Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in Libros Sententiarum

Prologus

Quaestio 1 : Quero utrum deum esse nobilissimum omnium aliorum entium sit aliqua essentia per se vna

Quaestio 2 : Utrum deum querum esse specialem adiutorem hominis fideliter in theoloogia studentis sit aliquid per se vnum totaliter ab omni creatura distinctum.

Quaestio 3 : utrum aliquem fidelem meruisse per studium sacre theologie sit aliquod intelligibile distinctum ab omnibus rebus / actu vel potentia existentibus.

Distinctio 1

Quaestio 1 : utrum omnis intellectus cognoscens formaliter ens medium in respectu ad finem intelligat utrumque vnico actu simplici.

Quaestio 2 : utrum intellectus noster per actum per se vnum et simplicem in essendo apprehendat formaliter quod deus est summum bonum quo fruendum est:

Quaestio 3 : utrum voluntas referens illud quo vtitur in illud quo fruitur velit utrumque per vnicum actum simplicem.

Distinctiones 2-3

Quaestio 1 : utrum omnis fidelius cognoscens deum esse trinum et vnum cognoscat aliquod intelligibile

Quaestio 2 : utrum sola veritas affirma tiua sit per se obiectum assenssus secundum quem formaliter assentimus quod deus est vnus essentialiter et trinus personaliter

Quaestio 3 : utrum scientia per quam ex creaturis scimus deum esse habeat pro obiecto per se scibili solam conclusionem demonstratam

Quaestio 4 : utrum a nobis viatoribus possit ratione naturali sufficienter probari deum esse.

Quaestio 5 : utrum impossibile sit plures deos esse.

Distinctio 8

Quaestio 1 : utrum ratione naturali sufficienter probari possit deum esse substantiam simplicem et inextensam.

Quaestio 2 : utrum solus deus sit ens indiuisibile essentialiter summe simplex.

Quaestio 3 : utrum deus sit ens omnino immutabile.

Distinctio 8

Quaestio 1 : utrum intellectus paternus intelligat aliquid per intellectionem realiter distinctam a deitate.

Distinctio 10

Quaestio 1 : utrum voluntas diuina velit aliquid per velle realiter distinctum a deitate.

Distinctio 14

Quaestio 1 : utrum ad hoc quod viator fiat nouiter iustus et deo carus requiratur noua caritatis et gratie supernaturalis infusio.

Quaestio 2 : utrum aliquam charitatem habere sit viatori necessarium ad salutem

Distinctio 17

Quaestio 1 : utrum spiritus sanctus posset esse caritas secundum quam formaliter homo iustus diligit deum.

Distinctio 19

Quaestio 1 : utrum ens nobilissimum sit vltimus finis omnium.

Distinctiones 20-21

Quaestio 1 : utrum ens primum habeat vim conseruatiuam omnium aliorum entium

Quaestio 2 : utrum sufficienter probari possit vltimum finem omnium esse primum principium effectiuum omnium.

Distinctio 22

Quaestio 1 : utrum ad omnem per se effectum positiuum cause secunde deus concurrat per se effectiue.

Quaestio 2 : utrum ad effectus humanos qui sunt mali: concurrat effectiue potentia summi boni

Quaestio 3 : utrum diuina voluntas possit esse causa productiua actuum malorum vt mali sunt.

Quaestio 4 : utrum deo et creatura agentibus eundem effectum. deus in infinitum perfectius agat et influat quam creatura.

Quaestio 5 : Utrum deo et creatura concausantibus effectiue eundem effectum: deus prius naturaliter agat ad illum: quam creatura.

Quaestio 6 : utrum diuina potentia secundum generalem influentiam concausans voluntati create prius naturaliter agat ad actum voluntatis create: quam voluntas creata.

Quaestio 7 : utrum ad actus bonos voluntatis create potentia dinina prius naturaliter agat: quam voluntas creata.

Quaestio 8 : utrum diuina potentia ad actus voluntatis humane qui sunt mali prius naturaliter agat quam voluntas humana.

Distinctiones 1-31

Quaestio 1 : utrum essentia diuina distinguatur ex natura rei a proprietate personali relatiua.

Quaestio 2 : Utrum cum identitate essentiali deitatis stet distinctio realis personarum diuinarum.

Distinctio 32

Quaestio 1 : utrum sapientia et intellectus patris et filii distinguantur aliqualiter ex nam rei

Quaestio 2 : utrum diuina sapientia distinguitur secundum ra tionem ab essentia et bonitate diuina.

Distinctiones 33-34

Quaestio 1 : utrum patrem in diuinis generare et habere filium sit aliquod intelligibile complexe significabile distinctum a patre et ab omnibus entibus incomplexe nominaliter significabilibus

Distinctio 35

Quaestio 1 : Utrum secundum lumen rationis naturalis ponendum sit deum formaliter intelligere aliud ab ipso.

Quaestio 2 : Utrum deus formaliter intelligat omnem quidditatem specificam secundum omne verum scibile de illa.

Quaestio 3 : Utrum deus formaliter intelligat distincte omnia singularia secundum actum vel potentiam existentia

Distinctio 36

Quaestio 1 : utrum respectu diuersorum intelligibilium sit in deo formaliter pluralitas ydearum tanquam exemplarium ex natura rei distinctorum

Quaestio 2 : utrum diuino intellectui representetur aliquem quod per se intelligibile obiectiserue significatum per veritatem affirmatiuam quod non significetur per negationem contradictoriam.

