ARVITVR AD PARTEM negantem. E ratione representantis est, quod habeat quandam similitudinem cum representato, si ergo Trinitas personarum re presentaretur per vestigium, sequeretur, quod vestigium esset quaedam similitudo Trinitatis, & sic vestioium non differret ab imagine: Quod est falsum.

2 Vlterius sequeretur, quod sicut tres personae in Deo sunt realiter inter se distinctae; ita, & partes vestigij in creatura realiter distinguerentur inter se: hoc autem est absurdum, quia vnitas, veritas, & bonitas, quae po nuntur partes vestigij ab aliquibus, non sunt realiter inter se distinctae: alioquin daretur processus in infinitum in talibus.

3 Vlterius, videtur, quod non representetur Trinitas per imaginem, quae sit in anima non stra: Quia tunc sequeretur, quod sicut tres personae in diuinis sunt tres res; ita tres partes imaginis in anima nostra essent tres res, quod est inconueniens, Consequentia est non ta, quia nisi ita ponatur, non apparebit vera similitudo; & per consequens, nec vera imago: Falsitas patet per auctoritates inductas a Magistro in litera, ex quibus habetur, quod tres partes imaginis sunt vna mens, & vna substantia, non ergo sunt tres res

4 Vlterius si in anima nostra esset vera ima go representatiua Trinitatis, sequererur, quod ex ea posset demonstrari Trinitas personarum, quod est falsum; Consequentia patet, quia imago dicitur relatiue ad illud, cuius est ima go, & de ratione eius est ipsum representare, & demonstrare. IN OPPOSITVM est Magister in litera, probans Trinitatem personarum representari in creatura, tam per imaginem, quam etiam per vestigium.

RESDONDEO; in hac quaestione quatuor sunt videnda, quae tanguntur in argumentis.

1 In quo differat repraesentatio Trinitatis per vestigium ab ea, quae est per imaginem.

2 An partes vestigij distinguantur inter se realiter, vel sola ratione.

3 An partes imaginis in anima sint realiter distinctae.

4 An per imaginem, quae est in anima no stra, possit demonstrari Trinitas personarum.

ARTICVLVS PRIMVS An repraesentatio Trinitatis per vestigium differat ab ea, quae est per imaginem.

HVic quaesito respondent quidam, quod vestigium, & imago quantum ad illud, quod sunt, & quantum ad modum ducendi in cogni tionem Trinitatis differunt: differunt nanque (secundum eos ) quantum ad id quod sunt: quia de ratione vestigij est, quod sit impressio derelicta ab eo cuius est vestigium, & ac cidit illi, quod sit similitudo eius, immago autem est totum e contra, quia de ratione eius est esse similitudinem, &, accidit illi esse impressionem factam ab eo cuius est imago; lmago enim Caesaris sculpta in aliqua mate ria, vere est quaedam similitudo representatiua Caesaris; non est tamen eius impressio ab eodem facta: & ideo si contingat ista duo simul coniungi in vno, puta quod sit simili tudo alicuius & sit impressa ab eo cuius est similitudo illud simul erit vestigium & imago; exemplum ponitur, de facie Christi beatae veronicae derelicta, quae vt impressa fuit potest dici vestigium vt autem erat representatiua per similitudinem, potetat dici similitu do, ex quo patet quomodo differunt vestigium & imago, quantum ad illud quod sunt.

Differunt etiam quantum ad modum du cendi in cognitionem Trinitatis; quia vestigium ducet in cognitionem ipsius, solum arguitiuae, & per modum effectus, quod illi competit, quia est derelictum ab eo cuius est vestigium, tanquam effectus: Imago vero du cet in cognitionem eiusdem representatiue, & per modum similitudinis, quia accidit illi quod sit impressa, ab eo cuius est imago, & per se inest illi, quod sit similitudo, vt patebit. inferius.

Iste modus dicendi videtur mihi deficere quantum ad tria: Primo, quia dicit, quod accidit vestigio esse similitudinem represen tatiuam eius, cuius est vestigium, & per se inest illi esse ab eo impressum, cuius est ve- stigium, hoc enim est falsum: Nam videmus quod vestigium proprie dicitur illud signum, quod derelinquitur in puluere, vel in alia materia ex pede animalis, & inde transfertur hoc nomen ad alla. Constat aut quod non accidit tali signo esse similitudinem pedis, immo hoc per se inest sibi.

Nec obstat si dicatur, inueniri vestigium, quod tamen non est similitudo rei, cuius est vestigium, sicut fumus non est similitudo ignis: Quia nomen vestigii non ita proprie dicitur, de fumo respectu ignis, sicut de illo signo in puluere respectu pedis: Nam praefatum signum dicitur vestigium non solum a signando, sed etiam ab imitando per modum cuiusdam similitudinis; fumus vero di- citur vtiqs vestigium a signando ignem, non tamen per modum similitudinis.

Praeterea ad idem: videmus, illud signum, in puluere derelictum dici vestigium pedis, & tamen non solum potest imprimi, & causari a pede; sed etiam ab aliquo alio corpore habente signum pedis.

Secundo deficit ponens, quod accidat ima gini esse impressam, & deriuatam ab eo, cuius est imago, quod videtur falsum; nam imago semper producitur, vel a re, cuius est imago, vel ab aliquo alio habente similitudinem illius rei: Quapropter siue immediate, siue mediante aliquo, semper imago imprimitur, & deriuatur a re cuius est imago, & exemplum, quod ponunt de imagine sculpta, ma gis est ad oppositum, quia talis imago non potuit causari, nisi ab aliquo artifice habente in anima similitudinem Caesaris, quae qui dem similitudo fuit primitus deriuata ab ipso Caesare viso ab aliquo artifice.

Tertio deficit ponens quod vestigium non ducat in cognitionem rei, nisi per modum ef fectus, & arguitiue. Quod videtur falsum tum quia secundum hoc, quilibet effectus erit vestigium suae causae, quod est falsum, nam si per pedem animalis fieret aliquod signum, non habens figuram pedis,: illud signum es- set effectus paedis, non tamen diceretur vesti gium pedis, Tum quia sagundum hoc, vesti gium Trinitatis non duceret aliquo modo in cognitionem: distinctionis personarum, quod, est negandum, quia tunc non esset ve stigium Trinitatis, nam omnis effectus in quantum effectus est, respicit tres personas, non vt sunt tria, sed vt vnum essentialiter Tum, quia quaelibet pars vestigij esset vestigium, quia quaelibet est effectus Dei, vel ani malis respectu eius vestigij.

