Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Abbreviatio

Liber 1

Collatio

Prologus

Quaestio 1 : Utrum, secundum quod tactum est in collatione, studium sacrae theologiae sit meritorium vitae aeternae.

Quaestio 2 : Utrum studium Sacrae Scripturae impositum alicui in foro poenitentiae pro omissione contraria sit meritorium.

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum pro studio sacrae theologiae ex caritate procedente debeatur pro mercede visio Dei et eius fruitio.

Quaestio 2 : Utrum fruitio beatifica differat ab ipsa anima.

Quaestio 3 : Utrum fruitio realiter distinguatur ab omni cognitione.

Quaestio 4 : Utrum fruitio realiter distinguatur a delectatione.

Quaestio 5 : Utrum generaliter omnis delectatio sit dilectio vel odium, seu volitio aut nolitio.

Quaestio 6 : Utrum voluntas necessario vel libere principiet actus suos.

Quaestio 7 : Utrum voluntas sola sit causa effectiva suae volitionis liberae supposita communi Dei influentia vel concausatione.

Quaestio 8 : Utrum voluntas possit simul et subito producere actum voluntarium meritorie et libere dilectionis.

Quaestio 9 : Utrum voluntas libere possit subito suspendere actum suum sive ab actu habito cessare.

Quaestio 10 : Utrum creatura rationalis clare videns Deum necessario diligat ipsum.

Quaestio 11 : Utrum solus Deus sit licite a creatura rationali ultimate fruibilis.

Quaestio 12 : Utrum haec sit possibilis: creatura rationalis fruitur una persona divina non fruendo alia.

Quaestio 13 : Utrum liceat filium Dei plus diligere vel frui eo quam patrem vel spiritum

Quaestio 14 : Utrum fruitio beatifica sit actus intellectus.

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum in entibus sit tantum unus Deus.

Distinctio 3

Quaestio 1 : Utrum mens humana sit imago trinitatis increatae sicut in rebus aliis factis propter hominem est vestigium eiusdem trinitatis.

Distinctio 6

Quaestio 1 : Utrum a parte rei in divinis sit aliqua non-identitas inter naturam Dei et voluntatem divinam et ita de ceteris perfectionibus quae ponuntur in Deo vel Deus nec moveat quod pluraliter loquar antequam habeatur quod ibi sit pluralitas, sine enim hac improprietate loquendi non potest homo in hac materia leviter exprimere illud quod vellet.

Quaestio 2 : Utrum Deus sit realiter et per se primo modo sapiens vel intelligens et sic de similibus.

Distinctio 8

Quaestio 1 : Utrum solus Deus sit immutabilis.

Distinctio 17

Quaestio 1 : Utrum gratia seu caritas sit viatori necessaria ad salutem

Quaestio 2 : Utrum caritas seu gratia increata sine alio possit sufficere ad salutem

Quaestio 3 : Utrum de peccatore possit fieri non peccator et acceptus Deo sine tali habitu sibi infuso per gratiam increatam.

Quaestio 4 : Utrum caritas vel alia forma augmentabilis augmentetur per deminutionem contrarii sui.

Quaestio 5 : Utrum in augmentatione caritatis vel alterius formae gradus omnis praeexistens corrumpatur cum novus gradus inducitur ita videlicet intelligendo quod in omni instanti sit totaliter nova forma.

Quaestio 6 : Utrum omnis bonus motus voluntatis meritorie augmentatius caritatis ad quem homo tenetur debeat vel possit ex caritate procedere collata ex merito redemptoris.

Distinctio 33

Quaestio 1 : Utrum Deus essentialiter unus sit personaliter trinus.

Quaestio 2 : Utrum Deus genuerit Deum

Quaestio 3 : Utrum aliqua sit certa regula vel ars per quam solvi possint communiter paralogismi facti et talibus similes circa materiam Trinitatis.

Quaestio 4 : Utrum divina essentia generet vel generetur.

Quaestio 5 : Utrum potentia generandi possit communicari filio in divinis.

Quaestio 6 : Utrum spiritus sanctus posset distingui a filio si non procederet ab eo.

Quaestio 7 : Utrum pater et filius sint unum principium spirans Spiritum Sanctum.

Quaestio 8 : Utrum personae divinae primo et adaequate distinguantur ab invicem semetipsis.

Quaestio 9 : Utrum omne idem patri sit omnibus modis idem patri.

Liber 2

Prooemium

Quaestio 1 : Utrum creatura rationalis meritorie serviendo Deo proficiat ad augmentum gratiae seu caritatis, sine omni novo addito gratiae praecedenti.

Quaestio 2 : Utrum profectus vel augmentum gratiae fiat per compositionem gratiae novae cum gratia praecedenti.

Quaestio 3 : Utrum creatura rationalis habens gratiam possit mereri suam gratiam augmentari.

Quaestio 4 : Utrum viator operibus meritoriis insistendo ex hiis carior Deo fiat.

Quaestio 5 : Utrum praesupposita gratia baptismali viator per merita sua possit pertingere ad gratiam maximam viae sibi possibilem.

Quaestio 6 : Utrum viator existens in gratia ultra omnem gratiam habitam vel habendam possit proficere ad maiorem per instantaneas causationes actuum volendi omnia pro futuro peccata venialia devirare.

Quaestio 7 : Utrum Deus possit creare finitam caritatem aliquam qua non possit creare maiorem vel aliquam aliam ita magnam secundum extensionem quod non possit maiorem illa producere, et sic de similibus.

Quaestio 8 : Utrum secundum proportionem caritatis viae succedat pro praemio proportionaliter magnitudo gloriae.

Quaestio 9 : Utrum, scilicet propter demerita, minuatur.

Quaestio 10 : Utrum caritas decrescat ad decrementum cupiditatis.

Prooemium/Collatio

Liber 3

Quaestio 1 : Utrum anima Christi habuerit et habeat sapientiam aequalem Deo.

Quaestio 2 : Utrum ipsum verbum Dei sit sibi ipsi quamvis non animae sibi unitae scientia futurorum contingentium.

Quaestio 3 : Utrum cum determinata verbi praescientia stet quod futura praescita sint ad utrumlibet contingentia.

Quaestio 4 : Utrum anima Christi vel angeli sciant futura aliqua contingentia per revelationem sibi possibilem fieri ab ipso verbo vel etiam scire possint.

Quaestio 5 : Utrum alicuius contingentis futuri absoluta revelatio sequens tollat contingentiam.

Quaestio 6 : Utrum Deus vel verbum Dei existenti in gratia possit revelare quod talis finaliter sit damnandus.

Quaestio 7 Utrum animae Christi vel angelo beato possit in verbo revelari aeternitas suae beatitudinis.

Quaestio 8 : Utrum Gabrieli potuerit in verbo verbi incarnatio revelari.

Quaestio 9 : Utrum per revelationes possibiles fieri in verbo posset aliquis sufficienter dirigi in volendis.

Quaestio 10 : Utrum anima Christi in verbo Dei cui unitur distincte videre valeat infinita.

Quaestio 11 : Utrum anima Christi possit in verbo cui unitur distincte cognoscere minimas partium sibi inhaerentium vel minimas particulas corporis quod informat.

Quaestio 12 : Utrum per unionem ad verbum ipsa sit omnipotens.

Liber 4

Quaestio 1 : Utrum aliqua creatura possit in effectum sacramenti praecise productibilem per creationem. Et hoc est expressius quaerere: Utrum aliqua creatura possit creare caritatem vel gratiam vel aliam creaturam.

Quaestio 2 : Utrum posse creare gratiam vel aliquid aliud repugnet propter virtutis activae insufficientiam cuilibet creaturae.

Quaestio 3 : Utrum omni rite suscipienti sacramentum baptismi vel confirmationis conferatur gratia salutaris.

Quaestio 4 : Utrum corpus Christi realiter sub speciebus quae fuerunt panis et vini contineatur.

Quaestio 5 : Utrum quantitas terminata panis consecrandi sit aliqua vera res extra animam distincta realiter a substantia et qualitate cuius est.

Quaestio 6 : Utrum sacramentum poenitentiae sit necessarium ad delendum peccatum mortale post baptismum commissum.

Quaestio 7 : Utrum actus paenitentiae requisitus ad deletionem culpae mortalis sit meritorius vitae aeternae.

Quaestio 8 : Utrum quilibet qui commisit peccatum mortale teneatur secundum legem Dei communem de illo conteri.

Quaestio 9 : Utrum vera poenitentia sit formaliter vel virtualiter velle cavere peccatum quodlibet in futuro.

Quaestio 10 : Utrum ille qui peccaverit mortaliter in opere exteriori teneatur plus poenitere de opere exteriori et interiori simul quam de interiori solo.

Quaestio 11 : Utrum aliqua poena infernalis possit esse insensibilis in damnato.

Quaestio 12 : Utrum sit maxima gloria possibilis in beato.

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 1

Utrum Deus essentialiter unus sit personaliter trinus.
1

CIrca distictionem trigesimam tertiam primi vbi queritur. Utrum proprie tates personarum diuinarum sint ipse persone et sint etiam ipsa diuina essentia diuina Quero primo pro hac mate ria et pro secunda distinctione primi et pro multis disti ctionibus tertii in quibus agitur de incarnatione persone vnius sine alterius incarnatione. Utrum deus essentialiter vnus sit personaliter trinus

2

quod non quia tunc viderentur contradictoria verifica ri pro eadem re.

3

⁋ Si enim deus est trinus personaliter et pater non est trinus personaliter tunc ista contradictoria esse trinum personaliter et non esse trinum personaliter verificarentur pro deo et patre sed deus et pater sunt vna res igitur pro eadem re verificarentur contradictoria.

4

⁋ Item tunc natura persona diuina esset summe simplex consequens est falsum et contra Ma et contra sanctos vt patet di. 8 primi libri. Consequen ta probatur quia persona prima deitate sua conuenit cum aliis personis et deitate non distinguitur ab eis si sint tres persone realiter distincte sicut supponit veri tas questionis igitur pater continet in se aliquid cum quo conuenit cum personis aliis et aliqud quo non conue nit cum eis pater igitur non est omnino simplex.

5

⁋ Ad oppositum 19 in canonica sua tres sunt qui testimonium dant etc.

6

⁋ In ista quaestione soluenda pri mo praemittenda est veritas fidei circa hanc materia supposita et si quid dicerem repugnans ex nunc habeo pro irrito et retracto.

7

⁋ Secundo sunt aliquam conclusio nes declarande.

8

⁋ Tertio aliqua dubia mouenda et soluenda. Se primo dicendum est quod secundum fidem ca tholicam tres persone realiter inter se distincte sunt vere vnus deus sicut patet in symbolo athanasum.

