Titulus 14

DE sententia. Cuius verba debent stricte interpretari: ex quibus etiam verbis plus infenindebet quam ex eis necessario inferatur Bar. in l. Iulianus col. iiii. ff. de conditio. indeb. fimFulgo. con. cxl. col. ii. versi. ad secundumusuppositis duobus dum dicit / neque enim pufinferri licet ex sententia quam quo ad eam necessario sequimff. de itine. actuque priua. et ff. de his qui sunt. sui vel ale. inf l. ui iudex: firmat Alex. in co. lxxxxiiii. nu. ii. in causa que vertitur / vol. iii. et con. clxxxiiii. col. prima opportune vol. si.

¶ Item facit quia verba sententie debent stricte intelia prout lacent / Bar. in l. si expressic col. ii. ff. de appel. Pana. in. c. auditis in prin. supra de prescrip. Decius con. cccxlviii. nevi. de duobus / Maria. Sozli. consil. cxxxiiii. col. ii. visa / sda Alex. con. xlviii. nu. ix: visis accurate / vol. vi. et coni. xlx l. prin. in causa et lite vertente inter Iacobum / vol. vii. Id Ana. con. xviii. in prin. visa sententia / idem Alex. coni. xini nu. iiii. visis / vol. i

¶ Et dic idem in compromisso quod diumi cti iuris: quia etiam in eo veniunt solum ea de quibus spedalst actum est: l. si cum dies. § plenum. ff de arbi. no. Maria. Sol. cixix. col. fi. pro decisione / ad idem ipse Sozi. quod sentenna siisuicti iuris consil. xcvi. col. iii. versi. si adhuc / viso processu. allegat l. Paulus el. i. ff de re iudi. et l. i. C. si plures vna seniquod inducit pro comprobatione dubii / licet iudox spioniciauerit se iudicem incompetentem / et sic non possitampliusd incompetentia opponi quando non est ab ea sentenua appe. latum Bar. in l. ii. ff. si quis in ius voc. non ie. quod sequitur Vd mi. post Lap. in c. i. supra de rescrip. hoc lib. et Car. in. c. cum obel. i. supra de off. deleg. et Panor. in. c. super literis. supra de resmitamen non potest procedere omissa prorsus iuris solenum te / nam compatiuntur quod quis sit competens et quod debeat a dinarie procedere

¶ Item habes etiam statuta stricte interpretanda quia c muniter consistunt: sic volo / sic iubeo: ideo verbis eorum tenacdum est inherendum: nil addendo / vel minuendo. Pal. in. c. primo de aliena. fend. tradit Maria. Sozi. co. cviii. col. iiii. in hac consultatione.

¶ Uide Petr. De Ancha. consi. ccvii. col. i. in istione supradicta / vbi tradit regulam quod in iudiciis stipulationibus / arbitriis / et priuilegiis / quicdd non reperitur concessum: intelligitur partibus denegatum no. in. c. inter corporalia. §. sed neque. supra de transla. praela. Ad idem de consuetudina dicito: vt sit stricti iuris / per ea quae no. Alexan. consi. cx. col. iii. Adeo grauis / volu. vi.

¶ Et redeundo ad thema: videlieet quod ad verba sententie / etc. dici quod ipsa verba simpliciter prlata. sunt referenda ad intellectum iuris communis aquo recipiunt mod / ficationem secundum subiectam materiam de qua in sententia continetur l. miles. § decem. ff. hoc tit. et. l. iii. C. de noxa. facit regula quam citat Petr. de Ancha. consi. vi. col. fina. viso themate / quod omnis dispositio quae simpliciter profertur / vestitur a iure conet secundum ipsum debet restringi et ampliari l. quid erxo. §. si hores inherentem de lega. primo cum similibus ibi per eum adductis.

¶ De verbis statuti idem dic / quia statuta que simplici. ter loquuntur debent intelligi et modificari siue restring. secundum ius commne. l. ii. C. de noxa. no. in l. fina. §. in computatione C. de iure deliber. c. cum dilectus. supra de consuetu. tradit Petu de Ancha. consi. cclxiiii. in princi. premittendum est / per quod cuomprobat ibi: quod si pro equis debeatur vectigal / aut pedagium non propterea deberi pro equis super quibus equitant traseuntes quia causa sui vsus / non causa negociationis l. si publicanus. §. primo. ff. de publica. et ibi not. et. l. fina. §. quotiens eo. titu.

¶ Et attende quod inbis et aliis que sunt stricti iuris / mascilinum non concipit femininum: prout late comprobat Alex. conprimo. nume. xvii. volu. v.

¶ Item etiam quelibet dispositiostricti iuris loquens in casu simplici (puta in contractu locationis) non comprehendit casum mxtum. Anto. in proheGrego. allegat no. in l. ii. in princ. ff. de ver. obliga. et in l. ci. passum. § prescriptione de adulte.

¶ Et per hoc dicit not Bal. in l. hac consultissima. C. qui testa. facere posi. Quod statutum contra ius commune loquens de vltima volum tate / non extenditur ad donationem causa mortis: que non est mere vltima voluntas: sed participat iuxta no. in l. finaC. de dona. causa mort. et insti. de donatio. §. primo / et in l. ii. ff. de dote prelega. Doct. in l. ii. de lega. primo / istud comprobat idem Alexan. consi. cxl. nume. iii. circa primum / eo. volu. v. vbi allegat. Quod sub simplicibus non comprehenditur mixtum: in his in quibus fit stricta interpretatio l. siita scriptum. ff. de liber. et posthu. d. l. vim passam. §. prescri ptione. ff. de adulte. Doct. in l. ii. ff. de verbo. obliga.

¶ Et de contractibus vide Bar. in l. si extraneus. ff. de conditio. ob causam.

¶ Item etiam in his que sunt striciiuris / casus omissus habetur pro omisso. Ita quod remane. in dispositione iuris communis l. quicquid astringende. ff. de verbo. obliga et l. commodissime. ff. de libe. et posthu. no. Car. di. consi. xviii. nume. ix. circa primum. Bald. in l. si mater. C. de insti. et substi. vbi dicit quod casus omissus habetur pro omuso / siue omittatur a lege / siue a rescripto / siue a paciscente quod dictum reputat elegans et solenne Alexand. consililii. nume. xliii. circa hanc / volu. iiii. quem vide eo. volu. con. si. lxiii. nu. xviii. stantibus.

¶ Pro intento eorum que diximus de statuto / quod cum statutum generaliter loquitur non debet restringi nec interpretari / maxime cum per illud nunlus indebite damnum patiatur l. prospexit. ff. qui et a quib. cum aliis ibi per eum deductis

¶ Preterea dici quod per sententiam non inducitur nouatioprime actionis. Bar. in l. prima. C. de iudic. et in l. nepoti. ff. de fundo instructo. Alex. in l. singularla. xiii. col. ff. si cer. prata. no. glo. in l. duobus. ff. de exoeptio. rei iudi. de quo sunirecordati Neapoli. deci. xciii. in fine si fuit actum

¶ Postremo adde quando sententia faciat fidem sine actis vide Alexan. consilio. cl. in causa appellationis / volu. vi. de narratiua autem actorum in ea facta / vide Domi. consilio lxxvi. super dubio. Probus

¶ Re iudicata. Petr. de Anchara. consi. cclix. circa finem Ex verbis / dicit quod Uenetiis sententia nunquam transit in rem iudicatam: sed perpetuo coram domino sententiarum. possunt sententie de iniquitate redargui / quia omnes de facili contra absentem inauditum et indefensum pronunciant Ideo de facili postea querelantem audiunt iuxta regu. 3. ea que faciliter ligantur / facile dissoluuntur regn. nihil ianaturale / et regul. omnis res. Probus.

IUs redditur. Dic tribunal sumi proiudicio. ii. ad Corinth. v. Omnes nos manifestari oportet ante tribunaChristi / vt referatvnusquisque propiacorporis prout gessit: siue bonum / sine malum: vbi glo. ordina id est ante iudiciariam potestatem: vel dicit interlinearis id est iudicem Christum. Idem testatur ad Roma. xiiii. c. vbi etiam tribu. nal dicit fore sedem iudicum quae in excelso locatur: vt iudex ab omnibus videatur / et ipse ex eminente loco omnes valeat intueri. Ita et Christus quasi in tribunali sedebit / quia ab omnibus videbitur: et ipse omnium conscientias videbit / et causas diiudicabit: et istud est maius /s sic preferendum .l. contumacia. §. qui ad maius. ff de re iudici. Specula. de elect. §. nunc nobis in princ. et est proprie ordinarii vbi sedet audiendo et iudicando.

