Quaestio 4

Quarto circa disti lctionem trigesimam tertiam Quero pro distinctione quin ta vtrum essentia diuina ge neret vel generetur

Uidetur quod sic quia iste pater generat et iste pater est essentiadi uina igitur essentia diuina e generat. discursus patet per anselmum oe procession spitu sanctus ca. 2 vbi ponitur non amittit suum consequens vbi non obuiat relationis oppositio sed inter essentiam et generare non est oppe sitio relationis quia tunc generare in diuinis non esset essentia consequens falsum.

⁋ Item omne in diuinis generans filium est essentia igitur tantum essentia generat filium ibi est falsum ab vniuersa li ad exclusiuam de terminis transpositis Item es sentia diuina est pater igitur est pater filium uam predicata antecedentis et consequentis conuertuntur igiti tur generat vel generauit et si generet quia est pater generatur pari ratione quia est filius.

⁋ Contra si essentia generet filium distigueretur a filio quem generaret et si generaretur a patre distingueretur a patre qui eam generaret quia nulla res est que seipsam gignat vt sit secundum augustinum primo de tri. ca. 1 illud est argumentum in quinta di. primi cuius sententia approbatur per ecclesiam contra ioachif et rationabiliter quia supposita fide trinitatis per sonalis et vnitatis essentialis omnia argumenta si nul in centrarium. ollecta non habent tantam eui dentiam ad oppositum sicut vnicum magistri argumentum iam tactum ad propositum. Sed dubitatur quia videtur quod sancti et doctores sint in contrarium et ratio ne.

⁋ Ater primo per anselmum oe procession spitu sancto co 5 spiritum sanctum non esse de deitate patris sed de relatione stultissimum est dicere. Hic duo sunt contra te quoid sanct est de deitate pa. productiue scilicet quod sic lo quitur ibi et hoc erat hic ad probandum.

⁋ Aliud dicit quod non est de relatione patris quia sic loqui tur ibi et hoc etiam est contra te quia per te pater et paternitas in diuinis sunt nomina synonima igi tur sicut filius est oe patre v spiritu sanctos ita etiam erit de paternitate illa.

⁋ Item vt supponit idem filius vel est de substantia patris vel de relatione eius non de relatione igitur de eius substantia seu deitate probo minonem sic si filius esset de relatione patris filius esset de relatione filium talem consequentiam facit de ss vbi verum concluditur sed probatio consequentie vniformiter procedit de filio faciendo argumentum sicut de siritu sancto consequentia enim sic ab ipso probatur nulla est relatio patris fine relatione filum sicut nihil est filium relatio fine patris relatione si igitur altera nihil est sine altera non potest aliquid dici de relatione patris et fine relatione filium quare in quit ipse sequitur spiritum sanctum esse de vtraque si est de vna et per consequens si est oe patre secundum relationem erit similiter de filio secundum relationem verum nemo tam insipiens est qui hoc opi netur hec ille.

⁋ Ex hoc dupliciter agutem vnomodo dedu cendo conclusionem similem de filio vbi conclusio falsa erit igitur aliqua premissarum et non nisi illa quod filius sit de relatione pa igitur Aliomodo quod nullus est tam insipiens vt opinetiu spiritu sancto esse de relatio ne patris et de relatione filium igitur cum quilibet cat hoinicus opinetiu spiritus sanctus sse oe patre et filio nullus debet esse tam insipiens vt opinetur paternitatem et filtationem esse conuertibiliter et synonime patrem et filium cuius oppositum dixisti.

⁋ Item post eodem li. ca. 8 fateamur eundt spitus sanctos de illius essentia procedere cuius labiorum spiritus dicitur et pauloposi

⁋ Si os patris intelliginmius essentiam patris non enim aliud est eius quam essentia eius vt sicut verbum domini est de essentia eius ita spiritus oris eius non sit ni si de ore eius.

⁋ Item capitulo 13. spiritus sanctus est deus de deo id est essentia spitu sanctos est de essentia pael que vna in tribus esse intelligitur hec ille.

⁋ Item ca i spiritu sancto non procedere de dei tate pa. sed de paternitate nec per diuinitatem sed per filiationem est opinio. que se vna patenti fatuitate suffocat quod si dicat aliquis quia cum di co istum procedere de deitate patris et filium non possum ab hac deitate patris et filum separare deitatem quandom vna et eadem deitas est tertium et si de deitate patris et filium procedit de sua quoque vi detur procedere ad hoc iam supra me sufficienter memini respondisse quia nulla persona ex se ipsa esse potest hec ille.

