Quaestio 1

DISTINCTIONIS XXIX. QVAESTIO VNICA Vtrum hoc nomen principium dicatur secu dum vnam rationem de principio diuinarum personarum, & de prin cipio creaturarum.

ARGVITVR PRO PARTE affirmatiua. TVNC aliquod nomen dicitur de plu ribus secundum vnam rationem, quam do illa plura conueniunt in vna ratione essendi secundum illud nomen, sed nomen principij diuinarum personarum, & principij creaturarum conueniunt in vna ratione essendi, quae est dare esse principiato, ergo &c. Maior est nota, Minorem probo, quia hoc nomen principium est impositum prine pio diuinarum personarum, & principio cireaturarum ad significandum, quod vtrun que illorum det esse suo principiato.

2 Minus differunt principium diuinarum personarum, & principium cteaturatum, quam generatio actiua secundum quam pater est principium Filij, & spiratio actiua secundum quam Pater & filius sunt principium Spiritus Sancti, sed hoc nomen princi pium dicitur vniuoce de generatione actiua Patris, & de spiratione actiua Patris &Filijj ergo dicetur secundum vnam rationem de principio diuinarum personarum, & de prin cipio creaturarum. Maiorem probo, quia ge neratio actiua Patris, & spiratio actiua Patris, & Filij videntur distingui realiter, cum sint duae relationes reales, principium aute diuinarum personarum, & principium creaturarum nullo modo distinguuntur realiter quia non sunt plures res absolutae, cum abso luta in diuinis non plurificentur; nec etiam plures res relatiuae, cum nulla sit realis relatio in Deo respectu creaturae: Probo etiam Minorem, quia illa principia, quae principiant non solum in similitudinem naturae, sed in idem titatem, videntur maxime eiusdem rationis; ge neratio actiua, & spiratio actiua sunt huiusmodi, vt de se patet, ergo hoc nomen princivium dicetur de eis maxime secundum eandem rationem.

PRO PARTE AFFIRMATIVA avguitur 1QI hoc nomen principium diceretur vni

Quoce de principio diuinarum personarum, & de principio creaturarum, sequeretur quod sicut principium diuinarum personarum est necessarium in principiando, ita etiam esset & principium creaturarum: quod atet esse falsum

2 Sequeretur, quod sicut principium diuinatum personarum habuit suam principiationem in aeternitate, ita & principium crea turarum, quod etiam patet esse falsum.

RESPONDE O: In ista quaestione duo sunt videnda

Vtrum hoc nomen principium dicatur de principio diuinarum personarum, & prin cipio creaturarum secundum vnam rationem,

2 Vtrum princirium filij, quod est generatio actiua, & principium Spiritus Sancti, qud est spiratio actiua realiter distinguantur.

ARTICVLVS PRIMVS. An principium dicatur secundum eandem rationem de principio personarum, & creaturarum.

QVantum ad hoc quidam dicunt, quod a principio diuinarum personarum, & a principio creaturarum potest abstrahi vnus communis conceptus, & vna communis ratio secundum quam principium dicatur vniuoce de vtroque, hoc autem probant tripliciter.

1 Sicut se habet causa vniuoca causans in unitate speciei ad causam aequiuocam cau sante in diuersitate speciei, ita principium di uinarum personarum principians in identitate naturae, ad principium creaturarum principians in diuersitate naturae: quia vtrobiqu videtur esse eade proportio: sed causa vniuoca, & aequiuoca possunt concipi vno conmuni conceptu causae efficientis, qui tamen est maioris latitudinis, quam conceptus principij, ergo multo magis principium diuinarum personarum, & principium creaturarum po terunt concipi vno communi conceptu prin cipij principiantis, cum talis communitas sit minoris latitudinis

2 Illa, secundum quae potest fieri compa ratio adinuicem, habent vnam communem rationem, quia in aequiuocis non est comparatio, sed P. Aug. facit comparationem inter principium creaturarum, & principium diui narum personarum. 5. de Trin. cap. 14. dices, quod "sicut Pater, & Filius vnus Deus dicitur, & ad creaturam relatiue vnus creator, & vnus Dominus, sic relatiue ad Spiritum Sanctum refertur vt vnum principium"; ergo habent vnam communem rationem.

