Titulus 12

DE exceptionibus, Dic a omnis exceptio fundatur super equitate et fauore que debetur excipienti in sti. eo. in princi. ibi iniquum. Cardi. consilio. xlix. hinc est quod si statuto dicatur quod nulla alia exceptio a seiutione vel simili / non possit opoponi: intelligitur stricte / per eaque tradit Alexan. in consilio. lvi. col. iii viso processu / volu. ii. dicenin sequenti apostil.

¶ Ultra que attende ad ea que idem Alex. tradit in consi. cxix. col. ii. viso processu / volu. i. Quod statutum disponens quod instrumentum habeat executionem paratam / quodque contra illud non possit opponi exceptio: semper intelligitur dummodo contractus conditio sit adipleta / vt late dicit Bal. in l. si causam. C. de execut. rei iudi. Imol. in l. finaff. de acqui. poss. Bar. in l. etiam. C. de execu. rei iudic. ad idem quod no. Bal. in l. ex praediis. C. de euictio. vbi dicit / quod si statutum disponit / quod contra instrumentum confessionatum non possit opeponi aliqua exceptio: tamen poterit opponi exceptio rei non trdite / vel non libere tradite: si exceptio proueniat ex instrumen to / allegat notata per Bar. in l. eum qui ita. §. qui ita. ff. de verbo oblig. facit etiam quod no. idem Bal. in autem. praesente. C. de fidetut. quod si contra executionem instrumenti confessionati non potest opponi ex forma statuti aliqua defensio / modo fideiussor conuentus ex instrumento confessionato petit iura sibi cedi / nunquid talis defensio admittetur: et concludit quod sic / quia quando defensio venit ex eadem causa / et inest / et procedit ex eode fonte / seu instrumento a quo procedit petitio / tunc semperpotest opponi per not. per Bart. in l. peremptorias. C. senten. rescin. non posse. et in l. i. ff. de iur. et facti igno. Fulgo. Paul. de castro in l. si duo patroni. §. si quis iurauerit. ff. de iureturam. Alex. in l. custodias. ff. de publi. iudic. Probus.

¶ Eceptionibus. A quibus sepe rei excluduntur perstatutum / stilum / aut alias ob contumaciam vel defectum excipiendi: non tamen excluduntur a negatione / quia aliud est negare et aliud est excipere l. si quidem. C. de exceptio. citat Barba. in. c. mandatum nu. lxxi. supra de rescrip. quod nota pro stilo curic laicalis Bitur. vbi quando quis excluditur ab exceptionibus: semper remanet reo sola negatio¬

¶ Item non excluditur per statutum exceptio solutionis / vt pote si dicatur per statutum precise quod contra instrumentum nula exceptio opponatur: tamen exceptio solutionis excluditur. Angel. in l. et non tantum. § quod si pro emptore. ff. de petitio. heredita. videtur enim hec exceptio fauorabilis / vt semen exactum iterum non exigatur regula iuris est trita¬

¶ Istud firmat Alex. con. cxili. nu. vii. et. viii. viso themate vol. v. vbi subdit quod si statutum disponat quod nulle exceptio nes admittantur: intelligitur de friuolis / non de legitimis per id quod habetur in. c. ex parte. supra de off. delega. et in l. si mihi miuia de lega. iii. concordat dictum Ioan. And. in addi. ad specul. in tit. de executio. snie. §. fi. versi. xvi. in fi. post Guido. et susan. quem ibi refert / pro quo vide quae tradit Alex. in consi. cvi. nu. xxvi. viso themate anteposito / vol. iii. Quod quando denegatur. appellatio vel aliud simile remedium: non intelligitur denegarivbi euidenter et notorie constat de iniustitia: no. Bal. in l. prima in ver. deinde quaero. C. si de momen. posses. fuer. appel. et in l. consentaneum versi. quaero numquid a tali. C. quo et quando iudex: faciunt notata per eundem in l. fina. C. de ord. cog. et in l. i. C. nelliaceat tertio prouo. et Io. de Imol. in l. de pupillo. §. qui opus in. ne. ff. de no. oper. nuncia. et in l. si expressum. ff. de appel. in qui bus locis dicitur / quod quando sunt tres fiie conformes: labet non possint (ad impediendum earum executionem) opponi de nullitate earum vt in cle. primi. de re iudica. fallit tamensi notorie constaret de nullitate / vt etiam tenuit Roma. in l. si vero. §. de viro in. xxxii. fallen. ff. solu. matri. et in l. de vrbe de fer. ff. Intellige maxime de nullitate surgente ex defectu iurit ditonis / glo. communiter reputata singu. in cle. vnica. et in glfina. de sequestra. possessio. et fructuum Calca. in con. cxvii. ca. sus: istud late conprobat idem Alex. in co. lxxvii. nu. xii. in causa et lite / vol. ii. vbi subdit id verbum / etiam si vtatur his. verbis generalibus et vniuersalibus nulla exceptio possit opponi vel nulla ex ceptio nullitatis admittatur.

¶ Ratio quia liabet praesumatur pro iudi. cibus publicis / non tamen pro priuatis: alias sequeretur absurdum / set quis potest procurare habere tres seinias a tribus priuatis personis nullam iurisditionem habentibus: et hoc modo reiecta omni ex ceptione nullitatis iudicantis obtineret excep. seinie contra mantem iuris.

¶ Uide quae in proposito tradit de arbitris Dec. con499 nu. xiii. in causa quae papiani et Rap. Cuma. in con. vii. Probus.

MAioris. Ideo cautus sit aduocatus: vet dicat de maiori / quia minor non repellere. ab agendo vt hic sonat tex. et si proban fiat per testes oportet quod concludantr maiori: quia si simpliciter deponant de exonmunicatione nihil est: quia potest inueligi de minore excommunicatione: in dubitamen intelligitur de maiore. c. pe. de senten. ex: om. supra

¶ Idem de absolutione excommunicationis / que peti votest dupliciter: primo quando quis vere sit excommunicatus. Secundo quandoque petitur ad cautelam / et ideo nonprobatur quem fuisse excommunicatum ex eo quod absolutus fuerit / Car. in repe. c. perpendimus col. fina. supra de semen. qua. com. in simili no. Bar. in ver. violenter in l. ii. §. fi. circa finem ff. de duobus reis