Distinctio 37

Quaestio 1 : Utrum deus sit actualiter extra celum praesens spacio infinito ymaginario.

Distinctiones 38-39

Quaestio 1 : Utrum omne ens aliud a deo ideo sit: quia deus scit et vult illud esse.

Quaestio 2 : utrum creatura que potest esse et non est ideo non sit: quia deus vult eam non esse: aut quia deus non vult illam esse.

Quaestio 3 : utrum creatura que non est et potest esse ideo possit esse: quia deus potest illam facere esse

Quaestio 4 : utrum illud quod impossibile est fieri vel esse ideo sit impossibile quia deus non potest illud facere vel econtra

Quaestio 1 : utrum omne quod erit et non est ideo sit determinate futurum quia deus determinate scit et vul illud fore.

Distinctiones 40-41

Quaestio 1 : Utrum deus ab eterno quosdam predestinauit ad beatitudinem propter merita eorum prescita futura.

Quaestio 2 : utrum deus ab eterno reprobauerit aliquos propter eorum demerita futura prescita.

Quaestio 3 : utrum reprobis in gratia existens per bona opera mereatur vitam eternam.

Distinctiones 42-44

Quaestio 1 : utrum in lumine rationum naturalium ponendum sit deum esse potentie actiue formaliter infinite secundum vigorem

Quaestio 2 : utrum per rationes humane philosophie capiendo humanam philosophiam pro illa quod humanus intellectus possit acquirere ex causis naturalibus cum influentia dei generali secluso super naturali dei auxilio facto per reuelationem interiorem vel exte riorem. utrum inqua per rationes humane philosoprhie possit sufficienter probari. Primum ens esse nobilitatis essentialis formaliter infinite.

Distinctiones 45

Quaestio 1 : utrum ratione naturali possit a nobis sufficienter demonstrari vniuersum a primo principe regi libere libertate contingentie

Quaestio 2 : utrum in lumine rationum naturalium probabilius sit ponere vniuersum regi a deo libertate contingentie quam naturali necessitate

Quaestio 3 : utrum ratione naturali possit euidenter probari voluntatem humanam habere libertatem indifferentie in actibus suis

Quaestio 4 : utrum innitendo precise rationibus naturalibus et experientiis sit probabilius ponere voluntatem humanam agere libertate contingentie quam naturali necessitate

Quaestio 5 : utrum stando in lumine rationum naturalium praecise repugnantia sit libertatem contingentie conuenire voluntati humane in agendo et non conuenire prime cause

Quaestio 6 : utrum ea que fuerunt possibile sit per diuinam potentiam absolutam nunquam fuisse

Quaestio 7 : Utrum stando in lumine rationum naturalium ponendum sit cuiusibet contradictionis de futuro contingenti alteram partem determinate esse veram.

Quaestio 8 : utrum cuiuslibet contradictionis de futuro contingenti alteram partem determinate esse veram deus distincte cognoscat

Distinctiones 46

Quaestio 1 : utrum cum diuina praescientia et praeordinatione futurorum stet deum agere ad extra libertate contradictionis antecedente

Quaestio 2 : utrum deus habeat scientiam immutablem de euentu futuri contisigentis

Quaestio 3 : utrum de cuiuslibet futuri contigentis euentu deus habeat scientiam certam et infallibilem

Quaestio 4 : utrum deus possit dare intellectui creato noticiam certam et infallibilem de euentu contingentis futuri.

Quaestio 5 : utrum omni reuelationi facte a deo de euentu futuri contingentis sit firmiter credendum.

Distinctiones 47

Quaestio 1 : Utrum diuina prescientia et praeordinatio futurorum necessitet antecedentur voluntatem humanam ad agendum

Quaestio 2 : Utrum omne quod est futurum eueniet de necessitate simpliciter absoluta.

Distinctiones 48

Quaestio 1 : Utrum omne bonum aliud a deo sit contingentur bonum ex ordinatione libera diuine voluntatis.

Quaestio 2 : utrum omne quod est creature rationali malum culpe: ideo sit malum: quia a deo libere et contigenter prohibitum

Quaestio 3 : utrum ad rectitudinem humane voluntatis requiratur ipsam conformiter velle id quod deus vulto

Quaestio 4 : utrum respectu cuiuslibet voliti a deo possit voluntas viatoris per aliquod velle rectum vel non iniustum conformari diuine voluntati in obiective volito

Prev

How to Cite

Quaestio 4

utrum respectu cuiuslibet voliti a deo possit voluntas viatoris per aliquod velle rectum vel non iniustum conformari diuine voluntati in obiective volito
1

¶ Sequitur vltima questio. VLtimo quero vtrum respectu cuiuslibet voliti a deo possit voluntas viatoris per aliquod velle rectum vel non iniustum conformari diuine voluntati in obiective volito

2

Quod non: quia possibile est quod deus velit sor adnichilari: sed sortes non potest hoc recte velle: quia odiret seipsum quod est contra charitatem.

3

¶ Contra quicquid vult deus fieri recte et rationabiliter fit et rationabile et conueniens est illud fieri. alioquin deus vellet homines peccare: sed volun tas potest recte vel non iniuste velle fieri id quod rationabiliter et secundum dictamen recte rationis habet fie ri eo modo quo conueniens et rationabile est illud fieri igitur.