3 Si aliqua causa esset, quare dicta princi pia non haberent vnam communem rationem, maxime videretur esse ista, scilicet quia principiatio principij diuinarum personarum est prior principiatione principij creaturarum & causa illius, & etiam quia ipsa est necessaria, & illa contingens, hoc tamen propositum non impedit, nam videmus, quod sol est prior flore, & est causa eius, tamen hoc non obstam te a sole, & a flore potest abstrahi vnus com munis conceptus, & vna conmunis ratio substantiae. Praeterea, videmus, quod quaedam proposito est contingens, & quaedam neces saria, & tamen hoc non obstante potest ab eis abstrahi vna communis ratio propositonis, ergo pari ratione poterit ita esse in proposito.

Haec autem opinio videtur deficere in se, & in suis motiuis; & quod deficiat in se patebit infra quando probabitur opposita concl. Quod autem deficiat in suis motiuis apparet discurrendo per singula.

Primum nanque dupliciter deficit, primo, quia videtur supponere, quod totum genus causae efficientis habeat vnum communem conceptum, quod quidem dictum omni no est falsum, nam cum causa efficiens inueniatur non solum in genere substantiae, sed etiam in genere accidentis, sequeretur quod substantia, & accidens haberent vnum conceptum, vel oporteret dare quod dam aliud genus, quod nec esset genus substantiae, nec accidentis, quod patet esse falsum.

Secundo deficit, quia supponit, quod sit eadem proportio principij diuinarum perso narum ad principium creaturarum; quae est causae efficientis aequiuocae ad causam efficien tem uniuocam, quod videtur esse falsum; quia causa vniuoca, & aequiuoca possunt ita se habere, quod concurrant in vnum & eun dem effectum, principium autem diuinarum personarum, & principium creaturarum nunquam possunt concurrere in idem principium.

Secundum etiam motiuum deficit; quia accipit pro eodem comparationem, & proportionem, cum tamen sit inter eas magna differentia; nam comparatio proprie dicta requirit non solum vnitatem generis, sed et vnitatem speciei, proportio vero potest esse inter ea quae sunt alterius generis, sicut inter accidens, & substantiam, & ideo propter dictum P. Aug. superius allegatum non oportet ponere comparationem inter principium diuinarum personarum, & principium crea turarum, sed sufficit ibi ponere aliqualem proportionem

Tertium etiam motiuum deficit accipien do non causam vt causa: Nam causa quare de utroque principio non possit haberi vna communis ratio, & conceptus, non est aliqua llarum quae assumptae sunt, sed aliqua alia, vel aliquae aliae, vt inferius patebit.

Est ergo alius modus dicendi. Dicunt nquidam, quod nomen principij dicitur aequi uoce de principio diuinarum personarum, & principio creaturarum, quia (secundum eos) dem significatur per hoc nomen principium, & per hoc nomen potentia actiua, in cuius si gnum potentia actiua definitur per esse principium agendi; vel transmutandi, sicut atet 7. Metaph & quia potentia actiua dicitur aequiuoce, & non secundum vnam rationem respectu diuinarum personarum, & respectu creaturarum, idcirco inferunt, quod nullum principium, dicatur aequiuoce de principio sumpto vtroque modo, quod auten otentia dicatur aequiuoce respectu diuinarum personarum, & respectu creaturarum probant per hoc, scilicet quia potentia actiua respectu creaturarum dicitur proprie actiua, tum quia est aliud genus proprie dictum quod est distinctum ab ipso esse; Tum quia ha¬ bet in termino producto veram alietatem, quoid est de ratione potentiae actiuae proprie dictae, cum sit principium agendi in aliud inquantum aliud: sed potentia actiua respectu diui narum personarum non est proprie actiua, quia habet oppositas conditiones, scilicet quia est tale agere, quod est idem, quod esse, & in termino producto non habet veram alietatem.

Addunt tamen vlterius, quod quamuis hoc nomen principium inquantum significat ipsam potentiam productiuam proprius dica tur de principio creaturarum, quam de prin cipio diuinarum personarum propter ratio nem praehabitam, inquantum tamen significat habitudinem producentis ad productum, sic verius, & proprius dicitur de principio di uinatum personarum, quam de principio creaturarum, quia principium diuinarum personarum habet realem relationem ad ipsum principium, vtpote Pater, qui est prin cipium Filij per realem relationem ad Filium, & Pater, & Filius qui sunt principium Spi- ritus Sancti habent realem relationem ac Spiritum Sanctum, principium vero creatu rarum, scilicet tota Trinitas non habet relationem realem ad ipsam creaturam, quae est principiatum, sed solum secundum rationem, illud autem, quod dicitur de pluribus. proprius, & verius dicitur de eo, quod est tale secundum rem, quam de eo, quod est tale se cundum rationem.

