Quaestio 2

Supposito quod ad homiinem esse dignum vita eterna requiratur secundum leges dei ordinatas habere aliquam charita tem: et quod ad eternam salutem consequendum necessarium sit haberee aliquam charitatem. Queritur vtrum aliquam charitatem habere sit viatori neces sarium ad salutem.

Quod sic. illud est necessarium ad salutem sine quo seu qua circunscripto non consequitur viator salutem. sed sine charitate infusa non conse quitur: igitur. Contra. verum est quod nullam charitatem ha bere est necessarium ad salutem: ergo falsum est quod aliquam charitatem habere sit necessarium ad salutem: antecedens probatur: quia illa est vniversalis cuius nulla singularis est falsa. patet per inductionem. hanc enim charitatem habere non est necessarium ad salutem: et illam charitatem habere non est necessarium ad salutem. similiter consequentia patet: quia ille videntur comtradictorie sibi inuicem tanquam vniversalis negatiua et particularis affirmatiua.

¶ In hac quaestione vt praemissum est supponitur secundum leges dei positas: quod impossibile sit hominem saluari sine charitate infusa et gratia gratum faciete et quod hec est impossibilis: sortes non habens gratiam est dignus vita eterna.

¶ Supposinitur et in ista quaestione siue sit verum siue non quod quicuque latitudine charitatis et gratie data: minor latitudo sufficeret ad salutem et ad esse iustum / et di¬ gnum vita eterna. vel si gratia baptismalis sit determi nata et minima latitudo gratie sufficiens ad salutem sup ponitur quod quacumque tali gratia singulari signata / et demon strata ipsa non necessario requiritur ad salutem quin alia similis./ et equelis sufficeret ad salutem. Et his suppositis quaeritur in de virtute seiumodis et ex formali significatione propositionis hec propositiones sint vere charitas / vel aliqua charitas est necessaria ad salutem consequendam: vel ad esse dignum salute cha itatem vel aliquam charitatem habere requiritur: et est necessarium ad salutem consequendam. Et si dicitur quod facta resolutione / et ex positione erit tandem disputatio de nomine et significatione orationis. Dicendum quod quamuis propositio vocalis significet ad placitum: tamen propositio mentalis signi ficat naturaliter: et per consequens ex sua per se et naturali significatio ne est determinate vera / vel determinate falsa. Supposita igitur significatione terminorum vocalium non est in libertate hominis propositionem vocalem significare hoc vel illud: et per consequens esse veram / vel falsam.

¶ Primo igitur inducentur rationes ad vtramque partem. secundo repondebitur ad quesitum.

¶ Quo ad primum Arguitur primo quod hec sit vera / et concedenda Charitas est necessaria ad salutem: vel charitatem ha bere requiritur et est necessarium ad dignitatem et conse cutionem salutis: quia contradictoria est falsa. probo. nulla gratia est necessaria ad salutem: igitur non solum sine gratia contingit hominem saluari / et esse dignum salute: sed est contingit hominem saluari et esse dignum salute sine gratia. consequens est falsum: quia supponitur quod necessarium est huiusmodi ad salutem habere charitatem: et quod hec non est pntingens homo sine gratia est dignus salute: sicut et falsum esset di cere contingit sorte sine oculis esse videntem. consequentia probatur. tum / quia consequens probatur per inductionem: sicut tu probas antecedens. contingit enim hominem saluari samen hac gratia: et contingit hominem saluari sine illa gratia. etc. et ita omnes singulares illius ster vere: et per consequens con ossibiles: quia verum est compossibile vero. Tum quia singulares puius vniversalis. Nulla gra necessaria est sorti ad salutem et singulares huius vniversalis: contingit sortem sine omni gratia saluari equipollent conuertibiliter: vt hec gratia .a. non est necessaria sorti ad salutem: et contingit sortem saluari samen .a. gratia: tum quia contingit hominem saluari samen eo quod non est necessarium nec requisitum ad salutem: et sine omni eo quod est praeter necessarium ad salutem.

