Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Quaestio 1 : Utrum fruitio sit essentialiter unus actus. Quid importetur per hoc nomen fruitio.
Quaestio 2 : Utrum obiectum fruitionis ordinatae, et proprie dictae sit unum tantum.
Quaestio 5 : Utrum uti sit actus necessario distinctus ab ipso frui.
Distinctio 2
Quaestio 1 : Utrum sit tantum unus Deus.
Quaestio 2 : Utrum cum unitate divinae essentiae stet pluralitas perfectionum attributalium.
Quaestio 3 : Utrum cum unitate essentiae stet pluralitas personarum.
Distinctio 3
Quaestio 1 : Utrum Deus cognoscatur a nobis aliquo communi conceptu cum creaturis.
Quaestio 2 : Utrum Deus sit primum cognitum ab intellectu nostro.
Quaestio 3 : Utrum primum cognitum ab intellectu nostro sit aliquod universale.
Distinctio 4
Quaestio 1 : Utrum in divinis sit generatio
Distinctio 5
Quaestio 1 : Utrum divina essentia sit generans
Quaestio 2 : Utrum divina essentia sit formalis terminus generationis
Quaestio 3 : Utrum divina essentia sit subiectum generationis
Quaestio 4 : Utrum filius generetur de substantia patris
Distinctio 6
Quaestio 1 : Utrum pater generet filium naturali necessitate
Quaestio 2 : Utrum pater generet filium voluntate
Distinctio 7
Quaestio 1 : Utrum potentia generandi in Deo sit aliquid absolutum
Distinctio 8
Quaestio 1 : Utrum in Deo sit aliqua realis compositio
Quaestio 2 : Utrum in Deo sit aliqua compositio secundum rationem
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum generatio in divinis distinguat filium a patre
Quaestio 2 : Utrum sit aliquis ordo in divinis inter patrem, et filium
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat per modum voluntatis
Distinctio 11
Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a filio
Quaestio 2 : Utrum si Spiritus Sanctus non procederet a filio, distingueretur ab eo
Distinctio 12
Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a patre, et filio per mutuum amorem
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum generatio filii, et processio Spiritus Sancti sint realiter distincta
Distinctio 14
Quaestio 1 : Utrum detur duplex processio Spiritus Sancti, scilicet aeternae, et temporalis
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum missio sit communis toti Trinitati
Distinctio 16
Quaestio 1 : Utrum in divinis sit missio visibilis
Distinctio 17
Quaestio 2 : Utrum charitas possit augeri
Distinctio 18
Quaestio 1 : Utrum id, quod significatur nomine doni, in divinis sit quid essentiale
Distinctio 19
Quaestio 1 : Utrum divinae personae sint aequales
Quaestio 2 : Utrum detur aliqua veritas praeter divinam
Distinctio 20
Quaestio 1 : Utrum filius sit aequalis patri in potentia
Distinctio 21
Distinctio 22
Quaestio 1 : Utrum Deus sit nominabilis a nobis aliquo nomine significante suam essentiam
Distinctio 23
Quaestio 1 : Utrum nomen personae in divinis significet intentionem rei, vel rem intellectam
Distinctio 24
Quaestio 1 : Utrum in Deo sit unitas
Quaestio 2 : Utrum in Deo sit aliquis numerus
Distinctio 1
Distinctio 26
Distinctio 27
Quaestio 1 : Utrum verbum mentis nostrae habeat aliquam similitudinem cum verbo increato
Distinctio 28
Quaestio 1 : Utrum innascibilitas in divinis dicat rationem positivam
Distinctio 29
Quaestio 1 : Utrum principium dicatur secundum unam rationem in Deo, et creaturis
Distinctio 30
Quaestio 1 : Utrum relationes dictae de Deo ex tempore sint reales.
Distinctio 31
Quaestio 1 : Utrum aequalitas, et similitudo sint nomina relationum realium.
Distinctio 32
Quaestio 1 : Utrum pater, et filius diligant se Spiritu Sancto.
Distinctio 33
Quaestio 1 : Utrum aliqua relatio in creaturis sit verum ens reale extra animam.
Quaestio 2 : Utrum proprietates personales in divinis sint relationes reales distinctae ab essentia.
Quaestio 3 : Utrum proprietates relativae sint idem quod origines.
Distinctio 34
Quaestio 1 : Utrum persona sit aeque simplex sicut essentia.
Distinctio 35
Quaestio 1 : Utrum Deus habeat scientiam de aliis a se
Distinctio 36
Quaestio 1 : Utrum in Deo sint Ideae.
Distinctio 37
Quaestio 1 : Utrum Deus sit ubique.
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum futura contingentia in divina essentia immutabiliter repraesententur.
Distinctio 39
Quaestio 1 : Utrum divina providentia ad omnia se extendat.
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum Deo conveniat aliquas praedestinare, vel reprobare.
Distinctio 41
Quaestio 1 : Utrum praedestinatio habeat causam.
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum in Deo sit potentia.
Distinctio 43
Quaestio 1 : Utrum Deus sit omnipotens.
Distinctio 44
Quaestio 1 : Utrum Deus possit facere universum melius quam fecit.