Vlterius addunt, quod hoc nomen principium secundum primam nominis impositionem sonat defectum, quia significat diuer sitatem simpliciter inter principium & prin cipiatum, secundum quem modum non potest poni in diuinis; & ideo non debet repu tari inconueniens si dicatur de eo per prius in comparatione ad creaturam, quam in con paratione ad diuinam personam productam

Haec autem opinio non potest stare propter quatuor.

Primo, quia loquitur hic de principio, secundum quod nominat potentiam producti uam, quae est ratio producendi, secundum quem modum non est ad propositum, quia Magister sententiarum in ista distinct. non loquitur de principio isto modo, sed loqui tur de principio, prout nominat ipsum producens, siue relationem producentis ad pro ductum

Secundo, quia ista duo non videntur incompossibilia, scilicet quod pr incipium, provt nominat potentiam productiuami, verius dicatur de Deo in comparatione ad creaturam, prout vero nominat relationem produm centis ad productum verius de Deo in com paratione ad personam productam, nam po tentia productiua est principium, & fundamentum relationis producentis ad productum, & ideo vbi non inuenitur potentia productiua proprie dicta, ibi non debet inue niri relatio producentis ad productum proprie dicta

Tertio, non videtur esse verum, quod prin cipium per prius dicatur de Deo per compa rationem ad creaturam, quam per compara tionem ad personam productam, quia quic quid reperitur in Deo proprie, & non secudum similitudinem, proprius, & verius dicitur de Deo secundum se, quam in ordine ad creaturam, ratio autem principij in ordine ad personam productam inuenitur in Deo proprie, & non solum secundum similitudinem, ergo &c.

Quarto, videtur esse falsum, quod principium secundum primam nominis impositonem sonet defectum, quia tunc ordo, qui dicit maximam perfectionem, non oriretur ex principio, quod patet esse falsum ex 5. Metaph cap de Priori, vbi ait Com. quod ordo semper oritur ex habitudine ad aliqud principium.

Et ideo est adhuc alius modus dicendi, quem tangit AEgidius volens, quod hoc nomen principium dicatur de principio diuinarum personarum, & principio creaturarum non vniuoce, nec aequiuoce, sed analogice, & quod ita sit probat dupliciter, primo sic.i Illud nomen, quod dicitur de aliquibus plu ribus, ita tamen quod de vno illorum por attributionem ad alterum, dicitur de eis ana logice; sed hoc nomen principium dicitur de principio creaturarum per attributionem ad principium diuinarum personarum, ergo &c. Maior patet. Minor probatur, quia sicut se habet productio creaturatum ad productionem diuinarum personarum, ita prin cipium vnius ad principium alterius, sed pro ductio creaturarum, cum sit extrinseca, non potest esse eiusdem rationis cum productione diuinarum personarum, quae est intrinseca, & sic oportet, quod se habeat per attribu tionem ad eam: ergo eodem modo principium creaturarum non erit eiusdem rationis cum principio diuinarum personarum, sed ha bebit se per attributionem ad ipsum

Secundo sic, De ratione principij est refer ri ad principium: sicut ergo se habet relatio vnius principij ad relationem alterius, ita vnum principium ad aliud, sed relatio princi u pij diuinarum personarum, & relatio princi i pij creatutarum non sunt eiusdem rationis, quia vna est realis, & altera rationis, ergo &c

Praeterea, per prius relatio dicitur de rela tione principij diuinarum personarum, cum sit ealis, quam de relatione principij creatu rarum, cum sit rationis; ergo eodem modo hoc nomen principium per prius dicetur de prin cipio diuinarum personarum, quam de prin cipio creaturarum.

lstam conclusionem confirmo etiam dupliciter

Primo sic, sicut se habet cognitio, qua Des cognoscit seipsum tanquam obiectum prima rium & intrinsecum, ad cognitionem qua cognoscit creaturam tanquam obiectum secundarium, & extrinsecum; ita principium quo Deus principiat personas intrinsece, & in identitate naturae, ad principium quo prin cipiat creaturas extrinsece, & in diuersitate iubstantiae, sed cognitio, qua cognoscit sepsum, & qua cognoscit creaturas non est eiusdem rationis, quia prima est per essentiam, vt essentia est, secunda vero per essentiam vt idea est; ergo & principium diuinarum personarum non erit eiusdem rationis cum principio creaturarum.

