Table of Contents
Glossa aurea super Sexto
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 8 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 9 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 10 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 11 : De filiis presbyterorum et aliis illegitime natis
Titulus 13 : De officio vicarii
Titulus 14 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 15 : De officio legati
Titulus 16 : De officio ordinarii
Titulus 17 : De maioritate et obedientia
Titulus 19 : De procuratoribus
Titulus 20 : De iis, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 21 : De restitutione in integrum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De litis contestatione
Titulus 4 : De iuramento calumniae
Titulus 5 : De restitutione spoliatorum
Titulus 6 : De dolo et contumacia
Titulus 7 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 8 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 10 : De testibus et attestationibus
Titulus 13 : De praescriptionibus
Titulus 14 : De sententia et re iudicata
Titulus 15 : De appellationibus
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 3 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 4 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 5 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 6 : De institutionibus
Titulus 7 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 8 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 9 : De rebus ecclesiae non alienandis
Titulus 10 : De rerum permutatione
Titulus 11 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 13 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 14 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 15 : De voto et voti redemptione
Titulus 16 : De statu regularium
Titulus 17 : De religiosis domibus
Titulus 18 : De capellis monachorum
Titulus 19 : De iure patronatus
Titulus 20 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 22 : De reliquiis et veneratione sanctorum
Titulus 23 : De immunitate ecclesiarum, Coemeteriorum et aliorum locorum religiosorum
Titulus 24 : De clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De cognatione spirituali
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 6 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 8 : De iniuriis et damno dato
Titulus 10 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 11 : De sententia excommunicationis, suspensionis et interdicti
Titulus 8
Rubrica
VT lite pendente. Licet olim dubium foret quando lis diceretur pendere: tamen hodie quo ad effia ctum huius tituli expeditum est quod per libellum et citationem qua seruenit ad partem / dicitur lis pendere tex. apertus in clem. ii. hoc tit. firmat Maria. Sozi. con. xxxviii. scol. iiii. pro decisione: et recte dicist (que peruenit ad partem / quia antequam peruenerit non dicitur litispendentia seu inducta / clementina prima hoc tit. testatur idem Sozi. consilio. xli. col. fina. anteque / Alexan. consilio. cxxx. nu. xv. in causa strazacolorum vol. iiii
¶ Et dicitur pendere donec non est sententiatum diffintiue / et hucusque habeti locum reuocatio attentatorum / notant Neapol. decisio. ccclii. quidam curbiceruix: quos videdecisio. ccclxvi. col. fina. in pleno consilio / vbi probant quod citatio debet esse valida / quia si inualida nullum producit effectum / nec operatur prescriptionis interruptionem vt ibi comprobant: pro quo vide que per nos dicuntur post Ioan. mona. in. c. si tibi concesso in fine de preben 1. Quod si quo ras an litispendentia contra vnum ex correis debendi in pediat quin possit agi contra alterum / et dic quod non tam in causa principali quam in causa appellationis tex. in l. creditor in prin. ff. manda. Bar. in l. duobus. §. vbi duo. col. ii. ff. de duo bus reis / bene facit tex. in l. fina. C. de fideiusso. notat Are. ty. in consilio. xxxiii. col. prima consultatio / vbi subdit: quod sireus principalis dicit instrumentum vsurarium coram iudice ecclesiastico suo nomine et fideiussoris nomine / et postefacta fuit inhibitio per iudicem ecclesiasticum ne procede retur ad capturam dicti rei: quod ista inhibitoria non prodest fideiussori / aliqualiter tamen obstat doctrina relata per Bal. in l. quotiens in fine. C. de precib. imper. offer. quod licet dilatio concessa reo non extendatur ad fideiussorem quando conceditur persone et non cause: tamen reus ex persona sua po¬ terit defendere fideiussorem per l. idemque. §generaliter: et § penul. ff manda.