¶ Consistorium vero principis / et pape auten. de appella. et intra que tempo. §. illud / colla. 4. vbi glo. hec narrat concordat Card. in cle. ii. §. non torio eo. isto titu. de eo enim tribunali (locum signante) recodatur Bar. in l. si vt proponis versic. Quero an in citatione vbi etiam Paul. de cast. C. quomodo et quando iudex dicit quod caute faciunt hi qui certum tribunal non habent (vt delegatiet arbitri) a principio assumant et deputent sibi certum locum: quo electo omnes citationes intelligentur relate ad illum / dicit enim Ludo. Bolog. consi. 36 in princi. nobilis. d. gome. tius. Quod veritati debet iudex semper inniti / quia et iudica. bitur ante tribunal iudicis eterni secundum Raph. Fulgo. conclxii. col. ii. visis actis et toto processu. Probus

¶ Non errat. In hoc iudex eternus et diuinus differt ab humano no. Petr. de Ancha. consi. ccx. col. prima inter contraria: vbi subdit quod proprium iudicii humani est sepe faliet in hoc differt a iudicio diuino quod numquam fallit. ca. cum a nobis. supra de senten. excommuni. probat tex. noster. Probus

¶ Prodigus. Prodigus dicitur qui nec tempus / nec finem expensarum habet: sed bona sua dilacerando et dissipando profundit tex. in l. i. §. i. ff. de curato. furio.

¶ Item dicitur etiam prodigus qui expendit etiam vltra substatiam suam / citra necessitate. §. cum vero et ibi Ang. in autem. vt deter. sit numer. cler. cognoscitur enim ex factis / non ex sermonibus. Bar. per illum tex. in l. is qui. §. diuus. ff. de tuto. et cura. dat. ab his: hi enim dicuntur infantes l. non debet. ff. de dolo malo

¶ Item prodigi equiparantur furio. sis l. fulcinius. §. adeo. ff. ex quib. caus. in posses. ea l. si predia de reb. eorum / et l. prima. C. de cura. furio. not. per scrib. ii l. is cui. ff. de verb. obliga. Pro intento vide Decium consilio cclxxiiii. viso decreto.

¶ Et de contractu prodigi an valeat iuramento firmato: questio est disputabilis ad partem vtramque: prout videre licet apud Domi. Steph. Bertr. consi. clxxii. ponitur in facto quod honorabilis / parte i. vbi dicit quocommunior est quod non valeat contractus: contraria tamen videtur per maxima fundamenta verior. Elige igitur quam volueris quia magnum est dubium prout ipse Bertrandi testatur. consi. cxcviii. nu. vii. ponitur in facto quod pridem / ea. parte prima tamen ipse consi. clxxxviii. nume. x. casus super que in tertia parte dicit quod prima opinio videtur sibi sanctior. equior / tangit etiam in consi. sequem. nu. iii.

¶ Et de relicto ad pias causas per prodigum vide que late tradit Alexan. consi. 182 super eo. volu. 5. vbi concludunt non valere. Probus

¶ Conscientiam. Secundum Ludo. Bolog. in addi. ad co. Ioan. de Ana. 34 visis et diligenter habes quod conscientia nihil aliud est / nisi sensus anie cognoscentis bonum vel malum. Ita dicit Bal. in autem. ad hec in versi. Sed dubitatur. C. de vsur. quae quidem conscientia est etiam quid intrinsecus latens in mente quo nullatenus directo probari potest secundum eundem Bald. in l. siquis filio exheredato. §. irritum. ff. de iniust. test.

¶ Et attenue quia triplex est conscientia secundum eundem Bal. in l. fina. C. de pena iud. qui male iudica. Nam quedam rebus ligatur / quaedam le¬ gibus / alia vero est motiua et adherens quibusdam imaginibus intellectus quae non obligat animam nostram que est impulsiua et non atatiua. Subditur preterea quod etiam reperitur conscientia publica / et illam debemus sequi quando habemus potestatem disponendi et prouidendi secundum conscientiam no. Cy. in l. quisquis C. ad l. iul. malesta. non priuatam / et hoc quando agitur de praeiudicio tertii: secus si non agatur: quia tunc possumus sequi priuatam testatur Bal. in. d. l. fina. vbi dicit iudicem posse sequi suam conscientiam / que nemini noceat / facit quod no. in l. illicitas. §. voritas. ff. de offi. presid. et ita videtur intelligendum dictum doStepha. Bert. Carpen. con. cxxxvii. nu. iiii. viso processu. barte prima: dum dicit quod insignis curia potest et forte de betr iudicare secundum conscientiam per ea que voluit Bar. in l. prima / ad finem. C. vt que desunt aduoca. idem dic de papavt late probat Decius con. cccclxiii. in fine in causa Quod autem alicuius conscientie committitur videtur conmissum vt viro optimo: et qui non debeat leges transgredidico in capitu. in fidei de hereti. facit quod citat do. meus de ripa. in primo lib. interpre. de consti. col. fina. vbi inter alia ait quod conscientia sine scientia est insipida / et scientia sine conscientia est diabolica teste Bal. in l. hac lege. C. de senten. no. Alex. con. ccxviii. col. ii. visis vol. ii. et co. cxviii. in casu de quo volu. v. quem vide consilio ii. col. prima volu. ii. vbi dicit quod declarationi tali standum est glo. in ver. relinquitur in. § accessorem in. c. statutum. supra de rescrip. hoc lib. et a tali de claratione non appellatur secundum Franc. ibi vide Calca. con. xxxviii. col. iii. dubitatur. Probus

¶ Iustitiam. Dic vnum in proposito quod si partes conueniunt cum iudice aut arbitro / vt alio eorum mediatore / quod possit cognoscere et terminare secundum iustitiam / et illius sententie qualiscunque. fuerit stetur: quod nihilominus non valebit sententia si reperia lata contra iustitiam: quia verba huius clausule (secundum iustitiam) de bent totum qualificare secundum ea que traduntur per Panor. et alios in. c. ii. requiris. supra de appella. et per Bar. et alios in l. talis scriptura de lega. primo de iure enim talis clausula subauditur l. creditor. §. Lucius. ff. manda. no. in. c. quintauallis vbi scrib. supra de iureiur. facit quod not. in. l. iii. §. fina. ff. rem rata haberi et in l. cum apud: iudic. solui. tex. in. le. vnde si nerue. ff. pro socio per hec enim verba sequentia / non videntur partes ipse velle se corrigere et stare inique sententie: ar l. nam ad eaff. de condi. et demon.

¶ Item subintelligitur etiam tacita conditio si sententia fuerit iusta: et secundum consilium iustum l. si libertus. ff. de oper. liber. nec militat aliquomodo in contrarium praesumptio ab qua / arg. l. cum de indebito. ff de proba. quia no praesumitur quis madare vel consentire quod ei iniustitia fiat l. si procuratoris. ff. de condi. indeb.

¶ Et quemadmodum iudex non cogitur consilium inifstum sequi l. quidam decedens et i. Titium et Meuium. ff. de admtni. tut. Bal. in l. i. ff. de iurisdi. omni. iud. Io. And. in reg. nullus ex consilio ita nec minus pars cuius principalitas interest

¶ Et sic per hec verba generalia videtur dictum quod iudex vel arbiter ferat sententiam. secundum iustitiam / non autem contra: quam conclufionem dices procedere etiam si post redditum consilium imo et apertum pates requirant a iudice / vt secundum consilii formam sententiam ferat: dummodo partes consilii noticiam non habuerint / quia talis partium consensus nihil operatur ad validitatem inique sententie. pro quo faciunt notata in l. qui cum tutoribus. ff. de transactio. et in l. nec ignorans. C. eo. et. l. tres fratres. ff de pac.

¶ Etiam videtur procedere ipsa conclusio si simpliciter ante cognitionem consilium ipsum ratificassent: quia in generali et in simpliciratificatione non intelligitur remissus dolus: no. in l. i. C. si minor fac. et sic intelligitur ratificasse si fuerit iustum.