¶ Nec iuuat quod verbum debet capi in potiori fignificats / ribus vulgatis. Quia imo dicit Panor. in. c. in presenta.. penul. no. supra de proba. quod in materia probationis / verba a cipiuntur secundum subiectum materiam: ista comprobat Dec. in consilia cccxxi. col. iiii. ver. vlterius etiam considerandum. Incausa / Alexandrie / vbi idem dicit de probatione maioris etaus: qua minor etas duobus modis intelligi potest: ideo probationinoris etatis simpliciter facta / non probat quia non concludiut idem de probatione consanguinitatis intra aliquemgradumus non sufficiat aliquos fore consanguineos. Probaio enim consanguinitatis et proximitatis requirit quod gradus probettur et distinguantur: firmat Petr. de Ancha. con. lii. col. i pro. clariori / vbi dicit quod consanguinitas non potest probaria tesubus: quia non cadit in sensum testium / nisi rationem adducant gradus vide que late dicit Alex. consil. cliii. viso themate. vol. vii. Sit igitur in omnibus probatio concludens: qua slnon reperiatur / etiam in dubio interpretatio fit contra probaitem: licet agatur de materia fauorabili: quod late comprola Alex. consilio. clii. col. prima / viso processu / vol. v. placet Decio consi. cccclxiii. in prin. in causa / vide que in proposito dixin rub. de testib. supra. Sit etiam probatio concludens: vtexa iudex possit habere veram probationem in nullo ambignum et sic non cadat in diuersos intellectus: per ea etiam que tridit Io. And. in. c. i. col. iii. in ver. Christianorum hoc lib. de b. micidio in nouel. vbi dicit se semel defendisse quendam pelatum contra quem fuerat probatum / quod fecerat occidi homneper assasinos: quia non erat probatum quod ille occisus esset chistianus / prout requirit tex. in d. c. primo cuius dictum sequuBal. in l. si quis non dicam. C. de episco. et cler. et communitera cto. in d. c. i. et Alex. con. clxvi. in fine vol. vii. et consi. dxx. nu. v. visis / vol. ii. facit quod no. Io. And. in cap. ii. in prne. de vsur. in nouel. hoc libro idem Alexand. consilio. xli. nuv. visis / volumine quarto et consilio primo / nume. xxvii. voltertio et consilio lxxxii. nume. xiiii. viso processu vol. teruo. vbi ponit regulam quam vide. Cui iunge ea que traditud occcultante siue cellante bannitum quem ignorabat bannitum Calca. con. lxiiii. nu. xviii. preclare.

¶ Pro comprobatione horum possumus adducere quo not. Bald. in capitulo si qui testium nume. quinto. supra de iustibus. Quod testis pauper non est idoneus si vitio suincidit in paupertatem: quia non solum rerum suarum se fame prodigus est / et si vitiosus in se presumitur multoma gis vitiosus in alium l. finali. C. de senten. pass. Si autemvitio suo non incidit in paupertatem / et tunc si quidem et bone fame / tunc est idoneus: secus si male fame / quodpla cet Alexand. consilio. clxxvi. numero. iiii. visis narratis in themate / vol. vii.

¶ Ex quo in proposito habeo quod si non probetur quod testis parper in paupertatem vitio suo inciderit non est probatum com cludenter / vt minus dicatur idoneus: idem dic de famcum non sit presumptio contra eum pro vitio et mala famafacit l. merito. ff. pro socio glos. penul. in l. si vero. ff. qui satisda. cogam. que reputatur not. per scriben. ad hoc quod qui libet presumitur idoneus in moribus / non in facultatibus ideo non obest probatio paupertatis / cum insit presumpm ne iuris. Et sic si non probetur mala fama reperitur idd neus testis: tamen si non probetur nec mala nec bonamius nus creditur quam diuiti iuxta no. in. l. iii. ff. de testib. pro quo viique dixi supra. in. c. primo in verb. confessionem de confesia quibus adde que tradit Claudius de Seissello in l. vt vim col. xiiii. versi. Quarto declarari possunt. ff. de iusti. et iure: vbi ponit de eo qui confitetur se cognouisse mulierem violenter / quia per hoc non confitetur ipsum vim commisisse cum potuerit vis a muliere committi alia / proponit que vdere poteris tanquam in puncto vrgentia

¶ Item qui proponit aliquem vsurarium et sic contractum cum eo factum non valere / ratione huius debet probare istam qualitatem vsurarie prauitatis limitate / et affiisse tempore contractus argu. l. in delictis. §. si extranens ff. de noxal. et l. non solum. §. sed vt reprobari. ff. de no. oper. nuncia. per Bar. tradit Petr. Dde Ancha. con. clxxix. col. ii. prim. facie. Decius consi. 466 nume. 7. stante statuto.

¶ In simili dicimus quod si proponatur quod quis percussit Titium cum magna sanguinis effusione / si probatur percussio et non saugunis effusio non condemnabitur ratione effusionis vt late comprobat Calca. consi. xv. nume. xl. viso instrumento

¶ Ratio praemissorum videtur quia qualitas est causa efficiens Sed in iure habemus pro maxima / quod quando qualitas est causa alicuius effectus / puta pene inferende: no sufficit probare factum / nisi punctualiter deducatur et probetur qualitas. l. non solum. § vt probari: vbi pulcbre Bar. fi. de no. oper. nunciaglo. et Angel. in l. cum actum. ff de nego. gest. Bal. in l. matre. C. de proba. Alberi. in l. spadonem. §. qui absolutus / vbi est bonus tex. ff. de excusa. tuto. facit in simili quod not. Ioan. And. in nouel. in d. c. i. de homicidio hoc lib. vbi dicit / quod vbi agitum de pena imponenda alicuius specialis constitutionis / oportet quod omnes qualitates verificentur in casu de quo agitur. alia pena non committitur: ad idem: quia si testis dicat quod ita fuitinter partes tractatum et habitum colloquium. tamen non sufficit: quia oportuit eum dicere / quod ita fuerit firmatum et conclusum: vt dicatur testimonium concludere: cum multa tractentur inter partes que effectum et conclusionem non sortiuntur / probat et late Deci. d. con. 463 in prin. in causa quae nomine / et con. 488. nu. 8. in causa et lite dico in. c. si enim. in. iii. apostil. de praebum. no. Alex. consi. cxlviii. col. ii. in causa appella. volu. v. et con. xix. nume. xix. ii his quae in themate / volu. iiii. vbi allegatur l. si ex causa. §. nunc videndum. ff. de minor l. si voluntatis. C. de rescin. venditio. quo vide pro intento in consi. cxxii. col. ii. viso processu. volu. ii. Et protractatu consi. xiii. nu. xxii. volu. i. et consil. xviii. nu. iii. viso processu. eo. volu. Idem si dicat testis quod Sempronius et Bert contraxerunt matrimonium / quia illud potest intelligi dupostoliter / videlicet per verba de presenti / et per verba de futuro / et non interpretabitur quod per verba de presenti contraxerunt: quia id non repritur iure cautum secundum Alex. consi. clii. nu. iii. viso processu / eovolu. v. Idem habes de familiaritate ad repellendum iudice. per ea quae no. idem Alex. con. cliiii. nu. iii. viso themate / eo. volu.