¶ Ulterius in proposito vide Neapol. in decisio. xcviii. pulchrum est dubium: et decis. ccxx. nu. xiii. in causa domini: vbi tractant quomodo lis dicatur pendere et de rescripto lite pendente impetrato: de ea non facta mentione aliqua. Philippus Probus
¶ Nihil innouetur. Hec rubrica procedit in lite et in appellatione quia his pendentibus nihil potest innouari secus pendente causa reuisionis per modum supplicationis et ratio secundum Neapol. decisio. cccxli. lata est sententia: quia supplicatio conceditur de gratia et ex benignitate principis: vt in. c. ex literis vbi panor. de restitu. in integ. no. in l. vnica. C. de senten. prefect. preto. sed appellatio innititur iusticio et iusticia vult quod appellatione penden. nihil innouetur prout nec dilatione pendente / alias innouatum dicitur ipso iure nullum: vt probat de sententia latissime Iason in coneliiii. Ex sola inspectione tituli vol. iii. vbi subdit rationem quia lata est ab eo qui carebat exercitio iurisdictionis et sic non potest consensu partium ratificari: eo quia non potest. consensus partium hoc facere quod fingatur retro habuisse exercitium. leg. obseruare. §. finali. ff. de officio procon. et eaa. Probus
¶ Lite contestata. Ante hunc actum non valent probationes fieri: quod si fiant non valent. c. primo et. ii. et. c. quoniam. supra vt lite non contesta. nec talem ordinem iudex peruertere potest. c. ex hibita. supra de iudic. notant Doc. in l. si queramus. ff. de testi. tradit Alex. in consil. iii. nu. viii. in causa. volu. ii. vbi subdit dictum Antho. de Butrio. in. c. primo. supra de proba. tion. referentis Feder. de senis consuluisse / quod si actor vnacum libello suo producat instrumentum in quo fundatur intentio sua: quod nisi illud instrumentum reproducat post litem contestatam obtinere non potest istud reassumpsitidem Alexan. consi. xxxvii. nume. vi. viso et oppoatune. eo. volu. ii. et sic habet locum regula quam idem Alexan. citat: con. cxxvii. col. fina. in causa et lite vol. ii. quod quando instrumentu non reperitur productum / non facit fidem. Probus.
Capitulum 1
DIco quod secunda. Adde que in proposito tex. nostri. et. c. sequen. voluit Paul. de castro consi. cccxlv. forme capituli quia propter: in prima parte / quod lis dicitur pendere dupliciter: primo inter duos electos in discordia et tunc interim alia electio non est fienda. quousque lis sopiatur vt hic. et d. c. seq. Secundo dicitur pendere lio super iure eligendi: vt cum dicitur capitulum non posse eligere: et hec est questio scribentium de qua per Compo. et Inno. in. c. cum. M. supra de constitu. et de arbitr. c. ex parte et per glo. magnam in. c. ex literis supra de iure patro. et communis opinio est quod si capitulum erat in possessione eligendi valet electio / non obstante lite vel appellatione: cum in lite non reuocetur in dubium de possessione prout dicunt scriben. in. d. c. ex literis
¶ Intentum verificatur per glo. in. c. non solum de appellahoc lib. quam ibi insequuntur doc. vbi dicitur quod hoc in casu nihil dicitur innouari / nec lite vel appellatione fieri: sed postsessio continuari (cuius fructus est eligere. c. cum vintonensis. supra de electio. Et lite pendente non debet quis commode possessionis priuari vt hic: facit enim fructus suos possessbr tiam post litem motam) licet teneatur illos restituere si suacumbat l. qui scit. §. fi. ff. de viur. que restitutio non cadit in electione per quam queritur ius electo: quod non debet sine facto suo priuari l. non debet. ff. de reg. iur. sufficit enit. eligentes esse in possessione iuris eligendi / licet ius non hoberent vt electio valeat. c. querelam. supra de elec. c. cum olim. supra de causa posses. et de iure patro. supra. c. consultationibus / et ib scrib. et in. c. cum Berthoidus. supra de re iudic.
