitur et am ex inepto processu stante confessione. Angel. in l. ea quidem in. vi. col. C. de accusa. et l. inter stipulantem. §. si sticum ff. de ver. obliga. illud est verum in confessione vera: secus in ficta / vt ibi late comprobat

¶ Suadet dictum quod in simili citat philippus Corne. in con. clix. col. ii. viso processu in i. parte / quod aliud est esse talem / et haberi pro tali l. mercede. ff. de petitio. herec. et. l. predonis eo. tit. l. in bello. §. facte. ff. de capti e l. si maritus. § i. et ibi Bar. ff. de adulte. Pro hoc autem quod dicitr de confessione vera: facit quia huiusmodi iura exorbitanti non vendicant sibi locum in casu ficto l. fi. C. de his qui veni. eta. impe. l. iii. §. hec verb. ff. de nego. gest

¶ Et per hec habes comprobatum quod no. per Bar. et Doc. in l. cum filius. ff. de ver. obliga. et per. Bal. in l. transigere C. de transactio. et in l. vnica. §. si procurator. ff. si quis ius dicenti non obtempe. quod statuta loquentia de codemnatis et delicto per eos commisso: non vendicant sibi locum in condemnatis / qui ratione contumacie habentur pro conuictis seu confessis.

¶ Pro comprobatione huius videtur in arg. facere theorca communis citata per Alex. in consi. lxxxiiii. nu. iii viso processu. vol. iii. quod in dubio semper debet fieri interpretatio in partem / per quam euitatur delictum: et dubia probatio debet ad illud adaptari / vt eleganter voluit Bar. in l. non solum. §. sed vt probari. ff. de no. oper. nuntia. Bal. in l. precibus. in vers. et scias. C. de impub. et aliis. substitu. ad hoc. l. ii. cum. ibi no. C. de petitio. heredita et l. merito. ff. pro socio¬

¶ Unde propraemissis que notat Alex. in con. cxiiii. repetitus vol. ii. et Io. de imola con. xxxv. nu. xxii. vbidicit / quod praesumpti surgens ex contumacia ex dispositione statuti / habetur proliquida perid quod no. glo. in l. si tutor. C. de periculo tuto¬

¶ Sed quid de contumacia in criminalibus vide Bolog. connlio prim

¶ Et dic vnum quod licet iussus respondere positianibus non respondeat: et propter hoc habeatur pro confesso. vt hic / temen si vult aliter rem se habere admitti debet et sic ad reuocandum ipsam confessionem fictam admittetur secundum Alex. con. cxlv. in fine / visis narratis: vol. vi. vbi subdit. quod propter illud non dicitur admitti quod non fuerit confessus sed solum quod confessio non sit vera: et illud non repugnafictioni pro quo vide que tradit Deci. in consi. cccccli. in fiplene vbi probat hanc confessionem fore fictam non ver prout est illa que sit per libellum et scripturam que semper loquitur.

¶ Preterea. Adde quod Io. and. Guil. Petr. Domi. et franci. hic limitant tex. nostrum non procedere in beneficialibus: in quibus confessio hec non iuuat ponentem / qui aliter non probat de titulo / ne per illusionem vitiosus pateat ingresus. c. eum qui supra de eo qui mit. in posse. ratio quia non plus operatur tacitum quam expressum / sed confessio expressa in beneficialibus non admittitur pro probatione tituli: no. dom. ni de rota decisio. ccxlv. et glo. prag. in tit de pacifi. posses. in. § ordinarii in ver. inquirant col. iii. quod intelligas ( vidixi) uatum ad vtilitatem ponentis / et quod secundum eam index te / leatur iudicare / bene tamen valet contra contumacem tacite confitentem / ad imponendum ei silentium et vt possit amoueri a beneficio. Alias limitationes hic sentit francus ante finem: vt non procedat regula quando iudicium est fundatum cum minus legitima persona l. si filius el. ii. ff. de interro. actio. et quando libellus esset ineptus / vel contina ret manifestam defensionem rei Bal. in l. fi. §. quod si actor in fine. C. de iuram. prop. cal. dando: quod latius comproba. Hypoly. de marsi. consil. lxxxii. nume. iii. cum seq. quod incipit scientiarum. Probus

¶ Dic non. Sententia Io. mo. hic non placet Archi. Io. andet Gul. sed primum. tenent / quod ipso iure: non expectata sententiatamen cum Io. mo. conueniunt Petr. de ancha. Do. et fran. hic. Et pro eorum part eadducunt. Bar. in l. fi. §. quod si actor in fi. C. de iur. propter calum. dando. vbi dicit quod necesse est: quod it se iudex pronunciet eum contumacem in respondendo vel proniciet eum sine causa rationabili recusare / et sic oportet iudicem patefacere eius delictum antequam habeatur pro confeallegat l. eius qui delatorem in princ. ff. de iure fisci. vbi idem tenet ipse Bar. et Bal. in l. ii. C. de pena iudic. et 1 l. iubemus. § sane. C. de episcopis et cler. et in l. quae sub conditio ifi. ff de. condi. insti. f. cit pro opinione Io. mo. et sequa. c. felicis de penis. c. cum s cundum de heretic. c. primum de homicidio hoc lib. vbi sin gulariter probatur: quod quantuncunque pena imponatur ipse iure: tamen semper requiritur sententia declaratoria. Et ide subdit Bar. in. d. l. fina. quod si contumax antequam iudex pronunciet moritur / non transit ad eius heredem ista pena / quod hibeatur pro confesso: vide Hypoly. de Marsil. consilio. lii. nu. xi. et que tradit Alex. in con. ciii. nu. xxii. videtur volu. mine primo et ibi latissime et in consilio. cxxiiii. col. prima / omissis / volu. eo¬

¶ Continuando intentum premissum queritur / an in huius modi pronunciatione (quod quis habeatur pro confesso requinratur quod citetur contumax ipse / istud videtur in simili moue. re Alex. de Imol. con. ccxii. nu. xv. ponderatis his / vol. v. vbi dicit / quod si statuto cauetur quod si quis bis fuerit citatus vt compareat ad respodendum positionibus / et fuerit contumax: possit iudex pronunciare positiones haberi pro confessis / certe non erit necesse ad dictam pronunciationem eum citari / ad se excusandum ne pronuncietur positiones haberi pro confessis: si in talibus comminatio fuerit appositaquod alias pronunciabitur positiones haberi pro confessis.