⁋ Item anselmus monol cap. 4 dubitans an a patre et filio procedant duo amo res An vnus partim a patre et partima filio vel vnus totus a singulis et idem totus a duobus si mul.

⁋ Et subdit sed huius dubitationis certitudo hic indubitanter cognoscitur quia non ex eo procedit in quo plures sunt pater et filius sed ex eo in quo vnum sunt nam non ex relationibus suis quae plu ra sunt.

⁋ Alia enim est relatio pael alia filium sed ex tempora sua essentia que pluralitatem non admittit emittunt pater et filius tantum donum hec ille.

⁋ Item istius intentionis est richardus sexto de tri. ca. 22 vbi di cit quod nihil aliud est persona filium quam substantia genita sed Richardus. multitemporibus nostris surrexere qui non audent hoc dicere qui potius multo periculosius est con tra sanctorum patrum auctoritatem et tot attestationes paternarum traditionum audent negare et pinibus modis consequantur repellere quod substantia gignat ubstantiam vel sapina sapinam pertinaciter negant quod om nes sancti affirmant.

⁋ Ad istud quod ipsi dicunt autoritatem inuenire non possunt afferant si dicunt aut possunt auctoritatem non dicam plures sed saltem vnam qui neget substantiam gignere substantiam nam ad hoc quod dicimus auctoritates multas et ipsi adducunt in morem golie gladium quo iugulantur defferentes ad certamen procedunt hec ille.

⁋ Item arguit ca. 23. ponamus duos quorum vnus alicuius rei scien tiam vel alicuius artis noticiam perseipsum excogitando inuenit et illam eandem scientiam alteri totam tradidit tunc eadem est scinia quae in corde primi est omni no inaccepta et in corde alterius accepta constat tamen quod scintia accepta non est inaccepta cum tamen in accepta et accepta sint essentialiter vna quis igi tur neget de sapina dei quod videt possibile in scia humana.

⁋ Item arguit filius habet esse a patre ex patris generatione igitur et sapere cum idem sit ei sapere et esse. constat igitur quod filia sapinia vel potius filius sapina sit ex patre genita recte igitur de filio dicitur quod sit genita sapina sicut et oe patre quod sit sapientia ingenita et tamen vtrobique est eadem sapientia nec tamen ingenita est genita nec genita est ingeni ta.

⁋ Si vero filius sit genita sapientia est et genita substantia nec enim aliud est eius sapientia quam eius substantia ge sita nec tamen ex hoc pater est substantia ingenita et filius substantia genita sequitur quod sit alia et anima substantia sed alia et alia persona.

⁋ Tertio probat hoc idem sic ca. 24 resupto primi argumenti sui casus ponatur cum hoc quod nomen doctrine tam actiue quam passiue acci piatur vt doctrina dicatur tam eius qui docet quam eius qui docetur tunc in dicto casu alia est doctri na vnius et alia est doctrina alterius.

⁋ In vno nam que doctrina docens est in alio doctrina discurrens quamuis in vtroque tam in adiscente quam in docente sit vna et eadem scientia sic in proposito sicut enim in natu ra humana edocens scientia et edocta scilintia est vna cademque sapina et per consequens est vna eademque scilinta veruntamen alia et alia doctrina sic etiam in diuina na tura sapina gignens et sapina genita est vna eademque sapientia et per consequens est vna eodemque substantia. Ueruntamen alia et alia persona sicut itaque in humana natura ex eo quod vnius est scilintia accepta et alterius inaccepta nec accepta dicitur inaccepta nullatenus sequitur quod sit in eis alia et alia scilintia sed alia et alia doctrina sic in natura diuina ex eo quod vnius est substantia genita alterius substantia ingenita nec genita sit ingeni ta nullomodo sequitur quod ibi sit alia et alia substantia sed alia et alia persona.

⁋ Item illo modo fi lius generatur ab aliquo ente et non ab accidente igi tur a substantia et illa non est nisi essentia diuina igitur filius generatur ab essentia diuina.

