Quaestio 1

CIrca distinctionem trigesimamsecundam / in qua magistem inquirit an pater et filius diligant se spum sancto. et an pater sit sapisens sapientia genita. Quero vtrum sapientia et intellectus patris et filii distinguantur aliqualiter ex nam rei abonitate et dilectione spiritus sancti.

Quod non: quia pat et filius diligunt se spumsacton secundum magistr in lstera: sed non intelligum se spum sancto ymo productione spiritus sancti praesupponitur tamquam prius origine productio secunde persone cui apropriatur sapina igitur intelligetur et diligere distinguuntur in diuins: igitur pari ratione intellectus et voluntas et bominitas et sapinia. contra augu 6. trini. ca. 7. deus dicitur magnus bonus sapiens verus: et quicquid aliud non indigne dici videtur: sed eadem est magnitu do eius quae sapinia et eadem bomonitas quae sapinia et magnitudo et eadem vnitas vel veritas quae illa omnia quod de distinctione / vel identitate reali di Potamdil uine essentie ad diuinum intelligere / et diuinum velle ad quamlibet eius perfectionem dictum est supra: d. 8 et. 9. sed nunc in spatiali quaeritur an perfectionibus deo attributis siue per modum potentie vt intellectus et voluntas / siue per mo dum actus vt intelligere et velle / siue per modum habitus vel quaelitatis. vt sapina: potentia / biumonitas. siue per modum rationis quidditatiue vt esse substantiam et vitam corresponderent in deo for maliter aliqua distincta ex nam rei aliquo modo et gradu distinctio nis minoris quam sit distinctio realis et generaliter an in essentia libus et conibus tribus personis sit aliquo modo distinctio ex natna rei.

¶ Responsio quod non: ymo tanta et omni identitate quae diuina et sentia est eadem essentie diuine est eadem sapine / et bonitati diuine vel intellectus diuinus diuine voluntati. probatur: quia talis distinctio ex nam rei minor distinctione reali cum sit difficilis ad inteligendum et sustinendum non est ponenda nisi sus ficiens et efficax ratio vel fides et scriptura vel determinatio ecclesie vel doctrina sanctorum non cogat. Sed nullum istorum nos cogit ad huiusmodi distinctionem ponendam in deo. inter perfectiones essentiales et cones personis: ymo secundum doctrinam sanctorum omnia essentialia et commuia praedicantur de seinuicem in abstracto. vnde ansel. monolis. 16 Essentia diuina non est iusta nisi per iusticiam: nec iusta potest esse nisi per se. eadem igitur nam ipsa est iusticia. et ceum dicitur esse iusta per iusticiam idem est quod per se: quapropter si quaeratur quid sit ipsi summa nam quid verius respondebitur quam iusticia.

¶ Preterea distinctio realis et personalis cum identitate essentiali nul libi est ponenda nisi cogat fides vel ecclesia. etc. igitur nec distinctio formalis ex nam rei cum identitate reali est ponem da nisi fides vel ecclesia cogat. consequentia probatur: quia ista videtur eque mirabilis et difficilis ad intelligendum et sustinendum: ymo incidit in easdem difficultates quas incut rimus ex articulo trinitatis. probo: quia maior difficultas sustinendi distinctionem realem cum identitate essen tiali videtur in hoc quoniam ars sillogistica tradita a philosophis et recepta ab omnigente videtur non teneri in tali trinitate nisi forte cum quibusdam modificationibus quae in nulla alia mam requiruntur: sed omnino idem contingit ponendo. a. et .b. quadam intelligibilia distincta ex nam rei esse eandem rem. Sillogismus enim expositorius non videtur ibi vale re: quia si .a. est eadem res cum. b. igitur .a. est realiter .b. igitur absolute et simpliciter .a. est. b. et si aliquailter distinguuntur sequitur quod aliquid vere praedicatur de .a. quod non de .b. vel econtr quia contradictoria aliqua verificantur de illis. Sit igitur. c. pri dicatum quod verificatur de .a. non de .b. tunc sic. Hoc a. est. c. sed .b. est hoc. a. igitur hoc .b. est. c. vel sic. hoc .a est .c. sed .b. non est. c. igitur .b. non est hoc. a. huiusmodi sil logismi non valerent. Ex quo apparet quod omnis sillogis mus per quem aduersarius probat quod .a. et .b. distinguuntur ex nam rei. potest reduci contra eum ad probandum quod .a. non est simpliciter et absolute .b. et per consequens quod non sunt idem realiter probo: quia non probat .a. et .b. distingui ex nam rei nisi virtu te alicuius medii quod verificatur de .a. non de .b. vel econtra Sed ex illo medio probabitur quod absolute .a. non est. b. per sil logismum expositorium. Dices igitur non poterit probari di stinctio aliqua ex nam rei inter essentiam diuinam et proprie¬ tatem relatiuam cum identitate reali quod est contra dicta in superioribus.

¶ Respondeo. vbicunque ponam contradictoria predicata verificari de aliquibus / seu pro aliquibus ponam consequenter illa habere distinctionem vel non identitatem essentialem: et vbicunque ponam distinctionem realem propter verificationem contradictoriorum ponam distinctionem essentialem nisi fides et ecclesia que me necessitat ad ponendum illa predicata contradictoria necessitet me ad fatem dum ibi identitatem essentialem. et tunc ponam distinctio nem realem: nisi fides et ecclesia que necessitat me ad concedendum illa contradictoria: obuiet distinctio ni reali. et tunc ponam distinctionem ex natura rei minorem distinctione reali. Nunc autem ita est de essen tia et proprietatibus relatiuis patet an. sed non est ita de essentia et aliqua ratione seu perfectione essentiali et con muni: quia nichil realiter conceditur de essentia quod sit falsum de perfectione aliqua communi personis.

¶ Preterea. Ad hoc videtur Augustinus. 7. de trica. 2. Eo quippe filius quo verbum: non eo verbum quo sapientia: eo vero sapientia quo essentia. Ecce quod Augustinus concedit identitatem aliquam essentie ad sapientiam quam negat persone vel proprietatis ad essentiam. sed non negat indentitatem realem essentie ad relationem. igitur alium gradum et modum identitatis. sed si essentia et sapinia distinguuntur formaliter ex natu ra rei equaliter esset distinctio essentie ad relationem et a sapientia: igitur.

¶ Confirmatur. commentator. 12. metha phisice commento. 30. Multiplicitas in deo non est: ni si in intellectu non in re et dispositio et dispositum in deo reducuntur ad vnum in esse et duo in considera tione.

¶ Preterea. Ad hoc sunt rationes quibus in fra distinctione. 35. probatur quod deus non intelligit nec producit diuersas creaturas per vdeales rationes distinctas formaliter in ipso ex natura rei¬

¶ Preterea. sequitur iuxta argumenta aduesarie par tis quod in deo ex natura rei distinguuntur esse substantiam et esse vitam et esse intelligentiam et esse dilectionem. Sit igitur. a. ille gradus positiuus in deo secundum quem formaliter est substantia: et .b. gradus formalis secundum quem precise est vita: et .c. intelligentia: et. d. volun tas vel dilectio. tunc sequitur quod in deo sit formaliter gradus essendi imperfectus et diminutus. probatur. Ille gradus essendi est diminutus / et imperfectus per quem et secundum quem formaliter habens ipsum non est forma liter bonum / nec intelligens / nec volens: et qui haben ti ipsum non dat ex se formaliter esse bonum vel esse intelligentem .a. est huiusmodi secundum aduersarium alioquin frustra additur. b. c. d. igitur. Maior probatur. tum: quia si non dat esse ex se esse formaliter bonum et intelligentem: igitur non dat ex se formaliter bene esse plene et perfecte: nec per ipsum formaliter est habenti ipsum bene plene / et perfecte: igitur non est in se et ex se formaliter bonum et plene perfectum. tum: quia si non dat ex se formaliter esse bonum et intel iectiuum: igitur non est in se et ex se formaliter esse bo num et intellectiuum: igitur non est in se et ex se formali ter gradus essendi perfectus. alioquin circunscripto esse intellectuali et beato intelligeretur deus ens vniuersaliter perfectum.

¶ Confirmatur. Intellectus creatus videns precise .a. gradum per fectionis non videndo. b. c. d. quod est possibile per aduer sarium. Aut videt obiectiue gradum perfectionis supremum et simpliciter et vniuersaliter perfectum aut non. Si primum. igitur cum nullum gradum essendi alium nec aliam rationem essentialem in deo videat. sed videat praecise et indistincte .a. cum circumscriptione esse beati et esse intellectualis: sequitur quod habens. a. et per .a. formaliter et secundum .a. formaliter in gradu perfectionis supmo et in gradum essendi perfectissimo: igitur frustra addun tur alii gradus ad perfectionem diuinam Si secundum: igitur .a. est gradus essendi in se et ex se forma liter diminutus et dans ex se formaliter tantum esse perfi ctum secundum quid.

¶ Confirmatur .a. gradus non est in se / et ex se formaliter magis perfectus: nec maior perfectio nec etiam dat ex se formaliter esse magis perfectum quam si per se esset secundum ymaginationem: sed tunc non esset gra dus essendi perfectissimus: nec daret formaliter habenti ip sum esse perfectum in summo gradu: igitur.

