Quod non quia quod cognoscitur scientia certa et infallibili non potest aliter se habere: quia posito quod aliter se haberet. ergo talis noticia fa ret falsa. ergo non erat certa et infallibilis. Confirmatur per Anselmum de casu diaboli c. 21. dicentem futurum quod potest non esse non potest certa ratione cognosci. Contra. cum nulla veritas latea intellectum diuinum. ergo de quolibet futuro habet notici am veram: sed non incertam neque fallibilem. ergo certam et infallibilem.

¶ Notandum quod noticia certa et infallibi lis accipitur hic pro noticia excludente deceptionem et falsitatem actualem et potentialem. excludente etiam dubietatem vel obscuritatem et ineuidentiam

Prima conclusio. Ad questionem quod sit probatur per rationem factam ad Hebreos. 4. "Omnia nuda et aperta sunt oculis eius".

Secunda conclusio. Cum certitudine et infalibilitate diuine noticie stat contingentia futurorum. Probatur: quia verum non repugnat vero.

¶ Preterea hoc ponit Augu. super Ioh. omelia. 53. et ponitur primo sententiarum dist. 38. c. 4. idem determinat diffuse. Augu. 3. de li. arbi. c. 3. et. 4. Item Boctius. 5. de consolatioe prosa. 6 Sicut enim certitudo euidens in me de motu tuo non repugnat contingentie tui motus: ita certitudo de fururis in deo non repugnat contingentie futurorum. secundam conclusionem hec consequentia valet. De Conii aus iudicat me sessurum cras: et non se qui debo cras. igitur deus decipitur. ergo consimiliter hec consequentia valet. Deus iudicat me sessurum cras: et ego possum non sedere cras. ergo potest deus decipi. Probo: quia sicut ex duabus de inesse sequitur conclusio de inesse. ita exvna de inesse et altera de possibili. sequitur conclusio de possibili secundum Aristo. primo posteriorum

¶ Secundo si simul stat quod deus iudicauit .b. fore: et quod .b. potest non fore ponatur iesse quod .b. non erit. ergo non eueniet sicut deus iudicauit. ergo fuit deceptus.

¶ Tertio. christus credidit se passurum: et ex ista credulitate tristis facta est anima eius post huiusmodi. ergo credulitatem et ante passionem. ergo hec consequentia erat necessaria christus non patietur ergo christus credidit falso et deceptus fuit aut non. si prius mum. cum antecedens secundum te esset possibile. ergo et consequens: quod est propositum. si secundum. igitur cum necessarium esset illacredulitatem fuisse: quia fuit quidem actus in anima christi ergo simul stat quod christus non patitur et quod hec est vera. christus patitur quod est contradictio: quia ab eo quod res est vel non est. etc. Dices. Consequentia non erat necessaria: quia in illo tempore medio. licet esset necessarium illum actum fuifse in anima christi: tamen adhuc contingens erat illum actum fuisse credulitatem passionis future Contra. quia hoc est sim pliciter preteritum nec pendens ex futuro. ergo impossibile est illum actum credendi non fuisse credulitatem et asse sum passionis future. Consequentia probatur: quia cum credidit se passurum ex huiusmodi credulitate turbata est anima eius vel tristata: et consequenter emisit sudorem sanguinis. Si autem non credidit nec timuit se passurum: ergo non est tristatus ex credulitate vel timore passionis future quam necessarium. ergo erat hu iusmodi tristiciam esse tantam ab huiusmodi credulitate tan necessarium erat illum actum fuisse credulitatem. Ex hoc posset argui ad principale. Si cum noticia certa futuri stat contingentia futuri deus posset non fuisse causa eius cuius fuit iam causa in praeterito. Probo. ex quo enim scit certitudinaliter .b. fore. ergo potest nunc producere .a. propter .b. et gratia ipsius .b. futuri vt finis. igitur .b. erit causa finalis ipsius .a. et .a. est causatum secundum causalitatem finalem ipsius .b. Si autem possi bile est .b. numquam fore. ergo possibile est .a. nunquam fuisse fictum propter. b. nec intentione ipsius .b. ergo possibi le est .a. nunquam fuisse causatum secundum causalitatem sinalem vel possibile est deum intense falso et deceptorie facere .a. propter .b.