¶ Et sic habes comprobatam opinionem Ioun. mo. hic / que placet Alex. con. cxxviii. col. fina. ponderatis narratis: volumine secundo

¶ Attende tamen in proposito: vt premissa non procedam in criminalibus / per ea que traduntur per Decium consilio. cccclviii. col. fina. visis allegationibus / vbi ait quod si iude procedit contra contumacem tanquam habitum pro confesso proter eius contumaciam et ille venerit / non debet executio fieri: sed de nouo erit de crimine cognoscendum / quoibi comprobat et hoc est clarum de iure communi: quia contumacia non habetur pro legitima probatione Bar. in l. diuus ff. de custodi. reorum col. prima. in fi. versi. vlterius vos videtis: et in l. absentem col. iii. versi. extra glo. ff. de penis.

¶ Firmatur preterea quia si fieret executio: codemnatus excluderetur exceptione innocentie: que a leg. ciuili et prasitiua tolli non potest: quia est de iure naturali Bal. in l. edita col. penul. in versi. ex tribus autem. C. de eden. sequitu Io. de Ana. in. c. si aduersus. supra de heretic. et in consilio. lix. col. ii. visa inquisitione Alex. consilio. cxiii. visis themate statutis. vol. v. et consil. xcvii. nu. iiii. viso themate et statutis / vol. vi. et ibi late.

¶ Ideo si statutum diciat quod habeatur pro confesso: intellig tur nisi per testes et iura de eius innocentia probetur / notat Cepola con. xxx. viso processu / innocentie enim intentum fauore iunatur / cum ad illius probationem recipiantur testes qui de credulitate deponunt

¶ Pone instantiam secundum Alex. in consil. lxxvi. in fine visa in quisitione contra fortunerium / vol. i. quod testis deponen se titius occidit seium ad defensionem suam / probat / licet diponat per ve: bum credulitatis: dummodo exprimat causas tendentes / ad hoc probare enim / quod egrediens voluerit mooccidere vel non videri non potest per testem sed ex actus bus visis per testem recte dicere potest. se hoc credere proquo alleg. l. primam. §. i. ff. de vent. inspicien. et quod legituet not. in. c. quotiens. supra de test

¶ Iuuat quia si quis occidat ad defensionem / non potest v. deri / quia stat in intellectu occidentis vnde non potest testisde hoc deponere nisi per credulitatem pro hoc bene faciunt notata per Cy. in l. testium. C. de testib. in. v. q. vbi Bal. ii. vit. col. Bar. in l. ii. §. item labeo. ff. de aqua pluuia. arcen.. in l. solum. q. v. C. de testib. cuius dictum Bal. in proposito refert Decius con. cccclix. nu. vi. viso eleganti vbi hoc conprobat auctoritate aliorum consiliariorum / et con. cccclxix. nu. viii. visa inquisitione.

¶ Habeo et alium casum / in quo ratio ne innocentie recedetur a regulis iuris communis: quia licet duellum de iure conmuni sit reprobatum vt in c. monarchiam. ii. q. iiii. et. c. ii. supra de cler. pug. in duello / adeo quod consuetudo in contrarium non valet: vt ibi dicitur etiam no. hostien. ibi in summa et Alber in l. hacrone. §. si quis in colluctatione. ff. ad leg. aquil. luc. de penna et Iacob. rebuff. in l. i. de gladia. lib. vi. C. Bal. in l. ex hoc iure. ff. de iustic. et iure late Surgetus in suo enchiridio milita. discipline / tamen quia duellum fuit inuentum ad probationem veritatis / et experimentum innocentie: permittitur per principes / not. Decius con. 487. in questione / vt de stilum curie parlamenti Parisiensis: ratio suadet quia dicitur conseruatiuum honoris / cuius timor et perditio. non minor videtur quam vite arg. l. isti quidam. ff. quod met. causa glo. in l. iusta. ff de manu. vindic. et in leg. suspectus ff. de susp. iuto

¶ Conseruatio enim honoris vtilitati preponi debet l. iulianus. ff. fi. quis omis. causa testa. Ideo succedit vulgare / crudelis est qui eius famam negligit. cap. nolo. xii. questio. ne prima. Probus.

¶ Per sententiam. Idem dicendum est: vt quid dicatur non torium. Decius con. 544. nu. xxv. serenissimus. Probus.

¶ Si liquet. Ut quia intentio actoris est fundata / puta de iure communi: vel per instrumentum aut praesumptionem / verquid simile: et tunc nisi probetur exceptio rei / sententia fertur pro actore. c. post electionem et. c. cum super. supra de concessio. preben. nec sufficit semiplena probatio no. Alex. consi. lviii. in prin. viso et perlecto. vol. v. et in hoc videtur fundat practica hodierna / quod quando reus non vult excipere excluditur et per iudicem ordinatur quod ei sola negatio remanebii / et ad tor faciet apparere de eius intentione / tam per litteras quam per testes. Probus