¶ Preterea sequitur quod in deo ratio intelligentis et volentis / seu gradus dans formaliter esse intelligens et volens esse in se et ex se formaliter: et nobilior et perfectior quam esse subiantie / vel esse vt te: seu gradus dans formaliter huiusmodi esse. Consequens est falsum: quia in deo essent gradus perfectionis inequles: si vnus esset perfectior: igitur alter esset imperfectior / et innobilior et excederetur / quod derogat perfectioni diui ne. consequentia probatur: quia ille gradus essendi / seu perfectionis est in se formaliter nobilior: qui ex se formaliter dat esse vi tam perfectissimam beatissimam: et qui est in se et ex se for maliter intelligentia beatissima. quam ille qui non sic patet quia si alterum est in se et ex se formaliter eque nobile et perfe ctum in summo: igitur frustra additur ratio / seu gradus vite vel imtelligentie vel volitionis ad hoc vt tale ens sit vniversaliter et sum me perfectum

¶ Preterea sequitur quod in deo est formaliter aliquis gergodus essendi qui ex se formaliter potentialis et actuabilis per actu et gradum perfectionis vlteriorem. consequens repugnat puro actuis et diuine summe actualitati: quia talis gradus esset perfectibilis per gradum actualiorem. consequentia probatur: quia graodus per quem et secundum quem deus formaliter constituitur in esse subitantie vel in esse vite praecise non es ex se et per se formaliter esse sapine et intelligentie et volitionis Sed habet esse huiusmodi per gradum essendi additum et distinctum igitur ille gradus dans esse substantiam est ex se formaliter gradim contrahibilis et determinabilis per alterum gradum perfectionis vlteriorem. igitur potentialis respectu illius

¶ Confirma tur. si in petro animalitas / et humanitas distingueretur ex non rei animalitas esset gradus imperfectus et potentialis ex eo quod esset contrahibilis / et determinabilis per gradum vlteriorem determinatiorem et distinctiorem. igitur similiter in proposito. quic ibi reperiuntur gradus distincti ex nam rei secundum suas rationes formales in re per aduersarium. Ad idem sunt rationes / quibus infra distin. 35. vbi arguitur specialiter de ydeis. vde intellec Contra primo specialti: tu et volu tate: quia intellecius / seu intelligere est principium alicuius emanationis et productionis scilicet filii cuius non est principi um voluntas seu velle et econtra. Uoluntas seu velle est prin cipium emanationis et productionis spiums sancti non inte lectus: probo multipliciter.

¶ Primo quia filius producitur par actum dicendi ex memoria pasterna: non autem spiums sanctur

¶ Secundo. si equaliter producuntur per intellectum / et volunta tem: et per intelligere et velle non est ratio quae re filius ex vi emanationis et originis dicatur verbum et ars et sa pomima: et spussanctus dicatur appropriate amor / et charitas et donum magis quam econtra: quod est contra magistur primo libro disti 0. et distin. 34. Et contra August. 15. de trini. capi no6.

¶ Tertio. Si intellectus et voluntas sunt equa liter et vniformiter principium filii / et spums sancti non est ratio quare filius dicatur produci naturaliter et spums sanctus libere. et tamen secundum magistrum lib 1 distinc. 5. cap 1 ilius generatur nam non voluntate. Et allegat ibi Ate gusti. et distin. 13. dicit quod spunssanctus non diciturfilius quia non procedit quo modo natus: sed quomodo datus. vel vt donum. vt allegat Augusti. 5. de itini. cap. 17. nec sufficit dicere quod distinguitur secundum rationem: quia distinctio rationis non praesupponitur: nec exigitur ad productionem realem: sed distinctio emanationum diuinarum exigit distinctionem intellectus et voluntatis: et quia non magis nec aliter distinguerentur intelletus / et voluntas quam intellectus et intelligere vel intelligens nec sapien tia / et amor quam sapinia et sapiens.

¶ Quarto. sequitur quod in diuinis non erunttm due persone producte / sed infinite vel vna tantum. Probo. producens per vnum et idem omnino formale principium plura supposita eiusdem nature non determinantur ex se ad certam pluralitatem producendorum. patet per inductionem tam in agente equiuoco quam vniuoco. Et confirmatur: quia si idem omnino principi um est productiuum plurium suppositorum eiusdem natu re equae perfectorum virtus sua non est exhausta per vnam productionem. Nec vnum illorum productorum adequat potentiam illius principii productiui: igitur pari ratione nec rel quum. igitur quantum est ex se potest in infinita.

¶ Quinto. sed tur quod productiones / et emanationes in diuins non sunt ab terius rationis. consequens est falsum: quia filius posset dici spunssam ctus et econtra. Probatio consequentie: quia non sunt productiones alterius rationis: nisi principia per se formalia productiua earum vel nisi termin formales sint alterius rationis: sed essen tia quae est terminus formalis vtriusque productionis est vna formaliter: igitur.

¶ Confirmatur octauo methaphisice. si materia est vna et agens est vnum: effectus erit vnus sed persone diuine non sunt diuerse: nec alterius rationis propter diuersitatem passiui principii. igitur propter distinctio nem principiorum productiuorum. Et confirmatur. Relatio nes non sunt alterius rationis: nisi propter fundamenta vel terminos praesuppositos.

¶ Sexto. De intellectu diuino et voluntate verificantur contradictoria. probo. Intel lectus diuinus esset principium intelligendi et dicendi verbuet generationis filii: si intellectus et voluntas distigueren tur sed voluntas non esset principium huiusmodi: si intellectus et voluntas distinguerentur et econtra voluntas esset principium volendi et spirandi: si intellectus / et voluntas distinguerentur: sed intellectus non est principium huiusmodi si intellectus et voluntas distinguuntur. Ecce quod predicata contradictoria licet conditionata attribuuntur illis et illa totalia predicata secundum eandem conditionem comditionata sunt contradictoria.

¶ Secundo principa liter arguitur de intellectu et voluntate: quia deus intelligit ma la: et non vult mala: igitur intelligere et velle in deo non sunt omnino idem. Consequentia probatur suprea distin. 10. arguendo contra secundam conclusionem.

¶ Tertio. Deus necessario / et naturaliter intelligit quicquid intelligit: sed non necessario et naturaliter vult quicquid vult: sed mu ta vult libere et contigentur. igitur. Prima pars probatur quia si aliquod intelligibile intelligit quod posset non intelligere: igitur potest fieri nesciens et ignorans: et aliquod inteligibile possit eum latere. Declaratur hoc: quia deus natu liter et necessario intelligit sortem sed non naturaliter et necessario intelligit sortem: sed non natural tter et necessario vult et diligit sortem: igitur non omnino vniformiter: sed aliter intelligit quam diligit. Non autem alietate obiecti: quia omnino idem est: igitur alietate ex par te dei.

¶ Quarto. per intellectum seu per intelligere deus intel ligit non per voluntatem et econtra per voluntatem et per velle vult non per intellectum: igitur. Si dicitur quod per intellectum vult: licet non per se et proprie: sicut per voluntatem Contra: habetur propositum: quia per intellectun per se et proprie intelligit: non per voluntatem: igitur contradictoria de illis dicuntur.

¶ Deinde specialiter de sapinia et bomonitate diuina: contradictoria. enim verificantur de ill probo primo: quia esse formaliter sapientiam infinitam non esse formaliter sapinam infinitam ita contradicunt et repugnant: sicut absolute esse sapientiam et non esse sapientiam: sed sapina infinita est formaliter sapientia infinita: et sapinia infinita non est formaliter bonitas infinita. probo: quia sequitur quod sa pientia in communi esset formaliter bonitas in communi. Consequen tia ista patet: quia infinitas non destruit formalem rationem partectionis cui additur eum sit eius gradus per fectissimus: sed consequens illud est falsum. Tum. quia omnis sapientia esset bonitas. tum: quia in diffinitione sapientie in com muni non cadit bonitas: nec econtra.

¶ Secundo. Non est eadem formalis ratio seu diffinitio bonitatis infinite et sapientie infinite. igitur non omnino idem est in re sapientia infinita / et bonitas infinita. Antecedens patet: quia aliquae est ratio formalis bonitatis absolute et sapinie: sed ratio bomintat infinite includit rationem bonitatis absolute. Consequeter tia probatur: tum. quia formalis diffinitio indicat formalem quidditatem: igitur si eadem est formalis quidditas bonitatis et sa dientie infinite sequitur quod eadem est diffinitio formalis huius et ila lius. tum: quia sit .b. diffintio bonitatis infinite. Tunc sic bonitatis infinite est. b. diffinitio: sed sapientie infinite non est .b. diffinitio: magiter.

¶ Tertio. Sapina creata magis assimilatur sapientie diuine quambonitati divine: et magis eam imitatur. probatur. homo sapiens non bonus secundum quod sapiens magis assimilatur sapientie diuine quam bonitate et magis est vestigium et repraesentatio divine sapientie quam bonitatis. et econtra. homo simplex non lteratus sed bonus / et iustus magis assimilatur bonitati diuine quam sapientie: et magis am imitatur et magis est eius vestigium et repraesentatio.

¶ Quarto. Aliqui effectus non equaliter nec vniformiter attribuuntur bomonitati diuine et sapientie vel iusticie vel potentie diuine. Nec equaliter et vniformiter in illis relucent: nec equaliter sunt exem plar illorum effectuum. probo: quia secundum iusticiam punit et de nat: et secundum bonitatem et minam parcit et remittit et saluat magis quam econtra. Pena etiam et punitio magis repraesentant diuinam iusticiam quam minam: sed remissio peccati econtra.

¶ Confirmatur. Mina et bonitas dei ab alie homine magis diligitur / et commendatur quam eius iusticis et econtra. eius iusticia ab aliquo magis timetur quam eius bo nitas. igitur contradictoria verificantur de istis

¶ C firmatur. Amor et bonitas appropriantur seu appro priate attribuuntur spiritui sancto non sapientia: sed filio et econtra. Deinde de rationibus essentialibus quae sunt ra tio substantie / ratio vite ratio intelligentie: et generaliter de perfectionibus attributalibus Primo si huiusmodi rationes seu perfectiones essentiales sunt omnino idem in deo: sequitur quod quaecunque creatura participat diuinam essentiam secundum rationem et perfectionem substantie participaret eandem secundum esse vi te et intelligentie: et quicquid participaret diuinam essentiam secundum rationem vnius perfectionis simpliciter participaret eam secundum quamlibet perfectionem diuinam ad extra conicabilem et cuicumque conicaretur diuina essentia secundum hanc perfectio nem simpliciter comnunicaretur secundum quamlibet. Et quantum creatura quae cunque accederet et propinquaret ad deum vt est substam tia equaliter et vniformiter accederet ad deum: vt est vita et intelligentia. Consequentia patet: quia ex quo quaelibet huiusmodi perfe ctio est omnino idem cuilet huiusmodi perfectioni in deo non stat fe vnam communicari seu participari diuinam essentiam: nisi vniformiter participetur et communicetur secundum quamlibet. alioquin contradictoria verificarentur de illis. Falsitas consequentis patet. Cum enim o mnes creature participent perfectionem diuine essentie: quaedam participant secundum esse: non tamen secundum esse vite vel intelli gentie.

¶ Confirmatur. sequitur quod qualibet creatura quae est vestigi um diuine essentie secundum aliquam perfectionem simpliciter esset es vestigium diuine essentie secundum quamlibet perfectionem simpiciter diuinam consequens est falsum: quia non in qualibet creatura relu cet equeliter et vniformiter qualibet perfectio diuina: quia lapis non est vestigium diuine essentie secundum rationem vite vel intel ligentie: sicut anima: nec ducit eque in cognitionem cuius libet perfectionis diuine qualibet creatura. Nec equaliter repraesentat quasdam perfectiones diuinas quaelibet creatura: et tamen creatura ducit in noticiam illius cuius est vestigium.