4

¶ In ista questione supponitur ex precedenti bus quod respectu eiusdem obiectiue voliti voluntas viatoris potest habere et interdum habet velle iniustum licet conforme diuine voluntati in obiectiue volito Sed queritur an possit haberi aliquod velle iustun vel non iniustum respectu eiusdem. Et intelligitur quastio de homine habente vsum rationis et liberi arbitrii et secundum leges ordinatas. Et primo inducentur rationes pro vtraque parte. Et primo arguitur quod non: quia actiones malas malicia culpe deus vult esse et fieri sed viator non potest hoc licite velle. igitur maior proba tur: quia deus ad illa coagit formaliter et influit causa liter influentia generali et non nisi voluntate et quia bonum est non solum vt bona sint: sed etiam sint et mala se cundum Augu. enchi. ior. et secundum Hugo 1 sacra. parte4 cap. 4. minor probatur: quia homo licite vellet tan se quam ceteros transgredi precepta dei et peccare et od re deum: quia licite vellet deum agere actum odii in ipso vel alio.

5

¶ Secundo deus vult sortem esse priuatum gratia: quia voluntarie et libere subtraxit ei gratiam / licet non si ne peccato sortes: sed sortes non potest licite velle se pi uari gratia: quia approbaret peccatum suum et complacere in illo et vellet formaliter vel interpretatiue se esse init stum et quia habet super hoc dolere et penitere.

6

¶ Te tio deus vult peccasse sortem in praeterito siue huiusmodo peccatum sit iam remissum siue non: quia est simpliciter ne cessarium et oppositum / simpliciter impossibile etiam deo de potentia absoluta: sed sortes non potest licite hoc vel le: quia habet de hoc displicere vel non complacere in eor quia peccauit.

7

¶ Quarto sequitur quod homo licite et recte simul vellet contradictoria. consequens est falsum: quia irratio nabile est velle euidenter et per se impossibile. consequen tia probatur: quia quod vult deus respectu quorum volun tas viatoris habet iustum nolle et respectu oppositorum habet iustum velle. vt patet ex precedenti questione

8

¶ Quinto sequitur quod tale velle esset magis iustum et perfectum quam velle respectu oppositi. supponitur enim ex praecedenti questione quod respectu oppositi potest voluntas interdum licite et iuste habere velle. consequentia pa tet: quia secundum tale velle voluntas perfectius conformares tur voluntati diuine: quia tam in ratione volendi quam in ob iectiue volito: falsitas consequentis probatur: quia respectu talium a deo volitorum circa quorum opposita potest viator licite habere velle christus habuisset velle magis quam re spectu oppositorum ex quo velle idem est perfectius deo conformari: sed hoc est falsum: quiaLuce. 19. christus praeuidens subuersionem ciuitatis Hirlum futuram fleuit super illam: hec autem tristitia erat propter subuersion illam vt ipse innuit dicens: quia si cognouisses et tu: quia ecce venient etc. et hec tristitia non erat tantum in parte sen sitiua: sed rationali: quia illud maximum erat futurum. et sciebat deum velle oppositum. igitur habuit velle respectu oppositi magis quam respectu voliti a deo

9

¶ Eodem modo de Hieremia qui lamentabatur ex vo luntate dei ruinam sue ciuitatis futuram. consimiliter Pau lus voluit oppositum eius quod nouit deum velle. Philip pen i1 Cupio dissolui et esse cum christo. et quod sciret deum velle oppositum. patet: quia in eodem capitulo dicit confi dens scio: quia manebo et permanebo ad profectum viestrum.

10

¶ Sexto deus vult sortem esse reprobum et damnandum et tamen sortes non potest respectu huius habere licite velle / supposito etiam quod sciat deum hoc velle. igitur Prima pars patet: quia diuina voluntas sicut ab eterno Iacob dilexit per electionem et predestinationem. ita Esaum odio habuit et ad eternas penas deputauit et quia deus ab eterno vult se non esse daturum beatitu dinem isti: et tamen vult se esse daturum isti beatitudinem vel penam. igitur vult se esse daturum penam. Secunda pars probatur. primo: quia iuste vel licite desperaret cum tamen desperatio sit graue peccatum in spiritum sanctum.

11

¶ Secundo iuste vellet odire et blasphemare deum ete naliter cum obstinatione in peccatis: quia hec includi tur in hoc quod est desperare.

12

¶ Tertio viator iuste vel licite transgredi vellet et transgrederetur prece pta dei et licite obmitteret penitere et licite perseuera ret in peccatis per finalem impenitentiam. consequens est falsum: quia peccaret in hoc et non peccaret esset enim talis qualis esse deberet et qualem se esse esset licitum nec esset debitor alicuius boni quo careret. consequentia probatur: quia iuste vel licite volens aliquem finem et terminum iuste vel licite vult media necessaria ad illum et abiicit impedientia et incompossibilia: sed ad sortem esse da nandum media necessaria secundum leges ordinatas sunt transgredi praecepta et habere finalem impenitentiam / repugnantia autem sunt penitere et conuerti ad dominum deum et remissio peccatorum et perseuerantia in bo no.

13

¶ Confirmatur volens iuste vel licite magis ma lum potest iuste vel licite velle minus malum ordinatum vel requisitum ad illud: sed in via transgredi praecepta dei cum finali impenitentia est minus malum quam sit condemnari. igitur.

