Titulus 11

ILlegitimi qui possunt dici etiam sunati sint ex vero marito et vxore / vt puta si vxor et maritus se absoluant a vinculo coniugali in casua iure permisso: et maritus ordinetur quamuis ipsi maritus et vxor dicantur conium cti in vero matrimonio: si tamen conmisceantur et generent / filii inde natierunt illegitimi / testis est glo. in capi. ministri. lxxxi. di. que subdit quod plus peccat cum ea quam cum soluta. Probus

ILlegitinos vnum dic in proposito quod illegitimi spurii / et alii / ex damnato conitu nati / sibi succdunt et matres / et ipsi matribus fratribus / et aliis Ioh. de Anania con. xcv. visis et ponderatis. Probus

¶ Difficilem. Allegatur istud quod in difficilioribus princeps se reddit difficiliorem / vnd. talia non dicuntur commissa not. Alex. allegando Io. mo. hic. in con. lxx. col. i. magnificus. vol. vi. vbi subdit quod per matri. monium ex dispensa tione pape contractum / non legitimantum incestuosi nisi de eis fiat mentio allegat l. Paulus alias in cipit eum qui cum ibi nota. per Cy. ff. de sta. ho. et ibi not. Guil. Bar. et Bal. in l. et si contra. C. de nup. quod nota / quia contra opi. hostien. et sequaces hic pro intento Io. mo. vide Alex. con. xxxvii. col. fi viso titulo. vol. iii. et latius in con. cxcv. nu. 6. asumo volu. ii. et con. xxxvii. colum. iii. in causa mota volumine primo. Probus.

¶ Sed hec glo. Id non conuenit argn. eorum que traduntuea pol. deci. ccclxxxxiiii. nu. x. Non ponam casum / quod boni doctores se concordant cum glo. detractores vero diuertunt a glosis.

¶ Ulterius dici quod hic / et plerisque aliis in locis clareapparet quod Io. mo. fuit glosator huius libri quod fatetur Bar. in l. non solum. § morte. nu. ix. ff. de noui oper. nuncia. ibilatius tractauit Io. mo. Car. glosator sexti.

¶ Fuit enim primus. qui super hoc volu. vi. scripsit prou. habeo ab archiuis collegis de cardineto huius ciuitatis Lntetie / prope ianuam sancti victoris sito quod fuerit glosator (et am ordinarius huius libri sexti apparet) quia tot quot repoeruntur exemplaria cum tex. ipso de scripte sunt glo. he¬

¶ Accepi enim a senioribus nondum vita functis / quod glosiipse temporibus suis publice et in scholis vniuersitatis Aure lianen. interpretabantur prout temporibus nostris glo. Io. andiexpeditur. Et ideo haud mediocris videtur authoritatis opinio Io. mo. quia glo. dicitur contra quam non licet de facili inuehi alias dicitur somnium dicit Bal. in. c. contingit. nuxxi. supra de dolo et contu. dum ait quicquid Bar. somniaueri quod plerumque accidit doctoribus volentibus infr ingere opiniones glo. que dicuntur naues per quas nautgamus pr hoc vastum pelagus iuris ducentes nos in portum clarevt ritatis: vt eleganter dicit Saly. post Richar. de Saly. in l. i. C. de pactis / refert tho. fer. cautela. xvii. Probus

¶ L legem. Uide Alex. in con. ccii. perspectis verbis vol. vi. vbi plura quo ad illam legem dicit. Probus

¶ Due. Uide Decium con. cccxxxviii. in casu proposito Domi. in con. xxxiii. Probus

