Quaestio 1

¶ Primus articulus.

Quantum ad primum premitto distinctionem: quod sacramen sita noue legis esse viatori ad salutem neccessaria potest dupliciter intelligi. vnomodo de necante absoluta. Alio modo ex ordinatonne diuina supposita. fe de numero et sunfficiem Secundo praemii. otia sacranentorum quo septem sunt sacramenta quae habentur in hoc ergo su. Abluo firmo. cibo. ponit vxor. ordinat. vngit. Per abluo denotatur baptismus qui est sacramentum intrantium imelitiam christi. distinc. 2et. Preter per firmo notatur confirmatio que est pugnantium de consecra. dist. 5. spi¬ ritus sanctus. Per cibo innuitur sacramentum eucharius stie quod est proficientium. vnde et viaticum ditur. et 6. q. 6. qui recedunt. per ly ponit innuitur penitentia que est deficientium et resurgentium de penitentia. distin id est Per vxo rem notatur sacramentum matrimonii quod est in auxilium vel adiutorium. Per ordinat sacramentum ordinis quod est docentium pugnare exhortantium. Per pngit sacramentum extreme vnctionis quod est exeuntium. 26. q. 7. ab infirmis.

¶ vto vay sufficientia. Sciendum Tertio de e0 ti. est secundum magistru quod sacramenta sunt instituta remedia contra anime defectus et vulnera. vt patet ex prologo. 4. Ideo sicut sunt septem defectus sic sunt septem medicamenta septe nario sacramentorum instituta. Sunt autem tres defectus culpabiles scilicet originale contra quod institut est baptismus: actuale mortale: contra quod penitentia: et actuale veniale contra: quod extrema vnctio appropriate instituitur. Alii quatuor defectus sunt penales et pene penitentium defectuum scilicet peccatorum vt est impotentia respectu agendorum contra quam est confirmatio: igno rantia credendorum contra quam ordo quo ordinatus docetur et docere potest: concupiscentia noxiorum quantum ad carnalia contra quod matrimonium: concupistentia oculorum et super bia vite contra quam eulraristia vbi agitur memoria nirabilis humilitatis filii dei in sua passione et memo tia ardentissime charitatis in suiipsius communicatione. M iustitutio Quarto de sacramento vie scienta est. quod baptismus iustitutus fuit Io. 3. Nisi quis renalus etc. sed solenniter mandatos. Pathei vltimo. Euntes ergo docete ones gentes baptisantes eos etc.

¶ Confirmatio Io. 3o. Accipite spiritum sactatum quorum remiseritis preccata etc. Eulraristia predicata Io. 6. sed instituta in cena domini hoc est corpus meum. etc. hoc facite. Ordo etiam in cena domini. quia fecit apostolos sacerdotes dans tis potestatem consecrandi corpus suum cum dixit. oc facite quotienscumque etc.

¶ Gatrimonium appro batum est marci. 14 quod deus coniunxit homo non eparet. sed in paradiso fuit primitus institutum in pro lis officium. post peccatum vero in officium et remedium sypost cpriti incarnationem in officium. remedium et sacramen um.

¶ Extrema vnctio ma. 6. vbi dicitur quod apostolivngebant infirmos oleo et sanabantur

¶ si quod omna sacraQuinto premittendi. neta noneligis: suas efficacias meritorie habent ex christi passione. quod satis innuit augusti nus. 22 de ciui tate dei. caprs id est et lib. 1 caprs. 16. Unde in eius passione in signum huius omnia sacramenta predicta aliqualiter appafuerunt. baptismus in aqua ex latere. confirmatio inpiritu et sanguine Unde corporis examinatione corroboramur vt eius fidem confiteamur vt dicit Aug. super Io. Eultafistia in toto corpore christi vel in tota persona que fuit deo vera hostia. Penitentia in conessione vt penitentia latronis iuxta summum sacerdotem sed christum qordo quia tunc exercuit sacerdotir excellentissimum actum. Patriituonium quia ecclesiam formauit sibi sponsam. Unctio extrema vel in corporis eius vnctione vel melius in luntione sanguinis ex corpore mortuo emanantis.

¶ de sacramentorum diSexto premitru gniate qua vnum sacramentum dicitur alio dignius diuersimode. vnomodo ex effectus quantitate. et sic est baptismus excellens reliqua¬ secundo modo conferentis dignitate et sic est confinmatio. tertio modo rei nobilitate et sic excellit eulrari stia. Quarto siguificatione et sic matrimonium de quo dicit apostolus sacramentum hoc maguum est. Quam to excellentia personali. et sic est ordo. Sex to necess tate et muuere spirituali saltem in adulto et sic penitentia et aliqualiter extrema vnctio. vnde versus. Paor in effectu baptismus / corpus in esse. Coniugium signo maiori chrisma ministro.

