Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in libros Sententiarum

Liber 1

Prologus

Prologus, Quaestio 1 : Utrum cognitio divinae veritatis acquisita in Theologia possit haberi per scientias a philosophis adinuentas.

Prologus, Quaestio 2 : Utrum veritas Theologiae contineatur sub obiecto adaequato nostrae potentiae intellectivae.

Prologus, Quaestio 3 : Utrum cognitio veritatis Theologicae tantam habeat certitudinem, quantam habent scientiae humanitus inventae.

Prologus, Quaestio 4 : Utrum cognitio veritatis Theologicae compatiatur secum aenigma fidei, et evidentiam scientiae.

Prologus, Quaestio 5 : Utrum cognitio veritatis Theologiae sit finis in hac scientia, vel alium habeat finem.

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum fruitio sit essentialiter unus actus. Quid importetur per hoc nomen fruitio.

Quaestio 2 : Utrum obiectum fruitionis ordinatae, et proprie dictae sit unum tantum.

Quaestio 3 : Utrum obiectum fruitionis obiiciat se intellectui sub eadem ratione, qua obiicit se voluntati ad fruendum.

Quaestio 4 : Utrum obiectum fruitionis possit movere voluntatem ad actum fruendi, non movendo intellectum ad actum videndi.

Quaestio 5 : Utrum uti sit actus necessario distinctus ab ipso frui.

Distinctio 2

Quaestio 1 : Utrum sit tantum unus Deus.

Quaestio 2 : Utrum cum unitate divinae essentiae stet pluralitas perfectionum attributalium.

Quaestio 3 : Utrum cum unitate essentiae stet pluralitas personarum.

Distinctio 3

Quaestio 1 : Utrum Deus cognoscatur a nobis aliquo communi conceptu cum creaturis.

Quaestio 2 : Utrum Deus sit primum cognitum ab intellectu nostro.

Quaestio 3 : Utrum primum cognitum ab intellectu nostro sit aliquod universale.

Quaestio 4 : Utrum Trinitas personarum repraesentetur in creatura, tam per vestigium, quam per imaginem.

Distinctio 4

Quaestio 1 : Utrum in divinis sit generatio

Distinctio 5

Quaestio 1 : Utrum divina essentia sit generans

Quaestio 2 : Utrum divina essentia sit formalis terminus generationis

Quaestio 3 : Utrum divina essentia sit subiectum generationis

Quaestio 4 : Utrum filius generetur de substantia patris

Distinctio 6

Quaestio 1 : Utrum pater generet filium naturali necessitate

Quaestio 2 : Utrum pater generet filium voluntate

Distinctio 7

Quaestio 1 : Utrum potentia generandi in Deo sit aliquid absolutum

Distinctio 8

Quaestio 1 : Utrum in Deo sit aliqua realis compositio

Quaestio 2 : Utrum in Deo sit aliqua compositio secundum rationem

Quaestio 3 : Utrum anima rationalis sit ita simplex, quod possit esse tota in toto corpore, et in suis partibus absque sui extensione, et divisione

Distinctio 9

Quaestio 1 : Utrum generatio in divinis distinguat filium a patre

Quaestio 2 : Utrum sit aliquis ordo in divinis inter patrem, et filium

Distinctio 10

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat per modum voluntatis

Distinctio 11

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a filio

Quaestio 2 : Utrum si Spiritus Sanctus non procederet a filio, distingueretur ab eo

Distinctio 12

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a patre, et filio per mutuum amorem

Distinctio 13

Quaestio 1 : Utrum generatio filii, et processio Spiritus Sancti sint realiter distincta

Distinctio 14

Quaestio 1 : Utrum detur duplex processio Spiritus Sancti, scilicet aeternae, et temporalis

Distinctio 15

Quaestio 1 : Utrum missio sit communis toti Trinitati

Distinctio 16

Quaestio 1 : Utrum in divinis sit missio visibilis

Distinctio 17

Quaestio 1 : Utrum charitas sit habitus creatus in anima necessarius ad eliciendum actum meritorium, et ad esse gratuitum

Quaestio 2 : Utrum charitas possit augeri

Distinctio 18

Quaestio 1 : Utrum id, quod significatur nomine doni, in divinis sit quid essentiale