¶ Uide que aliqualiter dixi pro premissis in c. i. supra de his quae vi metu et que dico in capitu. quamqum. de vsur. in princi¬

¶ Quod. supra diximus de minori / non videtur extendendum ad maiorem / per ea que notat Alexan. consi. iiii. col. prima ponderatis / volu. iiii. vbi dicit. Quod maior in dubio / videtur recipi pro maiore natu seu etate / si ratio subiecte materie in aliam non suadet interpretationem / vt bene probatur in l. si pater. §. fina. cum l. seq. ff. de adoptio. cum aliis ibi per eum adductis: /

¶ Si cupis videre quid de depositione mutui simpliciterenon dicendo naturali vel ciuili / vide Alex. consi. 179 visa scriptura / volu. ii. Probus.

¶ Sed minore. Dic quod electio facta de excommunicato mine ri excommunicatione est nulla quod communiter approbatur secund Cardi. in. c. fi. versi. oppono quarto. supra de cler. excommuni. ministram. vbi in fine subdit / quod excommunicatus minori excommunicatione / eligi ad quodcumque beneficium etiam ad simplicem clericatum prohibet: sit ergocautus eligendus / vt confiteatur prus / et faciat se absolui. Probus

¶ Duntaxat. Dictio est taxatiua prout dictio tantum: de qua per Domi. in consi. lxxxvi. col. iii. super dubio et Alexan. in consi. xciiii. nu. x. alias consultus / volu. iii. vbi dicit quod hec dictio tantum bis repetita ministerium importat l. seruus. ff. de verb. signi. glo. in cle. i. de iure patrona. Probus

¶ Dilatoria. Que exceptio superueniens reo etiam lite iancotestata prodest ipsi l. si mulier diuerterit et l. rei iudicate in prin. ff. solu. matr l. sinantem. § primo. ff de rei vendic. quod latius comprobat Alex. de Imol. in consi. 100 nu. 6. discussis his / volu. v. Et termino elapso ad probandum dilatoriam an de beat iterum admitti etiam minor: istam. q. examinat Domini. con silio. lviii. quidam vsurarius / vbi concludit quod non / quia omissio probationis exceptionis dilatorie est leuis preiudcii / quia etiam ea probata obligatio naturalis et ciuilis non tollitur no. Inno. Hostien. et Ioan. And. in. c. coram. supra de resti. in integrum / etiam per modum restitutionis in integrum / quia ipsa restitutio non datur pro modico. c. i. et. c. auditis. supra de resti. in integ. ergo secus si sit graue preiudicium vt per. d. doct.

¶ Ulterius adde quod licet alias in causis criminalibus non possit admitti procurator secundum distinc. traditam in l. pe. nul. §. ad crimen. ff. de public. iudic. et in l. reos. C. de accusa. et in. c. veniens. supra de accusa. tamen bene potest procurator rei opponere exceptiones impedientes processum / puta quod libellus inquisitionis non procedit / vel quod iudex non potest inquirere / seu quod accusator non potest accusare / et sic de similibus exceptionibus dilatoriis. Bar in d. §. ad crimen / quem sequitur Alex. con. cxxxviii. circa finem visa copia / vol. 6. P.

¶ Inno. Quem hic Archid. col. ii. appellat patrem et orginum veritatis. Probus

¶ Repellitur. Id verum dic quando suo nomine et pro suainteresse vellet quis se opponere electo etiam per modum appellationis / et in curia contra eum prosequi non erit admittendus: et ita obseruat Roma. curia dicit Specul. in tit. de actore col. v. versi. Item quod est excommunicatus quod sequitur Io. And. Panor. et communiter doct. in. c. dilecti. supra de exceptio. Ratio quia hoc casu dicitur agere / non defendere / et hoc voluntarie: quia pro suo interesse: secus si pro interesse ecclesie vt sentit ibi Specul. in qua exceptione tua non interest habemus attendere quod ea litis ingressum impedit. Bar. in. l. Si pupilli. § videamus. ff. denego. gest. in l. si vnus. §. ante om nla. ff de pac. et in l. Papinianus. §. si quis impubes. ff. de inoff. teffa. Ratio quia apparet actionem non competere seuexceptionem / et per consequens talis repellitur. d. § videamus.

¶ Hinc sumpta occasione Decius consi. cccii. Et pro tenu. concludit quod quando agens dicit reum sibi obligatum ex talinstrumento: reus ante omnia petere potest vt tale instru. mentum allegatum sibi edatur / vt deliberare possit an cedere velit vel contendere / vt si instrumentum de quo facta sit montio in libello referat se ad aliud instrumentum / illud (etiam ea quo relatio habetur) debet produci Bal. in. l. inciuile ad finem. ff. de legib. tangit Alex. con. iii. in prin. in causa et lite vertente / lib. ii. vbi dicit quod si non apparet ea scriptura ad quanrelatio facta est: dicitur scriptura referens: virtute carered. in testamento quidam. ff. de condi. et demonstra. hinc dicit Bal. in l. prima ad finem. C. de epi. et cler. et in l. ii. C. de erro. aduoca. quod si quis (respondendo positionibus dicat confiteor proat in tali instrumento continetur / quod nisi appareat tale instrumentum ad quod facta est relatio: habetur pro non facta per tex. in. d. l. ii. quod prosequere latius vt per eundem Alex. vbi. supra cui adde que notat Calca. in con. xv. nu. xxxiiii. viso instrumento

¶ Unum tamen in proposito exceptionis (tua non interest non omitto videlicet quod hec post litem contestatam opponi potest notant Bal. et Angel. in l. posthumus. §. si quis ex dis. ff. de inofficio. testa. ita concludunt Card. Antho. Imola. Fely. et alii in. c. super his. supra de accusa. Idem Feli. in. c. ex parte Ade col. ii. supra de tastib. quod non procedit in exceptio ne excussionis: quia talis tanque dilatoria debet opponi ante litem contesta. non post et ista est communis doct. sententia. secundum Alex. consilio. xxix. in. iii. dubio clarissime vol. 7. vbi hoc late comprobat vt videre licet / et latius per eundem in consilio. xxxii. nume. iiii. in causa executionis vol. iiii. vbi in puncto citat Bal. in l. prima de conueniem. fisci debito. lib. x. C. ponere duas opinioes. Prima est quod possit opponi huiusmodi exceptio excussionis post litis contesta. quia ipus prouenit a couentione tacita quasi tacite fideiussor indennitatis videatur promittere illud quod creditor non pota rat exigere a principali: et sic actor videtur obligatus ante exigere seu excutere principalem que obligatio actoris circa hoc non videtur quod pereat per litis contestationem nibil tamen allegat / et subiungit secundam et vltimam opinionen quod non possit opponi post litiscontestationem: quia talis tacita conuentio valet quod debeat fieri excutio et ordinatur non ad impediendam natiuitatem actionis: sed exercitium. Et ideo cum conpit exerceri si non opponatur: videtur renunciatum illi tacite conuentioni: sicut diximus in qualibet alia exceptione dilatoria iudicii l. exceptionem cum ibi nota. C. de proba. et in qualibet alia exceptione ordinis l. si maritus. §. penul. ff. de adult. vide eundem Alexan. consilio. xxxiiii. consultus alias eo. vol. iiii. Probus

¶ Non impeditur. Dic id non habere locum in materia l. diffamari quia excommunicatus legis remedio non vtitur nos ta. fieapoli. deciuno cclenui. in alia cauia/quos vide decisi cclxiiii. quidam Baro. Probus.