¶ Dic etiam procedere si partes conueniant stare sententie qualiscumque sit / nec reclamare ratione cuiuscumque iniquitatis et enomis lesionis: possuut nihilominus partes reclamare etiam sua in tali promissione interuenerit iuramentum: quia tunc ratione iniquitatis et enormis lesionis fit reclamatio / et ad arbitrium boni viri reductio: testatur Io. de imola. in d. c. quintauallis: tenet glo. in l. qui maior. C. de transactio. tex. in d. l. vni. de si nerue. Ang. in repe l. tale pactum. §. qui prouocauit. ff. de pac. cum infinitis similibus

¶ Postremo dici quod iustitia etiam diabolo fieri debet si litigaret: dicit Guil. de monte laud. in. c. in iudiciis infra de regn. lur. facit. quia propter fauorem vnius partis alteri iniustitiam facere non debemus. c. ex tenore. supra de foro compet. Alex. consi. clii. col. i. viso processu / vol. v. Hinc Calca. co. vii. nu. xx. in ffquod fauor ecclesie non debet esse ita immoderatus quod sit iniustitie productio. c. nuper. supra deido. inter vir. et vxor. Probus

¶ Mero. Qui non recusatur quia nullum preiudicium infert Cal. in ti. de appella. con. vi. an officiales. Probus

¶ Est nulla. Et sic non debet exequi. l. iiii. §. condemnatum ff de re iudi. Neapo. deci. 39 per binas rationes / vbi subdunt idem de sententia que manifestam continet iniquitatem / quia est henulla Anto. et Panor. in. c. inter ceteras. supra eo. ti. vbi tex. de cit / quod manifesta iniquitas equiparatur nullitati. Probus.

¶ Facit litem suam. Et sic pars contra quam est iniuste sententiatum: potest contra iudicem agere de syndicatu / etiam non obstante quod renunciauerit appellationi: ista est sententia Bal. in. c. sepe. nu. xi. supra de appel. dicentis quod istud est no. dignum: et hoc nosolum in renunciatione tacita / videlicet non appellando / vel appellationem deserendo: sed etiam in expressa. Idem Bal. in l. fi. § sinautem. C. de tempo. appel. vbi dicit / quod quamuis quis renum ciet appellationi tamen iudex tenetur de syndicatu / quia facit litem suam: et idem allegando Bal. tenet Ang. in l. prima in nou. lect. ff. de appel. de tacita vel expressa renunciatione non videtur discrepantia / quia si expressa valeat multomagis tacita per regul. Quod plus est renunciare facto quam verbo: proquo vide que dico post Io. Mo. in. c. ii. in verbo factis / depenis / et in. c. Is qui de homicidio.

¶ Intentum nostrum possumus rationibus comprobare / videlicet quod vbicumque alicui competunt plura iura et remedia: per renunciationem vnius non preiudicatur alteri l. si seruo de lega i l. si domus. ff d. seruit. vrba. predio. c. ex tuarum. supra de autem. et vsu pal. cum similibus: ratio quia sunt separata / in quibus de vno ad aliud non fit relatio l. naturalis. §. nihil commune. ff. de acquir. possessio. et ad positionem vnius: non fit positio alterius.

¶ Premissis tamen videtur obstare quod not. idem Bal. in. c. primo. §. iudices in fine de pace iura. firman. vbi dicit / quod siappellans expresse renunciet appellationi: videtur fateri se malam causam habere l. iii. C. de fide instru. Et ideo iudex liberatur per tacitam confessionem / hanc opinionem Panor. in ca. pastoralis. §. quia vero. supra de offi. delega. sequitur: tu tamen dic / quod Bal. propter hoc non videtur sibi contrarius. quia d. §. iudices: loquitur quando renunciatio facta fuit appellationi iam interposite. Sed in. d. c. sepe loquitur Bal. quando fuit facta renunciatio potentie appellandi / appellatione adhuc non interposita: et sic termini sunt diuersi: quorum duersitatem late et exemplificatiue ponit Maria. Sozi. consi. xxiiii. col. iiii. versicu. Dico quod predicte opiniones / et incipiavisis ac diligenter. Probus.

¶ Censura. Idem dico de animaduersione / quia sunt synonima no. Domi. in ca. fi. supra de excep. hoc lib. et ante eum Guiller. de monte Laudu. Ibi in fine dum dicit animaduersione et censura ecclesiastica per quam gratia diuina que est vita aninme homini subtrahitur: et sic quasi anima de homine eruitur.

¶ Item dupliciter ecclesia animaduertit contra aliquem: quamdoque spiritualiter / vt in d. c. fina. et ca. querenti. supra de verb. signiet tunc proprie vocatur censura quandoque temporaliter. c. no. uerimus. supra de verb. signi. et. c. dilecto. supra de senten. excommunic. et tunc proprie vocatur ecclesie seueritas. c. in quibusdam. supra de pact. ta men vnum pro reliquo sepe ponitur. cap. visis. xvi. q. ii. Probus.

¶ Pluries puniatur. Uide Alex. con. xi. nu. xii. circa prim dum bium vol. i. et que dicimus in. c. per hoc de hereti. Probus

¶ Copulata. Que copulatio non procedit in testibus singularibus / vt fiat plena probatio no. Alexan. consi. lvii. nu. vii. viso processu / volu. 6 secundum quem vide in consi. ccxvii. nu. 8 ponderatis his que iu themate eo. volu. dicentem in propos. to / quod quando duo adiectiua apposita cum copula possunt referri ad diuersa subiecta: et sumus in materia fauorabili / vt in legato / vel institutione facta in vltima voluntate: fit in terpretatio / vt sequens adiectiuum cum copula sit adiectum vt augeat relictum / et ad aliud subiectum in dubio referatur. quam ad illud subiectum ad quod refertur precedens adiect uum / per l. ea tamen adiectio de lega. iii. vbi Bar. Bal. in l. prima in princ. ff. de iusti. et iur. hinc subdit idem Alex. vbi supra quod si testator dicit lego centum his qui sunt doctores in legibus / et doctores in medicina: non requiritur quod petens legatum sit doctor in vtraque facultate: quia in materia fauorabili quando copula cadit inter duo adiectiua / seu duas qualitates: et non constat expresse: vel ex coniecturis / uat illa duo adiectiua: seu ille due qualitates sunt adiecta vel adiecte respectu vnius / et eiusdem substantiui an vero respectu diuersorum: debet in dubio referri ad diuersa si hoc fieri potest: et sic augeat / quia illa est natura copule¬

¶ Uide in proposito per nos deducta in reg. plus in verbo copulatiua / et que citat Alexan. in consil. cx. circa primum. volu. iii. et consilio. xlviii. nume ii. visis / et opportune / volu. primo vbi allegat Ioan. Mona. hic ad probandum / quod hec copula et requirit vtrunque copulatum verificari: et potissime quando copulantur respectu eiusdem finis / vt licet videre in intento Ioan. Mona. hic. Probus

SEntentiam. Quer vbicanet ltum persone et producit effectum neraliter contra multos: ibi sententia ipsa est apta multos ledre quia facit ius contra omnes. ingenuum / et ibi Bar. ff. de sanhomi. no. late Petrus de anchcon. cccxxxvi. premitto ponit enemplum de minore qui confesum est in aliquo iudicio se maioritr vel lata est senientia contra eum ian quam contra maiorem / vt faciat et producat effectum genefater pro omnibus aliis: quia non potest propter repugnanrtiam esse maior et minor: sicut nec liber et seruus aut spuni. et legitimus

¶ Et dic quod pro ipsa sententia presumitur quo ad ritudm et rectitudinem: saltem quando transiuit in longum tempuano. Alex. consi. xxx. nu. vii. ponderatis narratis / vol. v. et si tius con. xxii. in prin. viso processu vol. ii. vbi subdit rorit id tenere indistiucte: siue lata in presentem siue in contumacem quomodocunque / quia absentia contumacis regletur dei presentia. c. ii. de arbitr. hoc libro. c. veritatis. supra de dol. et contu. l. properandum. §. finautem reus abfuerit. C. de iudic. istam opinionem latissime firmat ibi idem Alexan. per multa que referre non conuemt.

¶ Ulterius dic cum sententia non nocet / nec alia nocent acta no. Inno. in. c. cum causam. supra de testib. Bar. in le. si mater. §. fina. ff. de excep. rei indi. Latius firmat Alex. in con. ccviii. col. fina. viso summario / vol. ii. Probus

¶ Tantum. Que est dictio taxatiua de qua vide per Docium con. cclxxxi. col. ii. viso puncto / et con. cccxxviii. numero quinto in casu proposita / et Domi. consilio. lxxvi. col. iii. sfuper dubio. Probus.