¶ Secundo. sequitur quod nulle creature create excederent se essentialiter secundum perfectiones alterius rationis in ipsis. consequens est falsum: quia anima asini secundum esse vitale excedit essentialiter lapidem: secundum esse substantie in lapide. con sequentia probatur: quia si deus secundum omnino idem est ens et substantia et vita: igitur vt supradictum est quamcumque perfectio nem diuinam participat .a. creatura participat .b. creatu ra: nec plures perfectiones diuinas participat .a. quam .b. nec vni communicatur diuina essentia secundum plures parfectiones quam alii: licet forte .a. intensius participaret illam quam .b. igitur .a. et .b. non excedunt se essentialiter secundum perfectiones essentiales alterius rationis. 2. enim et. b. mensurantur essentialiter ex participatione di uine essentie. Participatio etiam eiusdem perfectionis essentialis intensior et remissior non arguit participationem alterius rationis: nec excessum essentialem: quia indiuidua eiusdem rationis inequaliter participant interdum eandem rationem perfectionis.

¶ Tertio. Cum vnitate diuine essentie stat pluralitas huiusmodi perfectionum essentialium attributalium. Dicuntur enim plu res perfectiones divine et plura attributa. Non sic au tem dicuntur essentie diuine vel deitates pluraliter.

¶ Confirmatur: quia sapientia diuina est attributum sum ptum ab aliquibus creaturis a quibus non est assumptum attributum bonitatis. Probo: quia perfectiones diui ne huiusmodi ideo dicuntur attributa: quia ex creaturis attribuuntur deo. Sapina autem accipitur ex sapientiis creatis circumscripta imperfectione: et bonitatis attribu tum accipitur ex bomonitatibus creaturarum abstrahendo ab imperfectione.

¶ Quarto. per Dam. li 1 cap. 4. Si bo num / si iustum / si sapiens / et si quacumque alia dixeris: non naturam dicis: sed ea quae circa naturam.

¶ Confirmatur: quia deus di citur habere sapinam: et sapinia dicitur esse in deo: non autem dicitur quod deus habet deum: nec quod essentia est in essentia.

¶ Ad primum. negatur assumptum Nullius enim producti diuinus intellectus est principium: quin eiusdem voluntas diuina sit principium. quia nec in nobis talia contradictoria praedicata conueniunt intellectui / et voluntati. Tam igitur intellectus quam voluntas quae est in patre: vel qua est pater est principium filii: et intellectus / et voluntas quae est in filio: vel filius est principium spuns sancti.

¶ Ad primam et secundam probationem assumpti dicendum quod filius dicitur produci per actum dicendi a memoria prrina: non autem spums sanctus: et dicitur verbum / et ars / et ei appro priatur sapinia. Sporstuns autem sanctus dicitur procedere non nasci: et dicitur donum. etc. non quia filius producatur per intellectum non per voluntatem: et spumssanctus econtra. Magister enim diligen ter inquirens differentiam et rationem differentie inter productionem secunde persone et tertie. et ad hoc adducens dicta sanctorum distin. 13. non ponit differentiam productionum / vel productorum per hoc quod intellectus sit principium vnius et voluntas alterius: sed quia hoc est generatio et illa spiratio et hoc productum est talis persona et illud productum est talis persona. Uerum quia illa distinctio personarum et emanationum quae non potest a nobis sufficienter co gnosci et explicari comparatur et assimilatur et proportionatur conuenientius productioni verbi seu noticie in nobis: et productioni amoris. vt pater aliquo modo se habeat vt memoria ecunda: id est vt intellectus in plena et proxima et immediata poten tia ad producendum verbum. Et filius in diuinis procedat a patre: vt in nobis verbum a memoria et spiritus sanctus a patre: et filio procedat quodam modo proportionabiciter sicut amor in nobis mediante noticia: ideo ex comparatione et proportione ad ea que sunt in creatura rationali: et ex natura talium producto rum sancti spum sancto illuminati per quandam appropa tionem attribuunt filio sapientiam esse et arten. et spe ritui sancto amorem esse et donum et bonitatem. Aut forte hec propositio est magis per se et propria. intelle ctus dicit verbum quam ista propositio voluntas dicit verbum quia si in deo et in nobis esset distinctio potentiarum et a ctuum hec productio solum vel primo et principaliter conueniret intellectui: et illa voluntati. Peridem ad tertiam probationem. Si ab aliquo sancto reperiatur dictum quod filius producitur naturaliter non libere. spiritus autem sanctus econtra. Quod etiam magister dicit distin. 6 filium produci natura non voluntate: intelligit quod non voluntate praecedente vel temporaliter antecedente et superue niente quo modo in nobis est quod prius volumus age re vel generare quam agamus. et sic accipiebat Eunomius hereticus: contra quem loquitur

¶ Ad quartum. nega tur conequentia. Ad probationem. potest dici quod non est omnino idem principium illorum productorum / et illarum emanationum: quia filius non producitur a filio: sed a solo patere. spiritussam ctus autem a patre et filio.

¶ Item maior conceditur si sint plura supposita eiusdem nature secundum speciem et non secundum nunerum sed in proposito falsa est: quia natura diuina ex se ipsa determinatur ad certum numerum personarum scilicet trinitatem. Alle etiam productiones sunt quasi alterius rationis. Pater enim / et filius et spiritus sanctus magis intelliguntur quasi supposita alterius rationis: quam si essent tres filii.

¶ Ad quintam negatur consequentia Ad probationem. sufficit quod termini producti sint alterius rationis. Principia etiam aliqua sunt alterius rationis: quia filius cum patre est alterius rationis a solo patre

¶ Ad confirmationem. Illud procedit de productioni bus naturalibus et materialibus in diuersstate essen tiali / et de principio productiuo totali. Tilius autem concurrit ad productionem spiritus sancti

¶ Ad con firmationem Termin sunt quasi alterius rationis scilicet e sone non tamen oportet alteritatem rationis procedere quasi naturaliter et causaliter in absoluto fundamento et te mino alteritatem rationum.

¶ Ad sextam: negatur assum ptum. Ad probationem. Si sint propositiones ypotheti ce conditionales / sicut videntur accipiende / vtraque con ceditur sed hoc non est verificari contradictoria pred cata de intellectu et voluntate: nisi in quadam similitu dine et figura loquendi: sed est ex quodam anteceden ti implicante contradictionem inferre contradictoria praedicata de intellectu et voluntate: sic etiam possent in ferri de ipso eodem intellectu. vt dicendo. intellectus non esset principium intellectionis: si distingueretur realiter al anima / vel ab intellectu: et intellectus esset principium intel lectionis si distingueretur realiter ab anima / vel ab intel lectu: igitur intellectus non est intellectus: non valet: quo in illis praemissis non enunciantur contradictoria pred cata de eodem. Iste enim non contradicunt. si intelle ctus et voluntas distinguuntur intellectus est principium intellectionis: et si intellectus et voluntas distinguuntur non est principium intellectionis: quia vtraque est vera. si vero dicte propositiones sumantur non ypothetice sed vt sunt propositiones cathegorice de extremo conditionato: sic propositio affirmatiua est falsa: quia importat quod esse principium intellectionis conuenit intellectui: et sub talius cum tali etiam conditione / et ita exigeretur duplex veritas scilicet veritas primarie affirmationis / et veritas conditionis. vel importatur quod primaria affirmatio non est vera nisi impona tur sequens conditio sed est vera cum illa conditione. Pa s autem negatiua vt est cathegorica de conditionato ex tremo scilicet voluntas non est principium intellectionis si intel lectus et voluntas distinguutur posset intelligi habere plures causas veritatis vna causa foret quod voluntas non est principium intellectionis: et hoc est falsum. Alia est: et licet sit principium intellectionis: non tamen cum positione et veritate talis conditionis: et sic est verum. Si vo intelligitur negatio vtriusque primarie scilicet affirmationis / seu compositionis et apposite conditionis. vel si intelligitur nega tio primarie compositionis: et conditio apposita intelligatur tanquam determinatio et conditio negationis adhuc vide tur falsa.

¶ Ad secundum principale dictum est en. distin. 10.

¶ A tertium accipiendo itelligere pro iudicatiue cogno scere negatur prima pars. si accipitur pro absoluta apprehensione / vel inspectione abstrahendo ab assentire / et iudicare non valet discursus ad concludendum quod diuinum intelligere non sit simpliciter / et absolute diuinum velle quia deus naturaliter et necessario diligit se: et contingenter amat creaturam per omnino eundem actum. sic et naturaliter / et necessa rio apprehendit: non autem necessario iudicat. Soli. igitur se quitur quod non vniuersaliter deum intelligere hoc est deum na turaliter et necessario velle hoc. Et patet responsio ad istud ex dictis ad argumentum praecedens distinct. 10.