¶ Uexatio. ide an ipsam in beneficialibus redimerelici. asit per Domi. con. lx vii. cal. penul. prelbnter Exanciicus. glo. prag in tic de elec. in §. ego. n. in versi datione Io. mosu cruimm diuidicols vrau stde acenis. Pene

¶ Uel seculari. Quia secundum Petr. de Ancha. consil. v. in fine. pro parte nobilis / est regula quod exceptiones ex equitate canonum descendentes / debet iudex secularis admittere. ca. licet. de iureiur. hoc lib. et. c. seq. isto titu. hoc tamen non admittunt iudices seculares in Gallia / dico in. c. decernimus. infra de senten. excommunica. et hoc ne videantur recognoscere iudices ecclesie / et quodammodo impedire exercitium iurisdictionum suarum. Probus

¶ Octo. Dic id fore contra regulam l. pure in fine. ff. de doli. exceptio. vbi dicitur quod natura exceptionis est perpetua / secus dicitur de natura actionis: hinc dicimus quod prescriptiones introducte sunt / vt per eas obuietur iuri agendi / et non iuri excipiendi et retinendi / cum illud causetur l. sicut. C. de prescript. xxx. anno l. i. C. si aduer. credito. Decius consi. clxiiii. in fine non fuisset propositi.

¶ Ulterius dic quod si hunc terminum dicamus terminum iuris / siue a lege / non poterit eo elapso mora purgari per no. per Inno. in. c. cum in tua. supra de his qui ma. ad cu. poss. no. Alex. consi. xxiiii. nu. vii. inspecto processu / vol. iiii. quod intellige verum nisi id processerit culpa aduersarii / per regulam quam citat ipse Alex. in consi. lxxxii. col. i. videtur primm volu. iii. Quod vbicumque alter ex litigantibus per subterfugia causam protelat / non currit instantia alteri in qua culpa cessetvt aperte sentit glo. in capitu. venerabilis: ibi: sed per subterfugia. supra de iudic. pro hoc text in l. si cum ipse iuncta l. preceden. ff. de excusa. tuto. per quam l. dicunt Dy. Cy. et Bald. Quod si ex forma statuti omnis causa decidi debet in fra tres menses / et aduersarius (causa testium producendorum quos dicit habere in longinquis partibus petit dilationem que vltra tres menses extenditur / quod noobstante statuto / causa post tres menses erit decidenda

¶ Unde dicimus quod si statutus est actori terminus ad probandum / et in termino actor positiones producat / et stet per reum quominus positionibus respondeatur / non currit terminus actori statutus: vt not. glo. in clemen. sepe in verpost dationem de verbo. significa. pro quo Bal. in l. prima. C. de iuramen. calum. dico latius in sequen. apostilla sub litera P.

¶ Alia dico in proposito in sequentibus in verdic quod sic.

¶ Preterea adde quod vbicunque lex vel canonstatuit certum tempus non potest reddi ratio / quia ita de cit eriori vel vlteriori dicere potuisset glo. est not. in capitulo vnico / in verbo: compleuerint. supra de etate et qualitate / hoc libro. Probus

¶ Excommunicationis. Que etiam obstat huic / qui exceptionem copensationis opponit / quia non tam excipere videtur: quam petere. l amplius. ff. rem rat. haberi / et ibi Bar. in fine: quod placet Alex. consi. xii. col. fina. viso themate / volu. ii. Probus.

¶ Dic quod sic. Idem tenet in simili Ioan. Mona. in capi. primo. supra de restitu. spolia. Probus.

¶ Per iudicem. Quod licet dicamus: quod si per iudicem stetit quominus causa fuerit terminata: non currunt tempora ipso iure / vt in autem. vt sponsa. largi. §. hoc quoque / de appel. et intra quae tempora. §. ad hec sancimus / cum simlibus: tamen hoc saneest intelligendum: videlet quando sibi appellanti per recursum ad superiorem / vel alias prouideri non potnest: alias secus / tex. in l. fina. §. il. lud. C. de tempo. appel. in ver. summopere / iunctis verbis sequenibidem / quia summopere nititur / quia nihil admittit: quia idem est summa / quod supraema quo nihil amplius excusatur: ergo appellanpropter factum iudicis / quando non habent remedium quo sibi consulerepotest / et per hoc dicit Ludo. Roma. in l. ii. ff. de iudic. quod si facto appellati impeditus est appellans causam appellationis prosequi: si aduersus tale impedimentum appellans potuisset de facili prouidere sibi implorato pretoris auxilio: tunc non obstantetali impedimento currit appellanti tempus / appellationis prosequende sine spe restitutionis in integrum. Et sibi imputet quo ad allegationem impedimenti praetorem non adiuit / et sibi consuluit. allegat l. quibus diebus in princ. ff de conditio. et demonstra. tradit Alex. in consi. lxxxii. col. penul. videtur volu. iii. et ita intellige que dicemus in fine sequen. apostille. Probus

¶ Non potuit. Aliquo modo / nec pro parte / nec prototo: quia i potuit saltem in aliquo / non subuenitur ei quia debuit facere quod potuit: per ea que no. Alex. consi. lxxi. col. fina. videretur. volu. v. vide Domi. in consi. lv. quidam vsurarius. Probus.