¶ Renocare interlocutoriam. Quam dic non semper pose reuocare / vt si dicit se non iudicem competentem. c. siguit cantibus. supra de offi. de lega. Idem si dicat vlterius non foreprocedendum comprobat late Alex. consi. lxxi. nu. vii. videretur vol. v. et co. lxxii. co. ii. videtur: volu. iii. adde Arety. conxxvi. col. fi. factum / vbi dicit quod sententia interlocutoria quae trahit sacum sententie executionem: sicut aliquem non audiendum / vel instrumento fidem non adhibendam / iudex renocare non potest l. i. §. vlt. vbi Bar. ff. de preto. stipul. et in l. quod iussit. ff de re iudic. vbi late per Po. Petr. Rebuffum i eius repetitio. Probus.

¶ De consilio sapientum. Adde (satis tamen a proposito remente quod senientia lata praetextu consilii sapientis seu peritnunquam transit in rem iudicatam / imo semper retractari potest peritioribus iustisque consulentibus: ista firmat roma. con. ccxxviii. in fine / pro plena allegat pro hoc dictum no. Io. andin addit. ad specul. in tit. de homicidio / quod reperies subver. noscuntitenet etiam Antho. de butrio in. c. proposuisi in ver. nunquid autem. supra de proba. cuius dictum refert pro sicgulari Alex. in l. si ab hostibus col. iii. ff. solu. matri. idem testatur Alex. co. cx. sub nu. v. clarissime. Bal. in l. si quis testibus in fi. C. de testib. Angel. in l. quod si nolit. §. quod si mancipium. ff. de edil. edicto et Phil. Franc. in. c. intimasti in fine. supra de appella. pro quo allegat l. diui fratres. ff. de iure patro. istud prosequitur Decius in. d. c. proposuisti nuxiiii. supra de proba. qui ibi et con. cclxxviii. in fi. non leuis perplexitas / dicit hanc fore communem quod comprobat / quia sententi lata ex probationibus priuilegiatis / nunqua transit in reniudicatam: sed semper veritas potest perscrutari vt not. dicit Inno. in. c. tua nos versi. sed quod est mirabile. supra de cohabi. cler. et mulier. quod dictum pro nota. refert et sequitur ia l. sub specie. C. isto titu. et in l. i. de senten. re non po. et in l. diuus. ff. de testa. mili. Panor. in. c. ex tuarum circa finem. supra de purga. cano. et in. c. significantibus. supra de purga. vulg. tex. in l. admonendi vbi Bar. Roma. et Moder. ff. de iure. iur. ad idem Ioa. de Ana. in. c. significasti. nu. xix. supra de homicidio vbi subdit dictum hoc / quod sententia lata ex probationibus priuilegiatis debet intelligi per veras probationes. et ex probationibus priuilegiatis. Suadet premissa idem Io. de Ana. Quia isti qui deponunt de peritia: non sunt proprie testes / sed quasi iudices: vt probat tex. in l. certi iuris ibi qui cuiusdam rei peritiam. C. de iudic. probat etiam text in. c. quia indicante. supra de praescrip. ibi agri messoris diffiniti ne / sicut ergo veri iudicis imperitia potest corrigi per peritum l. i. in princ. ff. de appel. ita et imperitia talis consulentis / et hoc semper fieri potest quando apparet de falsitate la. querelam. C de falsi. c. cum venerabilis. de exceptio

¶ Et attende quia si statutum dictat quod sententia feratur de consilio antianorum / et in alio capitulo / quod sententia statim executioni mandetur / quod nisi appareat de praestatione consilii sententia non mandabitur executioni no. apud Alex. con. 123. scripsit ecclesiasticus: vol. iiii. Probus.

¶ Nihil est. Idem si diceret parum cum nihil et parum ad equalia iudicentur. Soli. consi. cxlix. colum. ix. in causa anbrosii. Probus

¶ Depositioni clericorum. In textu nostro videtur decidi / quod ratione periurii quis possit deponi: et sic clericus benesicio priuari: hinc sumpta occasione pone titius deierauit quaobrem meuius obtinere rescriptum sub hac verborum serie procurauit

¶ Camens et Dilecio ffrobitur archiepisco ec nadamus quod si constet de periurio titii / eum priues beneficiis per eum obtentis: et in casum priuationis conferas impetrant.

¶ Nuncqueritur an pendente huiusmodi cognitione: titis possi trenunciare illis simpliciter vel causa permutationis. quo ad primum videlicet membrum an possit renunclare sin¬ pliciter in preiudicium impetrantis: ita quod illa non sint affecta conferri eidem. Et pro decisione videtur primo quod possit renunciare / etiam si iudicium esset contra eum inchoatum / et probationes periurii essent recepte etiam vsque ad conclusionem cause: patet. supra de elect. dudum el. ii. et de symo. per tuas in fi. et de excessi. prelato. ex literis / non tamen in preiuidicium impetrantis cum isti videatur ius quesitum ad requod suadet euidens ratiorquia quando rescriptum refertur ad beneficia demonstrata respectu certe persone locivel ecclesie / per tale rescriptum queritur ius ad rem queo ad illa beneficia / de quorum vacatione speratur / casus est in. c. si postquam et in. c. quoddam de preben. hoc lib. et. c. ff:. de cocessio. preben. eo. lib. et sic alteri conferri non possunt si titnappareat fuisse periurum: quod dependet a futuro litis euetu qui qun expectatur non debent beneficia interim altert conferri vel confirmari quousque aliter per sententiam dicernatur iuxta no. in. c. ii. supra de restitu. in integr. et. c. ex literis. supra de iure patro. et. c. i. supra vt lite penden. et cle. i. eo. tit. faciunt quae diximus in. c. commissa in ver. euentus. supra de elec. ius uat manus appositio pape que inducit affectum. c. vt non strum cum ibi no. supra de appella. quod vrget in ordinariis / secus in ipso papa / qui eo affecto non obstante: poterit propter supromam potestatem in eius tamen prouisione erat necessaria. mentio praemissorum: alias diceretur subreptitia: quia si hoc sciuisset sic ius quesitum ad rem / impetranti non concessisset: saltem non sic de facili / et sic talis prouisio nulla reperietur per regulam vulgatam. c. super literis. supra de rescript. et. c. postulasti. eo. tatu. Domi. con. cvii. col. ii. super primo dubio. Et hec expressio. in literis gratiosis / non rigorosis siue excecutorialibus salum fiat / per ea que tradit Do. in con. xcii. in causa canonica tus. Quod prouisio sit nulla / illud extende etiam si tenor rescriptuignoraretur: quia taciturnitas qualitatis ignorate imprimit subreptionem quoniam impetratione: gratia praeiudicatur iuri ali terius. c. constitutus. supra de rescrip. secus si non preiudicaretur. c. gratia eo. tit. hoc lib. idem Do. con. cv. col. fina.

¶ Quo ad secundum membrum / an possit renunciare causa per mutationis: breviter videtur quod non: tum primo quia permutationes. principaliter fieri debent propter necessitatem et vtilitatem vtriusque ecclesie capitu. quesitum. supra de rerum per mutatione. Sed hic non postest esse vtilitas / nec necessitas ex parte titii quod promoueatur ad ecclesiam secundamus cum ab illa propter periurium debeat remoueri. c. tua el. i. et. c. querelam. supra de iuretur. no. in. c. ii. supra de fideiusso. Et sic in ista permutatione cessant cause finales permutationis / et go non potest valere per regulam. c. cum cessante. supra de appella.