¶ Quarto principaliter possibile esset deum esse falsidicum mendacem et periurum. Probatio con sequentie. quia si deus est certus .b. fore. igitur potest alicun creature rationali asserere et iudicare quod .b. erit post huiusmodi aut assertionem et iudicatum si possibile sit .b non fore. igitur. possibile est deum affirmasse et iudicasse falsum: quia impossibile est deum non asseruisse et non iudicasse creature: sed consequens est falsum: quia fide lis deus in omnibus verbis suis. et Treno. 13. Non est deus qunasi homo mentiatur. et Anselmus. 1. Cur deus homo. c. 12. Cum deus sit omnipotens falli non potest. mentiri non potest. Patet etiam: quia sicut prima libertas ad malum: sic summa veritas ad falsum sed deus ex ed quod est prima et summa libertas non potest facere malum et iustum et iniustum. ergo non potest prima veritas de se asserere falsum. quod deus non potest mentiri: Respondetur nec periurare accipiendo proprie mendacium et periurium. Hec enim nomina ex sua significatione implicant maliciam et circunstantiam inordina tam. Mendacium enim est significatio falsa cum intentione fallendi inordinata. Talis autem intentio in deo esse non potest: sed sumendo mendacium large et improprie pro significatione falsa. Etiam cum intentione fallendi dicitur quod quamuis deus non possit mentiri de potentia ordinata: tamen non repugnat ei de potentia absoluta ymo si deus praecipiet sorti dicere platoni falsum cum intentione fallendi sortes improprie diceretur mentiri et sine peccato: quia non auctoritate sua: sed diuina.

¶ Contra. ymo deus proprie mentiretur: quia secundum Augu. Men dacium describitur in libro contra mendacium quod est falsa significatio vocis cum intentione fallendi. Alle enim falsum iurando mentitur qui scit falsum esse quod iurat Contra. propter enunciationem falsam cum voluntate a fallendum maximum est esse mendacium. Item patet ex quid nomins: quia mentiri est contra mentem ire. igitur. ille mentitur qui affirmat oppositum eius quod in mente sentit ille igitur mentitur qui contra conscientiam mentis et cum affectione fallendi falsum asserit. Item non vitatur quin deus sit periurus. Item generaliter. Omne mendacium in quocunque casu est peccatum vt docet Augu. libro de mendacio circa finem. Si vero dicatur quod contingit asse rere falsum: quod non erit peccatum: sed licitum: nec erit proprie mendacium: quia non intentione deordinata: sed ex causa rationabili et ad bonum finem. sequitur quod licitum est asserere falsum in multis casibus scienter. puta hac intentione et causa ne innocens occidatur iniuste: et vt mortale peccatum in proximo euitetur: sed hoc est contra doctrinam Augu. vbi supra. Qui in huiusmodi casibus condennat mendacium. et habetur. 3. senten. dist. 30. habetur etiam 22 q. 2. c. Is autem. vbi recitatur decretum Augu. ex enchiridion. 17. sic dicentis. Nec ideo vllum mendacium putandum est non esse peccatum: quia possumus aliquando alicui prodesse mentiendo. Possumus enim et fa tando: si pauper cui clam datur sentit commodum: et diues cui clam tollitur non sentit incommodum: nec ideo tale furtum quisquam dixerit non esse peccatum. Item probatur ratione: quia tunc nulli etiam christiano esset firmiter credendum: quia rationabiliter posset dubitari an haberet causam aliquam mentiendi et asserendi falsum. Item in scriptura conuenienter possent inferri falsa: et in doctrinis sanctorum: quia hoc esset licitum ex causa. Item ad hoc sunt ea quae de Augu. recitantur. 2. senten. dist. 40 c. 3. Item idem determinat Augu. in glosa super illud Leui. 19. Non mentiemini. dicens. Non licet homini mentiri ad saluandum vitam suam propriam contra iniuste volentem se occidere. ergo nec ad saluandum vitam al terius innocentis. Antecedens patet de petro. et per glosam Roma. 10. Ore autem confessio fit ad salutem. Item pari ratione. Si quis querat innocentem ad ledendum possem cum quantiscumque anathematibus iurare falsum: puta quod non est in domo et pari ratione licitum esset sci enter falsum iurare ad vitandum ne innocens mutilaretur ad mortem vel ne percuteretur vel ne damnificaretur in. 5. sensibus. quia eadem ratio erit vsque ad modicum damnum: et ita excusabitur omne mendacium et periurium. Item per huiusmodi responsionem non euaditur quin deus posset hominem decipere: quia falsum asserere ex quo sequitur quod fides et spes fide lium non est certa nec firma: et quod tota scriptura vide retur suspecta vt deducetur questione sequenti. conceditur prima consequenta. tamen consequens Ad primum est impossibile: quia licet quaeibet pars antecedentis per se diuisim sumpta sit possibilis: sunt tamen incompossibiles. Si enim minor ponatur vera: sequitur ma iorem esse falsam: sed secunda consequentia negatur. Consequens enim est impossibile: et vtraque pars antecedentis est vera: licet enim actus oppositi sint incompossibiles: tamen actus et potentia ad oppositum actum sunt compossibiles: ideo ergo prima consequentia valet et non secunda: quia licet ex actibus opposi tis simul assumptis sequatur impossibile: tamen ex positione alterius actus cum potentia ad actum. si oppositum non sequitur inconueniens ad Aristo. dicendum quando premissa de possibili non solum stat in veritate cum premissa de inesse sed etiam propositio de inesse correspondens illi de possibili stat in veritate cum altera praemissa de inesse. Habet veritatem dictum Aristo. sed non est sic in proposito: quia minor de possibili posita inesse interimit maiorem.