9

⁋ Si militer extra de summa trinitate et fi. ca. capi. fir miter et cagistuel damnamus vbi inter cetera recitata opinione poachi qui appellauit Ma. petrum hereticum in tractatu edito contra ipsum de vnitate trinitatis pro eo quod magister petrus dixit in sententiis suis quod quedam summa res est pa. et si pit ss est illa non est generans neque genita nec procedens ex hoc petro imponens quod in diuinis posuerit non solum trinitatem sed etiam qua trinitatem veet tres personas et illam essentiam quasi quartam in hoc protestans.

10

⁋ Ioachi scilicet quod nulla est res que sit pater et si spitus sanctus nec essentia nec substantia nec natura quamuis concedat econtra quod pater et fi et ss sunt vna essentia vna substantia vnaque natura vnitate collectiua et similitudinaria sicut multi homines sunt vnus populus et sicut multitudinis cre dentium erat vnum cor et anima vna etc. hac igitur opinione recitata sequitur ecclesie diffinitio in hec ver ba. Nos autem sacro et vniuersali approbante consilio credimus et confitemur cum petro lombardo quod vna quedam res est incomprehensibilis quidem et ineffa bilis quae veraciter est pater et si spitu sanctus res persone ac sigillatim qualibet ear. Et ideo in deo solummodo est trinitas non qua trinitas et ibidem dicitur quod illa res non est generans etc. et quod pater est alius a filio non tamen aliud.

11

⁋ Istis suppositis sicut fundamentis fidei in hac materia. Dico primo quod diuina essentia non di stinguitur realiter a persona ita quod essentia non sit per sona vel non sit res quae est persona vel econtra. Pro batur distingui ab aliquo secundum communem acceptionem termini est esse aliquid in se et non esse idem ei a quo ponitur esse distinctum quod simpliciter estsed essentia diuina secundum premissa fundamenta est quelibet personarum igitur a nulla distinguitur

12

⁋ Probatur si essentia distiguitur ab aliqua persona eadem ratione a qualibet et tunc vel totaliter sic quod non sit persona nec pars alicuius persone et tunc erit qua trinitas in deo contra predicta vel esset pars persone et tunc deus non esset summe simplex contra capitulum firmiter credimus.

13

⁋ Abi dici tur quod vnus solus est verus deus pater et filius et spiritussanctus tres quidem persone sed vna essen tia substantia seu natura simplex omnino.

14

⁋ Et si forte dicis quod substantia patris componit cum aliqua parte que non est substantia scilicet cum proprietate personali tunc esset ibi compositio proprie tatis et subiecti cuius oppositum dicit glosa ordi naria super illud simplex omnino notans quod multiplex est compositio scilicet partis ad partem integralem vel proprietatis ad subiectum vel forme ad materiam vel econuerso et ideo dicitur sim plex omnino.

15

⁋ Quolibet sensu hec glosa. Item si sic tunc ibi esset eternitas rerum scilicet essentie et trium proprietatum personalium quarum que libet vere componeret cum ea constituendo personam hanc vel illam. Et hoc improbat opinio ben so. qui posuit vnam relationem personalem vel rea lem in diuinis constituentem personam cum essen tia plus differre ab essentia quod a relatione constitutiua alterius persone. Probatur per capitulum au gustini. 2i. de ciuitate capitulo decimo. Ideo dici tur simplex deus quia est quicquid habet. Item nunquam pars est suum totum sed secundum decretum essentia est quelibet persona diuina igitur essentia non est pars persone. pigam tamen qui non ponit eam constituere non incurrit compositionem personarum sed alia inconuenientia scilicet quod ista re latio vel esset deus quod non quia secundum eum non est perfectioris entitatis quam entitas in oculo vel non et tunc non solus deus eternus vel necesse esse et sic de multis aliis non tamen vitat compositionem per se ad relationem sed compositionem ex relatione.

16

⁋ Item secundum sanctos deus propter summam simplicitatem est quicquid habet eo quod vna persona habet istam et non est ista quia producens non est illud quod ab ea producitur quelibet autem persona diuina producit aliam vel ab ea producitur. Item regula anselmi et sanctorum est quod in diuinis omnia sunt vnum vbi non obstat relationis oppositio inter producens et productum sed inter personas et essentiam nulla est talis relationis oppositio quia nec essentia producit per sonam nec ab ea producitur secundum decretalem predictam.

17

⁋ Secunda conclusio essentia diuina non realiter distinguitur a proprietate personali siue ista sit relatio sine aliquid aliud. Probatur per secundam tertiam et quartam rationes ad praecedentem conclusionem. Item ad istam conclusio nem arguit okam distinctione secunda primi questione secunda sic si relatio seu proprietas et essen tia distinguntur quero igitur aut proprietas et es sentia sunt vna res aut non si sic igitur vel illa res vna est eadem conuertibiliter et adequate cum es sentia sicut essentia sibiipsi aut non si sic igitur sicut aliqua res non distinguitur realiter a relatio ne ita nec ab essentia si autem ista res non est adequate eadem cum diuina essentia vel igitur distinguitur ab ea realiter. Et tunc arguitur de illa re et essentia vt prius de essentia et proprietate seu relatione. Aut sunt vna res indistincta aut non et sic in infinitum vel non distinguntur ab ea realiter et eadem ratione standum erat in principio quod essentia non distinguitur realiter a relatio ne nec econtra quod est propositum. secundum au tem membrum principalis diuisionis non prosequiter ex aduertenda forsan et tamen istam partem daret aduersarius si consequenter diceret.

18

⁋ Sed contra partem istam argui potest quia si nul la res vna sic realiter tam essentia quam proprietas tunc quero cum okam di. 33 primi aut sunt eque perfecte vel vna est perfectior alia.

19

⁋ Si primum non est maior ratio quod vna islarum sit deus quam alia igitur vell neutra istarum erit deus vel vtraque erit deus.

20

⁋ Si secundum igitur altera est imperfecta et cum vtraque istarum sit de essentia persone persona diuina resultaret ex perfecto et imperfecto ymo eo ipso persona esset imperfecta quia constitueretur ex imperfecto ymo vtrumque eius constitutiuum esset imperfectum quia quicquid agit cum imperfecto ad constitutionem alicuius vere et per se vnius est imperfe ctum consequens autem non eit sanum igitur nec ans nec valet instare quod per istud argumentum probaretur quod due persone sut duo diiquia aut sunt eque perfecte aut vna est perfectior alia etc.

21

⁋ Patet enim quod non est simile quia licet neutra persona sit alia tamen secundum veritatem alia res vna simplex et indeterminata est rea liter ille persone ex decretali supra posita et si ita esset in proposito argumentum non valeret sicut nec va let de illis si illa vna res simplex esset omnens persone. tunc enim due persone distinguerentur inter se sicut duo homines et duo aialia.

22

⁋ Item tunc deitas non esset per sona nec ecouerso quia nunquam pars est suum totum nec resultans seu constitutum consequens est contra magistrum et contra auctoritates quas pro se allegat hic di. 33

23

⁋ Probatur si essentia et relatio distinguntur realiter hec esset impliciter falsa pater. si. spirtu sanctus sunt vnus deus quia quero pro quo staret iste terminus deus aut pro essentia aut pro persona. aut proprietate siue relatione. si pro essentia igitur cum tunc pater non est essentia igitur falsa esset ista propositio pater et si spiritu sanctu sunt vnus deus vna essentia nec pro persona nec pro proprietate vt patet de se.

24

⁋ Confirmatur quia non potest dici quod pater si spirit sancto sunt vnus deus nisi propter ydemptitatem divine essentie in eis sed hoc non sufficit quia quantuncun que in diuersis compositis esset eadem materia secundum nu merum nunquam propter hoc essent aut dici possent unum compositum igit eodem modo si essentia realiter distinguntur a proprietate personali non propter solam ydemptitatem essentie in personis poterunt dici tres persone vnus deus.

25

⁋ Item videtur quod non possit tunc vitari quin persona sit vera composita quia quan do in aliquo concurrunt aliqua realiter distincta si faciant per se vnum illud necessario est compositum nec infinitas essentie hoc posito excludit in aliquo compositionem nisi ista infinitas ydemptificet sibi realiter proprietatem cum qua ponitur constituere per se vnum hec iste in sententia.

26

⁋ Item si aliqua inter se realiter distincta constituerent personam vel illa distinguitur essentialiter vel personaliter consequentia tenet quia omnis ydemptitas in diuinis possibilis assignari est essentialis vel personalis igitur omnis distinctio realis opposita ydemptitati reali videtur esse vel essentia lis vel personalis non personalis quia si essentia et proprietas distinguntur personaliter igitur due perione in vna persona realiter disticte essent in diuinis et sic ad minus essent ibi quattuor persone nec essentialiter quia nulla in diuinis essentialiter disti guntur quia nec persone quarum distinctio maior ponitur in diuinis.

27

⁋ Tertia conclusio quod essentia et proprieias non sunt in eadem persona distincte formali tates eiusdem rei ita scilicet quod sint vna res non tamen eadem formalitas sed multe formalitates ex parte rei vel perfectiones et formales rationes distincte vl modi reales eiusdem rei a parte rei distincti vel distincte quidditates vel quouis alio nomine appel lentur.

28

⁋ Probatur si eadem sit realitas seu res essentia et proprietas personalis sed alia et alia formalitas huius et ipsius in ipso deo vocetur realitas essentie a. formalitas eius b. formalitas pro prietatis c. tunc quero vtrum. a. et. b. sunt omnimode idem a parte rei sicut a. sibiuipsi et. b. si ipsi vel non si sic igitur pari ratione. a. et. c. sunt omnimode idem tunc sic a. est .c. igitur quod est omnimode et conuertibiliter idem ipsi a. est .c. sed b. est sic idem ipum. a. igitur b. est. c. igic hec formalitas est ista et econtra igitur non sunt distincte rormalitates si igitur a. et. b. non sunt adequate idem igitur sicut a capite sequendo fantasiam oe pluribus formalitatibus eiusdem rei vel modis realibus vel quidditalibus vel rationibus formalibus vel quouis nomine ap pellentur sequitur quod aliqua erit formalitas talis leu motus talis realis realitatis et ipsius formalitatis de ipsa formalitate essentie et de formalita te realitatis essentie quero vt prius aut est omnimode idem ex parte rei illi realitati aut non si sic arguitur vt prius si non processus in infinitum.

29

⁋ Dices forte quod b. non est omnimode idem cum. a. non tamen propter hoc dabitur alia formalitas ipsius a disti cta. a. b. quia sufficit quod b. formalitas essentie ditinguitur formaliter ab a i sci sce a realitate essentie siue hoc quod dentur diuerse formalitates ex parte essentie. Sed hec responsio non sufficit tamen quia conuenientius esset sic respondisse a capite de proprietate personali et essentia scilicet quod non habent distinctas formalitates et tamen distinguntur formaliter ab a scilicet a realitate essentie siue hoc quod dentur diuerse formalitates ex par te essentientum quia illi contra quos ponitur hec conclusio nesciunt vt fatentur videre quod a. et. b. possint disti gui formaliter quin sint distincte formalitates et ita de similibus ad a et b. nec etiam quod a. et. b. sint et non sint idem quin sint distincte formalitates igitur secundum istos si formalitas realuiatis essentie distinguitur realiter a realitate cuius. a. est formalitas istius realitatis est vna infimior vel prioi formailitas disticta a prima data scilicet ab essentie propria ormalitate et proceditur vt prius absque statu.