¶ Item facit quod in proposito citat Domi. in concv. col. ii. ad supplicationem quod si papa mandat prouideri decerto beneficio cum vacabit / ille obtinens tale beneficium non poterit permutare: mouetur quia habens beneficium vnitum alteri non potest permutare illud: quia si primus poset permutare per consequens secundus et tertius / et sic in infinitum: pro hac parte allegat tex. in. c. licet de re. permuta. hoc lib. qui tex. vult / quod impetrans proximum vacaturum in genere non possit impedire permutationem qui texest exorbitans: vt ibi patet / vnde non debet extendi ad alium casum cum ibi dicat in hac parte arg. regu. que a iure hoc libro: sed in casu nostro non impetrauit proximum vacaturum in genere sed specialiter: ergo patet quod permutatio non potest impedire impetrantem / et si daretur facultas permntandi posset decipere impetrantem / et totaliter excludere per dolum suum et malitiam / quibus est obuiandum: ita reidet Domi. in. d. con. cv. Ad vnum tamen attende quod properiurio non datur priuatio nisi sit periurium iudiciale: itreperio statutum per Alex. vi. sub rub. de signatura gratie in prin. Probus

¶ Deponi possunt. Tamen si sententia depositionis sit nulla / non inducitur vacatio beneficii aut dignitatis. ii. q. i. capitulo in primis no. Domi. in con. cxli. col. ix. versi. in contrarium. Probus

¶ Periurium. Dic quod ille qui incidit in periurium non est dignus absolutione secundum magis communes conclusiones doct. quia frustra legis auxilium inuocat etc. no. Alex. con. lxxxiii. nu. vii. interrogatus sum vol. v.

¶ Item periuro non creditur in his que post periurium testificatur: secus in aliis (etiam si sit vnica depositio continens plures articulos) per ea que no. idem Alex. consilio. lxxxviii. nu. xii. quoniam omne datum vol. v. vide que diconin. c. accusatus. supra de heretic.

¶ Item cum periuro non dispensat episcopus / et qui dicit hoc in iure expressum quod possit / det causam de hoc / dicit Domi. in consilio cv. col. iiii. ad supplicationem / vbi subdit quod ii¬ reperiatur in iure expressum vt episcopus dispensare possit causa legitima subsistente: quod quis veniat contra iuramentum suum iuxta no. in. c i. et in. c. debitores. supra de iureiur.

¶ Item etiam quod possit habilitare quem: vt veniat contra iu ramentum temerarium / vt patet. supra de testi. intimauit. et. c. constitutum. et de testi. cog. c. fi. tamen non reperitur iure cautum / quod violans iuramentum licitum / et sic incurrens periurism possit per dispensationem episcopi habilitari et talis macula remoueri. Probus

¶ Dubius. Dic quod dubis et ignorans equiparantur / quantum ad effectum remittendi aduersario l. manifestissimi. §. sed querebatur ibi nescius et dubitans. C. de furt. vbi Barto. Doct. in l. fina. C. de condi. indebi. Bar. in l. ii. si quis in ius. voca. non ier. ff. Bal. in l. leges sacratissime. C. de legibs. Calca. in con. xvii. nu. iiii. in casu et Saly. in l. licel. C. de propcura. tradit Alex. con. xiiii. nu. iii. viso processu. vol. v. quem vide consi. cxxi. nu. xii. viso themate. vol. ii. vbi dicit quod varie opiniones dictorum rem ambiguam faciunt no. glo. in l. cum de nouo. C. de legib. et in l. etiam ideo. ff. de legib. et in prima consti. C. §. quibus Bar. in l. qui rome. §. fina. ff. de ver. obligation.

¶ Et per hoc possum dicere quod dubitanti datur repetitio soluti: sicut ei qui per errorem souit l. finali. C. de conditioni. indebi. cum dubitans et errans equiparentur per. d. l. sed querebatur notat Iasor in con. clx. nu. viii. vol. iiii. vbi subdit quod ita dubitanti parcit sicut ignoranti et erranti Bal. in l. leges sacratissime. C. de sacrosan. eccle. Io. de Anania in con. lxxxii. vlti. colum. vtsis et consideratis his que in facti narratione. Probus

¶ Infidelis est. Igitur dic quod ea que sunt fide i non veniunt in dubium reuocanda: quia sunt certa / et pro talibus tenenda prout ea et multo magis que ex certa principis se entia emanant / quia ea in dubium reuocari non conuenit / tra dit Deci. in con. cxci. col. ii. in causa que agitatur ratio quia quod princeps facit ex certa scientia: videtur facere de plenitudine potestatis Bald. in l. eos in prin. C. de appella. clausula. ex certa scientia / habet vim clausule de plenitus dine potestatis Panormi. in cap. ad hec. supra de rescript. 5. in. capitu. cum inter. supra de exceptio. et in. capi. cum olim supra. isto titu¬

¶ Et intellige dictum. Io. mo. sane: videlicet quando in dubitatione tali habuit firmitatem animi et quandam pertinaciam: vt quia perseuerat in illa dubitatione alias secus Io. and. in. c. i. supra de heret. istud latius firmat Io. Lupus in sua alleg. in materia heresis in versic. Et per ista iudicio meo ratio thematis videtur comprobata per vnum quod citat Alex. in con. 37. nu. vi. in causa mota: vol. i. quod dubius. similis est erranti l. fi. C. de condi. indebi l. manifestissimi. C. de furt. et error habet vitare l. eam quam. C. de fidei commituPhilippus Probus

¶ Imperatorem. A quo tanquam afonte fluunt omnes regales dignitates l. sacrilegii. C. de diuer. rescri. et l. penul. ff. de constitu. princi. idem tamen dicendum est in regibus: vt conferant alias dignitates puta ducatus / marchionatus / cosmitatus in eorum regnis Andre. de isernia in. c. proimo qua feud. dare possunt. Quia quilibet rex est monarcha in suo regno. vi. q. iii. c. scitote et. vii. q. i. c. in apibus Iacob. de dello visu et Bal. in. c. i. quis dicitur dux vel comes vel manchio: quoniam imo plus iuris habet rex in regno: quam imperatoin imperio: quia rex transmittit regnum suum ad posteros. Sed imperator non transmittit imperium: sed ex electione creatur. c. venerabilem. supra de elec. vide. c. licet. supra de voto facit quod citat Bal. con. ccxviii. colum i. petita venia / in. iii. parte quod rex Francorum super omnes reges christianorum obtinet coronam libertatis et glorie / et in consilio precedenti quod contra vexilla inuictissimi Francorum regis nemo praest mat honorem: non tamen dico quod contra naturalem errorequis non audeat: quia habet auxiliantem deum qui exaudit preces iustorum cum rex iustus sederit super sedem non aduersabitur ei quicquam malignum in epistola inter claras. C. a contrario ergo sensu iniustus habet plectentem ac resistentem deum / et maxime temporibus istis vindicta dei non habet moras. Probus

¶ Antiquorum. Que situatur sub rub. de peni. et remissio. quanet plures alias extrauagantes glosauit ipse Io. Mo. vt apparet intuenti. Probus.

¶ Uerba narrationis. Uide que pro hoc citat Do. in consil. lxxvi. col. iii. si super dubio quod licet iudex numeret a ta iudicii in prolatione sententie: tamen tale instrumentum per notarium tunc confectum / non probat nisi id quod dispositiue agitur tempore quo notarius est rogatus / quia debet intelligi netarium dicere solum de his que eodem loco et die acta sunt¬ ista est conclusio Inno. in. c. eum in iure. col. fi. et c. qunuim aon. tra. upra de proba. fiunt enim ille narrationes in sententiis: potius ex superabundanti cautela /quam ex necessitate: et sic novitiant dispositionem. Contra tamen istud videtur obstare. quia iudex supet his narratis videtur fundare intentum suum: ideo succedit quod dicitur in cle. literis de probatiotum tamen dic / quod id non obstat quia secundum Domi. in consixcvi. col. iiii. super huius dubii. d. cle. non habet locum nisi in papa cum ipsa sit a iure communi exorbitans: non debet extendi ad alium casum quam comprehensum / regula est hoc / libro que a iure: Nam contra ius est / quod verba narratiua: prolata inter duos: faciant fidem in preiudicium tertii Ino in. cap. cum in iure. supra de offi. delega. cap. si papa de priuileg. hoc lib. cle. fi. de senten. excommuni. Ergo illa cle. priuue gians papam non debet extendi ad aliam personam / cum priuilegia non extendantur etiam ex rationis identitate. c. porro. et. c. sane. supra de priuileg.

