Quaestio 1

Irca distinctionem nonem deaitum in qua magister agit qualiter a patre nasci Qtur filius per modum verbi intellectualis: ideo Se o dicitur ars et sapientia poatris vt iterum tangantur aliqua de immutabilitate dei. Quero vtrum intellectus paternus intelligat aliquid per intellectionem realiter distinctam a deitate.

Quod sic. quod est dissimilli mum creature distinguitur ab eo quod est illi simila limum: sed deitas est dissimillima creature: quia sum me distant: et intellectio qua deus intelligit creaturam: est simillima creature: probatur per Ansel. monolis. 31. no ticia est ymago et rei similitudo cuius est: omnis similitudo et ymago: tanto magis vel minus est vera: quanto ma gis / vel minus imitatur rem / cuius est similitudo: sed noticia dei est verissima similitudo rerum qua per ipsam facte sunt: igitur.

¶ Confirmatur. deus intelligit aliquid aliud ab ipso: ergo intellectione distincta a scipso. consequentia probatur secundum commentatorem. 12o. metha. commento. 5 15. causa distinctionis inter intellectionem et intellectum est propter distin ctionem intellectus ab obiecto intellecto.

¶ Contra per commentatur. 12. metha. commento. 39. Uiuere et intelligere non sunt dispositiones addite diuine essentie: quod probat: quia omne tale compositum est nouum: et habet causam effic entem: et ideo dispositio et dispositum in deo reducuntur ad vnum in esse: et duo in consideratione et commento. 51. ponit quod deus est sua actio et sua intellectio et non per ficitur per suam intellectionem sicut intellectus noster

¶ Notam dum. hic non quaeritur de distinctione formali attributo rum et perfectionum essentialium in diuinis / vel de distinctione formali identificatorum ex nam rei cum identitate rea li: quia de his inquiretur in sequentibus. distin. 23. et distin. 36. Sed hic specialiter quaeritur an deus / et sua intellectio distin guantur realiter vt subicntum / et accidens secundum quod deus sit mutabilis. Non solum in lumine fiden

¶ Prima conclusio. sed etiam in lumne naturali ponendum est quod deus non intelligit seipsum intellectione distincta a sua essentia. probatur primo: quia deus non est susceptiuus accidentis vt probatum est dist. 8.

¶ Preterea dei tas non esset ex se essentialiter ens perfectissimum: immo ens di minutum et imperfectum: quia esset ens ex se perfectibile per aliud quia per intelligere summe perficitur / immo beatificatur: et ita deus btificaretur per aliud essentialiter ab eo: et aliud esset eius finalis beatitudo et perfectio vltima: et ita haberet cau sam finalem: et esset gratia alicuius alterius.

¶ Preterea. Alla intellectio accidentalis esset causata fina liter et effectiue a deo: igitur mediante alia intellectio ne et volitione: aut igitur illa alia intellectio est eadem realiter deitati / et propositum: aut aliud et sic processus in infinitum

Secunda conclusio. Tam secundum veritatem fidet quam secundum rationem naturaem ponendum est quod deus non intelligit aliquod aliud a se per intellectionem realiter distinctam a deitate. probatur: intellectio qua intelligit se est eadem sue essentie: igitur nulla intellectio est ei accidens. consequentia probatur: quia omnes intellectiones eiusdem intellectus videntur esse perfectio nes eiusdem generis: et quia intellectio quae esset idem dei tati esset subiectum aliarum intellectionum: et ita intellectio nobilior esset potentialis et perfectibilis per ignobiliores.

¶ Preterea. vel esset vna intellectio omni um aliorum a deo aut cuiuslibet entis secundi intellecti a deo esset in deo propria et distincta noticia. Si secundum igitur in deo infinite noticie accidentales inherentes simul deo. si primum: igitur pari ratione poterit esse vnica noticia deteo et entis secundi.

¶ Preterea augusti. 5 de trini. ca. 7. Deus dicitur magnus / sapiens / verus / bonus: et quicquid ali ud non indigne dici videtur: sed eadem magnitudo est eius quae sapientia eadem bonitas: quae sapientia et magnitudo / et eadem veritas: quae omnia illa et non est ibi aliud beatum esse: et aliud magnum aut sapientem / aut verum / aut bonum esse: aut omnino ipsum esse: idem. 7. de tri. c 1. Et Ansel. monolis. id has conclusiones possent induci multa Cnti ie qua inferius tangentur de praescientia futuorum contingentium sed ad praesens arguitur primo sic. omne iudicium vel signum signicecedens formaliter rem aliquam esse talem qualis ipsa potest non esse: et qualis ipsa non semper est aut est susceptiuum veri / et falsi / aut est formaliter mutabile: sed diuina apprehensio est huiusmodi signum / et iudicium: igitur. Minor patet: quia ideo deus iudicat petrum nunc esse album: et non fuisse prius: nec post fore album Maior probatur: tum quia ideo oroi est susceptiua veri vel falsi: quia non mutatur ad mutationem rei. tum quia si re significata mutata secundum illud secundum quod erat eius signum et iudicium: non mutatur signum indicatiuum et affirmatiuum: nec in se formaliter secundum suam essentiam: nec in sua formali ratione intrinseca: igitur significatur et iudicatur vniformiter vt prius res esse talis qualis prius iudicabatur et significabatur: sed res non est talis: nec est sic se habens vt prius: igitur per illud signun et iudicium formaliter significatur / et iudicatur res aliter se habere quam se habeat: igitur est falsum. Hoc argumentum videtur tangere ansel. monolis. 31. dicens. omnis similitu do vel imago tanto magis vel minus est vera: quanto ma gis vel minus ymago imitatur rem cuius est similitude Si ergo vbum diuinum vera est mutabilium similitude quo erit consubstantiale summe immutabilitati: Si autem non est omnino vera mutabilium similitudo: quo erit verbum summe veritatis:

