Quaestio 2

¶ Sequitur secunda questio distinctionis. 36. SEcundo circa distin ctionem trigesimam. sextam. Queritur vtrum diuino intellectui representetur aliquem quod per se intelligibile obiectiserue significatum per veritatem affirma tiuam: quod non significetur per negationem contradictoriam.

Quod sic: quia si omne intelligibile obiectiue significatum per affirmationem veram significetur per negationem contradictoriam sequitur quod propositiones contradictorie magis conueniunt in signis / et significatis quam propositiones omnino disparate consequens est falsum: quia non opponerentur: quam to enim propositiones magis communicant in signis et significatis: tanto magis conueniunt simpli citer et per consequens minus opponuntur.

¶ Contra: sequitur quod huiusmodi affirmatio et negatio non contradicunt. probo: quia aliquod obie ctiue intelligibile affirmaretur per affirmatiuam quod non negaretur per negatiuam vel econtra

¶ Sciendum. non queritur hic de obiecto intelligi bili quod est apprehensio complexa vel pars eius / supposito quod significet seipsam et cognoscatur formaliter per seipsam sed queritur de intelligibili ob iectiue significato per propositionem et apprenso per apprehensionem complexam distincto ab huiusmodi apprehensione vel non eodem illi.

Prima conclusio. nulla entitas incomple xe nominaliter absolute distincte significabilis actu vel potentia existens significatur per propositionem affirmatiuam que non significetur per propositionem illi contradicto riam. probatur: per inductionem: quia nec substantie nec accidens.

¶ Item ille propositiones non opponerentur contradictorie: quia contradictio est affirmatio et negatio vnius et eiusdem de eodem et pro eodem. a. esse. b. et .a. non Secunde conclusioesse .b. non sunt idem nec possunt esse idem. probatur: quia repugnantia est quod eidem simul conueniant non minus quam repugnam tia sit .a. esse album et .a. esse nigrum.

¶ Item possibile esset: quadlibet ens esse idem cuilibet enti non enim minus po test esse idem sortes asino quam sortem esse et sortem non esse.

¶ Item terminus ad quem generationis vel creationis non est nec potest esse idem termino / ad quem corruptionis vel adnichilationis faciens etiam .a. esse non facit idem quod faciens .a. non esse.

¶ Item sequitur quod credens et iudicans .a. esse .b. et credens et iudicans .a. non esse .b. crederent et in dicarent idem. consequens est falsum. tum: quia vel neuter vel vterque falletur. tum: quia assensus eorum non essent contrarii: quia iudicarent idem: et assen sus essent respectu omnino eiusdem.

¶ Item eodem modo volens .a. esse .b. et volens .a non esse .b. vellent idem quod est falsum. tum quia hu iusmodi volitiones sunt contrarie: et se impediunt obiectiue. tum: quia inimici qui secundum volunta tes aduersantur sibi non minus vellent idem quam ami ci vt volens .a. esse sanum et volens .b. non esse sa num sed egrum quam volentes .a. esse sanum. tum: quia velle .a. esse et nolle .a. non esse esset velle et nolle idem sicut velle .a. esse et nolle.a. esse est velle et nolle idem a hec veritas affirmatiTextia conclusioua .a. est: non significat a. non esse. et consimiliter de ceteris. probatur: quia esset falsa: quia significaret illud non esse quod est ymo implicaret contradictionem: quia simul signi ficaret .a. esse / et non esse.

¶ Item. hec consequen tia esset necessaria .a. est: igitur .a. non est. probo: quia a. non esse sequitur ex antecedente significante for maliter .a. non esse et quod .a. non est.

¶ Item. apprehen sio intellectualis et iudicium intellectuale correspon dens non significat .a. non esse: quia affirmans men taliter et credens et iudicans deum esse per eundem actum affirmaret et iudicaret deum non esse.

¶ Item. aut significaret illud affirmatiue aut nega tiue. non secundum: quia est veritas pure affirmatiua. Si primum: contra. tum: quia videtur oppositio in adiecto: quod scilicet enunciatio simplex pure affirma tiua significet affirmatiue quod .a. non est: tum: quia at firmans et assertiue dicens deum esse affirmaret et assereret deum non esse et quod deus non est: ex quo enim illa affirmatiua / significat affirmatiue deum non esse: igitur affirmat deum non esse. tum: quia si affirmatiue significat deum non esse: igitur eodem modo significat deum esse: et deum non esse. non enim alio modo significandi: quia non nisi illo modo quem formaliter continet: et quia non nisi affirmatiue signi ficabit vtrumque et quia aliter quam negatiua opposita. Si vero eodem modo significat deum esse et de um non esse: igitur implicat contra dictionem. hec propositio .a. non Quaxta conclusio est: non significat. a. esse. et proportionabiliter de similibus probatur quia affirmatiua non significata. non esse: igitur nec econtra.

¶ Item. esset impossibilis et implicans contradictionem et inferret .a: esse vt supra¬

¶ Item. hec propositio chimera non est: significaret chimeram esse: et ita esset falsa. Similiter hec pro positio deus non est malus: significaret deum esse ma lum et ita esset falsa et credens conformiter haberet iudicium falsum.

¶ Item. vel sigificat illud affirma tiue vel negatiue. non primum: quia est pure nega tiua et quia simul affirmaret et negaret .a. esse Si secundum: contra: quia eodem modo scilicet ne gatiue significaret .a. esse et .a. non esse. non enim si gnificat nisi modo significandi quem habet forma uter: igitur sicut negat .a. esse ita negat .a. non esse et hoc est affirmare .a. esse: igitur affirmatiue signi ficat .a. esse.

¶ Ex dictis conclusionibus sequitur quod falsum est dicere quod hec propositio .a. est: et hec propositio .a. non est: significant penitus idem sed alio nodo. et ad hoc est articulus. 4. in posterioribus per cardinalem condemnatus: vbi dicitur sic quod iste propositiones deus est et deus non est penitus idem significant licet alio modo reuoco tanquam falsum. et articulo. 35. dicitur sic: quod contradictoria adinuicem idem significant reuoco tanquam falsum. ad idem est philosophus. 4. metaphisi. c. 5 dicens non comnuenit significare homini esse id quod significat non esse homini. Et infra. non erunt esse et non esse idem nisi secundum equiuocationem vt si quem nos hominem vocamus alii non hominem vocant dubitatum autem non est hoc: si autem non significat alterum homo et non homo palam: quia non est ab erum non esse homini ab esse homini. Contra conclusiouen. quicquidi seu omne intelligibile quod significat affirmatiua significat contradictoria ei negatiua: sed .a. esse signi ficatur per istam affirmatiuam .a. est: igitur per istam negatiuam .a. non est. significatur .a. esse maior pro batur. Primo: quia omnia signa que ponuntur in affirmatiua ponuntur in negatiua / patet inducendo: igitur quicquid significatur per affirmationem significatur per contradictoriam negatiuam: probatio consequentie: quia propter additionem termini sincathegoreumatici vt negationis non cadunt priora signa a sua formali significatione.

¶ Confirmatur maior. quicquid significatur per partem signi complexi significatur per totum illud complexum: et quicquid formaliter significatur per ignum contentum significatur per totum continens sed affirmatiua est pars negatiue et continet negatiua affirmatiuam per modum partis probo: quia per solam additionem negationis ad complexum affir matiuum fit propositio negatiua: et quia subducta vna parte propositionis negatiue scilicet negatione residuum remanens est propositio affirmatiua. Ex quo vltra arguitur sicut signum ad signum / sic significatum ad significatum: sed nullum est signum propositionis affirmatiue quod non sit signum pro positionis negatiue: igitur nullum est significatum propositionis affirmatiue quod non sit significatum propositionis negatiue. igitur .a. esse est formaliter significatum per istam propositionem .a. non est: Secundo principaliter. quod sit gnificatiue remouetur per aliquod complexum significatur per illud complexum: sed .a. esse remoue tur per illud complexum .a. non est: igitur. maior pa tet: quia si remouetur significatiue / igitur significatur remotioni: igitur significatur. minor probatur quia illa negatiua non remouet / nec tollit realiter a. esse: quia propter nostrum affirmare vel negare nichil mutatur in re igitur tollit et remouet signifi catiue tantum.

¶ Confirmatur. omnis propositio est signum illius cuius est negatio sed hec propositio .a. non est: est ne gatio huius quod est .a. esse: igitur est signum illius maior probatur: quia secundum philosophum in predicamentis negatio est oratio negatiua sed orati est formaliter signum: patet etiam: quia propositio nega tiua significat negatiue illud quod negat: minor pro batur: quia illa negatiua negat formaliter aliquod intelligibile / non autem nisi .a. esse: quia non negat a. non esse: quia poneret .a. esse. patet / iterum quia .a eo modo natum est negari per aliquod signum non autem magis quam per illam negatiuam: patet iterum: quia priuatio priuat formaliter id quod habitus ponit formaliter: igitur parira tione negatio negat formaliter illud intelligibile obie¬ tum quod affirmatio affirmat formaliter.

¶ Tertio principaliter propositio mentalis corre spondens isti vocali .a. non est significat formaliter et naturaliter .a. esse: igitur et hec vocalis significat illud idem: consequentia patet: quia eadem eodem modo grammaticali et logicali significantur naturaliter per propositionem intellectualem que significan tur ad placitum per vocalem ei correspondentem et subordinatam in significando: antecedens probatur: quia negans et remouens intellectualiter .a. esse intelligit .a. esse / non enim potest anima actuali ter et formaliter negare illud quod non habet obie ctiue in prospectu: quod autem intellectus intelligit significatur per apprehensionem intellectus ymo intellectus per apprehensionem non apprehendit nisi ea quae reprae sentantur et exhibentur obiectiue per illam.

¶ Confirma tur. negans et significatiue remouens aliquam identitatem vel vnitatem vel compositionem intelligit illam sed intellectualiter dicens .a. non esse album: negat identitatem ipsius. a. ad album. dices intelle ctus negans .a. esse apprehendit .a. esse: quia intellectus formans negatiuam prius naturaliter format affirmatiuam: vt conceptus non albi exigit et presupponit conceptum albi.

¶ Contra. per illam apprehensionem significatur et apprehenditur for maliter .a. esse qua sola existente in mente per poten tiam dei absolutam intellectus apprehendit .a. esse sed hac propositione negatiua mentali .a. non est exi stente precise et sola in intellectu / adhuc intellectus apprehendit .a. esse. probatur: quia vt prius intelle ctus negans formaliter aliquod intelligibile intelligit illud.