Secundo, sicut se habet principiatum ad principiatum, ita principium ad pricipium, sed principiatum, quod est persona diuina, & principiatum, quod est creatura, non sunt eiusdem rationis; ergo nec principia erunt eiusdem rationis. Concludo ergo quantum ad istum articulum, quod nomen principij non dicitur secundum eandem rationem de principio diuinarum personarum, & de prin cipio creaturarum.

ARTICVLVS SECVNDVS Vtrum principium Filij, quod est generatio actio, & principium Spiritus Sancti, quod est spiratio actio, realiter distinguantur.

D hoc respondent aliqui affirmatiue. quod quinque rationibus probant.

1 Multiplicato vno relatiuorum multiplicatur & reliquum, sed Filius, & Spiritus Sanctus sunt duo principiata relatiua realiter distincta, ergo & generatio actiua, & spi- ratio actiua erunt etiam duo principia realiter distincta.

2 Sicut se habet generatio passio ad spira tionem actionem, ita generatio actio ad spi rationem passionem, sed generatio passio, & spiratio passio realiter distinguuntur, ergo generatio actio, & spiratio actio realiter distinguuntur.

3 Duae reales actiones realiter distinguum tur, generatio actio, & spiratio actio sunt duae reales actiones, cum fluant ab eis duae reales passiones, ergo realiter distinguuntur.

4 Actio naturalis, & actio libera realiter distinguuntur, sed generatio actio, cum sit per modum naturae est naturalis, spiratio ve ro actio, cum sit per modum voluntatis, est libera, ergo realiter distinguuntur

Si generatio actio esset idem quod spiratio actio, pari ratione esset idem cum generatione passiua in filio, quod nullo modo vi detur possibile, quia tunc actio esset idem quod passio.

Contra hanc opinionem videntur sequi quinque inconuenientia.

Primo, quia in diuinis esset quaternitas, quod est contra determinationem Ecclesiae in illa decretali; Damnamus, &c

Secundo, quia in diuinis erunt quatuor fruibilia, quod est contra P. August. de doctrina Christiana, vbi non ponit nisi tres res quibus fruendum est, Consequentiam probo, quia quicquid est in diuinis est fruibile, & per consequens si sit distincta res, erit distinctum fruibile

Tertio, quia in diuinis erunt quatuor sub sistentia, & per consequens quatuor personae. Consequentiam probo, quia quicquid in diuinis est vera res, condiuisa contra aliam rem, est quid subsistens in natura intellectua li, & per consequens est persona.

Quarto, quia in diuinis esset aliqua realis distinctio, vbi non est relationis opposito, quod est contra Anselmum in libro de processione Spiritus Sancti, Consequentia patet, quia inter generationem actiuam, & spirationem actiuam nulla est opposito relatiua,

Quinto, quia generatio actiua, & spiratio actiua non poterunt praedicaride se inuice in abstracto, quod patet esse falsum.

Motiua autem praefatae opin non cogunt. Nam cum primo dicitur, multiplicato vno relatiuorum multiplicatur & reliquum, pos set negari proposito, quia multi dicerent quod vnus Pater per vnam paternitatem posset referri ad multos filios. Alio modo posset dici concedendo, quod generatio actiua, & spiratio actiua sint duae distinctae relationes, quamuis sint vna res, sicut patebit infra, & ideo potest concedi, quod multiplicato vno relatiuorum multiplicetur & reliquum, non tamen oportet, quod similis modus multiplica tionis, & distictionis, qui est in vno, sit in alio.

Ad secundum vero dicendum, quod maior est falsa, quia generatio passio, & spiratio pal sio ita se habent, quod sunt proprietates sut positorum realiter distinctorum, & habentium ad seinuicem oppositionem, generatio vero actio, & spiratio actio non se habent hoc modo vt patet.

Ad tertium dicendum, quod vbi sunt duae reales actiones referendo realitatem ad dua litatem, ibi tales actiones realiter distinguumtur, sed generatio actio, & spiratio actio non sunt tales; possunt enim aliqua esse realiae, & realiter in aliquo, quae tamen inter se, & ab eo in quo sunt sola ratione distinguuntur; sicut patet de animali, & rationali quae sunt realia, & realiter in homine, & tamen inter se, & ab homine distinguuntur sola ratione; ita ergo poterit dici in proposito, scilicet, quod generatio actio, & spiratio actio sunt reales rationes in patre, & tamen hoc non obstante, inter se realiter non distinguuntur. Possemus etiam aliter respondere dicendo, quod sunt duae distinctae actiones, non tamen propter hoc sequitur, quod sint duae distincta res, quia aliud requiritur ad distinctionem actionum inquantum res sunt, & aliud inquam tum actiones sunt, nam inquantum actiones sunt sufficit distinctio extrinseca ex terminis; vt vero res sunt, oportet quod distinguantur intrinsece, & formaliter in seipsis, & quia generatio, & spiratio actio distinguuntur ex trinsece ex terminis, & non intrinsece, & formaliter in seipsis, idcirco possunt concedi duae distinctae actiones, & non duae res