¶ Tolluntur. Et sic expirauit / cum ipso principali / facit texin. c. si pauper clericus infra de praeben l. terminato de fruc. et it. expen. C. l. titia seio. §. vsuras de leg. ii. c. suggestum. supra de deci. vbi causa priuilegii finita / finitur ipsum priuilegium: que et alia faciunt ad questionem tactam per Petr. de Ancha. con. cccxciiii. dubium est in hoc / quod si contracta est sacietas vsque ad triennium et vnus posuit operas / alius pecuniam: cum pacto quod istud capitale quod est pecunia non possi reppeti vsque ad triennium si in fra dictum tempus dissoluta fuerit societas per mortem alterius poterit statim reppetipecunia non expectato triemnio. et ratio quia cessat causa vt delicet societas que finita est post mortem iuxta illud mors omnia soluit no. in l. pe. ff. si cer. pe. nec transit ad heredem socii l. actione. §. morte. ff. pro socio pro quo vulgari habes at tendere ad eaque tradit Iason in con. 5. col. v. vol. iii. quod pronepos conceptus et natus post mortem aui / ni hil ei attinel. si quis filio exheredato in prin. vbi Bar. ff. de iniusto testa. Probus

¶ Secundum ius hic verificari dicitur / quod sicut de dispoitione iuris communis non oportet in priuilegio pape mentionem fieri / sic nec de statuto: quod continet ius commune / ciconcedendo primum: videatur scire secundum: pro hoc allegatur l. ii §. diuus secundum vnam lecturam. ff de sepul. viola. no. Inno. et hostien. in. c. i. de res. quod tamen non placet / per ea que sequum tur hic per Io. mo. quod late comprobat Alex. in con. cxcv. col. fi. assumo. vol. ii. vbi subdit in fine / quod debet semper fieri mentiode statuto etiam disponente idem quod ius commne ne impetratio de surreptione infringi possit: et ita intelligitur quod hic dicit Io. mo. et alii post eum.

¶ Et sic multo magis quando statutum in totum non est conforme iuri communi / sed solum pro parte tenet ius commune / et pro parte ius speciale / quia tunc. de eo debet fieri metio / perinde ac si totaliter foret contra ius commune ita de terminat Inno. in cap. veniens cum quo alii supra de prescrip. Probus

¶ Non tamen / Uide Franc. Areti. in reppeti. cap. primi. col. ante pe. post alios de res. supra Probus

¶ Statutum iuratum / Licet papa vel imperator cassetconsuetudinem / vel statuta / non intelligitur / tamen cessare statuta iuramento firmata istud late firmat Alex. concii. nume. xi. cum statutum vol. iiii. prout nec est verisimile. not. Iason in con. 173. col. antepe. circa primum vol. 4. vbi subdit quod generalis constitutio vel statutum disponens contractus non insinuatos officialigabelle esse ipso iure nullos: non extenditur ad contractus iuratos. Roma. com. 317. ad finem in casu proposite consultationis circa celeberrimorum doctorum latius istud deduxi in. c. fi. in verbo indulgentie. supra de rescraPro quo facit quod citat Domi. in con. lxxxiii. in princi. Opponitur / quod licet clausula remotiua dispositionum contrariarum posita in rescripto / vel priuilegiis / remouea. illas specificatas / non tamen tollit quatenus sunt iuram to roborata not. doc. post tex. in. c. constitutis. supra de res. idem Alex. coi. xxxviii. nu. v. visa petitione vol. iii. et ibi late et consil. liii. col. pe. visis eo. vol. Et con. cxxv. col. fina. vol. primo. Intellige procedere hec / nisi adsit clausula motu proprio: quia tunc clausula non obstan. tollit etiam iurata pro quo Domi. hic et latius Feli. in cap. constitutus. col. 4. supra de rescrip. Refert Claud. de Seissello in l. si quis iniqiuum. colii. ff. quod quisque iuris / vbi ponit alios effectus clausule motu proprio. Probus

¶ Precedentium / Uide que not. Alex. in proposito conxxx. post prin. ponderatis narratis. vol. v. Probus

¶ Non papa / Licet papa canonibus sit solutus: secundum canones tamen viuere debet / ne quod aliis prohibet sibi licere putet. Legem enim quam tuleris ipse patere. C. de legib. digna vox quod intellige secundum Prepo. Alex. in cap. non liceat. xii. q. ii. col. prima: quando causa vera non est: vel si vera non sufficiens est: et tunc nonlicet aliquar tenus a iure deuiare. d. l. digna vox. et cap. si ea destruere: c. institutionis. xxv. q. ii. c. iustitie. xi. q. i. pruenit.