Vlterius, non videtur verum, quod imago ducat in cognitionem rei solum per modum similitudinis, & non effectus. Tum, quia ostensum est, quod imago est causata ab eo cuius est imago, mediate, siue immediate Tum, quia modus cognoscendi per imaginem est perfectior, & superior cognitione, quae habetu per vestigium, & per consequens, debet continere quicquid perfectionis est in illa

Quapropter videtur mihi dicendum, quod vestigium, & imago in hoc coincidunt, quod vtrumque est similitudo diminuta, licet imago sit minus diminuta, & magis perfecta; non tamen simpliciter perfecta, quod patet, nam vestigium sic est diminuta similitudo, quod solum rem, quantum ad communia, representat, vel quantum ad quaedam appre priata, non autem quo ad aliquid proprium; signum enim derelictum in puluere ex pede alicuius animalis, ipsum representat quam tum ad figuram, quam habet communem cum omnibus pedibus eiusdem speciei, siue etiam quantum ad quantitatem: & si contingat quod representet ipsum, quantum ad determinatum modum figurationis, vel ad determinatam magnitudinem quantitatis, tunc erit perfectior similitudo, quia attinger appropriata; siquidem iste determinatus modus figurationis, & determinata magnitudo quantitatis, quamuis non sint communia omnibus, quae sunt eiusdem speciei, non tamen propter hoc sunt propria; quia possunt in pluribus reperiri: Ideo nec commu nia, nec propria, sed appropriata dici debent. Si vero vlterius contingat, quod vestigium representet rem etiam quantum ad aliquid proprium, quod noninueniatur in alio, vel valde de difficili, vel valde raro, tunc erit si militudo perfectior, & accedet ad rationem imaginis: Vnde dicebatur superius, quod imago est similitudo perfectior, quia representat rem, cuius est imago, quo ad communia, & appropriata, &etiam quo ad propria; ldcirco continet quicquid perfectionis est in vestigio. Hinc est quod imago sculpta in aliqua materia non dicetur proprie imago per sonae, nisi representet eam, quantum ad quae dam lineamenta propria, quae non reperiantur in alio, vel valde de difficili¬

Ad propositum ergo dico, quod vestigium Trinitatis in creatura representat Trinitaten increatam, quantum ad quedam communia, & appropriata; imago vero vltra hoc repre sentat etiam quantum ad quaedam propria, quod facile declaratur: Videmus enim tria esse in illa Trinitate increata, quae possunt per vestigium representari, scilicet numeri determinationem, numeratorum ordinantionem, & ordinatorum connexionem: Est. nibi numeri determinatio, quia sunt tantum tres personae, non plures, nec pauciores, est ibi numeratorum ordinatio, quia inter diuinas personas est vere ordo sine priori, & po ster., vt patebit in ro distinctione, est etiam ibi ordinatorum connexio; quia diuinae personae sunt adinuicem inseparabiliter connexae. Haec tria representantur per vestigium in creatura, in qua est numeri determinatio, quae complectitur in numero ternario, habet, enim tres partes tantum, puta numeri ordinationem, quia omnia in numero, po dere, & mensura facta sunt, numerorum ordinationem quia vna pars vestigij est prima, alia media, alia vltima, ordinatorum connexionem, quia partes vestigij sic sunt conexae, quod nequeunt inuicem separari. Quae representatio est quantum ad communia, tum quia quodlibet istorum trium comperit toti Trinitati, & non potest competere vni soli personae, tum etiam, quia cognitio Trinitatis, quantum ad quodlibet horum trium, est conrusa, & indistincta.

VIterius declaro quomodo vestigium representet, quantum ad quaedam appropriata; nam videmus, quod perfectiones simporta tae per partes vestigij, quamuis sint communes omnibus diuinis personis, habent tamer quendam appropriationem, ratione culus vna pars magis determinate representat vnam personam, quam aliam, (exempli gratia) vnitas, veritas, & bonitas, secundum quod sunt n Deo, sunt communia omnibus personis; quia dicunt perfectionem simpliciter, & tamen vni tas appropriatur Patri, quia vnitas est princi pium numeri, & pater est principium diuinarum personarum; veritas appropriantur filio, quia procedit per modum intellectus, cui attribuitur verum, bonitas autem appropriatur Spiritui Sancto, quia procedit per modum voluntatis, cuius obiectum est bonum, & io haec tria, secundum quod suut partes vestigij in creaturis, indeterminate representant diuinas personas, & quaelibet pars magis de terminate representat vnam personam, quam alteram, vnitas enim magis determinat Patrem, quam alias personas, veritas Filium, & bonitas Spiritum Sanctum, & sic patet quo¬ modo vestigium representet Trinitatem, quan tum ad quaedam appropriata

lmago vero vltra hoc, representat eande Trinitatem quantum ad quaedam propria, quod sic patet, nam partes imaginis ita deter minate representant diuinas personas quantum ad earum propria, vt illa pars imaginis, quae representat vnam personam, nullo modo representet aliam, & ideo notitia producta, quae est verbum, secundum quod in nobis est secunda pars imaginis, ita representat filium, vt nullo modo representet Patre, vel Spiritum Sanctum: quia neutrum illorum est verbum: sic etiam mens ipsa producens talem notitiam, quatenus habet rationem memoris quae est prima pars imaginis; ita representat Patrem, quod nec Filium, nec Spiritum San ctum, quia neutrum eorum est producens notitiam, quae est verbum: eodem modo, & amor ipse, qui est in nobis procedens, & connectens notitiam genitam (cum ente gignente, qui est tertia pars imaginis, sic representat Spiritum sanctum, quod nec Patrem, nec Filium, quia solus Spiritus Sanctus procedit hoc modo, vt nexus, ex quibus omnibus patet in quo differat representatio Trinitatis per vestigium, ab ea, quae est per imaginem.

ARTICVLVS SECVNDVS An partes vestigij sint distinctae inter se realiter,

Ro hoc articulo est intelligendum, quod possumus loqui de vestigio dupliciter; primo, secundum quod reperitur tantum in entibus subsistentibus, & perfectis; & quia perfectio cuiuslibet rei subsistentis consistit in tribus realiter distinctis, a quibus sumitur ratio vestigij, vt statim patebit; idcirco loquen do de vestigio hoc modo, oportet dicere quod partes ipsius sint intet se realiter distinctae.

