Table of Contents
Abbreviatio
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Quaestio 2 : Utrum fruitio beatifica differat ab ipsa anima.
Quaestio 3 : Utrum fruitio realiter distinguatur ab omni cognitione.
Quaestio 4 : Utrum fruitio realiter distinguatur a delectatione.
Quaestio 5 : Utrum generaliter omnis delectatio sit dilectio vel odium, seu volitio aut nolitio.
Quaestio 6 : Utrum voluntas necessario vel libere principiet actus suos.
Quaestio 9 : Utrum voluntas libere possit subito suspendere actum suum sive ab actu habito cessare.
Quaestio 10 : Utrum creatura rationalis clare videns Deum necessario diligat ipsum.
Quaestio 11 : Utrum solus Deus sit licite a creatura rationali ultimate fruibilis.
Quaestio 13 : Utrum liceat filium Dei plus diligere vel frui eo quam patrem vel spiritum
Quaestio 14 : Utrum fruitio beatifica sit actus intellectus.
Distinctio 1
Quaestio 1 : Utrum in entibus sit tantum unus Deus.
Distinctio 3
Distinctio 6
Distinctio 8
Quaestio 1 : Utrum solus Deus sit immutabilis.
Distinctio 17
Quaestio 1 : Utrum gratia seu caritas sit viatori necessaria ad salutem
Quaestio 2 : Utrum caritas seu gratia increata sine alio possit sufficere ad salutem
Quaestio 4 : Utrum caritas vel alia forma augmentabilis augmentetur per deminutionem contrarii sui.
Distinctio 33
Quaestio 1 : Utrum Deus essentialiter unus sit personaliter trinus.
Quaestio 2 : Utrum Deus genuerit Deum
Quaestio 4 : Utrum divina essentia generet vel generetur.
Quaestio 5 : Utrum potentia generandi possit communicari filio in divinis.
Quaestio 6 : Utrum spiritus sanctus posset distingui a filio si non procederet ab eo.
Quaestio 7 : Utrum pater et filius sint unum principium spirans Spiritum Sanctum.
Quaestio 8 : Utrum personae divinae primo et adaequate distinguantur ab invicem semetipsis.
Quaestio 9 : Utrum omne idem patri sit omnibus modis idem patri.
Liber 2
Quaestio 3 : Utrum creatura rationalis habens gratiam possit mereri suam gratiam augmentari.
Quaestio 4 : Utrum viator operibus meritoriis insistendo ex hiis carior Deo fiat.
Quaestio 9 : Utrum, scilicet propter demerita, minuatur.
Quaestio 10 : Utrum caritas decrescat ad decrementum cupiditatis.
Liber 3
Quaestio 1 : Utrum anima Christi habuerit et habeat sapientiam aequalem Deo.
Quaestio 5 : Utrum alicuius contingentis futuri absoluta revelatio sequens tollat contingentiam.
Quaestio 8 : Utrum Gabrieli potuerit in verbo verbi incarnatio revelari.
Quaestio 10 : Utrum anima Christi in verbo Dei cui unitur distincte videre valeat infinita.
Quaestio 12 : Utrum per unionem ad verbum ipsa sit omnipotens.
Liber 4
Quaestio 4 : Utrum corpus Christi realiter sub speciebus quae fuerunt panis et vini contineatur.
Quaestio 11 : Utrum aliqua poena infernalis possit esse insensibilis in damnato.
Quaestio 2
Utrum Deus genuerit DeumUidetur quod non Aliquis deus non genuit deium et non est nisi vnus deus igitur nullus deus genuit deum maior patet quia aliquis deus qui est pater filius et 1sit sancio vt patet in textu sed deus qui e pater et filius t spiritus sancto non genuit deum quia subiectum huius non potest vere hic supponere ni si pro deitate et deitas non genuit deum.
⁋ Confir matur ista maior quia iste deus demonstrato filis v spiritu sanctus non genuit deum igitur Probatur pater ge nerat filium igitur distinguitur a filio per illud medium quia nihil generat se igitur pari ratione sequitur deus generat deum igitur distinguitur a deo iter sicut auteur in lfa vel genuit se deum vel alium deum
⁋ In ista questione primo volo respondere ad q. et ad argumenta principalia. secundo inquirere modum soluendi paralogismos circa materiam trinitatis de quo dico breuiter quod sic sicut sufficienter.
