Titulus 22

SImiles indicibus. Habeo tnmen quod licet confessio fact in iudicio sine causa valeat Bar. et doc. in l. i. ff. de interactio. glo. et doc. in. c. fi. supra de confes. tamen confessio facta coram arbitro / non dicitur facta in iudi cio. no. Petr. et Cy. in li. C. de confes. in l. i. C. istoti. tradit etsed tur Alex. con. xix. nu. ix. in his quae in themate vol. iiii. vbi subdit / quod licet quandoque sententia arbitri (puta emologata) pariat actionem / sicut ser tentia iudicis l. cum antea. C. isto ti. tamen in confessioni sola facta coram arbitro non reperitur aliquid immutatum quod late ibi comprobat.

¶ Et quod presummatur pro laudo quod rite et recte latum est: probat Decius con. 587. in prin. coram magnificis

¶ Quod si queras. An confessio facta coiam arbitris faciat fidem / coram iudice. Dic quod sic per. l. pe. C. hoc ti. Pano. Io. and. et Antho. in. c. presentata. supra de testi. id firmant vbi Io. de Imola dicit / quod valet vt iudicialis. Notant Neapol. deci. clxxviii. nu. x. in causa filiorum. Probus

¶ Equiuocum. In simili dicit ipse Io. mo. de verbo possessio in. c. si tibi de preben. et de verbo publice Calca. in con. 76. nu. xxx. casus. d. catalanus. Probus.

¶ Est conuentum. Et dicitur tunc quod arbitramentum mogis accommodatur nature contractuum quod iudiciorum Alex. con. cxxxv. in fi Anthonius vol. vi.

¶ Et compromissum dicitur esse transactio no. in autem. vt diffe. iudi. in prin. Alex. con. xl. nu. x. circa primum vol. v. et dic transactio in arbitrium boni viri eius arbitrio moderanda ideo dicit Ca lca. in con. lxxix. in prin. spectabilis quando minor compromittit requiritur decretum tempore compromisse Bal. in l. i. per glo. ibi. C. si aduersus transactio. et ibi Bar. latius dico in sequentibus

¶ Et dic compromissum fieri non posse: super re decisa per sententiam que transiuit in rem iudicatam. Bar. in l. post rem per illum tex. et ibi clarius Bal. ff. de transac. idem Bar. et Bal. in l. eleganter in prin. ff. de conditio. indeb. et Bal. in l. si diuenr sa. C. de transac. quod placet Alex. in consi. xciiii. nu. iiii. in causa: volu. ii. vbi subdit id verum nisi expresse per eum quo obtinuit sententiam renunciatum esset sententie / facit l. fi. C. de noua. l. iiii. §. si ex conuentione cum ibi not. ff. de re iudi. no. in c. exposita. supra. isto titu. praemissa firmat idem Alex. in con. sequem. ibi tamen adducit glo. repu. singul. in l. si diuersa. C. de trasactio. que vult consensum partium in hoc nihil operari Philippus Probus

¶ Ad arbitrium boni viri. Illud importat verbum discro te / non autem liberam potestatem not. Alex. in con. xxxiii. nu. iiii. viso themate: vol. i. vbi idem dicit de hoc verbo iudicio. l. tais. § lucius in verbo arbitrium. ff de fidelcom. libersecundum verum intellectum quem posuit Bar. in extrauaganti ad reprimendam in verbo videbatur et Antho. de butrio et Io. de imola in. c. i. supra de constitu. probatur in. c. illuo inverbo iudicium. supra de cler. excommunica. ministran. et. c. inter conporalia ante finem. supra de transla. prelaEt vbicunque committitur allquid alicui per verba importantia arbitrium boni viri / tunc debet seruare omnes regulas iuris communis ar l. i. ff. isto tit

¶ Et sic sententiare secundum quod est petitum et non vltta commissum. alias esset nullum: quia omnis potestas arbitrorum vl arbitratorum tenore commissionis et comprom issi dependet cum arbitri vel arbtratores tantam potestatem habeant quantam sibi partes et non plusdant l. non distinguemus. §. de officio: et l. si cum dies. § plenum ff. eo. ti. c. cum dilectus. supra eo. ti. notat Iason in con. lxii. inteceteras: volu. iii