¶ Item assumptum in responsione non videtur vniuersaliter verum. probo: propositio vel ra necessaria et euidens non presupponit in intelle ctu propositionem falsam et impossibilem ex eisdem terminis: sed aliqua propositio negatiua est huiusmodi / vt album non est nigrum.

¶ Confirmatur. con ceptus incomplexi existentes in mente formati ex aliquibus rebus prius naturaliter inclinant ad for mandum ex illis propositionem veram et euidentem significantem rem sic se habere / sicut se habet quam propositionem falsam significantem illas res ali ter se habere quam se habent: igitur non vniuersaliter ne gatiua propositio mentalis presupponit affirmati nam ex eisdem terminis

¶ Quarto principaliter propositionum conuerti bilium et in significato equiualentium si vna signifi cat .a. esse et altera. sic est de istis .a. non est et .a. esse non est verum et secunda significat .a. esse: quia eius subiectum significat illud. igitur.

¶ Quinto quicquid significatur per terminum incomplexum affirmatiuum significatur per signum compositum et ex illo et negatione: igitur: quicquid significatur per con plexum affirmatiuum significatur per compositum ex ipso et negatione: consequentia patet ex simili ratione et proportione. antecedens probatur. quic quid enim significatur per hunc terminum homo et er conceptum ei correspondentem significatur per hunc terminum non homo et per conceptum ei cor espondentem: quia quicquid concipitur esse non homo concipitur per illum conceptum in habitudine ad hominem.

¶ Sexto. non significatur nec concipitur priuatio quin significetur et concipiatur habitus et terminus priuationis significat illud quod terminus habitus significat: igitur pari ratione in proposito: quia priuatio est quidem modus nega¬ tionis: antecedens probatur. impossibile est enim intelligere cecitatem quin intelligatur visus. nec quies potest intelligi nisi intelligendo motum et sic de aliis magis videntur conAd ista eque primo tra opinionem ponentem per complexum affirmatiuum significari aliquod intelligibile complexe conceptibile distinctum ab omni entitate incomplexe significabili sed negando huiusmodi intelligibile. Ad primum qualiter maior sit concedenda et qualiter neganda videbitur infrat tamen quo ad praesens potest concedi in isto sensu / quod nullum obiectum intelligibile terminatiue significatur per affirmatiuam quin significetur per nega tiuam: et potest dici quod discursus non valet sed est fi gura dictionis et mutatur obiectum concipi et signi ficari in taliter significari et concipi: quia .a. esse signifi cari per hanc affirmationem .a. est vel per aliam pro ositionem non est precise quoddam obiectum intel ligibile significari per illam sed ipsum taliter signi ficari: scilicet enunciando affirmatiue esse de illo vel potest dici quod minor / scilicet .a. esse significatur per istam affirmationem .a. est: habet duplicem sensum / vnus est quod .a. vel esse vel ens taliter significatur per illud signum scilicet enunciando complexe affirmatiue esse de .a. et sic significatur .a. et esse vel ens tanquam bonum et idem quod ad veritatem illius signi requireretur et sufficeretis quod .a. esset ens et sic est vera et in eodem sensu falsum est quod .a. esse significetur per istam negatiuam .a. non est et sic est figura dictionis in argumento. Alius sen sus est iste aliquod intelligibile quod est .a. esse signifi catur per hanc affirmationem .a. est seu aliquod in telligibile significatur per hanc et ipsum est .a. esse: et hic sensus est falsus si .a. non sit ens: et est verus si. a. existat: et consequenter conceditur quod .a. esse significatur per hanc negatiuam .a. non est: quia per illam significatur quodlibet intelligibile puta .a. et ipsum est .a. esse sed ex hoc non sequitur quod illa negatiua significet .a. esse: quia hoc importaret plus: iuxta primum ensum propositio autem illa minor improprie sumitur in isto secundo sensu: quia quod .a. existat videtur solum materialiter et per accidens partinere ad veritatem isti is .a. esse significatur per hanc affirmationem .a. est

¶ Ad confirmationem per idem.

¶ Ad secundum. ali quid significatiue remoueri per aliquam propositionem negatiuam potest dupliciter intelligi. vno modo quod ipsum tanquam predicatum et extremum propositionis sequens negationem et sumptum seu supponens significatiue et personaliter negatur de aliquo subiecto: et sic negatur maior. sic etiam minor esset falsa sumpto subiecto personaliter. Alio modo illud intelligibile est significatum per aliquam propositio nem quod taliter se habet ad illam quod illa significat illud intelligibile non esse et eius veritas exigeret illud in telligibile non esse et sic conceditur maior. nec indeplus sequitur nisi quod intelligibile quod est vel po test esse .a. esse significatur per illam negatiuam et hoc conceditur nec ex hoc sequitur quod illa negatiua significet .a. esse: sed quod significat .a. quod est vel po test esse .a. existens.

¶ Ad confirmationem propositionem esse negationem alicuius potest intelligi dupliciter / vel negationem illius tanquam predicati quod negatur de aliquo per modum subiecti: et sic negatur maior.

¶ Alio modo. negationem illius tanquam obiecti intelligibilis taliter significati per enunciationem negatiuam: et sic conceditur maior: quia equiualet isti omnis propositio est signum illius obiecti cuius est signum negatiuum: et conse quenter conceditur minor scilicet quod hec propositio a. non est sit negatio huius obiecti quod est vel potest esse .a. esse supposito quod a. sit vel possit esse et consequentur conceditur conclusi quod huiusmodi propositio negatiua est signum illius obiecti quod est vel potest esse .a. esse. sed vltra non sequitur igitur for maliter significat .a. esse: sicut non sequitur hic termi nus sortes significat illud obiectum quod est album et sanum et currens et plenum iniquitate et quod fuit album etc. igitur formaliter significat album et cursum et fuisse huiusmodi: quia alio tempore formaliter significaret non album sed nigrum. etc. si autem minor intelligatur quod hec pro positio .a. non est neget .a. esse: quia significat .a. non es conceditur et non valet discursus.

¶ Ad tertium nega tur antecedens ad probationem falsum est quod omnis intelle ctualiter negans .a. esse intelligit .a. esse sed intelligit .a. non esse / nec ex hoc sequitur quod ipse neget significatiue aliquod obiectum intelligibile extra quod ipse non intelligat sed quod ipse non taliter intelligat qualiter intelligitur per enunciationem affirmatiuam.

¶ Ad con firmationem. si maior intelligitur quod intellectus negans predicatum identitatis de aliquo subiecto habet conceptum correspondentem termino identitatis: con ceditur et non est ad propositum. minor enim est falsa. si vero maior intelligatur quod intellectus sic negatiue enum cians et apprehendeus / quod ad veritatem sue apprehensionis requireretur et sufficeret quod huiusmo di intelligibilis ad illud intelligibile non sit identi tas: intelligit formaliter identitatem huius intelligibilis ad illud intelligibile: negatur maior. sius inteligatur quod habeat formalem conceptum identitatis ap prehendendo et significando formaliter quod hoc intelligibile est idem illi: siue intelligatur quod obiectum terminans suam apprehensionem sit identitas huius intelligibilis ad illud / conceditur tamen quod sic negans identitatem habet virtualiter apprehensionem qua significaret formaliter identitatem: quia habens negatiuam potest formare affirmatiuam / et iudicare eam falsam.

¶ Ad quartum accipiendo proprie significare .a. esse et quod .a. sit pro signo sic affirmante: et enunciante esse de .a. quod ad eius veritatem require retur et sufficeret / quod .a. esset negatur minor. per illam enim secundam non sic significatur .a. esse per subiectum etiam illius non sic significatur .a. esse. Si autem intelligitur quod per illam secundam significatur obis ctum quod est vel esse potest .a. esse: et sic conceditur et consequenter idem obiectum significatur per primam negatiuam. Si autem intelligitur quod per secundam significatur .a. esse id est significatur .a. taliter per illam quod in ea includitur hoc dictum .a. esse concedi tur et tunc non oportet quod ita significetur per aliam conuertibile.

¶ Item ille propositiones non viden tur omnino equipollere in significato: quia circun scripto opere intellectus sic esset in re sicut per pri mam natum est significari et sicut eius veritati pro exigeretur et sufficeret: non autem sic de alia sumendo verum pro veritate propositionis: si autem sumatur verum pro ente vero tunc dicere .a. esse non est verum equiualet huic .a. esse non est ens.

¶ Ad quintum iuxta distinctionem infer ius ponem dam potest concedi consequens: scilicet quod omne obiectum per se intelligibile terminatiue quod significatur per affirmationem significatur per ne gatiuam: sed vlterius non sequitur quod illa negatiua significet .a. esse vt supra dictum est.

¶ Dices: nunquid est concedendum quod hec negati¬ ua .a. non est significat .a. esse sicut conceditur quod non homo significat homines: potest dici quod non: quia di cendo secundum: videtur solum denominari quid obiectiue significetur sed in primo denominatur non solum quod obiectum sed etiam qualiter et de terminatur qualitas significandi: quia enunciando esse de .a. et quia significatio illius complexi negati ui sortitur veritatem vel falsitatem ex eo quod significat aliquid esse vel non esse. ideo dicendo quod illa negatiua significat .a. esse importatur quod eius veritas exigit quod .a. sit et quod si vera est verificatur pro .a. existem te.

¶ Ad sextum non sequitur quod negatiua significet rem esse huiusmodi cuiusmodi ipsam esse significat affirmati ua sed solum quod non habetur apprehensio complexa negatiua de aliquo per se intelligibili obiectiue ter minatiue quin concipiatur illud obiectum intelligibile quod est per se et proprie obiectum terminans apprehensionem affirmatiuam oppositam / nec ex hoc sequitur quod negatia significet .a. esse ad hoc vi detur Aristoteles secundo elenchorum vltra medi um dicens. 10. intelliguntur in. 10. vno minus: et fa cere in non facerere et omnino in negatione dictio i affirmatio. Si tamen quis dicat id est significet hoc non esse album non dicit id est non significat idem esse album.

Quinta conclusio inquirenda an aliquod intelligibile obiectiue significetur per affirmationem: et apprehendatur per apprehensionem complexam affirmatiuam quod non significetur per negatiuam contradictoriam: Et arguitur primo quod non: quia in terminis sin gularibus iste non essent contradictorie .a. est .a. non est. probo: quia affirmationi significatiue ponenti seu significanti poni quoddam intelligibile non con tradicit propositio que non tollit significatiue seu que non significat tolli illud intelligibile: sic autem esset si intelligibile significatum complexe per affiramationem non significatur per negationem.