⁋ Probatur per Ma. 4. di. hic tamen potest inquiri de varia suppositione et significatione istorum ter¬ minorum deitas deus.
⁋ Ad primum argumen tum de hac negatiua deus non genuit deum videtur okam et etiam per augustinum di. 4 et. q. prima et michi cum eis quod eundo ad proprietatem sermonis ita esset ista vera deus non generat deum sumendo subiectur pro filio v spi snct sicut ista pro patre deus generat deum et ita dicendum est de istis deus non est pater deus non est filius tamen vt ipsi exprimunt in sententia quantum est ex vsus accomnodatione sic nulla istarum est conceden da quia idem sensus recipitur per hereticos pro simplici bus fallendis in istis propositionibus deus non gene rat et nullus deus generat deus non est pater et nullus deus est pater.
⁋ Exemplum augustint ad hoc est vt sequitur si quereretur an columba fuit in archa noe et diceretur quod columba non fuit ibi intelligeretur quod nulla columba fuit ibi non quidem ad proprietatem ser monis eundo sed ad vsus accommodationem patet igi tur ad argumentum quod vsus non recipit maionem pro pter causa iam dictam.
⁋ Contra ista stat argumen tum sumpta maiori ad proprietatem sermonis quia sic esset vera et de minori non est dubium igitur sequitur con clusio.
⁋ Respondetur negando discursum quia ly deus in maiori et in conclusione siat notionaliter in mino ri vero essentialiter quia alias esset falsa sicut ista non est nisi vnicum suppositum vel habens deitatem: et ideo discursus iste equiualet isti aliquod supposi tum diuinum non genuit deum et non est nisi vnica deitas igitur nullum suppositum diuinum genuit deum quem discursum constat non valere.
⁋ Ad secundum conceditur prima consequentia sed negatur secunda licet enim ista sit bona sor. generat platonem igitur sortes distinguitur aplatone non tamen ista homo generat hominem igitur distinguitur ab homine.
⁋ Ad tertium respondet ma. quod non sequitur igitur genuit se deum vel alium de um causa est quia per istam deus genuit alium de um sancti intelligunt quod deus genuit aliquem habentem aliam deitatem propter hereticos ne illi deciperent simplices.
⁋ Si autem apud aliquem nota alietatis conciperetur exercere suum signi ficatum non circa deitatem sed tantum circa suppositum habens deitatem in ista deus genuit alium deum ita quod esset sensus deus genuit alium ha bentem deitatem vel aliud suppositum deitatis vel alium qui est deus intellectus eius non esset malus licet vsus loquendi sanctorum non recipiat illum sensum in dictis suis propter causam pre dictam.
⁋ In creaturis autem non video quod similis consequentia esset neganda dices si deus generat deum cum tamen sit vnus deus igitur deus generat et generatur consequens est falsum quia si in consequente ly deus supponit essentialiter siue simpliciter iuxta modum alior loquendi pro deitate patet quod est falsum quia deitas nec generat nec generatur sed etiam suppo nit personaliter pro aliquo supposito diuino iter fallum est quia nullum tale generat et generatur.
⁋ Respondetur negando consequentiam accipiendo consequens copulatim sed bene verum esset consequens copulatiue. Dices deus est pater et si. spirt sancto quia deus est trinitas sicut patet in textu di. 4 igitur deus est generans est genitus igitur deus generat et ge neratur quia omne verbum tale exponitur per sui participium et hoc verum est et econtra licet aliqui negant consequentiam in quibusdam a verbo ad suum participium. sicut non sequitur secudum eos et probabilitur in hoc dicunt cesar depingitur igitur cesar est depictus cesar intelligitur igitur cesar est intellectus vel in tellectum antixpus potest esse igitur antixpris est potens esse et sic de similibus et tamen econverso nunquam vi detur esse instantia nisi detur in proposito.