¶ y quod predictorum saSeptimo premiti u cranentorum dio unt voluntatis et quinque sunt in adultis necessitatis duo voluntatis sunt ordo et coniugium ad que nula lus obligatur pro nunc et inter quinque que sunt necessi tatis vnum simpliciter est necessitatis et hoc vel ienre vel in voto vel equipollens. vt puta baptismus de cone. distin. 41 necessariuui. et capitulo non potest. Sed reliqua sunt necessitatis aliquo modo / quod patet de singulis et primo de confirmatione. Nam confirmatio si fieri potest non est omittenda de conse. distinquarta. Nullus ministrorum. Eulraristia est necessitatis in vdoneo: probatur de penitentiis et remissionibus. Omnis vtriusque sexus. Penitentia est necam adulto de communi lege. de peuitentia distinctio. prima. non potest. Extrema vnctio si haberi potest non desbet omitti. 2 6. q. 7. capitulo primo.

¶ Secundus articulus.

Quantum ad secundum principale sit prima conclusio.

¶ Sacramenta legis euangelice non sunt viatori ad salutem necessaria simpliciter et absolute / probatur quia sine sacramentis visibilibus deus posset vnim quemque saluare ergo. consequentia nota ex primo notabili / et antecedens est magistri. libro quarto distinprima in prologo

¶ r¶ Gacramenta noSecunda conclusiu ie legis sunt recessaria ex dispositione diuina ad salutem et hoc vel in re vel in voto vel in equipollenti. Ista patent ex septimo notabili premisso. Et confirmatur per illud quod habetur extra de baptisino et eins effectu. capitulo Maiores vbi damnatur error dicentium puero non esse necessarium baptismum quia charitas oper it mul titudinem peccatorum. et etiam quoniam marie mas dalene dimissa sunt multa peccata: quoniam dilexit multum.

¶ quod in nullo sacramenTertia conclusio isensibili est vis estectiua salutis aut gratie viatoris. probatur Nulla virtus causatiua est in sacramentis visibilibus vel sensibilibus. igitur in nullo sacrameuto vel sacramentis est talis vis: consequentia nota et antecedens probabatur. quia solus deus est potens creare. Item solus deus est saluator proprie et auctor salutis. Unde non tenetur opinio magistri quam ponit in hoc quarto distinctione quinta. quod creatura possit creare no vt agens principale sed in virtute agentis primi vel vt agens instrumentale. Pro ista questione sciendum quod sacramentum dicitur secundum ethimologiam nominit quiasi sacrans mentem / quod intelligitur quadrue pliciter. effectiue. et sic solus deus dicitur sacrans vel iustificans. et de hoc modo intelligitur presens conclusio. Secundo formaliter et sic gratia vel actus meritorius dicitur sacrans.

¶ Tertio dispositiue et iustentatiue: et sic liberum arbitrium. quarto signis ficatiue et instituliue vt causa sine qua non. et sic sacramentum dicitur quasi sacrans mentem. non diceautem sine qua non coagente proprie deus non pocest agere. sed qua non exsente deus non agit de communi lege / et qua exiestente rite deus regulariter agit gratiam et isto modo esse causam gratie competit sacramentis quia deus taliter ordinauit et isto modo intelligitur conclusio

¶ Ex istis sequitur eclo. Quarta quod aliter gratia est causa iusticie actualis et aliter sacramenta sunt causa gratie. patet quia gratia gratum faciens siue caritas est effectiua actualis iusticie. vt abetur de penitentia distinctione secuuda. capitulo Si quis vbi dicitur quod charitas est operatio salutis in omnibus fidelibus super quo glo. 1. effectiua bonorum operum. Sacramenta autem non sunt cause effectiue vt habetur per tertiam conclusionem igitur.

¶ Quinta conclusio. Quilibet rite suscipiens sacramentum vel sacramenta noue legis suscipit gratiam. hec conclusio. est magistri libro quarto distincti. prima dicentis quod sacramentun est visibilis forma inuisibilis gratie. vt ipsius scilicet gratie ymaginem gerat et causa existat ergo. Dec etiam conclusio. quantum ad sacramentum baptisi mi ponitur a clemente. quinto inconcilio viemnensi et habetur extra de summa trini. et fide ca. capit. primo fidei / et in clementinis. Ex quo patet quod quilibet viator rite suscipiens sacramenta euangelica est in statu salutis. patet quia suscipit gratiam etc.

¶ Tertius articulus.