Distinctio 19

Quaestio 1 : Utrum divinae personae sint aequales

Quaestio 2 : Utrum detur aliqua veritas praeter divinam

Distinctio 20

Quaestio 1 : Utrum filius sit aequalis patri in potentia

Distinctio 21

Quaestio 1 : Utrum dictio exclusiva addita patri excludat filium, et e converso, vel Spiritum Sanctum

Distinctio 22

Quaestio 1 : Utrum Deus sit nominabilis a nobis aliquo nomine significante suam essentiam

Distinctio 23

Quaestio 1 : Utrum nomen personae in divinis significet intentionem rei, vel rem intellectam

Distinctio 24

Quaestio 1 : Utrum in Deo sit unitas

Quaestio 2 : Utrum in Deo sit aliquis numerus

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum illud, quod significatur nomine personae, sit quid abstrahibile ab his de quibus dicitur, et quid plurificabile in eis

Distinctio 26

Quaestio 1 : Utrum divinae personae constituantur in esse personali per aliquas proprietates, et abinuicem distinguantur per easdem

Distinctio 27

Quaestio 1 : Utrum verbum mentis nostrae habeat aliquam similitudinem cum verbo increato

Distinctio 28

Quaestio 1 : Utrum innascibilitas in divinis dicat rationem positivam

Distinctio 29

Quaestio 1 : Utrum principium dicatur secundum unam rationem in Deo, et creaturis

Distinctio 30

Quaestio 1 : Utrum relationes dictae de Deo ex tempore sint reales.

Distinctio 31

Quaestio 1 : Utrum aequalitas, et similitudo sint nomina relationum realium.

Distinctio 32

Quaestio 1 : Utrum pater, et filius diligant se Spiritu Sancto.

Distinctio 33

Quaestio 1 : Utrum aliqua relatio in creaturis sit verum ens reale extra animam.

Quaestio 2 : Utrum proprietates personales in divinis sint relationes reales distinctae ab essentia.

Quaestio 3 : Utrum proprietates relativae sint idem quod origines.

Distinctio 34

Quaestio 1 : Utrum persona sit aeque simplex sicut essentia.

Distinctio 35

Quaestio 1 : Utrum Deus habeat scientiam de aliis a se

Distinctio 36

Quaestio 1 : Utrum in Deo sint Ideae.

Distinctio 37

Quaestio 1 : Utrum Deus sit ubique.

Distinctio 38

Quaestio 1 : Utrum futura contingentia in divina essentia immutabiliter repraesententur.

Distinctio 39

Quaestio 1 : Utrum divina providentia ad omnia se extendat.

Distinctio 40

Quaestio 1 : Utrum Deo conveniat aliquas praedestinare, vel reprobare.

Distinctio 41

Quaestio 1 : Utrum praedestinatio habeat causam.

Distinctio 42

Quaestio 1 : Utrum in Deo sit potentia.

Distinctio 43

Quaestio 1 : Utrum Deus sit omnipotens.

Distinctio 44

Quaestio 1 : Utrum Deus possit facere universum melius quam fecit.

Distinctio 45

Quaestio 1 : Utrum voluntas divina convenienter distinguatur in voluntatem signi, et beneplaciti.

Distinctio 46

Quaestio 1 : Utrum voluntas divina necessario semper impleatur.

Distinctio 47

Quaestio 1 : Utrum illud, quod est contra voluntatem antecedentem, obsequatur voluntati consequenti.

Distinctio 48

Quaestio 1 : Utrum voluntas nostra debeat conformari voluntati divinae.

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 1

Utrum Deo conveniat aliquas praedestinare, vel reprobare.
1

DISTINCTIONIS NL. in QVAESTIOVNICA 33 Vtrum Deo conueniat aliquos predestinare, & aliquos reprobare.

2

ARGVITVR AD PARTEM negantem. 1QI Deus praedestinaret, vel reprobaret aliquos, sequeretur, quod esset acce¬ ptator personarum, cuius contrarium habetur Actuum secundo; ergo&c.