⁋ Item in deo est aliqua relatio genita cum relatio filium sit filius vt patet di. 33 primi igitur in deo est aliqua entitas genita consequentia tenet ab inferiori ad superius et vltra igitur ibi est aliqua essentia geni ta cum omnis entitas sit essentia Item si nulla es sentia esset genita igitur nullum genitum est essen tia per conuersionem simplicem consequens est falsum.

⁋ Item si non hoc potissime esset sicut arguit Ma di. 5 primi quod si pater generaret essentiam diuinam reli tiue diceretur ad pa et esset genitor illius rei que ipse est quod est falsum cum nulla res secundum augustinum seipsam generat sed hec non obstant quia eodem modo argueretur quod pater non generat deum: quia cum praiter idem sit ipse deus sequitur quod pater esset genitor ipsius rei que ipse est. Item sequitur hecessentia est filius igitur hec essentia est habens patrem igitur hec es sentia est genita consequentia patet quia in omnibus predicata antecedentis et consequentis conuer tuntur et subiectum est idem.

⁋ Ad primum dicen dum vnomodo quod dicere personam patris constitui ex deitate et relatione tamquam re alia a deitate ex per te rei sicut quidam ponunt et tunc simul tene spiritu sanctus de relatione patris et non de substantia stultissimum esset sed qui tenet personam esse summe simplicem nec in ea deiu¬m tatem quouismodo a relatione distingui et tamen personam esse realiter per se et primomodo relatio nem ita quod prima formalitas sit formaliter paterni tas si tunc dic. spiritus sancto sic esse de relatione patris ita sicut de patre qui precise est illa relatio et etiam deitas non facit stultitiam veruntamen est siritu sancto non sic est de relatione patris vel de patre quia pater praecise est quia tunc non esset a filio sed quia spirator spiratio autem actiua communis est patri et filio.

⁋ Item quicquid sit de auctoritate sua ista et aliis ecclesie auctoritas est preponenda.

⁋ Aliter possei dici quod tenere personam esse in se quandam entitatem per sonalem cui non sit intrinseca paternitas vel filiatio sed sit vna res sibi addita qua pater referatur ad filium sicut proportionaliter secundum quandam opinionem vt pote pigam in creaturis pater referi ad filium per relationem paternitatis ab eo realiter distinctam et tunc dicere siritu sancto esset de relatione paet non de substantid est non de fundamento ipsius relationis esset stui tissimum Uerbi gratia in simili articulus damnatus est dicere deum esse in genere certe recte ponem do hoc et simul cum hoc quod omnem quod est per se in genere est compositum hoc erroneum esset non propter primum sed propter secundum sic est hic proportionaliter.

⁋ Aliter diceretur quod ponere in deo essen tiam quasi materiam circunscriptis tamen imperfectio nibus ne filius generetur de nihilo sicut posuit habe ricus de gaudauo et multi alii et dicere simul cum hoc siritu sanctus sit de relatione patris et non de substantia patris ita quod ly de diceret circunstantiam cause quasi materi alis stultissimum esset Aliter potest dici quod cum dicitur filius v spi snt est de substantia patris vt dicunt docto res aliqui sicut bonauentura et scotus concordant quod ly de non dicit circunstantiam cause materialis nec etiam cause productiue ita quod deitas producat fili um v spiritu snctus sed ly de dicit ibi circunstantiam consubstantialita tis filium v spit snct cum patre et simul cum hoc originem filium v spiriu sancto ab eodem patre per istum modum non posset dici quod filius vt spiritu sanct sit de relatione patris id ist quod sit eadem relatio propria quae est pater vel patris. Dicere enim quod ista sit oe patris relatione et non de deitate vel substantia patris ad hunc intellectum esset stultissimum.

⁋ Ad secundum dicitur iuxta predi cta quod tenendo quod proprietas personalis patris est essentialiter paternitas seu relatio concedo quod filius est de relatione patris sicut oe patre et non de sub stantia patris tamquam de generante.

⁋ Et vltra conce do siritu sanctos est ita de relatione filium sicut patris nec hoc est insipientia aliqua sed fidei auctoritas ad hoc necessitat. consequentia tamen anselmi non valet quia eque bene concluderet quod filius esset de relatione filium.