¶ Ad quartum. Una est eque vera vel falsa sicut alia: sed vna non est eque per se et propria enunciatio. Ex hoc autem non sequitur nisi differentia conceptuum et praedicabilium quia sequitur veritas rei: sed perseitas et proprietas loquen di sequitur interdum conceptus. Deinde ad ea quibus argui tur de sapientia et bonitate negatur assumptum sumen do sapinam et bonitatem diuinam personaliter et significatiue

¶ Ad primam probationem. Per idem argueretur quod sapientia diuia non est realiter biumoitas diuina: quia sapientia in com muni esset bonitas in communi: igitur omnis sapinia esset realiter bomi tas. Per idem etiam argueretur: quod quidditas et essentia dei non est formaliter substantia dei: quia quidditas et essentia in communi esset formaliter substantia in communi: igitur omnis quidditas / et est sentia esset formaliter substantia: igitur quidditas accidentis esset: substantia Est dicendum igitur quod ly formaliter potest accipi vl distinguitur contra esse tale precise causaliter et virtua liter. Ut sol non est formaliter / sed virtualiter calidus. vel vt distinguitur contra esse tale eminenter et equiualenter. vt deus est omnia. et qui habet deum: habet omnia: non formaliter / sed eminenter / et equiualenter / et per quandam continentiam perfectionalem. vel put distinguitur contra esse tale improprie: et methaphor ce / et in figura et similitudine et repraesentatione et significatione vt vrina est sana non formaliter sed significatiue: et ymago equi dicitur equus: non formaliter sed repraesentatiue: et tempus dicitur sanum non formaliter sed quasi effectiue et dispositiue: et dies dicitur leta: non formaliter sed mensuratiue. Et Christus dicitur petra agnus / leo: non formaliter secundum proprietatem sed secundum similitudinem. et pratum dicitur ridere methaphorice: et sic concedo quod sapientia infinita est formaliter bonitas infinita. Alio modo vt distinguitur contra esse tale materialiter. vt hec ymago dicitur lapideavel aurea. Et his modis ly formaliter est determina tio methaphisicalis: et est terminus sincathegoreum maticus prime intentionis. nec facit propositionem esse de actu signato: sed exercito: nec facit terminos teneri materialiter / vel simpliciter. Alio modo vt esse formaliter huiusmodi sit esse huiusmodi per se primo modo: et sic ly formaliter est determinatio logica: et est terminus secunde intentionis: et facit terminos teneri simpliciter / vel materialiter: et propositionem esse de a¬ ctu signato vt sit sensus. hoc predicabile bonitas infinita predicatur per se primo modo de hoc subiecto sapientia infinita. vel sit sensus. hec praedicatio est per se primo modo. sapientia infinita est bonitas infinita et in hoc sensu impertinens est ad distinctionem sapien tie et bonitatis diuine: quia cum omnimoda identitate in re stat talem predicationem non esse sic formalem. Patet in istis. deus est producens vel productiuus lapidis. etc.

¶ Concesso igitur primis modis quod sapientia infinita sit formaliter bonitas infinita: cum infertur. igitur sapientia in communi est formaliter bonitas in communi: si per hoc intel ligitur quod sapientia absolute loquendo sine additione contrahenti est formaliter bonitas. Conceditur con sequentia: quia est locus ab inferiori vel a parte in mo do: et tunc non valet vlterior consequentia: igitur omnis sapientia est bonitas: quia animalitas rationalis est risibi litas rationalis: non tamen omnis animalitas est risibilitas. si vero per illud consequens sapientia in communi est formaliter bo nitas in communi intelligitur quod hoc predicabile commune sa pientia sit hoc praedicabile commune bonitas: negatur consequentia.

¶ Ad secundam probationem principalis assumpti diffinitionem esse alicuius intelligitur dupliciter. vel eius tamquam obiectine significati / et tanquam rei essentialiter notificate per diffini tionem: et sic negatur antecedens. Alio modo tamquam conce ptus impliciti / cui corresponderet talis conceptus explicitus compositus ex predicabilibus de conceptu implicito per se primo modo. et sic diffinitio et diffinitum non sunt idem. licet significent idem et supponant pro eodem quia non sequitur. homo est animal rationale: et animal ratio nale est diffinitio: igitur homo est diffinitio. vel homo est diffinitum: igitur animal rationale est diffinitum. et sic negatur consequentia nisi termini consequentis sumantur simpliciter

¶ Ad tertiam probationem. negatur antecedens sumen do terminos personaliter. Ad probationem negatur sumende bonitatem dei et sapientiam dei personaliter: licet homo sapient non bonus magis conueniat cum deo in hoc communi praedicabili quid dico esse sapiens: quam in hoc communi quod est esse bonum: et econtra de homine bono illiterato.

¶ Ad quartum. Ac cipiendo attribui diuine sapientie et diuine bonitati pro attributione enunciatiua talis praedicati de tali subie cto: conceditur quod magis proprie et conuenienter fit talis attributio quam illa: et non probatur nisi distinctio praedicabilium. Si vero accipitur pro dependentia vel cau satione vel processu alicuius ab aliquo vt effectus a causa negatur assumptum. Probatio autem procedit primo mo do et quod ex quibusdam effectibus magis possumus in ferre vel cognoscere deum esse iustum quam pium. et ex a liis econtra

¶ Ad confirmationem negatur quod bonitas dei ab aliquo magis diligatur quam dei iusticia: ita quod bonitas dei sit obiectum alicuius dilectionis et diuina iusticia non sit obiectum eiusdem. Potest tamen concedi: quo aliquis magis diligat diuinam bonitatem quam diligat iu sticiam dei vt notetur quod aliquis habet actum dilectionis conformen et conformiter correspondentem huic apprehensioni: deus est pius et non sicui habet actum dilectionis conformen et proportionabiliter correspondenti huic apprehensioni. deus est iudex / iustus: sicut enim sunt vari conceptus intellectus circa idem: ita proportionabiliter co respondent varii actus voluntatis. sicut etiam me vidente animala remotis michi magis notum est illud esse animal: quam michi notum sit illud esse hominem. tamen illud esse animal est illud esse hominem et econtra.

¶ Ad aliud patet ena. Deinde ad primum aliorum per idem arguitur quod non per omnino idem ex natura rei deus est ens et substantia: et spiritus / et vita / et intelligentia. est quod concedunt aliqui: sed contra. Sit enim. a. illud positi uum: secundum quod formaliter est ens: et .b. sit ille gradus per quem / et secundum quem formaliter deus est substantia et. c. ille secundum quem est spiritus: et .d. secundum quem est vita: et .e. secundum quem est intelligentia: et .c. secundum quem est deus Probo quod per. f. et secundu clicet formaliter deus est ens / substantia / spiritus / vita / intelligentia. sic per illud et se cundum illud formaliter deus est ens: per quod et se cundum quod formaliter deus est aliquod positiuum actuale extra nichil: sed per .f. formaliter est huiusmodi: quia .cic. est formaliter positiuum actuale extra nichil. Ultra. Per illud et secundum illud formali ter deus est substantia: per quod et secundum quod deus formaliter est aliquod positiuum non inherens nec natum inherere alteri subiectiue: nec natum de pendere ab alio subiectiue: sed est positiuum per se subsistens: sed. fc. est huiusmodi. Ultra. aut beatus videns. fc. videt formaliter extensum vel extensibile: et hoc non: igitur inextensibile. igitur est spirituale. Ultra. Aut ict in sua precisione est aliquid positiuum beatificabile: aut non. si primum. igitur vita / et intelli gentia. si secundum. igitur deus non est beatificabilis sed quodliet sui.

¶ Respondeo igitur quod creaturam participare diuinam essentiam secundum rationem vel perfectionem vi te et intelligentie: potest intelligi dupliciter. Uno modo quod illud formaliter inexistens deo quod extrinsece participatur vel secundum quod primo deus extrinsece parti cipatur ab .a. creatura est vita et intelligentia et sic conce ditur consequens. Nec sequitur quod .a. creatura sit vi ta: sicut a qualet creatura participatur diuina essentia secundum illud quod est esse immensum / et necessarium et independens: et tamen nulla creatura est huiusmo di. Alio modo quod deus et creatura conueniunt et conmunicant in communi ratione vite et intelligentie: et hoc habet creatura a deo: et sic negatur consequentia et consequens

¶ Creaturam ali Ad confirmationem quam esse vestigium diuine essentie secundum quamlibet rationem seu perfectionem diuinam potest intelligi dupliciter. vno modo quod qualibet creatura in lumine naturali eque euidenter apud intellectum nostram repraesentat et infert quanlicet denominationem perfectionis quae vere conuenit / et attribuitur deo: et sic negatur consequentia: immo euidentius et magis notum est intellectui nostro ex creaturis deum esse substantiam spiritualem et necessariam quam esse substantiam infinite potentie formaliter vel esse libere contingenter actiuam / et cognitiuam distincte singularium et futurorum. Eadem etiam de nominatio perfectionis simpliciter euidentius natu raliter apud intellectum nostrum ostenditur et arguitur ex quibusdam creaturis quam ex aliis: sicut quod deus sit inteliectiuus: et potentie libere / et iustus rector / magis infertur ex his que nouimus in creatura rationali: quam ex his que nouimus precise de lapide. Alio modo quod quelibet creatura est tale vestigium / et talis impressio facta a deo: et sic representans deum quod in deo nulla est realiter perfectio: cuius illa creatura non sit vestigium: et sic conceditur consequens ymo quantum est ex natura rei apud intellectum potentem sufficienter cognoscere primam causam / et primum artificem ex opere suo: ex qualet creatura natum est ostendi et argui primam causam esse vniuersaliter perfectam. Quod autem non possumus nunc hoc prouenit ex defectu intellectus nostri improporcionati ad sufficientem cognitionem creaturarumi et prime cause ex creaturis.

¶ Ad secundum. negatur consequentia. Ad probationem cum infertur. igitur quamcumque perfectionem diuinam participat .a. creatura participat .b. creatura Si intelligitur quod in quocumque predicato attributo secundum denominationem perfectionis simpliciter conuenit vna creatura cum deo conuenit et quelibet creatura. Negatur si intelligatur quod quecunque perfectio simpliciter / quae est realiter deus vel in deo participata extrinsece et causaliter ab vna creatura participatur extrinsece a qualiet creatura conceditur: nec in deo est multitudo perfectionum distinctarum: quarum vna portio minor participetur ab hac creatura: et maior portio participetur ab alia creatura secundum vnicam eandem simplicem perfectionem participant causaliter extrinsece om nes creature tamen inequaliter et vna perfectius / et inten sius quam alia: et secundum plures denominationes communes deo et creature qua non inferunt imperfectionem in eo de quo verificantur: sed potius imperfectionem in eo cui non con ueniunt vel cui repugnant. Et cum dicitur quod participa re eandem perfectionem intensius non arguit participationes alterius rationis.

¶ Respondeo. Uerum est participare intensius secundum participationes pas siuas realiter eiusdem speciei: et secundum gradus sue enti tatis realiter eiusdem speciei. Si vero participationibus / et gradibus realiter alterius rationis specifice licet eiusdem rationis generalis et communis negatur illud.

¶ Ad tertium. negatur quod in deo formaliter sit pluralitas realis perfectionum: sed dicitur ibi pluritas secundum equi ualentiam et eminentiam et virtualem continentiam quia deus est talis perfectio infinita / qua equiualet infinitis perfectionibus absque imperfectione: et que continet virtualiter et eminenter omnem perfectionem et omne praedicatum non inferens imperfectionem et requisitum ad perfectionem entis vere deo attribuitur. Et ita est forma liter ex parte dei: et deus est formaliter tale ens: sicut veritas illius praedicationis exigit et signat: et illa perfe ctio infinita explicatur per varia predicata significantia parias perfectiones in creaturis: igitur de diuina perfectio ne loquimur interdum pluraliter: quia explicando eius perfectionem intelligimus illam variis conceptibus quasi illis corresponderent plures perfectiones.