14

¶ Quarto sequitur quod sortes iuste vel licite odiret et abiiceret et contenneret deum. quod est contra primum praeceptum. probatio consequentie: quia volen do se esse damnandum vellet non habere deum: sed perpi tuo carere deo et deum perpetuo separari ab ipso. igitur non diligeret: sed abiiceret deum hoc enim est diligere deum et velle habere deum in dominum et deum esse bonum suum secundum Hugo. 2. sacra. parte. xiii. cap. 8. et. 10. vnde potest sic argui talis tenetur diligere deum. igitur tenetur velle habere deum. igitur non carere eo.

15

¶ Quinto non diligeret se ex charitate quod est con tra secundum preceptu. haberet enim diligere proximum suum ex charitate. igitur et seipsum magis: quia dilectio sui est regula et mensura dilectionis proximi. patet ex forma precepti diliges proximum tuum sicut teipsum. consequentia patet: quia si diligit se ex charitate. igitur tur propter deum vt finem. igitur ad habendum deum finaliter. Confirmatur sortes recte diligeret plus pro ximum quam se: quia velle proximum saluari et non se et vel let deum proximo non sibi: immo consequenter diligeret ro ximum plus quam deum vt arguit hugo. 2. sacra. parte. 13. ca. 10. vellet enim suo proximo deum et vellet seipsum a deo separi / plus autem amo proximum cui volo sic bene esse quam amen illud bonum quod non curo habere.

16

¶ Sexto sortes non haberet orare pro salute sua et bono spir tuali. consequentia probatur: quia vellet et optaret oppositum. igitur haberet velle et optare opposita mere ad salutem / et quia secundum Aug. 21. ciuitatis. ca. 24 pro reprobis scitis esse reprobis non est orandum: vt allegatur. distin. xl vi. quaestione vlti. falsitas consequentis probatur: quia habet se diligere ex charitate et habet adorare deum et orare pro vitanda offensione dei.

17

¶ Septimo sequitur. quod per tale velle duceretur et mereretur duci ad beatitudinem et ad damnationem. Pri ma pars probatur: quia si iuste vult damnari. igitur quanto efficacius et firmius vellet se damnandum tanto iustio esset. igitur si in huiusmodi velle perseueraret in iustitia pars ueraret. igitur per illud duceretur ad beatitudinem nec damnaretur. Secunda pars probatur: quia si iuste vult finem talem et ter minum. igitur dignus esset peruenire ad illum et si iuste vult illum terminum iuste vult et tenet media ad illum terminum. gitur meretur attingere illum. si dicatur. Ad aliquod istorum quod sor tes cui sic reuelatum est se esse reprobum non habet hoc velle simpliciter et absolute: sed sub aliqua conditione: puta si sit finaliter impenitens vel huiusmodi.

18

¶ Item vel sortes re spectu. b. conditionis habet velle vel nolle. si primum. igitur vult simpliciter etiam principale cui additur conditio. si secundum igitur non vult illud cui additur conditio. igitur non con formatur deo in voluntate.

19

¶ Item cum deus respectu .b. oditionis habet formaliter velle: quia .b. conditio est vera et stat / aut igitur homo respectu .b. conditionis non potest habere rectum velle et hoc etiam principale propositum aut potest habere aliquod velle rectum respectu .b. conditio nis / aut igitur velle absolutum: et stant argumenta an te posita / aut velle conditionale et quaritur de illa conditione vt prius est insinuatum quod autem te deus habeat formali ter velle respectu .b. conditionis. probatur. tum: quia non habet nolle alioquin non poneretur nec staret .b. conditio. si autem non habet velle neque nolle respectu b. Contra tum: quia licitum esset homini simpliciter velle .b. quia in hoc non volet contra voluntatem dei quae deus est. tum: quia vel .b. conditio est habitus vel priuatio. si pri mum. igitur deus respectu illius habet velle influentie et coseruationis. si secundum. igitur deus habet nolle respectu habitus qui non ponitur. igitur habet velle respectu priuationis. tum: quia huiusmodi conditio videtur esse si sortes sit finaliter impenitens: sed respectu huiusmodi deus habet velle: quia deus vult determinate se numquam misereri et se nunquam esse daturum gratiam et perseuerantiam