¶ Dic quod sic. Dic in simili / quod vbicumque alter ex litigantibus pra subterfugia causam protelat / non currit instantia alteri / in quo culpa cessat vt aperte sentit glo. magna in ca. venerabilis. supra de iudic. ibi per subterfugia / pro hoc est text in l. sicum ipse iuncta l. preceden. ff. de excusa. tuto. per quam l. dicunt ibi Dy. Cy. et Bald. quod si ex forma statuti omnis causa terminari debet infra tres menses / et aduersarius ( causa testium producendorum quos dicit habere in longinquis partibus) petat dilationem que vltra tres menses extendatur / quod non obstante statuto / causa post tres menses erit decidenda quod Bal. reputat ibi no. dignum ad idenmtex. in l. petende. C. de tempo. in integ. restit. pe. et quod ibi not. doc. tex. in l. vltra vtile in prin. ff. de minor. et l. contra maio res. C. de in off. testa. et l. fina. in fine. C. de adulter. vbi Cydicit / nota quod si causa debet expediri infra certum tempus: illud tempus non currit impedito propter dilationem aduersarii: idem tenent ibi Bal. et Saly. et Iacob. Butri. et Bal. in auten. clericus. C. de episco. et cler. hinc dicimus quod si statutus est terminus actori ad probandum / et in termino actor positiones producat et stet per reum quominus positionibus respondeatur non currit terminus actori / pro hoc gloin cle. sepe in ver. dationem de ver. signif. per quam no. quod vbi alicui datur certa dilatio qua pendente producitur vel admittitur aliquid / vel adducitur super quo disputatur ansit amittendum / tali disputatione pendente non currit dilatio secundum Imol. ibi glo. est in. c. cupientes in. § quod si perxx. in ver. videbitur quam ibi sequitur Domi. supra de elec. hoc libro

¶ Pro his vide Bal. in l. prima. C. de iura. calum et in l. fina. ff de fer. et in. d. l. si cum ipse: placet Alex. consi. lxxxi. videretum in consultatione / vol. v. vbi subdit quando stat per iudicem quo minus in causa appellationis procedatur quia tempora ipse iure non currunt quod no. pro causis pendentibus in parlamen tis Gallie. Probus

¶ Computatur. Facit pro hoc glo. regul. cancel. cxviii. in ffne et vltra que in sequem. apostil. dicentur / vide glo. in cle. sicut in verbo a die. de appel. per quam Felyin. c. consuluit in. ii. col. supra de off. de leg. dicit quod lapsus momenti facit transire sententiam in rem iudicatam: istud non procedit in prosecutione appellat ionis: quia licet debeat prosequi et finiri. infra annum. d. cle. sicut: tamen dies in qua appellatur non computatur / quia dicitur a die interpositionis / et stat exclusiue Francus post glo. in. c. statutum de preben. hoc lib. alias glo. adducit in proposito Alex. con. cxiiii. visa scripturarum: vol. v. Pa.

¶ Ab hora. Et sic currit de momento in momentum huiusmodi tempus: prout dicitur quando lex vel statutum vtitur hoc verbo abhinc no. Alex. con. lvi. ponderatis his / vol. vi. vide Io. And. in. c. vnico de iniur. hoc lib

¶ Pro intento Io. mo. habes glo. in verbo sciuerit in. c. concertationi et in. c. non solum in verbo decendium de appel. infra gl. in ver. substraxisse in l. prima §. dies. ff. quando appelianmsit / et ita communiter tenetur dicit Alex. con. lxxxvii. in prinvol. vii. nos doctores / vbi refert doc. modernos in. d. §. dies citare cautelam vt appellans tam in sententia quam appellatione faciat ponere nedum diem sed horam: quia alias vbi posset esse dubium an appellatio fuerit interposita decima die vel elapsa decima die computato tempore de momento admomentum non admittitur appellatio per id quod habetur in l matrem. C. de proba. et per no. per Bar. in l. non solum. § sed viprobari. ff. de oper. no. nuncia. et per eundem in l. hi qui. C. de appella. et dato quod appelletur post decem dies (etiam appellato consentiente seu non opponente) non procederet appellatio et per no. per doc. in. c. ex ratione. supra de appell. firmat clare Bald. post Cy. in auten. ei qui. C. de tempo. appella. et in auten. hodie. C. de appella. et in l. Centurio in fine. ff. de vulga. vbi dicit quod si per constitutionem ecclesie sunt limitata tenpora ad appellationem / quod ista tempora non possunt prorogari pr consensum partium ratio / quia ibi versatur publica vtilitas: ita dicit in proposito nostro glorin versic. triennii / in l. properandum. C. de iudio

¶ Et pro themate vide que no. Ioan. de Ana. consilio. xciii. in fine viso processu / vbi videtur innuere contrarium.

¶ Adde etiam Domi. in con. xci. col. ii. premitto quod possessor vbi citat regulam quod statuitio termini simpliciter facta / intelligitur assignata et currere de momento ad momentum temporis nisi aliud exprimatur / quam regulam citat Io. And. in. c. super eoel. ii. in fi. supra de appel. et Alex. in co. lxxv. nu. v. ponderatis. vol. ii. firmatur per Neapol. decisio. lxxiii. emptor / per l. iii § minorem vbi glo. ff. de minor. et subdunt quod si feratur laudum per horam post diem compromissi / non valet laudum

¶ Attende quod momentum habet duas extremitates vnam priorem / aliam posteriorem vt videre late licet per Signo. de homed. con. xcvi. col. iiii. versi. praeterea quaestio disputada. Probus.

¶ Tenetur inclusiue. Pro hoc intento Alex. de mol. con. cxiiu. col. pe visa scripturarum / vol. v. alleg. l. ad diem et l. eum qui ita. §. qui ita ff. decur. oblig. Bar. in l. patronus. § i. de leg. iii. et in l. meminisa. se. ff. de offi. proconsul. Bal. post Cy. in. le. a caligato. C. de nup. Bal. in autem. hoc amplius ad finem per illum tex. C. de fidei con. Io. And. et alii in. c. i. supra de ordina. ab episcopo qui epi. renuncia¬

¶ De hac dictione vsque / ipse Alex. con. cxxv. attentis verbis / eovol. v. late discutit proponendo factum in concessione facta alicui vsque ad tertiam generationem: et subdiibi. nu. xi. quod hec dictio vsque stat inclusiue / quando refertur ad determ. nationem graduum qui diuersificantur per quantitates vt primus / secundus / tertius etc. vel qui diuersificantur per dignotates vel nomina successiua / et tunc in dubio stat inclusiue secundum Bar. in. d. l. patronus. §. i. per id quod habetur in. c. ii. 5. c. statutum felicis cum glo. de hereti. hoc lib. notat Alexan. in con. xc. nu. xvi. circa primum. vol. iii. Probus.