¶ Et intellige quod possit eligere quando scilicet de iure communi eligit / et est in continua possessione eligendi: secus side iure speciali scilicet propter malam colectionem alterius. Paul. de castr. in simili (videlicet collationis) in con. 403 col. prima / illa que infirmari parte prima. Probus.
Capitulum 2
SUccessio. Particularis non vniuersalis / scum successor in ecclesia non censeatur locoheredis vniuersalis: testatur Iacob. de besflo visu in auten. vt nulli iudi. §. et hoc vero prohibemus: ratio quia non succedit in omnibi lbon is predecessoris. Imo in bonis suis propriis succedunt sibi agnati / iuxta ea que habentur in. c. cum in officiis. supra de testa. et in. c. primo. supra de succes. ab intestaheres enim vniuersalis dicitur ille qui succedit in totus ius defuncti l. heres in omne. ff. de acquir. hered l. heredi. et. l. hereditas. ff. de reg. iur.
¶ Facit in proposito / quia successor inbeneficio tenetur. tantum ad debita predecessoris facta pro vtilitate ecclesicapitu. primo et secundo. supra de solutio. videlicet pro impensis necessariis factis in rebus ecclesie arg. ff. ex quib. causipig. taci. contrah l. i. et. l. interdum. ff. qui po. in pig. hab. et in auten. de equali. do. §. his sequens.
¶ Heres vero tenetur regulariter ad quecunque debita de functi l. fi. §. et si prefatam / et § sin vero postquem. C. de iure de libe. et l. cum a matre. C. de rei vendi. et l. si creditoribus. C. de seruo. pig. da. manu.
¶ Pro intento Io. mo. vide Alex. illud firmantem in conccxiii. col. pe. viso et opportune / vol. ii. Probus.
¶ Ex iure primi. Io. mo. istud firmat in. c. indemnitatibus supra de electio. vide que ibi dixi et in. c. fina. ante finem. supra de renuncia. idem Io. mo. in. c. si tibi de prebend. hoc lib. Calca. in con. cxxiiii. col. ii. et. vi. in causa. R
¶ De dicto Io. mo. meminit do. Bar. de chassaneo consilio xx. nume. xxvii. vbi istud comprobat et adducit dictum Guiller. in extrauagan. execrabilis in ver. pluralitatem. quod in titulis beneficiorum qui omnino sunt singulares: possessio. vnius non iuuat alium / cum in talibus non cadat successici. iuris vel facti
¶ Uide glo. prag. in titu. de pacific. possesso. in ver. possedit. firmat intentum etiam Io. mo. Rota in no. decisio. ccxxxii. in fine / si prelatus.
¶ Nihil igitur in beneficialibus de iure praedecessoris transit in successorem / nisi sola lis incepta gl. in extrauag. suscepti in verb. vacantium / ne sede vacan. Ideo decretum de pacif. possesso. prout nec regule cancellarie / non suffragantur iuccessoribus / cum contineant ius personale eius qui pacifice possedit / quod non transit in successorem l. quia personale. ff. solu. matri. glo. penul. in. c. fina. de iure patro. hoc lib. et hec maxima iuris procedit maxime in successoribus in benaficiis qui metiuntur ius nouum / tam respectu tituli quam possessionis / vt hic
¶ Propter hec tamen non dicas quod si possessor pacificus trienalis alicuius beneficii fuisti / et postea ab humanis decedas. si impetro beneficium illud per decessum tuum / quod illa possessio triennalis mihi suffragatur contra tertium habentem titulum ante triennalitatem effluxam: non tamen possessinem et litigium contra te / cum triennalis possessor pacifi¬ cus dicatur habere optimum ius: in preiudicium eorum qui ius suum intra triennium in iudicio non deducerunt / vt clare. disponunt concilia basilien. et lateranem. in titu. de pacif. pos. ses. et regul. cancella. Et sic loquitur quod beneficium in preiudicium negligentis vacat per cessum vel decessum possessoris triennalis pacifici / cum titulo colorato: cum tatulus ille (quantum ad negligentes) pacifici possessoris triennalis / pro vero et iusto titulo reputetur. Et sic succedit de ctrina Io. and. et Card. in. c. mandatum de rescript. post compostel. quod in beneficialibus licitum est vti iure predecessoris / quod est exclusiuum intentionis agentis: istud fuitde mente Io. de imola: et Fely. in d. c. mandatum
¶ Aliud enim dicunt compostel. et Ioannes Andreain dicto capitulo mandatum / quod sufficit in beneficialibus excludere petitorem per exceptionem iuris non sui. Et premissis non refragantur que prius dicta sunt videlicet non possit successor in beneficio vti accessione predecest soris quia illud verum est quando successor ex titulo et possessione pre decessoris vult fundare ius suum sine nouo tititulo / et iure nouo: secus quando successor se fundat in titulo proprio / et ad elidendum iitulum alterius excipit de iure predecessoris sui quod nota perpetuo / pro compermutantibus qui possunt vti defensionibus actoris sui contraquem habent regressum de euictione l. emptori. C. de euictio. cum suis concord. Probus.