3

2 Sequeretur, quod praedestinatus necessario saluaretur, & reprobatus necessario damnaretur, & per consequens non deberet timere de aliquo peccato, & reprobatus non deberet curare de aliquo merito, quod in eo induceret desperationem; Consequentiam probo, quia non potest poni diuina praedestinatio, & reprobatio, quin ponatur certa, & infallibilis, illud autem quod est certum, & infallibile, est necessarium, & immutabile¬

4

ARGVITVR AD PARTEM affirmantem. IIVstitia Dei exigit, quod ab eterno Deus praeordinauerit bonos praemiandos, & malos puniendos, huiusmodi autem praeordinatio quantum ad bonos est praedestinatio, & quantum ad malos est reprobatio, & per consequens conuenit sibi aliquos praede stinare, & aliquos reprobare.

5

RESPONDEO: In ista quaestione duo sunt videnda

6

1 An Deo conueniat aliquos reprobare, & aliquos praedestinare

7

2 An praedestinatus necessario, & infallibiliter saluetur, & reprobatus similiter damnetur,.

8

ARTICVLVS PRIMV An Deus aliquos reprobet, & aliquos praedestinet.

9

QVantum ad hunc articulum est intelligendum, quod praedestinatio nil aliud est, quam quaedam praedirectio, vel praeordinatio ad finem supernaturalem; Nam quia creatura rationalis non potest per seipsam finem illum supernaturalem attingere, dirigitur, & destinatur ab ipso Deo: Ratio ergo istius directionis, cum sit mere libera ex parte Dei, non potest sumi ab aliquo extrinseco, sed praeexistit in solo Deo, nec est aliud, quam beneplacitum suae voluntatis, qua sibi ab aeterno complacuit aliquibus misereri, conserendo eis media per quae assequantur dictum finem supernaturalem, & ideo merito tale beneplacitum, vel tale propositum vocatum est praedestinatio, quasi aeterna, & raeordinata destinatio ad dictum finem. Ex hoc potest patere in quo differat praedestinatio a prouidentia; videtur nanque differre in tribus, primo enim differt, quia per diuinam prouidentiam fit directio non solum in finem supernaturalem, sed etiam in naturalem: Secundo differt, quia diuina proui¬ dentia ad omnia entia se extendit, vt patuit supra, praedestinatio autem diuina se extendit solum ad creaturas intellectuales, quia illae solae possunt assequi dictum finem; Tertio differt, quia effectus diuinae prouidentiae non est ipsa assequtio finis, sed collatio mediorum necessariorum per quae fit assequutio finis, & hinc est, quod dato, quod sit aliqua creatura non assequens finem, si tamen sunt ei collata media necessaria ad assequendum finem, dicitur ei fuisse prouisum, effectus vero diuinae praedestinationis non solum est col latio mediorum necessariorum ad finem supernaturalem, sed etiam assequtio dictifi- nis. Et ideo creatura intellectualis quaecunque non assequens dictum finem, non dicitur praedestinata, quantumcunque sint eicol lata media necessaria ad dictum finem.

10

Sciendum circa reprobationem, quod sicut videtur dicere Magister in litera, reprobatio opponitur ipsi praedestinationi, & qu ita sit apparet; nam sicut praedestinatio est diuinum propositum, quo Deus ab aeterno proposuit conferre gratiam, per cuius gratiae subtractionem excludit reprobum a gloria, & per suae culpae comissionem ipsum ordinat ad poenam. Et ex hoc apparet quod reprobatio dicit aliquid plus quam praescientia; nam quamuis reprobus ratione suae cul pae dicatur simpliciter praescitus, quia Deus non est causa suae culpae, sed solum praescius, ratione tamen suae exclusionis a gloria, & damnationis ad poenam dicitur reprobatus a Deo, quia Deus non solum est praescius dictae exclusionis, & damnationis, sed etiam est causa.

11

His ergo praemissis, cum quaetitur. Vtrum Deo conueniat aliquos reprobare. Dico, quod sic, quod potest probari ex tribus.

12

Primo ex parte diuinae iustitiae. Decet enim diuinam iustitiam, vt non permittat ma sa impunita, nec aliqua bona irremunerata; hoc autem impletur per effectum diuinae praedestinationis quantum ad premiationem bo norum, & per effectum reprobationis quantum ad reprobationem malorum.

13

Secundo, hoc etiam apparet ex parte diuinae misericordie, nam in operibus debet relucere diuina misericordia quantum ad pre destinatos; & diuina iustitia quantum ad re- ptobatos.