⁋ Respon detur distinguendo primum consequenscilicet istam deus est ge nerans et genitus quia si ly generans et ly genitus accipiuntur ibi adiectiue ita vt ibi sit praedicatio formalis seu per inherentiam tunc negatur prima consequentia si autem accipitur substantiue ita vt ibi sit praedicatio formalis seu per inherentiam tunc ne gatur prima consequentia. si autem accipitur sub stantiue vt autem ibi sit predicatio ydemptifica solum conceditur prima consequentia et negatur secunda consequentia nec tamen debite arguitur per regulam predictam de verbis et suis participiis eo quod participia vere participialiter accepta adiectiue sumuntur in propositione sicut sua verba. Nota quod iste terminus deus qualitercunque supponat in propositione saltem significatiue semper suppo nit tam pro essentia quam pro qualibet persona sed quando supponit simpliciter siue essentialiter vt alii dicunt tunc sibi correspondet conceptus abso lutus id est deitas.
⁋ Sed quando supponit personaliter correspondet sibi conceptus predictus deter minatus per conceptum alicuius proprietatis personalis ita quod aggregatum ex illis duobus conceptibus significat deitatem que est pater generans vel que est filius genitus vel que est spiritus san ctus procedens ab vtroque vel potest dici quod quando sumitur personaliter sibi correspondet vnus conceptus personalis vel notionalis et tunc vlterius de illis conceptibus.
⁋ Dicendum est quod suppositio simplex vt essentialis coceptus in diuinis est acceptio illius in propositione respectu alicuius praedicati pro suo significato absolute et secundum sei personalis vero est acceptio eiusdem in propositione equalentur termino persona li vel notionali quod fieri potest manente praecise eodem con ceptu quo aliquis sic vtitur ad placitum in propositione.
⁋ Item secundum aliquos bene conceditur quod in ista deus genuit deum subiectum supponit pro persona et non pro essen tia licet tamen essentia sit res pro qua supponit quia ex parte rei sic est quod pater generat et quod essentia non generat igitur licet pater et essentia sint idem nec tamen conuertibiliter nec omnimode idem quia essentia est eadem sibi ipsi vel pater sibiipsi igitur non est inconueniens quod ali quis terminus supponat pro patre et non pro essentia et econuerso.
⁋ Secunds articulus de solutione pralogismo rum qui solent fieri in diuinis et sit primus hec essentia diuina est filius hec essentia diuina est paternitas diuina igitur paternitas diuina est filius vel negatiue sic hec essen tia est filius hec paternitas non est filius igitur hec paternitas non est essentia.
⁋ Item in vninersalibus affirmatiue omnis essen tia dia est filius omnis paternitas diuina est essentia diuina igitur omnis paternitas dmnia est filius vel negariue sic omnis essentia omnia est filius nulla paternitas dmia e filius igitur nlla paternitas omnia est essentia dmnia.
⁋ Item posset argui cum verbo adiectiuo primo sic iste pater generat iste pater est hec essentia dina igitur hec essentia diuina generat vel negatiue sic iste pater generat hec essentia non generat igitur hec essentia non est iste pater. Item affirmatiue sic omnis pater in diuins generat omnis essentia diuina est pater igitur omnis essentia diuina generat vel negatine sic omnis pater in diuinis generat nulla essentia in diuinis generat igitur nulla essentia in diuinis est pater.
⁋ Et sicut argutum est in illis de actu exercito sic argui potest in illis de actu signato sic de hac essentia verificatur quod sit filius hec essentia est pater igitur de patre verificatur quod est filius vel negatiue de hoc patre verificatur quod generat de hac essentia non verificatur quod generat igitur hec essentia non est pater.