¶ Ad con firmationem. Ly sapientia stat ibi simpliciter. attributum enim est terminus secunde intentionis: quia non sequitur. Deus est iusticia: et iustus et iusticia est attributum: igitur deus vel deitas est attributum: et hoc sonat nomen attribu ti. Predicatum enim proprie attibuitur et ita solum a guitur distinctio praedicabilium.

¶ Ad quartum. Dam. intendit quod huiusmodi praedicata. secundum conceptus quos habe mus nunc in via eis correspondentes non praedicantur de deo in quid: sed quasi in quale / vel relatiue ad aliud. licet non significent qualitates additas deo: signant tamen diuinam naturam non absolute sed in habitudine ad creaturam.

¶ Ad confirmationem. Alle locutiones non sunt proprie secundum Anselmum monolis. 16 dicentem. summa natura non proprie dicitur quod habet iusticiam: sed quod existit iu sticia. Alle ergo modus loquendi de diuina perfectione su mitur ex modo loquendi de perfectionibus creaturarum secundum eandem denominationem. et ex modo intelligendi diuinam perfectionem proportionabiliter variis conceptibus sicut intelligimus perfectiones creaturarum. habemus enim quendam conceptum de substantia: cui quasi subiecto attribuimus tanquam praedicata varios conceptus quasi abstractiuis illorum conceptuum corresponderent diuerse forme. Dicendum igitur quod non magis verum est deum habere iusticiam quam econuerso iusticiam habere deum: licet vna lotutio sit magis impropria per accidens quam alia. An hec praedicatio sit in quid et per se pri Bubium mo modo. Deus est sapiens / beatus / bonus / iustus. etc. Et arguitur primo ad vtramque partem per ra¬ tiones illorum qui sibi in hoc aduersantur. Et arguitur primo uod sic per Anselmum monolis. 16 dicentem. Cum summa natura dicitur existens iusticia: non dicitur qualis est: sed quid est. qua re sequitur quod cum dicitur iusta non dicitur qualis sit. sed quid sit. quapropter cum queritur de illa quid est non miius congrue respondetur iusta quam iusticia.

¶ Secundo. Aliter praedicatur concretum de eo de quo abstractu predicatur quam de eo de quo non praedicatur suum abstra ctum. patet. quia esse quantum aliter predicatur de linea: ali ter de substantia. Sed esse sapiens sic predicatur de deo: quod deus est essentialiter sapientia. De homine autem vel angelo non predicatur sapientia: igitur et si praedicatur esse sapiens de homine vel angelo in quale non pradicatur de deo in quale sed in quid.

¶ Tertio. Conceptus sapientie praedicatur per se primo modo de aliqua creatu ra accidentali: igitur de sapientia increata quae deus est. Antecedens patet: quia est genus vel species in predica mento qualitatis. Consequentia probatur. Tum quia est eque abstrahibilis a sapientia icreata: sicut a qualitatibus creatis tanquam a suis per se singularibus: igitur equae per se predicabilis de hoc: sicut de illo et eque per se est commu nis his et illis. Tum. quia non minus essentialiter est sapien tia ipse deus quam forma accidentalis: quae est qualitas men tis: quia deo non minus per se repugnat insipientia: quam creature cuicunque.

¶ Quarto. Esse sapiens non minus per se / et in quid praedicatur de .a. si .a. est essentialiter sapientia quam faceret si .a. includeret sapientiam tan quam partem sui: sed tunc praedicaretur per se primo modo quia conuenienter esset pars diffinitionis formalis exprimens partem quidditatis: igitur.

¶ Quinto. Conceptus simplex absolutus non relatiuus / nec connotatiuus / nec negatiuus significans totam quidditatem rei pre dicatur in quid de illa re demonstrata. Hoc enim suffitit ad hoc quod conceptus sit quidditatiuus: sed conceptus sapientie est huiusmodi respectu diuine essen tie: igitur.

¶ Sexto. Conceptuum omnino eandem rem importantium et non diuerso modo grammaticaliter vel logicali. Si vnus est quidditatinus illius rei et ali us: quia non est maior ratio de isto quam de illo. Sed conce itus entitatis / et conceptus subientie et conceptus sapientie sunt huiusmodi respectu dei. Omnino enim idem exprimunt ex perte dei: igitur.

¶ Septimo. Esse sapientem vel sapien tiam est per fectionis simpliciter: sicut esse deum: igitur esse er se sapientiam non minus est prerfectionis simpliciter igitur magis per se esse sapientem vel sapientiam est non mi ius perfectionis simpliciter: igitur maxime et summe per e esse sapientem vel sapientiam non minus: immo magis est perfectionis simpliciter: quia hoc est maxime et summe perfecte: seu modo summe perficto esse sapientem vel sapientiam: igitur attribuendum est deo: alio quin esse sapientiam conueniret deo non summe perfecte: sed cum carentia cuiusdam gradus per fectionis.

¶ Octauo. Unius / et omnino eiusdem rei sim alicis absque omni diuersitate impossibile est esse plures conceptus absolutos proprios: quorum vnus sit idditatiuus: et alius non quidditatiuus sed denomi natiuus. non predicabilis in quid / sed in quale etiam essentiale: quomodo differentia dicitur predicari per e primo modo: tamen in quale de diffinito: igitur si dei tatis conceptus est quidditatiuus huius rei: sequitur quod conceptus sapientie summi et infinite erit quidditatiuus Ancecedens probatur primo: quia si potentia eadem et obiectum idem: igitur conceptus qui est effectus dem. Aliter perit via probandi vnitatem effectus. Secundo. qua ratione duo et infiniti: ex quo enim res est omnino simplex non est ratio quaere reducantur. ad certum nunerum.

¶ Tertio. res non est cognoscibilis intuitiue ab vno intellectu distincte: nisi vnica visione secundum speciem: igitur nec abstractiue.

¶ Quarto. Impossibile est eidem rei simplici esse duo similia: quorum neutrum sit al teri simile. Sic autem esset: quia conceptus est similitudo et similis ei cuius est. illi autem conceptus essent dissimiles. arguitur primo: quia esse sapientem In oppositum non conuenit creature ratio nali per se primo modo: igitur nec deo. Consequentia probatur: quia dicitur de illis vniuoce.

¶ Secundo. hec praedicatio deus est sapiens: non magis esset attributalis: quam ista. deus est substantia. probo: quia praedicatum esset eque quidditatiuum. et vtrunque equaliter est abstractum a creaturis aliquibus et attributum deo.

¶ Tertio. pro positio composita ex terminis concretis est indifferen ter in quid vel in quale siue abstractis suorum termino rum corresponderent distincta realiter in eodem sup posito / siue corresponderet omnino idem in re simplici sed si in deo deitas et sapientia essent realiter distincta hec propositio deus est sapiens non esset in quid. sed denominatiua in quale: igitur et nunc. Maior probatur: quia tale predicatum concretum vniuoc et predicatur hic idem vt esse sapiens vniuoce dicitur de deo / et ange lo.

¶ Confirmatur. praedicatio primi modi in concreto est vera per se tali perseitate: quod ipsa esset indifferenter vera tali perseitate: si abstractis corresponderet in re distinctio. vt sortes est homo vel animal. Sic autem non est de istis. deus est sapiens / bonus / iustus / beatus / etc.

¶ Quarto. Esse sapientem vel iustum non pre dicatur de deo tali perseitate quali predicatur diffinitio vel pars diffinitionis de diffinito: igitur non predi cantur de deo in quid et per se primo modo. Conse quentia patet: quia hoc est predicare per se primo modo Antecedens probatur primo. quia huiusmodi predicata attributalia non cadunt in diffinitione forma li deitatis: quia pari ratione omnia. et ita diffinitio componeretur ex infinitis: quod est superfluum. nec ipsa notificaret.

¶ Secundo modo. quia in terminis concretis diffinitio et pars diffinitionis sic formalis praedicantur de dif finito: quod si per impossibile corresponderent distincta abstractis illorum concretorum adhuc illa predicatio concreta foret in quid / et per se primo modo. patet. in ista. sortes est homo / animal / substantia. sed si deita ti et sapientie corresponderent distincta. hec non esset in quid. deus est sapiens. igitur. nec ratio impeditur ex eo quod arguitur ex ypotesi impossibili. probo: quia non minus est impossibile poni distinctionem realem entitatis sub stantialiter spiritualitatis in deo quam deitatis et sapientie: sed primo impossibili posito adhuc ista esset in quid. Deus est ens substantia: igitur si est modo in quid hec deus est sapiens adhuc esse in quid: si per impossibile esset distinctio deitatis / et sapientie.

¶ Quinto. Illa propositio non est vera primo modo per se: quae ad hoc quod sit vera: non requirit per consequentiam for malem: quod res significata per predicatum sit quidditas vel pars quidditatis rei significate per subiectum: immo quae nata esset esse vera: quantum est ex formali significatio ne / et consequentia terminorum si res significata per pre dicatum non esset quidditas nec pars quidditatis rei si gnificate per subiectum sic est de ista. Deus est sapiens: igitur. Maior probatur: quia si praedicatio per se primo modo non requirit illud: igitur non requirit quod predicatum sit diffinitio / vel pars diffinitionis. Diffinitio enim et pars diffinitionis praedicantur de diffinito tali persei tate quod formali consequantia ex tali predicatione sequitur significatum praedicati esse quidditatem / vel partem quidditatis rei significate per subiectum. Minor probatur quia hec consequentia non est formalis. deus est sapiens: igitur sapientia est deitas / vel pars deitatis: igitur licet consequentia sit necessaria gratia materie: tamen quantum est de forma consequentie: et de formali significatione stat quod deus sit sapiens: quamuis sapientia non sit deitas nec pars deitatis. Unde potest sic argui. Hec propositio. Deus est sapiens: est modo vera: et nata sic esse vera: quantum est ex formali consequentia terminorum si per impossibile sapientia distingueretur totaliter a deitate: igitur non est predicatio per se primi modi. Con sequentia patet: quia licet illud non sufficiat ad praedicationem primi modi scilicet quod significatum predicati sit quidditas vel pars quidditatis rei significate per subiectum. ta men requiritur vt probatum est. Antecedens probatur: quia tale praedicatum concretum quantum est ex formali si gnificatione et ex suo modo significandi ita est natum significare rem talem: et pro ea supponere: si sit distinctio totaliter in re: sicut si sit identitas. patet quia sa piens dicitur vniuoce de deo et creatura: nec est formalis consequentia. Deus distinguitur totaliter a sapientia: igitur non est sapiens: quia non tenet in omni materia.