¶ Actor est. Istud comprobat glo. pragma. in titu. de electio. in. §. facta autem electione in verb. examinentur / et adducit. l. in exceptionibus. ff de proba. et. c. in praesentia eo. tit. supra tamen proprie actor dicitur qui prius mouit litem l. in tribus. ff. de iudic. et hoc etiam procedit si quis petat quod aduensario silentium imponatur notat comprobando Decius concccclxxxvii. nu. x. in questione. Probus

¶ Errore probabili. Etiam iuris / quia error iuri s probabili excusat: cum talis error errori facti equiparatur / iuxta nota. per Io. And. et Petr. de Ancha. in. c. i. de postulatio prela. tradit Io. de imol. in con. xcviii. nu. xv. in. quest. que vertitur. Probus

¶ Quam secundo. Ratio quia secundum videtur illicitum / et quo primum est licitum / et ideo habet locum regula: quod vbi sacundum iuramentum est contrarium primo licito: secundum. iuramentum non ligat. c. tua. c. querelam. et. c. intellecto. supra de iureiur quod coprobat Domi. in con. lx. circa dubium / et Alex. in con. xvi. col. i. ponderatis narratis / vol. iii. quem videl quuilate tradit de teste / qui vnum dicit in iudicio: et aliud extraiudicium in con. lxiii breviter. vol. i. Probus

¶ Non debent. Id verum quando testes fuerunt solenniter recepti / secus si minus solenniter: quia tunc publicatio attestationum non impedit nouam testium productionem / glo. in cle. testu. bus de testi. facit glo. fi. cum ibi nota. per Doct. in. c. cum causam eo. tit. Ludo. Bolog. in additio. ad consilia Io. de ana. consi. 83 in fine: visis his que in facto Neapol. decisi. 33. postquam Latius firmat Alex. con. 46. nu. 17. viso et opportume. vol. 6.

¶ Moderare et secundo / per id quod not. Bal. in il. ampliorem. col. ii. C. de appella. vbi dat cautelam / quod iudici dentur per patem nomina testium / et poterit iudex parte absente recipere testes ex officio / licet non compellatur: quia non timetur in eo subornatio Arg. l. i. C. de accusa. et in l. ii. C. qui accusa. non post et bene facit iudex si hoc facit cum ad ipsum partineat cum cta rimari. c. iudicantem. xxx. q. 5. et. l. ii. C. de eden. auten. qua semel. C. quomo. et quando iudex / etiam post conclusum in causa. c. cum Ioannes de fide instru. supra l. vbicunque. ff. de interro. ac tio. et non debet ista larga potestas data iudici impediris ex eo quod quis petierit arg. l. ne in potestate. ff. de arbitr. et l. si idem cum eodem: ibi ne in potestate. ff. de iurisd. om. iudi. hinc dicit Alex. con. 238. nu. viii. ponderatis his / vol. vi. quod testis semel examinatus propter obscuritatem dicti sui potest iudicis officio repeti etiam postquam pars petiit repetitestes quamuis iudex no teneatur ad partis petitionem hoc / petere. ex quo infert / quod si iudex non vult parte petente repetere / non tenetur parti in syndicatum ad exteresse: cum sit in suo arbitrio facere vel non / et sic non grauat partem si nevult facere: idcirco non erit locus appellationi legitime etiasi id fiat sine cause cognitione quia que partinent ad iudicis officium (etiam si fiant sine cause cognitione) valent / firmat idem Alex. consi. ccxl. nu. vi. perspectis et ponderatis: eovol. vi. no. Innoc. in. c. ii. col. penul. supra de resti. in integ

¶ Pro themate habeo in arg. quod vltima voluntas est ambulatoria vsque ad mortem / et sic ad libitum per aliam videtur mutata: verum est si mutatio fit solenniter / alias secus. non Alex. con. clix. nu. vii. Uiso testamento condito / volu. vii. ad idem facit quod not. idem Alex. in con. sequem. quod statutum permittens bannitum posse impune occidi intelligitur de eoqui rite bamnitus est l. non putauit. §. non queuis et tibi hoc no. Bar. ff. de bono. posse. contra tabul. et ibi alia subdit / et apostilla. ad eum que sufficiant in proposito¬

¶ Ut adhuc ad comprobationem premissorum alio medio veniamus / pro quo capio doctrinam Bar. in auten. at qui semecol. iiii. C. de proba. vbi dicit / quod ad hoc vt impediatur noua productio siue noua receptio testium propter publicationem requiritur quod iudex pronunciauerit dicta testium esse publicata / et pro publicatis et apertis haberi. Et plus dicit quod si scilum iudex pronunciaret dicta testium esse publicata / et non subiungeret illud verbum e aperta non sufficeret ad impediom dum nouam examinationem testium / quia illa verba scilicet publicate intelligitur illa publicatio que requiritur vt scriptura facta de dictis testium sit publica / et fidem faciat l. gesta. C. de reiudic. cum ibi nota. et in l. solam. C. de testib. Sed illa verba scernet aperta etc. intelliguntur de apertura et publicatione quo fit partibus de dictis testium / et huiusmodi publicatio et apertura que fit de dictis testiumfi fiat parte volente et petente est impedimento / si vellet postea testes producere et examinari facere. Sed si parte absente vel nolente fieret huiusmodi publicatio et apertura per iudicem / non impediret tunc nouam productionem testium vt in. §. quia vero multi cum ibi no. in auten. d. testib. secundum Bar. vbi. supra vbi subdit quod si publicatio non praestat im pedimentum l. non putauit. §. non queuis. ff. de contra tabul. nisi vigore talis nulle publicationis appareret quod pars producere volens didicisset testificata

¶ Uide que latius tradit Alex. con. clxxxi. viso processu. v. lu. vii. hunc punctum tangitPetr. de ancha. consi. ccxxiii. adeuidentiam / vbi dicit quod istud dubium est subtile: an sola publicatio et apertio testium / attestationum / et totius processus viipraecludat noue productioni testium super eisdem capitulis / au etiam requiratur quod sint testificata didicita glo. in. c. constitus tis el. ii. supra de testi. quam ibi sig. dicunt Imola et Fely. tenet quod sola publicatio non sufficiat quod placere videtur Specul. in titu. de testi. § satis vtiliter / versi. quod autem dixi / et versi. sequen. Et hoc nisi didicerit producere volens dicta suorm vel aduersarii / refert tamen Inno. in. c. vltra. supra de testib. tenere contrarium: quod est verum in eo quod parificat ibi testium aperturam / et scientiam attestationum / et ibi hostien. et in summain titu. de testib. §. et vtrum quem idem Specul. tanquam domi. suum citat / pro hoc allegat. c. causam el. ii. et. c. cum venissent. supra eo. titu. de testib. tex. videtur in cle. testibus de testib. ibi eorum attestationibus publicatis / et hec vltima videtur verio. et magis consona equitati / secundum Petr. vbi. supra ratio quia vbi parte sciente et acceptante fit publicatio / stati videtur acceptare et confiteri se testificata didicisse Bar. in auten. at qua semel. C. de proba. istud videtur placere Io. and. in. d. c. constitutis dum dicit quod si publicatio est facta parte inscia vel in uita non officit / quin super eisdem capitulis possint de non uo produci testes / alias secus / et ita procedit opinio glo. et sequncium secundum Anth. de Butr. in. d. c. constitutis vbi Bal. sequitur inr dictam distinctionem Io. and.¬