¶ Ad secundum negatur consequentia. Si enim ponatur in actu quod .b. non eueniet sequitur deponi quod deus iudicauit .b. euenire quod est etiam possibile. Deus enim potest nunquam iudicasse .b. fore de hoc infra in quodam dubio.

¶ Ad tertium dicendum quod illo tempore medio illa consequentia non erat necessaria sumendo antecedens secundum communem sensum et interpretationem hominem: et po sito antecedente non sequitur credulitatem christi esse falsam proprie et simpliciter: quia illa credulitas foret vera secundum relationem illius actus ad aliquem sensum et ad talem modi ficationem conuenientem: prout referendum dictaret diuina intelligentia infinita cui subordinatur et deseruit omne signum creatum: prout declaratur quaestione sequenti. et cum dicitur quod simul staret quod christus non patitur: et quod hec fuit vera. christus patietur. negatur si vtraque sumatur secundum eandem inter pretationem: sed si prima sumatur: secundum acceptionem in communi vsu apud homines: et secunda accipiatur secundum specialem expositionem et interpretationem: et specialiter reseruatum apud ordinationem diuinam conceditur. Ad rationem additam quod deus posset non produxisse .b. ex causa illa ex qua produxit di cendum quod stando praecise in causalitate finali in .a. fuisse futurum propter .b. vel deum fecisse .a. propter .b. implicatur aliquid vere et realiter praeteritum et aliqua veritas quae simpliciter est de praeterito et quo non infert nec exigit futuri tionem alicuius producendi: puta .a. esse factum et actum diuine volitionis fuisse et causasse .a. et etiam implicatur alia futuritio. scilicet .b. fore et esse attingendum ab .a. et .a. esse peruenturum ad .b. vt finem suum. Et ratione huius futuri implicium semper est contingens quod deus fecerit .a. propter .b. et quod deus intenderit .b. vt finem futurum et volitum formaliter ab ipso de hoc infra vbi queretur an diuina praescientia necessitet voluntatem nostram: Ad quartum negatur consequentia. Ad probatio nem respondetur quod dicere falsum potest sumi large et improprie: et est idem quod praeferre materialiter vel formare dictum falsum significans quod non est: et sic conceditur quod deus potest di cere falsum: nec ex hoc modo dicendi falsum dicitur homo falsus. Nec proprie dicendum est quod dicta sua sint fal sa: vt in sermonibus yronicis vel metaphoricis: topi cis: vel figuratiuis. Alio modo dicere falsum sumitur proprie pro significare falsum et cum intentione significandi falsum. et hoc contingit dupliciter. Uno modo asser tiue: et per dictum: per factum: significando esse quod non est: vt dicendo deus non est. Alio modo non assertiue: sed per dictum partiale et imperfectum significando aliter quam sit vt dicit psalmista. Dixit insipiens in corde suo non est deus. et Iohannis. 7. Si dixero quia nescio eum. ero similis vobis mendax: et isto modo significare falsum non infert hominem esse falsum: nec dicta eius esse falsa. sed priori modo deus non potest significare falsum specia liter intendendo et volendo quod ille cui dicitur falsum cre¬ dat et assentiat. Contra. ex quo scit deus certitudina liter .b. fore. igitur potest asserere et iurando significa re sorti b. fore volendo: ymo praecipiendo quod assentiat igitur stat ratio. Item siue deus intendat quod iste credat siue non: adhuc remanet difficultas quod nulla est certi tudo de reuelatis vel contentis in scriptura: quia possibile est falsum esse quod ipse significauit vel dictum quod formauit

¶ Respondeo quod si .b. non esset futurum adhuc assertio et iuramentum diuinum vera essent quia referenda essent secundum dictamen intellectus diuiui ad sensum interpretem et modificationem veram vt infra declarabitur 2 quod deus presciuit et ubium an illuu preuoluit esse futurum possit nunquam presciuisse et preuoluisse esse futurum in sensu diuisionis: Et videtur quod sic. Nam aliter non videtur responderi ad rationes inferentes necessitatem futurorum ex diuina prescientia: quia ex antece dente necessario per consequentiam necessariam sequitur hoc esse futurum. Item per hoc soluit magister diuersa argumen ta: quae fiunt in materia hac. vt patet. dist. 38. primi. con 3. et distin. 39. et dist. 40. c. 1 ponit quod predestinatus po test nunquam fuisse predestinatus. Item dist. 43. determinat quod deus potest velle illud quod nunquam voluit. non tamen nouiter sed sempiterna voluntate. Potenti am enim habet volendi et nunc et ab eterno: quod ta men nec vult modo nec ab eterno voluit. Item Hugo. libro. 1 parte. 2. c. vltimo. Si mutaretur inquit euentus quod fieri potest non propter hoc mutaretur nec cassaretur dei prescientia: quia hoc nullo modo fieri potest: sed potius nunquam fuisset praeuisum quod nunquam fieret futurum et constaret prouidentia in eo vt non fieret sicut modo constat in eo: vt fiat non mu tata prouidentia: vt post aliam alia esset: sed vt numquam alia. Item possibile est quod hec propositio .b. erit non sit modo vera. ergo possibile est quod deus nunquam sciue rit .b. fore: quia deum sciuisse .b. fore et illam fuisse vel ram conuertuntur eodem modo arguitur de contradictoria. scilicet .b. non erit arguitur per rationes qui I Iu opposituri bus distinctione precedem ti probatur propositionem de futuro veram non posi se non fuisse veram.