¶ Secundo nulla gratia est necessaria ad salutem: igitur nullam gratiam habendo potest quis saluari vel igitur nulla gratia habita potest quis saluari: consequens est falsum. tum quia contradictorium est verum scilicet aliquam gratiam habendo potest quis saluari. tum quia aliquis puta sortes posset saluari nullam gratiam habendo quod est falsum: quia non potest poni in esse sub eade forma praedicati. sicut etiam hec est impossibilis: nullum vel neutrum oculum habendo potest sortes videre: consequentia principalis probatur tum quia consequens probaretur per inductionem: sicut tu probas ans tum quia ad singiulares antecedent sequuntur sigilulares consequentis: igitur ad il lud antecedens sequitur illud consequens per illam regulam. quicquid antecedit ad antecedens antecedit ad consequens vel quicquid sequitur ad consequens sequitur ad antecedens: sed propositio vniversalis sequitur ad suas singulares et econtra. quod autem sinigiles illius antecedentis inferant sigulares illius prasesentis patet: quia sequitur hec gratia non est necessaria ad salutem: igitur hanc gratiam non habendo potest quis saluari: et sic de aliis. Ter tio. si illa vniversalis negatiua foret vera: hoc maxime vide retur propter illam inductionem: quia scilicet quelibet singularis diuisim / et seorsum accepta est vera: sed hoc non valem. probatur multipliciter. Primo sequitur quod in sensu compositionis hec pro positio esset vera: omni gratia priuatus potest saluari. consequentia patet: quia probabitur per inductionem. qualibet enim singu laris seorsum accepta erit vera: et in sensu composi tionis. si autem singulares sint vere: igitur et sunt compos sibiles: quia nullum verum est in compossibile vero. Si autem omnes singulares illius vniuersalis sunt vere in sensu compositionis: igitur et vniuersalis est vera in sensu con positionis: vt si singulares istius omnis homo sedens potest ambulare forent vere in sensu compositionis et ipsa vniuersalis similiter esset. probatur item consequentia: quia singulares istius vniuersalis / nulla gratia est necessaria ad salutem: et singulares istius omni gratia priuatus potest saluari in sensu etiam compositionis equipol lent et conuertuntur: igitur et ille vniuersales equipollent: et iuertuntur: sed falsitas consequentis probatur: quia hec esset posibilis omni gratia priuatus saluatur vel est dignus sa lute: cuius oppositum supponitur. Eorum enim quesunt incompossibilia de inesse et de actu / si alterum alteri attribuitur per enunciationem de possibili: sen sus compositionis est falsus: vt album potest esse nigrum. Eodem modo potest argui quod hec esset vera in sensu compositionis / nullam gratiam habens potest esse dignus vi ta aeterna. Tertio ex inductione in singularibus diuisim suf ficienter infertur talis vniuersalis: sed quod illa vniuer salis sit falsa in sensu compositionis probatur vt prius imo quod sit etiam falsa in sensu diuisionis probatur: quia eius contradi ctoria est vera etiam in sensu diuisio nis scilicet aliquam gratiam habens potest esse dignus vita eterna. Quod etiam ex huiusmodi inductione non infertur talis vni uersasis in sensu diuisionis probatur: quia hoc oculo primuatus potest videre / et illo oculo priuatus potest vide re: tamen falsum est quod omni oculo priuatus potest vide re. vel quod sortes. nullo oculo habito potest videre et in sensu diuisionis: quia a priuatione qua est cecitas non est nanliter possibilis regressus ad habitum. ideo falsum est in sensu etiam diuisionis quod homo cecus potest videre loquendo de potentia naturali. Homo autem cecus et omni oculo priuatus / vel nullum oculum habens. conuertuntur. Secundo. quod huiusmodi inductio non inferat illam vniuersalem: quia sequitur quod hec est possibilis secundum leges ordinatas: Omni gratia priuatus est dignus salute. consequens est falsum vt supponitur. Sicut etiam hec non est possibilis: omni / vel vtroque oculo privatus est videns. consequentia probatur: quia potest fieri similis inductio quaelibet enim singularis per se accepta est possibilis quia hec est possibilis hac gratia nunc priuatus est dignus vita eterna et similiter hec est possib ilis: illa gratia nunc priuatus. etc. e sic de singulis. Alla autem propositio vniuersalis esset possibilis pari ratione: cuius omnes singulares seor sum acceptabiles sunt possibiles. Si secundum te illa est vera cuius omnes singulares sunt vere: quia non mi nus ex possibilitate singularium infertur possibilitas llius vniuersalis quam ex veritate veritas. Tertio. se quitur quod hec est vera de inesse: omni gratia priuatus qui dignus beatitudine. probo: quia quaelibet singularis seorsum est vera scilicet hac gratia priuatus est dignus beatitudine: illa gratia priuatus est dignus salute. etc. sed si illa vniuersalis conceditur. Contra. tum quia eius contradictoria est vera scilicet aliqua gratia priuatus non est dignus beatitudine. Tum quia nullus omni gratia priuatus est dignus peatitudine. Patet per inductionem Iste omni gratia priuatus non est dignus beatitudine: ille omni gratia priuatus. etc. Tum quia sequitur ideo aliquis dignus bea tudine est omni gratia priuatus. Tum quia pari ratione hec esset vera / omni vel vtroque oculo priuatus est videns: et cum cecus et omni oculo priuatus conuertantur: sequitur quod cecus est videns. Similiter omni gratia priuatus et existens in peccato mortali conuertantur: igitur hec esset vera: existens in mortali est dignus beatitudine: tum quia hec esset vera. nul lam gratiam habens est dignus beatitudine: quia nullam gratiam habens / et omni gratia priuatus conuertuntur: igitur dignus salute est nullam gratiam habens.