¶ Adde praedictis quod notat Alex. con. 84. in prin. conidiratis his / vol. iiii. vbi dicit / quod publicatio atte stationum vt detur esse terminus exclusiuus productionis testium / saltem respectu illius partis qui petiit publicationem aut isn li consentiit glo. a Doct. approbata in. d. cle. testibus: de testib. istud tamen intellige sane per ea que iam dicta sunt et que late dicit idem Alex. in d. consilio. lxxxiiii. Uide de eo qui petit admitti pro suo interesse post didicita Neapoli. decisio. ccxxxv. Probus

¶ Produci. Quod si producantur habentur pro non produs ctis / notat late Alex. con. clxxxiii. nu. v. in causa et lite vertem. te inter Franciscum / vol. vi. idem dic de probatione que fit post terminum / quia non prodest. Cum paria sint non probas se / et intra terminum non probasse. c. coram. supra de restitu. in integ. c. auditis et. c. licet causam. supra de proba. et c. ordinarii. supra de offic. ordina. hoc libro de quo per Domi. in consilio. xci. premitto quod moderare nisi fiat iudicis officio. Rota in nou. decisio. vi. per eadem motiua. Probus

¶ Hodie constat. Uide que dixisupra in. c. primo in verbo prescriptionem de litiscontesta. Probus

¶ Proponatur. Quod si non proponatur valet indicium / Decius in simili con. cclxxv. col. ii. in causa que luce / quod probat tex. hic ibi his que precesserunt / etc. alias si id no apponeretur ipso sure nullus esset processus per ea que dixiin ubri. de iudic. sub verbo trium personarum. Probus.

¶ Exceptionem excommunicationis. Ratione cuius si quia habeat exceptionem paratam et super ea imploret officium iudcis petendo imponi silentium perpetuum aduersario non repellitur: quia de eo iudicandum est vti de reo: et quicquid agit talis excommunica tus ordinatur ad defensionem seu fine defensionis Antho. de Butrio in. c. cum inter in fine. supra. isto ti. sequitur Alex. con. ciii. nu. ix. consideratis his vol. v. Probus.

¶ Quarto. Pro hoc Hippoly. de Marsil. consilio. lxx. in fi.¬ ne. Probus

¶ Excedit. Ut quia ordinem rescripti non sequitur / qui debet sequi not. Domi. in co. lvii. col. i. in causa. Probus

¶ Admitti debent. Alex. in con. lxxvii. nu. xi. visis dubitationibus / vol. iii. discutit de exceptione nullitatis sententie / que ex inspectione ipsius apparet: vide etiam eundem Alex. in con. lxxxiii. col. fina viso themate / eo. vol. iii. vbi dicit quod si statutum dicat quod contra tale instrumentum non possit opponi aliqua exceptio: habet locum quo ad contrahentes / non quo ad tertium: quia res inter alios acta: et sic si non admitteretur exoptio tertii illud esset iniquum per ea que dicimus in. c. dispodia in finali apostilla. supra de rescrip. igitur equum videri admit¬ ti et rationabile / et sic habeo intentum pro Io. mo. hic

¶ Adde alium casum in quo pars admittitur / quia licet statutum dicat quod contra instrumentum nulla penitus exceptio admitta opponi tamen potest / quod non sit instrumentum de quo statutum loquitur Bar. in l. diuus per illum tex. ff. de testa. mili. et l. prima § et parui. ff. quod vi aut clam cum aliis traditis per Decium. consi. 458. col. i. visis allegationibus: idem dic de exceptione solutionis: vt semper opponi possit Angel. in l. et non tantum §. quod si pro emptore. ff. de petitio. hered. comprobat Decius in con62 nu. vii. viso puncto: vide praecor Alex. in con. xcv. in causa et lite. volu. i. Probus

¶ Remittet. Hanc sententiam remissionis dicimus sententia interlocutoriam / habens vim diffinitiue / vt quando iudex lacus pronunciat clericorum remittendum / et remittit ad iudicem ecclesiasticum. c. si iudex infra. de senten. excom. no. Doct. in. c. tuam de ordi. cogni. c. lator qui filii sint legiti. ad idem scrib. in l. titia. ff. solu. matr. et l. quo tiens. C. de iudic. Freder. con. cxcviii. casus talis est prepo. in. c. sua nobis in 5. no. supra de appella. Gui. pape con. cx. quod exorditur pro declaratione in. iiii. dubio ita per hec firmat Do. Petr. Rembuffus Docto. regens hic Parisius in restaurata facultate decretorum in repe l. quod iussit in praefa. nu. 47. ff de re iudic. addens ibi in primo no. nu. 84. quod in curia romana non fit remissio Do. de rota in no. decisi. cccxxi. si appellatus in causa bneficiali fimat / quia illa curia est sicut infernus: quia quod semel recipit numquam dimittit. Prepo. in. c. vt debitus. supra de appel. colum. v. vel dic et curialius / curia est sicut paradisus huic dicto prepopotest iungi illud / spuns vadens et non rediens: vt pote per cunia et alie res que deferuntur ad eam exbursandam / prout in gallia dicimus de hac parisien. ciuitate. Probus.

¶ Potest supplere no procedet in absente contumace / quia tunc nesupplet ante litem c otestatam Bar. in l. fina. de appel. quod verum dicas vbi lis debet contestari / sed vbi lis non contestatusecus. Bar. in. § hoc autem iudicium. in. l. iiii. ff de dam. infecto sequitur Alex. in com. 186. col. fi visis subtilissimis. vol. ii. quem vbi vide pro sequentibus.

¶ Pro dicto Io. mo. hic vide Pe. de Anch. con. ccxii. in fide iure communi/ et illius dictum tenet Inno. in. c. per tuas in fi. supra de testi. et idem Petr. de Ancha. con. vi. col. fi viso themate / vbi dicit quod snina lata (etiam per imperatorem) contra notorium fact notum sibi iudicii / vt iudici est ipso iure nulla / nec expedit in sum aliter allegare / vel de ipso excipere: quia iudex ex officiosuo hoc facere debet / cum ex actis apparet iniquitas mant festa: facit quod not. in l. vbi pactum. C. de transac. et Ioan. And. post Innoc. in. c. i. supra de offi. vica. vbi subdit hoc maxime procedere in beneficiis in quibus index (etiam tacente aduensario) inquirit ex officio. c. cum nobis olim. supra de elec. quodque ex quo constat quod aliquis litigantium super aliquo beneficio / non habet ius in beneficio: potest vtrique ex officio silentium imponi pro quo glo. prag. in ti. de pacif. posses. in ver. inquirant. col. iii. in. §. ordinarii. Probus.