⁋ Et in vniuer salibus argui potest affirmatiue et negatiue proportionaliter sicut prius in illis de actu excercito. Item in illis de actu excercito in plurali nunero posset sid argui pater generat et filius generatur et pater et filius sunt idem igitur idem generat et generatur vel sic vt supra tactu est in primo dubio precedentis questionis in actu signato de essentia et de patre verifican tur contradictoria vel sic de patre et filio verifican tur contradictoria filius et pater sunt idem vel pater et filius sunt deitas igitur de eodem verifican tur contradictoria vel sic in alia forma negatiue pro nullo eodem verificantur simul contradicto ria pro paternitate et essentia verificantur contradicto ria similiter pro patre et filio verificantur contradi ctoria igitur pater et essentia non sunt idem similiter igitur pater et filius non sunt idem. Circa istos et similes paralogismos soluendos primo ponam conclusiones negatiuas aliquas et affrmatiuas circa artem aliorum et in sequenti questione ponam viam et artem cui plus assentio. hic primo videndum est an regula anselmi de hoc sufficiat communiter allegata omnia sunt vnum vbi non obuiat relationis oppositio. Uerba autem eius oe procession spitus sancto sunt ista sit igitur huius vni tatis et huius relationis commune se contemperant vt nec pluralitas quae sequitur relationem transiet ad ea in qui bus predicte vnitatis simplicitas sonat vnitatem nec vnitas cohibeat pluralitatem vbi eadem relatio signatur quatenus nec vnitas amittat aliquando suum consequens vbi non obuiat aliqua relationis oppositio nec relatio perdat quod suum est nisi vbi obsistat vnitas iuseparabilis. Uult dicere quod ex essentiali vni tate non posset inferr consequens quod repugnat personarum pluralitati nec econtra ex pluralitate personarum quod repuguat vnitati essentiali deitatis et personarum in deitate dicendum est quod sic quo ad hoc vt scia mus circa materiam vnitatis dei et distictionis personarum discernere paralogismum a fillogismo non autem ad assignandum quis defectus sit in tali paralogis mo vt plane videatur quae sit causa apparentie et non existentie. per istam enim artem bene scio quod non sequitur iste pater generat iste pater est essentia igitur essentia gene rat quia per regulam anselmi praedictam constat quod nihil possum bene concludere de essentia ex actu personali quod tollat vnitatem et indistictionem vel indiuisionem in essentia generare autem infert eam rem quae generat disti gui a genito nihil enim seipsum gignit. Eodem modo si sic argueretur pater distinguitur a filio sed hec essen tia est pater igitur hec essentia distinguitur a filio. similiter arguitur sic hec essentia est indistincta a filio hec essentia est pater igitur pater est indistinctus a filio hec igitur ars supponenda est sicut vera et bona pro defectu sciendo. Et si dicatur quod ars ista deficiat in isto paralogismo hec essentia st sancto hec essentia est pater gitur patert spitu sanctos hic enim non obuiat relationis oppo sitio. quia paternitas non est relatio a siritu sancto Respon detur quod vtique obuiat relationis oppositior quia pater seu paternitas realiter seu formaliter est spiratio actiua.
⁋ Sed quae posset esse cam quare deficit talis sillogismus sufficit ne dicere quod in talibus non est vnitas medii et ideo fit fallatia accidentis sicut dicit Canpsale et okam in suis responsionibus ordinariis vide tur quod sic nam hec essentia est tres res abiuicem disticte scilicet tres persone igitur eius vnitas non sufficit ad concludendum extrem m de extremo.
⁋ Sed contra ar guit Campsale arti. 4 huius. q. et de hac materia quaestio intelligatur vbicumque quotauero eu post in hac quaesti one praemo sic nisi vnitas essentie sufficiat ad bonum sil logismum esset diuina essentia quasi triplicata in tribus personis quia non esset in diuinis personis eadem tali ydemptitate qualis requiritur esse in re. ad hoc quod conceptus istius rei sit medium sillogismi non peccarent per variationem medii et per consequens ipsa essentia esset in personis diuersis diuersificata et multiplicata multiplicatione opposita illi vnitati et ydemptitati sed ons est falsum quia si dicatur sic triplicata tunc est triplex deus quod est inconueniens.
⁋ Secundo sic deitas persona rum aut est vna et eadem tanta vnitate et ydemptitate essentiali quanta hec essentia huius angeli sibi ipsi vel non si sic cum essentia illius angeli sit tanta vnitate et ydemptitate eadem sibi ipsi quam respectu quorucunque praedicator suus conceptus natus est esse medium boni fillogismi in quo non sit variatio medii sequitur quod multo fortius sic erit in proposito si dicitur quod non igitur est aliqua diuersitas opposita illi vnitati vel saltem minus repugnabit sibiipsi talis diuersitas quam essentia istius angeli.