¶ Secundo. et est confirmatio praeceden tis: sit. b. modo album / et non prius / nec postea: tunc vel rum est quod deo nunc apparet .b. esse album: aut igitur post eadem manebit apparentia formaliter inuariata et adhuc apparebit formaliter deo .b. esse album: et perprnsequens deus decipitur aut non: igitur est mutatio in deo. dices illa apparentia manet formaliter inuariata: et per illam semper apparet: et semper apparebit .b. esse album pro .a. tempore: et .b. non esse album pro. c. tempore: et ita non apparet aliud: nec aliter nunc et prius.

¶ Contra. hec consequentia est necessaria deo formaliter apparet: et deus actualiter iudicat quod .b. est in tempore .a. et quod .b. coexistit actu praesentialiter tempori. a. igitur .b. est actualiter in tempore .a. aut gitur antecedens est semper verum: aut non. Si primum: igitur cum com equentia sit necessaria: consequens semper esset simpliciter verum et concedem dum: quod est falsum. Si secundum: igitur non semper deo apparet illud: nec semper deus iudicat idem. sed aliquando apparet et iudicatur hoc: et aliquando non.

¶ Item: de iudicat .b. esse pro tempe .a. ergo iudicat .b. esse simpliciter igitur .b. est simpliciter. Secunda consequentia est necessaria: si autem pri ma consequentia est necessaria: ergo cum secundum te antecedens sit semper verum sequitur quod vltimum consequens sit semper verum: et simpliciter concedendum quod est falsum. Si autem prima consequentia non est necessaria: igitur antecedens / et consequens sunt propositiones disparate / et incomnexe: et antecedens potest esse verum sine consequente. dimisso igitur antecedente arguendo de consequente quia aliquando est verum: et aliquando non: igitur deus nunc iudicat aliquid: quod non prius iudicabat: et ei aliquid apparet: quod prius non apparebat: quod est contra responsionem.

¶ Item: quid est .b. esse pro tempore .a. aut est .b. esse in .a. et sic est contigenter et non semper verum: igitur deus non semper iudicat istud aut est .b. fuisse in .a. aut .b. fore in .a. et quocunque da to non semper verum est. Si autem neutrum istorum sit: relicto igitur illo accipiatur aliquod istorum: et stat ratio principalis.

¶ Aliter diceretur ad secundam rationem prin cipalem quod manebit eadem apparentia diuina inuariata nec tamen postea per eam apparebit .b. esse album: sed per eandem apparentiam omnino apparet nunc .b. esse album et postea apparebit .b. non esse album: sed nigrum.

¶ Contra. si .a. apparentia diuina manet eadem se cudum illud quod est realiter / et essentialiter: aut igitur ma net vniformiter se habens nunc vt prius in ratione forma lis apparentie / et formalis iudicii / aut non. si primum igitur per illam formaliter apparet deo idem / et eodem modo: et per illam deus formaliter iudicat idem et eo dem modo: ex quo manet iudicium / et apparentia non solum materialiter: sed vt est formaliter apparentia et iudicium: igitur adhuc formaliter deo apparet .b. esse album: et formaliter iudicat .b. esse album. Sicut eim non mutato obiecto si apparentia varietur formaliter in ratione formalis apparentie et iudicii. potentia ali ter iudicat: et potentie aliter apparet non obstante im mutabilitate obiecti: ita econtra. licet varietur obiectum si apparentia et iudicium manent formaliter inuariata: vt sunt formaliter apparentia et iudicium semper apparebit: et iudicabitur idem et eodem modo. Si secundum igitur est variatio et alietas formaliter et intrinsece in apparentia diuina: quia formalis apparentia et forma le iudicium sunt conditio formalis / et intrinseca diuine intelligentie. Actus enim diuini intellectus est formaliter / et intrinsece ex se apparentia et cognitio.

¶ Item. aut actus diuini intellectus representat: et exhibet omnia intelligibilia nunc et prius aliter et aliter / aut non: sed omnino vniformiter. si primum: igitur alietas est in diuina apparentia et iudicio: quia apparen tia non est nisi formalis repraesentatio / et exhibitio obiecti. Si secundum: igitur deus iudicat .b. esse album: sicut iudi cabat prius: et nunc apparet sibi esse album. dices representat aliter / et aliter alietate se tenente ex parte obiecti extrinseci: et non ex parte diuine noticie.