¶ Ratio adthema potest dici quia narratio non probati sed probatur Io. mo. in. c. si papa de praeuileg. vbi dico latius deverbis narratiuis: vltra que attende ad conclasionem quantradit in proposito Domi. in con. ciii. colum. iii. pro responsione quod si verba enunciantur in instrumento / et sup enuncia tis fundatur intentio enunciantis: et illud enunciatum poterat esse et concurrere tempore enunciationis: et ex illis enum ciatis sit preiudicium enunciato / et enuncians est talis persona que potest sibipraeiudicare: ista verba enunciatua indu cunt plenam probationem illius enunciati / ista conclusio probatur per tex. in. d. c. si papa. no. in. d. cle. prima de proba. et in. c. fi. de succed. ab intesta. et est tex. in l. optimam. in princ. C. de contrah. et commit. stipula. vbi expresse dicit texquod si enuncio in instrumento me seruum tuum pro te stipulando rem / illa verba probant me seruum tuum: quo ad hunc finem vt valeat illa stiqulatio ponit exemplum idem Doibi de quolibet membro eonclusionis quod videbis

¶ Attende preterea ad vnum / quod ex verbis narratiuis non sumitur argumentum a contrario sensu: sed solum et verbis decisiuis comprobat Alexan. consi. cv. nume. viii. magnifice pretor. vol. iii

¶ Pro intento thematis insus vide Lapum alleg. vii. discnptat / vbi post Paul. in. d. cle. prima de proba. dicit quod literia pape non solum credi debet in eo quod dicit se fecisse: sed etiin eo quod dicitur ab alio coram se factum esse. Et si nar. rat per talem factam renumciationem beneficii coram se per procuratorem / quod per tales litteras (quibus alteri confert probatur renunciatio: poterit tamen indirecte contra probari: probando ipsum reuocatum esse / et reuocationem adeum deuenisse / pro hoc vide eundem Lapum allega. lxxx. col. ii. queris.

¶ Aliud subdit quod si papa conferat beneficium / quod vacare in curia narrat per obitum Sempronii / quod fidem facit tamde morte quam de mortis loco: licet possit probari contrariumus que no. tanquam quotidiana apud nos / primo dicto Lapi astis pulari dicas per Gallos / vt docet communis praxis / dum modo reperiatur descriptio consensus a tergo prouisionis resignationis / aquo consensu sumitur efficacia resignatioenis: vt videre licet in regula de public. resig. Secundum autem dictum Lapi non vidimus experientia praxis comprobari: est tamen notandum quia ex eo potest sumi optima cautela / quam in presentiarum non cito ne maligni et beneficiorum cupidi in ea excitentur.

¶ Ude pro intento eundem Lapum allega. lxvii. in fine quoddam monasterium / et Bal in. le. inciuile. ff. de legib. quod vbi vna scriptura se remittit ad aliam / quod vtraque edendi est quando vna continuatur alteri ex natura relationis queo si non apparet ea scriptura ad quam relatio facta est: dicitur scriptura referens virtute carere l. in testamento quidam. ff. de condi. et demonstra. no. in simili idem Bal. in l. i ad finem. C. de episco. et cler. et in l. ii. C. de erro. aduoca. quod iquis respondendo positionibus dicat conflteor prout in tali instrumento continetur quod nisi appareat illud instrumentum ad quod facta est relatio: responsio habetur pro non facta / refert latiusque firmat Alex. in consilio. iii. col. prima in causa et lite / vol. ii. vbi idem subdit de libello in quo dicitur / prout apparet in tali instrumento / quia tunc libellans tenetur etiante litem contestatam edere illud nisi fuerit instrumenti alienum / et non habeat facultatem edendi / quia tunc prest to per eum iuramento quod exhibere non potest: non tenebitur edere ante litem contestatam / sed post tenebitur.

¶ De verbis autem narratiuis notarii seu enunciatiuis: an fidem faciant inter partes: dic quod sic / si non apparet de contradictionc eorum eo tempore. l. optimam. C. de contraben et cummitten. stipula. no. Doc. in l. ex hac scriptura. ff de dotradit Alex. in con. xcii. nu. vi. viso et discusso. vol. ii. licet dicat con. lxxxvi. col. fi. viso themate. eo. vol. quod licet notarius in instrumento scripserit Sempronius sane mentis: illa verba (cum non contineant negocium illud de quo rogatur e parubus ) non probant Bal. in l. ii. ff. de testa. Angel. in penul. de condi. insti. et alii ibi per eum adducti: idem si non sint de quibus testificatur: de eius officio / alias secus: prat ea que tradit Alex. in con. xcv. col. i. reuerende domine es vol. ii. ponit exemplum de notario asserente originalem scripturam contractus seu matricem

¶ AUide pro intento Do. de Neapol. decisio. lxxxiii. in cau sa antiqua. Et de verbis legis narratiuis / an liceat sumere argumentum: dic quod non glo. dicitur singularis in l. vnica. Cquando non peten. partes / per Roma. in auten. similiter C. ad leg. falcid. glo. in. c. auditis. supra de elec. glo. in. c. lato: de re. iudi. glo. in. c. cum inter canonicos de elec. et in. c. dudum. supra de decimis. glo. in. c. sequen. in ver. iudicio glo. in. c. ii. supra de dolo et contumac. hoc lib. et in. c. i. in ver. collationem de rer. permuta. eon. lib. Raph. Cu. in l. insulam. ff. de verbo abliga. et in l. qui rome. §. calimachus eo. tit. ratio quia ex narratione non resultat legis dispositio Ioan. And. in. c. dilecio. supra de praeben. Roma. co. cxxxiiii. col. i. pro declaratione et sic non licet ex ea arguere Bar. in l. extat vlit. colum. ff. quia met. causa. Saly. in l. accusationem. C. de accusa. et in l. qui se patris. col. viii. vbi late Alexan. C. vnde liberi. Probus.

¶ Precedentia. In simili dic quod verba praecedentia decla. rant et qualificant sequentia / maxime que veniunt accessorie ad ila / et tendunt ad eundem effectum. Bar. in. l. ita supulatus. § grifogonus. ff de ver. obliga. bene facit tex. in l. smali. C. de non. nu. pecu. secundum Arety. consilio. xviii. mmaro. iii. vit. vrobus.

COnfutemus. Ioan. de Ana. consiulxix. col. ii. visis instrumentis / discit iste est modus boni aduocati: vt primo fundet suam intentionem / sed dende remndeat ad obiecta. Probus.

¶ Simpliciter. Uide de hac dictione / quae tradit Alex. co. 17. nu. 2. visis his / volu. v. Probus

¶ Uel quasi. De hac dictione vt de vt no. Alex. in consi. xv. nu. xiii. viso processu inquisitionis / vol. i. et Decium consi 539 nu. xi. in inclita ciuitate Ianue / vbi dicit / quod est nota improprietatis l. hoc colore / vbi Bar. ff. de in offi. testa. et l. diuortio. §. si fun dum / in princ. ff. solu. matri. tamen ibi subdit Decius quod quandoque quasi veritatem exprimit secundum subiectam materiam / allegat id est Lu. us Titius la. i. in fine. ff. de admi. tut. et. l. dedi / in prin. vbi glo. ff. de condi. causa dat. text. Ioan. primo quasi vnige. niti a patre. Probus

¶ Utile dominium. In proposito dic quod propietas solum connenit directo et non vtili domino / comprobat Alex. in co. lxxxiii. col. prima / viso themate / volu. iii. quem vide pro materia publciane actionis hic per Ioan. Mona. rememorata / et Neapo. decisio. xl. casus est iste. Probus.

¶ Habet publicianam In qua sufficit agenti probarestitur lum: item allegare bonam fidem / et probare rem fuisse traditam vere / vel probare id quod est loco traditionis / vt in l. prima in princi. et in l. sinautem. §. primo. ff. de publicia. Angel. in l. seum qui. §. publiciana / eo. titu. Item oportet quod res non sinprescripta. d. l. prima. Probus

¶ Uassallo. Qui domino prestat iuramentum fidelitatis de quo per Domi. Stepha. Bertrandi consi. cccxi. cum hanorabilis parte. iii. Probus.