¶ Preterea. si aliquod obiectiue intelligibile signi ficatur per illam .a. est. quod non significatur per istam .a. non est. aut igitur illud intelligibile est .a. et patet quod non: quia .a. significatur per subiectum secunde: aut illud intelligibile est .a. esse: et hoc nonquia .a. esse est .a. vt in superioribus probatum est

¶ Preterea si aliquod intelligibile significatur per istam .a. est ens. quod non significetur per illam .a. non est ens: aut igitur illud intelligibile est ens aut non ens. Si primum. igitur significatur per vltimu terminum sue propositionis. Si secundum: igitur significatur per secundam: quia non esse significat non ens: eodem modo arguitur de istis .a. est possi bile .a. non est possibile: aut enim illud intelligibile esset possibile / aut non possibile. etc.

¶ Preterea. in quibusdam contradictionibus ita est. igitur pari ratione in aliis: quia rationes in oppositum eque videntur valere de omnibus: antecedens probatur de istis contradictionibus. omne intelligibile est intelligibile: aliquod intelligibile non est intelligibile / vel nullum intelligibile est intelligibile / aliquod intelligibile est intelligibile.

¶ Preterea. aut illud intelligibile est obiectum me te incomplexe nominaliter absolute conceptibile / aut non sed tantum complexe. Si primum: contra. per primam conclusionem. si secundum adhuc illud significabitur per negatiuam contradictoriam / vt probant rationes facte contra quartam conclusionem qua quamuis non valeant contra illam conclusionem: videntur tamen facere pro ista conclusione. ex quo vltra arguitur contra opinionem ponentem per affirmationem huiusmodi signi ficari intelligibile complexe: quod non significatur per extrema eius vel signa incomplexa: et quod opponitur contradictorie cui dam intelligibili significato complexe per negatiuam contradicto riam: quia tunc quaelibet negatiua esset falsa / et includens repugnantiam: quia formaliter significaret contradictorie opposita scilicet .a. esse. et .a. non esse: quia significare .a. esse erit significare illud intelligibile significabile complexe.

¶ Confirmatur. hec af firmatiua est falsa: a. est. b. igitur hec negatiua .a. non est b. probatio consequentie: quia affirmatiua est falsa ex eo quod significat .a. esse .b. sed secunda significabit .a. esse .b. quia significabit illud intelligibile.

¶ Dices: negatiua non est falsa nec includeus repugnantiam licet significet illud intelligibile complexe significatum per affirmationem: quia negatiua significat illud intelligibile aliter quam significetur per affirmationem quia affirmatiua significat illud affirmatiue: sed per negatiuam significatur negatiue.

¶ Contra: sequitur primmo quod idem intelligibile complexe significatur affirmatiue et negatiue / et modis enunciandi contradictorie oppositis igitur propter oppositionem affirmationis et negationis non oportet correspondere distincta et opposita obiecta intelligibilia: quorum vnum significetur per affirmationem non per negationem et alterum econtra.

¶ Item sequitur quod respectu omnino eiusdem obie ctiue intelligibilis propter alietatem significandi vnum signum est verum et alterum falsum: consequens est contra alios.

¶ Item contra responsionem et contra praedictam opinionem sequitur quod hec negatiua .a. non est: significabit formaliter .a. esse: sicut significat a. non esse: consequens est falsum: quia non minus inferret nec minus exigeret eius veritas .a. esse quam .a. non esse. Consequentia probatur: quia secundum responsionem illa negatiua significat negatiue .a. esse: sed eodem modo scilicet negatiue significat illlud intelligibile quod dicis .a. non esse. probo: tum quia non significat illud affirmatiue: cum non sit proposi tio affirmatiua sed simplex negatiua pure. sicut enim simplex affirmatiua non significat negatiue: ita simplex negatiua non significat affirmatiue. tum / quia negatiua si gnificabit vtrumque intelligibile illo modo significandi quem formaliter continet. ille autem est vnus / idem.

Sexta conclusio inquirenda an econtra aliquod ob iective intelligibile signi ficetur et apprehendatur per negatiuam quod non per affirmationem oppositam: et in toto isto processu loquor de intelligibili significato quod non est ipsa propositio / nec pars eius: et arguitur primo quod non: quia sequeretur quod deus videret deum verum nichil esse: et videret seipsum esse insipientem et peccatorem ita clare sicut videt seipsum esse. pro bo: quia deum nichil esse vel esse insipientem esset quod dam obiectum intelligibile terminatiue: quod nec est deus: nec deum esse: sit illud .b. tunc deus intelligit .b. obiectum intelligibile et non abstractiue: quia hoc est cognoscere modo imperfecto: igitur intuitiue et clare.

¶ Dices. hoc argumentum eque reducitur contra omnes Respondeo quod non: quia deum intelligere se esse insipientem non est deum videre aliquod obiectum intelligibile quod sit deum esse insipientem sed est deum videre se et sapientiam et intelligere secundum negationem huius ab illo cum dissensu.

¶ Item proprie / et stricte loquendo non habes concedere quod deus intelligit se nichil esse: quia hoc importare videtur quod habet apprehensionem: cu ius veritas exigit deum non esse: et quod sic neget esse de deo: sed alii habent concedere quod per se / et proprie intelligit deum non esse: quia hoc est obiectum terminati ue intelligibile distinctum ab omni intelligibili obie ctiue per affirmationem / vel signa incomplexa signifi cabili.

¶ Preterea. sit .a. intelligibile significatum complexe per istam sortes est plato: et sit .b. intelligibile significatum complexe per istam sortes non est pla to. tunc sic. Tam .a. quam .b. includunt tam sortem quam pla tonem. Aut igitur precise et propositum. aut non precise sed preter ista. et vltra ista et tempus consignifi catum addunt aliquod alterum intelligibile quod sit c. Tunc .c. totaliter distinguitur a sorte / et platone: quia additur praeter / et vltra. Sed contra: quia .c. non esset obiectum intelligibile significabile mere incomplexe. Nec tantum complexe: quia significabile complexe includit tam sortem quam platonem.

¶ Confirmatur Non adderet illud / nisi ratione negationis: sed hoc est falsum: quia terminus syncathegoreumaticus non addit pro prium intelligibile vltra intelligibilia significata per terminos cathegoreumaticos.

¶ Preterea non est ponenda pluralitas obiectorum intelligibilium sine necessitate sed non est necesse ponere huiusmodi plu ralitatem propter affirmationem et negationem con tradictorie oppositam. Probo: quia omnino et precise idem intelligibile vel eadem intelligibilia possunt ac cipi affirmatiue et negatiue. Probo primo: quia respectu omino / et praecise eiusdem obiectiue intelligibilis potest intellectus habere iudicia opposita: igitur mo dos enunciandi oppositos. Antecedens patet de assensu quo assentitur .a. esse: et dissensu quo dissentitur a. esse. secundo / quia voluntas potest omnino eiusdem obiectiue volibilis habere actus oppositos vt velle nolle respectu huius quod est .a. esse: igitur et intellectus.

¶ Tertio patet dicendo. Intelligibile non est intel ligibile significabile non significabile. nullum enim intelligibile significatur per huiusmodi terminum ne gatum: quod non significetur per affirmatum. probo: Sit illud .b. tunc sequitur quod terminis personaliter sumptis hec esset vera. non intelligibile est intellligi bile: vel / non intelligibile intelligitur. patet: quia ve rificarentur pro .b. significato per non intelligibile / et non significato per intellligibile. Dicendum igitur quod ideo ille sunt false: quia nullum intelligibile correspondet subiecto: pro quo subiectum posset supponere veri ficando propositionem: et subiectum pro nullo signifi cato potest supponere respectu talis predicati: quia predicatum significat omne intelligibile significatum per subiectum / et natum est pro illo supponere.

¶ Preterea. in quibusdam contradictionibus ita est: igitur in omnibus. Antecedens patet in istis. om ne intelligibile est intelligibile. aliquod intelligibile non est intelligibile. et c. vt supra.

¶ Preterea. illud poneretur quia nisi ita esset: videretur sequi quod .a. esse et .a non esse: essent idem. et quod contradictoria significarent omnino et precise idem. et quod .a. non esse significaretur per istam .a. est: et quod hec negatiua .a. non est significaret .a. esse: sed hoc non sequitur. Probo: quia constat quod nullum intelligibile significatur per istam intelligibile significabile est intelligibile significabile quod non significetur per eius contradictoriam et econtra. et tamen non sequitur quod intelligibile es se intelligibile sit intelligibile non esse intelligibile: nec econtra. Nec sequitur quod prima significet intelligibile non esse intelligibile: nec econtra

¶ Preterea. Ueritas vel falsitas propositionis at tenditur / et mensuratur penes intelligibile significatum complexe per illam propositionem. sed veritas vnius partis contradictionis et falsitas alterius partis penes omnino idem intelligibile significabile complexe attendunt / et mensurantur sufficien¬ ter: igitur omnino idem intelligibile complexe signi ficabile importatur per vtramque. Prima pars antece dentis patet. quia ab eo quod res est vel non est dicitur oratio vera / vel falsa. Et nono methaphisice. propter te esse album: nos hoc dicentes / verum dicimus Secunda pars probatur: quia ex eo precise quod in re extra petrus est albus. hec propositio est vera. Pe trus est albus. et hec est falsa petrus non est albus. Propositio enim negatiua est falsa ex difformitate ipsius ad illud ad quod veritas opposita habet con formitatem et adequationem

¶ Confirmatur. Si a. intelligibile complexe significatum per istam. Petrus est albus: et sit .b. significatum intelligibile conplexe per negatiuam oppositam: tunc cum affirma tiua sit vera ex conformitate ipsius ad .a. intelligib le. Aut igitur negatiua est falsa ex difformitate ad idem .a. intelligibile tanquam signi ad significatum: et habetur propositum. aut ex conformitate ipsius ad .a. intelligibile: et hoc non: quia esset vera. Aut ex con formitate ipsius ad alterum intelligibile significatum per eam / puta ad .b. et hoc non: quia esset vera: cum veritas sit conformitas huius: vel sequatur hu iusmodi conformitatem. Aut est falsa ex difformitate ad .b. intelligibile: et hoc non: quia si habet difformitatem ad .b. intelligibile: igitur habet conformitatem ad .a. intelligibile oppositum contradicto rie: igitur est vera. Et vltra si negatiua habet diffor mitatem ad .b. igitur affirmatiua contradictoria hua bet conformitatem ad .b. intelligibile: igitur hec as firmatiua Petrus est homo: est vera ex conformita te ipsius ad petrum non esse hominem: igitur ex ed quod petrus non est homo: et loquor de conformitate si gni ad signatum / que est veritas propositionis / vel que est ratio veritatis / vel in qua cosistit veritas pro positionis: et de deformitate opposita

¶ Preterea. sequitur quod iste non contradicunt in ten minis singularibus .a. est .a: non est. Probo: quia a liquod intelligibile negatur / vel affirmatur / seu po nitur / vel tollitur significatiue per secundam quod non per primam: quia non significatur per illam. Ille au tem propositiones non contradicunt: quarum vna significatiue ponit / vel remouet quoddam intelligi bile: quod altera nec ponit / nec remouet / nec signifi cat.