¶ Hinc est quod si relinquatur executio per verba denotanti boni viri arbitrium alicui certe non poterit eligere indigniet si eligat talis electio erit nulla / et habetur pro non facta Secus si ad liberam voluntatem. Calca. co. viii. nu. xxx. in causa quem vide con. li. col. iii. Item sententiare super rebus dum biis et non decisis. Bal. in l. vol untatis. C. de fideicom. vbi ait quod si datur potest as vel arbitrium alicui illud intelligium in dubiis indecisis non autem decisis et sic non poterit vltra quam lex decidat ar l. fi. C. de insti. et substi. sub conditio. fac. facit l. tutor: et l. quamquam de ritu nup. ff. notat Calca. con l. col. iii. Reuerendissimus.

¶ Et in proposito vnum subdit Decius in con. 587. nu. xi. coram: quod per nullam cautelam verborum appositorum in compromisso potest fieri quominus reductio petatur data magnainiquitate quia de ea non cogitauerunt contrahentes. Ang. con. cccv. Statuto. et ita practicant aduocati inquit Bald in l. vnus. § illud. ff de pac

¶ Et pro habenda reductione ad arbitrium boni viri debet adiri iudex laudum pronunciantis / non partium / quia boni viri arbitrium habet se instar appellationis. d. l. non distinguemis. §. cum quidam. ff. hoc. ti.

¶ Sed cum appellatur a sententia iudicis recurritur ad superiorem iudicantis. l. precipimus. C. de appella. et sic non respiciuntur in hoc persone litigantes / sed persona a quo: notat Roma. con. ccclxv. in casu proposito. Neapol. decisio. ii. Item fuit dubitatum

¶ Preterea si queras an petitioni reductionis: pacto renunciari possit. Io. de anania. con. l. in. q. Eustachii / mouet. hoc dubium citando plures scribentes / et tandem dicit quod conmunis doctrina videtur esse / quod vbi interuenit iuramentum. nec apparet dolus sordes vel gratia arbitratoris / nec est lesio enormissima siue maxima: dato quod fuerit parua: vel magna enormis / vel enormior / tunc peti non potest et valet renum ciatio: et ita videtur intelligenda doctrina quam ipse de Anania citat ibi in prin. quod appellationi future interponede potest quis renunciare: nec auditur volens postea appellare per ea que habentur in l. prima. §. si quis ante. ff. a. quibus appellare non licet. et in. leg. finali. §. fina. C. de temporibus appellationum. et per Barot. in l. tale pactum §. qui prouocauit. ff de pac. iuuat quod dicit Angel. in. dic. con. cccv. vbi subdit non posse peti reduc. quando laudum est approbatum per partem vt quia soluit id ad quod est condemnata. Et etiam quando partes dederunt arbitro potestatem auferendi de iure vnius et alteri concedendi in magnquantitate quia tunc non infertur iniuria aut dolus: ideo est seclusa via hec

¶ Et pro ipso intento vide eundem Ioan. de Anania conlxxx. visis et intellectis. Et do. Bertrandi con. viii. in fi. etiam si sententia / parte prima / vbi dicit quod quemadmodum promissio de stando laudo: et ordinationi arbitrorum simpliciter facta / habet in se tacitam conditionem si eque fuerit arbitra. tum l. si libertus. ff. de oper. liber. c. veniens. et. c. quintaua. lis. supra de iureiur. Firmat idem do. Bertrandi in con. 2385 nu. vi. adeo plene eadem parte prima facit quod not. Ioannes mona. in. ca. non solum de regul. et Alex. in con. xxxii. oppotune vol. ii. et domi. meus de ripa. primo lib. interpreta. de consti. col. fi. idem Alex. in con. ccxviii. col. ii. visis vol. ii. Bertrand. Hymberti in cle. sepe. de verbo. significatio. Ita etiam habet renunciatio recursus ad arbitrium boni viri / tacitam conditionem: scilicet nisi renuncians immoderate lesus ex titerit ar l. quero. §. inter locatorem. ff. loc.