⁋ Tertio ista vnitas sufficit ad contradictionem et tamen ad contradictionem requiritur maxima vnitas rei significate cum contradictio sit oppositio vnius et eiusdem rei et secundum idem et eodemmodo ista aut con tradicunt hec essentia est demonstrando essentiam patris hec essentia non est demonstrando essentiam filum igitur etc.
⁋ Quarto sic idem penitus est medium in sillogits mo in quo obuiat relationis oppposito et in sillogitus mo in quo non obuiat relatiois oppositio igitur non plus est variatio medii in vno quam in alio quia si est similis vnitas medum vtrobique similis est variatio vel non variatio vtrobique. antec edens patet in istis sillogismis. hec essentia est deitas. hec essentia est paternitas. igitur paternitas est deitas.
⁋ Alius est iste hec essentia est paternitas hec essentia est fili atio. igitur filiatio est paternitas in quibus patet quod penitus idem est medium.
⁋ Apparet mihi quod quo ad multos paralogismos soluendos in hac materia ista causa est bona et sufficiens vtpote si arguitur sic hec essentia est pater hec essentia est filius igitur filius est pater communitas enim medum termini que communitas ex hoc prouenit quod deitas realiter communis est patri et filio obstat ne possit concludi extremum de extremo non plus quam hic vbi est sola communitas signi homo est sortes homo est plato.
⁋ Et probatur secundum philosophum medio existente sufficienter hoc ad necesse est extrema coniungi.
⁋ Contra non est simile quia in exemplo adducto medius terminus supponit pro alio et alio sed in nostro proposito medius terminus supponit pro eodem indeterminato et indiuisibili. Probatur arguit Campsale quia quantumcunque in proposito obuiet relationis oppositio tamen non est ibi plus variatio medum quam in alio illogismo in quo non obuiat relationis oppositio quia subiectum premissarum eque significat eandem rem et pro eadem supponit hic et ibi igitur oportet aliam viam dare quare bonitas sillogis mi impediatur. Item quod essentia sit tres res reali ter distincte hoc non arguit ibi variationem medim quia non tollit quin subiectum maioris et minoris eque signat eandem essentiam sici in optimo fillogismo expositorio igitur.
⁋ Ad pri mum istorum dicendum est quod dato quod medius terminus in premissis vtrobique pro eodem supponeret dum modo illud pro quo supponeret in vtraque premissarum esset commune ad illa pro quibus sumuntur maior et minor ex tremitas nihilominus esset ibi fallatia anecedentis et consequenterer nullo enim modo posset ex vnitate aliquorum inter se distinctorum in quodam communi siue realiter sicut est in proposito et sicut esset secundum platonicos de essentia communi etc. sine communitate signi vi patet in exemplo adducto argui vnitas illorum distinctorum inter se vnde fallatia accidentis vt dicit burleus bene fit fine variatione medim propter va riationem minoris extremitatis in minori et conclu sione. Et hic dico quod in proposito non variatur medium sed non infertur conclusio nata inferri ex priemissis eo quam ydemptitas aliquor in re communi non sufficit ad conclu dendum eorum ydemptitatem inter se.
⁋ Et ideo dicunt talem non esse sufficientem vnitatem in medio ad hoc concludendum ex eo quod ista vnitas est comomunis ex parte rei ad illa quae in re distinguntur inter se licet non. distinguntur ab isto communia parte rei per idem pa tet ad secundum et ad tertium.
⁋ Ad argumenta principalia huius dubitationis dicitur quod vnitas essentie sufficit ad bonum sillogismum quia premisse aliquam conclusionem inferre possunt sed non istam quae ibi infertur sic arguendo hec essentia est filius hec essen tia est pater igitur pater est filius sed istam igitur aliquid quod est pater est filius et cum arguis quod aliter esset essentia in personis quasi triplicata dicendum quod non sequitur sed sufficit quod sit trina sicut canit ec clesia quia tunc erit communis realiter ad ista extrema et per consequens ex vnitate medum ad ista non sequitur earum ydemptitas mutua et hoc quod medi um non est sufficienter hoc aliquid proprium sed conmune.