30

⁋ Concedo igitur absque hesitatione aliqua quod essentia et proprietas personalis patris non plus sunt formalitates inter se distincte quam distincte res cum igitur non sit concedendum quod proprietas personalis sit res distincta ab essentia diuina igitur nec est formalitas ab ea distincta.

31

⁋ Quarta conclusio quod essentia et proprietas personalis queque non formaliter distinguntur quia illa que non distinguntur non distinguntur forma liter nam ex opposito sequitur oppositum cum ly formaliter non sit duterminatio distrahens vel di minuens.

32

⁋ Circa quod sciendum est quod aliquid es se formaliter tale potest multipliciter intelligi ad omnem vsum loquentium. Unomodo vt sit idem quod per se primo modo esse tale vel istud sicut formali ter homo est animal vel animatus et in isto sensu sumitur communiter a scoto et okam et aliis bene vtentibus terminis et in isto sensu ego vtarpro maiori parte.

33

⁋ Aliomodo sumitur prout distigui tur contra esse tale solum causaliter et virtualiter et sic de similibus et ita dicitur quod sol est calidus non quidem formaliter sicut ignis sed causaliter vel virtualiter. Tertiomodo sumitur diminutiue secundum vsum aliquor ita quod sit idem dicere hoc distinguitur formaliter et dicere quod hoc secundum quid et non simpliciu distiguitur ab isto et istum sensum ponit scotus in quastione ista de hac materia quae vocatur logicasco et albertus in additio nibus scoti super primum sententiarum di. 33 q. prima. Quarto modo sumitur formaliter adiectiue eo modo quae dicit sco. in primo li. di. quinta assignando causam quare essentia non generat quod verba adiectiua si predicantur de necessitate predicantur formaliter quia ex hoc quod suut adiectiua vel denominatiua dicuntur de subiecto per modum informantis et ita for maliter et isto modo secudum eum et secundum veritatem essentia non est generans praedicato sumpto adiectiue sed sum pto substantiue.

34

⁋ Ex hoc patet probatio praecedens quia si ly formaliter sumatur primo modo non est determinatio diminuens nec distrahens et ita optime sequitur formaliter distiguntur igitur distiguntur nec etiam distingu tur simpliciter nec secundum quid probatio relatio est essen tia et econuerso vt prius probatum est igitur non distiguntur patet igitur quod non distinguntur formaliter praemo vel tertio modo probatur si distiguntur quantuncumque parum optet assignare aliqua duo velplura quae sic distiguntur.

35

⁋ Et etia queram quae duo vel quae plura si duo modi si due formalitates et sic de alus improbatum est per tertiam conclusionem ita enim quaerebant infideles a fidelibus dicentibus tres sunt qo testimonium dant in celo quae tres probatur tunc persona diuina vel deus videretur minus necesse esse quam deitas quia conpositum videtur minus esse quam sua principia quia secundum commentatonem 12 metha. commento 30 secundum opinionem quae ponit in deo dispositiones additas essentie dubium non esse accidere compositioni et compositum esse nouum nisi dicantur aliqua componi per se et talia exirent oe potentia in actum per se et mouerentur sicut motores per se etiam secundum aui cenam omnem necesse esse est simplex omnino et non includens in se plures intensiones etc.

36

⁋ Set proprietas ex qua consti tuitur persona si distinguitur quantucumque parum ab essentia nec est ita perfecte nec ita necesse esse sicut essentia quia quantum distiguitur ab essentia tantum deficit a summa necet sitate essendi istud patet quia summa necessitas essendi aut est eadem essentie vel nor si sic igitur sicut paternitas di stinguitur a deitate ita ab illa necessitate si non adhuc illa necessitas essendi summe est eadem in omnibus perso nis et per consequens per eadem motiua per quae probaretur quod paternitas distinguitur a deitate eam probatur quod distinguitur formaliter abista necessitate summa essendi.

37

⁋ Quin ta conclusio quod proprietas et essentia non distinguntur for maliter ita quod hec conclusio postponit ly formaliter huio verbo distinguitur sed praecedens praeposuit hanc ideo pono quia scotus in logica et in primo sustinet hunc sensum hoc modo vt negatio itellectiua in verbo distiguitur intelligatur propositioni isti aduerbio formaliter. Et qui sic etiam aliter potest concipi et ordinari ob hoc solum dicit in prima di. secundu vbi tractat hanc materiam quod melius dicitur quod relatio et essentia non sunt idem formaliter vel quod hoc non est formaliter illud quam quod distiguitur formaliter licet tamen verum sit quod distinguitur formaliter et etiam ista sit expressio determinatior quam sicut sententiati in logica huius materie declarat si ly formaliter su matur pro per se primo modo et non diminutiue et hoc verbum distinguitur pecedat non plis significatur nisi quod non sunt idem formaliter.

38

⁋ Eandem sententiam tenet okam in primo di. 2 q. de hac materia d. quod essentia et relatio distiguntur formaliter et tamen non formaliter distiguntur pro eo quod negatione inclusa in hoc distiguntur praeposita aduerbio non plus distiguntur nisi quod non sunt idem formaliter vel quod hec non sit formaliter.

39

⁋ Et ideo 14 argumenta. Et contra eum posita non tagunt eum quia plane exponit se modo iam dicto.

40

⁋ Contra has opiniones et similes ponitur conclusio premissa iam negatiua et primo cotra eorum fundamentum dico quod hec consequentia quam ipsi supponunt non valet de forma sortes est et omnis homo est et sor. non est omnis homo. pgitur distiguitur seu differt ab omni homine quia non plus videtur quod differre exponi debeat per non esse idem quam esse idem per non differre tamen quia idem vel vnum plus videtur esse priuatio differentie vel multitudinis quam econverso. Et etiam quia idem et distin ctum siue idem et differens siue idem et diuersum opponuntur priuatiue vel contrarie sicut simile et dissi mile vel equale et inequale igitur sicut non sequitur tues et non es similis cuilibet vel non es equalis cui libet igitur es dissimilis cuilibet vel inequalis cuili. bet.

41

⁋ Sic non sequitur deitas est et deitas non est eadem formaliter paternitati igitur differt ab ea formaliter sed erit fallatia consequentis quia ly differt vel distingui tur est predicatum seu verbum positiuum et licet inferat negationem. Non tamen sequitur ex nega tione nec includit negationem saltem formaliter

42

⁋ Probatur sequendo istam expositionem falsum esset personas diuinas distingui seu differre reali ter cuius tamen oppositum tota die dicimus sed sed oporteret semper addere personaliter vel hypostatice consequentia tenet quia persone sunt idem quia sunt eadem essentia igitur nec distingun tur nec differunt sic ponendo.

43

⁋ Nota circa istam rationem et circa sequentia vsque ad secundum articulum quod hec non est per se primo modo persona est deitas vel essentia nec ista. a. est deitas vel essentia supposito quod a. sit nomen indiuiduale patris quia vel ly a. seu ly persona est terminus substatialis vel relatiuus si substantialis precise tunc falsum est quod tres sunt persone in diuinis vel quod a. sit proprium alicuius persone distincte ab aliis cum in di uinis non sit distinctio per illud quod secundum substantiam dicitur. Si autem est terminus relatium tunc ly deitas vel essentia non dicitur de se ipso per se primo modo ymo nec per se etc.

44

⁋ Probatur vna exponentium falsa est ad mentem illorum eunds licet vera de proprietate sermonis vt patebit scilicet ista essentia et proprietas non sunt idem formaliter vel non sunt idem per se primo modo quia deitas et proprietas sunt essentia formaliter et primo modo per se igitur sunt formaliter aliquid idem ita sicut homo et animal sunt aliquod idem antecedens probatur quia deitas formaliter seu per se primo modo est essentia et proprietas est per se primo modo seu forma liter est essentia igitur prima pars antecedentis nota est secun da probatur quia persona formaliter et per se primo modo est essentia igitur et propiietas personalis.

45

⁋ Antecedens probatur quia alias per se non essent idem essentialiter plusquam personaliter nisi in aliqua natura seu entitate vel aliquo communi conuenirent vt essentialiter per se et primo modo non enim minus per se et es sentialiter sunt tres persone diuine vnus deus et vna deitas communis quia sor et plato vnus com munis hoc data communitate humanitatis et homins a parte rei extra sicut aliqui ponunt.

46

⁋ Item non minus persona diuina est deitas primo modo quam sor. sit humanitas igitur consequentia probatur quia persona et proprietas personalis sunt omnino idem. Antecedens probatur illa sunt omnimode idem quae sunt omnibus modis idem quibus vnum illorum est idem sibiipsi et quorum omnen vel omnia quod vel que est vnum illorum est reliquum eorumdem et econtra et quorum vnum non est aliud vel aliqua quin reliquum illorum sit idem vel illa et econuerso sic est oe patre et oe proprietate personali patris et similiter de aliis persons igitur maior ponit tres articulos ad tres instantias excludendas primo istam quibus vnum illorum idem sibiipsi quia absolute loquendo nihil est modis omnibus idem neque paternitas sibiipsi nec deitas sibiipsi quia nec omnibus modis secudum genus nec secundum speciem nec secudum numerum quia nec isto modo se cundum numerum quomodo asinus sibuipsi nec imperfecte nec contingenter etc. discurrendo per multos modos.

47

⁋ Secundo istam omne quod est vnum illorum est reliquum et econuerso pro talibus pater est deus vel deitas licet enim a parte sit deitas sit a. signatum indiuiduale pa tris in diuinis non tamen est deitas adequate et con uertibilitur quia aliquid est deitas quod tamen non est a. scilicet si. vel set nec per consequens deitas est per se pri mo modo a subiecto supponente pro deitate communi qui sicut in communitate signorum nunquam inferius praedicatur per se primo modo de suo per se superiori ita in cmmunitate reali qualis est in diuinis solum nunquam con munis est per se primo modo illud quod non est com mune vel illud quod non est minus commune deitas au tem in diuinis est communis a vero non communis igitur etc.

48

⁋ Additur etiam tertia particula quorum vnum non est aliquid quin reliquum sit illud quia pater licet sit illud quod est deitas non tamen conuertibilitur sunt idem quia aliquid est illud quod est pater et tamen illud non est pater puta filius sic igitur patet maior declarata et minor plana est igitur.

49

⁋ Confirmatur hoc idem scilicet quod proprietas patris et pater sint idem omnimode et adequate quia nisi detur oportet necessario ymaginari quod in persona proprietatem personalem aliquid sit concur rens tamen eadem ad constitutionem persone distinctum ab ista ita quod proprietas personalis non lit adequate ip sa persona et ita persona diuina non esset essentialiter simplex sicut deitas quod dicere nolo nec vitare scio nisi ponendo omnimodam ydemptitatem patris ad personalitatem primam in diuinis et econuerso.