¶ Quarto. si ex verita te singularium diuisim sumptibilium infertur vniuersalis: sequitur quod hec esset vera. nulla gratia priuatus est dignus beatitudine: quia quaelibet singularis perse est vera. siue singularis sumatur sic. hac gratia non priuatus est dignus beatitudine. siue sumatur sic. hac gratia priuatus non est dignus beatitudine. Quod autem illa vniuersais negatiua sit falsa: patet: quia eius contradictoria est vera scilicet aliqua gratia priuatus est dignus beatitudine et quia ex illa sequitur ergo aliquis dignus beatitudine est nulla gratia priuatus: igitur est habens omnem gratiam

¶ Quinto. sequitur quod hec esset vera. omnem gratiam habens est dignus beatitudine: quia quaelibet singularis per se sumpta est vera. Quod autem illa sit falsa patet: quia nullus habens omnem gratiam est dignus beatitudine: cum nullus sit habens omnem gratiam.

¶ Sexto. sequitur quod iste sunt simul vere: omni gratia priuatus est dignus beatitudi ne: et omni gratia priuatus est indignus beatitudine: quia vtriusque quaelibet singularis est vera: altera tamen vi detur falsa: quia affirmant contraria praedicata de eodem subiecto vniuersaliter distributo: immo vtra quod videtur falsa: quia vtriusque contradictoria est vera. hec enim est vera pro sorte peccatore: aliqua gratia priuatus non est dignus beatitudine. hec etiam propositio / aliquae gratia priuatus non est indignus beatitudine est vera pro platone existente in charitate. ipse enim est aliqua gratia priuatus: quia alicuius gratie habet priuationem. Si enim nullus habet gratie priuationem: igitur omnis gratie habet positionem

¶ Septimo. sequitur quod contrarie sunt simul vere probatur de istis. omni gratia priuatus est dignus beatitudine: et nulla gratia priuatus est dignus beatitudine vtraque enim probata est esse vera per inductionem. probatur iterum de istis: cuiuslibet hominis asinus currit: et lullius hominis asinus currit: omens enim singulares erunt vere si quilibet homo habeat duos asinos: quo rum vnus currat: et alius non currat. Eodem modo de istis cuiuslibet hominis oculus est dexter et nullius hominis ocu lus est dexter.

¶ Octauo. sequitur quod vtraque pars contra dictionis potest esse vera. probo: quia hec pars contradictionis potest esse vera: et illa pars contradictionis potest esse tera igitur vtraque pars potest esse vera. qualibet enim singularis est vera. igitur ambe singulares simul sunt vere: quia verum non est incompossibile vero. sed falsitas consequentis probatur: quia cum non sit propositio multiplex secundum compositionem et diuisionem ponatur in esse.