⁋ Ad secundum per idem licet ibi sit tanta vnitas essentialis ymo in infinitum maior essentie diuine ad seipsam cum ipsa est trina personaliter non sit hec na tura angelica. per idem patet ad tertium et quartum vlterius. Tamen addo quod praedicta ars soluendi de communitate reali medii non est vniuersaliter sufficiens ad soluendum paralogismos circa materiam istam non enim sequitur iste pater generat iste pater est deitas ergo deitas generat et tamen medium non est conmune ad aliqua quae ibi realiter distinguntur sicut nec hic omne illud quod est pater est pater omen illud quod est deitas est illud quod est pater igitur omne illud quod est deitas est pater.
⁋ Secundum dubium an suffi ciat ars soluendi de non ydemptitate formali. verbi gratia iste pater non est filius iste pater est deitas igitur deitas non est filius an sufficiat dicere quod hec conclusio non sequitur sed hec igitur deitas non per se vel non formaliter est filius. Respondetur quod non quia talis illatio est omnino impertinens sicut si quererem. an sor. esset albus et tu responderes quod non esset necessario albus.
⁋ Item arguit Campsale vel tu sumis formaliter a forma pro vt distinguitur contra materialiter sicut dicimus quod statua est formaliter ymago cesaris sed materialiter est linea quia in diuinis non est distinctio per materiam et formam aut ly formaliter significat in propositione quod ibi quedam distinctio vel non ydemptitas extra animam inter paternitatem et essentiam propter quam non teneat sillogismus et hoc non quia illa distinctio vel non yden ptitas diminueret a summa simplicitate vel ly forma est sincathegoreuma compositionis idem cum hoc sincathegoreumatice per se primo modo et tunc ista ars non sufficit quia argumenta talia non concurrant de perseitate propositionum per se primo modo sed absolute de nuda veritate sine tali modificatione si cut nec premisse sic modificantur. Item per hoc non soluerentur tales paralogismi.
⁋ Arguitur enim sic hec paternitas distinguitur realiter a filio hec paternitas est realiter hec essentia igitur hec essentia distinguitur realiter a filio.
⁋ Tertium dubium an sufficiat soluere huiusmodi paralogismos exponendo diuersimode propositiones per vniuersaliter et particulariter. verbi gratia hec essentia est filius hec es sentia est deus si hec enim simpliciter postposita expo nitur per vniuersalem vt sit sensus hec essentia id est dmne quod est hec essentia etc. falsa est si per particularem vera est. Dico quod licet ista via proprie accedat ad veritatem non tamen sufficit quod nunquam debet verum exponi per falsum sed ista hec deitas est filius verissima est et in professione fidei superius recitata igitur non est exponenda per falsam quia regu la est quod si exponens est falsa exposita erit falsa licet non oporteat econuerso.
⁋ Item multi paralo gismi sic non possunt solui. verbi gratia omne illud quod est pater est paterromne illud quod est filius est illud quod est pater igitur ome illud quod est filius est pater conclusio est falsa quia filius non est pater.
⁋ Quartum dubium an sufficiat quasdam propositiones in fide concessas exponere de ydemptitate essentiali et quasdam de distinctione personali. Uidetur quod sic quia sic arguendo hec essentia est pater hec essentia est filius exponendo vtrumque oe ydemptitate essentiali sic hec essentia est idem patri essentialiter hec essentia est idem filio essentialiter si inferatur igitur filius est idem essentialiter patri sumpto ly idem substantiue con clusio est vera.
⁋ Apparet michi quod non sufficit quod iste discursus non valet omnis pater in diuinis est deitas igitur deitas distinguitur personaliter a fi lio nec sequitur omnis deitas est eadem persona liter filio omnis paternitas in diuinis est deitas igitur paternitas in diuinis est personaliter eadem filio.
⁋ Item ista nullo modo est vera pater in diuinis eit filius nec in aliquo sensu admittitur a sanctis vel a schola et tamen si posset exponi per patrem esse idem essentialiter filio haberet sensum verum. Probatur sequitur a. est b. vel deitas est pa ternitas igitur est essentialiter idem sed non conuertibiliter quia non sequitur pater est idem essentialiter filio igitur pater est filius igitur propter concessionem istius pater est idem essentialiter filio non est ista concedenda pater est filius.