50

⁋ Probatur istud est maxime tenendum in proposito quo melius et clarius saluatur tota substantia fidei superius notata que ponit communitatem realem deitatis et distinctionem realem personarum cum summa simpli citate.

51

⁋ Sed hec potissime saluantur si proprietates personales sunt plenissime ipsi persone et econuerso quarum quelibet sit formaliter et per se primomodo deitas ipsa licet non econtra propter causam praetactam.

52

⁋ Sexta conclusio qualibet proprietas personalis in diui nis est per se primo modo deitas.

53

⁋ Septima conclusio deitas et proprietas personalis sunt idem formaliter non dico quod sunt formaliter idem quia terminus post positus copule appellat suam formam vt dictum est conclusio patet quia contradictoria eius probata est es se falsa.

54

⁋ Octaua conclusio deitas non est formaliter vel per se primo modo aliqua persona diuina igitur.

55

⁋ Ex his sequitur scilicet quod deitas et persona idem sunt non for maliter nec per se primo modo.

56

⁋ Probatur prima pars quia essentia est persona et econtra igitur essentia et deitas sunt idem.

57

⁋ Secunda pars probatur quia licet persona sit formaliter persona tamen essentia communis personis non est formaliter persona vt dicit octaua conclusio igitur sequitur quod sunt idem non per se primo modo nec formaliter.

58

⁋ Ex quibus omnibus sequitur quod deitas non est omnibus modis eadem per se quibus sibiipsi vel persona per se tum quia essentia est aliquid et hec persona non est illud scilicet alia personatum quia essentia est essentia per se primo modo et tamen essentia non est persona alia vel proprietas personalis per se primo modo vt iam visum est.

59

⁋ Ex hac sequitur 2xi. conclusio quod deitas et persona sunt res distincte vel sunt realiter disticta Ex quo enim deitas est aliquid et pater non est illud scilicet filius igitur essentia et pater sunt ita realiter disti cta pater et fi. et per consequens sunt iste distincte seu realiter disticta ab inferiori ad superius.

60

⁋ Ex hac et praecedentibus sequitur corre 12 conclusio. 6 quod aliqua vt ita loquar licet non proprie dicantur aliqua vel quod a. et. b. magis proprie loquendo sunt realiter distin cta et tamen non realiter distinguitur vt patuit ex prima. Et si dicas quod verbum adiectiuum equipollet composito ex hoc verbo est et participio illius adiectiui. verbi gratia sicut idem valet dicere sor currit et sor. est currens. sor. amatur et sor est amatus et per consequens idem erit dicere realiter sunt distincta et realiter distinguitur. Respondet quod talia participia in praedicato possunt duplicitur sumi scilicet adiectiue et subiectiue. Primo modo habet regula iam sumpta veritatem secundo modo non

61

⁋ Et secundo modo sumo ego ly distincta in conclusione pmissa.

62

⁋ Exemplum huius est quia essentia diuina non generat nec generatur et tamen essentia diuina est ge nerans et generatum sumptis participiis subiectiue.

63

⁋ Unde licet essentia sit genitum et genitus non tamen est genita.

64

⁋ Secundo restat mouere dubia

65

⁋ Primum quia videtur secundum aliquas conclusiones pmissas quod primum principium coplexum capiat in tantiam circa diuina nam si deitas et proprietas pa. personalis siue pater sunt omnimode idem et tamen de istis verificantur multa contradictoria quia pater generat deitas non et sic de aliis multis igitur.

66

⁋ Dicendum est primo. sicut probatum est q. 12 prime di. quod nullo modo pro eodem in diuinis vel circa diuina verifi cantur contradictoria quia omen idem in diuinis est deitas vel pa. et si spiritu sanctus vel attributum vel proprietas vel no tionalia secundum diuersas opiniones sed de nullo tali vel qualitercumque ymaginabili verificatur contradi ctio. hec responsio seriosius ibi prosecuta fuit igitur hic transeo et est ibi articulo tertio dubio secundo circa medium.

67

⁋ Sed contra hoc arguitur ab ali quibus modernis tenentibus propter instantiam de divinis primum principium complexum non ecsse euidens pro hac vita.

68

⁋ Et supponunt duo primo quod non est euidentur notum deitatem et paternitatem non esse summe eadem qui scilicet a parte rei omnio sit deitas eadem paternitati sicut deitati sicut gabriel gabrieli.

69

⁋ Secundum quod cuilibet intellectui apparet tanta impossibilis veificandi contradictonia incomplexa de duobus conceptibus vel signis quibuscumque pro eodem omnino supponentibus sicut de eodem signo supponente pro eodem verbi gratia hic ensis est acutus hic gladius non est acutus demonstrando idem sicut hic ensis est acutus hic ensis non est acutus tunc sic non est magis euidentur notum quod sit impossibile hanc albedinem sicutesse disgregatiuam visus et non esse disgregatiuam visus quam essentiam esse trinam et non esse trinam. Set secundum non est euidentur notum esse impossibile quod probatur quia non est euidentur notum esse impossibile hanc paternitatem non esse trinam. et hanc essentiam esse trinam demonstrando penitus idem igitur cum tanta appeat contradictio cuicumque intellectui quod ita sit prout iam dictum est sicut quod hec essentia sit trina et non sit trina vel quod hec albedo sit disgregatiua sequi tur quod non euidentur notum est impossibile esse hanc deitatem esse eternam et non esse eternam. Uel hanc albedi nem esse disgregatiuam et non esse disgregatiuam igi tur intentum scilicet quod dictum principium non est euidens.

70

⁋ Sed dico quod quicunque catholicus pro ista obiectione adheret conclusioni illate fidem exponit derisioni. vnde augustinus primo super genesim ad litteram capitulo 6 de magnis turpe est multum e pernitiosum et maxime cauendum vt Christianum de pis rebus quasi secundum christianas litteras lo quentium ita delirare quod quilibet fidelis audiat vt quemadmodum dicitur toto celo errare conspiciens risum tenere vix posset et non tam molestum est quod errans homo deridetur sed quia auctores nfi ab eis qui foris sunt talia sensisse creduntur et cum magno eo rum exercitio de quorum salute satagimus tanquam indo cti reprehenduntur et reperiuntur cum enim quem quam de numero Christianorum il ea re quam optime norunt errare comprehenderit et vanam suam sententiam de nris libris asserere quo pacto illis libris creditur sunt de resurrectione mortuor de spe vite eterne de regno celorum quando de his rebus quas iam experiri vel indubitantur mentibus percipere fallaciter putauerunt esse conscriptos quid enim molestie tristicieque inge nerant prudentibus fratribus temerarum presum. ptores etc.

71

⁋ Ad argumentum igitur eorum dicendum quod principium quod ipsi hic supponunt falsissimum est supposita veritate fidei.

72

⁋ Iam enim preostensum est quod nulla sit distinctio vel non ydemptitas vel mo dus non deitatis inter deitatem et patrem vel deitati ad patrem vel paternitatem. tamen deitatis ad patret non est omnis modus ydemptitatis qui est eiusdem ad se quia non est sibi eadem conuertibiliter nec per se primo modo vt praeostendi.

73

⁋ Cuius oppositum sumpsit ista sup positio.

74

⁋ Ad rationem in forma dicitur quod maior est vera sed minor est erronea.

75

⁋ Ad probationem eiusdem dicitir quod tam maior quam minor false sunt propter falsam implicationem quae additur cum dicitur demonstrando penitus idem quia nullum idem ibi demonstratur nec penitus idem nec non penitus idem certum enim est quod nulla eadem creatum ra demonstratur in vtraque parte copulatiue ex parte sub iectorum quia hoc nihil esset ad propositum nec aliqua est eadem entitas quae sit deus vel quae sit aliquid idem quod sit deus propter rationem supra actam quia nullum tale est trinum et non est trinum secundum veritatem sicut patet di scurrendo per quodlibet ibi assignandum.

76

⁋ Dices ista contradictoria et multa alia veificantur de deitate et de patre et per te pater et deitas idem sunt. Igitur veri ficantur pro eodem.

77

⁋ Dicendum quod forma argumen ti non valet sed deficit sicut ista pater in diuinis ge nerat et filius generatur et pater et filius idem sunt in diuinis igitur idem in diuinis generat et generatur sed sufficit quo ad primum discursum quod verificentur de eodem vel de his quae sunt idem et quo ad secundum quod idem generat et generatur vel quod idem signat illud quod tenerat et illud quod generatur et ita dicte conclusio nes illate verificantur quo ad partes secundas non quo ad partes primas.

78

⁋ Item addo aliud exemplum vbi nullus fi lelis dubitat quando premisse sunt vere et conclusio falsa sic arguendo de isto patre et de isto filio demonstrando patrem et filium in diuinis verificantur contradictoria sed iste pater et iste filius sunt deitas igitur de deitate verificantur contradicto ria.

79

⁋ Similis enim defectus est in isto discursu de actu signato licet videatur esse sillogismus expositorius sicut in secundo et similibus de actu excercito vel sicut in paralogismo principali de quo est hic sermo.

80

⁋ Aliter et redit idem in sententia. Responderi potest ad rationem principalem contra solutionem huius dubii quod non est de his nominebus deitas et pater sicut de his gladius ensis non enim sunt conuer tibilia cum multa verificantur oe vno que non de alio et econuerso et etiam vnum eorum de multis verificatur de quibus non reliquum quia deitas est simul tres persone et sigillatim quelibet earum dem non sic aliqua persona est tres dersone etc.

81

⁋ Se cundum dubium quia videtur quod supradicte couclusiones non sunt vere et primo contra primam et secundam simul que dicunt quod essen¬ tia non distinguitur realiter a persona vel a proprietate personali diuina.

82

⁋ Arguitur sic verifica tio contradictorior de. a. et. b. est via potissima pro bandi. a. et. b. distingui realiter supposito quod a. sit vera res et. b. similiter.

83

⁋ Per hanc enim viam probatur primo phisicorum materiam non esse formam quia materia manet eadem sub vtroque termino trans mutationis fo ma vero non.

84

⁋ Et septimo metha phisice probat quod compositum dicitur a partibus quia separatis a. et. b. manent a. et. b. et tamen non manent. a. et. b. cum igitur de. a. et. b id est de proprietate personali seu etiam persona et de deitate multa contradictoria verificantur igitur realiter debetur cum vtraque sit res et siue vtraque sit res siue non sal tem sequitur per artem philosophy quod deitas non sit persona nec econtra.