¶ Dicunt igitur aliqui quod hec vniversalis: nulla gratia est necessaria ad salutem. non sufficienter infertur ex hoc quod qualibet singularis determinata seorsum sumpta sit vera: sed ad veritatem illius vniversalis negatiue requiritur quod propositio negatiua de subiecto copulato ex omnibus indiui duis sit vera: puta nec hanc gratiam / nec illam / nec illam prere est necessarium ad salutem: quia ad veritatem particularis / vel indefinite affirmatiue opposite illi vniversali ne gatiue sufficit quod propositio de subiecto disiuncto ex illis indiuiduis sit vera: puta ad veritatem istius charitas vel aliquae charitas est necessaria ad salutem: sufficit quod hecsit veta: hanc gratiam vel illam vel illam habere est necessarium ad sa lutem. patet in aliis propositionibus in quibus ponitur terminus debiti et obligationis vel terminus promissionis / vel ter minus praecepti vel monitionis. Et contingit quod propositio de ta li disiuucto subiecto sit necessaria: et tamen nulla propositio de determinata parte illius subiecti disiuncti sit necessaria: quia verum est quod oculus dexter vel sinister requiritur ad videndum et tamen dexter oculus non requiritur ad videndum nec sinister requiritur ad videndum. Consimiliter cum veritate huius charitas requiritur / et est necessaria ad salutem: stat quod quelibet determinate sumpta sit non necessario requisita¬

¶ Ad hoc arguitur quarto principaliter per sacran scrip turam. ad Hebre. 10. Patientia vobis necessaria est vt facientes dei voluntatem etc. et Auce. 10. Porro vnum est necessarium. et loquitur de gloria et beatitudine eterna. et Gene. 42. Descendite et emite vobis necessaria. sequitur de terra. Canaam venimus vt emamus victui necessaria.

¶ Quinto. oppositorum immediate sicut vnum repugnat saluti. ita et reliquum est necessarium ad salutem. Sed esse in caritate et esse in mortali sunt opposita immediata secundum leges ordinatas pro statu praesenti. et esse in mortali repugnat saluti. igitur esse in caritate est necessarium ad salutem.

¶ Sexto. secundum Arist. sicut conuertuntur propositiones de inesse. ita conuertum tur ille de necessario. Ominis enim propositio vera / est conuertibilis aliqualiter. quia si praedicatum dicitur de subiecto su iectum non negatur vniuersaliter de predicato nec econ tra. Ille igitur de necessario sunt conuertibiles. et non per oppositas regulas illis regulis quibus conuertun tur ille de inesse. sed ista propositio homini digno vita eterna inest caritas conuertitur in istam. Caritas inest homini digno vita eterna. igitur hec propositio homini digno vita eterna necessario inest caritas conuertitur in ist Caritas inest necessario homini digno vita etern sumendo conuersam in sensu compositionis que est vera secundum alios vel ad hominis salutem necessario requista est caritas. igitur caritas est requisita necessario ad hominis salutem.

¶ Septimo. aliquod necessario requisitum ad salutem est gratiam habere. igitur aliquam gratiam habe re vel aliquod habere gratiam est necessario requisitum ad salutem. et per consequens alicuius caritatis habitio est necessario requisita ad salutem. antecedens probatur. quia secundum te necessario requiritur ad salutem aliquam caritatem habe re. igitur necessario requisitum ad salutem est aliquam girtam habere. igitur aliquod necessario requisitum ad salutem est caritatem habere. consequentia principalis probatur Primo per conuersionem particularis affirmatiue Secundo: quia si aliquod necessario requisitum ad salutem sortis est habere caritatem. quaero quid sit illud necessarium et necessa rio requisitum illud erit aliquod singulariter demonstrabile. iuxta modum arguendi aduersariorum. et illud erit quoddam determinatum habere gratiam igitur quoddam singulare et determinatum habere gratiam necessario est re quisitum ad salutem sortis quod negas. igitur ex illa quam concedis sequitur illa quam negas.