¶ Contra. videtur falsum: quod representet aliter / et aliter alietate obiecti extrinseci: probo. per illud forma liter non representat aliter / et aliter diuina intellectio per quod formaliter non repraesentat quod enim non dat formaliter repraesentare non dat sic vel aliter representare. Sed per nihil extra deum est diuina intellectio formaliter representans: quia nihil extra de um est illud per quod formaliter deus est intelligens: sicut et actus intellectus nostri non est formaliter repraesen tans per aliquid extrinsecum: igitur diuina apprehensio non repraesentat aliter et aliter alietate obiecti extra

¶ Tertio principaliter ad exclusionem responsionis praedicte probatur quod deus aliter intelligit et iudicat alietate for¬ maliter se tenente ex parte dei: sic intellectus modo non cognoscens neque iudicans .b. fuisse: sed modo cognoscens / et iud icans .b. non fuisse: et postea cognoscens b. fuisse: non cognoscit omnino idem et eodem modo nun et postea identitate se tenente ex parte sui et ex parte obiecti: sed iudicat aliud et aliud / vel aliter / et aliter alietate se tenente / vel ex parte sui: vel ex parte obiect et incipit cognoscere et iudicare aliquid / quod non prius aut aliter quam prius. Sed intellectus diuinus modo non cogno scit nec iudicat .b. fuisse: sed iudicat .b. numquam fuisse. quia .b. nunc primo est: postea vero iudicabit .b. fuisse: igitur aut iudicat aliter / et aliter alietate se tenente ex parte sui et sic propositum: vel ex parte obiecti: et hoc non: quia nulla fit alietas: neque variatio circa .b. obiectum nunc et postea. ex eo enim quod. b. nunc est: et non fuit: et postea erit: sic quod fuerit: non sequitur mutatio in eo: alioquit nullum ens posset manere in esse: quin fieret continue mutatio et alietas formaliter circa ipsum.

¶ Confirmatur. videat prius petrus in essentia diuina repntari .a. et et postea .a. fiat non ens: aut tunc illa repraesentatio exiplaris / et formalis quod. a. est manet formaliter: et ita est falsa: aut non: igitur mutatio in deo: quia supponitur non mutatio in petro.

¶ Quarto. actus diuini intellectus seu diuine apparentie / et iudicii aut signat / et repraesentat naturaliter obiecta intelligibilia quae repraesentat: aut non naturaliter / sed ad placitum. Si primum / igitur si per illum nunc ab paret et iudicatur .b. esse album et non apparet / nec iu dicatur .b. non esse album semper idem omnino vniform ter apparebit et iudicabitur. sicut de actu nostre apparen tie et iudicii. Si secundum / contra tum quia in potestate diuina voluntatis esset quod intellectus diuinus nihil cognosceret / vel iudicaret extra se: et nihil sibi appareret vel repraesentaretur de obiectis intelligibilibus extrinse cis / et de esse vel non esse creaturarum: et ita esset igno rans. Tum. quia actus diuini intellectus non minus seip so et ex se essenaliter est cognitio etrepraesentatio et appen tia intelligibilium obiective quam actus nostri intellectus. igitur non mina naturaliter

¶ Quinto. deus ea aliter et aliter iudicat alietate se tenente ex parte iudicii diuini: quorum vnum iudi cat per iudicium perpetuo et necessario verum non contingenter et alterum iudicat per iudicium contingenter / et. tempore verum: et sic est de apparentia et iudicio quae deus dicit et iudicat quod homo est risibilis: et de iudicio quo iu dicat quod petrus nunc et pro nunc actu ridet: quia si ne cessario / et perpetuo iudicat quod petrus nunc sic ridet: igitur petrum ridere nunc est necessarium: et quia nulla esset con tingentia futurorum vel praesentium. Maior patet: quia esse vel rum iudicium necessario vel contingenter sunt differet tie et conditiones se tenentes ex parte iudicii: et huiusmodi no cessitas / et contingentia prius se habet ex parte iudicii: qua ex parte obiecti extrinseci iudicati: et contigentia vel necessitas apparentie et iudicii est causalis respectu ne cessitatis et contingentie obiecti: sicut enim ideo. a. est quia deus scit / et iudicat sic esse non econtra ita ideo a. est contingenter vel necessim quia deus contingenter vel necesario iudicat. a. esse.

¶ Sexto. tran situs qui exigit mutationem: et qui fit propter mutatio nem / et non primo nec solum in creatura exigit muta tionem et fit propter mutationem in deo. sed transitus ille secundum quem prius non apprebat deo .b. esse album: et mo do apparet siue transitus secundum quem deus fit de non iudicante .b. esse album. iudicans .b. esse album est transitus exigens mutationem: et qui fit propter mi tationem aliquam. alioquin nulla variatione facta cir ca rem aliquam posset fieri ille transitus. et non ex igit nec fit solum / et primo propter mutationem in creatura. probo: quia si ad variationem et mutatiouem creature solum deus fieret de non iudicante sic iudicans sequitur quod ideo deo apparet .b. esse album: quia .b. fit album: et ideo deus nunc nouiter iudicat .b. esse album: quia .b. fit no uiter album: et sequitur quod apparentia diuina / et iudicium sunt posteriora rebus et dependent a rebus: et sequum tur / seu imitantur res extra potius quam econtra: saltem in ratione apparentie: et iudicii veri. prius enim non est propter posterius: nec exigit posterius. consequens est falsum: quia secundum au gusti. 9. de trini. ca. 10. Non enim qua sunt creata ideo sciluntur a deo quia facta sunt: sed ideo facta sunt: quia ab eo sciuntur et. 15. de trinitate. capi. 13. deus vniuersas creaturas non quia sunt ideo nouit: sed quia nouit ideo sunt: et commentator. 12. matha. commento. 15. scinia dei est causa rerum.