Distinctio 45
Quaestio 1 : Utrum voluntas divina convenienter distinguatur in voluntatem signi, et beneplaciti.
Distinctio 46
Quaestio 1 : Utrum voluntas divina necessario semper impleatur.
Distinctio 47
Quaestio 1 : Utrum illud, quod est contra voluntatem antecedentem, obsequatur voluntati consequenti.
Distinctio 48
Quaestio 1 : Utrum voluntas nostra debeat conformari voluntati divinae.
Quaestio 1
Utrum persona sit aeque simplex sicut essentia.ARGVITVR PRO PARTE negatiua. 1 ILlud, quod in suo conceptu quidditatiuo non claudit aliquam pluralitate, est sim plicius eo, quod in suo conceptu quidditatiuo claudit aliquam plurali atem, sed diuina essentia in suo conceptu quidditatiuo non clau dit aliqua plura, sicut facit persona, ergo essentia est simplicior persona; Maior est nota Minor probatur, quia conceptus quidditati uus essentiae est mere absolutus, & per consequens claudit solam essentiam, conceptus vero personae non est mere absolutus, nec relatiuus, sed claudit vtrunque, ergo non est aeque simplex, sicut conceptus essentiae.
ARGVITVR PROVERITATE. IC Ipersona non esset aeque simplex siC cut essentia, sequeretur quod persona non esset tantae actualitatis, & perfectionis quantae est essentia, quod est absurdum, er- go &c.
RESPONDEO dicendo, quod solutio huius quaestionis pot haberi per ea, quae dicta sunt in praecedenti distinctione, propterea breuiter illam pertranseo.
Pro maiori tamen notitia sciendum est, quod si loquamut de simplicitate, prout importat catentiam compositonis realis, sic non est dubium, quod persona est ita simplex sicut essentia, quia ostensum est superius, quod prin cipia constituentia personam non distinguur tur realiter ab essentia, & per consequens non faciunt in ea compositionem realem.
Secundo ex hoc etiam apparet personam esse ita simplicem sicut essentia, propter carentiam compositonis formalis; quia ostensum est, principia constituentia non distingui formaliter, vel modaliter, & per consequens non facere in persona compositionem realem, vel modalem.
Sed quia dictum est, quod huiusmodi principia distinguuntur ratione ex natura rei necessitantis; idcirco videtur dubium, vtrum persona sit ita simplex sicut essentia per catentiam compositonis rationis. Ad quod mihi videtur dicendum quod sic: Nam quamuis communiter non videatur haberi pro incon¬ ueniente, quod in Deo sit composito secundum rationem, quia tamen non cogimur (pro¬ ut credo) ad ponendum talem compositonem; idcirco possumus simpliciter dicere, quod persona est simplex sicut essentia per carentiam omnis compositonis. Quod autem ita sit apparet ex ijs quae dicta sunt supra quando agebatur, de distinctione rationis inter proprietatem relatiuam, & essentiam, vbi ostensum fuit ex tribus causis posse proue nire, quod sola distinctio rationis argueret aliquo modo compositonem.
Primo ex actualitate, vt pote si vnum con ceptibilium sit extraneum, & accidentale alteri, quemadmodum visibile est accidentale colori, quamuis non sit ab eo distinctum realiter; & tempus motui, & relatio in creaturis suo fundamento dicitur accidentalis: lsta autem causa non habet locum in Deo, quia ibi relatio non est in genere accidentis, vt su rra ostensum fuit.
Secunda ponebatur potentialitas, vt puta, si vnum conceptibilium sit in potentia ad aliud, quemadmodum genus est in potentia ad differentiam, sed nec ista causa potest ibi habere locum, cum sit purus actus, cui nihil admiscetur de potentia, vt patet ex decimo Metaph Com. 30.
Tertia autem causa dicebatur limitatio, vt pote si vnum illorum conceptibilium sit limitatum, ita quod non repugnet sibi recipere additionem per alterum, secundum quem modum etiam genus recipit additionem per ipsam differentiam, quae quidem causa etiam non potest habere locum in Deo, quia diuina essentia est infinita, vt suppono ad praesens
Quapropter possumus concludere, quod non obstante distinctione rationis inter prin cipia constituentia personam, nulla est tamen in ea composito rationis; & ideo conceptus personae in diuinis non videtur esse similis conceptui definitionis, nec etiam similis con ceptui speciei definibilis, videtur tamen esse similis conceptui entis subsistentis; Nam situt conceptus entis non potest recipere additionem, cum nihil sit extra suam rationem, potest tamen determinari ad praedicamentum substantiae per ipsam subsistentiam, tanquam per quandam modum sibi intrinsecum; ita etiam suo modo diuina essentia, cum sit infinita, non potest recipere additionem, potest tamen determinari ad personalitatem istius personae, vel illius per ipsam proprietatem relatiuam, tanquam per quendam modum sibi intrinsecum, & essentialem: Quapropter. sicut conceptus entis cum perseitate subsi¬ stentiae non reddunt conceptum praedicamen talem substantiae complexum n ita suo modo conceptus essentiae cum proprietate relatiua non debent reddere conceptum personae con plexum, sed omnino simplicem. Patet ergo quid sit dicendum quantum ad istam quaestionem, & distinct
On this page