⁋ Exemplum ad hoc in creaturis secundum opinionem ponentium respectus ab absolutis realiter distingui passio est effectus illatioque actionis et nec actio posset esse sine passione nec econuerso saltem naturaliter in creaturis et tamen passio non est a pas sione licet sit ab actione. Sed tenendo aliquam quaetuor opinionum seu modorum dicendi pretactor tunc diceretur sicut prius Si autem diceretur quod ita vere secundum rei veritatem est realiter quelibet personalitas diuina paternitas vel filiatio vel spi ratio actiua vel passiua sicut humanitas est effetus dei vel sicut albedo quelibet est similitudo licet forte personalitas non sit essentialiter et per se primomodo relatio vel paternitas plusquam hunanitas sit per se et primomodo effectus dei vel quod albedo sit similitudo rei similis sicut quidam dicunt tunc aliter glosari posset Anselmus quam prius quia quae libet persona vel personalitas diuina esset ad se et absolute personalitas talis vel persona si tamen vna earum puta prima esset in ordine ad secundam relatiue paternitas et econtra secunda in ordine ad primam esset filiatio et ambe ad tertiam esset spiratio actiua tunc spiratio actiua esset ad se ab solute entitas vel proprietas communis tamen patri et filio.

⁋ Et tunc esset vlterius dicendum quod filius non procedit a patre secundum hoc quod ipse refertur ad filium sicut nec in creaturis sed secundum quod est talis personalitas absolute sicut si dicentur quod sor, non est de relatione platonis patris sui sed de orteitate vel huiusmodi i de natura hac singulari non quia ipse est pater sed quia ipse est talis na tura nata sic producem vnde ego credo quod opinio con munis ponens essentialiter per se primo modo per sonas relatas ortum habuit a ponente relationes in creaturis aliquomodo a parte rei distingui ab absolutis quo remoto parum vel nihil necessitaret ponem personas diuinas essentialiter per se primomodo relatas.

⁋ Ad tertium posset dici quod ly de dicit consubstantialitatem et originem a patre per idem ad quaer tum et per idem ad quintum ad sextum et ad septimum.

⁋ Ad octauum dicendum est quod auctoritas richardi in proposito non debet ponderari quia au ctoritas ecclesie est in contrarium et etiam ipsemet co incidit sententialiter cum magistro dicens in secun da sua ratione supra posita non est aliud inquit patrem filio sapientiam dedisse vel filio accepisse quam patrem eum qui sapientia est generasse.

⁋ Ex quo videtur quod cum ipse dicit sapientiam vel essentiam generare vel genitam esse ipse accipit essentiam vel sapientiam non pro deitate communi tribus personis sed personali ter pro hac persona vel pro illa sicut cum dicimus quod deus generat vel quod deus generatur.

⁋ Et etiam ad hunc sensum mai. glosat auctoritates sanctorum vt patet in textu ideo frustra contra ma. garrulat Ad d scilicet rationem richardi recepto casu quipossibilis est dicendum quod non est eadem scientia in vno et in alio sed alia et alia sicut nec eadem veritas quia tamen ipse non accepit sciam pro qualitate vel habitu mentis eo quod eadem qualitas sit non est in diuer sis subiectis sed potius pro ipso scito et ita conceditur quod eadem est scilntia huius et illius et quod scilintia illius ab alio sit accepta ad istum sensum quia scilicet hoc scitum innotescit sibi ab alio

⁋ Et cum dicitur quod sci entia alterius est omnino inaccepta. negandum est licet enim ab isto non sit inaccepta saltem per doctrinam non tamen sequitur quod non sit accepta sicut non sequitur hoc non videtur ab isto igitur non videtur.

⁋ Ad secundam rationem eius que minus valet con ceditur quod filius habet esse a patre ex patris gene ratione et etiam sapere et sapientiam intransitiue lo quendo id est est sapiens vel sapientia per hoc quod ge neratur a patre.

⁋ Sed ex hoc no sequitur quod ipsa sapientia accepit esse per generationem vel etiam ipse sapere et ideo non valet eius consequentia cum infert quod filium sapientia sit a patre genita nisi sumatur sapientia personaliter et non pro communi sapientia tribus et tunc vlterior deductio non procedit contra ma. cum enim infert quod filius sit substantia genita sicut et sapientia genita si sumat substantiam pro natura quando sicut ma. facit nec est verum.