¶ Septimo. ea deus intelligit aliter et aliter alietate se tenente ex parte dei: quorum vnum intelligit specula tive tantum non practice: et alterum intelligit practice non speculatiue tantum: sed humanitatis quidditas et hunc hominem produci sunt huiusmodi. Maior patet: quia speculatiuum / et practicum sunt differentie et conditiones noticie non ob iecti extrinseci primo. minor probatur: quia secundum communem doctrinam deus cognoscit speculatiue quidditates per vdeas non per determinationem voluntatis: sed operabilia extra ex tempore cognoscit practice: et per determinationem diui ne voluntatis.

¶ Octauo. Ominis potentia apprehendens motum / et habens in suo prospectu motum alicuius mobilis est susceptibilis plurium noticiarum sibi succedentium: sed intellectus diuinus est huiusmodi: igitur. maior probatur: talis po tentia apprehendat et habeat in prospectu motum ipsius. a. supra aliquod spacium siue ille motus sit realiter in actu siue fuerit: siue futurus sit: siue sit tantum possibilis: quia omnia ta lia habet actu deus in prospectu: tunc sic. Aut talis potentia dum apprehendit et habet in prospectu. a vt applicatum vni loco vel vni parti illius spacii simul apprehendit: et habet in prospectu ipsum .a. applicatum secunde et certis partibus et cuilparti illius spacii / aut non vel sub aliis verbis: aut tlesis potentia dum apprehendit et prospicit applicationem ipsius .a super primam partem spacii simul apprehendit et prospicit ap plicatione et situationem ipsius .a. super secundam partem: et super quamlibet partem spacii autem non. si secundum: igitur cum aliquando habeat in prospe ctu applicationem et locationem ipsius .a. super secundam partem illius spacii sequitur quod modo non habet noticiam illius applicationis et situationis: cuius noticiam et apprehensionem postea ad quiret / et recipiet: igitur proficit apprehendendo nouiter quod prius non habebat obiectiue in prospectu: et sequitur pro positum. Si primum: sequitur quod talis potentia non apprehen dit motum ipsius. a. nec habet in prospectu a vt motum et sub motu: sed potius tanquam sub quiete. probatur consequentia multipliciter. primo: quia si continue et vniformiter simul apprehendit omne applicationes et locationes ipsius. a. ad omnes partes illius spacii: et habet semper simul in suo prospectu .a. corpus vt applicatum et situatum in omni loco illius spacii: igitur non appraehendit .a. vt se habens nunc et prius aliter et aliter ad illud spacium: sed vt vniformiter se habens sicut in motu altel rationis. si aliquod subieantum apprehenditur vt applicatum cuilet parti fore non apprehenditur per modum motus ad illam for mam: sed per modum quietis sub illla forma.

¶ Secundo. pi illam apprehensionem non apprehenditur motus ipsius .a. nec habetur in prospectu .a. tamquam motum de termino ad terminum super aliquod spacium per quam non apprehenditur .a. vt nunc et prius magis et minus distans a termino a quo nec vt ma gis et minus appropinquans nunc et prius ad terminum ad quem sed per apprehensionem qua continue per horam vnifomiter simul apprehenditur et habetur .a. in prospectu vt applicatum cuilibet parti spacii non apprehenditur .a. vt magis vel minus distans nunc / et prius ab aliquo termino vel appropinquans ad aliquem situm illius spacii. probo: quia per illam apprehensionem apprehenditur / et ha betur in prospectu: a. vt applicatum indifferenter cuilibet parti illius spacii: et vt applicatum vltimo loco non minus quam vt applicatum medio loco: igitur per huiusmodi ab praehensionem non apprehenditur .a. nec habetur obiecti et n prospectu vel sub motu: nec per modum motus: nec e consequens apprehenditur formaliter motus ipsius .a. super illud spacium.

¶ Tertio. si omnes huiusmodi apprehensiones / et situationes essent realiter in actu per horam vniformi ter .a. non esset realiter sub motu per illam horam: sed sub quiete: igitur si per horam omnes ille applicationes vnifor miter simul habentur in prospectu non apprehenditur a. vt motum: sed potius vt quiescens. Antecedens patet quia non se haberet aliter sed vniformiter nunc et prius secundum illud spacium. Consequentia probatur: quia in prospectu hentur res talis: et secundum talem modum se habendi qualis esset realiter: et qualem modum haberet realiter: si ita esset: et ita se haberet realiter extra: sicut exhibetur obie ctiue in prospectu / et in apprehensione. Potest igitur sic argui per illam apprehensionem non apprehenditur motus ipsius. a. nec apprehenditur .a. vt sub motu per quem. a. lic apprehenditur: quod si .a. sic se haberet actualiter in re qumo habet esse in prospectu ad illam apprehensionem .a. non esset sub motu / sed sub quiete. Sed si .a. esset actualiter in re applicatum per horam cuilet loco huius spa cii non esset per hanc horam sub motu sed sub quiete igitur si ab aliquo intellectu per istam horam et per quodlibet istius hore apprehenditur vt applicatum cuilibet par ti spacii: sequitur quod ab illo intellectu non apprehenditur vt motum / et sub motu / sed potius per modum quietis obiectiue.