¶ Confirmatur. cum dicis quod necessario requiritur ad salutem sor tis / caritas vel caritatem habere. quero pro quo suppo nit ly caritas non pro voce nec pro conceptu. Si pro si gnificato per terminum et non pro omni singulari. igitur pro aliquo singulari. igitur et si non omnis. tamen aliqu gratia necessario requiritur ad salutem sortis.

¶ Octa uo: aliquam caritatem debet et tenetur habere sortes ad hoc quod sit saluus. igitur aliqua gratia est ei necessa ria ad salutem consequendam. consequentia probatur. quia illud est ne cessarium quod est debitum de necessitate salutis antecedens probatur. quia debet et tenetur aliquam gratiam habere igitur aliquam gratiam debet et tenetur habere.

¶ Respondetur. negando antecedens. ad probationem negatur consequentia. sicut non sequitur iste debet aliquem equum vel denarium. igitur aliquem denarium debet. immo nullum denarium debet huiusmodi enim termini habent vi confundendi et immobilitandem terminum communem sequentem.

¶ Contra: primo. quia obligatus posset veraciter dicere / nihil debeo: nihil promisi: nihil voui: michi nihil preceptum est / vel iniunctum vel consultum / nullum bonum facere debeo.

¶ Secundor: sequitur quod sortes soluendo debitum non soluet debitum / et soluendo vel faciendo quod debetis / nec soluit nec facit quod debet. probo. sortes non soluit creditori nisi .b. denarium: sed b denarium non debet secundum te. igitur soluit quod non debet / nec soluit debitum. Sed contra quia omnis solutio est debiti solutio. dicitur enim relatiui solutio respectu debiti. Sed illa traditio denarii est solutio. quia non gratis datur nec est gratuita donatio. igitur est solutio debiti. et quia non esset obligationis et debiti remotio nec esset quittatio et absolutio ab obligatione.

¶ Tertio. deus puniret hominem in praesenti et in futuro pena quam homo non deberet et cuius non esset debitor. quia punit hac .b. pena. et hanc non debet secundum te. falsitas consequentis probatur. quia puniret hominem pena quam homo non meruit: et cuius non esset reus. et qua non esset dignus

¶ Quarto. sortes debet tradere vel soluere denarium. igitur debitum est soluere denarium. igitur aliquod debitum est tradere denarium. igitur per conuersionem particularis affirmatiue. aliquod tradere denarium est debitum. igitur aliqua traditio est debita: et tamen non hec singularis / nec illa determinante.

¶ Deinde. quoi aliqua gratia singularis demonstrata: puta .b. sit necessaria sorti ad salutem. probatur: quia illa gratia est necessaria sorti ad salutem quam sortes tenetur habere sub pena eterne damnationis. sed .b. caritas est huiusmodi: quia si sor tes accepit .b. tenetur habere et conseruare illam non minus quam non habitam procurare. nec potest eam non habere sine peccato mortali secundum leges positas.

¶ Unte de arguitur ad principale hoc modo. sicut ad salutem est necessaria: et requiritur gratie habite conseruatio sic non habite procuratio. Sed habita est necessaria. igitur non habita. arguitur et probatur quod

¶ In oppositum contradictoria sit vera scilicet nulla caritas est necessaria ad salutem. primo illa vniuersalis est vera / cuius omnes singulares sunt vere: et nulla singularis est falsa. sic est igitur minor proba tur per inductionem: quia nec hec caritas .a. est nec essa ria ad salutem: nec ista caritas .b. etc. Nec est possibilis instantia in aliqua singulari siue apud intellectum humanum / siue intellectum angelicum / siue diuinum. probatur iterum: quia aut omnes singulares illius vniuersalis sunt vere et propositum / aut nulle sunt vere: sed omnes false. et patet quod non aut alique vere et alique false. et tunc aut vni ca est tantum falsa et scribatur hic / aut plures: et siue finite / siue infinite. igitur due scribantur: igitur ille due et patet quod non erit illas dare. Probatur iterum. deus videt omnes singulares illius vniuersalis. et videt omnes esse veras: quia si videt aliquam falsam scribat illam hic. sed maior principalis probatur multipliciter: primo. quia aliter perit vna species argumentationis. scilicet inductio. Nulla enim inductio valebit virtute forme si cum veri tate omnium singularium stat falsitas vniuersalis.