¶ Sed preter hoc arguitur nunc primo fic. Propositio actualiter vera de preterito et cuius veritas non dependet a futuro est necessaria sic est de ista. Deus sciuit et voluit .b. fore. igitur. ma lor probatur. Tum quia ideo propositio de futuro po nitur posse non fuisse vera: quia eius veritas depen det a futuro non necessaria. Minor probatur. quod enim sit veraciter de preterito. Patet: quia non solum verum est quod deus vult et volet .b. fore. ymo eque verum est quod voluit non minus quam cum ego volui. quod autem eius veritas non dependeat a futuro. Probatur: quod prius et eternum et actualiter existens ab eterno non dependet a posteriori et futuro: quod nichil est.

¶ Se cundo. quia non magis dependet a futuro veritas huius Deus iudicauit et voluit .b. fore quam veritas istius ego volui et iudicaui .b. fore. sed veritas secunde non dependet a futuro. igitur nec prime. Maior probatur: quia diuinum velle et scire non magis dependet a futuro quam iudicium meum et velle. igitur nec veritas propositionis hoc significantis et accipientis veritatem ex conformitate ad tale significabile. Minor patet: quia si volui et iudicaui .b. fore necessarium est me voluisse et iudicasse. Confirmatur arguendo de significato complexe intelligibili per hu iusmodi propositionem veram sic quod actualiter formaliter et proprie fuit aliquale et independenter a futuro necessario est fuisse tale. alioquin de quolibet preterito contingens esset fuisse huiusmodi: sed de fuit actualiter formaliter et proprie volens et sciens b. fore non minus quam vere sit volens .c. esse et fuerit sciens et volens independenter a futuro. Probatur. Tum quia vt supra prius et eternum actualiter existens non dependet a posteriori futuro. Tum quia hoc esset imperfectionis in deo quod non solum veritas propositionis: sed etiam prescientia et preuolitio dei dependeret a creatura futura. Etiam secundum quod prescientia et secundum quod fertur et transit obiectiue super creatu ram. Tum quia deum velle .a. esse non dependet ab a. esse. Etiam secundum quod volitio huiusmodi est transiens obiectiue super hoc. igitur. deum velle .b. fore non dependet ex .b. fore. Tum quia deum velle .b. fore est dem deo: quia est deum velle: sed omne dei velle est deus.

¶ Secundo principaliter quod totaliter est actu nunc presens realiter secundum omne quod continet in se formaliter et intrinsece: et nichil futurum formaliter includit postea immediate erit necesse ipsum fuisse sed deum velle .b. fore est nunc huiusmodi. igitur. Ma ior patet: quia immediate transibit vere et realiter et proprie in fuisse. Minor probatur: quia si includeret aliquod futurum illud esset .b. sed hoc non: quia deum velle .b. fore est deum velle: sed deum velle non includit .b. esse: quia deum velle .c. esse non includit .c. esse: sed differt ab eo totaliter vt causa a causato. igitur. Similiter in proposito: quia deum velle. b. fore non est imperfectionis nec formaliter esse volentem .b. fore. Ex his videtur quod non est simile in proposito de significato propositionis et de veritate propositionis de futuro: quia .a. propositionem de futuro fuisse vel ram non dicit nisi ipsam entitatem propositionis fu isse et significasse. et quod eius significatum erit: sed deum voluisse et cognouisserformaliter .b. fore non est preci se deum fuisse et .b. fore: sed est deum formaliter sic intellexisse et voluisse: quod aliud quam .b. fore.

¶ Tel tio. quod deus sciuit et voluit ex tempore impossibi le est non sciuisse et voluisse. ergo quod sciuit et voluit ab eterno. Antecedens probatur: quia quod no uiter ex tempore sciuit esse vel fuisse non est possibi le quin sciuerit esse vel fuisse. Consequentia probatur. Tum quia non minus impossibile videtur nunquam fuisse illud quod fuit ab eterno quam nunquam fuisse illud quod incepit ex tempore. Tum quia deus non aliter nouit futura quam presentia vel preterita. Tum quia praescientia dei non magis dependet a futuris quam a presentibus vel praeteritis: Confirmatur si prescire dei respe ctu futuri esset temporale et nouum: tunc illud quod deus praesciuit necesse esset praesciuisse. igitur. multo magis si pscire dei sit eternum. Antecedens patet: quia quicquid incepit con uenire deo ex tempore praesenti tempore transeunte impossit bile est quin inceperit.