20

¶ Item contra responsionem nulla conditio videtur magis dare actui rectitudinem vel excusare volitionema malitia quam hec conditio volo .a. si deo placet: sed hoc non excusatprobo. tum: quia sortes cui reuelatum est se esse repro bum haberet velle simpliciter et absolute se esse reprobum: quia scit hoc deo placere et vocari et eligere deum respectu huius esse determinatum. tum quia filius habe ret velle simpliciter patrem suum mori quem videt morientem: quia scit hoc placere deo et conuenire ex ordi ne rerum a deo instituto. consequens est falsum. vt supra allega tur per Augu. enchi. 8i. Ad oppositum arguitur primo circa omne id quod est rationabile et iustum vel non irratio nabile et iniustum potest voluntas creata habere aliquod velle rectum vel non iniustum: sed omne quod deus vult esse rationabile et rectum vel non irrationabile et iniustum eo modo quo est volitum a deo. igitur maior probatur. tum: quia licet possibile sit voluntatem velle iustum et iniuste et rationabile et irrationabiliter non tamen est impossibile voluntatem velle iustum iuste et rationabile rationabiliter: tamen quia nichil est iniustum quin viator non confirmatus possit circa illud aliquod velle iniustum habere. igitur pari ratione nichil est iustum quin possit respectu illius habere ali quod velle rectum. tum: quia voluntas potest habere aliquod velle rectum respectu iniusti vel indifferentis. igitur multo magis respectu recti. antecedens probatur: quia filius biomona voluntate vult pasrem non mori quem tamen mori est iustum vel non iniustum. Preterea si non aut igitur hoc est ratione obiecti quod non est natum esse obiectum volitionis recte autem rationis voluntatis create non primum: quia deus illud vult recte nec secundum quia beati illud vo lunt vel possunt velle non enim compatiuntur damnatis: sed volunt illud quod deus puta omnis voluntas non obstinata habens vel le iniustum respectu alicuius potest respectu contradictorii habere eliquod velle non iniustum. patet si enim innustum est velle. a. esse. igitur velle .a. non esse non est necessario iniustum: sed dato quocumque vo lito a deo voluntas aliquae viatori potest respectu contradictorii habere aliquod velle non iniustum: quia velit deus .a. esse tunc viator vellet iniuste volendo .a. non esse quamuis deus veli oppositum / seu quamuis sit contra voluntatem dei. a. non esse. Preterea hoc maxime videretur aut de volitis a deo qua sunt mala pene quae contingunt vel iniuste iustis innobi¬ libus vel de volitis que implicant vel supponunt ma lum culpe: puta sortem esse reprobum vel priuatum gratia non primum: quia mors fuit christo innocenti iniuste illata et tamen respectu huius christus habuit velle dicen / non sicut ego volo sed sicut tu. Et petrus ha bens nole respectu huius arguitur a christo. patet etiam secundum Magistrum di. praesenti de passionibus miserorum nec secundum probo primo quia non videtur volitio iniusta si sortes velit sic conditionaliter scilicet si committat vel omittat actum preceptiuum vel prohibitum vult quod hoc sibi imputetur ad culpam et quod in penam et priuationem peccati deus sibi substrahat gratiam: ita quod velit ista non stare quod com mittat actum prohibitum et non imputetur sibi ad culpam vel quod peccet transgrediendo praeceptum et quod stante hoc deus simul teneat eum in gratia. Similiter non vide tur sortes iniuste velle volendo conditionaliter sic quod non velit beatitudinem sibi dari si fuerit finaliter impenitens: ita quod velit hoc stare cum opposito illius. vt scilice simul habeat impenitentiam finale et beatificetur et vult condemnari si lex diuine iustitie dictat et exigit. Secun do. quia beati volunt esse damnatos eos qui in impenitentia finali decesserunt nec compatiuntur eis. iuxta illud Psal. letabitur cum viderit vindictam: et allegantur ad hoc magisteri. in. 4 lib. dist. vl. et Aug. beati enim tanta re ctitudine constringuntur coniuncti iustitie dei. vt ad reprobos nulla compassione moueantur. Tertio voluntas potest licite velle non habere deum vel beati tudinem perpetuo. igitur non repugnat habere aliquo velle non iniustum respectu reprobationis et damnati onis eterne. consequentia patet: quia media opposite partis eque reducuntur contra antecedens sicut contra consequens puta quod abiceret deum nec diligeret vt finem vltimum et quod plus diligeret proximum quam seipsum etc. Antecedens probatur: quia possibile est quod deus aliquam creaturam rationalem creet quam non ordinet ad haben dam perpetuam gloriam: sed post certum tempus sue vite destruat eam sicut cetera animalia quo posito talis creatura hoc sciens non habet velle habere perpetuam bea titudinem pro premio suorum operum: quia vellet com tra ordinationem dei non praesupponentem culpam et nichilominus haberet bene viuere et obedire deo. pati per Augu. 21. ci. ca. 15.