¶ Preterea dic quod secundum Bertrandi con. cclxviii. nuquinto ponitur in facto parte secunda: non est recurrendum cum apparet de clara voluntate et dispositione testatoris. Ratio quia vbi est glo. hominis cessat glosa legis ideo dicit Alex. consi. lii. nu. xxxi. circa hanc vol. iiii. quod vbi est manifestissimus sensus testatoris / nusquam interpretatioverborum est facienda: sic interpretatio cadit super dubior et actus actiuorum sunt in patiente bene disposito / Ioannes monachus in capitulo Romana. et ibi dico de sententia excommunica. infra¬

¶ Item ad arbitrium boni viri reductio (secundum communem opinionem nostrorum in cap. quintauallis. supra deiureiur. potest peti spacio. xxx. annorum durante: quod firmat Bal. in l. fi. C. de contrahen. emp. Idem Bald. et Ang. in l. sicut. C. de prescrip. xxx. annorum / sequitur Alexan. ii con. clxxxiii. col. secunda in causa et lite vertente inter Framciscum vol. sexto. Et sic hoc ius petendi dicitur personale Ang. in d. con. cccv¬

¶ Et talis bonus vir aditus / succedit loco iudicis appellationis: dicit Petrus de Ancha. consilio. xxxv. apud incalligentes. vide si cupis que de ipsa reductione late tradit Antho. de butrio. con. xxiiii. quae stio hec / addendo quod hec clausula ad arbtrium boni viri habet locum etiam si dictum fuerit quod arbitraretur secundum suam conscientiam per ea que late tradit Ioan. de anania et ibi Bolog. in addi. co. xxxxiiii. visis et diligenter.

¶ Pret erea dici quod reductione pendente sententia non exequitur: nec aliquid innouatur sicut in appellatione dicitur / quia assu milatur huic not. Pet. de ancha. con. lxxxv. col. fi. Ex theori. cis / ad idem Ludo. bolog. in additio. ad con. Io. de Anania. d. con. l. in questione eustachii.

¶ Et de causa reductionis ad arbitrium boni viri: vide Alex. con. lxvi. nu. iii. visis dubitationibus. vol. v.

¶ Cui autem incumbat onus probandi in causa reductionis vide Car. consi. cxxxix. factum

¶ Item reductio potest peti: quando pars existimat se grauiter lesam notat plene Sozi. con. ccxx. col. iii. versi. circa secundam: visis compromisso: et ibi ponit infra quod tempus posit peti reductio: quam dicit fore quandam speciem appellationis. d. l. non distinguemus. §. cum quidam. ff. hoc. tit. quod ita. ibi. col. fi. latius comprobat: prout calca. co. fi. vbi discutit coramquo iudice debeat peti reductio si compromissum fuerit inter clericum et laicum

¶ Uide quae late tradit Alex. co. cxxxix. viso puncto vol. vii. et Decius con. ccccclxxxvii. in fine coram vbi querit i1fra quod tempus petatur reductio huiusmodi. Neapol. deci. cxxxii.

¶ Postremo dici quod arbitrium boni viri non est arbitrium ludicis. l. continuus. §. cum ita. ff. de verb. obliga l. vir bon ff. iudi. solu. in proposita et ibi not. ff. pro socio Alex. consi. ii. in fine volumine primo. Probus.

¶ Arbitrator. Qui de iure rem vnius partis auferrepotest / et concedere alteri parti glo. in l. si de meis. §. recepisse. et in l. sed et si seruum. § si quis iudex. ff. hoc ti. Bar. in l. si societatem. § arbitrorum. ff. pro socio. Inno. Panor. et alii in c. quintauallis. supra de iureiur. Calca. in con. i. col. xxx. et SoI. con. ccxx. col. i. visis compromisso / vbi subdit: id verum / dummodo non extendat manus ad res non comprehensas in compromisso. Bar. in l. cum aquiliana. ff. de transactio. vbi vult quod si est contentio inter me et te: de quodam fundo / et compromisimus in aliquem et dedimus ei plenam potestatem arbitrandi: (dummodo etiam enormiter non ledat Calca. in. d. con. i. col.¬ 3o. )non tamen poterit arbitrator cogere alteram partem: vt det alteri aliquam aliam rem de qua non erat contentio ar. § de officio in l. non distinguemus. ff isto ti. quia tunc plus de bito arbitratur quo in casu dicitur in dolo: et sic enormiter lo dit: vt probat Iason in con. cxxxiii. col. viii. praesupponitur vol. iiii.