14

Tertio hoc idem apparet ex parte diuina prouidentiae, ad quam spectat omnia ordina re, & ordinem vniuersi maxime conseruare, ordo autem, & decor vniuersi maxime consistit in hoc, quod est ordinare mala per iustam poenam, & coronare bona per gloriam, quia malum sic ordinatum per poenam habet praeeminenter comendare ipsum bonum, sicut patuit supra pr P. Aug. & haec de primo

15

ARTICVLVS SECVNDVS An praedestinatus necessario, & infallibiliter saluetur, & reprobatus necessario, & infallibiliter damnetur.

16

AD hoc dico, sicut videtur dicere Magister in litera, quod praedestinatus potest accipi dupliciter. Vno modo coniunctim, vt accipiatur totum simul, scilicet iste homo praedestinatus, vt praedestinatus, & isto modo necessario, & infallibiliter saluabi tur, quia ista duo praedicata, scilicet esse prae destinatum, & damnatum non possunt simul, & coniunctim conuenire eidem. Alio modo potest accipi iste homo praedestinatus disiunctim, vt si accipiatur absolute, hoc est, secundum quod homo, non includendo hoc praedicatum praedestinatum, & isto modo non necessario, nec infallibiliter saluabitur, immo potest saluari, & non saluari, quen admodum potest praedestinari, & non praede stinari: nam Deus non praedestinauit eum ne cessario, sed libere, & contingenter; Et ideo debemus imaginari de praedestinatione, quen admodum superius dicebamus de infallibilitate diuinae cognitionis respectu futurorum contingentium: nam sicut infallibilitas diui nae cognitionis non tollit a futuris contingentibus eorum contingentiam, ita certitudo diuinae praedestinationis, & reprobationis non tollit a praedestinatis, & reprobatis eorum liberum arbitrium. Quapropter posse mus arguere ad istam conclusionem, sicut arguebamus ad illam

17

1 Illa certitudo, quae sic est extrinseca ab ipso praedestinato, vel reprobato, quod nullo modo transit in ipsum, non tollit ab ec suum liberum a bitrium, quod est ad opposita, sed certitudo diuinae praedestinationis, & reprobationis est huiusmodi: nam sic se tenet ex parte praedestinationis, vel reproba tionis, quod nullo modo transit in ipsu prae destinatum, vel reprobatum, ergo &c.

18

2 Illa certitudo, quae non contrariatur potestati liberi arbitrij, quod est ad opposita non tollit quin liberum arbitrium non possit ad opposita, certitudo diuinae praedestinationis est huiusmodi, ergo Maior est nota Minorem probo, quia illa sola certitudo videtur contrariari libero arbitrio, quae prouenit ex determinatione necessitante liberum arbitrium ad alteram parrem, certitudo autem diuinae praedestinationis, & reprobationis non prouenit ex determinatione necessitante liberum arbitrium ad alteram partem, sed ex quodam alio, sicut patebit in sequenti dist.

19

3 Sicut se habet necessitas diuinae cognitionis ad contingentiam rei cognitae, ita determinata certitudo diuinae praedestinationis ad indeterminationem nostri liberi arbitrij, sed necessitas diuinae cognitionis potest stare cum contingentia rei cognitae, vt supra patuit, ergo determinata certitudo diuinae praedestinationis poterit stare cum indetermi natione nostri liberi arbitrij, & haec de secu do articulo, & de tota quaestione

20

AD RATIONES PRINCIPALES. D primam dicitur, quod nec praedesti natio, nec reprobatio facit, quod Deus videatur acceptator personarum, quia in prae destinando nulli obligatur, in reprobando nulli iniuriatur: nam sicut neminem praede stinat per obligationem, sed per suam gratiam, ita neminem reprobat, nisi per ipsius reprobati propriam culpam.

21

Ad secundam dicendum, quod praedestinatus necessario saluabitur, si accipiatur con iunctim, inquantum praedestinatus, eo modo, quo superius est expositum: lsta tamen necessitas non est absoluta, sed conditionata: & ideo non tollit libertatem arbitrij. Sed tamen si accipiatur diuisim, nullo modo est concedendum, quod necessario saluetur, sed solum contingenter.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1