Quaestio 1

¶ Primus articulus.

QUantum ad primum sciendum est quod aliqua esse sibi equalia potest multipliciter intelligi vno modo accidentaliter 3 vd. alio modo essentialiter et accidentaliter dupsciliter E Me vno modo extensiue scilicet quorum vnum habet tot partes extensas equales non communicantes: quot habet reliquum. et sic proprie aliqua dicuntur eoualia. et sic dicitur in predicamentis quod proprium est quantitati secundum eam equale vel inequale dici. Secundo dicitur aliquid accidentaliter equale alteri intensiue. sicut. forme habentes equales gradus secundum nimerum et intentionem non communicantes / dicuntur equales. et sic albo do remissa est equalis nigredini remisse / quamuis non foret ei similis. Essentialiter dicuntur aliqua equalia dupliciter. vno modo quorum vnum habet aliquam per fectionem essentialem et quidditatiuam et aliud habet vnam aliam perfectionem quidditatiuam essentialem equalem per¬ fectioni quidditatiue alterius. et isto modo quecumque duo indiuidua eiusdem speciei dicuntur equalia proprie quidditatiue. Secundo dicuntur alique res equales essentialiter / quorum vnum est aliqua perfectio et alterum est ea dem perfectio essentialiter. et sic nulla creatura potest esse alteri equalis: cum nulla possit esse plures res. etc

¶ Secundo sciendum est quod tot modis potest dici ali quid inequale alteri sicut dictum est de equali. cum tot modis dicatur vnum oppositorum quot modis dicitur

¶ reliquum. et sic dicitur inequale vt prius.

¶ Tertio sciendum quod ex quo omnis. equalitas fundatur super ratio nem quantitatis (etiam in diuinis) si ergo ibi ponatur aliquo modo equalitas: oportet consequenter poni ibi aliquo modo quantitas. Est autem quantitas duplex secundum phenm scilicet continua et discreta. continua diuiditur in quccessiuam vt tempus: et permanentem vt corpus linea. etc Sed secundum augustinum possumus dicere quod quedam est quantitas perfectionis et non molis. et ista potest esse fundamentum equalitatis in diuinis.

¶ his premissis sit prima propositio ista Possibile est esse duas species equales accidentaliter ex tensiue et intensiue. patet quia albedo potest esse equalis intentionis et extensionis sicut nigredo.

¶ Secunda propositio. non est naturaliter possibile esse duas species equales essentialiter primo modo. probatur quia iste due species non plus differrent est sentialiter quam duo indiuidua eiusdem speciei. ymo forte simpliciter est impossibile etiam secundum diuinam potentiam. quia vid etur sequi contradictio. scilicet quod due species essent qua tamen non differrent specie. quia essent equais perfectionis quidditatiue.

¶ Tertia. Non oportet omnia equalia esse similia: patet ex prima.

¶ Quarta. Impossibile est duas aut plures creaturas esse equales essentialiter secundo modo. pro batur quia nulle plures creature possunt esse eadem essentia

¶ Quinta. Omnis equalitas requirit distictionem realem in extremis. patet quia licet quodlibet sit idem sibiipsi nichil tamen potest esse equale sibiipsi.

¶ Sexta propositio Ticet ad hoc quod aliqua dicam turisimilia. sufficiat quod participent qualitatem eandem secundum speciem: non tamen sufficit ad esse equalia parti cipatio eiusdem quantitatis secundum speciem. et in hoc patet differentia inter similitudinem et equalitatem. prima pars patet quia omnia participantia albedinem eo ipso sunt alba. et omnia alba sunt similia. secunda pars patet quia aliter ones linee essent equales: quod falsum est. et comsequentia est nota cum participent ones hanc speciem praetitatis que est linea.

¶ Secundus articulus.

QUantum ad secundum articulum sit ¬ prima conclusio. Nulla persona diuina est equalis alteri persone diuine accidentaliter vel secundum extensionem vel secundum intensionem Patet cum nullum accidens sit in diuinis personis. nec aliqua quantitas molis vel gradualis nec ali qua persona diuina potest intendi vel remitti¬

¶ Secunda conclusio. Nulla persona diuina est equalis alteri essentialiter primo modo equalitatis essentialis. scilicet quod vna persona habeat perfectionem. quidditatiuam essentialem: et alia habeat vnam aliam essentialem. Probatur quia vna est omnium communis essentia: ergo. e

¶ Tertia conclusio. Quelibet persona diuina est equalis alteri essentialiter / secundo modo essentialis equalitatis / sic scilicet: quod quecumque magnitudo / quecumque perfectio / quecumque potentia / est vna persona vel in vna persona: est alia vel in alia. patet per magistrum libro. 2. distinctione decima nona. et satis nota est. ideo non probo eam cum et sufficiat fides et auctoritas sanctorin multis locis per magistrum allegatis / distinctionipus septima / decima nona / et vicesima.