¶ Quarto post euentum et positionem .b. effectus necesse est deum voluisse .b. fore. igitur et ante euentum. Consequentia probatur. primo: quia si talis ne cessitas volendi dicit imperfectionem in deo: ergo non est ponenda in eo etiam post euentum rei. Si autem non dicit mperfectionem. ergo non est neganda a deo etiam ante positionem rei. Secundo. quia quero quid imponit et infert nouiter illam necessitatem in deo et vnde prouenit huiusmod necessitas. Si ex preteritione temporis in quo deus erat formaliter et actualiter presciens et praeuolens habeo propositum. Si ex noua positione .b. effectus. Contra. quia creatura non necessitat deum nec infert ei ne¬ cessitatem volendi necessario nec est ipsi deo ratio volendi necessara rio quia nec ratio volendi

¶ Quinto hoc videretur praeprae aeternita te divinam: quia est tota simul: et cui nihil praeterit et cui nihil fu turum est: sed ei semper et vniformiter sunt omnia presentia quasi semper sit initium: sed hoc non valet: quia tunc pari ratione post euentum rei posset adhuc deus nunquam sciuisse illam fore et quia eternitas non minus conuenit existentie divine quam scientie divine: sed si deus extiterit in .b. tempore non est possibile quin extiterit in .b. tempeergo.

¶ Sexto hoc videretur propter infinitatem et illimitatem actus diuina qui idem numero manens realiter inuariatus potest esse cognitio et volitio huius vel oppositi indifferenter: sed hoc non impedit quin necessarium sit deum voluisse .b. fo re quod .b. voluit et sciuit fore: sed non per eundem actum numero realiter inuariatum anima possit prius videre solum verbum: et postea videre aliquam creaturam in verbo: et iterum non videre illam creaturam: sed solum verbum sicu quidem ponunt et conformiter de actu voluntatis per eum dem actum possit prius velle .a. fore: et postea velle .a. esse postea velle .a. fuisse: ita adhuc impossibile esset illud quod anima post huiusmodi actum cognouit et voluit non cognouisse nec voluisse per illum actum et in multis aliis subiectum indifferens ad plures denominationes sine sui mutatione non potest non fuisse sub illa sub qua fuit

¶ Seprimo. si deus cognosceret et vellet actibus distin ctis ab essentia sua sicut nos non posset non voluisse et non sciuisse: igitur et si actu indistincto. consequentia probatu quia modo non est necessitans huiusmodi actus sciendi et volen di ex eo quod est idem essentie necessarie quam si esset creati et distinctus.

¶ Octauo aut divina intellectio est natura liter significatiua eius quod per eam obiectiue cognoscitur: aut tan tum significatiua ad placitum. Si primum patet propositum. Si se cundum contra. tum: quia adhuc stat propositum quamuis enim vox significet ad placitum: tamen quod significauit impossibile es quin significauerit. Tum: quia actus diuini intellectus non minus per se et essentialiter est cognitio et exempla representatiuum et intellectiuum quam actus nostri intellectus cum hoc sit perfectionis in actu nostro. tum quia si mere con tingenter et ad placitum significat tam hoc quam oppositum igitur de potentia dei absoluta potest sine contradictio ne neutrum significare patet de voce que ad placitum si gnificat hoc vel illud.

¶ Nono hoc vel illud quod deus predixit / et significauit / et asseruit verbo exteriori im possibile est ipsum non praedixisse et non asseruisse: igitu similiter de eo quod predixit interiori quod est noticia impossibile est ipsum no praedixisse intrinsecus quod est sciuisse et voluisse antecedens patet si enim se ipso immediate vel pe angelum predixit signo exteriori quod .b. eueniet impossi bile est quin praedixerit illud per tale signum. consequentia probatur quia non minus vere et realiter dicit intrinsecus intelligen do quam dicat extrinsecus nec minus stabile est dicere suumitrinsecum quam extrinsecum et tantum nec est magis dependens. Con firmatur deus reuelauit sorti quod .b. eueniet et superna turaliter inspirauit anime eius iudicium et assensum quod .b. erit: igitur deus presciuit .b. fore. consequentia est necessaria: quia deus non sic reuelat et inspirat que non scit euenire et antecedens est necessarium cum transiuerit in preteritum.