Quod autem perfectio rei subsistentis con sistat in tribus, apparet testimonio Pythagorae, qui, secundum quod introducitur ab Ari. 1. Celi, ponebat, perfectionem, & totalitatem cuiuscunque rei consistere in hoc, quod haberet principium, medium, & finem, cui con cordat. Arist. ibidem probans per hoc, numerum dimensionum in tribus compleri. Haec autem tria si proprie accipiantur, realiter sunt distincta, nam perfectio rei subsistentis non dignoscitur per solam subsistentiam, cui com petit ratio principij, nec per solam virtu¬ tem, cui competit ratio medij, nec per solam operationem, cui competit ratio finis, sed per haec omnia tria simul, a quibus sumitur ratio vestigij, secundum vnam opinio nem; de quibus tribus statim apparebit, quod sint realiter distincta, & sic partes vestigij hoc modo accepti, realiter distinguuntur.

Si autem loquamur de vestigio, secundum quod inuenitur in omnibus entibus creatis, sic est maius dubium de distinctione suarum partium, supponimus enim, quod omnia entia, cum sint aDeo producta, gerant in se Dei similitudinem, & per consequens habeant in se vestigium Trinitatis, alioquin non pos semus saluare, quomodo omnia sint constitu ta in numero, pondere, & mensura, per) quae intelliguntur tres partes vestigij, secundum P.¬ Aug 4 super Gen ad litteram, & in quaestionibus ad Horosvum: Quapropter oportet, quod haec tria ambiant omnia entia, & quod libet ens habeat ea, per quae Dei vestigium gerat.

Et hinc est, quod partes vestigij vno modo consueuerunt assignari primae intentionis entis, scilicet vnum, verum, & bonum, & hoc rationabiliter, quia ista tria videntur congrue posse adaptari illis tribus praefatis scilicet nu mero, mensurae, & ponderi; nam quodlibet ens vt vnum, potest dici constitutum in numero, quia vnitas est principium numeri, & multi tudinis, & ideo in quantum vnum alicui nu mero, vel multitudini connumeratur, & quodlibet ens in quantum verum, potest dici constitutum in mensura, quia secundum Anselmum in lib de Veritate, illud verum est, quod habet quicquid debet habere, tunc autem habet omne quod sibi debetur, quando suae mensurae conformatur, similiter omne ens, in quantum bonum, potest dici constitu tum in pondere, nam sicut corpus per suum pondus recedit a loco contrario, & vadit ad locum sibi conuenientem in quo saluatur, sic & quodlibet ens in quantum bonum recedit a priuatione, & a non esse, & tendit in esse, a quo seruatur.

Vlterius haec tria videntur congruere illis tribus partibus vestigij, quas ponit P. Angu4 super Sen ad litteram scilicet modum, spe ciem, & ordinem, dicit enim P. Ambrosius su per Sen. quod mensura omni rei modum prae figit, & numerus rei speciem praebet, & pon dus omnem rem ad quierem, & stabilitatem trahit, Per hoc ergo quod dicit, mensuram rei modum praefigere, denotat, ens in quantum vnum, sic esse modificatum, vt per confirmitatem ad suam mensuram habet quicquid sibi debetur, dicens vero, quod numerus rei spe¬ ciem praebet, insinuat omne ens, in quanrum verum, habere veram formam, & speciem, per quam specisicatur, & alteri enti connumeratur, dicens autem, quod pondus rem ad quietem trahit, denotat omne ens, in quantum bonum recedere a priuatione, & tendere in esse, a quo seruatur. Quapropter redeundo vnde sermo prius erat, dico, quod de partibus vestigij in quo- libet ente repertis, scilicet vno, vero, & bono, est dubium, quomodo inter se, & etiam ab ente distinguantur.

Aliqui dicunt, quod distinguuntur formaliter ex natura rei, quia ratio desinitiua veri est distincta a ratione definitiua boni; neque hoc prouenit ex opere intellectus, eo quod verum, cum sit obiectum intellectus, debet praeuenire omnem actum intellectus, & eodem modo, ratio boni, quod est obiectum voluntatis, debet praeuenire actum eius; & per consequens istae rationes erunt distinctae ante omnem actum intellectus.

Haec opinio non potest stare propter tria; primo quia sequeretur quodlibet ens habere plures rationes definitiuas scilicet vnius, ve ri, & boni, quod est absurdum, nam sicut quod libet ens eo ipso quod est vnum, habet vnam quidditatem, ita etiam habet vnam solam ra tionem definitiuam.

Secundo sequeretur, quod extra intellectum erit aliquod ens verum, & non bonum; & aliquod ens bonum, & non verum, & ali

Quod vnum, & non verum nec bonum, quod est falsum, Falsitas patet, quia quodlibet eorum conuertitur cum ente: Consequentia probatur, quia si ratio veri est distincta formaliter, & quidditatiue a ratione boni, nullo modo recipiet formaliter praedicationem honi, & per consequens ens ipsum, vt stat sub ratione veri, non recipiet praedicationem boni, nec e conuerso; & pari ratione nec praedi cationem vnius

Tertio, quia si ratio obiecti intellectus est verum, & ratio obiecti voluntatis est bonum, ratio veri sic erit cognita, quod non volita, & ratio boni sic erit volita, quod non cognita, hoc autem est absurdum; Consequentiam probo, quia si distinctio harum rationum pre uenit omnem actum intellectus, & voluntatis, tunc intellectus necessario sic terminabitur ad rationem veri, quod non ad rationem boni, & voluntas similiter ad rationem veri, quod non ad rationem boni, & voluntas similiter ad rationem boni terminabitur, & non veri; & per consequens ratio boni erit volita, & non cognita, & ratio veri erit cognita, & non volita, cum sola ratio veri sit propria ratio obiecti intellectus.

Alij dicunt, huiusmodi rationes non distin ui, nisi penes extrinseca, & connotata; sicut dicebatur superius de attributis.

Sed iste modus dicendi videtur minus ra tionabilis, quam primus, nam, si praefatae rationes nullam habent distinctionem ab intra, quicquid connotabitur ab vna connotabitur ab altera; & per consequens non distinguen tur penes extrinseca connotata, quia haec distinctio videtur prouenire aliquo modo a di stinctione intrinseca.

Vlterius sequeretur, quod nomina, per quam significantur praefatae rationes, essent svnoni ma, quia ab intra significabunt in recto peni tus idem

Vlterius sequeretur, quod partes vestigij non facerent in illa re in qua sunt aliquem numerum, ex quo nullam habent ibi distinctionem, & per consequens talis res non habebit in se similitudinem, & vestigium Trinitatis.