¶ Usumfructum. Qui et vsus ex parte stipulatoris dicitur personalis / quia morte finitur / ex parte vero promisso ris secus: quia transit l. v. §. reo. ff de vsufru. l. vti frui. §. pamo. ff. si vsusfruc. peta. et insti. de vsufruc. §. amititur. Hin est secundum Alexan. consilio. xviii. nume. xvi. quod exorditur attentis narratis / volu. v. Quod obligatio est magis transitoria ex parte promittentis / quam ex parte stipulantis / declarat Barto. in l. iiii. §. catho. ad finem penulti. questio. ff. de verbo. obliga. et adducit idem Alexan. ibi in fine. Idem fore de alimentis / quod in vsu et vsufructu: quia ex parte eius cui debentur non transeunt ad heredes l. cum hi. §. modus. ff. de transactio. secus ex parte debitoris l. libertis quos. §. i. ff. de alimen. lega. Probus

¶ Fuit conuentum. Istud videtur placere Bald. in l. prima in fine. C. si plur. vna senten. Alexan. consi. xxx. in fine quoniam omne / volu. primo. Probus

¶ L. fi. Pro qua vide Neapo. decisio. clxiiii. Probus

¶ Adiudicari. Licet possim petere mihi adiudicari tamen id quod est meum non possum aliquo titulo valido iterum ad quirere: vnde si is qui dominus est: iterum emat rem illam / nen videtur renunciare domino imo contractus emptionis non vale (etiam si dominus scienter emat rem suam) tex. est formalis in l. sua rei. ff. de contrah. emp. quod no. pro vitanda / laudimiorum solutione / que debetur quotiens dominii fit mutatio¬

¶ Et pro hoc termino adde quod sola adiudicatio iudicis non sequuta corporali traditione / non trasfert possessionem l. nam est mirum. ff de pigno. actio. no. Petr. De Ancha. con. cccliii. Ipotet primo. Probus

¶ Nam probatio. Uide que in proposito notat Alex. in conxlv. visa facti / vol. iii. et con. lxxvi. in causa et lite / volu. ii. vbi dicit quod iuuat vt possessorium iudicetur / quia is pro quo fertur non tenetur ad expensas l. vtique. ff. de rei vendic. Probus.

¶ Possessorium. Ratio est: quia causa proprietatis sempe. tanquam dignior) prefertur cause possessionis not. Alex. con. lxxvi. nu. iiii. in causa / vol. ii. quia in iudicio possessor io solum petitur restitui possessio: notant Neapol. decisio. lxxvii. nuvii. fuit satis / quos vide ad comprobationem dicti Io. moin decis. ccxxxix. nu. iiii. Alia consuetudo. Probus

¶ Apud hostes. Uide que in simili dicit Alex. in con. xl. col. iiii. perspectis his / vol. iii. Quod si quis post mortem suconstituit se precario nomine ab aliquo possidere nihil operatur: inquit singulariter Angel. in l. quamuis. § si conductor. ff. de acquir. possel. arg. illius tex. Ratio quia confertur in terpus mortis / quo possessio defuncti est extincta scilet qui vniuerasas. § per colonum. ff. de acq. posses. sic extremum ad quem confertur in tempus inhabile / hic vero extremum a quo fittenpore inhabili que videntur similia. Probus

¶ In dominio donatoris. Uide imn proposito ar donatarius / aut emptor teneatur probare quod res donate aut vedite / tempore venditionis aut donationis erant in dominic. donantis vel vendentis / dubium videtur clarificati per doNeapol. decisio. xl. casus est iste. Probus

¶ Presumptionibus. Pro hoc vide que tradit Alexan. in consi. lxxxix. viso themate / vol. iii. Probus

¶ Rei. Si persona vendicetur / cum appellatione rei per sona veniat tex. in l. omnia. §. fina. de lega. ii. Bal. in l. prima. in fine. ff. de statu. homi. vbi querit post doc. Si do omn. bona mea / vtrum vassalli contineantur / et dicit quod sic: probat per. d. l. omni a et l. talem. §. finali. ff. de hered. instituen. hinc Barba. con. xxvi. col. iiii. versic. sed si quis opponat quod exorditur sapienter scripsit doctis simus apud Grecos / quod appellatione rerum continentur homines: sic immunitas da ta rebus videtur data hominibus / vnde si exemptus sit ab bas: sunt exempti homines et res eorum. Probus

¶ Domintum. Cuius probatio est difficilis vt in l. cum res C. de probatio. Alex. in con. cxviii. col. iii. vers sed circa per titorium / vol. ii. in causa et lito An autem probetur per partis recognitionem vide Neapoli. decisio. clxiiii. in causa monasterii. Probus

¶ Possessio. Quomodo probetur possessio / vide Nepol. deci. clxvii. Gabriel. Probus

¶ Ordo iuris. Qui duplex reperitur no. glos. in summa. ii q. i. Et pro intento Io. mo. vide Alex. consilio. lxxxii. col. i. et. ii. viso processu / vol. iii. Probus

¶ Etiam si feratur. Ratio quia istud non reperitur de substatialibus sententie: sicut cause cognitio sine qua nulla est miua no. in. c. ecclesia sancte Marie. supra de consti. gl. in summaii. q. i. pro quo est casus secundum vnum intellectum Inno. in. c. cum Bertholdus. supra. isto ti. sequitur Do. in con. 76. col. 4. super dubio. Pr¬

¶ Et obtinere Secus si quis egit ex vna causa et probarex alia / quia tunc non potest obtinere l. habebat in prin. ff. de in stito. actio. probat tex. nater et l. i. ff. si mensor fali. mod. dixe. Bar. in l. i. in prin. ff. de eden. Antho. in. c. dudum. supra de electio. et in. c. examinata. supra de iudic. Probus

¶ Acta. Que si quis reperiatur habere / et alia iura / et instrus menta ad causam facientia: abonere satisdandi releuatur Io. de Ana. con. lxxxii. viso statuto / et ibi Bolog. Probus

¶ Preiudicant. Quid dicendum de confessione procuratoris facta in vno iudicio ad vnum finem / an faciat fidem in alio iudicio intentato ad alium finem / etiam inter easdem personas / videm per Specul. in ti. de confes. §. videndum / versi. sed nunquid / vbi dicit quod non: idem tenet Antho. de Butrio. in. c. i. vt lite non contesta. supra tradit Arety. in con. xiii. col. fina. viso / vbi vnu. subdit in confessione per procuratorem facta / quod procurato constitutus ad lites non potest aliquid confiteri in fauorem sue voluntarie iurisdictionis: vt traditur in l. certum. §. sedan ipsos. ff. de confes. et in l. vna. C. eo. titu. Probus

¶ Ad idem. Ergo si non ad idem agatur non preiudicauit / pro quo facit quod tradit Io. Imol. in consi. cv. nu. ii. in causa quo vertitur quod confessio facta inter easdem personas (etiam in alie iudicio) habet nocere / licet secus sit in alia probatione per not. per Innoc. et Ioan. Andr. in capi. per inquisitionem doelectio. et in capi. causamque de testibus. et in capit. ii. de ordi. cogni. capi. fina. de confessis. Probus

¶ Ualebunt. Si fuerint publicate vt diximus. in. c. fina. in ver. nec est. supra de testib. post Alex. consi. 82 col. penulti. viso procassu / vol. iii. quem vide pro intento in consi. 58 visa petitione volu. ii. dum dicit / quod perempta instantia pereunt acta ordinaria iudicii l. properandum. § et si quidem / et ibi Bar. C. de iudic. l. cum lite mortua. ff. iudica. sol. vbi idem Bar. et alii / et in l. si vt proponis. C. quo et quando iudex / et sic perit actus productionis libelliperit litisancto testatio / iuramentum calumnie / et similia

¶ Acta vero que concernunt litis decisionem: vt sunt confessiones / attestationes publicate coram iudice / et similia tendentia ad probationem iuris et merita cause / non pereunt l. iubemus. C. de libera. causa l. cum antea. §. fina. C. de arbitr. Et sic facium fidem in alia infiantia et causa tendente ad effectum eundem cum prm Bar. in l. ii. §. i. ff. vi bono. rapto. latius comprobat ibi Alex. 3. latissime consi. lxi. nu. ix. et sequ. viso processu / eo. vol. Probus.

¶ Sub genere. Idem dici quod numquam includit illicitum / vel contralegen l. si pater. ff. de his qui in fraud. credi. et. l. pe. ff. ad exhibem. no. Alex. in consi. 32 col. fina. opportune / vol. ii. Probus.

¶ Mensura temporis et loci. Tolle conclusiones duas quo ad mensuram loci. Prima est quod venditio facta incipiendo a non minibus denotantibus numerum vel mensuram limitata videtur in numero vel mensura que exprimatur et vltra numerus vel mensuram emptor vltra nihil consequi potest.

¶ Secunda conclusio est quod si venditio facta sit / incipiendo a corpore designate. confines totum illud corpus debetur emptori quantuncumque sin Non obstante quod post corpus determinatum exprimatur certus numerus vel mensura / quia per illam expressionem numeri vel mensure non minuitur nec augentur illa concessio prius facta de toto corpore designato / et in his duabus conclusionibus Doct. communiter conueniunt / tradit Decius id autoritatibus comprobando in consi. ccccc. in causa que Mantue / vbi subdit quod non potest dici corpus determinatum / nisi exprimantur confinia l. fin §. cum seruo. ff. de contrahen. emptio. Bar. in l. demonstratio fasa. ff. de conditio. et demonstra. vbi inquit / quod ad demonstrandum fundum / debet exprimi nomen loci / cum duobus confinibus l. forma. ff. de censib. Probus.