¶ Ignoraret. Adde in proposito vnum effectum ignorat tie. Pone mota est lis / et in ea est processum vsque ad publictionem testium inclusiue / modo tertius petit se admitti in causa pro suo interesse qui per iudicem admittitur. Et eoadmisso petit admitti ad producendum testes / etiam superarticulis aut similibus super quibus testes rei principalis vel ac toris fuerunt producti / queritur an veniat audiendus. Istam. q. tagit Bar. in l. si per lusorie. ff. de appella et dicit quod si iste tertius veniat post dilatio nes datas ad probandum / vel post publicationem testium factam / non potest de nouo testes producere / quia primum processum prosequitur non nouum allegat Inno. in. c. cum super de re indi. hoc verum dicit / quando iste tertius sciuit istas dilatio nes dari et testes examinari: secus si ignorauit / quia tunc an ditur / hanc. q. etiam tangunt Neapol. decisio. ccxxxv. Antertius / vbi dicunt super hoc dubio fuisse votatum per sacrum consilium quod tertius veniens pro suo interesse / qui scinuit litem motam / licet ignorauerit publicationem / et ignorauerit didicita testificata: debet audiri in terminis in qui bus reperitur causa: et sic si est publicatum et didicita sunmtestificata / non poterit tertius audiri nisi super articulis nouis: non super iisdem / vel directo contrariis iuxta. c. fraternitatis. supra de testib. et auten. qui semel. C. de proba. vepoterit producere scripturas / et instrumenta et testes preorum confirmatione et approbatione iuxta n tata in. c. seriet supra de testibus
¶ Sed si tertius ignorauit litem / tunc potest inducere testes in causa / etiam quod sint didicita testificata etiam supereisdem vel directo contrariis quod late ibi comprobant subiiciendo quod tertius non poterit opponere exceptiones dilatorias vel declinatorias / nec quod acta sint nulla: eo quia non citatus / bene tamen poterit recusare indicem vt suspectum no. Doct. in. c. cum super. supra de offi. deleg. Antho. Panor. et Philip. in. c. cum speciali. xx. q. supra de appel. Probus.
¶ Considerare. Pro hoc Bal. in l. edem col. iii. veri. quende quibus vsibus. C. loca. dicit / quod quis non tenetur conside rare remota sed propinqua: ea enim que non sunt / satis remota erumt / et forte non erunt vt ait Seneca / prospectus futirorum quamuis pertineant ad sapientem virum / non tamen non afficit damno non cogitantem / nisi ex presente statu de buerit cogitare l. si quis domum hic per Io. mo. allega. et ff. si quis cautio l. sed et si quis. §. quesitum / quando autem congitari debeat tempus futurum vide Neapol. decisio. 87 magnum est dubium: et que tradit Iason in consi. xliiii. co. lumna fi. volu. tertio.