¶ Quarto. supponatur quod nos apprehendimus motum per diuersas noticias partiales sibi succe dentes: tunc sic. si omnes huiusmodi noticie partiales simul essent / et simul conseruarentur in nobis: non appareret nec apprehenderetur .a. moueri: igitur et si vna noticia simul repntet omnes illas applicationes et dispositiones quas repraesentarent ille noticie plures simul conseruate. con sequentia patet: quia talis vna noticia equiualet illis pluribus in repraesentando .a. corpus in habitudine ad partes illius spacii. antecedens probatur: quia per illas noticias vniformiter per horam manentes apprehenditur .a. continue per poram esse per totum spacium: igitur non apprehenderetur esse nunc alibi quam prius: nec magis distare ab aliquo ten mino nunc quam prius: nec se habere aliter quam prius: igitur non apprehenderetur per modum rei mote: sed potius per mo dum rei quiescentis.

¶ Si dicatur ad hanc octauam ratio nem principalem quod per talem vnam apphensionem dum apprae henditur .a. vt applicatum vni parti spacii non simi apprehenditur vt applicatum alteri parti spacii: sed vt applicandum et dum postea apprehenditur vt appli catum alteri parti tunc apprehenditur vt applicatum iam fuisse priori parti: non tum variatur noticia: quia eadem noticia ondit primo .a. esse applicandum tali loco postea applicari: postea fuisse applicatum. Contra. accipio actum diuini intellectus vt est apprehensiuus et prospectiuus seu exhibitiuus / et repraesentatiuus non vt iudicatiuus formaliter asserendo .a. esse realiter / et ad tualiter applicatum tali loco: sed quo dicitur deus habuisse ab eterno in suo prospectu omnia intelligibilia Tunc sic: dum in prima parte hore huius et ab eterno deus habet in suo prospectu obiectiue .a. vt applica tum isti prime parti spacii: aut simul vniformiter habet in suo prospectu .a. vt applicatum secunde parti spacii et eque simul habet in prospectu applicationem ipsius a. ad secundam partem spacii sicut habet in prospectu appli tationem ipsius. a. ad primam partem spacii: aut non Si primum: igitur stat ratio praedicta. si secundum: igitur deus habuit ab eterno in prospectu .a. vt applicatum isti loco et non vt applicatum illi loco: quod est falsum: quia non est ratio de isto loco magis quam de illo: et quia ab aeterno humit in prospectu omnia intelligibilia: et si ab eterno non ha puit: et si modo non habet in prospectu suo .a. vt applica tum illi loco: nunquam habebit postea in prospectu suo istud: quia nullum intelligibile apprehendit nouiter: licet enim actus diuini intellectus sit contingenter iudicium tamen est necessario / et essentialiter apprehensio et inspectio mnis intelligibilis.

¶ Si vero ad hanc principalem rationem dicitur quod ex quo .a. non mouetur realiter et actualiter non est verum quod deus apprehendat .a. vt applicatum isti loco / vel illi: sed vt possibile applicari: vel vt fo re applicandum super hanc et illam partem spacii.

¶ Con tra. accipiendo actum diuini intellectus vt est pure apprehensiuus / et inspectiuus vel exemplatiuus et ex hibitiuus / non vt est iudicium: quod res extra sit actuali ter sic se habens / verum est quod intellectus diuinus approhendit actualiter: et habet distincte in prospectu omne intelligi ple possibile ita perfecte sicut quonia illud intelligibi le ponitur realiter in actu. Uidet enim motum possibi bilem ita perfecte sicut si esset: sicut enim motum qui non est possumus apprehendere abstractiue absque menda cio et non iudicando ipsum esse: ita deus motum qui non est prospicit intuitiue sine mendacio. patet est quia motum ipsius .a. quaniam .a. mouetur apprehendit deus: igitur et illum antequam esset habebat deus in prospectu tanquam futurum possibile.

¶ De hac igitur apprehensione / et in spectione arguitur sic. Aut dum deus apprehendit: et habet in prospectu applicationem ipsius. a. ad hanc partem huius spacii apphendit simul: et habet in prospectu applicationem ipsius .a. ad quamlibet aliam partem huius spa cii: aut non. etc. vt ernra.

¶ Quia igitur non videtur possibile motum aliquem prospici: et distincte apprehendi: ni si per pluralitatem noticiarum sibi succedentium vel per vnam / quo modo exhibeat hoc / et non illud: et postea econtra exhibeat illud / et non hoc. ideo videtur quod deus non apprehendat motum Negatur maior si sit tale iuAd primum. dicium / et signum infinitum / et illimitatum / quod possit esse iudiciuim quod .a. sit quando .a. est et esse iudicium quod .a. non sit quando .a. non est.