¶ Quando autem causa subest: licet minus sufficiens: est conclusio quod non deceat / sed magis excusatur

¶ Caueat ergo papa in dispensationibus faciendis: in proui sionibus beneficiorum. Caueat inquam generaliter in gratiis: faciendis: vt pure et grati eas faciat / et ex iusta causa de quo per eundem prepo. in. c. consequens. xi. di¬

¶ Pro praemissis vide quae in simili notat Domi. in co. lxiiii. col. 1 pro declaratione quesitorum

¶ Ulterius. Adde vnum satis et quasi pene incredibile / quod papa tantam habet potestatem circa ius positiuum / vt possit tollere constitutiones et consuetudines etiam quo ad effectus praeteritos: notat Panor. in. c. per venerabilem. supra. qui fili. sunt legitimi et ideo a lege reputatur sanctus / et praesumitur vti celesti arbitrio l. i. in fine. C. de summa tri. et fide catho. Car. in cle. ia. de probatio. Probus.

¶ Non iustificant. Uide que in proposito tradit Alex. in com. cxcv. col. fi assumo. vol. ii. Probus

¶ Sunt restringenda. Et sic in eis non habet locum extensio de vno casu ad alium / per ea quae not. in autem. quas actiones C. de sacrosanc. eccle. et in. c. quod traslationem et ibi Panor et in. c. excommunicatis. de offi. lega. et per Inno. in. c. fi. supra de offi. archid. Benedic. de benedic. con. i. col. ii

¶ Hinc Domi. con. xxxiii. col. v. pro examinatione / dicit quod verba posita in literis dispensatoriis odiosis / et stricti iuris que possunt intelligi in potiori significatum et in minori / senper intelliguntur in minori significatu: glo. in. c. literis. supra de tempo. ordi. tex. in. c. fi de praebend. et. c. cum in illis. primo Rdspon. et. c. quamuis i. eo. ti. hoc lib. Probus

¶ Sortita. Idem Io. mo. in. c. cum expediat. supra de elec. Uide Pet. de Ancha. con. 4o4. tria dubia. Calca. con. xx. col. 1. vbi ponit ad regulam. iiii. limitationes. Probus

¶ Non curatur. In proposito Bal. in. c. cum in cunctis. nu. s§. supra de electio. dicit quod dispensatio super natalibus est communis iuris vulneratio: et ideo ipsa non restituit quem natalibus sed claudit defectum natalium / in eum casum tantum superquo inuenitur dispensatum: vt in. c. sequem. secus dic de legtimatione: vt late dicitur per nos in trac. nostro de manda. apo. expediendo late materiam huius ti. Probus.

¶ Dispensationis: quae dispensatio facit esse licitum: id quod sine dispensatione erat illicitum: not. glo. in verbo illicite in c. Dudum. supra de elec. et deffendit dispensatum a pena canonis / quam incurreret sine dispensatione. c. cum ex eo de elec. hoc lib. c. de multa de praeben. no. Domi. consi. 82 colum. fin. Bonifacius. Probus

¶ Futura. Uide que pro hoc tradit Alex. in con. cxc. nu. ix. Ma ture digestis. vol. ii. Probus

Qui paratur. Uide Neapol. deci. 86. in causa petitionis Philippus Probus

¶ In omnibus. Uide pro intento. Alex. con. ii. visis condicillis: vol. i. et latius per Decium. con. 365 viso consilio: et sequantiet con. 319 nu. v. conclusionem. Sozl. con. 226. questio praesentis consultationis vbi vnum subdit notabile / quod quando legitimatus dicitur haberi pro legitimo illud est verum ex nunc. videlicet a tempore ipsius legitimationis / et non retro a tempore natiuitatis: quod procedit maxime quando legitimatio est in praeiudicium tertii: vt dicitur de secundo genito legitimato / quia primus genitus illegitimus non legitimatur: vt dicatur primogenitus / et priuilegia primogeniture habeat Io. and. in regula sine culpa.