Ideo videtur mihi dicendum, prefatas rationes esse in re distinctas ex natura rei poten tialiter, & incomplete, complementum autem distinctionis earum causatur, & derelinquitur ab aliquibus connotatis extrinsecis, quibus mediantibus res ipsa necessitat intellectum nostrum ad faciendum inter has rationes di stinctionem, sicut diuisio, & numeratio in pri mo motu, quam facit tempus, praeexistit in motu potentialiter, & incomplete, vt dicit Arist. 4. Physicorum, complementum autem huius diuisionis, & numerationis temporis causatur, & derelinquitur ab actu animae nu merantis; & ideo sicut anima necessitatur ad distinguendum inte tempus, & motum, me diante illa intrinseca numeratione; ita & in proposito necessitatur ad distinguendum in ter praefatas rationes, mediantibus illis extrin secis connotatis,

Et sicut non possemus saluare, quod tem ius esset quid reale, nisi poneremus, quod tale esse diuisum, & numeratum in primo motu esset quid reale; ita etiam non possemus saluare, quod intellectus intelligeret realiter verum, & voluntas vellet realiter bonum, nisi ponamus praefatas rationes esse reales

Vlterius, sicut non obstante, quod esse di- isum, & numeratum in primo motu sit quid reale, motus tamen ille non est omnino reaiter diuisus, quia tunc esset discontinuus, & non vnus, quod est falsum, ita & non obstan te, quod praefatae rationes sint reales, &ex fa tura rei distinguibiles, tamen cum postea actu distinguuntur efficientur realiter distinctae; quia tunc essent diuersae res, quod est falsum.

Quapropter, oportet distinguere vtrobiqu de esse reali. Dico ergo quod tribus modis potest intelligi quod aliqua distinctio sit realis ex natura rei: Vno modo, quod talis distinctio ponat in re aliquam pluralitatem realem, & iste sensus non valet in proposito, quia nullus diceret, quod praefatae rationes dicant plures realitates. Secundo modo potest intelligi quod talis distinctio sit ex natura rei; quia ponit in re aliquam pluralitatem formalem, sicut imaginatur opinio superius recitata, & iste intellectus non potest habere locum in proposito, vt superius fuit ostensum. Tertio modo potest intelligi, quod aliqua distinctio sit ex natura rei, non quia ponat in re aliquam pluralitatem realem, vel formalem, sed quia ponit in re vim pluralitatis realis, secundum quam potest di uidi, & praescindi diuisione aequipollente reali; & hunc sensum concedo, quia uatumcuque aliqud obiectu diuersarum poiarum sit simplex, habet tamen in se vim pluralitatis realis, ex eo quod potest correspondere diuersis poten tijs diuerso modo, ac si essent diuersa obiecta, propter quod etiam anima necessitatur ad distinguendum inter obiecta diue sas rationes, secundum quas obiectum prescinditur, & quasi diuiditur per diuersas potentias, & ideo quaelibet potentia per actum suum diuidit obiectum, secundum illud, quod potest attingere de ipso.

Ad propositum ergo dico, quod vnum, ve tum, vel bonum, sunt rationes reales secundum quas, & in quas obiectum ipsum ex na tura rei distinguitur, siue per actus diuersatum potentiarum, siue per actum eiusdem potentiae: quocunque modo hoc contingat non curo modo breuitati studens; quia de hac re satis dictum est in quaestione de obiecto voluntatis in prima distinct, ad quem locum me remitto: & haec dicta sint de distinctione inter partes vestigij¬

ARTICVLVS TERTIVS An partes imaginis sint in anima realiter distinctae

REspondent quidam huic articulo, quod E duae partes imaginis scilicet notitia, & amor non habent esse reale in anima, sicut duae potentiae, vel duo actus, quemadmodum plures imaginatur, sed sunt penitus vna res, duplicata tamen secundum esse intentiona¬ le, vt statim declarabitur, hoc enim probat. auctoritate Augustini 9. de Trinit cap. 1ovbi vult, quod cognitio, & amor non insint menti tanquam subiecto, sicut color, aut fi- gura corpori; constat autem, quod si essent duae potentiae, vel duo actus, essent in anima, sicut color, & figura in corpore.

Vlterius ibidem vult Augustinus, quod, cum mens se totam noscit, ipsa tota est noti tia, & cum perfecte se amat est tota amor, & ita videtur esse de intentione eius, quod pre fata duo non sint in anima, sed sine ipsa anima: quod non potest habere veritatem, nisi ponamus eandem substantiam animae esse posita sub duplici esse intentionali.

Ad declarationem ergo proposit probat. duas propositiones, prima est ista, quod per actum intellectus res intellecta ponitur in quodam esse conspicuo, & apparenti, quod quidem esse est intentionale; primo sic.

Actus intellectus non est minus formatiuus, quam actus sensus, sed actus sensus ponit rem sensatam in quodam esse conspicuo, & apparenti; ergo multo magis actus intellectus: Maior patet, & Minor probatur per plures experientias, & maxime per ea, quae apparent in Iudificationibus, in qui bus sensus decipitur, & cum quis in naui de feratur, videtur sibi, quod arbores in ripa manentes moueantur.

Nec potest dici, quod ille motus visui ap parens sit in oculo, quia tunc oculus videret ea, quae sunt in se; & per consequens esset potentia reflexiua, nec est in arboribus; quia ipsae non mouentur. Ideo tales motu non habent aliquod esse verum, & reale, sed apparens, & intentionale, in quo ponitur pr actum visionis & sic concludunt, quod actus sensus sit formatiuus, quia potest ponere re sensatam inesse apparenti, & conspicuo; & per consequens multo fortius hoc poterit actus intellectus.

Secundo ad idem: lllud, quo mediante anima ante conspectum suum ponitur; ponit eandem animam in esse conspicuo, & ap parenti, sed hoc facit intellectus cogitantis; ergo &c Maior patet, & Minor probatur, per P. August. 4. de Trinit. cap. 8. vbi ait: quod "tanta est vis cogitationis, Vt nec ipsa mens in conspectu suo se ponat, nisi ante se cogiter": Constat autem, quod illa cogitatio, & illa geminatio, cum ante conspectum suum se ponat, non potest esse ibi secundum duo esse realia, ergo erit saltem secundum alterum illorum intentionale; & per consequens, anima capiet tale esse per actum cogitationis.