¶ Sexto. sequitur quod hec propositio esset in quid / et per se. Primo modo sapientia est substantia vel econtra Consequens est falsum: quia omnis sapientia esset sub stantia vel econtra: quia quae per se insunt vniuersaliter insunt. primo posteriorum. Consequentia probatur. tum per media partis aduersarii. tum: quia vtrunque predica retur de deo per se primo modo: igitur se habent vt partes diffinitionis formalis: igitur habent se vt superius et inferius: vel vt per se contrahibile: et vt differentia contrahens vel constituens.

¶ Septimo sequitur quod hec esset in quid / et per se primo modo sapientia est iusticia vel econtra: quia ambo dicuntur in quid de deo secundum te: ergo vt per se partes eiusdem diffinitionis for malis: quae non continet nisi predicabilia primi modi. Consequens est falsum. tum quia neutrum ponitur in diffinitione formali alterius. Tum: quia omnis sapien tia esset iusticia vel econtra. Tum: quia esset circulus in perseitate primi modi / et in diffinitione formali: quia non est ratio quare iusticia ponatur in diffinitio ne formali sapientie magis quam econtra. Tum: quia non est formalis consequentia .a. est sapientia: igitur a. est iusticia: nec econtra: quia non tenet in omni materia: igitur licet gratia materie interdum sit necessaria: et oppositum consequentis repugnet antecedenti: non tamen repugnantia qua in formali con sequentia oppositum consequentis repugnet antecedenti igitur non dicuntur de se per se primo modo.

¶ Confirmatur. Intellectus et voluntas vel intellige re et velle non praedicantur de se inuicem per se primo mo do: igitur nec ambo de deo. Antecedens probatur: quia si distinguerentur in deo neutrum includeret reliquum sed intellectus esset principium cuiusdem emanatio nis: cuius non esset voluntas et econtra de volunta te.

¶ Octauo. Hoc videretur quia deus est essentialiter sapientia: et esse sapientiam non connotat extrinsecum: sed hoc non valet: quia hec non est per se primo modo. deus est idem sibi: vel deus est cognitiuus suipsius: quia praedicatum est conceptus relatiuus non subiectum. Similiter hec esset in quid. hec sunt duo: quia hec sunt essentialiter duo: et non connotatur extrinsecum. consequens est falsum: quia innumere essent quidditates rerum et quia predicabilia vnius predicamenti non dicuntur in quid de predicabilibus alterius predicamenti.

¶ Nono. Hec non est in quid. deus est pater / vel est paternitas: igitur nec ista deus est sapientia / vel sapienantecedens patet: quia quae per se insunt: vniuersaliter insunt primo posteriorum. sed non omne quod est deus est pater. Conse quentia probatur: tum quia paternitas non minus est idem essen tialiter deitati quam sapientia: et deus non solum est pater sed paternitas: sicut non solum est sapiens: sed sapientio Tum. quia conceptus pternitatis ita abstrahitur indifferenter a paternitate creata et a pastrnitate increata: sicut conceptus sapientie a sapientia creata / et a sapientia increata. Tum. qui a conceptus paternitatis sic significat deitatem: quod non consignificat in diuinis aliquod extrinsecum a deitate. Licet enim consignificet filium: tamen filius non est aliud a deitate.

¶ Respondeo primo. Notandum quod cuiuslibet entis per se vnius natus est haberi quantum est ex nam rei aliquis conceptus simplex / absolutus proprius / et isti natum esset subordinari proprium nomen illius rei: et iste foret primus conceptus quidditatiuus rei de quo praedicarentur per se primo modo omnes conceptus per se superiores quidditatiue illius rei. Licet autem talem con ceptum non habeamus in via de deitate. tamen in praesenti dubio vtamur nomine dei: quasi termino subordinato vel subordinabili tali conceptui.

¶ Secundo notandum quod idem praedicatum praedicatur per se primo modo de aliquo conceptu proprio alicuius rei Et de alio conceptu proprio eius dem rei significante eandem rem et supponente omnino pro eadem re non praedicatur per se primo modo. Vel sub aliis verbis idem praedicatur per se primo de aliqua re demonstra ta vel significata per aliquem conceptum: et non vt demon strata vel significata per alium conceptum. patet. quia demonstrando eandem rem hec est per se. sortes est homo: et non ista hoc animal vel hoc album est homo. subiectum enim vel pars subiecti est alterius generis a conceptu praedicati vel superior et communior quam praedicatum. hec est etiam per se hoc album est coloratum: et non ista. hoc corpus est coloratum. ita etiam hec est per se primo modo. hec sapientia est sapientia: siue demonstretur sapientia creata / siue in creata quamuis hec non foret per se primo modo. deus est sapina

¶ Tertio notandum quod quamuis per se primo modo praedicetur non solum per se superius de per se inferiori eiusdem coordinationis praedicamentalis praedicans in quid tanquam per se gende specie vel de per se indiuiduo: sed etiam differentia i se contractiua generis et constitutiua speciei / et partinens ad eandem lineam et ordinationem praedicamentalem lateraliter non praedicans in quid sed in quale: tamen in praesenti dubio accipitur conmuniter praedicari in quid pro praedicari per se primo modo: siue per modum per se / et directe et superioris de inferiori eius dem coordinationis. siue in quale substantiale / et essentiale per modum differentie secundum latus partinentis ad eandem coordinationem.

¶ Quarto notandum quod loco differen tiarum praedicabilium per se primo modo de diffinito absoluto et partinentium ad eandem lineam et coordinationem cum diffinito: vtimur interdum quibusdam praedicabilibus respe ctiuis / vel connotatiuis alicuius extrinseci a diffinito seu a re significata per diffinitum. Sicut dicimus quod homo est nimal rationale seu intellectiuum vtendo nomine rationalis vel intellectiui tanquam pro differentia per se contractiua ge neris et constitutiua speciei et spectante per se ad lineam / et coordinationem predicamenti subiecte: tamen intellectiuum et rationale comnotant respectum ad accidens extra essentiam homidis et significant hominem in habitudine ad actum intelligendi et ratiocinandi: tamen quantum est ex nam rei natus foret haberi aliquis conceptus differentialis spectans ad idem ge nus non respectiuus formaliter ad actus accidentales qui esset sumptibilis ab essentia talis anime. Sicut enim nima huomidnis est absolute et essentialiter vita: ita est abso¬ lute et essentialiter talis vita determinata: quam scilicet explicamus determinate per conceptum rationalis et intellectiui

¶ Confirmatur. Predicata tributalia quae scilicet attribuuntur deo ex creaturis ex eo scilicet quod reperiuntur in creaturis esse distinctiua perfectorum entium ab imperfectioribus: et videntur esse conditiones et pdicata per fectionis simpliciter: et quo rum verificatio de aliquo ente non infertur imperfectionem sed potius eorum falsificatio infert imperfectionem quadam inquam huiusmodi attributa sunt praedicata absoluta communia deo et creaturis quibusdam. vt esse viuum. vitam esse. spiritum esse. quadam autem sunt respectiua / vel connotatiua secundum con ceptus eis correspondentes: quos habemus in via. et signi ficant deum in habitudine ad alterum. vt esse productiuum et cognitiuum creaturarum. quadam autem sunt huiusmodi attributa respectiua: quibus quantum est ex natura rei nati sunt cor respondere conceptus absoluti conuertibiles cum illis respectis et abstrahibiles vel formabiles ab eisdem rebus a quibus abstrahuntur illi respectiui. Sicut enim esse vitam secundum actum primum viuendi abstrahitur a quibusdam creaturis subsiectalibus et attribuitur conuenienter deo: ita esse vitam secundum actum secundum quem conuenit actibus vitali bus anime. potest abstrahi ab omnibus actibus subiecte create vitalis et consequenter attribui deo: sicut conceptus absolutus Similiter. sicut ab omnibus actibus intellectualibus abstra hitur conceptus cognitionis / et talis repraesentationis obie ctiue / qui est conceptus non absolutus. ita posset abstra hi quantum foret ex nam rei aliquis conceptus communis conuertibilis cum hoc quod dico intellectiuo et consequen ter attribui deo et conceptus intellectiuus / quem habe mus naturaliter predicaretur de illo conceptum absoluto abstrahibili vel a deo in nobis causabili par se secundo modo: sicut passio de subieto Et consimilit de conceptibus correspondentibus illis terminis sapiens / bo nus / beatus. etc. quae sunt praedicabilia communia deo et quibudam creaturis. Et dicuntur praedicata perfectionis simpli citer. quamuis enim conceptus quibus subordinatur et quos naturaliter acquirimus: et secundum quos comnniter vtimur illis terminis sicut relatiui / vel connotatiui vel absoluti: ta men quantum est ex natura rei sunt possibiles conceptus ab soluti eis equiualentes quo ad significare talem per fectionem et conuertibiles cum illis quos habemus. Istis praemissis pro responsione ad dubium si Omne pred icatum comne Prima propositio deo et creature dicibile in quid de conceptu proprio simplici absoluto entis crea ti praedicatur de deo in quid. probatur primo per inductionem de conceptu entis et subiecte et vite et spostns etc.

¶ Preterea. si praedicatur in quid de conceptu proprio simplici absoluto hu ius entis creati hoc est quia est conceptus significans quidditatem vel partem quidditatis huius entis / et absolutus non respectiuus / vel connotatiuus extrinseci. Sic autem se habebit ad deum: igitur. Confirmatur. non erit ratio quae re tale non dicatur in quid de deo: si esse ens vel substan tia vel vita diciturin quid de deo. De nullo actu Secunda propositioaie nostre demonstra to per conceptum proprium simplicem absolutum praedicatur per se primo modo in quid esse sapientiam quae ad conceptum quem conmuniter habemus correspondentem illi termino sapientia. probatur: quia de conceptu inferiori absoluto et praedicamen ti absoluti non praedicatur in quid per se primo modo con ceptus relatiuus. quia est alterius praedicamenti et coor dinationis. sed hoc perdicabile sapientia non est praedicabile absolutum sed respectiuum. probo: quia sapientia est in se inferius ad intellectionem seu cognitionem. sed cogni tio est formaliter respectus ad obiectum cognitum. et scientia respectu scibilis per se. patet. 5o. methaphisice

¶ Confirmatur. non minus est praedicabile secundum esse sa pientiam quam esse vitam vel esse prudentiam: sed hec sun predicata relatiua: quia contingenter verificantur et fal sificantur successiue de eademre existente in intellectu propter mutationem rerum extra. dictamen enim aliquod po test esse verum pro hoc tempore: et non pro illo. Per idem arguitur de hoc predicabili esse volitionem: et consequenter esse virtutem et consequeter esse bonum. Unde. 7o. phisicorum virtutes et malitie ad aliquid sunt.