21

¶ Confirmatur Paulus vo lebat esse anathema a christo pro fratribus suis. Ro. ix. et moyses de libro vite. et exo. Quarto it volens iuste antecedens et consequens post iusto vel non iniuste habere aliquod velle respectu consequentis: sed viator potest iuste vel non iniuste velle quod deus velit quicquid placet ip si deo velle et quod determinauerit quicquid placuit iu ste sibi determinare et ad hoc sequitur sortem esse dam nandum supposito quod deputauerit sortem in numero re proborum et hoc reuelatum sit sorti. igitur. Respondeo sine assertione primo probabiliter sustineri pars affiramatiua. Ad primum in oppositum simpliciter et absolute loquendo negandum est deum velle actiones malas esse et fieri vt in superioribus declaratum est. Deus etiam non habet velle malum culpe formaliter et directe tamen positiuum vt positiuum est habet aliquo mo do velle secundum quid et conditionaliter. licet ad illas influat simpliciter generali influentia. Ad secundum nota hec determinatio simpliciter addita diuersis de terminabilibus velle enim simpliciter est velle sine per mixtione inuoluntarii et displicibilis et reprobatiui et prohibitiui: sed influere simpliciter est influere ad totam substantiam effectus per se causaliter accipi endo illam. Sicut autem deus habet aliquo modo vel le respectu positiui vt positiuum est non vt malum est sic et voluntas creata potest habere aliquod velle non iniustum respectu eiusdem cum certis conditioni bus et debitis modificationibus sicut enim deus vult voluntatem creatam sue libertati relinqui et suam generalem influentiam esse paratam et expositam causis secundis siue voluntas bene vtatur / siue abutatur sua libertate et ita consequenter et per accidens et secundum quid vult ad illa concurrere et que faciendo homo peccat et vult illa imputari homini ad peccatum ex quo homo non obedit legibus antecedenter positis proportionabiliter potest voluntas creata vel le sine iniustitia nec est absolute concedendum quod posi sit licite velle homines peccare vel peccata esse et fieri quia nec absolute verum est deum velle huiusmodi. negatur igitur absolute maior eo tamen modo quo po test reduci ad voluntatem: negatur minor. ad proba tionem negatur consequentia. Ad secundum negatur maior absolute loquendo. patet supra. distin. 22. eo tamen modo quo maior potest reduci ad veritatem secundum aliquas conditiones et modificationes. nega tur minor non enim vellet simpliciter et absolute se priuari gratia: sed conditionaliter et cum ypothesi et suppositione non enim vult simul stare quod peccat et quod deus conseruet in eo gratiam. vnde argumentum non probat nisi quod non habet rep:obatiue si nondum sit peccatum remissum si vero sit remissum potest dicit quod ad hoc deus non vult absolute et formaliter sortem peccasse sicut non volebat forte sortem peccare: quia velle diuinum fieri directe super peccatum vt peccatum est notat di uinam causationem respectu peccati vt peccatum est. si vero velit quis concedere deum velle sortem peccasse et cum hoc non sit malum: quia verificatur de bea tis quod. scilicet peccauerint diceretur consequenter quod aliquis iustus respectu huius potest habere aliquod velle modificatum: tamen prudenter et discrete / vt scilicet velit .b. peccatum fuisse non per complacentiam in malo nec per contemptum diuine offense: sed velle eo modo quo .b. peccatum fuisse non est modo malum et velle fuisse ea lege qua necesse est omne praeteritum fuisse preteritum nec iustus tenetur velle sim pliciter et absolute .b. peccatum non fuisse: quia bea ti obligarentur velle incompossibilia. quod autem iustus penitet et dolet se peccasse non oportet quod hic dolor et actus contritionis sit tale velle nec quod proueniat ex tali velle quo velit simpliciter et absolute non pec casse: sed prouenit ex amore dei et iustitie et ex memo ria peccati repugnantis amori dei et iustitie nec oportet quod displicentia contraria complacentie et dilectio ni respectu alicuius obiecti semper oriatur ex velle implici et absoluto contradictorii. potest etiam nasci huiusmodi dolor penitentis ex velle quo vellet peccatum non fuisse quantum in se est si foret possibile et ra tionabile. vnde non est velle correspondens enuncia tioni absolute indicatiui modi sed orationi optatiui modi. penitens enim non dicit absolute volo peccatum non fuisse: sed vtinam non peccassem et antecedenter cauissem peccatum pro tempore quo cauere po teram: si tamen iustus simpliciter simplex dolens de peccato preterito velit illud simpliciter non fuisse non aduertens de necessitate preteriti et de impotestate eius quod vult deus non imputari illi ad peccatum: sed fore ad meritum.

22

¶ Ad tertium negatur consequentia accipiendo velle simpliciter et absolute contradictoria siue per vnum actum quo velit idem esse et non esse simul siue per plures actus scilicet quorum vnum velit simpliciter et absolute vnum contradictorium. et secun dum alium actum velit absolute aliud contradictorium. Si vero accipiatur velle simpliciter vnum contradi ctorium et velle aliud conditionaliter vel secundum quid conceditur consequens.

23

¶ Ad quartum negatur con sequentia respectu eorum que implicant malum culpe conditionaliter et presuppositiue implicatum est enim per se odibile. Et eum dicitur quod magis conformatur diuine voluntati dicendum quod hoc non prodat sufficienter propositum: quia cetera non sunt paria: quia oppositum est simpliciter et absolute odibile et velle respectu oppositi est conforme diuine voluntati vt antecedenter ordinanti prohibendo vel precipiendo et diuine voluntati vt consequenter approbanti non est conforme voluntati benplaciti respectu vero malorum pene videtur consequens esse concedendum quod parfectioris voluntatis est velle illud tamen cum debitis circunstantiis et ex amore diuine iustitie et velo charita tis discrete et magis elevate ab his que sunt delecta bilia secundum corpus vel affectionem commodi et dele ctabilis / licet etiam humane infirmitati concessum sit velle oppositum. vnde Augustinus super illud Psal quia rectos decet collaudatio. Conceditur humane infirmitati aliquid proprium velle difficile est enim vt non tibi: sed statim cogita deum cogita illum super te te infra illum creatorem: te creaturam: illum dominum te seruum et corrigens te subiungensque voluntati et dic verumtamen non quod ego volo sed quod tu vis pater. Et super illud Psal. xxxi. et gloriamini omnes recti corde. Augustinus. rectus corde etiam in tribu latione gloriatur in domino. sicut Iob qui ait dominus dedit dominus abstulit / sicut domino placuit sic factum est etc. Item patet de christo Matthei. xx vi. vel runtamen non sicut ego volo / sed sicut tu vis. Ad im probationem consequentis christus non flebat: quia vellet simpliciter illam penam non esse futuram suppositis peccatis illorum. sed ille fletus procedebat ex virtute cha ritatis: quia zelabat illi populo bonum v rtutis et meriti antecedenter et premii consequenter et ex notitia qua sciebat opposita esse illi futura et ex naturali et charitatiua comparatione assumpsit malum penale in firmitatis nostre.