Tertio intellectus fertur super rosam sim pliciter, quaeratur ergo de rosa intellecta; an sit ipsamet intellectio, qua intelligitur, vel species rosae in intellectu, vel aliqua particu laris rosa extra intellectum, vel omnes rosae in esse reali, & abstracto extra intellectum, vel omnes positae in esse intentionali, & appare ti, quasi vna rosa totalis; primum, & secundum non possunt dici, quia tunc rosa in intellectu non praedicaretur de rosis existentibus extra intellectum, tertium non habet locum in pro posito, quia nulla rosa patticularis extra intellectum est rosa totalis communis omnibus rosis: quartum membrum est impossibile, quia rediret opinio Platonis, sequitur ergo, quod rosa sic intellecta nil aliud sit, quam omnes rosae positae in esse intentionali, & apparenti

Quarto in omni apparitione aliquid appa ret, & capit esse appares; intellectio est quae dam formalis apparitio; ergo &c. Sed quod recipit esse apparens per intellectionem, non est nisi: res intellecta, quae intellectio apparet ergo per intellectionem res ponunt in quodam esse apparenti; Maior est nota. Minor probatur, quia sicut albedo se habet ad esse album; ita apparitio ad esse apparens, sed albedine res accipit esse album; ergo apparitio ne res accipit esse apparens, & confirmatur, quia si res intellecta non caperet esse apparens, non intelligeretur, nisi quadam extrinseca denominatione, quemadmodum Ce sar pictus in Pariete non dicitur pictus, nisi quadam extrinseca denominatione, eo quod pictura non accipiat nisi esse apparens, & sic probant primam propoiitionem

Probant insuper alteram propositionem. si quod amans per amorem ponatur extra si circa rem amatam: Primo, quia per amorem fertur in rem amatam, quae est extra amantem secundum P. August. dicentem: Amor meus pondus meum, &c. Secundo quia (vt di cunt). quilibet amans alterum amore amic tiae experitur in se ipso quandam inclinatio. nem, & quandam vim vnitiuam, secundum quam inclinatur in rem amatam, vt illi vnia tur, & inhaereat propter se ipsam, & ideo quod recipit esse vnitam per amorem non est res amata, sed ipse amans: Constat autem quod non recipit huiusmodi esse realiter, sed spiri tualiter, & intentionaliter; ergo idem quod prius

His probatis distinguunt de intelligentia, & amore dicentes, quod intelligentia potest accipi dupliciter; vno modo pro actu intelle ctionis, quo res intellecta ponitur in esse con picuo, & apparenti, alio modo pro re intelecta, quatenus posita est in tali esse appare¬ ti, & intentionali, & hoc modo verbum men tale nil aliud est (dicunt) nisi res formata por intellectum, & in tali esse posita, & hinc est quod P. Aug. vbique vocat verbum formatam cognitionem, non quod sit ipsa cognitio formalis, sed quia est res cognita in tali esse formato, & apparenti posita, Distinguunt similiter de amore dicentes, quod potest accipi pro amore formali, vel pro esse, quo amas: per actum amoris fertur in amatum. Ad propositum dicunt quod intelligentia vt est pars imaginis, non debet accipi pro ipsa intellectione formali; quia sic esset in anima, quemadmodum color in corpore, quod est contra P. Aug. superius allegatum, sed debet accipi pro re intellecta, vt est posita ante animam in esse conspicuo, & apparenti; & sic habet rationem verbi, quod est secunda pars imaginis; eodem modo dicunt de amore, vt est pars imaginis, quod non accipitur pro actu formali amoris, sed pro ipsamet sub stantia animae amantis, quo mono recipit quod dam esse intentionale, & sic saluant, quod nulla pars lmaginis est inhaerens, sed quaelibet est subsistens, & quaelibet est tota anima sicut videtur dicere P. August. vt patet ex di ctis; ideo substantia animae prout subsistit in esse realiter est prima pars imaginis, prout ponitur ante se intentionaliter in esse conspicuo, & apparenti est secunda pars, & prout ponitur extra si intentionaliter in amato est tertia pars, & secundum istos tres modos, & quemlibet eorum intelligitur tota anima subsistens: Vnde si vellemus respondere iux ta eorum opinionem praesenti articulo opor. teret dicere, quod partes imaginis in anima non sint realiter distinctae, quia non sunt in anima sicut in subiecto, sed sunt ipsamet aia

Haec tamen opinio continet plura dubia, & videtur deficere in se, & in suis fundamen tis; nam primum fundamentum eorum, cum dicunt rem cognitam accipere esse intentionale, & apparens per actum cognitionis, videtur multipliciter falsum.

Primo; quia si res cognita acciperet tale esse apparens, vel hoc esset prout existit in anima, vel prout existit extra animam; non primum, quia hoc modo res cognita non est aliud, quam cognitio; nec secundum, quia co gnitio ipsa non est forma rei cognitae, sed potentiae cognoscentis; Quapropter, cum dicunt cognitionem esse quadam formalem appari tionem, qua aliquid recipit esse apparens, sequitur necessario ex dictis eorum, quod hoc non sit esse nisi potentia cognoscens, & non res cognita¬

Secundo, si quaeratur ab eis, quid ipsi in¬ telligant per hoc esse intentionale apparens non possunt dicere, quod intelligant, quoddam esse reale, quia tunc partes imaginis essen reales, & realiter distinctae in anima, contra eos, coguntur ergo dicere, per tale esse inter tionale intelligere ens rationis contra distin ctum ab ente reali, omne autem ens rationis habet pro fundamento aliquid reale, alio st. quin esset penitus nihil, & sictitium: siquidem quod non est aliquid reale ratione sui, vel ratione sui fundamenti, est omnino nihil¬

Quaeratur ergo ab eis de fundamento istius esse intentionalis quid sit: si dicant esse ipsammet cognitionem, sequitur quod cognitio ponat se ipsam in hoc esse apparenti, quod ipsi non concederent:; si vero dicant esse rem cognitam, sequitur, quod sublata tali re, auferatur hoc esse apparens, hoc aute est falsum; nam sublata rosa, quantum ad omnem sui realitatem, manet adhuc sub tali esse apparenti, quod habet in prospectu in tellectus, vt ipsimet affirmant. Si dicant huiusmodi esse fundari, in aliqua re extra animam, tunc quod non est extra animam, sicut sigmentum, non habebit hoc esse apparens, quod repugnat experientiae: Si autem dicant, non fundari in aliqua re extra animam, sequitur nullam rem extra animam esse cognitam, quia res extra animam non po nuntur in prospectu intellectus, nisi median te cognitione, vel tali esse apparenti. Tande si tale esse apparens est ens rationis, sequitur rem cognitam non esse mensuram nostrae com gnitionis, quia ens rationis, cum sit diminu tum, & innascatur ex ente reali, non potest esse mensura entis realis; igitur quocunque se vertant incidunt in foueam, quam fecerunt

Tertio sequeretur obiectum cognitionis recipere speciem a cognitione, & non cognitionem ab obiecto, quod est falsum, Conse quentiam probo, quia constat, quod res comn gnita non est obiectum cognitionis, nisi pro ut stat sub tali esse apparenti, mediante quo ponitur in prospectu intellectus: Quapropter si res cognita accipiat tale esse apparens per ipsam cognitionem, sequitur cognitionem dare esse suo obiecto, quod est falsum.