85

⁋ Item sco arguit secundum con siderationem philosophy septimo thopicorum. ad probstanidum aliqua differre sufficit probare aliquid dici oe vno quod non dicitur de alio hoc inuenies in positione in reportatione paristenm. di. 33 q. prima nec valet dicere quod non sequitur ista conclusio non valet sed quod deitas non sit formaliter proprietas vel persona tamen quia formaliter non ponitur in premissis ideo non debet ingredi conclusionem vel econ uerso transponendo premissas et etiam dato quod in greditur non valeret discursus sicut patet addendo realiter sic arguendo deitas est realiter filiatio. paternitas non est realiter filiatio igitur paterni tas non est realiter deitas similiter nec hic iste de us non est formaliter pater demonstrando deum qui est pater et si pirtu sanctus pater est formaliter pater igitur pater non est formaliter deus tum tertio quia tunc ars aristotelis non sufficienter infer ret materiam non esse formam sed non esse forma liter formam.

86

⁋ Secundo principaliter quia secundum augustinum 7 de trini. ca. 4 et habetur in littera esse sumitur ab essentia sicut sapere a sapientia vel econuerso igitur quot esse tot essentie tot quot substantie igitur sicut in diuinis tres sunt subsistentie ita tres erunt essentie igitur ex opposito cum ibi non sint tres essentie nec tres persone et per consequens posita tam constantia deitatis quam personarum deitas distigueretur ab aliqua vel a qua libet personau quod est intentum.

87

⁋ Item si essentia et persona sunt idem realiter igitur multiplicato vno istor multiplicatur et alter igitur sicut sunt tres persone ita erunt tres essentie consequens est falsum. Et consequentia patet in exemplis inductiue quia enim ho et risibile sunt idem realiter igitur quot sunt risibilis tot sunt homines et econuerso et non solum in conuertibilibus sed etiam in aliis arguitur multitudo contentorum sub signo communiori ex multitudine contentorum sub signo mi nus communi sicut fit in proposito igitur etc.

88

⁋ Item quecunque eidem sunt idem illa inter se sunt idem eodem modo quo sunt idem eidem sed persone rea liter sunt idem essentie igitur persone sunt realiter idem inter se consequens est falsum et non ma ior que patet primo phisicorum igitur videtur quod minor sit falsa.

89

⁋ Item decretum supra dicit vt disti ctiones sint in persona et vnitas in essentia et mo dus loquendi est ab hoc cum dicimus proprietas personalis patris et cum dicimus distinctionem proprietatis et essentie in persona.

90

⁋ Item nihil vnum et idem est formaliter finitum et infinitum sed essentia diuina est formaliter infinita proprietas non est formaliter infinita quia tunc in diuinis tria essent formaliter infinita consequens est falsum igitur essentia et proprietas non sunt idem.

91

⁋ Item deitas est de se necesse esse proprietas non igitur hec non est ista minor patet quia alias essent ibi tria necesse esse.

92

⁋ Item nihil vnum et idem est perfectior simpliciter et non perfectior simpliciter sed deitas est perfectior simpliciter re latio non tunc enim aliqua perfectio simpliciter de esset vni persone quam alia haberet.

93

⁋ Item augu stinus septimo de tri. ca. 4 non est eo verbum quo sapientia et eadem ratione nec eo pater quo sapien tia igitur nec eo verbum vel pater quo essentia quia eo est sapientia quo essentia sicut habetur ibidem tunc sic pater non est deitate pater et pater paternitate est pater igitur paternitas non est deitas.

94

⁋ Item augustinus quinto detri. ca. 5 et. 6 nihil in deo se cundumri deo secundum accidens dicitur nec tamen omne quod dicitur secundum substantiam dicitur licet in creaturis alterum oporteat quia pater ibidem non dicitur pater secundum substantiam nec filius dicitur filius secundum substantiam sed secundum relationem quia relatio vt dicit non est accidens hoc non videtur stare nisi relatio vel relatiuum ibi distinguatur a substantia Item probari potest per anselmum oe processu spi ritus sancti ca id est non idem inquit significat nomen patris aut filium quod nomen dei non enim idem est esse deum quod esse patremaut filium hec ille Irgitur deus et pater non sunt idem. Item nullum incommuni cabile tribus personis est communicabile tribus per sonis sed pater est in communicabilis deitas communicabilis igitur et eodemmodo arutemr de filio et spiritu san cto

95

⁋ Item sequitur nullus ho est non homo igitur iste hoc non est non homo demonstrato filio dei igitur iste homoc non est essentia dmnia quia essentia denia est non hoc acci piendo negatiue quia non est homo secundum ma. li. 3 di 5 ca. 3

96

⁋ Et vltra per sillogismum expositorium iste homo non est essentia diuina sed iste homo est filius dei igitur filius dei non est essentia diuina quod est intentum Probatur sic deitas est pater igitur deitas non est filius et vltra igitur deitas non est filius et cum deitas sit aliquid etiam filius igitur dei tas dicitur a filio. Prima consequentia patet quia omnis pater in diuinis non est filius. Secunda consequentia patet per regulam philosophi quod affirmatiua de praedicato infinito infert negatiuam oe predicato finito

97

⁋ Ad primum istorum dicendum est quod istud argu. recitat anselmus de incarnatione verbi ca. secundo.

98

⁋ Pro opinione illius qui dixerat filium non posse incarnari fine patre de vna quippe et eadem re non est vera simul affirmatio et negatio nec sub eadem voce non enim idem petrus est apostolus et non apo stolus nec sub eodem nomine vt petrus est apostolus et symodo non est apostolus sed pater et filius sunt vna et eadem numero igitur non est verum aliquid debere affirmari de filio et negari de patre autem conuerso igitur si filius est incarnatus igitur et pater Sed subdit anselmus hec ratiocinatio si recta est vere est heresis sabellii sicut consequenter deducit.

99

⁋ Et ca. 7 resumit ideo argu vnam inquit t eandem rem in possibile est simul esse et non esse.

100

⁋ Et tunc respondent ego dico si filius incarnatus est et filius non est vna et eadem persona numero que pater est sed alia non est idcirco necesse patrem quodcumque esse incarnatum vult dicere et bene quod non obstante quod pater et filius sunt vna res quia tamen cum hoc stat distinctio earum personalis inter se et de omnibus distinctis vel pr omnibus distinctis possant aliqua contradictoria ve¬ rificari sed non omnia Ideo non oportet filio incarnato patrem incarnari ad vitandum contradictorio rum verificationem de eodem similiter in proposito licet deitas et paternitas sint idem et non distinguntur non tamen oportet quodlibet contradicto rium verificatum de essentia verificari pro patre ec econuerso propter quod dico quod non oportet om nia pro quibus verificantur contradictoria distigui etiam posita constantia eorum sed tamen posita costam tia talium necesse est si vtrumque est et contradictoria verificantur de eis quod distinguantur vel quod sint res di stincte et per hoc dico ad regulam thopicam quod libet vt communiter vbi aliquid verificatur pro hoc et non pro isto posita constantia istorum ista differant non tamen oportet sed sufficit quod differant vel quoe sint res distincte vel differentes ita etiam suffecisset pho secundum sicut primum licet secundum opinio nem suam nullibi contingeret dare secundum sine primo.

101

⁋ Aliter respondet okam id ist di. 2 q. vlti ma quod contradictio est via potissima ad probandum distinctionem realem quam ibi est negatio simplici ter ita quod per nullam circumlocutionem potest alte rum contradictoriorum verificari de illo a quo ne gatur reliquum et sic non est in proposito quia licet essentia sit communicabilis et non pater tamen pater est ista res que est communicabilis et de sic de similibus Huic concordat multum sirans dicendo quod cum dicitur pater non est filius ibi non est opositio contradictoria de qua loquitur phphuns quia ipse non loquitur nisi de illa in qua pars negatiua negat essentiam affirmatam in alia et si sic negaret falsa et eodemmodo cum dicitur pater in diuinis non est homo falsa esset hec si negatio negaret essentiam affirmatam in hac pater est homo quia hec est falsa pater non est essentia quae est hemo hec ille.

102

⁋ Sed via prior planior est licet et ista vera sit quia scilicet contradictio est via potissima arguendi distinctionem realemposita constantia eorum pro quibus verificatur distinctionem inquam vel illorum pro quibus verificatur quod non semper opor tet vel illorum que illa sunt et hoc secundum in proposito verum est Sed tunc ad philosophum primo phisi corum et septimo methaphisice. Dicendum est quod optime arguit in vtroque loco quia licet non omnia contradictoria arguant ista realiter distingui pro quibus verificantur posita eorum constantia sed vel hoc sufficiat vel quod ipsa sint res distincte cum ista contradictoria que sunt esse et non esse semper arguunt vnum ist orum pro quibus verificatur non esse rela tiuum.

103

⁋ Similiter si oe vno possit verificari esse vn quam siue hoc quod eo ipso verificetur vel verificari possit de retracto sequitur posita constantia talium non solum quod vnum non sit omne illud quod relatum verumetiam quod vnum realiter a reliquo dicitur et sic arguit ibi aristoteles ideo bene vnde in proposito si deitas posset esse non exesente paternitate dicerem deitatem realiter distingui a paternitate.

104

⁋ Ad se cundum principale dicendum quod ista propositio esse su mitur ab essentia distingui penes equiuocationem eo quod subiectum primo potest sumi materialiter pro ista voce esse et verum est quod vna istarum vocum gran maticaliter deriuatur ab alia.

105

⁋ Secundo significa tiue nominaliter et tunc non plus sumitur esse ab essentia quam econuerso quia omne esse sic nominaliter sum ptum non est nisi ipsa essentia diuina que est et econuerso.

106

⁋ Tertio verbaliter et sic non est aliquid sicut nec currere et sic de similibus nisi equiuoce lo¬ quendo de esse aliquid eo modo quo significatum ad equatum proponnis dicitur aliquid isto scilicet mo quo isle diceretur scire aliquid qui scit quod anima antechristi est possibilis non est autem aliquid signitr cabile incomplexe nec substantia nec accidens eundo ta men ad secundum sensum intelligi potest quod ab essentia su mitur esse quia nihil est nisi sit essentia aliqua et tunc si loquamur de esse absoluto conceditur quod quot sunt esse tot sunt essentie et vt sic licet quelibet persona diuina habeat esse non tamen sequitur quod in diuinis sint tria esse sed ibi est vnicum esse absolutum essentia le quo quelibet persona habet esse et quo omnes persone habent esse recte sicut dicitur de essentia

107

⁋ Si vero loquamur de esse relativo seu perso nali non sequitur quod quot sunt ibi esse tot sint ibi essentie vel subeteur quia talia plura esse sumitur ab vna essen tia.

108

⁋ Ad tertium dicendum quod nulla persona in diuinis plus multiplicatur vel plurificatur quam essen tia ymo essentia est ibi trina. et ita plurificatur per sonaliter vt ita loquar non quidem quod sint tres essentie sed tres persone que sunt vna essentia persona autem que est deus nec trina est nec plurificatur per sonaliter.

109

⁋ Ex hoc patet quod falsa est responsio okam a vltima et vltima di. primi in fine .q. dicentis quod quanm uis suppositum creatum non possit multiplicari ni si naturaliter multiplicetur propter omnimodam yden titatem inter naturam et suppositum diuinum tamen natura diuina inter quam et suppositm diuinum est aliquis modus non ydentitatis non multiplicatur quam uis suppositum multiplicetur hec ille.