¶ Preterea sequitur quod negatio affirmationis et negatio illius negationis non contradicerent. Consequens est falsum: quia negatio negationis opponitur alicui contradictioni: non autem affirma tioni / quia illi equipollet: igitur negationi. Conse quentia probatur: quia negare vnum intelligibile et negare quoddam alterum intelligibile non contra dicunt: sed negatio affirmationis esset negatio cu iusdam intelligibilis scilicet significati complexe per affirmationem. sed negatio negationis esset nega tio cuiusdam alterius intelligibilis scilicet significa ti complexe per negatiuam et illa secundum te sunt di stincta intelligibilia: immo in nullo eodem conuenientia / et communicantia.

¶ Preterea. sequitur quod negatio negationis non equipolleret affirmationi: nec significaret idem inte ligibile significabile complexe. Probo consequen tiam primo: quia negare et remouere quoddam intel ligibile: et affirmare / seu ponere quoddam alterum intelligibile non sunt idem secundo: quia si additio negationis est additio noua cuiusdam intelligibilis igitur duplex appositio negationis erit appositio di plicis intelligibilis / vel repetitio / et reiteratio cuius dam intelligilbilis: et quocunque dato: habetur propositum.

¶ Tertio. Sit .a. intelligibile significatum complexe per affirmationem. et .b. sit intelligibile significatum complexe oppositam negationem et .c. intelligibile significatum per negationem illius negationis Probo quod.c. est alterum intelligibile ab .a. quia .a. est intelligibile absolutum non relatiuum ad .b. intelligibile. Et potest .a. intelligi absque hoc quod intelligatur b. sed .c. est intelligibile relatiuum ad .b. Nec potest ntelligi nisi in respectum ad .b. quia impossibile est ne gare intellectualiter .b. intelligibile: et significatiue remouere .b. quin intelligatur. .b. et remotio ipsius b. dicit respectum ad .b. sic igitur .c. est alterum intelligibile ab. a.

¶ Ex quo vlterius sequitur quod idem intel ligibile opponitur contradictorie eque primo duobus intelligibilibus: quia .b. opponitur contradictorie ipsi .a. et ipsi. c. et est quasi medium inter illa.

¶ Ex quo vlterius sequitur actualis infinitas intel ligibilium ex natura rei distinctorum circa quodlibet quia pari ratione negatio illius secunde negationis significabit alterum intelligibile significabile complexe: et quodlibet talium opponetur ipsi .b.

¶ Preterea. sequitur quod deus non posset annichile re angelum / vel hominem nisi produceret aliquod nouum positiuum. Probo. petro annichilato cessat / et desinit intelligibile significatum complexe per istam: petrus viuit: quod sit. a. Aut igitur .a. intelligibile sic cessat et desinit: quod tunc precise est cessatio et desitio prioris intelligibilis: puta .a. nec est noui tas vel inceptio alicuius alterius intelligibilis obie cti. aut extra animam non est cessatio / et desitio prio ris intelligibilis. sed etiam est nouitas / et inceptio cuiusdam alterius intelligibilis obiectiue: puta .b. quod scilicet significatur complexe per istam. Petrus non viuit. Si primum / habetur propositum quod petrum non viuere non sit aliquod obiectum intelligibile distinctum a priori intelligibili significato per affirmatiuam: quia cum nouiter sit verum petrum no viuere poneretur nouiter illud intelligibile pro quomodo verificatur. Si secundum. igitur .b. obiectum intel ligibile prius non erat nisi in potentia: et modo est in actu: igitur est nouiter productum. Non enim est sola desitio prioris intelligibilis: sed inchoatio cuiusdam alterius obiecti: et ibi est transitus a depositione cu iusdam alterius obiecti intelligibilis ad nouitatem alterius intelligibilis: igitur deus non annichilat nisi nouiter producendo.

¶ Dices. ibi non est productio quia .b. non est aliqua realitas positiua: sed intelli gibile quasi priuatiuum: sicut recedente habitu dici tur nouiter aduenire priuatio.

¶ Contra. Sequi tur quod .b. intelligibile sit obiectum impossibile: et figmentum: et cum .b. sit petrum non viuere: sequitur quod petrum non viuere sit impossibile: et ita deus non posset destruere petrum. Consequentia probatur: quia intelligibile quod omnino nichil est: nec potest non esse omnino nichil: nec potest exire ab omnimoda ni chileitate: est impossibile: et figmentum non minus quam chymera.

¶ Confirmatur .b. intelligibile non tran sit de potentia ad actum: igitur non magis est modo verum petrum non viuere quam prius. Probo primo: quia vel transiret de potentia essendi ad actum essendi: et ita esset nunc ens in actu: et habetur propo situm. Aut transit de potentia non essendi ad acti non essendi: igitur prius erat actu ens: et modo fit non ens.

¶ Secundo: quia vel transit ad actum essen di positiue: et habetur propositum principale. Aut ad actum essendi priuatiuum: et hoc non: quia tale esse habebat prius non minus quam nunc. Probo: tum / quia si ha habebat priuationem et negationem talis modi primuatiui igitur habebat esse positiuuum. tum / quia esse in potentia est esse priuatiuum. tum / quia prius non habe bat minus esse quam. a. scilicet petrum viuere habeat nunc esse post annichilationem petri: sed petrum viuere habet nunc esse privatiuum / et negatiuum: igitur et .b. intelli gibile prius habebat esse privatiuum.

¶ Preterea. se luitur quod huiusmodi intelligibilia complexe significabi lia per propositiones contradictorias essent intelligi bilia sibi inuicem contradictorie opposita: immo ma gis per se / et primo: quam propositiones significantes illa: sed consequens est falsum: vt infra probabitur in quo dam dubio de hoc specialiter. conclu¬

¶ In oppositum bdtriusquo sionis a guitur primo. Si omne obiectum intelligibile significatum per affirmationem significatur per negatiuam contradictoriam et econtra: sequitur quod propositiones contradictorie significant omnino et precise eadem Consequens est falsum: vt patet supra per correlarium quarte conclusionis / et per articulos ibi adductos. Probatur iterum: quia tunc iudicans / vel volens .a. esse album: et iudicans et volens .a. non esse album. iudicarent / et vellent omnino idem: et diligerent / et elige rent idem: quod est falsum: quia quod vnus tollit mediante velle suo alter ponit et econtra. Probatur iterum quia velle .a. esse: et nolle .a. non esse: et assentire .a. esse et dissentire .a. non esse essent contraria / et repugnan tia: quia respectu eiusdem. Consequentia principalis probatur. quia ille propositiones significant preci se eadem: quarum vna significat quicquid alia: et econtra nec vna significat aliquod intelligibile quin alia et econtra.

¶ Confirmatur: quia hec propositio deus est dominus creature non significabit aliquod intelligibile: nisi aggregatum ex deo / et creatura: et similiter negatiua significabit vtrunque / et precise: sed hoc aggregatum est idem huic aggregato: igitur significant precise idem / vel eadem: et totale significatum huis est idem totali significato illius.

¶ Confirmatur con sequentia. Cum enim iudico / et volo .a. esse album: et petrus vult / et iudicat .a. non esse album. aut est precise differentia / et alietas in modo intelligendi / et volendi. aut in obiectiue cognito et volito. Si secundum. propositum. Si primum. igitur significatur omnino idem per contradictoria: sed alio et alio modo: quod est contra articulum. Et quia non solum tunc aliter et aliter vo lumus / et cognoscimus: sed etiam volumus / et iudica mus a se habere aliter et aliter extra animam: puta quo non se haberet in termino dealbationis vel non se ha beret. Patet igitur principalis consequentia: ex quo vl tra sequitur quod .a. esse / et .a. non esse sunt idem: quia si affirmatiua et negatiua significant precise et adequa te idem intelligibile extra: cum affirmatiua non significet nisi precise .a. esse: et negatiua precise significet a. non esse: igitur .a. esse / et .a. non esse sunt idem. Et quia totale / et completum / et adequatum significatum hui erit idem totali / et adequato significato illius. et quia si quicquid significatur per hanc / significatur per illam et econtra sequitur quod omne intelligibile significatum per hanc est idem alicui intelligibili significato per in lam. igitur .a. non esse quod significatur per negatiuam est idem alicui intelligibili significato per affirmatidam: igitur huic quod est .a. esse quia affirmatiua non gnificat nisi. a. esse: et quia aut .a. esse et .a. non esse sunt vnum et idem intelligibile: et propositum. aut distincta intelligibilia obiectiue: et non sunt intelligibilia totaliter diuersa in nullo intelligibili communicantia. nec differunt per aliquam entitatem incomplexe significabilem. igitur principale propositum.

¶ Secundo principaliter sic. 2. esse est intelligibile significatum per affirmati uam .a. esse non est intelligibile significatum per negatiuam: ergo aliquod intelligibile non significatum per negatiuam significatur per affirmatiuam. Minor patet: quia negatiua significaret .a. esse / et .a. non esse. Econtra arguitur de hoc intelligibili .a. non esse: quia est intelligibile significatum per negatiuam / non per affirmatiuam.

¶ Tertio. Sequeretur quod vtraque pars contradictionis est vera: vel vtraque falsa. Probatio com sequentie. Primo. signorum complexorum omninos et precise idem tam complexe / quam incomplexe significausatium si vnum est verum ratione significati / et propter significatum et reliquum: vt declaratur in super rioribus.

¶ Secundo: quia propositionum omnino idem significantium vna infert aliam sumptis propositionibus personaliter / et significatiue. Consequen tia enim non videtur impediri: nisi quia consequens importat aliquid quod non importat antecedens / vel econtra.

¶ Tertio. illa propo sitio est vera: cuius totale / et adequatum significatum ponitur in re / sic erit. Ex quo enim eadem precise significantur per vtramque si ita est in re sicut vna significat: ita erit in re sicut alia significat: et si vna signifi cat rem se habere vt se habet et altera. ex quo quica quid significat vna et alia significat. et econtra. Rem enim sic se habere aut significabitur per vtramque. aut per neutram.