⁋ Similiter sequitur a. non est idem b. igitur a. non est b. et non conuertibiliter quia tunc sequeretur pater non est filius igitur nec est idem filio conequens est contra decretum patet igitur quod aliud significant propositiones cum modificatione tali et aliud sine ea igitur bonus sillogismus et regulatus in istis non propter hoc infert bonitatem sillogismi in illis et per consequens secunde non exponunt primas.
⁋ Quintum dubium an ista ars quam dat vnus doctor iam existens sit bona scilicet quo hec propositio essentia non generat potest duplicitur exponi vno modid est essentia est res quae non generat et sic est falsa ex capitulo damnnamus quia essentia est pater qui generat.
⁋ Alio modo sic essentia non generat. i istam res vt essentia non generat sed vt est pater: simi liter cum arguitur hec essentia est communicabilis hec pater nitas non est communicabilis igitur.
⁋ R espondet quod si minor intelligatur sic quod hec paternitas non est istam res communicabilis falsa est si vero intelligatur sic quod ex hoc quod est essen tia est communicabilis et non ex hoc quod est paternitas vera esta
⁋ Respondeo quod non quia essentia communis nullo modo genera nec vt est essentia nec vt est pater qui ipsa nullo modo distinguitur a filio et si ipsa vt est pater generaret filium distingueretur ab eo vt est pater sicut argu it magister di. quinta primi et di. 4 et multis aliis locis con clusio falsa. Item si essentia communis vt est pater geni ratur igitur essentia generat contra decretum consequent patet quia hec modificatio vel reduplicatio vt est pater non est determinatio distrahens vel diminuens igitur.
⁋ Sextum dubium an sufficiat illa distinctio de deitate singulorum vel singulis deitatis quam tenet pigam. videtur quod sic inductiue quia si sic argu atur in primo modo prime figure vbi maior est appa rentia omnis deitas est pater omnis filius in diuinis est deitas. igitur si maior distinguitur penes equiuoca tionem eo quod posset fieri distributio pro singulis detatis et tunc est falsa et discursus bonus vel pro deita te singulor et tunc est vera sed minor non sumitur sub ea. Exemplum patet in ista omne animal fuit in archa noe etc.
⁋ Ista responsio concordat cum syrant. qui distinguit propositiones huiusmodi per equiuocationem eo quod iste terminus essentia diuina vel deitas vel substantia diuina supponere potest singulariter pro deitate que est tres persone vel personaliter pro hac vel ista quae deitas est.
⁋ Et primo modo loquendi deitas non generat nec distinguitur ab aliqua persona nec est incommunicabilis et sic de similibus sicut dicunt ambo isti.
⁋ Secundo modo generat et distinguitur et est incommunicabilis et sic de similibus. vnde secundum syrans. in suppositione personali iste terminus dei tas vel diuina essentia stat pro tribus personis disium ctiue sicut iste terminus deus in hac propositione de generat et sicut etiam ista habet tres singulares qua rum vnica tantum vera est silicet ista iste deus pater generat sic ista essentia diuina generat accepto sub iecto personaliter habet tres singulares scilicet hec essentia pater generat hec essentia filius generat hec essentia spiritus sanctus generat quarum prima est vera.
⁋ In suppositione vero simplici. stat pro natura communi tantum ita quod non distributiue pro tribus personis et sic non habet nisi vnicam singularem que est falsa hec ille.
⁋ Ista in maiori parte sunt vera et rationabiliter dicta iam pro eis arguo. primo per Magister li. 3 di. 5 cap. primo post medium vbi allegat augustinus dicentem quod illa natura est semper genita emaneat ex patre naturam nram fine pec cato suscepit.
⁋ Et post subdit Magister vbi vehemeni moueri possumus quod eam genitam eternaliter ex pa tre dicit nisi forte naturam pro persona hic accipiat non pro natura tribus personis communi igitur potest secundum eum sic dupliciter sumi.