110

⁋ Sed secundum veritatem nullum suppositum ibi multipli catur quamuis hoc vocabulum persona habeat ibi plu ra quibus conuenit dices isti termini conuertuntur essentia diuina et persona diuina quia omnis res que est persona est essentia et econverso igitur iuxta principium tuum in probatione conclusionis quinte ista sunt nomi na synonima sicut ibi sunt tres per sone sic etiam sunt ibi tres essentie.

111

⁋ Dicendum quod ista regula est sic intelligenda synominace idem seu conuertibiliter quorum omne illud quod est vnum est reli quum et etiam omnia que sunt vnum sunt reliquum et quorum vnum non est aliquid nec aliqua quin re liquum sit illud vel illa sed sic non est hic quandom tiinitas personarum est essentia diuina et tamen trinitas personarum non est persona.

112

⁋ Similiter tres persone simul sunt essentia diuina et etiam duo et cum tres persone simul vel due non sunt persona diuina

113

⁋ Ad quartum respondet okam quod maior est falsa nisi sunt idem realiter et formaliter sed sic non est in pro posito oe proprietate vel de persona respectu essen tie secundum eum non sit falsa nisi in diuinis.

114

⁋ Secundum vero pigam minor falsa est quia pater non est totidem res quot deitas igitur pater et deitas no sunt idem fealiter sed consequentia illa nihil Alii respondet scotus di. 2 primi. q. 4. i1n solutione argte menti principalis quod maior est vera sed conclusio que concludit patrem esse filium concludit aliud genus yden titatis quam sit illud genus ydentitatis quo pater et filius sunt idem in essentia. Et ideo conclusio non se quitur ex premissis

115

⁋ Pro quo notandum secundum eum doctores etiam antiqui vt beatus bonauentura et alii idem dicunt di. 5 primi. q i ist in diuinis Dux est modus predicandi scilicet per ydentitatem et per inherentiam per ydentitatem quidem vt cum dicitur essentia est pater per inherentiam seu per denominationem sicut faciunt adiectiua et verba hanc distinctionem sepe exprimit scotus dicens cum isto Ui in diuinis dux est predicatio scilicet ydemptica et formalis vel de nominatiua et ista distictio necessaria est in multis propositionibus circa diuina nam ista essentia divi na est generans vera est si sit predicatio ydentica ad huuc sensum essentia diuina est illa res que generat scilicet pater sed si sit predicatio formalis seu denominatiua vel adiectiue falsa est quia tunc denotatur quod essentia generet. Et tunc vltra secundum eum premisse verificantur secundum ydentitatem essen tialem que exprimitur per predicationem ydenti. sed con clusio notat predicationem formalem et ydentificam personalem intelligendo sic quod praemisse denotent quod per sone sunt idem essentialiter id est sunt vna essentia quod verum est. Sed conclusio notat quod sunt idem persona liter id est quod sint vna persona quod falsum est ideo con clusio no sequitur ex premissis quia significat ma ionem ydentitatem extremorum inter se quam significa batur ex premissis et ita responsio sic exposita est ra tionalis apud me.

116

⁋ Et vt expressius dicam predica tio vocatur vbi illud pro quo supponit subiecetum est illud pro quo supponit predicatum et tamen pre dicatum non supponit pro quo subiectum nec deno tatur pro eo supponere sicut hic essentia est gene rans sumpto predicato substantiue eo modo quo pro positio est vera predicatum enim ibi precise suppo nit pro patre et quia essentia est pater pro quo super ponit subiectum ideo est propositio vera predicatum enim ibi precise supponit pro patre predicatio formalis vel per inherentiam vocatur quando subie ctum et predicatum denotantur supponere pro eode ut hic pater est generans Istam expressionem non intel ligo licet priora dicta sint intelligibilia ex quibus videtur quod predicatio formater sit illa quando in aliquam propositione predicatum secundum suam rationem propria dicitur de subiecto vt dicendo homo est al bus pater est generans fine ly generans sumatur ad iectiue siue substantive. Sed ydentifica est quando pre dicantum de subiecto non immediate aliquo intellecto vel expresso in predicatum cui immediate conue nit predicatum secundum rationem suam vt dicendo essentia diuina est generans denotatur quod etiam diui na est res que est generans seu que generat scilicet pate sic etiam supposita ymaginatione platonis de homine communi ita concederetur secundum predicationem identificam homo communis est album neutraliter et sub stantiue accipiendo ly album id est talis homo est res que est alba scilicet sor. vel plato sed ista negare tur tal homo est albus secundum predicationem formalem quia dicitur primo methaphisice medicus non sanat hominem in communi sed hunc hominem vel istum etc. ita etiam homo in communi non dealbatur etc. Si di cas tanta potest secundum illud et talis inferri yden titas extremorum inter se quanta vel qualis imme dio sed quelibet personarum est eadem realiter deitati igitur vna est eadem alteri realiter.

117

⁋ Con cedit iste doctor et bene quod potest inferri vdentitas essentialis non formalis id est denominatiua seu suppo sitiua et ideo non debet inferri quod filius est pater sed quod filius et idem patri vel cum eo quod est pater vel filius est idem quod est pater hec ille No igitur se quitur quod vna persona sit eadem realiter alteri sed quod sit idem realiter alteri sic etiam conceditur quod persone suut idem realiter interse accipiendo ly idem neutraliter.

118

⁋ Ad quintum dicendum quod non est secun. Ad quintum dum anselmum proprie dictum quod in deo sit iusti¬ cia vel sapientia vel quod deus habet iusticiam Sed quod deus est sapina et iusticia ita magis proprie dice retur quod proprietas et persona vel persone quam quod est in persona vel personis. Sed quando sic dicitur in telligendum in est transitiue sicut cum dicitur creatu ra sal id est creatura quae est sal. etiam cum diciturin praesatione et in per sonis proprietas etc.

119

⁋ Et quicquid similiter sonat eodemmodo intelligendum est nec etiam ex illo alitur argui potest etiam si proprie diceretur nisi quod in per sonis est proprietas per circumincessionem vel sicut vnitas est in multitudie et numero ita dicatur vna persona que est vnitas personalis istius trinitatis esse in trinitate.

120

⁋ Unde hieronymus et allegat ma. li id est di. .25. ca. vltimo. et di. 33 ca id est dicentes inquit aliam patris aliam filium aliam spiritus sancti esse perso nam non nomina tantum sed etiam nominem proprietates idest personas vel vt greci exponunt hypostasses idest subsistentias confitentur

121

⁋ Et ideo dicit Maister di. 33 capi id est sicut proprietates esse in personis ita etiam eas esse personas confitemur.

122

⁋ Et si dicas si proprietates persone sunt non eis persone distiguntur respondet ibidem Magister ca. 3 quod etiam seipsis persone differunt etc. vide ibi.

123

⁋ Contra quod nota quod pro prietas persone vnomodo accipitur pro persona sicut iam dictum est

124

⁋ Aliomodo accipitur pro eo quod vere conuenit alicui rei et soli eo modo quo dicimus quod posse ridere est proprium homini sic pro prium est patri genuisse filium et filium genitum esse et sit. sanctum processisse de quo vide magiste. i id 1st di. 2 c. secuo. et sic proprietates personarum non sunt persone sed sunt propria personarum etiam transsumpti ue loquendo quia generare filium cum sit quoddam complexe significabile non est aliquid sed aliquem pro ducere vere tamen conuenit patri quod generet sicut sibi proprium et etiam proprium est patri quod sit pater et sic de similibus ex talibus autem proprietatibus innotescit et arguitur personarum distinctio quia sicut ibidem dicit Magister allegans augustinum aliuo est genuisse quam natum esse aliudque procedem quam genuit se vel natum esse.

125

⁋ Ad sextum dicendum est quod eatem infinitate eodemmodo quo essentia diuina est forma liter infinita scilicet non solum potentialiter vel vit tualiter sed in se sic etiam et persona et proprietas et non sequitur quod sint tria infinita sicut non sequitur i sona est formaliter deitas igitur sunt tres deitates tres persone.

126

⁋ Etiam sciendum est quod cum dicitur essentia diuina vel persona est formaliter infinitali formaliter non potest ibi stare perse primo modo eo modo quod ly infinitum negatiue importat suum significatum sicut isti termini immortale eternum simplex inuisibile et similia terminus amtnmegatiuus vel praeus tiuus non dicitur per se primomodo nisi de termino priuatio vel negatio conceditur tamen quod deus per se primo modo est sapiens iustus.

127

⁋ Ad septimum conceditur quod proprietas est necesse esse et non sequitur quod igitur tria sint necesse esse. Ad octauum negatur secunda pars minoris relatio enim est eadem perfectio sim pliciter quae deitas nec sequitur ex hoc quod aliqua per fectio simpliciter desit vni persone que non alteri quia omnis perfectio simpliciter in diuinis communis est realiter et indifferenter omnibus personis. Ad d respondet ma. l id eset di. 33 ca. penultimo. quod lugustinus dicit eo quod deus est substantia est sed quo pater est substantia non est hoc intelligi voluit quod essentia deus es et deitate substantia est eo enim substantia est quo deus est et econuerso cuius ea est deitas que substantia et substantia que dei¬ tas sed quo est pater non est substantid est non quo pater est eo substantia est quia proprietate generationis pater est qua substantia non est ipsam tamen proprietatem substentim esse non negauit ita etiam illud intelligendum est quod ait cum pater est non illud est quod id est non illo pater est quo ipse est i. essentia sed notione hec ille. Unde in talibus ly non eo quo vel non ea proprietate qua videtur essene gatio causalitatis precise .q. diceret non eo praecise quo quis in diuinis est pater est deus quia filius est etiam deus vel etiam ly eo quo potest ibi accipi reduplicatiue reduplicatione causali vel etiam specificatiue causaliter vt sit sensus non eo quo id est non ea ratione qua etc. cui consonat dictum magistri vbi supra ca.l vltimo dicentis licet verbum secundum quod verbum non sit hoc quod pater est ea tamen proprietas qua verbum est illud est quod pater id est essentia diuina sed non est hypostasis prims.

128

⁋ Aliteri tractat istud medium presuppositum quidam scilicet non eo verbum quo sa pientia et simul etiam illud eiusdem septimi secundo catulo omnis essentia que relative dicitur est aliquid excepto relatiuo pulchie in hunc modum

129

⁋ Respondetur inquit non eo verbum id est non eo secundum considera tionem intellectus primo quia eiusdem rei que rela tiue concepta est illa est sapientia absolute accepta ita quod hec reductio denotat diuersum modum itel ligendi aut predicandi non diuersitatem rei. Contra secundum hoc non esset eo sapientia quo essentia quia diuersus modus est hic et hic concipiendi et intel ligendi item iste diuersus modus intelligendi aut ha bet diuersitatem correspondentem sibi ex parte rei aut non si sic habetur propositum si non intellectus intelligit istam rem aliter quam est igitur false et per consequens non intelligit istam consequentiampatet per augustinum di. 3 q. 23 dicendum quod ly eo denotat diuersum modum intelligendi et loquendi peruenientem ex natura rei intellecte et etiam denotat diuersitatem rerum in re intellecta non tamen inter relationem qua est verbum et essentiam qua est sapientia sed ex natura rei.