¶ Quarto. Cum dicis quod ita est in re sicut affirmatiua vera significat: et non est ita in re si cut negatiua falsa significat. Aut ille modus quem ponis ex vna parte: et tollis ex alia parte se tenet ex parte rei extra et habetur propositum. Aut ex parte signi tantum: et hoc non: quia modus significandi affirmatiue: que est vera: non magis est extra animam quam modus significandi negatiue / que est falsa Talis enim modus significandi est ipsa propositio vel est formali ter in propositione. Cum igitur dicitur quod ita est in re extra sicut significatur per istam: et non ita est in re si cut significatur per illam. non intelligitur de modo significandi: sed de modo essendi.

¶ Aliquis enim modus essendi ponitur in re extra: qui significatur per affirmatiuam non per negatiuam: et aliquis mo dus essendi significatur per negatiuam non per affirmatiuam. Ex his vltra potest argui quod non contingit decipi. Probo: plato quem dicis decipi iudicet. a. non esse tale: et sortes non deceptus iudicet .a. esse tale. tunc sic. Plato iudicat rem esse talem: qualis est et .a. esse tale. probo: quia iudicat idem obiectiue cum sorte. et omne iudicatum obiectiue a sorte est iudicatum obiectiue a platone. sed .a. esse tale iudicatur a sorte: igitur et a platone. 13. Omnis pro

¶ Quaxto principarre. 1. positio vel ra est vera ab eo / et ex eo quod significat: sed negatiua vera non est vera ex eo quod affirmatiua opposita falsa significat. igitur negatia vera significat aliquid quod affirmatiua opposita falsa non significat. Maior patet: quia veritas est conformitas signi adssignatum. Minor probatur: quia hec propositio. homo non est asinus esset vera ex eo quod homo esset asinus.

¶ Confirmatur. Sit hec affirmatiua modo vera a. est tale. et postea eius negatiua contradictoria sit vera. tunc sic Affirmatiua non est modo vera ex omni¬ no eodem significato. ex quo negatiua erit postea vera: igitur ex alio et alio. Non autem ex alio intelligibili mere incomplexe demonstrabili: igitur complexe. An tecedens probatur primo: quia si hec affirmativa est primo vera: et postea negatiua vera ex omnino eodem significato cum quelibet vera sit vera ex suo significato: sequitur quod affirmatiua et negatiua significant omnino idem: et cum affirmatiua sit vera ex eo quod a est tale et negatiua fiati vera ex eo quod .a. non est tale sequitur quod .a. esse tale et non esse tale sunt idem.

¶ Secundo. quia affirmatiua est vera ex identitate / et vnitate vel ex compositione / et vnio ne. Negatiua autem ex non identitate / et diuisione. Unde aristoteles sexto methaphisice capitulo vltino. Uerum quidem affirmationem habet in composito: negationem autem in disiuncto. Et nono methaphisice capitulo vltimo. Uerum / et falsum est in rebus componi / et diuidi. sequitur esse quidem est conpositioni / et vnum esse et non esse non componi: sed plura esse. Negatio adduim Quinto principaliter ia signo inconplexo apponit nouum et distinctum significabile: igitur tur et negatio addita signo complexo. vel sic. Signum incomplexum negatiuum significat aliquod intelligibile / quod non significatur per idem signum incomplexum non negatum: igitur. similiter de signo complexo. Antecedens probatur: quia non homo significat alia ab homine: quia in propositione vera stat / et supponit pro alio ab homine. Similiter non gradus significat aliquod intelligibile distinctum ab intelligibili significato per gradum: quia non gradus ca loris est extremum: a quo incipit caloris generatio vel ad quem terminatur corruptio caloris. intelligibile significatum Sexto. Nulluni per istam .a. est opponitur contradictorie alicui intelligibili significato per istam eandem. a est: alioquin includeret opposita sed aliquod intelligibile significatum per istam negatiuam .a. non est opponitur contradictorie alicui intel ligibili significato per istam affirmatiuam .a. est: igitur aliquod intelligibile significatum per negati uam non significatur per affirmatiuam Minor pro batur per philosophum in predicamentis: sicut affimatio aduersus negationem opposita est: ita illud quod subiacet affirmationi opponitur ei quod subiacet negationi. vt sicut sortes sedet / et sortes non se det opponuntur: ita sortem sedere / et sortem non se dere. Et vt ibidem dicitur id quod subiacet affirma tioni non est affirmatio et quod subiacet negationim non est negatio.

¶ Confirmatur. Aut affirmatiua / et negatiua opponuntur secundum idem quod sunt realiter / et secundum suas entitates naturales / et propter se: aut secundum signa / et pro signifi catis. Si secundum / propositum. Si primum / contra. tum: quia in hoc plus conueniunt / et communicant quam propositiones disparate / vel quam albedo / et nigredo tum / quia simul stant in anima: tum / quia eadem appresensio potest significatiue exhiberi .a. esse / et .a. non esse Patet de apprehensione diuina. vel etiam de apprehensione nostra comparatiua esse ad non esse sine assertione et sine praeiudicio al Respondeo. terius sententie melioris: et par modum probabilis collationis potest dici quod omne in telligibile significatum per vnam partem contradi ctionis significari per aliam. et econtra potest intelli gi dupliciter. vel quo ad veridicam exigentiam / et il lationem. vel quo ad propriam / et per se obiectiuam terminationem. Si primo modo: tunc sensus est. de omni intelligibili quod esse vel huiusmodi esse requi ritur / et sufficit ad veritatem vnius partis ipsum ee vel huiusmodi esse requiritur / et sufficit ad veritatem alterius partis. et pro omni intelligibili posito. vel sic se habente nata est verificari vna pars / et alia: et pro quocunque intelligibili non posito vel non sic posito seu non sic se habente verificatur vna pars et alia: et de falsitate correspondente: et sic falsum est quod omne ntelligibile significatum per vnam partem contradi ctionis significetur per aliam vel econtra. et in eodem sensu falsum est quod omne intelligibile significatum per panc orationem: petrus ens album. significetur per hanc orationem petrus non ens album. vna enim naa est stare pro aliquo intelligibili in enunciatione veridica / et non altera. Similiter in eodem sensu non omne intelligibile significatum per istam homo est asinus significatur per istam hominis est asinus: sed ex hoc non sequitur quod sit dare aliquod obiectum in telligibile: quod sit tantum significabile complexe: mmo est distincte significabile incomplexe per signum / uod nec est propositio / nec dictum / neque cum verbali conceptu: puta petrus non ens vel non ens huiusmo di: immo potest significari signo nominali non minus quam chymera / vel hyroceruus / vel nichil / vel intelligibile.

¶ Secundo autem modo concederetur quod omne per se et proprie obiectum intelligibile ter minatiue significatum per vnam partem contradictionis significatur per aliam: quia omne intelligibie quod est per se / et proprie obiectum terminans hanc apprehensionem est equaliter exhibitum et representatum per aliam apprehensionem: tamen in quadam similitudine et proportione vel transsumptione vide tur quod aliquod obiectum intelligibile terminat vnam apprehensionem et non aliam: quia intelligibile pro quo posito vel sic se habente. aut pro quo non posi to vel non sic se habente nata est vna verificari non est nata altera verificari / sed falsificari / et econtra: deo intellectus appprehendit per illas quasi diuer sa per se obiecta intelligibilia terminatiue: sicut de um producentem / et deum cessantem intelligit quasi puo obiecta terminatiue licet in re non ita sit. Si ergo sustineatur pars affirmatiua in secundo sensu. in oppositum videtur eque reAd primum duci contra alios. quia illud intelligibile significatum complexe per affitmationem significabitur per negatiuam vt probatum est supra arguendo pro quinta conclusione: et patet per philosophum secundo elenchorum. vt supra. negatur igitur conse quentia: quia nullum intelligibile significatur per istam intelligibile est intelligibile: quod non significetur per istam intelligibile non est intelligibile: et tamen non signi ficant idem: nec idem sunt: intelligibile esse intelligibile: et intelligibile non esse intelligibile. Similiter de istis terminis significabile / et non significabile. similiter. nullum intelligibile significatur nomine chy mere: quin significetur nomine figmenti: et tamen non significant idem actu / vel potentia.

¶ Dicendum igitur quod hanc propositionem .a. est: et hanc negatiuam .a. non est significare omnino et precise idem vel eadem non solum mportat. et ad sui veritatem non solum requirit quod omne obiectum per se intelligibile terminatiue exhibitum per vnam ex hibeatur per alteram et econtra: sed etiam quod taliter si gnificantur quod illud intelligibile quod positum et taliter se habens quod et qualiter se habens requiritur et sufficit ad veritatem vnius est idem intelligibili posito / et sic se habenti qualiter requiritur et sufficit ad veritatem alterius / seu quod omnino idem intelligibile se habens vt requiritur et sufficit ad veritatem huius est se habens vt requiritur et suffi cit ad veritatem alterius: seu quod hoc intelligibile est huiusmodi quod significatur per affirmatiuam: et hoc in telligibile non esse huiusmodi significatum per negatiuam sunt idem seu quod intelligibile pro quo sic se habenti verificatur vna pars est idem intelligibili pro quo sic se habenti verificetur alia pars. Si actu / actu: si poten tia / potentia: et sic affirmatiua et negatiua non significant idem nec idem actu / nec potentia idem: quia impossibile est quod idem intelligibile sic se habeat vt requirit et sufficit veritas vtriusque loquendo de omni intelligibili significato: et pro quo verificetur altera pars. Iuxta hunc modum etiam de signis incomplexis. vt intelligibile non intelligibile: homo non homo dice re quod significant omnino idem importaret quod de quocunque et pro quocunque intelligibili demonstrato verificetur vel supponat vnum in propositione veridica / et reliquum: quod est falsum. Iuxta hec etiam diceretur quod volens .a. esse: et volens .a. non esse non volunt idem nec actu / nec potentia / quia impossibile est quod intelligibi le se habens vt requiritur / et sufficit ad impletionem huius volitionis sit idem intelligibili se habenti vt requiritur ef sufficit ad impletionem illius: nec sequitur. non iudi causat nec volunt idem obiectiue: igitur distincta obiectiue intelligibilia: quia impossibile est dare duo obiecta intelligibilia terminatiue: quorum vnum se habeat et suf ficit ad veritatem vnius significationis vel impletionem vnius volitionis: et alterum intelligibile se habeat vt requiritur et sufficit ad veritatem vel imple tionem alterius. non tamen negatur quin aliquod idem intelligibile cognoscant / vel velint specialiter si aliquod ens actu sit obiectum vtriusque. probationem conse

¶ Ad primam igitur quentie negatur maior. plus enim requiritur.