¶ Ex qua sequitur quarta conclusio responsalis d quesitum: quod persone diuine sunt equales duratione nagnitudine set potestate / primum patet / quia coeterne. se cundum quia quelibet immensa. immensus enim pater lmensus filius etc. tertium patet quia quelibet omnipotens. ibidem ormipotens pater etc.

¶ Item sicut supra ad oppositum alsegatum est: nichil in hac trinitate prius autem postelius et cetera.

¶ Quinta conclusio. Ticet filius potest facere quicquid potest facere pater: non tamen potest producere quamlibet rem quam producit pater. Prima pars probatur quia nichil est factibile nisi ad extra: et quicquid agit vna persona ad extra / hoc idem agit tota trinitas. cum oprera eius ad extra sunt indiuisa secundum augustinum Secunda pars patet quia filium potest producere pater. quem non potest producere filius. quia nichil potest producere se¬

¶ Sexta conclusio sequens ex duabus immediate precedentibus. quod nullum producere adintra cadit subobiecto omnipotentie diuine communi tribus personis. probatur quia sequeretur: quia spiritus sanctus nichil producit adintra quod non est omnipotens. quod falsum est. consequentia nota est de se. Similiter sequeretur quia non potest produncere filius funtum quod esset non omnipotens. Simiiter ipsa essentia nichil producit adintra et tamen est pitnipotens.

¶ Ex quo infero quod esse omnipotentem non est esse potentem ad quodlibet producibile producendum. patet ex conclusione. patet etiam quia filius est omnipotens et tamen non est potens producere se producibilem. simili ter de spiitritusancto / et essentia

¶ Secundo infero quod persona non dicitur ideo omtisporens. quia possit facere quicquidui non implicat contrandictionem. patet. essentiam diuinam esse / non implicat contradictionem et tamen nulla persona potest facere ipIde esse: ergo.

¶ Septima conclusio. Qiuina omnnipotentia: non gene exprimitur per posse facere / quicquid fieri non implicat contradictionem. probatur quia peccatum fieri non implicat contradictionem: et tamen omnipotens deus non potest peccatum facere ergo.

¶ Ex quo infero quod aliqualiter potest esse: qualiteriesse / deus per omnipotentiam suam / immediate non poest facere. patet quia sortem lesse ipeccatorem est ali Maliter esse / et tamen. etc.

¶ Ex quo secundo infero: quod hec consequentia non valet deus non potest peccare / ergo est aliquamliter nullipotens. quia nullipotens et nichil potens equipolent ergo.

¶ Octaua conclusio. Omne factibile: et solum tale cadit sub omni potentia: quod fieri ab omnipotente / non claudit contradictionem. probatur quia nichil repugnans fieri abomnipotente est obiectum omnipotentie. et quodlibet aliud est obiectum eius ergo.

¶ Correlarium Nullum necesse esse cadit sub oblecto omnipotentie. patet quia taliter repugnat fieri vel factum esse ab omnipotente siue a quocumque aliqu

¶ Secundo infero quod peccatum fieri a deo immediate: repugnat diuine omnipotentie: patet ex dictis.

Tertius articulus.

QUantum ad tertium articulum prosolutione primi argumenti principalis quod fuit istud pater est prior filio: et filius prior. spiritus sancto: ergo divine persone non sunt equales duratione. antecedens probatur quia pater est principium filii et principium. est prius natura principato igitur.

¶ Sit ista prima propositio Ticet vna persona in diuinis sit princicipium alterius persone in diuinis nulla tamen proprie dicitur causa alterius. prima pars patet per beatum augustinum in pluribus locis vbi vult quod pater est principium filii et pater et filius principium piritus sancti et pater principium totius trinitatis. secunda pars patet discurrendo per omnia genera causarum. Secunda propositio Ticet omnis causa sit principium non tamen econuerso omne principium est causa illius cuius est principium. prima pars patet cum quaeliet causa sit alicuius primcipium extrinsecum vt efficiens et finis sui causati / vel intrinsecum vt materia et forna. secunda pars patet per precedentem propositionem.