24

¶ Confirmatur respectu malorum pene contingentium vel illatorum iusto potest iustus habe re velle quatinus sunt ex dispione diuine voluntatis aliquo modo ratio meriti et virtutis et corone vel quittationis pene debite. vel quatinus sunt ex dispositione diuine voluntatis que ad bonum finem ordinat illa non quod delectetur et complaceat in vexatione et cruciatu iustorum quatinus est malum ipsis. Ad illud additum de par lo dicendum quod Paulus non simpliciter et absolute volebat statim dissolui: quia ignorabat quid erat deo magis placitum et magis conueniens secundum dei dispositionem aut enim quid eligam ignoro. coartor enim e duobus desiderium habens dissolui et esse cum christo multo magis melius permanere in carne necessarium est propter vos. non igitur dicit absolute se eligere vel magis eligere dissolui et esse cum christo: sed dicit se quasi coartatum inter duo eligibilia. Et quod dissolui et esse cum christo foret melius. sed permanere foret magis vt le fratribus et subdit quod stat seipsum permansurum ad hoc ad profectum fidelium. Dicendum igitur quod magis vellet esse cum christo si diuine dispositioni placeret. licet expresse non dicat se magis hoc eligere. Sic bea tus Martinus volebat conformiter idem quod deus dicen Domine si adhuc populo tuo sum necessarius non recuso laborem fiat voluntas tua.

25

¶ Ad quintum non est concedendum quod deus simpliciter et absolute velit sortem esse reprobum. si enim par esse reprobum per se significetur formaliter sortem esse peccaturum et finaliter in peccatis permansurum vel perpetuo in inferno peccaturum: ita quod directe significetur malum culpe. Sic deus non habet formaliter velle aliquem esse reprobum / sicut nec habet velle homi nem peccare. Si vero per esse reprobum significetur formaliter et directe deputare ad mala pene precipue tum propter peccata antecedentia sic dicendum: quod deus vult sortem esse reprobum: sed non velle antecedenti et absoluto: sed consequenti et conditionali et presuppositiuo culpe in prescientia Et conceditur quod sortes respectu eiusdem potest habere aliquod velle non iniustum tum cum debitis modificationibus et certis conditionibus debet tum simpliciter et absolute nolle tam conditionatum quam principale et absolute velle oppositum vtriusque deus etiam voluntate beneplaciti et approbatiui antecedentis vult oppositum consequentis vtriusque. Et sortes cui facta esset huiusmodi reuelatio non debet sic credere se es se damnandum: quin credat se posse saluari salua et stan te veritate dei et divine reuelationis et quod quicquid reuelatum fuerit semper tamen manet apud deum plena libertas et potestas conferendi beatitudinem in futuro salua et stante veritate dei. deus enim qui est intelligentie infinite et primus iudex et arbiter omnis veritatis: et cuius intelligentie subordinatur et ubseruit omne signum causatum veridicum potest variis modis reuelationem suam verificare sustinenmdo. igitur quod sortes licite potest velle conditionaliter et secundum quid se esse reprobum et damnandum: id est eternis cruciatibus deputandum. Ad primam improbationem dictum est. distinctione. xl vi. questione vltima. vt patet supra. Ad secundum negatur consequentia: quia illud velle conditionatum non fu turum directe super malum culpe vt malum culpe sit formaliter volitum: sed est id quod supposito et stan te sortes vult pumiri secundum quod diuina iustitia exigit. Ad tertium negatur consequentia propter idem. vn de esto quod sortes simpliciter et absolute crederet sic est se futurum: tamen haberet vitare peccatum: quia ad hoc tenetur et quia iustum et rationabile est vitare pec catum: et quia non vult puniri nisi supposita culpa et finali impenitentia: hoc autem presuppositum non ab solute vult: immo absolute est nolens et hoc suppostum est conueniens non minus quam si non foret reuelatum. Ad probationem consequentie verum est de fine per se et simpliciter volito propter quem vt magis bonum. alia sunt volenda vt bona vtilia ad illum illud autem falsum est de termino simpliciter odito et de mediis simpliciter et magis malis quam sit terminus ille et de termino quini non est volitus nisi secundum quid et sub propothesi simpliciter odita et nolita. Ad confirmationem negatur minor: quo ad duas partes quia nec absolute vult statum damnationis nec id in statu damnationis quod est ab eo secundum quid et conditionaliter volitum est tam malum quam peccatum vie.

26

¶ Ad quartum negatur consequentia sicut de illo qui non foret creatus ad beatitudinem eter nam habendam: sed adnichilandus in morte post be ne viuere. Ad probationem negatur consequentia: immo ex amore quem nunc habet ad deum vult nunc illam separationem quatinus est precise malum pe ne vel obseruatio ordinis iustitie. Hugo autem loquitur secundum leges currentes non facta tali reuelatione et loquitur de volente simpliciter non habere deum vel carere simpliciter eo non de velle sic conditionato et modificato ad formam ibi additam: si consequens in telligitur de habitione post mortem per eternam fruitionem: negatur consequentia specialiter enim inte ligitur quod non possit conditionaliter oppositum vel le.

27

¶ Si vero intelligitur de habitione per conformitatem viuendi ad dei voluntatem conceditur consequentia et consequens accipiendo etiam pro habitione. primo modo conceditur absolute consequens nec est contra propositum.