Quarto videtur omnino, hoc esse obiectiuum, & apparens esse quid reale; quia vbi est vera cognitio, non minus respondet res cognita ipsi cognitioni, quantum ad esse obiectiuum, & apparens, quam respondeat mo tus Caeli numerationi animae, quantum ad esse numeratum, sed motus Caeli sic respon det numerationi animae, quantum ad esse numeratum, quod est quid reale; ergo & res cognita, sic respondebit cognitioni, quan tum ad esse obiectiuum, & apparens, quod erit quid reale: Minor est nota, quia si motus Celi nonresponderet numerationi animae, vt dictum est, tempus, quod ex tali nu meratione recipit essc completum, non esset quid reale; Maior probatur, quia sicut motus Caeli est in potentia ad esse numeratum, sic res cognita, antequam cognoscatur, est in potentia ad esse apparens, ex his igitur pa tet falsitas primi fundamenti praefate opi- nionis

Secundum etiam sundamentum videtur falsum; scilicet quod amans per amorem accipit esse latum extra se intentionaliter ad rem amatam, nam primo sequeretur, si hoc esset verum, quod forma realis non daret esse reale subiecto, sed intentionale; Conse quentia apparet, quia constat amorem esse formam realem: Quapropter si amans sit subiectum eius, accipiet per ipsum esse intetionale, non obstante, quod amor, qui est for ma eius, sit realis.

Secundo sequeretur ens rationis consti tui per actum alterius potentiae ab intellectu. quod est falsum,; tum quia ideo dictum est ens rationis, quia constituitur per actum ra tionis; tum, quia est contra Comment. 8. Metaphy. com vltimo, vbi dicit haec entia facta esse ab intellectu, quando diuidit, vel componit adinuicem entia.

Nec obstat si dicatur, quod ibi loquitur de entibus rationis circa complexa, non circa incomplexa; nam eadem causa, & eodem principio dicuntur entia rationis vtrumque & confirmatur, quia videmus etiam phantasiam habere vim complectendi entia; Si ergo entia rationis circa complexa constitue rentur per actum intellectus ex hoc solum, quod habeat vim complectendi entia; pari ratione coustituentur per actum phantasiae. quod nullus concederet: Item potest confir mari per ea, quae dicta sunt iu quaestione pra cedenti, vbi dicebatur rationem vniuersalis, & entis rationis esse quid derelictum ex actu intelligendi, & per consequens non esse primo cognitam, sed consequi rem congnitam, simul cum sua ratione intelligendi; secundum autem hanc opinionem sequitur, quod entia rationis sint, vel prima cognita, vel prima ratio cognoscendi; quia (secundum eos) res non cognoscitur nisi prout stat sub tali esse apparente, quod dicunt esse ens intentionale, siue ens rationis.

Tertio sequeretur non solum amantem sed etiam ipsum amatum accipere tale esse intentionale per actum amoris, tuius contra rium ipsi intendunt, aliter non haberent. pro positum, Consequentiam probo, quia illud esse intentionale, quod amans recipit per actum amoris, non est aliud, quam esse vnium cum amato: Constat autem, quod vbi saltem est amor concupiscentiae, seu etiam amor ad se ipsum, non potest vniri amans cum amato, quin vniatur amatum cum amam te: Quapropter ita capiet tale esse intentionale ipsum amatum, sicut ipse amans Patet ergo praefatam opinionem deficere in suis fundamentis.

Vlterius deficit in se, nam dato, quod prae fata fundamenta sint vera, applicatio tamen eorum ad propositum videtur omnino irrationabilis

Primo, quia per hoc non possunt saluare, quod partes imaginis sint aequales, cuius contrarium intendunt: probo consequentiam, nam (secundum eos) duae partes imaginis scilicet anima ante se posita per cognitionem, & extra se posita per amorem, habebunt esse intentionale; altera vero pars, quae prima est, scilicet anima in se subsistens, habebit esse reale: constat autem quod reale, & intentionale non sunt aequalia; ergo partes imaginis non erunt aequales.

Secundo, quia nequeunt saluare quomo do notitia, & amor non existant in ipsa anima,: quod principaliter intendunt; Consequentiam probo, quia (secundum eos) notitia, & amor pro ut sunt duae partes imaginis, non addunt supra substantiam animae nisi duo esse intentionalia, quae quidem magis dependent ab esse reali animae, quam quaecunque accidentia realia a subiecto, eo quod magis deficiant ab entitate: quapropter si ac eidentia existunt in subiecto, eo quod h- beant parum de entitate, multo magis hae duae prefatae partes imaginis, quia habent minorem entitatem, erunt in anima sicut in subiecto.

Tertio, quia non valent saluare quomodo memoria sit vna pars imaginis, quod est contra P. Augustinum; Consequentia apparet, quia in ista assignatione imaginis expresse dimittitur memoria. Accedit quod nequeunt saluare quomodo verbum sit for mata cogitatio ab ea re quam scimus, cuius contrarium dicit P. Augustinus 15. de Tri- nit. cap. 15. formata inquit cogitatio ab ea re, quam scimus, verbum est.

Quarto non possunt saluare veram productionem, & emanationem vVerbi in nobis quod est contra P. Augustinum pluribus in locis, Consequentia patet, quia anima non producit rem cognitam per cognitionem, & maxime dum cognoscit se ipsam, quia tunc produceret se ipsam. Similiter nequeunt sal uare realem relationem inter partes imaginis, quamuis videantur hoc intendere; quia alio modo non sustinerent rationem imagi¬i nis: Consequentia apparet, quia in nulla re creata videntur posse fundari oppositae rei lationes, cum hoc sit singulare in diuina natura.

Motiua etiam ipsorum non concludunt, sicut patebit cum soluentur.

Propter quae omnia, videtur mihi dicendum, praefatas duas partes imaginis, scilicet intelligentiam, & amorem, esse realiter distinctas inter se, & ab anima: siue accipiantur pro actibus, siue pro potentijs; si enim accipiantur pro actibus, non est dubium de hac distinctione reali; quia videmus animam aliquando esse sub istis actibus, aliquando vero non. Similiter intelligentia potest separa ri ab amore, non enim omne quod intelligitur, necessario amatur, hoc autem non esset, nisi intelligentia distingueretur ab amore.