¶ Tertia propositio per prius aliquo modorum priorit atis / est patrem esse principium in diuinis diuilarum personarum aliarum ab eo quam trinitatem esse prim cipium. creaturarum. probatur quia primum est simplicit necessarium. secundum vero scilicet trinitatem esse primcipium creaturarum est contingens / et intelligo principium in ctu principians. Preterea sicut postea dicetur quam do occurret in secundo. productio creaturarum presupponit productionem personarum in diuinis ergo productio per¬

¶ sonarum est aliquo modo prioritatis prior. Quar¬/¬t ta propositio. Ticet in diuinis sit ordo originis intersonas: non tamen est ordo inter easdem. priorit atis et posterioritatis nisi vt alias dictum est: scilicet prio titatis a quo. prima pars istius propositionis probatur. quia vna persona est ab alia / sic quod non econtracilicet filius est a patre et non pater a filio. secunda pars patet per athanasium in hac trinitate nichil prius aut posterius.

¶ Contra secundam partem prime propositionis est pamascenus libro primo capitulo vndecimo. quae vult praepatrem esse causam rilii. quandoque etiam augustinus vide a tur velle quod pater sit causa essendi filio. vt aparet in qseptimo de trinitate. et ponit magister. libro primo distinctione quinta capitulo primo.

¶ Contra secundam propositionem est aristoteles est quarto methaphisice dicens. causa et principium sunt dem. et commentatori primo phyesicorum. efficies et principium habet pro eodem. Contra quartam propositionem est idem aristoteles primo posteriorum dicens. principium et primum sunt idem Ad primum dicitur quod vsus grecorum fuit talis. sed debet glosari causa idest principium. Et consimiliter vbicumque inueniatur vel ab augustino vel ab aliis. Ad secundum concedo quod causa et principium sunt idem sed non conuertibiliter. sicut homo et animal non sunt idem conuertibiliter.

¶ Ad tertium. dico cum doctore meo domino egidie libro primo. distinctione vicesima nona. q. 1. quod dictum phoph losophi habet veritatem in creaturis vbi quicquid et principium alterius est ipsi prius. In diuinis autem vbi est solum ordo originis / absque prioritate (quia ibi vna per sona est ab alia / tamen non est prior ea) ideo est ibi dare sic principium quod non est primum.

¶ Ex hiis patet responsio ad argumentum primum principale neganda est prima propositio. ad probationem negatur consequentia vt docet quarta propositio. Pro materia secundi principalis argument primo premitto quid sit intelligendum per perfectionem. simplicitur / secundo ponam propositioes / tertio ad formam raspondebo Quantum ad primum dico quod perfectio simplici ter dicitur omnem illud quod in quolibet supposito absoluteconsideratolsub ratione suppositi non determinando naturam cuius sit suppositum / est melius ipsum quam quod cumque impossibile sibi.

¶ Ista descriptio colligitur ex dictis anselum mon. capitusro decimo quinto et ponitur a doctore subtil8. quole. q. 5. articulo secundo. et per incompossibile intelligitur incompossibile positiuum non priuatiuum. quia si intelligeretur incompossibile priuatiuum: quelibet res positiua esset perfectio simpliciter. cum quelibet melior sit sua negatione. positiuum enim est negatione melius.

¶ his premissis sit prima propositio ista. in diuinnis non est nisi vna perfectio simpliciter et vnica. probatur quia ibi non est nisi vnica bonitas / et vnica perfectio infinita. que est ipsa deitas siue diuina essentia et omnis perfectio dei est immensa simpliciter ergo pro positio vera

¶ Secunda propositio Nulla perfectio simpliciter est vna persona diuina vel in vna quae non sit in qualibet persona diuina vel non sit qualibet alia. probatur quia aliter persone diuine non essent equaliter perfecte.

¶ Tertia Ticet generatio actiua: spiratio actiua / paternitas / vel quelibet relatio orginis in dinnis sit perfectio simpliciter ydemptice siue fundamentaliter nulla tamen relationum praedictarum est perfectio simpliciter sub ratione sua formali. scilicet qua vna proprie tas distinguitur ab alia / vel per quam vna persona disi guitur ab alia. prima pars probatur quelibet relationum praedictarum est essentia diuina que est suprema in fectio / nichil enim in diuinis fundamentaliter distinguitur ab alio. secunda pars probatur quia relationes originis de se inuicem negatiue predicantur praedicatione forali / ergo si (vt sic) essent perfectiones / vel aliqua earum diceret perfectionem simplicitur: sequeretur quod vna perfectio non garetur de vna persona / quae non negaretur de alta quod est fim Consequentia probatur quia hec est vera paternitas non est filiatio. similiter hec / generatio actiua non est spiratio passiua. si ergo in formali ratione filiationis per se includitur perfectio simpliciter: cuicunque repugnat filiatio / eidem repugnat illa perfectio. sed filiatio repugnat patri siue paternitati et spirationi passiue ergo aliqua perfectio deficit patri. quad est falsum et impossibile. Ista propositio est doctoris subtilis octa uo quotlibeto. q. 5. vbi eam probat satis diffuse et sufficit / videat qui vult ibi.