28

¶ Ad quintum negatur con sequentia. Ad probationem conceditur quod diligit se ad h abendum finaliter beatitudinem: quia hoc vult simpliciter eum hoc tamen stat quod vult secundum quid et conditionaliter illum non habere tamen probatio est ca sus in quo creatura rationalis non creata nec ordinata ad habendum deum eternaliter per visionem bea tificam diligeret se et deum ex charitate / nec tamen vellet deum vt finem taliter habendum sed vt finem super omnia dilectum quandiu esset et vt finem habitum et habendum vt sibi conuenit secundum ordinationem diuinam.

29

¶ Ad confirmationem negatur consequentia haberet enim plus fugere offensam dei et domum dei in se quam in proximo in casu in quo oporteret alterum eligere et quo possibile esset alterumfugere. Ad probationem non infertur propositum: quia sicut vult simpliciter suo proximo deum et sibi / et sicut vult sibi au ferri deum conditionaliter ita vellet et proximo loquen do: tamen de dilectione non ordinata ad beati tudinem adhuc pro prie non plus diligeret proximum quam se licet vellet pro ximo suo deum per eternam fruitionem non sibi: quia cetera non sunt paria. Ipe enim non est ordinatus et creatus ad beatitudinem licet bene viuere sicut proximus tamen data optione sibi magis haberet velle se vide re deum beatifice eternaliter quam proximum.

30

¶ Ad sextum negatur consequentia. vt dictum est. distin. xl vi. velle enim non solum est licitum sed etiam iustum et meritorium dicendum quod etiam illud duceretur ad beatitudinem vna cum aliis meritis gratie habite. Ad probationem igitur secunde partis negatur consequen tia: quia non vult simpliciter illum finem: immo simpli citer est nolens illum: et tamen vult illum sub ypothesi cuiusdam noliti. Responsio ibi posita conceditur. Ad primam improbationem quamuis .b. conditio credatur a. sorte esse vera et posita vel ponenda adhuc non se quitur quod simpliciter et absolute velit et eligat illud ex quo est simpliciter et absolute nolens et odiens illam conditionem et eius rationem: sed solum vult consequen tiam pene ad illud antecedens nolitum: quia consequentia est ex ordinatione diuine iustitie.

31

¶ Ad aliud sor tes respectu .b. conditionis habet nolle: quia est nolens perseueranter transgredi et permanere in peccatis cum finali impenitentia. Ad improbationem conceditur prima consequentia et negatur secunda: quia deus abolute non vult illud cui additur conditio sed magis odit. Ad aliud negatur quod deus respectu .b. habeat formaliter velle ex quo resoluitur ad conditionem qua formaliter dicit peccare et consequenter voluntas crea ta non habebit velle formaliter et directe respectu illius neque absolutum neque conditionale. Ad primam probationem dicendum quod respectu illius deus habet formaliter nolle prohibitorium antecedenter et nolle detestatiuum consequenter non autem nolle secundum quid et absolute et simpliciter illam conditionem nolens esse nec fore. Ad secundam est priuatio defectiua nec sequitur quod sit simpliciter nolens esse vel fore habitualiter iustitie oppositum illi peccato et defectui: quia est nolens cum permixtione voluntarii beneplaciti antecedenter preceptiui et quantum foret ex se magis appreciatiui.

32

¶ Ad tertiam negatur quod deus simpliciter velit nunquam miferi cum paratus sit misereri et debet preces et motiua ad hoc vt illo agat ad quod sequatur misereri et quamuis habeat aliqualiter et conditionaliter aliquid velle nunquam misereri et con ferre gratiam non ex hoc sequitur quod velit formali ter et directe illam conditionem que est peccare perseueranter. Notandum tamen quod quamuis voluntas non habeat velle formaliter et directe illam conditionem ad quam vltimate fit resolutio neque absolute neque sub alia conditione tamen vult aliquid et si non inferat illam conditionem tamen si illud non esset non pone retur illa conditio. verbi gratia respectu huius cone ditionis que est perseueranter transgredi non habi formaliter velle sed vult generalem dei influentiam esse voluntati expositam et voluntatem relinqui sue libertati iuxta diuinam ordinationem. Ex hoc auti non sequitur ipsum peccare tamen si hoc non pone retur voluntas non peccaret. Ideo sic improprie ef per accidens et indirecte diceretur velle illam condi tionem. Ad aliud perfectior conditio esset volo esse finaliter punitus si deo placet sic fieri et si deo placet me velle et sicut deo placet me velle loquendo de pla cere simpliciter et secundum specialem appreciationem ipsius volitionis. Ex hoc patet quod prima impre batio non valet: quia deo absolute non placet me et reprobum. Ad aliam deo non placet me simpliciter velle illud nisi cum debitis specificantibus deus etiam non vult illud speciali approbatione tanquam ratum: sed approbatione generali sicut euentus naturales nec praepositum si contingeret deo displiceret vt iniustum

33

¶ Ad argumentum in principio.

34

¶ Expliciunt questiones In pamum sententiarum subtilissimi ac perdocti viri Fratris Andree de nouo castro doctoris ingeniosissimi ordinis fratrum mino rum prouincie Francie custodie lothoringie et conuer tus noui castri: que nondum impressioni date fuerant Sed de nouo impresse fuerunt Parisius In claustro prunelli Impensis honesti viri Iohannis Granione Et ibi venundantur.

PrevBack to Top

On this page

Quaestio 4