130

⁋ Aliomodo sine aliter debet intelligi ipsum esse verbum quia relatiue et aliter sapientiam quia absolute.

131

⁋ Et cum arguitur sic non esset eo sapien tia quo essentia negatur quo ad intellectum augustini quia idem ibi est modus intelligendi scilicet absolutus et quia secundum modum intelligen di absolutum sunt ibi diuersi modi intelligendi hoc est ex natura rei inferiorum scilicet per respectum ad creaturam quia iustus sapiens etc. sunt predicata denominatiua non ex natura rei intellecte sed in relatione et essentia.

132

⁋ Et vltra concedo quod iste diuersus modus intelligendi habet diuersitatem correspondentem scilicet personarum diuinarum quia nisi ibi essent diuerse persone non esset ibi talis diuersus modus intelligendi proueniens ex natura rei ymo esset eo verbum quo sapientia veruntamen talis realis diuersitas non est ibi per quam relatio differat ab essentia nec sequitur aliter intelligun tur quam in re sunt igitur falie pro vt ly aliter deter minat intelligere.

133

⁋ Sed bene sequitur si ly esse quamuis autem quis aliter intelligat primo modo quam sit non tamen falsus est intellectus quia non prouenit ex natura rei intellecte.

134

⁋ Sed contra communis vsus loquendi est quod persone constituuntur per proprietates Respondetur quod locutio talis est transsumptiua seu metha eo quod sic est in aliis rebus communiter quod per il lud constituitur aliquid quo est sine quo est tale et quia eo ipso persona diuina aliquam generat vel quo sibi conuenit paternitas est pater.

135

⁋ Ideo dicimus quod paternitas vel generare constituit patrem loquendo methapho.

136

⁋ Ad 10 dicendum quod est ibi idem in deo dici ad intellectum augustinus non secundum subr stantiam quod non nomine absoluto sed relatiuo significari vel exprimi hoc autem nomen pater vel filius est nomen relatiuum quia pater filium pater sed cum hoc stat quod pater ad se id est non relatiue deus est vel substantia. Und septimo de tri. ca 3 dicit quod si pater non est aliquid ad seipsum non est iam qui relatiue dicatur ad aliquid igitur ex verbis suis non potest haberi quin pa ter sit substantia et etiam paternitas quia secundum eum deus hoc est quod habetur etc. igitur deus est pater itas igitur et eaem per con uersionem paternitas est deus et per consequens paternitas illa est substantia quod est intentum et hec omnia sa uantur per hoc quod illa paternitas essentialiter et ad se deus est sed personaliter et non ad se paternitas est seu pater.

137

⁋ Et per idem patet ad i1. quia dictum anselmi intelligendum est quod non significant conuerti biliter idem.

138

⁋ Ad 12 dicendum quod ly communicabui le potest sumi dupliciter in praedicato scilicet adiectiue et substantiue primomodo est ista negatiua vera nullum incommunicabile tribus personis est commi nicabile tribus personis quia nullum tale potest communicari tribus personis secundomodo neganda est quia quelibet persona diuina est res que est communicabilis tribus personis scilicet essentia.

139

⁋ Ad 13. negatur quod essentia diuina sit non homo ac cipiendo ly non homo negatiue scilicet quod essentia di uina non sit homo.

140

⁋ Ad Magister dicendum quod ipse ponit vtrumque. dicit enim sic in fine capituli allegati ideoque non sic dicitur natura diuina esse homo vel facta esse hoc sicut dei filius quidam tamen indifferenter vtrumque concessit hec illemet secundum dictum ma. impro bat Tamen potest dici quod magister negat istam essentia di uina est homo sumptam secundum predicationem for malem et tunc bene quia sic non est vera sed solum secundum predicationem ydentificam siue sub aliis verbis ipsa est vera sumpto predicato substantiue sed non adiectiue. Sed tunc restat dubitatio vtrum hec sit vera iste hoc est non hoc sumpto ly non infinite videtur quod sic quia iste hoc est essentia quae est non hoc cum ipsa sit pater que est non homo igitur filius est non homo.

141

⁋ Respondetur neganda est cuius ratio patebit di. 4 vbi ponam vias et artem soluendi circa diuina huiusmodi paralogismos.

142

⁋ Nam paralogismus qui est hic reducitur ad hunc pralegismum vel similem hec essentia est non homo hec essentia est filius igitur filius dei est non homo qui pralogis mus in suis similibus soluetur post.

143

⁋ Ad 14 ne gatur ista consequentia deitas est non filius igitur deitas non est filius nec regula philosophy locum habet in illa de predicato infinito vbi solum est predica tio ydentifica vel vbi subiccetum supponit pro re con muni illi pro quo supponit terminus infinitus in predicato et etiam alteri sicut non sequitur secundum opinionem quorundam platonicorum homo communis est non sor igitur homo communis non est sor quia antecedens apud illos et apud pigam est verum et consequens fal sum.

144

⁋ Tertium dubium principale est vtrum pater vel hoc demonstrato patre sit formaliter enti tas aliqua vt hic vocetur predicatio formalis di stincta contra ydentificam quod sic videtur quod hec predi catio est formalis pater est res igitur et ista pater est entitas cum res et entitas conuertuntur igitur es consequenti sicut tres persone sunt tres res ita etiam sunt tres entitates.

145

⁋ Sed contra omnis entitas est essentia aliqua et econuerso igitur si essent ibi tres entitates ibi essent tres essentie hoc non videtur sanum quia tunc essent ibi tres deitates quod est contra fidem Probatur si paternitas ita sit formaliter quedam entitas igitur esset formaliter quaedam bonitas et per consequens deitas non esset ita di ligibilis sicut paternitas vel sicut paternitas et deitas simul.

146

⁋ Ista enim personalis et proprie bonitas videtur sibi vendicare aliquem gradum dilectionis super gradum debitum essentiali bonitati communi omnibus personis Probatur si pater nitas sic sitf ormaliter entitas aut bonitas vel igi tur finita vel infinita non finita constat si infinita igi tur aliqua perfectio simpliciter deest filio que con petit patri et econtra.

147

⁋ Ad istud dubium credo quod sic sit sicut probat ratio prima

148

⁋ Ad primum in con Ad 1 trarium dicitur quod si ly essentia sumeretur transcen denter conuertibiliter cum ly entitas videtur mul tis concedi posse quod tres persone sunt tres essentie et quod ibi est essentia generans et essentia generata et hec est via sirantso in lectura et similiter in glosa quinto de itri. ca. 13.

149

⁋ Sed ego dico quod hoc vocabu lum essentia non solet ita sumi communiter in pro posito sed tantum pro essentia diuina seu deitate que est communis tribus personis et tunc non sequi tur ibi sunt tres entitates igitur tres essentie. Ad secundum conceditur quod paternitas est forma Ad 2 liter bonitas eadem que est essentia ymo essentia est bonitas cuiuslibet suppositi tam essentialis quam personalis ideo ipsa est diligibilis omni dilectione debita essentie vel persone et etiam econuerso.

150

⁋ Ad tertium dicendum est quod personalis bonitas in Ad 5 diuinis est formaliter deitas et est infinita et secun dum hoc aliqui communiter conce dunt quod in diuinis sunt tres perfectiones et tres infinitates et tria in finita sicut tres entitates pluralitate tamen sola personali non essentiali et quod vna persona esset aliqua infinitas et aliqua perfectio simpliciter que alia non esset et videtur aliquibus quod non apparet cau sa quare istud debeat negari sed hoc non erit sumen do perfectionem simpliciter sicut communiter sumunt doctores pro eo quod in quolibet est melius ipsum quam non ipsum pro esse tale quale cuilibet melius es set esse quam non esse tale id est quale si sic est melius quam si non sit tale.

151

⁋ Sic enim loquendo pater non est aliqua perfectio simpliciter quin filius sit illa et econver io sed sumendo perfectionem simpliciter pro perfectio ne infinita sine omni imperfectione videtur quibus dam quod ibi possunt concedi multe per fectiones vt di ctum est ista sunt recitata solummodo ex personis sic dicentium quos in hoc non video reprobandos quae ad sensum quicquid sit de verbis sine omni media assertione.

152

⁋ Unde nota quod ratio infiniti congruit quantitati sed in diuinis solum est vna quantitas seu magnitudo essentialis igitur ibi non sunt plu res infinitates et eodemmodo de perfectione et bonitate. Unde si concederetur quod ibi essent tria infi nita non tamen sequitur igitur tres infinitates nec etiam sequitur ibi sunt tria perfecta igitur tres per fectiones nec sequitur tres boni ergo tria bona quia vna infinitas vna perfectio et vna bonitas est qua talia sunt infinita perfecta et bona nihil ta men cogit ad ponendum tria talia infinita sed suffi cit quod tres persone sint vnum infinitum vel vnus infi nitus etc. Quia secundum anselmum oe processione spiritus sancti ca. 2 sicut singule persone siue plures simul sunt vnus deus sic non est nisi vnus eter nus et subdit similis est consequentia si deus dicitur creator siue iustus sine aliquid aliorum in quibus nulla intelligitur relatio.

153

⁋ Quartum dubium contra tertiam et quartam conclusiones quia videtur quod in eadem persona essentia et proprietas formaliter distinguantur sicut arguit scotus li. 1 di. 2 in hac materia per beatum augustinum septi mo de tri. ca. 2 de magnis vel sexto de paruis om nis essentia que relatiue dicitur est aliquid exce pto relatiuo sicut probat inductiue vt homo dominus equus archa nummus. Ex quo concludit in principio ca. 3 quapropter si pater non est aliquid ad se ipsum non est omnino qui relatiue dicatur ad aliud igitur in re essentia ad se et non ad aliud et in re pater inquantum pater relatiue dicitur non autem formaliter entitas ad se et non ad se. Item ca. si deus relatiue subsisteret sicut relatiue gigneret et relatiue dicitur iam substantia non erit substantia quia relati uum erit.