Per hoc etiam apparet quid sit dicendum ad quartum, quia potest concedi quod actio naturalis, & actio libera sint duae distinctae actiones, non tamen propter hoc sequitur, quod sint duae distinctae res, vt nunc visum est.

Ad quintum concedo, quod sicut spiratio actio est idem cum generatione actione in patre, ita est idem cum generatione passione in filio, nec est inconueniens quod vna & eadem res sit actio, & passio ex habitudine ad alium, & ad alium terminum, nam etiam in creaturis videmus, quod vnus & idem motus est actio, & passio ex habitudine ad aliud, & aliud

Teneo ergo simpliciter, quod generatio atio, & spiratio actio sint vna res, & tamen hoc non obstante sint duae distinctae relatio nes, & duae distinctae actiones, & per consequens dua distincta principia eo modo quo inferius exponetur, & ideo cum alijs duabus sibi appositis constituat numerum quaterna rium relationum, & non quaternarium rerum, & sic conceditur, quod in diuinis sunt quatuor relationes, non tamen quatuor res.

Sed quae sit causa huius, difficile est videre, quit am ergo Doctor reddit talem causam: Dci enim, quod cum aliqua distinguuntur differentia alicuius communis, cum isio communi plurificautur, si uero sit tale commune, quod eius differentia non distinguantur, tunc sunt idem in eo, sicut ponit exemplum de aequilatero, & gradato, nam quia distinguuntur differentiis trianguli, idcirco plurificantur triangulo, & sunt diuersi trianguli, & quia non distinguitur differentia figurae, idcirco non plurificantur sub figura, sed sunt idem cum figura, sicut potest haberi ex quarto phys. & in 5. Metaph cap. de vno.

Ad propositum ergo applicando, tunc aliquae relationes sunt plures res secundum stu doctorem, quando distinguuntur differen tia relationis ita, quod non differentia rei, nam ex alio sumitur differentia rei, & ex alio differentia relationis; quia differentiam rei in relationibus facit ipsa opposito relatiua, differentiam vero relationis inquantum rela tio est facit diuersitas terminorum: sed generatio actio in patre, & spiratio actio in patre habent distinctos terminos, & tamen non habent oppositionem, idcirco ita sunt distinctae relationes, quod non distinctae tes.

Hic autem modus impugnatur a Docto re nostro, & rationabiliter propter duo.

Primo, quia quamuis illa, quae non differunt diferentia superioris, sint idem in illo superiori secundum rationem, non tamen sunt idem in eo secundum rem, sicut patet in exemplo praehabito: nam licet aequilaterus, & gradatus sint eadem figui a secundum rationem, non tamen secundum rem: ergo eodem modo poterit eis dici in proposito, scilicet, quod generatio actio, & spiratio actio, quamuis sint una res secundum rationem, quia non distinguuntur differentia rei, non sunt tamen vna res realiter, nisi aliud dicatur.

Secundo, illud, quod assumit idem Doct. non uidetur vniuersaliter verum, scilicet quod diuersitas terminorum faciat necessario distinctionem in relationibus: Nam videmus, quod una relatio paternitatis potest termina ri ad diuersos filios, nisi vellintus dicere, qu in eodem patre essent plures paternitates, quod non uidetur verum, quia tunc plures formae solo numero differentes essent in eodem su biecto

Posset insuper argui contra istum modum quia non uidetur verum, quod differentia rei in relationibus semper sumatur ex opposito ne: Nam uidemus etiam in diuinis, quod re lationes disparatae quae non habent opposito nem, distinguuntur tamen realiter, sicut patet de generatione passione, & spiratione pal sione.