¶ Item pari facilitate negabitur omnis propositio vniuersalis / quamuis non possit dari instantia in aliqua singulari: et concedam tur omnes singulares tanquam vere et compossibiles in veri tate. quia verum non est incompossibile vero. Item: impossibi le est quod vniuersalis sit vera: et omnes eius singulares sint false. igitur pari ratione. econtra impossibile est quod vniuersalis sit falsa. et omnes eius singulares sint vere. antecedens patet. quia vna sola sufficit singularis falsa. ad falsitatem vniuersalis. consequentia patet. quia non plus repugnat veritas vniuersalis falsitati vnius singularis quam falsitas vni uersalis veritati omnium singularium.

¶ Item. vniuersa lis affirmatiua est vera. si omnes eius singulares sint vere. igitur pari ratione de vniuersali negatiua. antecedens patet. quia non apparet instantia.

¶ Item: secundum regulas philosophie lpriorum. per dici de omni et dici de nullo: vniuersa lis negatiua est vera. quando nihil est sumere sub subie¬ cto a quo non remoueatur praedicatum. Sicut vniuersa lis affirmatiua est vera quando nihil est sumere sub subiecto de quo non dicatur predicatum.

¶ Item: propositio est vera si est ita in re. sicut ipsa significat. Sed si omnes singulares sint vere. et si nihil est sumere sub subiecto a quo non remoueatur predicatum. ita est in re sicut illa negatiua significat. quia propositio vniuersalis secundum dici de omni et dici de nullo non significat nisi quod cuilibet singulari sumptibili sub subiecto conuenit vel non conuenit predicatum.

¶ Item. si illa vniuersalis est falsa. igitur particularis ei contradictoria est vera. igitur pro aliqua singulari: igitur aliqua singularis et eius contradictoria sunt simul vere. Uel argui tur sic. Si nulla singularis est vera. igitur nulla particularis correspondens est vera. igitur contradictoria illius vniuersalis non est vera. igitur illa vniuersa lis est vera.

¶ Secundo principaliter probatur: illa vniuer salis negatiua. sic omnis caritas est preter necessariam ad salutem. igitur nulla caritas est necessaria ad salu tem. consequentia patet: quia nulla caritas praeter necessariam ad salu tem est necessaria ad salutem. antecedens probatur per inductionem. vt supra. Si dicatur quod nulla gratia singularis et signata et determinata et demonstrabilis seorsum et diuisim est necessaria ad salutem. cum hoc tamen stat quod absolute et simpliciter caritas est necessaria ad salutem

¶ Contra: nulla gratia singularis determinata et sigillatim seorsum significabilis et demonstrabilis est necessaria ad salutem. Sed omnis gratia est gratia singularis determinate significabilis et demonstrabilis diuisim per intellectum angelicum vel diuinum. immo per humanum per dei speciale auxilium. quia deus omnes gratias videt distincte et determinate. igitur nulla gratia est necessaria ad salutem.

¶ Tertio. si due vniuersales contrarie sunt simul false quelibet habet aliquam singularem veram: et aliquam singularem falsam. Sed secundum te iste sunt ambe false. omnis caritas est necessaria ad salutem. et nulla ca ritas est necessaria ad salutem. igitur cuiuslibet est aliqua singularis vera et aliqua singularis falsa. Sed hoc est falsum. quia non contingit dare aliquam singularem illius vniuersalis affirmatiue veram nec aliquam singularem illius vniuersalis negatiue falsam. maior probatur. quia si omnes singulares huius vniuersalis sunt vere: et omnes singulares vniuersalis contrarie sunt fal se / non est ratio quare ille ambe vniuersales contrarie dicantur simul false magisquam simul vere.