⁋ Item di. 5 primi li bri dicimus quod nec pater genuit diuinam essentiam etc. et subdit hiclaunt nomine essentie intelligimus diuinam naturam quae communis est tribus personis per hoc renuens quod alio modo sumi possit ymo et ibi consequenter exponendo auctoritatem sanctor contra se quae dicunt naturam genera re vel genitam esse exponit naturam pro persona que est natura. Probatur ista distinctio videtur bona quia primum sensum quo ad suppositum simplicem dat decretum. dicens quod natura diuina nec generat etc.
⁋ Set secundum oe suppositione personali videtur habe re augustinus. hylarius et ambrosius in auctoritatibus allegatis a magistro. Item richardus 4 de trinitate capi 7 nomen substantie non tam quisquam quid significatur pro quid oe proprietate commu ni et illud quidem solemus accipere responsuri quod animal sit vel homo vel equus vel huiusmodi per quio oe proprietate singulari postquam constat de il lo de quo querimus quod sit homo et querimus quid mathias vel bertholdus per quid interrogamus vt certificemur de qualitate substantie per quis vt certificemur oe proprietate persone. hec ille igitur substantia secundum eum accipi potest et pro natura conmuni et quandoque pro persona. Secundum hanc distinctio nem respondere possunt quod ad omnia argumenta non solum affirmatiua sicut iam exemplificatum est in primo modo perse sed etiam negatiua vt si sic argui tur in. 4. prime figure nullus pater in diuinis est filius quedam essentia diuina est pater igitur quedam essentia diuina non est filius conclusio est vera quo ad hunc intellectum id est quedam persona diui na que est essentia diuina non est filius.
⁋ Dices per Magister contra istos si quedam essentia diuina non eit filius et constat quod quedam essentia diuina est filius igitur due sunt essentie diuine quarum vna est fili us et alia non. dicit pigam quod non sequitur plus quod sint due essentie quam contra magister quod sunt duo dii vnus genitus et alius non.
⁋ Et si dicatur quod sunt diiplures plu ralitate personali non essentiali consimiliter videretur esse dicendum quod sunt plures essentie divi ne personaliter seu pluralitate personali non essen tiali.
⁋ Alii tamen vitant hoc dicere ad quenmcumque intellectum scilicet quod plures sint dii sicut vitat ma et alii doctores communiter et illi etiam simplicitur habent hoc negare ad quemcumque sensum de essentus licet ista via sit pulchie proba bilis praecipue cum nomina sint ad placitum et in intellectu non discrepant a verbis fidei nisi voce tenus et verba non faciunt heresim sed sensus et etiam forsan vt praeuisum est au ctoritates sanctor plane contra ma. et determinationem ecclesie secundum vocem requirunt talem distictionem
⁋ Ista tamen via est insufficiens quia accepto isto pralogismo omnis deitas est pater omnis filius in diuinis est deitas igitur omnis filius in diuinis est pater dicetur quod maior est falsa sumpto subiecto pro singiis deitatis secundum pigam vel personaliter secum syrantus. quod idem est dicere ad mentem istorum sed vera est pro deitate singulor et tunc minor non subsumitur secundum pigam.
⁋ Contra sumo maionem in sensu concesso et minorem sub ea in eodem sensu sic omnis deitas singulorum est pater omnis filius est deitas singulor ergo omnis filius est pater conclusio est falsa et premisse vere igitur ars ista soluendi non est sufficiens.
⁋ Quia secundum pigan maior est vera sed constat quod non plus deitas singulorum est pater quod filius est deitas singulor igitur etiam minor est vera et debite sumpta in eodem sensu sub maiore.
⁋ Similiter arguitur contra syratio omnis deitas communis tribus est pater omnis filius in diuinis est deitas communis tribus personis igitur omnis filius in diuinis est pater conclusio falsa et premisse vere igitur.
⁋ Simitus omnis pater in diuinis generat omnis deitas communis tribus est pater igitur omnis deitas communis tribus generat. Item iste pater generat iste pater est essentia communis tribus igitur essentia communis tribus generat.
⁋ Ex quibus patet quod per suam distinctionem non soluitur difficultas quia non potest dicere quod conclusio vera est subiecto conclusionis et predicato minoris supponenti bus personaliter et falsa si simpliciter quia recti tudo alterum sensum tantum vt patet in argumen tis predictis adhuc stat tota difficultas etc
On this page