¶ Decimo anima christi vel petri videat in verbo. fore transeunte hac visione arguitur sic hec anima videt in essentia diuina quod .b. erit: igitur diuina essentia re praesentauit .b. fore et verbum diuinum sciuit .b. fore. consequentia est necessaria: quia non vidit in verbo nisi quod representatur in verbo et per verbum quod est exemplar verum: et antecedens est necessarium. probo primo: quia pono quod heri sic viderit in verbo .b. fore et .c. fuisse tunc quam necessarium est po trum vidisse .c. tam necessarium est ipsum vidisse .b. quia non minus est verum hoc quam illud nec minus potest recordari huius quam illius et primum est necessarium

¶ Secundo si petrus qui vidit in verbo b. fore potest nunquam vidisse .b. fore: igitur paulus qui non vidit in verbo aliquid potest in verbo vidisse .c. non fore. pa ri ratione eadem enim ratio impossibiliter erit hinc et inde scilicet tempus et ordo ad futurum. consequens est falsum quia nunc esset possibile me heri vidisse in verbo hec et illa immo et me fuisse beatum. quod autem videre in verbo et in essentia diuina .b. fore inferat .b. fore reprensentari et scribi in essentia diuina. patet: quia secundum glosam ysaie. 38. prophete in libro prescientie divine in quo omnia vera scripta sunt legunt quedam / et quedam non sicut vsaias in libro praescientie divine legerat quod Ezechias secundum opera quae fecerat longiorem non merebatur vitam nec secundum propheticam habere poterat: sed non legerat quod per orationem et lachrimas esset longiorem impetraturus et consimile ponit de iona respectu niniuitarum.

¶ Item sacerdos in quadam oratione misse secreta dicit fidelium nomina beate predestinatio nis libro ascripta recitat: igitur quod vere in essentia diuina videtur legitur in ea et representatur tanquam scriptum formaliter in illa.

¶ Undecimo precipiat deus sorti quod conformiter credat et velit illud fore quod in verbo videbit esse futurum et quod videbit deum sci re et velle esse futurum vel quod reuelabitur et superna turaliter inspirabitur sibi deum scire et velle fore que facto videat sortes in verbo vel supernaturali reus latione sibi inspiretur quod deus scit et vult .b. fore et con formiter credat: et velit .b. fore tunc sic sortes obediuit precepto et implendo preceptum meruit et recepit d. gradum gratie: igitur deus sciuit et voluit .b. fore. antecedens est necessarium: quia transit realiter in preteritum: quia non est possibile quin receperit .d. gradum gratie vel forte iam recepit gradum glorie propter meritum. et patet: quia si possibile est quod non impleue rit preceptum: ergo possibile est quod transgressus fuerit et peccauerit in eo ex quo gratiam receperit: et conse quentia principalis est necessaria: quia impossibile est stare oppositum consequentis cum antecedente si enim deus nunquam sciuit / et voluit .b. fore: igitur sortes non credidit illud fore quod deus voluit fo re nec conformiter deo voluit nec vidit in verbo de um velle .b. fore: igitur non impleuit preceptum.

¶ Duo decimo possibile esset eos qui in inferno damnati sunt numquam meruisse penam eternam per sua peccata et eos numquam fuisse adiudicatos et condemnatos ad penam eternam consequens est falsum: quia possibile esset eos nunquam pecasse mor taliter: et quia pari ratione possibile esset eos qui sunt in ce lo numquam meruisse vitam eternam: et consequeter nunquam eos fuisse bonos nec beatos cum beatitudo includat secu ritatem et certitudinem damnationis eterne. consequentia probatur quia adhuc contingens esset eos fore aeternaliter damnandos: igitur adhuc contingens esset deum numquam deputasse eos ad penam eternam: igitur contingens esset eos numquam meruisse et voluisse et sic perit certitudo et firmitas fidei christiane et sacre scripture specialiter respectu propositionum talium.

¶ Tridecimo quicquid deus nouit et voluit fore potest modo numquam nouisse et voluisse et sic perit certitudo et firmitas fidei christiane et sacre scripture et specialiter respectu propositionum et articulorum de futuro: ergo tota fides et tota scriptura est rationabiliter dubia et suspecta quia adhuc est contingens ad vtrumlibet quod deus nec velit nec voluerit illa fore immo quod velit et voluerit aliter fors quod sic. ad primum in opositum accipienRespondeodo proprie et per se dependere ne gatur maior ex quo talis veritas exigit et infert aliquid fore. accipiendo autem large et improprie depen dere negatur minor.

¶ Ad primam probationem conce ditur assumptum illud enim est quod est prius secundum esse non dependet in essendo a posteriori: tamen demonstrato llo ente quod est prius ipsum esse verum et eius veritas potest sic dici dedendere a posteriori: quia ad sui verita tem exigitur et infertur aliquid determinate fore: et ad illud non fore sequitur ipsum esse falsum.

¶ Ad secum dam probationem negatur maior. ratio est: quia me vel e et iudicare .b. fore non est infrustrabiliter et indeter fectibiliter et infallibiliter me causare .b. vel esse causaturum .b. ideo non inferat .b. esse vel fore. mea enim volitio non est efficaciter potens effectiue: sed est fru strabilis et mea noticia est fallibilis non sic de deo.