¶ Pro hoc. Uide etiam eundem Sozi. con. 230 col. fi viso testamento. Adde ipsum Alex. pro themate con. lxxxii. visis duobus testamentis. vol. vii. vbi dicit quod spurius legitimatus a comite palatino / non dicitur esse legitimus: et ex legitimo matrimonio procreatus. c. innotuit cum ibi non supra de elec. cum aliis iuribus et infinitis auctoritatibus ibi per eundem Alex. adductis: vbi subdit quod ita communis opinio se habet.

¶ Preterea ad vnum in puncto legitimationis video attendendum quia repperio illam fore quid diuiduum: quia filius potest legitimari hoc acto: quod in certa parte tantum succedat no. Alex. con. xxv. nu. viii. circa primum dubium. vol. 1 Antho. de butrio: in. c. per venerabilem in versi. Sed est dubium an pater. supra qui filii sint legiti. vbi innuit quod ita inuenit tenere Bar. in l. quesitum. ff. de adop. in repor. antiq. per tex. in. c. 1 de filiis na. ex matrimo. ad morga. contracto in vsib. feudo. Idem tenet Paul. de castro in scilicet pactum. C. de colla. vbi dicit se consuluisse / quod valeat legitimatio facta cum hoc / quod filius succedat in eo quod patri placuerit allegat tex. in d. c. primo et illud quot no. Io. an. in addi. ad specul. in ti. de suc. ab intesta. §. fi. in additione incipiente vbi hoc dicit rof. et ait quod tunc non est propria legitimatio / sed dispensatio / cum non sit legitimus quo ad omnia. Ista ratio non placet quia contra doctrinam Io. mo. hic tamen praemissum intentum firmat Alex. con. clxxxiiii. vltra ea. vol. vii. Unde an filius possit legitimari post mortem patris per Iaso. in con. cxxvii. dubitatur vol. 4 et pro intento Pet. de Ancha. con. c. ccxxv. videtur prima facie et Alex. con. 187. videretur vol. v. cum duobus sequentibus et con. xxx. col. i. iuxta ea vol. 4. et con. li. viso vol. ii. vbi ponit de clausula. Sine preiudicio venientium ab intestato.

¶ Postremo dici quod in legitimatione requiritur consensus illius qui legitimatur si consentire possit. Et ratio quia legitimationem intrat potestatem alterius / vt vtrunque probat Iason in con. cxxv. col. 4. pondus. vol. 4 Probus

¶ Iuxta / hec est dictio que vario exponitur modo secundum materium subiectam / vt patet in l. omnes. et l. pe. de aque duc. libro. xi. C. Sozi. con. ccxi. col. prima. breviter de qua dictione vide per Domi. in con. cviii. Probus

¶ Ubi mitius / Tex. in l. prima. §. sed et si quis. ff. de car. edic. concor. sunt in glo. c. fi. supra de offi. delega. Probus

¶ Ipso iure / Uide corneum con. xcviii. in his tamen non obstantibus.

¶ Quanquam videatur in tertia parte Alex. con. xcv. nu. 7. requisitus vol. vii. vbi subdit id procedere siue subreptio siue obreptio fuerit causa inductiua et finalis ipsius gratie / siue impulsiua: adeo quod etiam si concedens cessante subreptione fuisset concessurus: sed non ita de facili seu leui vitiatur concessio. c. postulasti. supra de rescrip. Idem Alex. con. clxi. in fine visis narratis vol. vii. late Domi. in co. lxiii. dubia. Probus

¶ Stricti iuris / Idem Ioh. mo. in cap. solet de senten. excommuni. vide que pro comprobatione huius dicti tradit Calca. con. 26. nu. 20. stante casu. Probus

¶ Litere de gratia / Ad dicas verum nisi vergant in preiudicium tertii quia tunc possunt dici etiam stricti iuris id est stricte interpretari per id quod citat Alex. de immola. conclxxxvii. nu. xvii. in hac causa vol. iii. quod bulla apostolica quatenus concernit interesse et preiudicium terti / debet stricte interpretari ca. super eo. de offi. deleg. lex ex facto. ff. de vulga. etiam secundum ius commune debet interpretari l. si quando in prin. C. de inoffi. testa. Probus