154

⁋ Sicut enim ab eo quod est esse essentia appellatur ita ab eo quod est subsistere substantiam dici mus absurdum est vt substantia relatiue dicitur omnis enim res ad seipsam subsistit quanto magis deus et tamen sicut vlterius dicit scotus per hoc non vult augustinus habere quod sit simpliciter diuersitas vel non ydentitas realis substantie et relationis non enim illud quo pater est pater est aliud ab essentia sed idem se cundum ipsum et augustinum II de tri. ca. 8 et enim sim plex dicitur deus quia est hoc quod habet excepto eo quod relatiue quecumque persona ad alteram dicitur nec est ipsa sicut pater habet filium nec est filius igi tur quicquid habet pater in se ad quod per consequens relatiue non dicitur ipse est vera ydentirate et tamen non formali vt iam deductum est Probatur sicur arguit ibi scotus non videtur intelligibile quod essentia non plurificetur et supposita sint plura nisi aliqua distinctio ponatur inter rationem essen tie et rationem suppositi precedens omnem actum intellectus creati et increati quia primum suppositum reali ter habet entitatem communicabilem alioquin non pos set eam communicare et habet etiam entitatem reali ter incommunicabilem alioquin non esset positiue et sic in entitate reali suppositum et intelligo sic rea liter quia nullomodo per actum intellectus considerantis hoc enim voco esse ibi ante omnem actum intellectus non est aliqua entitas ante omnem a ctum intellectus communicabilis ita scilicet quod sibi contra dicat communicari ante omnem actum intellectus hoc est non precise per intelligere nisi sit aliqua di stinctio inter hanc ydentitatem entitatem et istam igitur hanc rationem approbat okam reputans eam efficacem et ideo cum scoto concordat in conclusione di. 2 pri. q. vltima licet aliter tenuerunt respondendo in scholis et confitmat eam sic quandocumque aliqua sunt idem omnibus modis ex natura rei quicquid competit vni et alteri nisi aliquis modus ogicalis vel grammaticalis impediat

155

⁋ Sed posito quod pater et paternitas habeant omnes modos gramma ticales logicales omnino similes quales habet hoc nomen essentia adhuc hec est vera essentia est filius et similiter hec est vera pater non est filius igitur illud quod negatur de patre et affirmatur de essen tia non posset continuare propter diuersitatem a liquam modorum grammaticalium vel logicalium igitur precise hoc est ratione alicuius alterius mo di non ydentitatis inter istud quod significatur per patrem et istud quod significatur per essentiam vnde est et ex natura rei aliquis modus non ydentitatis.

156

⁋ Confirmat sic quia quantuncumque predicatum alicuius proponis verificatur de illo pro quo suppo nit subiectum et isto modo grammaticali vel logica li quo denominatur predicatum inesse subiecto et convenire tunc illa propositio est vera sicut declarat per exempla album est homo album potest esse nigrum tunc quero sic dicendo essentia est pater filius est pater aut subiectum in vtraque pro eodem omnibus modis a parte subiecti supponit aut non.

157

⁋ Si sic vel vtraque erit vel neutra si non hoc est intentum.

158

⁋ Item confirmat hoc sic quandoque aliqua nomina signifi cant idem omnibus modis ita quod in significato nul la penitus sit distinctio vel non vdentitas et habent similes modos significandi igitur sunt synomina igitur quicquid verificatur omne vno significatiue et personaliter sumpto verificatur de reliquo eodem modo sumpto igitur si hec sit vera essentia est filius hec erit vera paternitas est filius quod patet falsum

159

⁋ Item argui potest per omnia argumenta facta prius contra conclusionem primam et secundam. Ad pri mum istorum dicendum est quod vna simplicissima enti tas personalis est deitas ad se et paternitas ad filium nec plus periculi est ibi quam quod albedo sit eadem ad se color vel ens et ad aliud similitudo et ad aliud dissimilitudo. Et cum infert scotus est igitur in re essentia ad se et non ad aliquid et in re pater et ad aliud conceditur licet enim essentia sit pater ad filium ipsa tamen non est essentia ad filium sed ad se idest non respectiue in ordine ad aliud Unde si ac cipiat quod essentia in re sit ad se et non ad aliud negandum est quod ipse est pater in ordine ad aliud nisi intel ligatur quod ipsa non existit idest non est essentia in or dine ad aliud quod verum est econuerso etiam concedo quod pater est ad aliud et etiam est aliquid ad se quia est essentia vnde patet quod eadem entitas vel diuinitas aut pluralitas vel persona est ad se et est pa ter ad aliud vnde non sequitur quod igitur pater aut a liquid in patre est ad se et non ad se.

160

⁋ Ad secundum per idem concedo quod deus non subsistit relatiue sicut gignit relatiue et etiam concedo si deus subsisteret re latiue ita quod scilicet relatiue et in ordine ad alium esset substantia sicut in ordine ad alium est pater tunc substantia non esset substantia.

161

⁋ Sed ex hoc non sequitur distinctio in isto quod simul est substantia et pater sicut exemplificatum est im precedenti solutione et ideo deductio secundoo vlterior difficit in eo quod ex dictis augustini presupponit ibi esse aliquam esse distinctionem vbi nulla est nec ibi sequitur ex dictis aliqua esse.

162

⁋ Ad 3 cum dicitur quod primum presuppositum habet realiter et non per actum intellectus entitatem communicabilem si illud intelligatur transsumptiue illud non est verum si in transitiue vt sit sensus pater est entitas communicabilis scilicet deitas verum est sic etiam pater habet deitatem non communicabilem intelligendo hoc intransitiue id est est entitas incommunicabilis scilicet paterni tas sed cum vlterius sumit quod non est aliqua entitas communicabilis etiam alia entitas incommunicabilis ni si sit aliqua distinctio conceditur sed non est ita in proposito de deitate et paternitate quod sit alia et aia dico enim quod ibi est entitas communicabilis et en titas incommunicabilis sicut videtur di. 4

163

⁋ Dices non intendebat scotus vim facere in ly alia cum dicit et alia entitas incommunicabilis sed sufficit sibi quod non est aliqua entitas realiter communicabilis ante omnem actum intellectus et entitas simplicitur incommunicabilis nisi sit ibi aliqua distictio ante om nem actum intellectus inter hancentitatem et illam nego sed sufficit vel quod sit distinctio inter hanc et istam vel quod hec et ista sint res distincte sic quod hic sit vna istarum distinctarum et ista non sit vna istarum sicut paternitas et deitas sunt pater et filius distincti et deitas est vnus illorum scilicet filius et paternitas non est.

164

⁋ Ad primam confirmationem okam conceditur maior et minor et conceditur etiam quod proprietas pa tris et deitas non sunt omnibus modis inuicem idem ex natura rei quia non conuertitur nec adequate quia cum ex natura rei sit deitas plura quam pater. Sed ex hoc non sequitur vltra sicut iste arguendo suppo nit igitur inter deitatem et patrem est aliquis modus non ydentitatis vel distinctionis quia prima mo dum aliquem ydentitatis negat. Secunda modum aliquem non ydentitatis confirmat. exemplum tu non es omnibus coloribus coloratus igitur tues aliquo colore non coloratus quia antecendens est verum et consequens falsum igitur includit contradictionem.

165

⁋ Ad secundam confirmationem dicitur quod substantia istarum proposi tionum essen tia est pater filius non est pater non supponunt pro eo dem omnibus modis ex natura rei ymo pro nullo eo dem ibi supponunt vt superius declaraui in primo oubio secundi articuli nec etiam supponunt pro di stinctis ex natura rei sed sufficit quod hic et ille sint res distincte modo prius dicto cum quo etiam stat quod hec et ille sint perfecte idem licet non conuertibili ter aut synonime.

166

⁋ Ex eadem patet ad tertiam confirmationem posset etiam dici iuxta prius notatur quod in vtraque subiectum supponit pro eodem quod est res distincte

167

⁋ Quintum dubium contra conclusionem quin tam quia videtur quod essentia et proprietas persona lis in eadem persona distiguntur formaliter qunia se quitur hoc est et illud est et hoc non est illud igitur distinguntur ab illo igitur eodemmodo sequitur essen tia est et paternitas est et essentia non est formaliter pa ternitas igitur essentia distinguitur vel differt for maliter a paternitate et vltra igitur essentia et paternitas differunt formaliter. Dicendum quod non est simile nam per istam hoc non est formaliter illud non no tatur quod hoc non sit illud sed quod non sit taliter puta non per se primomodo sicut istud sed per consequens cum dicitur hoc distinguitur formaliter ab isto denotatur quod hoc distinguitur ab isto et per consequens non sit illud et per hoc quod formatur distinguatur ab isto id est per se primomodo formaliter enim non est deter minatio distrahens nec diminuens.

168

⁋ Sextum du bium contra septimam conclusionem que dixit quod dei tas et proprietas personalis idem sunt formaliter quia nulla passio alicuius superioris predicatur perse primomodo de aliquo per se inferiori ad ta le superius sed idem et diuersum sunt passiones entis et deitas et paternitas per se continentur sub ente igitur essentia et paternitas non sunt formali ter per se et primomodo idem Dicendum quod non est dictum quod sunt formaliter idem eo quod predicatum positpositum copule appellat suam formam sed quod idem sunt formaliter

169

⁋ Septimum dubium contra octauam conclusionem di. quod deitas non est per se primomodo a liqua persona diuina quia animalper se est homo igitur deitas per se est pater consequentia patet per te quia deitas est communis ad patrem realiter sicut ant mal ad hominem intentionaliter antecedens proba tur quia hec animal demonstrando sortem per se est homo arguitur ab inferiori ad superius

170

⁋ Respon detur quod non est simile quia subiectum huius deitas est a in isto sensu supponit nec natum est supponere pro patre sicut facit ad sensum priorem sumpto subiecto.

171

⁋ Octauum dubium est contra nonam con clusionem dicentem quod deitas non est omnibus modis eadem persone quibus sibi ips quia si deitas non esset hec persona tantum deitas esset sibi eadem omnibus modis quibus ipsa sibi ipsi sed ni hil decrescit huic ydentitati ex hoc quod simul eque perfecte deitas sit eadem alteri persone igitur.

172

⁋ Probatur hoc videtur dare oppositum aliorum quod ibi sit aliquis modus non ydentitatis quod tune gasti Dicendum est quod antecedens istius conditionalis inclu dit contradictionem et ideo vtramque partem contradi ctionis infert detur igitur ista maior conditionalis sed minor tunc neganda est sed quia eo ipso quod dei tas de facto est tres persone et persona non est tres persone deitas est realiter communis huic persone et aliis et per consequens eo ipso repugnantia est quod ipsa conuertitur sic eadem huic persone.

173

⁋ Ad primum argumentum principale respondet prius in alia quae stione di. 6 et partim etiam patet ad illud ex solutione principalis dubii et plus patebit vbi saluetur iste palogismus et alii in proxima questione.

174

⁋ Ad secundum patebit questione septima quam ponam in presenti di. pro. di. 36

175

⁋ Nota circa septi mum dubium quod ista non est per se primomodo animal est homo nec etiam ista hoc animal est homo et si daretur quod ita per se hoc animal est homo non tamen sequitur quod ista sit per se animal est homo quia non oportet si predicatum dicitur per se de aliquo termino quod idem predicatum dicatur per se de quolibet superiori ad talem terminum et sic patet quod instamtia non procedit in sensu composito si autem intelli gas istam animalper se est homo in sensu diuiso sicut iacet concedo eam et eodem modo istam deitas per se est pater sicut istam album per se edificat que omnes possunt expositione concludit.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1