⁋ Si vero sumat notionaliter nomen subenur falsum est quod dicit scilicet quod substantia genita non est substantia non genita quia ipse non posset hoc inferre nisi per hoc quod filius non est pater qui est substantia genita dato igitur sibi quod substantia ingenita possit sumi personaliter pro patre et per con sequens quod ex substantia genita demonstrando filium non est hec substantia ingenit a demonstrando patrem ex hoc non se quitur quod igitur non est substantia ingenita quia adhuc filius esset sapientia et substantia ingenita communis tribus qui non posset poni genita quia a nullo ibi di stincta igitur adhuc sapientia genita esset sapientia et substantia ingenita et econtra alias sapinia et substantia nul la esset communis tribus nec deitas quod a prorincipio ecclesie fuit erroneum.

⁋ Ad tertium que fundatur in casu prime rationis dicendum vt prius quod non est vna scientia vtriusque sumendo scientiam pro qualita te mentis sed pro scito conceditur vt prius.

⁋ Et cum vlterius dicitur quod alia est doctrina vnius etc. si vo cat doctrinam sicut illud scitum falsum est Si vero vocet doctrinam vnius actiue dictam actum quo va cet iste et doctrinam alterius passiuam quali tatem in ipso canatam tunc verum est quod alia est doctrina huius et alia illius sed tunc iste due doctrine non sunt vna scientia.

⁋ Ad to. Respondetur conce dendo quod filius generatur ab aliquo substantia sumpto li substantia pro omni ente quod non est accidens nec aggre gatum ex substantia et accidente et non sequitur filius generatur a substantia et non est ibi substantia nisi essentia con munis tribus igitur generatur ab essentia commu ni sicut non sequitur filius in diuiuis generatur a re aliqua et non est ibi res aliqua nisi essentia con munis igitur generatur ab essentia communi et minor ista probatur sicut alia quia scilicet omnis res in diuinis est essentia communis

⁋ Item sicut non se quitur ab illa re demonstrato patre generatur fi lius et istam res est essentia communis igitur ab essen tia communi generatur filius ita nec sequitur ad dita dictione exceptiua Uerbi gratia ab ista re ge neratur filius et istam res non est nisi essentia communis igitur etc. quia hec minor significat quod hec res est es sentia et illa res fuit minor prioris discursus. Et vltra hoc significat quod hec res non est distincta ab essentia communi et virtute huius non est apparentia quod sequatur conclusio quia tunc valeret ista forma ab ista re generatur filius et ista res non est disticta a chimera igitur a chimera generatur filius quod est falsum igitur color qui est ibi in ratione affir matiue.

⁋ Aliter diceretur forte quod filius nec generatur a substantia nec ab accidente sed a patre qui et substantia

⁋ Ad 1m. dicendum supra sicut tactum est quod si accipitur ly essentia transcendenter sicut res conclu¬ sio non esset neganda sed sumendo nomen essentie pro essentia diuina communi tribus personis sicut nec est sermo de ea tunc negatur consequentia licet enim entitas sit essentia aliqua communiter sumpto vocabulo et etiam omnis entitas diuina sit essentia dia communis personis non tamen sequitur quodinfertur pro pter causas dictas in aliis palogismis.

⁋ Ad 12 patet ex dictis in precedenti questione articulo ter tio in solutione secundi dubii de conuersionibus hu iusmodi.

⁋ Ad 13. dicendum quod non est simile argu. quia cum dicimus quod pater generet deum ly deum stat ibi pro supposito et non pro natura communi pro prium enim concretorum est stare pro suppositis vbi concernunt supposita nec stant proprie pro natura nisi sint synonima cum abstractis.

⁋ Unde iste terminus deus secundum doctores sumitur commu niter pro supposito seu persona diuina minus au tem proprie pro natura communi licet quandoque pro natura communi sumitur sicut cum dicimus deus est pater et fict spiritus sanctus conuerso autem de nomine abstracto negatur quod propriissime stat pro natura communi sed raro vel numquam pro supposito sicut dicunt multi doctores vt bonauentura et sco et alii non nulli et ideo cum dicitur pater generat deum stat pro sup posito filium et cum additur quod pater est idem deus supto termino pro eodem supposito pro quo prius licet pater sit idem deus cum filio sumpto termino essentialiter pro natura communi Diceres forte si pater non sit idem deus cum filio sumpto termi no notionaliter cum pater si deus igitur erit alius deus et ita duo dii saltem notionaliter.

⁋ Respon deo illi qui non haberent conclusionem pro inconuenienti patet quid dicerent et illi forsan magis irent ad proprietatem sermonis.