¶ Gratia / Que dicatur gratia vide per Alex. con. vii. col. prima. vol. vii. et Io. mo. in cap. cupientes. nu. cxxx. supra de elect. Et in dubio an dicatur de gratia aut de iustitia / attende ad Domi. con. lxv. col. vi. discutiam vbi concludit quod tunc dicitur de iusticia. Probus

¶ De iusticia que est habitus bonus ius suum vnicuique tribuens: secundum suam dignitatem. Maioribus quidem reuerentiam: Minoribus disciplinam: Deo religionem. Pare. tibus obedientiam. Paribus concordiam. Sibiipsi castimoniam. Miseris seu pauperibus compassionem. Pro bus

¶ Declarat: In hoc concordant Archi. Io. and. et domi. et idem Io. mo. in. c. iii. de offi. legati. etin. c. super infra de ofifi. delegati. Probus

¶ Et sibi imputet. In simili dic quod quotienscumque aliqui de futuro potest contingere secundum naturam prout: est mors hominis: illud futurum debet considerari et attendo et qui illud non considerat / est in culpa et sibi imputatur l. si quis domum. §. et hoc subiungi. ff. loca l. heres meus. ff. de conditio. et demon. l. fi. § sinautem auaritie. C. communia de lega. et ibi per Cy. et Bal. et per Bar. in l. inter stipulantem. § sacram. ff de verb. obliga. et in l. si idem cum eodem. §. si vnaff. de iurisdi. omnium iudi¬

¶ Ulterius pro hoc vulgari habes quod citat Maria. Sozi. co. lxiii. col. ii. via quam elegisti hec tibi pateat l. si cum exceptio in fine. ff. quod me. causa. Probus.

¶ Et non excepit. Istud facit ad questionem de fideiussore quam soluit vsuras et non excepit quod erant indebite: an eas reperat a debitore / pro cuius decisione vide Io. and. in merin. c. damnum de regn. iur. hoc lib. Probus

¶ Subreptio. Domi. in con. xxxiii. in prin. et con. lii. circa finem vacante / dicit quod multa expressa / vel tacita inficiunt litteras apostolicas beneficiales / que non. vitiant collationes odinariorum: cum prime sint stricte: secunde fauorabiles no. cle. finali de offi. ordi. Probus.

¶ De facto processit. Ude Do. in con. liii. col. iii. Gre. et qui dico. in. c. licet episcopus de preben. Probus.

¶ Simile. Et sic non est idem per l. quod nerua. ff. depo. vt dicitur quod nullum simile dicitur: idem facit quia omnis similitude est contraria veritati: et quoddam figmentum rei / non ipsa res Maria. Sozi. con. ix. col. viii. prosequendo ordinem / qui subdit solere exprimi per dictionem tanque: vvin euanmgelio / tanquam ad latronem existis comprehendere me tamen legitur aliquando veritatis expressiua: vt etiam in euanmgelio tanque vnigeniti a patre quequidem dictio dicitur nota improprietatis no. in l. pect niam. ff. si cer. pe. Bar. in l. i. col. iii. ff. de offi. eius cui mand. ta est iurisditio. Bal. in l. apud antiquos. C. de fur. glo. in verbo tanquam in. c. solite. supra de maio. et obediem. Alex. con. lxxx. col. ii. agnati. vol. vi. Probus.

¶ Compensatio. Uide quae tradit de compensatione Iason in con. 134. col. ii. quantum. vol. 4. quod qui iurauit soluere et actual. ter numerare in ducatis auri / non potest opponere exeptio nem compensationis alicuius quantitatis vel debiti imo necesse habet soluere: prout iurauit. c. ad nostram. primo de iure. iur. secundum vnam lecturam glo. iii. ibi per doc. approbatam quod idem Iason late comprobat ad quem recurre. Probus.

¶ Notatur. Uide tex. in. c. intelleximus. supra de adulter. et in l. viro atque vxore. ff. solu. matrimo. facit. l. in arenam. C. de in offi. testa. vbi glo. dicit. Nil dolosius doloso nil cathilina cothego. Io. mo. in. c. contra: de hereti. 1fra. an istud procedat in osculo vel tactum luxurioso. Dico late in. c. is qui de senten. excommunica infra. Probus.