¶ Ad priman probationem. Non est simile quia omnino sic significat .b. esse tale quod cum .b. non est tale adhuc illa oratio significat .b. esse tale: et non est iudicium quod .b. non sit tale: actus etiam nostri intellectus si significat .b. esse tale et sit iudicium quod .b. sit tale: semper erit iudicium quod .b. est tale: et si non sit iudicium quod .b. sit tale: numquam erit iudicium.

¶ Ad se cundam probationem. negatur consequentia sumendo consequens de signo vt formaliter iudicatiuum / et assertiuum: quia etiam nulla mutatione reali data circa signum ad placitum posset nunc significare .b. esse tale et postea significare .b. esse non tale. muta tio igitur vel alietas referenda est ad significatum non ad signum nisi accipiendo mutationem large et abusiue pro quo cumque transitu contradictionis circa aliquod obiectum. Ad illud additum respondet Ansel. ibidem: quod sicut in ho mine viuo est veritas: et in homine picto est similitudo et imago: et ideo quanto pictura magis imitatur veritatem ho minis viui: tanto est verior: ita in verbo diuino est ve ritas essendi et eius comparatione in his quae per ipsum facta sunt est imitatio / et similitudo essendi. ideo verbum di uinum non est magis et minus verum secundum quod magis / vel mi nus sit creaturis simile: immo econtra omne creatum tan to est verius / et praestantius: quanto est similius ei quod summe est.

¶ Ad secundum. illa apparetia manebit formaliter inua riata in se. nec tamen deo formaliter apparebit .b. esse album. quia licet illud quod est apparentia et iudicium mane at in se formaliter inuariatum. tamen non semper erit et manebit apparentia et iudicium et assensus quod .b. sit album sicut scientia dei respectu futuri dicitur praescientia: sed cum illud fit presens / tunc scientia dei non dicitur amplipraescientia respectu illius. secundum magistrum. lib 1 senten dist. 41. c. 5. sic etiam diuina volitio incipit vel desinit esse approbatio vel reprobatio huius hominis. idee conceditur secunda responsio. Ad primam improbationem. actum diuini intellectus habere nunc et prius vniformiter in ratione formalis apparentie et iudicit potest intelligi du pliciter. Uno modo quod ex parte actus diuini aliquid sit formaliter apparentia et iudicium. et ipsum se habeat in se formaliter nunc et prius vniformiter per negationem mutationis intrinsece. conceditur nec valet vlterior consequentia. Alio modo quod actus diuini intellectus sit postea formaliter apparentia et iudicium quod .b. sit album. et sic ne gatur. ideo datur secundum membrum. quia postea illi actui non conuenit ratio formalis apparentie et iudicii respe ctu huius quod est .b. esse album. et negatur vlterior consequentia. quia licet illud quod intrinsece est actus diuini intellectus sit formaliter apparentia. tamen est contingenter apparentia et non ad se absolute sed relatiue ad creatu ram vt existentem sicut verum et falsum sicut sunt et condi tiones ortionis et contingenter ei conueniunt. Ad aliam improbationem: dicendum quod non aliter sed vniformiter repraesentat nunc et prius quecumque intelligibilia. vt ly aliter et ly vniformiter determinant ly repraesentat. licet repraesentet intelligibilia vt se habentia aliter et aliter. et sic accipienda est responsio ibi posita / non quod diuina intellectio sit alite repraesentans per alietatem creature extrinsece: sed est vni formiter repraesentans nunc et prins creaturam se habere / vel se habentem aliter et aliter / vt ly aliter sit determinatio obiecti expressi vel subintellecti.

¶ Ad tertium. potest dici quod maior est insufficiens. sufficit enim interdum quod iudicet idem iu respectu ad aliqua distincta intelligibilia. et sic in proposito deus iudicat idem re latum et comparatum ad diuersas partes temporis actua liter fluentis vel potentialis. sufficit etiam interdum quod iudicet non idem. licet non aliud nec aliter b. vt si modo iudicet .b. esse et prius non fuisse et postea iudicet .b. fuisse tunc deus quatinus hoc iudicans non iudicat proprie aliud et aliud. nec proprie iudicat idem nunc et prius. quia licet petrus qui modo est et prius non fuit / sit idem pe trus qui postea erit et fuerit. tamen petrum fuisse et petrum non fuisse non sunt proprie loquendo idem nec actu / nec potentia. quia impossibile est quod aliquod intelligibile de monstratum simul sit petrum fuisse et non fuisse. nec etiam sunt aliud et aliud intelligibile obiectum. quia impossibile est intellectum aliter demonstrare duo obiecta intelligibilia. de quorum vno verum sit dicere hoc est petrum fuisse et simul de altero verum sit dicere hoc est petrumnon fuit se sicut petrus qui fuit / et petrus qui non fuit / vel petrus preteritus / et petrus non preteritus / vel petrus fu turus et non futurus / vel petrus presens et petrus non praesens non sunt idem aliud et aliud intelligibile sed non idem. licet im proprie loquendo posset dici idem intelligibile quate nus petrus qui alias non fuit est idem petro quin hora se quaenti sic erit quod prefuit Potest et dici large loquendo aliud. quia non est idem nec de aliquo vno intelligibil demonstrato potest simul verificari vtrumque.