¶ Sicut etiam in simili iudex in iudicio communi diuidum do / non potest ratione rei communis ponere manum in aliam rem non communem: vt l. arbor. §. de vestibulo. ff. communi diuidundo quam opi. Bar. sequitur ibi Bal. et Ang. in l. de his. ff. de transactio. dicens ita obtinuisse de facto prosequitur Antho. in. c. nisi essent. supra de praebei. et in. d. c. quintauallis: vbi Panor. et alii. vide Alex. con. cxiii. nu. xiiii. perspectis his vol. vi. vbi dicit quod arbitrator debet pronunciare non secundum ius sed secundum eo tatem id est quod compositioni et transactioni conueniat et istud est de natura arbitrorum quod non teneatur pronunciare secundi. ius.

¶ Et istud est ita verum adeo quod si fuerit compromissum in arbitratorem / cum hoc quod deberet pronunciare secundum ius / quod illud pactum reddit compromissum nullum: quia est appositum contra naturam et substantiam actus secundum Io. de lignia. quem allegat et sequitur Imol. in d. c. quintauallis. supra. in. q. Quid autem si est compromissum tanquam in arbitratorem. Et finaliter decit quod dicitur esse contra substantiam actus quando cogeretur pro nunciare de iure: cum substantia actus sit vt possit pretermittere ius positiuum et possit contra ius pronunciare: ideo dicunt doc. tale pactum esse nullum per l. cum praecario. ff. de preca. et per l. propter seruum. §. i. ff. de vsu. et habita.

¶ Et in hoc differt a iudice Io. de imola. in d. c. quintaua. lis in quarta differentia qui iudicare habet secundum iusticiam ld.secundum ius. c. ius dictum. supra de verbo. signifi. Nam iudex sempdebet habere equitatem ante oculos l. quod si ephesi. ff de eo quod certo loco.

¶ Hinc idem Alex. con. cxxxv. post prin. versi. accedit Antho. vol. eo. dicit (contra tamen praemissa) post Bal. in l. si superpossessionem. C. de transac. ar. illius legis quod arbitrator potest apponere conditiones et modos cogruos et adiacentes vnde si super fundo vertebatur lis de qua factum est compromissum in arbitratorem qui condemnauit possessorem ad restituendum actori fundum hoc addito quod actor. x. daret. possessori / valebit sententia / licet de. x. nulla in compromisse facta fuerit mentio: ita dicit. Specul. in ti. de arbi. §. excipitur ver. Sed pone quod litigantes / vide quaede arbitratore tra¬ dit Petrus de ancha. con. cclxix. pro declaratione. Et co. fi. col. iiii. Ubi dicit quod nedum arbitri esse possunt abba tes sed etiam arbitratores quia non sunt simplices monachi / sed prelati in dignitate positi: igitur multo magis monachi facti episcopi. Bal. Pet. Cy. et Guil. in l. si qui ex consensu. C. de epi. et cler. Bertrandi con. v. in fine in comopromisso parte prima

¶ De fratre minore vide Decium in con. 494. quod supra / et con. 499 in causa que parmiant

¶ Et etiam simplex monachus de licentia sui abbatis potest esse arbitrator / et amicabilis compositor no. Alex. in con. si. lxxx. col. prima visis themate. vol. v. etiam sine licientia si haberet administrationem seu prioratum extra monasterium quia videtur quasi manumissus.

¶ De iudice autem an possit esse arbitrator: vide Calca. in consi. lxxv. nu. lxiii. in. causa communis.