Vlterius si accipiantur hae partes, prout sunt duae potentiae, sic etiam realiter distinguuntur inter se, & ab anima, ostendetur enim in 2. lib. quod anima non est suae potentiae, & ideo hoc supponatur ad praesens

Remanet ergo dubium de sola memoria, quae ponitur prima pars imaginis, de qua plu ra essent dicenda, quae pertranseo, quia de claratio huius difficultatis dependet ex quibusdam alijs, de quibus dicetur in secundo libro

Sciendum tamen quod quidam dicunt, memoriam in parte intellectiua non esse aliud quam in ellectum agentem, cum princiia phantasmatis illustrati coniungit intellectui possibili continenti omnia intelligibilia potestate, quae opinio si esset vera, memoria realiter distingueretur ab intelligentia, quod Deo praestante declarabitur in 2 lib. scilicet intellectum agentem esse potentiam realiter distinctam ab intellectu possibili, quamuis quidam dicant contrarium, quorum opinio nem non approbo, quia tunc in anima separata non esset completa ratio imaginis; nam ibi intel lectus agens non erit coniunctus phantasmati, nec habebit aliquem actum super intel lectum possibilem, ratione cuius, sibi possit ac tribui productio verbi. Item etiam in Angelo est vera ratio memoriae, cum ibi sit imago, & tamen ibi non est intellectus agens, vel saltem coniunctus phantasmati..

Quapropter praetermissa hac opinione di co, memoriam in parte intellectiua posse ac cipi dupliciter, vno modo, vt condiuisa conra alias duas partes imaginis, scilicet notitiam, & amorem, prout de ratione memoriae est gignere ipsam notitiam, & sic realiter distin guitur a notitia, quia gignens, & genitum realiter distinguuntur in quacunque natura, & per consequens, si est realiter distincta notitia, quam gignit, multo magis erit ab amore; quia notitia est principium amoris, & sic ha bemus tres partes imaginis realiter distinctas inter se

Est tamen notandum, quod memoria sic accepta, quamuis sit distincta a notitia, ex amore, non est tamen distincta ab essentia ani mae, quia, cum anima se cognoscit, ipsamet notitiam sui gignit, sicut patet per P. Augu. in pluribus locis,

Alio modo accipitur memoria prout distinguitur a duabus partibus imaginis, quae sunt intellectus, & voluntas, vt nominant potentias, & tunc non est realiter distincta ab intelligentia; quia de ratione memoriae sic acceptae est continere in abscondito illud, quod postea intelligentia fit manifestum, vt dicit P. August. 14. de Trin. cap 8. vbi ait, "tot igitur sunt huiusmodi generis Trinitates, quot recordationes, quia nulla earum est, vbi non sint haec tria, scilicet illud quod in memoria reconditum est antequam cogitetur, & illud quod fit in cogitatione, dum cernitur, & uoluntas vtrumque coniungens": Vult ergo P. Aug. memoriam in parte intellectiua continere occulte, quod intelligentia fit apertum, & quoniam eadem potentia in parte intelle ctiua potest esse illa, quae occulte contineat ea, quae post modum fiunt in aperto; Idcirco non sunt dicendae duae distinctae potentiae, frustra enim fit per plura, &c. Quod autem vna, & eadem potentia ista duo possit facere, patet, quia illa sola potentia in parte intel lectiua potest quodcunque intellectiuum in abscondito continere, quae sola potest omnia recipere, haec autem est intellectus possibilis. qui solus est omnia fieri: Quapropter ipse so lus continebit in abscondito aliquid, antequam cogitetur, & per consequens ipse solus habebit rationem memoriae.

Vlterius, sibi soli fit apparens illud quod postea cogitatur, & cernitur, quia actus cogi tandi, & discernendi est solius intellectus possibilis, vt de se patet, & per consequens ipse habebit rationem intelligentiae, quae est altera pars imaginis. Hinc est quod consueuit communniter dici memoriam, & intelli gentiam non esse duas distinctas potentias; sed tantum duas distinctas vires, hoc autem si habet veritatem, puto sic esse intelligendum scilicet, quod quamuis memoria, & intelligen tia sint vna sola potentia, ista tamen potentia habet vim plurium potentiarum, quia tantum potest, quantum si essent duae potentiae reali ter distinctae: & ideo sicut dicebatur super ide partibus vestigij, quod poterant diuidi diuisione aequipollente diuisioni reali; ita dico in proposito praefatas duas partes imaginis posse diuidi abinuicem diuisione aequipollem te diuisione reali, seu per actum rationis, siue per extrinseca connotata. Et dico per extrin seca connotata, quia aliud connotat intellectus possibilis, in quantum habet rationem me moriae, & aliud, vt habet rationem intelligen tiae, quia primo modo connotat speciem intelligibilem, realiter distinctam ab actu intelligendi, vt pro nunc supponitur, habebit enim locum in 2. lib. Alio modo actum intelligendi realiter distinctum a specie. Ad haec igitur duo ita correspondent diuerso modo, ac si, es sent duae diuersae potentiae: Quare bene, & sufficienter possumus ipsum diuidere, & distinguere in diuersas vites, vel species; & sic patet quid dicendum sit ad istum articulum

Ad motiua alterius opinionis respondeo, & ad primum nego minorem, quia actus sen sus nequit ponere res in esse conspicuo, & apparenti, sicut ipsi assumunt, ad probationem deludificationibus dico, quod huiusmo di apparitiones possunt puenire ex diuersis causis; sicut patuit superius in prologo, quan do agebatur de cognitione intuitiua, & abstractiua; & ideo non est dicendum, per hoc rem cognitam constitui in esse apparenti per cognitionem, quia tunc cognitio praecederet psam rem cognitam, sed constituitur in tali, & tali esse apparenti ex aliqua alia causa, quae facit coexistere re sub tali esse apparenti ipsi cognitioni, & per hoc saluamus, quomodo res cognita, in quantum cognita, non sequatur cognitionem, sed coexistat illi, quia cognitio & res cognita sunt relatiua; io debent sibi mutuo coexistere, cum ergo quis naui defertur, ille motus, qui sibi apparet in arboribus, quamuis non sit in eis vere, habet tamen ibi esse apparens, in quo non constituitur per actum visionis, sed per aliam causam praeuenientem, non solum actum visionis, sed etiam illud esse apparens; haec autem causa vel est motus nauis velocitas, vel motus ocun li, qui in naui portatur, mouetur enim ad mo tum nauis.

Ad secundum dico non esse intentionem P. Aug. quod cogitatio ponat rem in conspectu cogitantis, tanquam causa, vt isti arbitram tur, sed quod ponat eam per modum conexistentis, quia cogitatio, & res cogitata ita se habent, vt vnum eorum non possit esse sine altero, pro aliquo instanti, & ideo vbi cogi¬ tatio est veridica, res posita ante conspectum cogitantis, est ibi sub esse veridico, & non fictitio; vbi vero res cogitata ponitur sub esse apparenti, & fictitio; ibi est fictio.