¶ Ad confirmationem negatur maior accipiendo lar ge et generaliter esse tale per esse vere huiusmodi cuius esse significatur per predicationem veram quacunque siue deo pradicatione cuiuscumque generis siue de praedicatione extra genus siue de predicatione absoluta siue respectiua siue pi enunciationem de presenti siue de futuro explicite vel implicite et inclusiue quae scilicet infert et exigit aliquid fore quod non est. negatur etiam maior accipiendo esse huiusmodi independenter proprie ex quo enim est huis respectiue in habitudine ad futurum licet non secundum habitudinem dependentie ideo contingens est ipsum fuise se huiusmodi: quia ipsum fuisse huiusmodi est realiter ipsum se fore habiturum ad alterum.

¶ Ad secundum per idem arguitur de veritate propositionis de futuro: quia hec propositio vera non includit suum significatum accipi endo: igitur esse pro esse presens pro existere nunc simplici ter et absolute. conceditur maior et non valet discursus sed est figura dictionis mutando esse simpliciter in esse huius respectiue ad aliud. et posset. ergo distingui in sensu enim dictionis vera est: quia illud ens quod modo est deum scire .b. fore necesse erit immediate fuisse in copu la verbali de praesenti tunc si sit simpliciter et perfecte de pre senti sic quod non de futuro nec explicite nec implicite conceditur aliter autem negatur.

¶ Ad tertium si velle et scire illud ex tempore infert aliquid fore negatur tecens vt deus ex tempore scit et vult .a. propositionem esse actu veram: quia .a. nouiter formatur vel vult .a. esse productum propter .b. futurum assequendum. si vero velle et sci re illud ex tempore non infert aliquod futurum conti gens causari pro futuro negatur conequentia. Ad probationes patet ex dictis.

¶ Ad confirmationem negatur consequentia quia illud inferret velle et intelligere diuinum esse creatum imitatum et mutabile sicut nostrum est fallibile et fru strabile.

¶ Ad quartum. negatur consequenta patet distinctione praecedenti.

¶ Ad primam probationem talis necessitas ante euentum rei diceret in deo imperfectionem: quia tolleret ibertatem voluntatis divine et poneret naturalem ne cessitatem agendi ad extra non autem necessitas pre teritorum vt preterita sunt.

¶ Ad secundam probationem patet quastione precedenti proprie enim loquendo nichil imponit deo necessitatem volendi sic large aut loquen do ipse deus imponit sibi hanc necessitatem in eo quod libere ponit rem extra inesse.

¶ Ad quintum hoc est pro pter infinitatem et illimitatem diuine noticie et volitionis et propter libertatem et immutabilitatem et propter omnipotentiam efficacem et infallibilem et infrustrabilem. Ex istis sequitur quod si deus vult .a. fore sequitur quod .a. erit et quod potest per eundem actum velle.a. non fore.

¶ Ad sextum per idem. ad improbationem idem sequeretur deu actu nostro si esset sic simpliciter illimitatus et infi nitus et infrustrabiliter et efficaciter effectiuus et for¬ maliter liber et potentia sustantia ils libera. non autem si secundum quid est actus illimitatus.

¶ Ad septimum negatur consequentia. ad probationem non minor est necessitas illius secundum esse absolutum et substantiale tamen habet habitudinem contingentie et libertatis ad alte rum magisquam tunc haberet.

¶ Ad octauum accipiendo significatiuum large pro mere representatiuo et exhi bitiuo alicuius per modum obiecti intelligibilis dicendum quod est naturaliter significatiua et necessarium naturaliter est dicendum intelligere omne obiectiue intelligibile et uicquid per modum obiecti intelligibilis significatur per quamcunque partem contradictionis. accipiendo autem stricte significatiuum pro indicatiuo et assertiuo di cendum quod non naturaliter sed ad placitum significat et indicat et asserit .b. fore.

¶ Ad primam improbationem negatur: quia vox significatiua non est signum illimitatum et omnipotens et liberum et infrustrabile. etc. sed est limita ta in significando et susceptiua veri et falsi. Ad secum dam procedit de mera representatione et exhibitionem obiectiua.

¶ Ad tertium negetur consequentia propter imme diationem contradictionis et propter perfectionem diui nam. si enim non vellet nec iudicaret alteram partem contradictionis ignoraret aliquod verum ab ipso et non dependeret omne aliud esse: quia non ideo .b. esset fu turum vel possibile: quia deus posset et vellet facere .b.

¶ Ad nonum accipiendo dicere verbo interiori pro ludicare et assentire negatur conequentia.

¶ Ad probationem illud non est propter minorem veritatem et perfectionem vel stabilitatem verbi interioris / vel propter eius maiorem dependentiam: sed propter eius illimitatio nem et omnipotentiam et infallibilitatem et immutabilitatem et libertatem: si enim necessarium esset ipsum sciuisse et vo luisse .b. fore: aut necessario ageret ad extra et limitaretur ad vnam partem contradictionis: aut intellectus tius esset fallibilis: aut mutabilis per susceptionem di uersorum actuum.