¶ Ad secundam probationem negatur consequentia. Patet de istis / intelligi bile / est intelligibile et intelligibile non est intelligibile.

¶ Ad tertiam. dicendum quod non est precise alietas / et differentia in modo intelligendi cum identitate om nimoda in intelligibili significato vt requiritur ad ve ritatem intellectionis: nec tamen cum alietate obie ctorum per se intelligibilum terminatiue: sed eum non identitate obiecti intelligibilis sic se habentis ad intelligibile obiectum non sic se habens. quomodo a. ens / et .a. non ens non sunt idem / nec diuersa. 8. Maior / et minor Ad secumdum principai. sunt distinguende et patet responsio ex dictis in superioribus

¶ Ad tertium negatur consequentia. Ad primam pro bationem patet supra. Ad secundam. Alle non significant idem vt visum est. Nec hoc esset inferre idem ex eo dem. nec oportet vniuersaliter in consequentia non necessaria quod consequens importet aliquod intelligibi le obiectum quod non antecedens: sufficit quod de eodem intelligibili sit enuncians quod intelligibile se habens vt requiritur et sufficit ad veritatem antecedentis non ne cessario et vniuersaliter sit idem intelligibili se haben ti vt requiritur et sufficit ad veritatem consequent.

¶ Ad tertiam probationem. totale significatum pro positionis alicuius poni in re potest intelligi dupliciter Uno modo quod nullum intelligibile est significatum per illam quod non ponatur in re: et sic negatur maior: quia nec hoc requiritur: nec hoc sufficit. Alio modo quod in¬ telligibile significatum per illam est sic se habens totaliter: qualiter ipsum se habens sufficit ad veritatem illius. vel non sic habens qualiter ipsum non se habens sufficit ad veritatem illius si sit negatiua: et sic negatur minor. Falsum est etiam quod res ita se ha beat in re qualiter significatur se habere. id est qualiter se habere exigit veritas illius formalis significationis: nec sequitur quod hoc significat aliquod obiectum per se intelligibule: quod non illa significet: sicut non sequitur hec propositio significat lunc rem esse talem: qualis est et cras non erit verum quod signifi cet rem esse talem qualis est: igitur cras non erit verum quod si gnificet omne intelligibile obiectum: quod nunc significat.

¶ Ad quartam dicendum quod ille est modus essende se tenens ex parte rei: quia est sortes ens albus. nec ha betur propositum: quod aliquod per se obiectum intelligibi le significetur per hanc non per illam. si enim sortes sit albus illud intelligibile quod est sortem esse album est significatum per vtranque. nullum autem intelligibile quod sit actu sortem non esse album: significatur tunc per vtranque / vel per alteram. Si vero sortes non sit albus: tunc intelligibile quod non est actu sed potentia sortem esse album significatur per vtramque: et intelligibile quod est sortem non esse album significatur per vtramque: sed vna significat illud esse album: et altera formaliter illud non esse album et non idem requirunt ad sui veritatem.

¶ Ad quartum. ne gatur maior. Ad probationem. hec necessaria homo non est asinus est vera ex intelligibili quod significatur per affirmati uam / quia ex nam hominis et asini: sed non est vera ex eo quod ho mo sit asinus nec ex eo quod intelligibile significatum per affiramatiuam sit huiusmodi cuiusmodi requireret veritas affirmationis.

¶ Ad confirmationem. Contigit quod ex eodem intelligibili vel ex eisdem intelligibilibus: non tamen eodem modo se habentibus affirmatiua nunc sit vera et negatima vera postea. Contigit etiam quod non ex eodem quia res destruum ur. Nec tamen sequitur quod ex alio / et distincto obiecto intelligi bili. Ad probationem antecedentis primam negatur consequentia quia licet nullum obiectum intelligibile significetur per hanc quin per illam tamen ille significatones sunt tales quod impossibile est ideo se habere quo exigit veritas vtriusque.

¶ Ad secundam. non infert propositum: quia idem intelligibile nunc est vnitum vel compositum cuidam intelligioniuili: et postea non sine noua impositioe obiecti intelligibilis: nisi in quadam similitudine et figura loquendi¬

¶ Ad quintum si antecedens accipiatur vniversaliter negatur Patet in istis termi nis intelligibile non intelligibile. etc. Si autem intelligatur particulariter negatur consequentia. fit enim terminus infinitus qui ignificat in confuso omne quod est: et non est illud quod significatur per terminum affirmatum. Negatio autem accipitur equiuoce respectu complexi: et respectu incomplexi.

¶ Ad sextum. negatur minor proprie loquendo de oppositione contradictoria.

¶ Occasione huius occurrit dubium an aliqua intelligibilia complexe significabilia perpropositiones contradictorias opponantur contradictorie. Et ani primo quod sic per rationes supra positas ad probationem mino ris si dicitur quod ille propositiones opponantur cotradictorie non pro suis obiective sigtis eo quod sua significata opponanmtur: nec quia opponantur secundum suas realitates naturales: sed opponuntur quo ad veritatem et falsitatem: quia non possunt si mul esse vere / vel simul false: sed si vna est vera altera est falsa et econtra.

¶ Contra. Repugnantia et incompossi bilitas prior et causalis respectu repugnantie et incompossibilitatis signorum quo ad veritatem et falsitatem est alia oppositio ab oppositione signorum huiusmodi: sed repugnantia alia obiectiue significabilium per propositiones contradictorias est hmodi. Probo: quia repugnantia et incompossibilitas sed quam est repugnans et impossibile .a. esse et non esse simul in re extra est prior et causa quare impossibile est illas propositiones esse simul veras. Probatur primo: quia ideo ille non possunt simul esse vere: quia non est possibile eandem rem simul esse et non esse.

¶ Secundo. inde oritur: et accipitur compossibilitas vel incompossibilitas propositionum in veri ritate vel falsitate. vnde accipitur veritas / et falsitas propositionum: sed hoc est ex obiectiue significato: ergo.

¶ Ter tio. sicut se habet .a. esse ad veritatem istius .a. est: et sicul a. non esse ad veritatem istius .a. non est: ita .a. esse et .a non esse ad veritates illarum. sed .a. esse est prius et causa repectu veritatis illius secundum philosophum: igitur

¶ Quarto. Eorum incompossibilitas est causa incompossibili tatis veritatum huiusmodi propositionum / quorum successio est causa successiue veritatis illarum. sed successio qua post .a esse sequitur .a. non esse est causa successiue veritatem negatiue post affirmatiuam: igitur.

¶ Secundo principaliter arguitur quod aliqua oppositio contradictoria est inter significabilia per affirmationem et negationem sic .a. esse et .a. non esse op ponuntur et non alia specie oppositionis quam contradicto rie et sunt obiectiue significata per propositiones contradi ctorias. Accipio enim illa dicta personaliter et significative igitur. Prima pars antecedentis probatur. Tum / quia sibi repugnant et sunt incompossibilia licet sibi succedant. Tum / quia se habent vt terminus a quo / et terminus ad quem creationis vel productionis. Tum / quia opiniones et iudicia respectu illorum sunt contraria. igitur sunt respectu oppositorum Assensus enim qui sunt respectu eiusdem / vel respectu disparatorum non oppositorum non sunt contrarii. Tum / quia volitiones contrarie sunt respectu oppositorum.

¶ In oppositum arguitur primo. Si hunc hominem esse al bum / et hunc hominem non esse album: sunt intelligibilia contradictorie opposita / sumptis terminis et dictis personaliter et significatiue / sequitur quod hic homo / et hunc hominem non esse album opponuntur contradictorie. probo consequentiam: quia hunc hominem esse album est hic homo albus / et hic homo albus est hic homo. vt in superioribus probatum est: sed consequens est falsum. Tum / quia sunt compossibilia. Tum / quia signa corre spondentia essent opposita contradictorie.

¶ Item. sequi tur quod hunc hominem currere / et hunc hominem non currere vel lociter opponuntur contradictorie. consequens est falsum. Tum quia simul stant. tum / quia signa huiusmodi non opponunt contradictorie: igitur nec intelligibilia significata. probatio consequentie: quia hunc hominem currere velociter opponitur condictorie huic intel ligibili quod est hunc hominem non currere velociter: sed hunc hominem currere velociter est hunc hominem currere: igitur hunc hominem currere opponitur contratradictorie huic intelligibilis quod est hunc hominem non currere velociter. Per idem arguitur quo hoc esse coloratum / et hoc non esse album opponuntur contradictorie: quia hoc esse album opponitur contradictorie huid quod est hoc non esse album: sed hoc esse album est hoc esse coloratum: igitur. Per idem at quod hunc hominem non curre re / et quendam hominem currere opponuntur contradictorie quia hunc hominem currere est quendam hominem currere: et ita in multis aliis. probatur. enim per sillogismum expositorium in quae non erit fallacia nec variatio suppoionis: quia semper sumuntur dicta personaliter et significatiue pro itelligibili complexe si gnificabili vnde est similis discursus tenet si arguatur de oppositione contrariorum sic. Albedo contrariatur nigre dini: et albedo est aliquis color: igitur aliquis color contraria tur nigredini. Similis etiam forma arguendi tenet: si areguatur de oppositione propositionum. vt si hec popositio omnis homo currit opponatur contradictorie isti / aliquis homo non currit: et ille est quoddam signum complexum: sequitur quod aliquod signum complexum opponitur contradictorie isti propositioni aliquis homo non currit.

¶ Preterea. sequitur quod qualibet negatiua est im plicans contradictionem: quia formaliter significabit obiecta illu intelligibilia contradictorie opposita. Intelligibile enim huiusmodi significatum complexe per affirmationem significabitur per negatiuam: vt probatum est supra.

¶ Preterea: per propositionem necessariam et per contradictoriam impossibilem non sigantum ntelligibilia opposita contradictorie: igitur nec per alias contingentes. antecedens probatur primo. si hec propositio deus non est per nullam potentiam posset poni in esse: sed esset figmen tum vt chymera. tunc hec propositio deus est non haberet con tradictorie oppositam. igitur si significatum illius negative per nullam potentiam potest poni in esse: sequitur quod affirma tiue significatum non habet contradictorie oppositum. secundum sit .a. intelligibile significatum complexe per istam chymera est vel petrus est asinus et sit .b. obiectum intelligibile complexe significatum per estam chymera non est vel petrus non est asinus: tunc sic: aut a. intelligibile est actualiter positum extra animam aut non. si primum / igiturhec est vera / chymera est: et petrus est asinus: quia significatum complexe per eam ponitur in re / et ita ponitur in re sicut poni significatur.