⁋ Sed ego et alii qui conclusionem istam vitant habemus negare conclu sionem ne pusilli crederent ibi esse plures naturas diuinas sicut non sequitur deus pater non est deus fi lius igitur est alius deus etc. posita constantia vtriusque sicut nec sequitur hoc suppositum deitatis non est hoc suppositum deitatis igitur alia et alia dei tas est iste deus et iste nec est hic difficultas aliqua nisi quod fides canit hoc dicere quod proprietas sermonis peteret ne simplices decipi potuissent et etiam propter scandalum etichorum.

⁋ Ad 14 dicendum quod si ly habens patrem stat ibi neutraliter et substantiue conceditur prima consequentia et negatur secunda si vero adiectiue negatur consequentia secunda.

⁋ Contra ista de generare arguit respectu essentie arguit b. bonauentura di. 5 primi quipri,. quecumque sic se habent quod vna predicatur de alte ra essentialiter et per se primo modo unum suppo nit pro alio quia subiectum vere subiicitur predicato sic est de essentia et patre quia hec est vera perseprimo modo essentia supponit pro patre igitur sicut sequitur pater generat igitur deus generat eo quod pro eodem supponunt subiecta vtriusque propositionis ita sequitur pater generat igitur essentia generat propter eandem causam.

⁋ Item de quo cumque predicatur subiectum et propria passio sed ge nerare est sicut propria passio patris secundum au ctoritates q. preallegatas cum igitur hec sit vera diuina essentia est pater igitur et hec essentia gene rat item ab inferiori ad superius affirmatiue est bona consequentia igitur bene sequitur pater generat igitur essentia generat.

⁋ Ad primum istor dicendum quod maior est vera vbi est predicatio forma¬ lis seu per inherentiam sed in ista pater est essentia vel deitas solum est predicatio ydentifica sicut etiam in ista econuerso essentia est pater vel filius etc. quia si ibi esset predicatio formalis tunc optime sequaretur omnis essentia est pater igitur filius est pater et sic di similibus quia ad omnia contingit descendere al firmando de eis predicatum et pro quibus fiebat distr ibutio in subiecto de istis etiam prius dictumest vbi vide de hoc per idem ad secundum et ad tertium.

⁋ Secundum dubium que sit ratio negandi istam essentia diuina generat et assignat hic doctor rationem logicam dicens quandoque subiectum est abstractum abstractione vltimata et predicatum ex ratione sua non potest predicari nisi formaliter tunc non potest propositio esse vera in talibus terminis nisi sit per se primo modo sed generat est verbum ideo non potest predicari nisi formaliter sicut nomina adiecti ua tam nomina quam verba quam participia et ly essentia seu deitas est sic abstractum et ista propositio es sentia generat non est per se primo modo quia predica tum non est de intellectu subiecti igitur

⁋ Sed ista ratio non valet ad realem difficultatem qua inquiri tur quare ista summa res simplicissia que est sit tres persone et qnelibet earum sigillati non generat ciu tamen ipsa sit pater que generat Item okam pro bat falsitatem maioris dicte rationis per hoc quod hec est vera essentia diuina communicatur si pit si es tamen predicatum est verbum adiectiuum et proposi tio non est per se primo modo Item de ista essentia di uina videtur ab intellectu creato Item essentia di uina intelligit et vult et est bona et diligibilis et huiusmodi Item essentia diuina creat et distigui tur a creatura in quibus est predicatio adiectiua vera et non per se primo modo

⁋ Similiter in crea turis dicendo equinitas est a deo accepta creata et distiguitur a deo et ab asino quarum nulla est per se primo modo et tamen in exemplo de equinitate fingit se doctor iste secundum auicemnnam. d. quod equinitas nec est vnum nec multa nec in anima nec extra Sed di cendum est quod auicena in metha. sua loquitur sic de equinitate pro vt sumitur cum reduplicatione vo lens quod nihil talium predicatorum deficit equini tatem.

⁋ Dico igitur primo pro conclusione prima hu ius dubu primo quod quantum mihi videtur predicta ratio non est bona Secundo dico quod rationes magister di. 5 sufficiunt prima fundatur in hoc quod nihil seipsum ge nerat secundum augustinum primo de trinitate. ca. primo. Secunda ratio si generaret propter hoc quod est pater tunc generaretur propter hoc quod est filius nam a seipsa et non ab aliqua alia persona nisi a patre igitur pater esset genitor essentie di uine hoc falsum est quia cum pater essentia diuina ablatione et sit et deus sit eo igitur quod generat et est et deus est igitur non genito gignens sed gignenti genitum causa est vt sic et deus sit.