¶ Item habes ad vnum attendere in iure nostro: quod vbicum que iura faciunt mentionem de arbitratore / semper loquuntur super contractibus / puta societatis locationis / emptio nis / et similium: vt patent recte intuenti / quasi vellint quod nihil habeant commune cum actibus iudicialibus

¶ Et licet quandoque reperiatur assumptus esse super lite iuxta no. in l. si de meis. §. recepisse. ff. hoc titu. et l. i. §. et post operis. ff de no. oper. nuncia. tamen dicitur assumptus super cont ractu transactionis / vt declarat Bar. in l. si societatem. §. arbitro. rum. ff. pro socio ista sunt verba Io. de Anania con. xvi. col. prima / viso puncto et his que abunde. Dicit enim Alex. con. xxii. nu. x. viso titu. questionis: vol. v. quod differentia intenarbitrum et arbitratorem / principaliter consistit penes finem sententiandi: quia arbiter habet iudicare de iure sicut iuder l. fi. ff. hoc ti. Secus in arbitratore l. si de meis. §. recepisse ff. eo. tit. cum ibi no. et in autem. vt differ. iudi. §. i.

¶ Item vbi aliquis compromittit in aliquem: videtur conpromittere: vt in arbitrum / non vt in arbitratorem: quia coram arbitro proceditur ordinarie / sicut coram iudice: non autem coram arbitratore l. i. C. isto tit et l. rem non nouam. C. de iudi l. pe. C. isto ti. et ibi Bal. vlti. col¬

¶ Et quod videatur in dubio factum esse compromissum: vt in arbitrum / no. specul. §. fi. isto ti. et clarius Io. de Imola. in l. i. §. et post operis. ff de no. oper. nuncia. tradit Alex. con. lv. nu. ix. quoniam causa volu. v. vbi subdit. nu. vii. quod in dibio videtur quis velle facere actum validum iure communi ordinario / non autem speciali vel extraordinario l. quamque. C. de testa. mili¬

¶ Et sic: si quis potest procedere vt ordinarius et delegatus presumitur in dubio vti potestate ordinaria: prout in simili dicitur / quod vbicunque quis potest facere actum legitime non mine suo et nomine communi: videtur facere et negotiari non mine suo tantum / et non communi: vt est bonus tex. in l. T tium et Meuium. §. prefectus. ff. de admi. tutor. etiam si gerens fuisset tutor pupilli et cum pecuniis pupilli negotiatus esset: quia non videbatur gessisse nomine suo et pupilli: sed suo nomine tantum / quod fortius est vt probatur in. d. § prefectus: bene facit l. et magis. ff. de solu. quod placet Alexand. consilio. cxxxii. col. tertia. perlectis vol. v. et con. cxxxiiii. in prin. circa ea de quibus eo. vol. et con. cxxxvii. discussis eo. vol. quinto.

¶ Item coram arbitratore non porrigitur libellus / nec procedit vt iudex in aliquo de necessitate / nec oportet vt in dicando sedeat pro tribunali: et valet eius sententia etiam lata die feriata in honorem dei: sicut transactio. C. de fer. l. fi. et ibi per Iacob. Butr. et Bal. qui plenius no. in l. i. C. hoc ti. tradit Card. con. xxix. nu. xxiii. punctus questionis. quem vide in con. cxxxix. factum / vbi late discutit de dolo arbitratoris: et Alex. in con. v. col. fi. vol. primo. vbi etiam discutit. An habens potestatem arbitrandi possit arbitrari vltra ius commune et consuetudinem. Quodque an arbitrator possit ferre laudum partibus non citatis vide latissime praRaph. Cuma. con. vii.