¶ Si secundum / aut igitur .b. intelligibile ponitur actua liter ex animam: aut non. Si secundum / igitur neutrum cotradictorie oppositorum ponitur actualiter ergo neutra pars propositio num contradictoriarum est vera: sed vtraque est consimiliter falsa vel consimiliter vera: quia intelligibile significatum complexe per vnam: et propterea vna nata esset verificari non ma gis ponitur quam intelligibile significatum complexe per alteram: et ita erit medium inter contradictoria. Si contra primum / contra dupliciter primo: quia .b. intelligibile esset nobilius quam petrum esse: quia esset intelligibile obiectum actualiter positum et necessarium non minus quam deum esse: nec deus potest illud obiectum intelligibile tollere.

¶ Secundo: quia .b. intelli gibile non minus est impossibile et figmentum quam .a. igitur non magis est actualiter positumquam .a. et vltra igitur eque est ista impossibilis / petrus non est asinus: sicut ista petrus est asinus et vltra igitur .a. et .b. non opponuntur contra dictorie: quia impossibile non contradicit impossibili: sed necessarium impossibili. Antecedens probatur. Intelligibile quod omninon nichil est nullam realitatem habens magis quam. a. vel quam an gelus creandus: nec potest transire / seu exire ab illa nichil leitate ad aliam entitatem seu ad aliquod esse quod est intelligi bile impossibile: ymo figmentum non minus quam chymera: sed .b. puta chymeram non esse est intelligibile huiusmodi: ergo vel sic. Alla intelligibilia sunt equiliter impossibilia quae equelie nichil sunt: sicut angelus annichilatus: nec vnum plus participat aliquam entitatem formaliter quam reliquum et equaliter est impossiblile vnum exire suam nichileitatem: et tran sire ad esse seu entitatem sicut reliquum: sed .a et .b. sunt huiusmodi: quia si .b. transiret a sua nichileitate ad aliquod esse: tunc esset nouum positiuum et nouiter esset verum chymeram non esse. Si dicitur quod .b. intelligibile non est aliquid positiuum sed est intelligibile privatiuum et quamuis non ponatur nec po ni possit in actu positiuo: sicut nec .a. tamen est actu et ne cessario positum in suo modo essendi in actu seu ponendi luta secundum modum priuationis.

¶ Contra multipliciter primo tat ratio prior: quia illud intelligibile non minus est in posibile et figmentum quam .a. quod equaliter est pure nichil. etc.

¶ Confirmatur. Aut .a. est intelligibile pure privatiuum aut positiuum si secundum / igitur non est omnino nichil. Si primum igitur .a. et .b. sunt intelligibilia eque priuatiua: et equaliter omnino nichil et equaliter impossibilia: nec vnum potest esse positiuum magis quam reliquum. vel magis exire priuationem quam rel quum: igitur non magis est vnum positum in actu quam reliquum.

¶ Item. omne intelligibile privatiuum est privatiuum alicuius losintiui actualis vel potentialis: sed .b. intelligibile non est privatiuum alicuius priuvatiui actu vel potentia: ergo. Ma ior patet: quia privatiuum non intelligitur nisi in habitudine ad posi tiuum quod priuat. Minor patet: quia .a. intelligibile esset po sitiuum actuale vel potentiale: quod est falsum: quia est figmentum.

¶ Confirmatur. Aut .b. intelligibile est priua tiuum positiui aut priuatiui. Si primum / igitur .a. scilicet chy meram esse est intelligibile positiuum. Si secundum / igitur. b. est in telligibile positiuum. probatio: quia priuareseu tollere et remouere priuationem est ponere oppositum posit tiuum: sicut negatio negationis est secundum equiualentiam po sitio affirmationis.

¶ Item. nullum intelligibiule pure privatiuum opponitur contradictorie pure priuatiuo: quia magis opponitur positiuo. igitur .a. et .b. non essent opposi ta contradictorie.

¶ Item. sicut. c. intelligibile significatum complexe per istam. Babriel non est vel non viuit. aut igitur c. est intelligibile eque pure privatiuum / sicut.a. vel .b. et non magis positiuum actu vel potentia quam .a. vel .b: aut non Si primum / igitur vtrumque est intelligibile eque omnino nichil actu vel potentia: igitur equaliter impossibilia vel equaliter necest saria. Si secundum / cum non sit magis positiuum actu: igitur in potentia ponatur in esse: igitur gabrielem non esse erit in telligibile positiuum in actu positum quod est contradictio: quia necdum gabriel est: necdum gabriel non est.

¶ Item. priuatiuum non intelligiturnisi intelligendo illud / cuius est formaliter privatiuum: igitur b. non intelligitur quin intelligatur .a sed possibile est quod formetur negatima absque hoc quod formetur affirmatiua: saltem per dei potentiam: igitur per solam negatiuam formaliter intelligiter et significatur .b. et .a. igitur nega tiua implicat contradictionem.

¶ Quarto principaliter arnte sic .a. intelligibile scilicet petrum esse album. et. b inelligibile scilicet petrum non esse album aut sunt obiecta intelligibilia eiusdem rationis aut alterius. Si primum / igitur non opponuntur contradi ctorie. Si secundum / contra primo. quia petrus ens albus: et petrus non ens albus essent proportionabiliter obiecta in telligibilia alterius rationis quod est falsum: quia idem obiectum numero est successiue hoc / et illud: secundo / quia non sunt a terins rationis totaliter secundum se tota: quia includunt quadam eius dem rationis. quaero igitur quasunt obiecta intelligibilia inclusa in illis quae sunt primo / et totaliter alterius rationis: et non po terit dari.

¶ Tertio / quia si sunt alterius rationis: nec vnum sit pars alterius: igitur sunt obiecta disparata: igitur vnum potest intelligi nullo alterius intellecto: ymo poterunt po ni simul demonstratiue saltem in diuersis locis

¶ Preterea aut .b. intelligile scilicet petrum non esse asinum includit formaliter intrinsece .a. intelligibile scilicet petrum esse asinum aut non Si secundum contra primo: quia hoc signum includit omnia signa contenta in illo coplexo.

¶ Secundo / quia cum .a. intelligibile non includat .b. sequitur quod .a. et .b. sunt obiecta intelligibilia omnino disparata / et nullo intelligibili conicantia / quod est falsum: quia communicant in intelligibili significato per subientum et pre dicatum: et quia non opponerentur contradictorie magis quam quacumque disparata. si detur primum scilicet quod .b. includat .a. Con tra / primo: quia obiecta contradictorie opposita se haberent vt pars et totum: et vt continens / et contentum: igitur alterum exige ret / et inferret alterum.

¶ Secundo / quia quaelibet negatiua implicaret contradictionem.

¶ Tertio / si .b. includit .a. igitur non praecise includit .a. sed praeter .a. et vltra .a. includit aliquod alterum intelligibile. sit igitur. c. illud intelligibile quod addiipraeter .a. et vltra .a. tunc .c. non icludit. a. nec aliquid eius gitur c. est obiectum intelligibile significabiule incomplexe. Si enim esset ignificabile complexe includeret. a. vel esset .a. Confirmatur. hec tota ratio sic / aut .a. et .b. se totis totaliter distinguuntur sic quod in nullo eodem obiecto intelligibili conueniunt / et comnicans et nullum obiectum intelligibile idem includitur in vtroque. aut non totaliter et se totis distinguuntur: sed in aliquo vno ob iecto intelligibili conueniunt / et comincant. Si primum / contra tum / quia conueniunt / et comincant in obiecto incomplexe significabili per extremum. tum / quia non idem intelligibile affirmaretur et negaretur: et ita non essent propositiones contradictorie. Si secundum contra. tum / quia idem obiectum positiuum essentialiter includere tur in obiectis illis contradictorie oppositis: igitur plus con¬ uenirent quam contraria: ymo quam sortes et plato. tum / quia se quitur quod .a. et .b. non distinguuntur: nec opponuntur seipsis primo: sed aliquo sui vel aliquibus sui primo: sed hoc est falsum: quia sint. c. d. ea quibus primo different et opponuntur. tunc vel c. et .d. conueniunt / et comnicant in aliquo vno obiecto intelligibili vel non. et arguitur vt prius.

¶ Preterea sit petrus modo exist ens tunc si huic intelligibili petrum esse opponeretur com tradictorie petrum non esse. aut igitur non esse petri pre cedens esse petriis / aut sequens / aut concomitans. Si primum vel secundum contra: quia petrum esse nunc in praesenti non contradicit non esse petri praecedenti / nec sequenti: quia se habent vt esse et non esse pro alio / et alio tempore. Si tertium / igitur esse petri et non esse petri concomitantur et simul ponuntur et cum impos sibile sit non esse petri concomitans esse petri sequitur quod contradictorie oppositum isti intelligibili petrum esse est impossibile. igitur petrum esse est necessarium: si dicitur quod nec sic nec sic. sed petrum non esse absolute. Contra / quia omnino impossit bile est quod hoc intelligibile significabiulse complexe quod esset petrum non esse: nec praecedat nec sequatur / nec concomitatur esse petri.

¶ Preterea. Oppositio contradictoria non est nisi inter propositiones et signa. patet: quia contradictio diffinitur quod est af firmatio et negatio eiusdem de eodem etc. Et quia propriuem est contradictorie oppositorum: quod si vnum est verum reliquum esg falsum / et econtra: sed veritas et falsitas sunt proprietates signi complexi.

¶ Dices. verum potest sumi vt est proprietas signicomplexi: et vt est conditio entis: primo Ethicorum. Uerum et ens conuertuntur. et. o metha. igitur contradictorie oppo sitorum alterum est verum: quia alterum posititur scilicet significatum per propositionem veram. Contra. quod non est ens et aliquid sed pure nichil actu et potentia non minus quam chymera non est verum: sed obiectum intelligibile significatum complexe per istam sortes non est plato erit huiusmodi.

¶ Item contra hanc responsionem videtur articulus parifi ca. 4 vbi dicitur quod multe veritates fuerunt ab eterno: quae non fuerunt ipse deus: error.