¶ Ad quan tum: dicendum quod actus diuini intellectus quatenus est pure apprehensiuus et prospectiuus repraesentat et exhibet na turaliter et necessario omne obiectiue intelligibile. vt autem est iudicatiuus et assensiuus vel dissensiuus sic adhud necessario et naturaliter fertur super omne necessario ve rum: sed respectu veri contingentis se habet libere / et contingenter sicut et voluntas diuina libere vult ea esse vel ea non esse.

¶ Ad primam improbationem. negatur consequentia quia licet contingens sit .a. esse / et contingens sit .a. non esse. tamen necessarium est .a. esse vel non esse. igitur altera. est determinate vera et altera determinate falsa. igitur tur diuinus intellectus cognoscit distincte et determinate que pars sit vera / et que pars sit falsa. alioquin esset imperfectus et ignorans. Ad secundam. conceditur quod seipso essentialiter: quia non per accidens adiunctum / nec ab alio vel per aliud causaliter. et ita ex se naturaliter id est per naturam suam secundum negationem et exclusionem alterius per modum principii causalis. tamen libere et con tingenter sicut est volens: ex se tamen libere.

¶ Ad quin tum. si vnum illorum intelligibilium iudicat per iudicium quod est perpetuo et necessario verum. et quod non est respectu alicuius veri iudicium contingenter verum: et alterum iudi cat per iudicium quod est contingenter verum. et quod nullo modo et respectu nullius intelligibilis est iudicium necessario verum conceditur maior / et negatur minor. Si vero vnum illorum iudicat per iudicium quod est necessario verum respectu cuiusd intelligibilis et quod est contingen ter et ex tempore iudicium verum respectu alterius intel ligibilis. et sic negatur maior.

¶ Contra. idem iudicium non est contingenter et necessario verum obiectiue respe ctu eiusdem intelligibilis: sed deus habet iudicium neces sario et perpetuo verum quo iudicat deum esse et habet iudicium contingenter verum quo iudicat deum esse creantem. igitur vel est distinctio iudiciorum. et sic propositum vel obiectiue iudicatorum. et hoc non. quia deum esse crean tem est deum esse secundum te. Potest dicit quod idem iudicium realiter potest esse iudicium necessario verum / et iudicium contingenter verum respectu eiusdem non necessario. sed contin genter eiusdem. id est potest esse iudicium necessario verum respectu alicuius et esse iudicium contingenter verum respe ctu eius cui illud est contingenter idem. sicut autem deum esse est contingenter et non necessario deum esse creantem ita hoc est contingenter idem illi: vel potest dici quod est figura dictionis mutando quid in adaliquid. quia ly eiusdem dicit quasi quid: sed deum esse creantem dicit ad aliquid re spectu huius quod est deum esse. sicut igitur idem non est necessarium et contingens nec aliquid est idem alicui ent necessario et contingenter. proprie loquendo tamen aliquid necessario ens vel necessario tale potest esse idem entim contingenter sic se habenti ad aliud. ita licet idem iudicium non sit necessario verum / et contingenter verum respectu eiusdem tamen aliquod idem iudicium potest esse ne cessario verum respectu alicuius secundum se et esse contingenter verum iudicium respectu ipsius vt taliter se habentis ad aliud

¶ Ad sextum. patet ex dictis di. 8. q. 3. respondendo ad primum et secundum.

¶ Ad septimum. potest negari maior. quia practicum et speculatiuum sunt differentie notitie in habitudine ad obiectum intelligibile. ideo eadem notitia potest dici practica notitia respectu vnius intelligibilis et notitia specul atiua respectu alterius vel respectu etiam eiusdem sumpti secundum se et sumpti vt taliter se ha bentis relatiue ad aliud.

¶ Ad octauum. negatur maior. ad probationem potest dici quod deus simul apprehendit et simul habet in prospectu .a. vt applicatum huic parti spacii et illi et simul obiectiue habet in prospectu omnes huiusmodi applicationes et dispositiones. tamen referendo eas ad diuersas partes temporis. puta hanc applicationem ad hanc partem temporis et illam ad aliam partem temporis vt mensuram precisam et adequatam. ita quod simul apprehen dit omnes partes motus: sed non apprehendit eas emne simul vel vt simul esse possibiles. datur igitur membrum primum. et negatur consequentia. Ad primam improbationem consequenti negatur consequentia. referendo nunc et prius ad mensuras il arum applicationum. licet nunc et prius non apprehendat aliter illud mobile. apprehendit enim .a. vt applica tum huic parti spacii pro hac parte temporis totaliter et vt applicatum non eidem sed alteri parti spacii pro hac parte temporis priori vel posteriori. Ad secundam probationem negatur minor. Ad probationem. licet pro ea dem parte temporis et simul apprehenditur .a. vt appli catum cuilibet parti spacii. tamen non apprehenditur vt applicatum simul cuilibet parti spacii pro aliqua eadem parte temporis totaliter. sed vt applicatum isti parti spa cii pro priori parte temporis et vt applicatum alteri partispacii pro posteriori parte temporis: et vt applicatum vel time parti spacii pro vltima parte temporis. ideo appraehenditur vt magis distans a tali termino pro tali parte temporis quam pro alia tali parte temporis.