¶ Preterea. si esse sapientiam praedicatur in quid de proprio conceptu indiuiduali simplici et absoluto et quidditatiuo huius re qui scilicet: est actus anime intellectiue videtur quod predicabitur sicut per se genus subalternum in predicamento qualitatis: sed hoc est falsum: quia tunc diceretur de deo: et creatura vniuoce: quia conceptus qui est per se gen in predicamento qualitatis non predicatur de deo: quia deus consequenter esset qualitas et conceptus predicamenti qualitatis caderet per se in diffinitione formali sapientie divine esse sapientiam non Tertia propositio predicatur in quid seu per se primo modo de deo secundum conceptum quem natura liter habemus correspondentem illi termino: et secun dum quam vtimur comniter illo predicabili. Probatur quia est predicatum respectiuum per se ad aliquid vt cognitum obiectiue. Accipitur autem in proposito nomen dei ex parte subiecti secundum conceptum proprium simplicem absolutum: vt supradictum est. Preterea. hec non est in quid deus est cognitio vel cognitiuus vel volitio vel vo litiuus: igitur nec ista deus est sapientia / antecedens probatu quia hec non est in quid deus est cognitio vel volitio ip sius .b. future immo nec ista deus est cognitiuus sui: quo predicatur respectiue per modum passionis de subie cto: igitur nec ista deus est cognitio vel cognitiuus. Et hiis sequitur quod hec non est in quid: deus est sapiens Et multo minus ista Deus est iusticia vel iustus: quia magis nata sunt hec predicabilia dici ad alterum patet. 5. etichorum. Quarta propositio. aliqui con ceptus attribuibiles cones deo et creaturis aliquibus possibiles haberi quantum est ex natura rei conuertibiles cum attributalibus predicatis quae naturaliter forma mus ex creaturis aliquibus sunt praedicabiles in quia de deo. Ita quod de omni ente quod est sapientia vel quod est intellectio abstrahibilis est aliquis conceptus commis absolutus conuertibilis cum termino intellectionis qui esset predicabilis in quid de illis creaturis quae sunt in tellectiones et de deo praecise: Et per consequens esse sapienti am vel intellectum: et voluntatem vel intelligentiam: et volitionem possent esse praedicata attributalia importantia perfectionem simpliciter dicta de deo in quid seu pi se primo modo: sicut etiam esse substantiam secundum conceptum quem communiter formamus correspondentem termino substantie non est praedicabile absolutum immo negatiuum vel respectiuum ad accidentia quibus substat. ideo abi siue dicitur de deo secundum Austinum. 7. de trinitate. 8 cap. deus abusiue dicitur substantia suprema secundum conceptum penes quem impositum est nomen substantie. Et ponitur primo sententiarum distinc. 8. tame cum hoc stat quod natus est haberi conceptus quidditatiue conuertibilis cum illo: et si illum naturaliter haberemus illi subordinaretur et corresponderet principaliter no men substantie comne deo et quibusdam creaturis. Et cum dicimus substantiam dici in quid de deo intelligendi est secundum illum conceptum possibilem ex natura rei Probatur: igitur propositio assumpta primo: quia non minus est abstrahibilis conceptus vite absolutus ex hiis creaturis que sunt vita penes secundum actum viuendi quam conceptus vite absolutus a creaturis: quae sunt vita secundum primum actum viuendi: igitur et conceptus absolu tus adequatus ab hiis quae sunt talis vita scilicet intellectio et alius ab hiis quae sunt vita talis / scilicet vo litio: sicut abstrahibilis est conceptus vite talis que est vita substantialis in actu primo.

¶ Preterea. a creaturis quibusdam quae sunt spirituales siue sbem siue accidem tia abstrahibilis est conceptus spiritus dicibilis in quid de deo: et de his huiusmodi creaturis precise: igitur pari ra tione de quibusdam aliis praedicatis attributalibus importantibus perfectionem simpliciter. Concedo: igitur cum prima opinione quod esse sapientiam: et esse sapientem vel bonum vel btanmum dicuntur in quid deo secundum conceptus possibiles: et euo bus per se subordinarentur huiusmodi attributa si possumus naturaliter illos abstrahere. Concedo etiam cum secunda opinione quod non dicuntur in quid de deo secundum conceptus quos habemus correspondentes illis terminis non propter media illius opinionis. Ideo respon dendum ad rationes vtriuique partis. s Ad primum pro prima opinione dicendum quod Ansel. non intendit de praedicatione in quid i. per se primo modo vt accipitur in logica: sed quod praedicatur significando substantiam dei non qualitatem accidentaliter inherentem deo: sicut in nobis ideo non predicatur in hu iusmodi quale accidentale sed in quid substantiale. vni de ibidem dicit quod esse iusticiam et iustum et quicquid de il la essentia dicatur non qualis vel quanta: sed magis quid sit: mensuratur tamen esse iustum: et esse omnipotentem et creatiuum non dicuntur per se primo modo.

¶ Ad secundum conceditur quod aliter predicatur in hoc quod predicatur de isto tanquam significatiue apponens formam distinctam secundum quam est tale et de illo non tanquam sic apponens formam distinctam: et ideo predicatur de illo aliquo modo per se: quia illud est per se tale et non per formam sibi additam sicut istud. Si vero intelligitur quod aliter secun dum perseitatem primi vel secundi modi negatur maior: quia nima nostra est cognoscens et volens .b. fore et non est co gnitio huius quod est .b. fore. deus autem est cognoscens et volens hoc et volitio et cogniscio huius et tamen con cretum non predicatur de deo per se primo modo immo con tingenter.

¶ Ad tertium negatur antecedens intelligendo quod predicetur in quid de conceptu absoluto quidditatiuo pro prio illius rei que est qualitas: falsum est etiam quod ille conceptus qui est genus vel species per se in predica mento qualitatis sit communis deo et creature: quia quicquid est per se superius ad illum conceptum conueniret deo et ita deus esset qualitas.

¶ Ad quartum. negatur minor secundum conceptum de quo est sermo: quia esset conceptus partis quidditatis respectiuus ad obiectum vt signi repraesentatiui ad significatum.

¶ Ad quintum. nega tur minor.

¶ Ad sextum. negatur minor concludit enim solum de aliquo conceptu sapientie possibili.

¶ Ad septimum. negatur prima consequentia: quia omne beatum et beatificatiuum est perfectionis simpliciter. Sed esse per se primo mo do causatiuum non est perfectionis immo est impossibile / vt pro aliqua re et de aliqua re demonstrata conceptu proprio quidditatiuo absoluto praedicetur esse creatiuum per se primo modo.

¶ Ad octauum. illud non est ad propositum: quia isti non sunt proprii nec absoluti. sed quia il la ratio videtur concludere quod impossibile sit etiam. apud deum haberi de deo plures conceptus alterius ra¬ tionis quorum quilibet sit proprius deo. Iod ad argu mentum negatur antecedens. Ad primam probationem negatur assumptum: quia noticia et amor odium: et noticia intuitiua / et abstractiua: et assensus et dissensus respectu eiusdem obiecti et respectu eiusdem potentie realiter sunt possibilia.

¶ Ad secundam conceditur consequens de obiecto di uino propter eius infinitatem et loquendo de potentia parmixta actui non reducibili ad actum completum et termi natum: negatur autem consequentia de obiecto finito: sicut enim anima est vita et intellectus et voluntas et non infinita huiusmodi ita nec sunt naturaliter possibiles infiniti huiusmodi concepti

¶ Ad tertiam negatur consequentia. maior enim est diuersitas no ticiarum abstractiuarum respectu eiusdem obiecti vel ed rundem obiectiuorum quam diuersitas noticiarum intuitiuarum negatur etiam antecedens maxime quo ad potentiam dei et re spectu essentie diuine. Sicut enim eiusdem sensibilis sunt diuerse intuitiue alterius rationis in diuersis potentiis: ita respectu eiusdem intelligibilis secundum poten tiam dei.

¶ Ad quartam verum est de similitudine secundum conuenientiam specificam essentialem vel secundum participatio nem eiusdem forme qualitatiue secundum speciem specialissimam: non autem de similitudine quae est representatio et ex hibitio obiectiua. Dices si de deo habentur plures con ceptus quorum quilibet dicitur per se primo modo quomodo dicetur iste in quid et ille in quale essentiale tanquam differentia magis quam econtra: cum vterque sit absolutus et significet totam quidditatem.

¶ Responsio vnus non magis dicetur in quid vel in quale primo modo per se quam alter nisi ratione modi significandi vel ex quadam simi litudine et proporatione maiori ad conceptus in creaturis. nam illorum conceptuum sic dicibilium de deo per se primo modo aliqui significant substantiue. alii vero adiectiue. Ideo magis assimulantur praedicatis diffe rentialibus positis in diffinitionibus.

¶ Item aliqua sunt contrahibiles per se: alii vero per se contrahentes et determinantes et distinguentes per se conuenientia in conceptu priori: ideo assimulantur et proportionantu in hoc coceptibus generum et differentiarum proprie sum ptis in creaturis.

¶ Ad alia pro secunda opinione ad pre mum accipiendo esse sapientem: vt subordinatur et correspon det alicui conceptui absoluto attributali conuertibili cum illo quem nunc formamus que se habet ad alium quem nunc formamus quomodo coceptus vite se habet ad cu ceptum correspondentem huic quod dico principium opo ratiuum vitaliter: vel quomodo conceptus absolutus communis soli creature rationali se hhabet ad conceptum creature intellectiue.