¶ Preterea. sequitur quod isti quodlianimal currit magis per se et primo oppositioitur contradictorie sta quodliet animmal non currit quam ista nullum animal currit. pro oatio: quia hoc intelligibile quod est quodlibet animal currere: et hoc intelligibile quod est quodlibet animal non currere se habent vt idem intelligibile: et videtur negatio illius praecise et adequate propositioni est affirmanti et ponenti formaliter et directe aliquod intelligibile significabile complexe opponitur contradictorie per se et primo illa propositio quae per se formaliter et distincte et ade quate negat illud. per idem at quod magis opponerentur ptradictorie vniveralis affirmatiua et vniversalis negatiua quam perticularis negatiua.

¶ Responsio. Sine assertione opposi tionem contradictoriam esse inter aliqua potest accipiper se / et pprie. Alio modo large et transumptiue et in similitudine: primo modo est tantum signorum. secundo modo potest dici inter intelligibi lia correspondentia noticiis complexis. Secundum enim quandam similitudinem ad contraria sibi succedentia circa idem obie ctum cum attribuimus esse et non esse eidem vel esse huiusmodi et non esse huiusmodi intelligimus in similitudine quasi obiecta intel ligibilia opposita in respectu ad idem intelligibile / et quasi res sic se habens et res non sic se habens forent opposito obiecta sibi nata succedere: sicut intelligere hominem in communi vietur in figura intelligendi intelligere quodam obiectum intelligibile comne extra animam multis et abstractum ab illis: sed non est ita.

¶ Item. sicut impossibile est propositiones contradicto rias esse simul veras: sed possibile est eas successiue ve rificari: ita impossibile est quod idem intelligibile simul sit hu iusmodi / et non sit huiusmodi: sed possibile est quod successiue ideo in quadam similitudine videtur oppositio in obiectis correspon dens oppositioni signorum.

¶ Ad primum. igitur in oppositum potest dici quod Arist. in lib. praedicamentorum multa dicit potius secundum famositatem: quasi recitando communia dicta quam asse rendo. ob hoc enim dicitur vetus logica: quia dicta antiqua¬ et communia continet. dicit etiam quaedam. ca. de quantitate quorum opposita dicit. 5. methaph. caus. de quanto.

¶ Item potest dici quod quamuis secundum rei veritatem et proprietatem verbi op positio contradictoria non sit nisi signorum tamen in qua dam similitudine et transumptione et figura loquendi potest dici correspondere oppositoi obiectiue intelligibilibus: quia cum intelligimus. a. esse huiusmodi et .a. non esse huiusmodi intelligi mus qua si quaedam opposita obiectiue in respectu ad idem acceptum per modum subiecti: et quia sicut propositiones contradictorie non sunt simul vere: ita idem non est in re simul huiusmodi et non huiusmodi. Nec ex hoc sequitur oppositio ob iectorum extra intelligibilium: sed incompossibilitas cum iuscumque obiectiue intelligibilis de quo / et pro quo sit si mul verificabilis affirmatio / et negatio.

¶ Item potest du ci quod Arist. intendit oppositionem contradictoriam esse non solum inter signa complexa quae sunt propositiones: sed et inter dicta corrspondentia que sunt quasi expositio / et re solutio significanis propositionis.

¶ Ad confirmationem. dicen dum quod has duas propositiones .a. est / et .a. non est opponi con tradictorie secundum se et propter se potest intelligi dupliciter. Unomodo quia ipsemet sunt ea quae opponuntur contradictorie: nec dicuntur opponi contradictorie ex hoc solum quod quadam alia significata per ipsas opponantur contradictorie ymo opponi contradictorie dicitur de subiecto supponente personaliter pro illis propositionibus: et sic conceditur quod oppomuntur secundum se et propter se non pro significatis: nec obitat quod simul stant in intellectu. vel quod comnicant in aliquibus terminis Sufficit enim quod non possint simul esse vere vel false: et quod im possibile sit dari quodcumque obiectiue intelligibile pro quo nata sit vtraque verificari vel falsificari / et sic se habente vel requirit veritas / vel falsitas vtriusque. Alio modo quod iste propositiones opponerentur contradictorie circumscripta significatione et circumscripto respectu ad significata: et quauis non significarent aliud pro quo essent acceptibiles. Potest et intelligi quod oppositionis illarum non est causa / vel quod non sit alia propositio causalis respectu huiusmodi he propositiones opponuntur / et hig modis dicendum quod non secundum se: nec propter se opponunturm sed quia talia signa taliter significantia et si non essent signa sed qualitates mere absolute non opponerentur contradictorie: nec ex hoc sequitur quod oppositio sit primo significatorum: si cut conceptus animalis et conceptus hominis se habent vt genus pre dicabile inferius secundum se et propter se non propter res significatas: quia ipsimet conceptus sunt ea quae sunt genus / et species: non tamen secundum se et propter se 1 circumscripta significane: et si non essent sin gna acceptibilia et supponentia pro aliquo. conceditur igitur esponsio supra posita.

¶ Ad improbationem negatur ma ior. Ad prima probationem concedo quod ideo impossibile est illas duas formatas esse simul veras: quia impossibile est. a. simul esse et non esse: et concedo quod hec secunda propositio est quasi causalis respectu prioris. Sed ex hoc non sequitur quod in possibilitas secundum quam impossibile est. a. simul esse et non esse sit quadam oppositio contradictoria quorumdam intelligi bilium hucum veritatem: nec etiam est repugnantia vel in compossibilitas aliquorum obiectorum per se terminatiue in telligibilium: sed est repugnantia / et incompossibilitas secundum quam impossibile est esse / et dari aliquod obiectiue intel ligibile quod sit et non sit: et pro quae possint contradictorie op posita verificari.

¶ Ad secundam probationem. Non proba oppositionem esse prius in obiectis intelligibilibus signit ficatis: sed solum quod propositio enuncians oppositionem con tradictoriam de aliquibus propositionibus / vel enuncians incompossibilitatem veritatis. de illis habet aliam propositionem causa lem quae etiam est de modo impossibilitatis.

¶ Ad tertiam per idem. sic etiam diceretur quod ideo animal est genus super rius ad hominem: quia omnis homo est animal non econi. et tamen ratio eneris et superioris et speciei non sunt in obiectis intellectis

¶ Ad quartam. minor accepta proprie et complete inlicat falsum: quia successio secundum qua post .a. esse sequi tur .a. non esse non est successio aliquorum obietorum proprie et terminatiue sibi succedentium: sed in quadam similitudine et figura ad successionem vere oppositorum circa idem Ratio autem si reducitur ad debitam formam probat solum id quod supra dictum est scilicet quod vna propositio est prior et causalis respectu alterius.

¶ Ad secundum principaliter ad ductum negatur prima pars antecedentis. Ad primam probationem. non repugnant tanquam duo obiecta vere intel ligibilia sibi succedentia sed vt supra dictum est.

¶ Ad secundam non infert propositum. Quomo enim intelligitur quod ten minus a quo et terminus ad quem opponuntur. patet eantra. distin. 2. Sicut etiam album et nigrum opponi dicuntur sumptis terminis personaliter / et significatiue. non enim est proprima locutio sed reducende sunt in alias: puta quod impossibile est aliquod intelligibiule simul se habere. vt .a. se habet post generatio nem et post corruptionem.

¶ Ad tertiam. assensus con trarios non oportet esse respectu distinctorum obiectorum terminatiue et proprie oppositorum nisi secundum similitudinem et equiualentiam: sicut conceptus cones dicuntur esse respectu obie ctiue intelligibium vniversalium: nec sunt proprie respectu eius dem intelligibilis omnino et praecise: quia hec denotarent quod idem intelligibile est se habens vt sufficit ad veritatem vtrius que assensus et quod intelligibile se habens vt requiritur et suffi cit ad veritatem huius assensus sit idem intelligibili se habenti vt requiritur ad veritatem alterius assensus tamen in simili tudine et equiualentia dicuntur esse respectu obiectorum oppositorum: quia impossibile est aliquod intelligibile dari pro quo simul verificetur vterque assensus: sed pro quo alt et aliter se habente successiue verificatur et obiectum sic se habens et idem non sic se habens non sunt secundum veritatem et rei proprieta tem nec alterum nec alterum intelligibile nec sunt idem intelligi bile.

¶ Ad quartam per idem: quod enim exigitur ad veritatem assensus exigitur ad impletionem volitionis conformis.

¶ Contra praedicta arguitur primo cum impossibile sit illas propositiones esse simul veras: quia impossibile et repugnans est a. simul esse huiusmodi et non esse huiusmodi: igitur est dare repugnantiam et impossibilitatem aliam pter repugnantiam et impossibilitatem illarum ver tatum / seu illarum propositionum quo ad veritatem. Aut igitur illa repugnantia / et impossibilitas est cuiusdam intelligibi lis ad seipsum / aut ad alterum intelligibile. Si primum / contra quia nullum intelligibile est repugnans et impossibile sibi ipsi: quia non alicuius mere incomplexe significabilis ad seipsum ergo alicuius tantum complexe significabilis: et habetur propositum. Si secundum ibitur propositum: et vltra. Aut alicuius intelligibilis inconplexe ad alterum intelligibile incomplexe. patet quod non: quia talia non opponuntur contradictorie. aut alicuius intelligibilis complexe ad alterum intelligibile complexe: et habetur propo situm.

¶ Respondeo secundum propetatem rei loquendo: nec est dicendum quod sit repugnantia cuiusdam intelligibilis ad se ipsum: nec ad alterum obiectum intelligibile / sed est repu gnantia et impossibilitas secundum quam impossibile est aliquod intelligibile dari quod simul sit et non sit / vel secundum quam impossibile est quod intelligibile ens huiusmodi sit idem alicu intelligibili non enti huiusmodi. Loquendo autem improprie / et in similitudine potest dici quod est repugnantia eiusdem intelligibilis ad seipsum non secundum qua aliquid sit repugnans si diipsi sed est repugnantia alicuius intelligibilis vt entis uimodoi ad seipsum: vt non ens huiusmodi. Potest etiam dici impro prie loquendo quod est repugnantia quaesi cuiusdam intelligibilites ad alterum intelligibile: quia ad intelligibile non idem actu nec potentia / seu quod est repugnantia secundum quam repugnans est quod aliquod intelligibile ens huiusmodi sit vnum et idem intelligibili non enti simul huiusmodi. Ex his patet quid dicendum ad quaestionem

¶ Ad argumentum in principio quaestis conceditur consequens naturaliter non quo ad compossibilitatem veritatis / vel quo ad possibilitatem obiectiue intelligibilis se habentis vt requiritur et suf ficit ad veritatem vtriusque: et negatur vlterior consequentia scilicet quod non opponerentur.