¶ Ad tertiam. negatur consequentia. quia si omnes huiusmodi applicationes simul essent realiter tunc referrentur ad eandem partem temporis sicut ad eandem mensuram communem omnibus applicationibus. non autem habetur in prospectu .a. corpus vt applicatum omnibus illis partibus pro eadem mensura temporis.

¶ Ad quartam. si in anima per possibile vel impossibile conseruaret deus omnes visiones partiales quibus videtur motus exterior vna cum memorialibus et relatiuis notitiis secundum quas nima apprehendit mobile fuisse hic pro tali parte temporis et pro parte temporis posteriori non fuisse hic sed alibi. negatur antecedens. Ad probationem. licet simul continue et vniformiter per totam horam apprehenderetur esse super totum spacium. non tamen apprehenditur vniversaliter esse simul per totam horam super totum spacium / sed esse super istam partem pro tali parte temporis modo essendi conuenienti successiuis. et esse super alteram pro alia parte hore. forte tamen talis permixtio notitiarum in anima generaret potius confusionem talem vt anima nesciret quid iudicandum. si etiam in anima conseruarentur omnes visiones intuitiue partium motus absque notitiis habitualibus / et memorialibus / et relatiuis partium motus ad inuicem secundum prius et posterius anima non iudicaret illud moueri nec sibi apperet illud moueri. Si arguitur contra fundamentum cui nituntur ste responsiones. scilicet quia deus simul apprehendit illas applicationes. scilicet in relatione ad diuersas partes temporis t mensuras correspondentes.

¶ Contra. quia illas men suras seu partes temporis / deus habet simul in prospectu non per respectum ad alias mensuras. igitur non prospicit eas modo prioris et posterioris. et vt successiuas: sed obiecta simultanea responsio negatur consequentia.

¶ An stando in luine naturali ponem Bubium. dum sit secundas intelligentias mo trices orbium intelligere aliquid per intellectionem rea liter distinctam a sua essentia. Quod sic. quia talis intelligentia videt intuitiue motum sui orbis quem causat igitur adueniente et transeunte parte motus transit et aduenit notitia illius. alioquin haberet notitiam infinitam respectu motus infiniti. quia equiualeret visio nibus infinitis distinctis vel eadem notitia finita nunc intuitiue repraesentaret aliquid postea aliud quorum neu trum videtur ponendum. et eodem modo videtur habe re continue noua visionem. qua videt aspectum et exposi tionem planete quam mouet ad alios planetas et stellas qui aspectus sunt varii et infiniti secundum eternitatem temporis

¶ Contra. quia prima intelligentia intelligit non per intellectionem realiter distinctam a sua essentia. igitur et secunde intelligentie. probatio consequentiae. quia secundum Arist. 12. metha. Omnes intelligentie indifferenter sunt entia immobilia et nihil probatur de prima per viam motus / qui probetur de aliis nisi sola conditio primitatis. et quia primus motor videtur intuitiue cognoscere motum suum et as pectus planetarum. Potest dici stando in luine naturali quod quamuis secunde intelligentie intelligant quadam intellectione sibi consubstantiali et coessentiali. id est eadem sue essen tie vel connaturali et inseparabili. tamen quedam intelligunt intellectionibus accdendentalibus separabilibus. non tamen prima. quia ei repugnat perfici per aliud vt probatum est supra probando conclusioens. di. 8. quomodo autem et quantum intelligat prima intelligentia videbitur inferius. dist. 35. vel potest dici quod quilibet intelligentia est essentialiter et necessario intelle ctio omnium que intelligit. et negatur quod intuitiue cognoscat distincte et indiuidualiter quamlibet partem motus / sed tam sui mobilis quammotus quem aspectum habet no titiam talem que sufficit ad causandum motum illum. et ad perfectionem intelligentie iuxta modum qui infra po netur de prima intelligentia.

¶ Ad argumentum in prin cipio questionis conceditur maior de dissimilitudine et similitudine ei opposita. Si vero de non opposita negatur maior. nunc autem dei ad creaturam dicitur summa dissimilitudo secundum distantiam perfectionis et secundum dis conuenientiam in modo et conditionibus essendi maxins in conditionibus perfectionis et imperfectiominis. dicitur autem large et improprie ibi esse similitudo secundum repraesentatio nem exemplarem quo modo notitia anime que est spaumalis et inextensa dicitur esse similitudo rei extra extem se. Dictum autem Anselmi / intelligitur de similitudine et ymagine creata que dependet et trahit originem ab eo cuius est ymago potius quam econtra. et que ordinatur ad illud / et que est gratia illius potius quam econtra et imitatur illud.

¶ Ad confirmationem. negatur conequentia. Ad probationem aut dictum commentatoris non est verum / aut est tantum verum de intellectu intelligente per intellectionem creatam et acceptam causaliter ab alio.