¶ Ad primum negatur consequentia ad probationem concedo quod dicitur vniuoce licet enim aliquis conceptus et aliquis sensus possit formari secum dum quem predicatur de creatura cui inheret sapientia et aliquis secundum quem praedicatur de subiecto et sapientia inhe renti et aliquis alius secundum quem predicatur de substantia que est essentialiter sapientia. et secundum hos concept et descriptiones diceretur de illis equiuoce: tamen potest for mari et abstrahi conceptus sapientis concretus qui ex sus formali significatione et abstractione potest verificari indifferenter siue ens sit sapiens per sapientiam partem suam / siue inherentem et eddictam sibi: siue qua sit substam cialiter ipsum: quia illa propositione generali existente cer ta contingit quarere de veritate illarum trium / sicut in no bis existente certo quod linea est recta et quod substantia est quanta querimus an seipsa vel per accidens additum sic etiam esse viuum dicitur de anima et corpore et de composito et esse animatum dicitur de corpore et de composito: potest igiabstrahi conceptus qui in significando abstrahet a qua libet illarum habitudinum et rationum. et secundum illum erit predicatio vniuoca.

¶ Ad secundum negatur consequentia: quia il la predicatio assimulatur et proportionatur predicationibus differentialibus proprie sumptis vel predi cationibus passionum de subiecto in creaturis: quia pre dicatur adiectiue et est conceptus formatus et abstractus a creaturis illis de quibus predicatur per modum passionis vel differentie accidentalis et differentie distinctiue perfectioris ab imperfectiori. Et ex hoc arguitur et cognoscitur fore attribuenda deo essentialiter.

¶ Ad tertium. si accipitur predicatio in quale primi mo di non esset contra propositum. Si vero accipitur vt op ponitur perseitati primi modi tunc dicendum quod illa ypotesis scilicet quod ab abstractis concretorum subiecti et prdicati corresponderent distincta realiter potest intelligi dupliciter vel quod responderent distincta totaliter vel distincta vt totum et pars: consimiliter hec ypotesis sci licet si deitati et sapientie corresponderent distincta realiter posset intelligi vel quod responderent distincta totaliter sicut anima et eius sapientia sibi inherens: vel distincta non totaliter. Sed quod sapientia esset pars dei et deitas et sapientia componerent vnum quod esset de us sapiens sicut anima et corpus componunt vnum quod est animal vel homo animatus et viuus. Si primo modo negatur maior: quia hec est in quid et per se primo modo angelus vel spiritus est viuens vel ens viuum et tamen si vita di stingueretur totaliter ab essentia et quidditate angeli non esset per se primo modo. Si vero intelligitur secundo modo negatur minor immo illa esset per se primo modo sicut ista animal est animatum et viuum.

¶ Ad confirma tionem per idem.

¶ Ad quartum licet dei non sit diffinitio proprie et stricte prout locuti sunt communiter philosophi de diffinitione qua est oratio composita ex genere et differentiis et deus non est proprie in genere: negatur tamen antecedens. dicuntur enim predicata de deo habentia per se ordinem superioris et inferioris et habentia eudem modum significandi et predicandi puta absolute.

¶ Ad primam probationem antecedentis dicendum quod eo modo quo diffinitur apud nos in eius diffinitione ne cessario cadunt ea que non dicuntur de deo per se primo modo: quia non diffinimus eum sine conceptibus negatiuis vel respectiuis ad creaturam nec prout diffinitur apud nos ponenda sunt attributa in eius diffinitione nisi illa quae conuenire deo notum est et concessum apud omnes: quia ratio et diffinitio vel descriptio termini debet assignari vt sit communis omnibus vtentibus illo termino: et consequen ter inquirentibus de predicationibus verificabilibus Ideo loquendo de diffinitione assignanda per nos se cundum statum vie: negatur quod attributa forent de disfinitione formali dei: loquendo vero de diffinitionem possibili ex natura rei: concedo quod ad completam cognitionem dei diffinitiuam ponenda essent pedicata ate tributalia absoluta siue illa sint infinita siue finit: tamen ad sufficientem noticiam descriptiuam non oportet omnia illa ad di. Sed sufficerent aliqua quae redderent descriptionem conuertibilem cum descripto et que essent principalio ra vel principalius distinctiua et ex quibus sufficienter possent inferri cetera.

¶ Ad secundam probationem patet ex supradictis.

¶ Ad quintum principale respon detur ab aliquibus negando maiorem: quia hec proposi tio est in quid filius dei est homo: et tamen humanitas non est quidditas: nec pars quidditatis rei significate per subiectum: quia sbetum supponit pro secunda persona diu na et pro supposito producto eternaliter a patere. Sed con tra hoc arguitur ab aliquibus. Primo: quia in ista filius dei est homo sibectum stat pro christo: quia christus est filius dei et homo. Sed humanitas est christus vel pars christi conten ta in christo: igitur.

¶ Secundo hec non videtur per se primo modo filius dei est homo: quia est contingens: que autem per se insunt necessario insunt: primo Posteriorum

¶ Ad primum diceretur quod christus interdum accipitur vt est nomen filii dei vt vniti humanitati vt in simbolo de minus noster iesus christus dei filius deus et homo est deus est ante secula genitus. etc. Interdum autem vt est no men collecti aut aggregati continentis formaliter et in trinsece naturam diuinam et humanam secundum illud in simbolo. Perfectus deus perfectus homo ex anima rationem li et humana carne subsistens. et infra. Sicut anima ra tionalis et caro vnus est homo: ita deus et homo vnus est christus.

¶ Ad secundum non habet complete omnes conditio nes perseitatis primi modi positi a pilosophis: qui non cognouerunt suppositum vnius nature assumere naturam suppositabilem tali vnitiue. licet enim non sit ibi necessitas vnitatis: tamen est predicatio in quid substantiale: quia praedicatum est substantiale et non in quale vel quantun nec de alio genere. Aliter dicendum ad quintum argu mentum negatur maior. Sufficit enim quod subectum et predicatum sint predicabilia per se eiusdem ordinis in simi litudine et proportione ad ea quae sunt per se eiusdem ordinis predicamentalis compositi ex per se generib et speciebus et quod illa predicatio quantum est ex formali si gnificatione terminorum est sic abstrahens et transcem dens quod indifferentur nata est verificari siue res significata per predicatum sit quidditas rei sigificate per subiectum siue pars siue additum. Et tamen quod de facto siquidditas vel pars quidditatis rei significate per sbcitur patet: quia hec est per se primo modo animal est animatum vel viuum et tamen predicatum sic significat abstractiue quod quantum est ex formali eius significatione natum est verificari siue res significata per subiectum sit viuens per vi tam que sit ipsa essentialiter vt anima vel angelus siue sit viuens vel animatum per animam vel per vitam: que sit pars eius vt animal compositum: siue per vitam et animam que sit formaliter addita vt corpus. Si vero dicas quod esse animatum seu viuum non dicitur de istis vniuoce secundum aliquem conceptum communem abstrahentem a differentis predictis Ita diceretur tibi in proposito quod est sapiens non secundum vnum conceptum diceretur de anima vel de homini cui additur sapientia per modum forme inherentis et de deo que est existens essentialiter sapientia et quod dicitur de deo in quid non de homine. Ad probationem maioris negatur conequentia. Patet de ista predicatione. Spiritus vel angelus est vita.

¶ Item potest dici negando minorem quod quamuis non sit formalis consequentia quantum est ex ratione praedicatorum praecise deus est sapiens ergo sapientia est quidditas / vel pars quidditatis dei. tamen est formalis consequent quantum est ex ratione subiecti et predicati: quia ex formali ratione deitatis repugnat sibi esse sapientem sa pientia: que non sit ipse nec pars eius. Sicut dicendo homo est animal / ergo homo est rationalis / vel igitur homo non est asinus: licet igitur oppositum consequentis stare cum ante cedente non sit impossibile: quantum est de generali signi ficatione et consequentia predicatorum / tamen de forma et si gnificatione subiectiuorum est impossibile.

¶ Ad se tum respondetur quod est in quid et per se pro substantia incresta non pro creata.

¶ Contra. si subiectum sit per se superius ad predicatum non est perseitas primo modus et quia non est cireulum in perseitate primi modi. Dico igitur negando consequentiam quod specialiter in transcendentib non oportet praedicari de seinuicem per se primo modo quicunque predicantur de eodem per se primo modo licet etiam vnum contrahat alterum: quia hec est in quid: ang lus est substantia viua vel spiritualis: et tamen non omnis substantia est viua vel spiritualis nec omne viuum vel spirituale est substantia / accipiendo viuum in genere li vt est comnue ad principium vitaliter operatiuum et ad operationem vitalem seu vt dicitur de viuo secundum primi actum viuendi et penes secundum actum viuendi. Unde At gustinus. 9. de trinitate: capitulo. 4. sic ait. Noticia corporis maior est quam ipsum corpus. illa enim vita quse dam est.

¶ Ad septiuum per idem.

¶ Ad octauum hoc est quia etiam est conceptus absolutus vt conceptus subis cti et se habent vt per se superius et inferius eiusdem coordinationis non quidem proprie predicamentalis conposite ex per se generibus et speciebus. sed coordinationis predicabilium extra genus: significant enim absolute

¶ Ad nonum. conceditur antecedens: sed hec magis esset per se hic pater est deus quia est quasi praedicatio conceptus quidditatis et nature communis de suo supposito: licet etiam non habeat complete conditiones perseitatis primi modi positas a philosophis: conceptus enim subiecti est relati. uus: conceptus autem predicati est absolutus: non tran scendens. Et ita non videntur predicabilia eiusdem coordinationis pars etiam subiecti est commior predicate quia conceptus postris conuenit creature: negatur igitur consequentia

¶ Ad probationes non inferunt consequentiam: quia in ista deus est pateur: subiectum est magis comne quam praedicatum et potest pro aliquo supponere pro quo non predicatum: et illa est predicatio impropria et indirecta. Ut dicen do homo est sortes: conceptus etiam subiecti est abso lutus et conceptus praedicati relatiuus: et ita proportio natur predicationi generis respectiui de aliqua specis praedicamenti sbem non sic in proposito

¶ Ad argntum autem in principio questionis dicendum quod licet illud sit dictum per quandam appropriationem quia spescuns sanctus appropriate dicitur amor amborum: ratio tamen non concludit di lectionem distingui ab intellectione in deo. Sed solum quod diligere se spiritu sancto non est intelligere se spiritu sancto. Sicut intelligere malum non est velle malum: vt iam dictum est in precedentibus. Et sic breus ter de ista questione. etc.