¶ Et dic non omnibus fore permissum compromittere. quia his quibus est prohibitum alienare / prohibitum est conpromittere: quod late Decius comprobat con. ccccxlv. nu. xxiiii. in casu. Tangit idem in con. cccclxxix. nu. iiii. in controuersia / et con. cccccii. col. prima. Ex duobus / pone instantiam in prelato: quia prelatus et tanto minus ecclesie procurator / non possunt compromittere super rebus ecclesie inconsulto ipso superiore. c. veniens et c. de cetero et vtrobique no. doc. supra de transac. et etiam in. c. contingit eo. tit. vbi prelatus in talibus rebus ecclesie que sine autoritate possunt alienari / non possunt transigere: ergo nec pari ratione compromittere: quia et compromissum est transactio / in autem. vt differ. iudi. in prin. et ibi not. et in auten. Si vero contigorit. C. de iudi. et plene in. d. c. quintauallis. Bal. in l. i. C. siad uer. transac. vbi dicit quod sicut tutor / vel curator / vel prelatus / non possunt transigere nec alie nare sine decreto superioris: ita nec compromissum in arbitratorem facere quia compromissum in arbitratorem dicitur transactio: not. Alexan. in consi. lxxxii. in fine in causa volumine. sil. firmat idem Alex. in con. lxii. in fine visa facti: vol. ii. Et sic si de facto laudum est latum et sic nullu non potest nec tacite nec expresse emologari nec ratificari: quia non potest emolo. gari laudum super quo non procedit compromissum. c. exami. nata. supra de confirma. vtil. quia non procedit notio vbi non procoa dit sententia neque valet auctoritate partium ordine pretermisso l. prolatam. C. de senten. et interlo. om. iudi. Bal. in. § sententie. in ti. de pace constan. Calca. con. i. col. xxviii.

¶ Unum tamen in proposito dic quod licet inlaicum (vbi de causa spirituali agitur) non possit de iure compromitti. c. contingim supra. isto ti. tamen illud procedit in arbitro non in arbitratore: quia arbitramenta sunt redacta instar transactionum no. doc. in. d. c. quintauallis quod placet Alex. in con. xci. nu. iiii. visis actis: vol. ii. et co. xl. nu. x. circa primum. vol. v. quem vide concxix. col. i. et sequen. eo. vol. ii. queritur ergo / cuius dictum etiam non tradas obliuioni et quod tradit in proposito thematis in con. cxxiiii. col. pe. in causa eo. vol. quod non praesumitur pro sententia arbitratoris a qua pendet reclamatio / quod comprobatvt videre licet et Decius in alio casu fallentiali. con. 475. nu. xiii. in causa.

¶ Et si cupis videre aliqualem differentiam inter iudicem. arbitrum / et arbitratorem attende ad Alex. in con. xiii. nu. vi. ex his vol. primo

¶ Et ad id quod. supra proxime diximus de praelato: vt non possit tansigere / intellige sane secundum quod tradit Decius in con. 474 viso instrumento videlicet quando ius est valde dubium et incertum quod optime comprobat: et con. 564. in cau. sa magnificorum comitum / et con. 587. nu. 8a. coram.

¶ Item si prohibeatur prelato alienare: ita videtur prohibitum alienationi consentire per ea quae tradit idem Decius in con. 543. nu. ii. in casu proposito: vbi idem subdit fore a contrario / quando eadem est ratio: alias secus Bal. in l. fi. col. ii. versi. collige ergo. C. de pad

¶ Et quando datur in solutum. Uide que latissime tradit Decius con. 586 in causa que Mantue: et con. sequem. nu. v.

¶ Item postremo iudex cui data est in penalibus pote stas arbitrandi: non potest arbitrari de pena mortis / vt quam probat Alex. in con. cxi. nu. iiii. et sequen. ponderatis verbis vol. 1 pro quo vide eundem Alex. in con. ciiii. col. i. statutum loquens / eo. vol. et Neapol. deci. cclxxvi. nu. vi. Serenissimus. rex / allegant glo. in. c. inquisitionis de accu. et Antho. de Butrio. in. c. de causis. supra de offi. deleg. Bal. in l. quicunque C. de seruis fugiti. Probus.

VAleret. Adde Ioan. de Imola. in consilio cxxx. Probus

¶ In aliquo. Uide Ioan. de Anania et ibi. Ludo. Bolog. con. lxxvii. visis et consideratis.

¶ Et adde quod hic per scribentes tracta tur / quod in maiori summa minor inest: que regila secundum Neapol. non procedit in contractu facto ex causa onerosa deci. lxxii. Nardus / vbi dicunt / quod si vnus testis deponit quod res fuit vendita: vel concessa pro. x. alius dicit / quod fuit pro. xv. sunt singulares et non probant: quia agitur de probando certum actum / et non agitur de probando aliquid in vniuersali / vel aliquid in genere istud idem Neapol. reassumpserunt deci. ccxl. nu. iii. in causa / et ibi videbis proparte contra. et deci. ccclxii. fuit maxime. Probus.