¶ Quarta propositio. licet essentia diuina sit plura supposita quam spiratio actiua: nichil tamen est plura quae aliud. prima pars patet quia essentia diuina est tria super posita. spiratio autem actiua est tantum duo. scilicet pater et rilius. secunda pars probatur. primo de creaturis quia nula creatura est plura ergo nulla creatura estplura quam aliud. secundo probatur de deo vel de essentia / quia essentia non est aliud a spiratione actiua nec econuerso: ergo essentia diuina non est plura quam aliud

¶ Ex hus ad formam secundi principalis negatur antecedens illud / in patre est aliqua perfectio que non est in filio. etc. sicut patet ex secunda et tertia proposi tionibus. Ex alio etiam non valet argumentum. quia deberet ita argui aliqua perfectio / est in patre scilicet generatio actiua / et talis non est in filio ergo aliqua perfectio est in patre qua non est in filio. modo sic arguido antecedens est falsum. quia eadem omnino perfectio que est pater est filius non enim sunt distincte perfectiones geratio actiua et filiatio sed sunt vna perfectio vdemptice et fundamentaliter. formaliter vero neutra dicit pecperfectionem. ad confirmationem negatur antecedens istud scilicet essentia diuina est maior quam filius. quia filius non est aqua perfectio que non sit essentia diuina nec econuersPro solutione terti argumenti pono aliquas propositiones deinde respondebo ad formam. Pri

¶ ma propositio. Contingit sic patrent posse generare filium in diuina natura quod ex non posse arguitur non om nipotens. probatur quia ex non posse producere. filiun seu verbum arguitur in diuinis non posse esse verbum productum vel noticiam productam: ergo ista natura si non potest producere verbum / non est natura intellectua lis perfecta. ergo nec omnipotens / iste consequentie satipatent ergo propositio vera

¶ Secunda propositio Non plus arguitur filius non omnipotens vel imperfectus / ex hoc quod non potest producere aliud verbum: quam arguatur pater ex hoc quod non potest secundum vel tertium verbum generare. pro batur quia si pater non potest secundum vel tertium verbum generare: non dicitur ex hoc aliquo gradu potentie carere. Sed mere ex hoc quia esse plura verba est impossibile. sic etiam in filio non est ad impotentiam quod non potest aliud verbum gratiare quia hoc est impossibile esse

¶ Tertia propositio. Aliquod non posse antecedit. ad deum esse omnipotentem. probatur quia non posse alium vesecundum filium generare / similiter non posse creando aliquid inesse producere nisi infinite imperfectius diuina essentia / antecedunt ad dcum esse omnipotentem

¶ Ex qua sequitur quod in productione diuinarum personarum que sunt simpliciter eadem essentia indiuit

¶ sibilis nature: nichil valet talis consequentia / a potest producere .b. et. c. non potest producere b. ergo. a. est potentior. c.

¶ Item non valet ista consequentia. a. solus potest producere b. et non potest solus producere. d. ergo. maior virtus requiritur ad producendum d quam b / patet quia pater potest solus producere verbum / et non potest solus producere spiecie sanctum immo / nec creaturam et tamen non valet consequentia

¶ Ex qua sequitur quarta propotio quod aliqua diuinarum personarum ali quem (qui infinitum quoddam est potest producere sola et imperfectissimum scilicet materiam primam non potest producere sola¶ Ex his ad formam argumenti nego antecedens / ad probationem cum dicitur pater potest grastioare etc. patet quid dicendum per sextam conclusione secundi articuli qui fuit quod nullum producere ad intra cadit sub obiecto omni potentie communi tribus personis. Et ad confirmationem cum dicitur quod hec est bona consequentia filius est nullipotens ergo non potest etci. ergo hec erit bonafilius est omnipotens ergo potest grastiare: conceditur prima consequentia et negatur secunda. Et si dicatur augustinus arguit sic filius non generat / non quia non potuit sed quia non oportuit / ergo potuit gratiare Rnondeo cum magistro et cum doctore subtili quod intelligitur non quia non potuit id est non quia impotens fuit / quia nion ex in potentia fuit. et sic est finis quaestionis