¶ Et loci. De verbis significantibus mensuram et corpus vide per Alex. in consi. lxxxiii. col. i. videtur / volu. iii. Probus

¶ Exordium. Quando autem dicatur instante exordium / vide Maria. Sozi. consi. xcv. capiendo / et Alexan. consi. xxii. viso intrumento / volu. primo. Probus.

¶ Minus in actore. Igitur hic notari videtur quod ius superueniens non validat iudicium / pro hoc habes Alex. consi. 39 col. i. vertitur lis / vol. 5. Quod ius hereditarium superueniens post litecontestatam actori / non validat iudicium .l. non potest / et l. non quenadmodum. ff. de iudic. et ideo dicit Bar. in. d. l. non potest / et l. et an eandem. §. actiones in versi. procede vlterius circa hoc etc. ff. de except. rei iudi. Quod aduocatus debet esse cautus in capitulando / vt concludat ius ex quo agitur competiis se actori ante litem contestatam / alias succumbit idem Bar. in l. non solum. § sed vt probari. ff. de no. oper. nuncia. Bal. et An gel. in simili / in l. eum actum. ff de nego. gest. vide eundem Bal. in l. prima ante finem. C. si plur. vna senten. Probus

¶ Plus. Ude que de hac dictione plus tradit Feli. in capi. pastoralis. col. iii. de rescript. supra. Probus.

DEuoluendi. Uide vnum quod citat lapus allega. ii. col. ii. Quod lappellatio deuol. uit / id super quo appellatur / cum contingentibus siue accessoriis / et cognitione seuiurisditione ipsius: et suspendit iurisditionem iudicum inferiorum: ita quod nullus nislpapa de his se intromittere potest: nec appellans vel appellatus super his ad alium potest recurrere.

¶ Quo ad deuolutionem vltra Doct hic vide do. de rota in nouis decisio. ccclxi. fuit dubitatum vtrum / Calderi. consi. xiii. hoc titu. et latissime Preposi. in cap. dilecto filio. G. nu. lxiii. de appel. et ante eum alios scribem. quos congerit ibi Decius / late discutit Alex. con. lix. viso titu. volu. iiii. quem vide consi. ii. volu. iii. vbi discutit de hac clausula / dico sententiam nullam: et si qua est appello. Probus

¶ Non continetur. Per hoc dicium do. meus de Ripa / in. ii. respon. lib. c. xvi. consuluit aliquem dispensatum / vt non obstante defectu natalium possit promoueri ad dignitates personatus et osficia / non potuis se in episcopum eligi secundum Specul. titu. de lega. §. postremo / versi. quid si dispensatum not. Inno. Car. Imola. et Panor. in. c. dilectus. supra de concessio. preben. et Panor. in cacum vintonen. col. ii. supra de electio. firmat Decius in. c. at si cle. rici. §. de adulteriis col. fina. supra de iudic. Probus

¶ Stando. Sedendo enim dicit philosophus ii. de anima fiprudens ipsa anima: istud fuit motiuum domini pape hic / de quo per Sali. et alios / in l. i. col. i. C. de senten. ex libel. recitandis.

¶ Modera nisi consuetudo in contrarium disponat Butri ga. in l. prima. C. de senten. ex periculo recitandis / quod dicit procedere domi. Rebuffus in repeti l. quod iussit in. ii. nota. nume. ccxiili. ff de re iudic. in propositis marescallorum / qui etiam in syluis malefactores quandoque condemnant si eos inueniant in crimine flagranti. Bald. in. §. preterea col. penulti. de prohib. fendi aliena. per Frederi. Iason in l. penulti. ff. de iustic. et iure.

¶ Hi enim dicuntur suspendere malefactores postea informare de quo in l. si quis filio. §. hi autem in fine. ff. de iniusto rupto et irri. testa. Luc. de penna in l. ii. col. iii. de deserto. lib. xii. C. pro quo strin. gunt ordinationes regie.

¶ Et dic sententiam diffinitiuam cum interlocutoria ferri possit per non sedentem. Bar. in l. iiii. § hoc autem in. vi. oppo. ff de dam. infecto. Bald. in d. l. prima / col. penul. C. de senten. ex lib. recitan. Feli. in c. pi. querenti / col. fina. supra de offi. lega. Roma. sing. mihi. 732 de vno summario.

¶ Et sic habes hic vnum casum vltralios duos in text positos / et quosdam de facili in iure nostro colligendos: in quo sententia est ipso iure nulla. Ideo succedit regula quod averbis non est recedendum / licet grauia et aspera reperiantur: vulgata l. prospexit. ff. qui et a quib. et. l. seruum qui. §. non dixit pretor. ff. de acquiren. heredi. et in l. prima. §. is qui nauem. ff. de exercito. Etiam si verba lgis aut statuti contineant iniquitatem Calca. consi. xi. nime. xiii. et presertim vbi est decretum annullatiuum / quia tunc lex induceret quod illud sit de forma. Docto. in l. prima. ff. de liber. et posthu. vide que dico in capitu. cui. de noin verb. forma infra de prebendi

¶ Et ideo licet princeps possit sententiam ratificare nullam l. adoptio. ff. de adoptio. Iason late consil. lxxxvi. col. vii. volu. iii. tamen nihil facit consensus partium contra talem defectum forme omisse propter decretum annullatinum in textu positum / per ea que luculentissime cumulaui in capit. tibi. supra de rescript. not. Alexan. consilio. xxxi. opportune / volu. ii. vbi etiam ponit de eo qui promisit non allegare nullitatem cum iuramento / et decidit per multa promissionem valere / et hoc nisi promissio redundaret contra publicam vtilitatem l. senis iuncta l. cum de bonis. §. primo. ff. ad legem falci. et hoc ne timore pene fiat peruersio publice vtilitatis: vide que late tradit de exceptione nullitatis sententie Calca. in consilio. xvi. nume lv. cum sequen. lata.

¶ Et attende quod tales sententie inualide per solum principem validantur per doctrinam quam citat Ald xan. in consilio. cliii. col. fina. videtur prima / volu. ii. vbi dicit / quod solus princeps velidat inualidum. iii. questio. vi. hoc quippe cum concordan. allega. per glo. in capi. quanto. in verbo. puri hominis. supra de translatio. episcopi.

¶ An autem sententia nulla possit per iudicem appellationis confirmari: vide per Decium con. ccccxlix. nu. xvii. visis et consilio. cccclxxxiii. nu. viii. pro resolutione

¶ Et an siia nulla possit consensu partium validari Decius con. cccclxxv. nu. xxxv. in causa qua Mantue / vbi dicit quod non po. test tamen approbari vt valeat in vim pacti et conuentionis glo. et ibi Bar. in l. ii. C. communia vtriusque iudic. idem Bar. in l. i. col. i. C. qui pro sua iurisdi. tradit et latius idem Dec. con. 488 nuxvii. in causa et lite notat Calca. con. viii. isto titu. in versieulo nec obstat si dicitur

¶ Et si queras an senia nulla possit exequi vide Neapol. deci. cclxxxiii. diu est / et Io. de mol. in co. cxxvii. et con. cxxx.

¶ Item an sit extincta inrisditio per sententiam nullam vide Io. de Imol. in con. xcvii. nu. x. in causa que vertitur / vbi dicit quod non vt legitur in l. iiii. C. de accusa. et in l. praeses. C. quo modo et quan. iudex. Secus in delegato no. in l. iudex de re iudi. ff. et in. d. l. iiii. et in l. si vt proponis la i. C. quomodo et quando iuder

¶ Et sic non obstat quod ex quo iudex semel sententiauit / non potest amplius se intromittere per id quod legitur in. di l. iudex: quia illud procedit quando siia est aliqua licet iniquanvel quando fuisset delegatus / sed fuisset nulla: et est iudex ordina. rius: quia illam tullit / quia tunc hoc non obstante / potest de causa se intromittere et iustitiam partibus ministrare per no. per glo. et doc. in. d. l. si index. et in d. l. si vt proponis et in. d. l. iiii. Prob.