¶ De iure. Idem de consuetudine dic que versatur in foroet de stilo curie / notat Alex. con. 82. nu. ix. viso vol. iii. de inre autem vide que dicit Alex. con. cxxxvi. nu. xi. in causa et lite vol. ii. quod quando iudex videt actorem actione carere / etiam ex officio potest agentem repellere / iuxta nota. per glo. et Doc. in l. vbi pactum. C. de transactio. Probus

¶ Notorio. Quod ab onere probandi releuat / non tamen proponendi: ista est glo. in cle. appellanti in ver. alias de appellareputata singularis secundum Panor. et Imol. ibi et Bar. in. c. primo col. xxi. de offi. ord. et. c. ii. col. xv. de lib el. oblatio. et in. c. et literis. col. xiiii. de probatio. et in. c. pruenit. col. ii. de emp. et vendi. et in. c. penul. col. i. de testa. est singularis etiam secundum Felv. in. c. cum dilecta. col. 16. versi. Amplia. x. supra de rescrip. et in. c. ex tenore. supra de testib. et secundum Iaso. in l. ii. col. vii. ff. si quis in ius voca. non ier. et franc. in. c. primo de appella. hoc lib. tenet etiam Io. And. in. c. ii. col. fina. vt lite non contestaet Bar. in l. prima. col. vlti. ff. de exceptio. allegat l. ciues. ff. de appella. Idem tenet Alex. in l. prima. colum i. C. vt que des. aduoca. vbi Bal. Iason in l. de quibus. nu. 87. ff. de legib. idem Alex. con. lxvii. in causa et lite vertente inter georgium. vol. vii. Barb. consi. vlti. col. iii. vol. iiii qi. Exattende qua in nororio iudex potii ptedere dicitur. exequendo quam sententiando innoc. in. c. ex parte. supra de verb. signi. facit tex. et quod ibi no. glo. in l. ictus fustium. ff. de his qui not. infa. vbi secundum vnam lecturam no. quod in noto. rio non exigitur cause cognitio: nec sententie solennitas / sed ufficit dceprum iudicis ad exequendiu tradit baria. Sal. con. xxii. col. iii. sequendo ordinem. g aten nabeoque quando lex vnum prelupponit / et aliu dbeoaitnanhbabetlotcum decisioniui betur vretumposfuim glo. est no. in l. mancipia in ver. aduocandum / quam bia hoc ponderant Iaco. Butriga. et fulgo. C. de seruis fugim uis refert Maria. Sozi. con. lxiii. col. iiii. versi. capiend.

¶ Et hoc in casu habet locum quod citat idem Alex. in conlxxi. nu. v. videretur vol. v. quod paria sunt aliquid non alleaa. re / vel solo verbo allegare / actualiter non probando l. ipu in ver. egisset. ff. de no. oper. nuncia¬

¶ Et intellige quod supra diximus verum esse de notorio facti permanentis: secus de notorio facti transeuntis quuinsi illud negetur / venit probandum no. glo. Cx. et Bal. inl.ax quidem. C. de accusa. Bal. in auten. qui semel. C. quom et quamdo iudex Doc. in. c. vestra. supra de cohabi. cle. et mulier. AIende Imola. con. i. col. fina. volu. vi. Cardinalis. consi. lri.in x. casus super quo iuris.

¶ Pro his quippe facit quod not. idem Alex. consi. x. colum. fina. viso et diligenter. eo. vol. vi. quod vbi iura conedumalleganti factum aliquod intelligitur non de allegatio sola / sed quod probet ira esse verum glo. in l. i. in prin. ff. sidie quadr. pauper. fecis. dica. cum aliis ibi per ipsum Aex. ab lega.

¶ Et dic secundum hiero. de tortis con. suo col. xvi. §. sito post consi. Antho. de butr. Notorium fore propie / quo ante oculos situm est / vel in mentibus hominum ita radiciam tum quod euelli vel occultari non potest: sic requiritur haqualitas astantium multitudo et temporis qualitas

¶ Ex quo infertur quod factum in villa vbi non habitantm si quinque homines / non potest esse notorium: eadem ratione nec factum in syluis l. si putator. ff. ad leg. aqui¬

¶ Item nec factum de nocte / quia homines non possunt bene viire: et subdit ibidem idem de tortis quod communis est / quod ea quia sunt facti momentanei / etiam possunt transire in notorium quad comprobat auctoritatibus doct.

¶ Et pro praemissis vltra pudicta habes que citat idem Alex. con. xxxv. nu. v. in causi. et lite vertente / vol. v. quod etiam dato quod alias praesumeretur quod ia ex certa scientia aliquid faceret / vel quod dolo aliid fanceret: tamen semper oportet hoc allegari alias praesumpro iliavel similis in hoc non relenat vt est tex. no. et ibi Doci. l. si adulterium cum incestu. §. idem pollioni. ff. de aduli. et quod no. Bar. in l. cum quid circa. iiii. col. ff. si cer. peta. hinc Barin l. rem alienam. ff. de pigno. actio. et Bal. in l. etiam. C. de excu. rei iudica. et Saly. in l. certi. C. loca. Quod licet quai doque ex possessione quis presumatur dominus iuxta not. inl. quadam in suo. ff. de instito. tamen debet esse cautus aduocatm vt hoc ponat seu deducat in actis: scilicet quod ille erat dom nus / alias non releuaret talis presumptio / pro hoc vide in simili tradit Alex. in con. lxxxxii. viso processu vol. ii

¶ Item iuxta thema in notoria et consuetudine iudex supplere potest Bal. in l. filiusfa. §. veterani col. ii. ver. Item potst sipiplere. ff de procura. et in autem. iubemus in. 4. no. C. deiua. Bar. in l. lege Iulia. in fine. ff. de testib. Decius com. 58 nu. xx. pro resolutione litis / vbi in fine dicit id verum de comsumtudine quae respicit ordinem procedendi / quia illa est modicipraeudicii. secus in consuetudine quae concernit decisionem cause / quod d gitime probari debet vt ibi per eum et per ea quae diximus. supra in rub. pfra. consuetudi.

¶ Uel dic verum de consuetudine fori / vbi aguum tur iudicium: quia tunc iudex supplet Alex. in l. iiii § hoc auteniudicium col. penul. versi. item iudex supplet. ff de dam. infycto vide que citat Decius in con. cccccxliiii. nu. vi. serenissimus

¶ Item dic notorium facere cessare discussionem pincipalis vt quia est notorie non soluendo / quia tunc incipitur a fideussorNeapol. decisio. cccxviii. in causa introducta ponunt exelplum de eo qui fuit exulatus et omnibus bonis suis desituu.

¶ Item in notoriis ordo est ordinem non seruare. Bal. in ad nostram. iii. supra de iureiur. tamen antequam ad id deueniat e pra na censeatur imposita / requiritur quod super illo notorio inierm niat sententia / vsque adeo quod notorium non sufficit vbi rediritur sententia. Probus