¶ Item deum predixisse .b. fore verbo exteriori potest intelligi dupliciter vno modo deum cau sasse tale intelligibile scilicet quod significat communiter ex sua im positione extra se tale verbum et ipsum verbum habuisse talem significationem qualem scilicet habet ex sua impositionem et secundum communem vsum hominum et sic negatur consequentia vt prius. Alio modo deum causasse tale significatum: et hoc significatum significasse tale intelligibile scilicet quod significat ex sua im ositione et cum hoc deum intendisse et voluisse hanc si gnificationem esse vel sic accipiendam et secundum talem impositionem et specificationem et sic esse verificandam et adimplendam: et hoc modo negatur antecedens: sed adhuc ma net contingens deum sic intendisse. significatio enim communis quam habet propositio ex impositione terminorum et secum dum communem hominum acceptionem est indifferens ad va rios modos ex parte obiecti secundum quos et pro quibus po test verificari specialiter in respectu ad primum et sum mum iudicem qui est arbiter omnis veritatis create.

¶ Ad confirmationem antecedens non est simpliciter necessarium sed implicat aliquid fore propter terminum reuelationis: tamen accipiendo in antecedente terminum significationis et in sinuationis vt solet et accipi in significationibus na turaliter factis dicendum quod consequentia non est necessariani si sumendo in consequente quod deus sciuit et voluit .b. fore eo modo quo exigit veritas illius reuelationis supernaturaliter facte et eo modo quo sufficiet ad verificationem illius reus lationis secundum interpretationem et arbitrium summi ludicis qui modum verificandi sibi specialiter refuauit.

¶ Ad decimum petrum videre in verbo .b. fore po test intelligi petrum habere supernaturaliter a ver bo noticiam infusam intuitiuam per quam forma liter sibi apparet .b. fore. Potest etiam intelligi po trum videre verbum et videre verbum habere non ticiam supernaturali illustratione per quam forma liter sibi appareat .b. fore: aut etiam per quam sibi ap pareat quod deus scit et vult .b. fore et sic consequentia non est sim pliciter necessaria respectu potentie dei absolute nisi intelligendo consequens eo modo quo sufficit ad verificationem illius visionis secundum interpreta tionem et arbitrium dei. Alio modo potest intelligi quod pr trus videt verbum et videndo verbum videt .b. fore tam quam scriptum et representatum in intellectu diuino et tan quam volitum a deo vt ly tanquam sit expressiuum verita tis quo modo diceretur homo legere et videre in libro b. fore secundum quod scribitur et representatur in illo libro: aut sicut vnus angelus videret in alio angelo actum intelligendi vel volendi non tantum secundum quod est quedam qualitas: sed secundum quod est formali ter cognitio vel volitio talis obiecti: et tunc diceretur videre in alio angelo ipsum velle vel intelligere tale obiectum et isto modo antecedens non est necessarium: quia implicat et ad sui veritatem exigit non solum quod sibi appareat .b. fore vel quod sibi appareat representari b. fore sed quod representetur et sit formaliter volitum fore.

¶ Ad vndecimum consequentia non est simpliciter necessaria. Ad probationem licet impleuerit preceptum et necessarium sit ipsum impleuisse preceptum secundum quod erat obligatiuum: tamen adhuc est possibile .b. non fore et deum non voluisse .b. fore impleuit enim preceptum non ex eo quod credidit et voluit illud fore quod deus sciuit et voluit fore: sed ex ed quod credidit et voluit vt debuit: et conformiter precepto quatinus obligatorio. preceptum antem erat accipiendum secundum quod obligatiuum vt vellet conformi ter sicut sibi apparet: licet igitur postea sit necessarium quod voluerit et crediderit conformiter diuins voluntati i. sicut deus voluit eum credere: tamen est contingens quod crediderit et voluerit conformiter divino intellectui et vo luntati. sic quod crediderit et voluerit illud fore quod deus formaliter sciuit et voluit fore.

¶ Ad duodecimum in consequente implicatur aliquod praedicatum quod necessarium est fuisse et implicatur aliquod futurum scilicet eternitas pene et quo ad hanc circunstantiam adhuc consequens est contingens: sed quo ad ceteram est necessarium similiter necessarium est eos peccasse mortaliter non vt mortale foraliter sit peccatum deputatum ad penam eternam: sed peccatum dignum pena in fernali et priuatione luminis et peccatum transgressiuum precepti preponendo creaturam deo.

¶ Ad trideci mum negatur consequentia licet enim de potentia dei absoluta posset aliter esse: non tamen aliter erit nec potest aliter esse de potentia dei ordinata et firmiter et efficaciter ordinata et fides necesseria ad salutem de contentis in scriptura habet tertitudinem exclusiuam falsitatis et deceptionis proprie Loquendo quicquid eueniat vt patebit quastione sequen ti.

¶ Ad rationem in principio questionis conceditur quod non potest aliter se habere si vero ad ipsum aliter se habe re sequatur ipsum per eandem sci entiam sciri aliter se habere negatur maior

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 3