Quantum adtertium sit. primum dubium vtrum circuncisio cor ferat gratiam Et videtur quod non quia non plus fit in baptismo nisi quod remittitur culpa et infunditur gratia. Si ergo fiebat in circuncisione videtur tante efficatie fuisse sicut modo est baptismus quod est falsum. Oppositum patet quia dicitur in littera quod idem remedium conferebat quod baptismus excepto quod regni celestis ianuam non aperuit secundum bedam.

¶ Tesponsio Prima propositio circunsione conferebatur gratia. probatur in circuncisione remittebatur origmnalis culpa igitur in ipsa conferebatur gratia consequentia: patet quia nunquod est expulsio culpe vel remissio sine infusione gratie antecedens patet extra de baptisio maiores vbi dicitur quod originalis culpa remittebatur per circuut cisionis misterium et damnationis vitabatur pericu lum igitur et cetera.

¶ Secunda propositio quod inbaptismo rite suscepto confertur gratia ampliori et per fectiori et abundantiori modo quod collata fuerit in cur cuncisione probatur quia sacramenta none legis sunt digniora et perfectiora sacramentis veteris legis. hec propositio patet commuuiter per doctores: saltem per beatum thomam libro quarto distinctio. secunda secundo articulo Ex ista conclusione patet ad argumentum dubiante oppositam

¶ Tercia circuncisumo nunc esset peccatum mortale cuilibet circunciso et tempore apitulorum post passionem christi fuit inutilis patet prima pars per apostoluum. et altissiodorenis. insumma. li. quarto. ca. 12. mod incipit de cessatione circuncisionis etc.

¶ Secundum dubium est de sacramentis none legis. vtrum sine susceptione visibilium sacramentorum de comuni lege contra conferatur quod non quia de batismo dicitur nisi quis renatus fuerit etc. li. 3.

¶ Opositum quia totum consistit in voluntate saltem in vedultis quia voluntas remuneratur non opus de penitentia distin. prima Item quia cornelio nondem in christo renato appuit angelus dicens quod oratoines et elemo sine etc artuum quarto.

¶ sespondeo per tres propositiones

¶ Prima homo de comuni lege potest sine sencibilibus sacramentis gramm recipere patet de iudeo penicentie et polente baptisari sed morte praeuentus impeditur Item quia in tali casu sufficit baptismus in visibilis vt extrahi poter ex ca. apitolica extra de praesbitero non barum. et ca. veniens. Secunda aliquis potest per totam vitam suam esse in statu salutis et gratie siue susceptio ne visibilium sacramentorum none legis patet extra de prbre non baptisato apostolica et ca. veniens vt supra allegatum est

¶ Et confirmatur quia sine baptismo non erferuntur cetera sacramenta quia est fuudamentum aliorum omnim vt in ca. praedicto veniens et in ca. si presbiter titulo predicto. Tercia propositio epus in gram si cognoscat senon esse baptisatu tenetur de necessitace salutis velle baptisari baptisatur sensibili et exequi si potest pro istu fal cit argumentum factum pro negatiua per te dubii Et confifratur ex predicto capi. veuiens et concedisti necessarium quarto capitulo..

¶ Tercium dubium. sacramentum collata ab hereticis scismaticis vel aliis in fidelibus valeant ad salutem recipiendi pro non pro illud quid habetur in canone dist. 22. primo ca. praeter hec verbi dicitur quod baptisma hereticorum lanacrum diaboli apellatur oppositum cadicitur disti. et ca. quarto dicitur quod acramentum baptismi collatum a b hereticis seruata forma ecclesie est verum bap. et valet

¶ spondetur per tres propositio. nen: Prima in casum plus prodest ab optimis recipere sacramentum quam ab aliis malis non quia verius conferat et plus sacramenti bonus quam malus sed ex sanctitate et meri tis confer tur quando recipienti aliquod speciale donum quod non conferretur eidem si ab aliquo reciperet patet de baptismo quem recepit constantius abeato silu estro quae mutus fuit a lepra et cui multum profuit sanctitas beati: siluestri.

¶ Secunda propositio quam doque nocet recipere sicramentum a malis ministris patet maxime si a precisis et excommunicatis recipiatur vel a scis maticis quia istis non est communicandum vt patet ex diuersis passibus iuris.

¶ Tertia propositio heretici et alii quantumlibet peruersi verum et impollutum conferunt sacramentum et proficuum ad salutem suscipienti patet illud de sacramento baptismi distin. 3 per totum in decretis et prima qui. ponitur ca. spiritus sanctuns. et in multis aliis capitulis. Ad rationes principales patet ex dictis. Et sic est finis questionis.