Ad tertium dicendum, quod cum intelle ctus fertur super rosam, rosa, quam intelligit est omnium rosarum species, secundum quamdam indiuisionem, & indifferenriam, quae con surgit in ea, ex eo quod talis quidditas abtrahitur per actum ab omnibus diuidentibus eam,: vt dictum est superius agendo de vniuersali; si ergo quaeratur de quidditate ro sae sic abstractae, an sit quid reale, dico quod sic, non in existendo, sed in terminando, quia ita terminat actum intellectus sine medio ali quo, ac si realiter esset abstracta, nam cum sit eadem quidditas illa, quae per intellectum abstrahitur immediate, & quae in rebus existit, non est inconueniens concedere, quod sit quid reale isto modo, maxime cum extrin secus sit in potentia ad talem abstractionem

Nec obstat si dicatur posse contingere omnes rosas esse corruptas, hoc enim negarent credentes semper in aliqua regione existere rosam, dato tamen quod corrumperetur vni uersaliter; adhuc non habetur propositum. quia si non esset quid reale, quantum ad sup posita in quibus existeret, esset tamen quid reale, quantum ad suam regulam, quam in di uina arte haberet, vt dictum fuit in prima quaest prologi¬

Ad quartum dico, quod magis arguit op positum, quam propositum; nam si intellect est quaedam formalis apparitio, oportet quod det esse apparens illi, in quo formaliter exi stit actus fermalis intellectus, & sic dabit esse apparens intellectui, & non rei cognitae, cuius contrarium intendunt: Quapropter di co intellectionem, vel nullo modo esse apparitionem, vel non esse talem, quod per eam aliquid accipiat esse apparens; sed quae mediat inter rem, quae apparet, & intellectum, cui apparet.

Ad motiua per quae probant secundam propositionem, ad primum dico amorem for maliter esse quoddam donum, quemadmodum albedo formaliter est albedo, quapropter sicut illud, quod subest albedini, est album for maliter, & non intentionaliter; sic illud, quod subest amori, habet esse datum, vel vnitum formaliter cum amato, & non intentionaliter, cum nulla forma realis det esse intentionale subiecto, in quo existit, alioquin talis for ma esset intentionalis, & realis, quod est ab surdum. Per hoc etiam apparet quid sit dicen dum ad secundum argumentum.

ARTICVLVS QV.ARTVS. Vtrum per imaginem quae est in anima nostra, possit demonstrari Trinitas diuinarum personarum.

AD hoc dicunt aliqui, quod potest demonstratiue probari Deum subsistere in tribus suppositis realibus, vel saltem in vno reali, & duobus intentionalibus, hoc autem probant ex superius dictis, supposito rem con gnitam accipere esse apparens per cognitionem, ratione cuius apparentiae ponitur ante conspectum cognoscentis; similiter ipsum aman tem accipere esse datum per amorem: His suppositis sic arguunt: Omne intelligens se, & complacens amore in se ipso, ponitur ante se per cognitionem, & extra se per amorem, sed omne tale est subsistens in tribus suppositis, vel in omnibus realiter, vel saltem in vno reali, & duobns intentionalibus; nam si cognitio illa ante se per cognitionem, & extra se per amorem sit realis, omnia tria erunt realia, si vero sit intentionalis, tunc erit vnum reale, puta, quod subsistit in se, & alia duo in tentionalia; ergo de quolibet cognoscente se, & amante se poterit demonstrari, quod subsistat in tribus suppositis altero duorum modorum: Quapropter cum Deus maxime se cognoscat, & diligat, vt patet 1 2. Meta poterit demonstrari, quod subsistat in tribus suppositis altero illorum modorum, qui superius unt posit

Addunt tamen quod de his duobus modis philosophi elegerunt illum intentionalem, & catholici alterum realem, Ideo Com tenens intellectionem, & amorem in Deo distingui sola ratione, videtur procedere con¬- tra fidem nostram, non quia ponamus Trinitatem in Deo, sed quia ponimus eam rea lem, vt patet 1 2. Metaph. Com. 38. Haec etiam videtur fuisse intentio aliorum philosopho rum, vt recitat P. Aug. 7. conflegisse in libris philosophorum "suaderi rationibus, quod in principio erat Verbum" &c. & de Porphyrio recitat 10 de Ciuitate Dei cap. 25. "dixisse Deum patrem, siue paternum intellectum, & Domini filium s paternum Verbum, & medium horum", scilicet amorem illorum, constat autem hos omnes non intellexisse in Deo Trinitatem realem, sed tantum secundum rationem.

Catholici vero elegerunt alium modum Veriorem, quia in Deo debet poni quicquid perfectionis existit, perfectius autem est diuinum Verbum si ponatur reale, quam si po natur intentionale, & eodem modo spiritus amoris: Ideo rationabilius loquuntur Catholici,

Hunc modum ponendi non approbo; Tu quia fundamenta, quibus innititur, non sunt vera, vt supra est ostensum, Tum quia non videtur verum philosophos cognouisse aliquo modo Trinitatem in Deo; nam cum posuerint Deum summe perfectum, debuissent ponere Trinitatem realem, quia nihil di minutum, neque imperfectum in Deo esse ceom suerunt; verbum autem intentionale dicit imperfectionem respectu realis: Tum quia ista non fuit intentio Com. nam in loco illo citato, non ponit aliquam distinctionem rationis in Deo, nisi respectu intellectus nostri: Tum quia trinitas personarum non potest demonstrari ex creaturis, vt dictum est in2 dist. tunc enim multo magis possent demonstrari quecunque alia credibilia, cum inter oia hoc sit magis arduum, & difficile¬

Quapropter concludo, quod per imaginem, quae est in anima nostra, non possit demonstrari aliquo modo Trinitas diuinarum personarum, quamuis possit indirecte significari, & aliquo modo declarari; imperfecte tamen.

AD ARGVMENTA principalite. D primum, & secundum, patet quid sit dicendum per iam dicta in primo, & secundo articulo de vestigio, & eius partibus.

Ad tertium dicendum, quod si intellecti agens ponatur vna pars imaginis, sicut ponis vna opinio, tunc omnes tres partes erut rea liter distinctae: Si vero non ponatur pars ima ginis, tunc intellectus possibilis habebit vim diuersarum potentiarum: sicut dictum est in fine tertij articuli, & hoc sufficit.

Ad quartum dico non valere consequentiam, nam quamuis imago dicatur relatiue ad illud, cuius est imago, non tamen est necesse, vt representet ipsum ita perfecte, quod propter hoc possit ducere in ipsius cognitionem simpliciter perfectam, & haec de tota quaestione, & distinctione dicta sufficiant. DISTINCTIONIS QVARTA

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 4