⁋ Contra auteur sic sapi entia est de sapientia et lumen de lumine et sic de similibus igitur etiam essentia de essentia Responde tur negando consequentiam quia hec nomina sapina lumen et substantia quandoque sumuntur proprie et tunc predicta non conceduntur quandoque sumuntur appropriate ita quod ratione appropriationis sumuntur tunc no tionaliter et sic talia conceduntur sed vocabulum essentie non appropriatur alicui persone vnde di co quod nec lumen nec sapientia que est simul tres per sone et sigillatim quelibet earundem generat vel ge neratur vel sicut dictum est et sicut etiam patet per expositionem magise in textu.

⁋ Tertium dubium vi detur enim quod essentia generatur quia essentia di uina communicatur igitur producitur antecedens patet per augustinum. 15. de trinitate ca. 26 essen tia prestat filio actiua generatio consequentia pa tet tum quia communicare et communicari sunt rela tiue opposita et non dicunt nisi relationes originis igitur omnino sunt idem quod producere et produci tu quia si sic alique due correlationes si vnum extremum vnius sit idem vni extremo alterius et re liquum reliquo sed producens et productum ex vna parte et communicans et communicatum ex alia parte sunt huiusmodi et producens et communicans sunt idem igitur et productum et communicatum

⁋ Item essentia est filius patris et essentia est genitum antecedens patet quia filius patris est essentia igitur per conuersionem simplicem etc. consequen tia probatur quia sequitur essentia est filius patris igitur pater est pater essentie sicut sequitur sor. est filius platonis igitur plato est pater sortis et vltra igitur essentia generatur a patre Item filiatio et generari sunt idem etiam formaliter igitur sicut es sentia est filiatio ita erit generari igitur generatur.

⁋ Ad primum negatur consequentia Ad probationem primam dicitur quod licet quasi opposito modo dicendi vel significandi exprimantur no tamen rela tiue opponitur quia hic non signatur distinctio inter communicans et communicatum sicut inter producens et productum.

⁋ Idem enim potest communicare se et dare se et mittere se et huiusmodi licet forte in proposito non diceretur apte quod essentia communicat se sed magis quod pater communicat essentiam sicut allegatum est de augustino essentia prestat filio.

⁋ Ulterius tamen dico quod communicare et communicari non sicut relationes originis formaliter ita scilicet quod communicari sit originari et communicare sit originare nam essentia communicatur et non origina tur et spiratio actiua communicatur et non originatur et ideo non sequitur quod idem sit producere et produ ci ymo nec de eodem dicuntur ex vna parte nam essen tia communicatur et non producitur suppositum au tem producitur et non communicatur.

⁋ Ad secundam probationem consequentie maior est impossibilis nisi vtendo actuexercito pro actu signato sic scilicet quod vnum extremum sit idem etc id est significet ide et tunc haberet veritatem si adequate idem vel ea dem per se significant sed sic non est in proposito quia aliquod producens non est communicans et etiam. communi cans non producit illud quod communicat nec econtra vnde tamen in proposito communicans et produ cens dicuntur de eodem scilicet de supposito patris non tam sequitur quod communicatum et productum dicuntur de eodem sicuti situ sancto dat seipsum anime quam creat idem est ibi dans et creans non tamen sequitur quod idem sit ibi datum et creatum.

⁋ Ad secundum dicitur quod ly filius patris accipitur adiectiue consequentia est bona antecedens falsum si substantiue antecedensest verum et consequentia nulla.

⁋ Ad tertium dicen dum quod licet essentia sit generari sumendo infiniti uum nominaliter quia tunc esset sensus quod essentia sit generatio passiua quod verum est non tamen se quitur quod ipsa generetur.

⁋ Ad primum principale negatur discursus.

⁋ Ad probationem dicitur quod licet inter essentiam et generationem non sit rela tiua oppositio tamen inter generans et genitum est distinctio quam realis vnitas non permittit in diuinis inter essentiam et personam etiam conceditur quod essen tia et res generans vel hoc quod est generare sunt idem eo quod non est ibi relationis oppositio non tamen sequitur quod igitur essentia generat.

⁋ Ad secundum et ad tertium patet ex solutionibus paralogismorum.