REpleta. Pro hoc vide alex. consi. xxii. viso processu vol. ii. Probus.

¶ Secus in arbitris. Istud limitandum venit nisi actum foret in compromisso: quod concorditer pronunciarent: quia verba debent aliquio operari l. si quando in prin. de laga i l. i. in fi. ff. ad municipal l. sistipulatus in prin. ff de vsur. hanc sententiam sequitur hic glo. in verbo pro presente tex. in. c. fi infra de testa. hoc lib.

¶ Istud latius vide comprobatum per Alex. in con. cxxiiii. col. i. in causa vol. ii. vbi late videbis de hoc verbo concorditer de quo diximus. supra de elec. in. cap. vbi piculum. nu. x. in verbo concorditer. Probus

¶ Pronuncient. An a tali pronuntiatione liceat de iure appellare tractant doc. in. c. ab arbitris. supra de offi. dele. hoc lib. vbi dixi quibus adde glo. Prag. in ti. de causis / in verbo iudice in. §. statuit autem / vbi subdit / quod de consuetudine regni francie in patria consuetudinaria: in foro seculari appellatur a sententia arbitrorum: et si male fuerint arbitra. ti emendant / tamen pro hac pronunciatione praesumitur proutlate comprobat Decius con. 49 i. circa finem in casu proposito: dummodo fuerit facta partibus citatis alias est nulla vt probat Iason in co. xlviii. col. ii. totus vol. iii. Et quod possit appelari irellige nisi modica esset lesio / quia propter modicam lesione non potest appellari vel de sninda conqueri per ea que haben. tur in l. si de mea. §. recepisse. ff. isto titu. quia possunt ledere arbitri in modica quantitate: vt late comprobat Calca. in c.¬ si i col. iii. quod fit maxime pro bono pacis ratione cuius multa fiunt que alias non fierent: vt ibi late probat ipse Calca.

¶ De iure autem communi coram quo proponi possit nulitas laudi: vide Io. de imola in con. 130. vbi dicit quod coram iudice ordinario. Probus

¶ Clausula vos vel duo. Hec clausula solum ponitur in literis gratie. Clausula vero / quod si non omnes in literis iust cie / habeo tamen quod de stilo cancellarie Romane in rescriptis sub forma humilibus confectis / clausula ipsa / vos vel duo etc. ponitur: et hac de causa plus taxatur: eo etiam quia habet aliquid gratie testatur prouincialis Carta mihi. xxii. et. xxix. in impres. Rome. 1514. Probus

¶ Postremo dic quod si sint duo arbitri qui pronunclauerum et vnus erat tempore pronunciationis laudi excommunicatus seruus aut alias a iure damnatus quo ad actus ciuiles quod laudum erit nullum / ponit exemplum de seruo cum libero tex. in l. si in seruum. § si iudex ff. isto ti. pro quo vide Ang. in l. consensisse. ff. de iudi. et in l. si per errorem. ff. de iurit omnim iudi. qui ita tenuit in repeti l. falsus in vltima q. C. de fur. hinc dicimus quod sententia lata per incompetentes cum iudicibus competentibus sociatos: sententia est nulla ratione defectus iurisdictionis: quod enim potuerunt competentes sine incompetentibus noluerunt et quod voluerunt non potuerunt. c. cum super de offi. delega. supra vbi si in electione facta per collegium interuenerit aliquis excomunicatus: illa electio est nulla / ratione defectus iurisditionis illius solius excommuni cati: pro his accedat tex. in. c. ex parte. pra de conce. prebend. vbi qui poterat procedere vno iure competente si procedit prouidendo ex iure incompetente non sustentatur prouisio ex iure competente / not. in l. prima. C. de fur. Pro his vide que tradit Calca. con. xci. nu. quarto. in causa domini et in consilio. lxxxvi. Statuto Brixiensi. vbi vnum subdit quod capaces et habiles: admittendo secuminhabiles et incapaces etiam ipsi efficiuntur inhabiles et incapaces l. diuus Traianus. ff. de testa. mili. et l. non ignorat. C. qui accu. non possunt. not. Bar. in l. prima. §. / primo. ff. quod vi aut clam. Finit liber primus.