Et ideo aliter respondet ipse ad quaesitum; Dicens, quod relatio non habet quod sit res ex seipsa inquantum relatio est, quia sic etiam relatio secundum rationem esset res; qua pro pter ex alio habet quod sit res, & ex alio, quod sit relatio, nam quia de ratione rei est habere esse ratum, & firmum, & a fundamen to relatio habet suam ratitudinem, & firmitatem, idcirco a fundamento, vel a supposito in quo est habet quod sit res, ab ipso uero termino opposito ad quem est, habet quod sit relatio, quia ratio relationis consistit in oppositone, & in ad aliud se habere. Ad hoc ergo quod relatio plurificetur inquantum relatio, sufficit quod plurificentur ipsi termi ni dummodo illi sint diuersarum rationum, quia si essent eiusdem rationis, vna sola relatio posset terminari ad omnes eos, sicut dice batur superius de vna paternitate respectu multorum filiorum: ad hoc vero quod relatio plurificetur inquantum res, oportet, quod plurificentur fundamenta uel supposita in quibus existit, & quia generatio actio, & spi ratio actio habent terminos distinctos, & di- uersarum rationum, existunt tamen in uno fundamento, & supposito, idcirco relinquitur, quod sint distinctae relationes non tamen distinctae res.

Haec autem opinio videtur mihi rationabilis propter duo.

Primo, quia sicut patebit in 33. dist. relatio est idem realiter, quod suum fundamentum, & per consequens habet suam realitatem in fundamento, & ex fundamento, & per oppositum quia non est idem, quod suus ter minus, sed distinguitur realiter ab eo; idcirco non habet suam realitatem in termino, vel ex termino, quap opter si debeat plurificari inquantum res, necessario plurificabitur suum fundamentum, vel suppositum in quo est.

Secundo, quia si relatio haberet aliquid de sua realitate in termino, vel ex termino, tunc terminus esset de suo primo intellectu, quod patet esse falsum, quia est de secundario intellectu, nec intrat suam definitionem, nisi in obliquo, quare relinquitur, quod habeat totam suam realitatem in fundamento, uel ex fundamento, vel supposito in quo est, & per consequens non plurificabitur inquam tum res, nisi plurificato supposito, uel funda mento in quo est, quia tunc habet complementum suae oppositonis a termino opposi to, ad quem est, idcirco ab eo habet quod fit relatio, & per consequens poterit plurificari inquantum relatio ex sola plurificatione ter minorum: Nec obstat si dicatur, quod in re latione est idem ipsam esse rem, & esse relationem, ergo ab eodem habet quod sit res, & quod sit relatio. Quia sicut relatio non habet quod sit relatio realis a solo termino, siue a fundamento, ita etiam non habet, quod sit res relatiua a solo fundamento siue a ter mino, qua propter oportet imaginari, quod ambo illa cooperentur ad suum esse, aliter tamen & aliter, fundamentum enim cooperatur ad suum esse ut sit reale, terminus vero cooperatur ad suum esse, ut sit relatiuum,

Nec etiam obstat si dicatur, quod res sit quid superius ad relationem, & per consequens plurificata relatione uidetur plurifica ri res, hoc inquam non valet in proposito; Quia ostensum est, quod relatio sic non plu rificatur inquantum res, & per consequens non est quid superius ad eam, vt sic plurificatur. Si autem quaeratur vlterius, vtrum praefata distinctio inter has duas relationes sit realis uel rationis. Dicendum quod est realis extrinsece, & ex parte terminorum, ex parte tamen fundamenti, uel supposit a quo modo habet intrinsece suam entitatem est so lum secundum rationem: verum est tamen quod talis distinctio secundum rationem est proueniens ex natura rei necessitantis, quem admodum distinctio inter essentiam, & relationem, de qua melius patebit in trigesima tertia dist.

Patet ergo quantum ad istum articulum, quod generatio actio, & spiratio actio sunt duae relationes, duae actiones, & per consequens duo principia, non tamen duae res, quia ad earum distinctionem inquantum relationes, & inquantum actiones, & principia, sufficit di stinctio extrinseca realis terminorum, & earundem distinctio rationis intrinseca: si aute essent distinctae res, oporteret in eis dare distinctionem intrinsecam realem ex parte fun damenti, vel suppositi, cuius contrarium est ostensum.

AD RATIONES PRINCIPALES. primam dicendum, quod sicut principiatum est alterius, & alterius rationis, ita & dare esse principiato est alterius, & alterius rationis vtrobique.

Ad secundam vero dicendum, quod Maior est falsa, nec probatio valet, quia magis distinguuntur relatio realis, & relatio rationis, quam duae relationes reales, & maxime, cum coincidant in unam realitatem, sicut est in proposito.