¶ Quarto terminis prime intentionis supponentibus personaliter. si vniuersalis sit determinate falsa. et particularis vel indefinita sumptibilis sub illa vniuersa li sit determinate vera: sequitur quod aliqua singularis est vera / et alia singularis est falsa determinate. Sed hec est falsa. omnis gratia est necessaria ad salutem et perte hec est vera aliqua gratia est necessaria ad salutem. igitur erit dare singularem determinate veram: et aliquam singularem determinate falsam quod est falsum

¶ Quinto. si due subcontrarie sunt determinate simul vere. sequitur quod alique earum singulares ex eiisdem terminis sunt simul determinate vere. veritas enim particularis exigit veritatem alicuius singularis: sed hec est determinate vera secundum te aliqua caritas est necessaria ad salutem: et eius subcontraria est etiam determinate vera. scilicet aliqua caritas non est necessaria ad salutem. quia sequitur ex singulari determinate vera igitur sicut secunda habet singularem determinate veram ita et prima.

¶ Sexto. omne necessarium sorti ad sa lutem potest nunc creari in sorte et dari sorti. a. deo et vi deri ab intellectum angelico. Sed per te aliqua cari¬ tas necessaria sorti ad salutem est necessaria sorti ad salutem. igitur aliqua caritas necessaria sorti ad salu tem potest nunc a deo creari in sorte et videri ab ange lo. Conclusio est falsa. quia ponatur in esse. et sequitur quod illa singularis demonstrata est necessaria ad salu tem.

¶ Septimo. omnis forma necessaria homini ad salutem inest omnibus existentibus in statu salutis. Sed par te caritas et aliqua caritas est necessaria homini ad salutem. igitur aliqua caritas inest omnibus existentibus in statu salutis. Conclusio est falsa. et non maior. quia si quibusdam hominibus existentibus in statu salutis non inest igitur non est necessaria illis homnibus ad salutem. igitur non est simpliciter necessaria hominibus ad salutem. Quod autem conclusio sit falsa probatur. quia omnis forma que inest omnibus existentibus in statu salutis est in pluribus subie ctis. sed aliqua caritas esset huiusmodi. igitur aliqua cari tas est in pluribus subiectis. etc.

¶ Confirmatur. si ali qua caritas est necessaria homini ad salutem. igitur aliqua caritas est necessaria omni homini ad salutem consequentia patet. quia pari ratione sustinebitur et defendetur secunda sicut prima. licet nulla singularis posset dari pro qua verificetur. et contradictoria consequentis dicetur falsa. sicut contradictoria antecedentis/ quamuis omnes singulares sint vere falsitas consequentis patet. quia necessarium omni homini ad salutem potest inesse simul. immo inest nunc simul omnibus iu stis.

¶ Octauo. omnis forma necessaria sorti ad salutem inest sorti quotienscumque sortes est in statu salu tis. Sed per te aliqua caritas est necessaria sorti ad salutem. igitur aliqua caritas inest sorti quotiense un que sortes est vel fuit in statu salutis. Sed sortes he ri et hodie fuit in statu salutis. igitur aliqua caritas heri fuit et est hodie in sorte. consequens est falsum. quia nul la caritas quae fuit heri in sorte est hodie in eo. quia sup ponitur in tempore medio peccasse mortaliter et supponitur non redire eadem caritas numero.

¶ Nono. si nega tur quod nulla caritas est necessaria ad salutem. hoc esset quia male videtur sonare in fide et videtur equipolle re isti vel eam inferre. possibile est aliquem saluari sine caritate et gratia. sed hoc non valet. quia eque male videtur sonare ista indefinita. caritas non est necessaria ad salutem. et eque videtur equipollere isti vel eam in ferre. contingit hominem saluari sine caritate. et tamen oportet illam concedere tanquam veram. quia indefinita et particularis sequitur ex singulari. et ad eius veritatem sufficit veritas vnius singularis.

¶ Decimo. si ista vniversalis negatiua negatur hoc videtur. quia ipsa ad sui verita tem exigit non solum quod quelibet singularis seorsum et sigillatim accepta sit vera. sed etiam quod negatiua de subiecto copulato ex omnibus indiuiduis caritatis fo ret vera. puta quod foret verum quod nec hec gratia / nec illa gratia. et sic de singulis est necessaria ad salutem que ne garetur. sed hoc non valet. quia aut hoc non requiritur / aut si requiritur reperitur in proposito. Quod autem non re quiratur videtur primo. quia ad veritatem vniuersalis affirmatiue non requiritur veritas propositionis affirmatiue de subiecto copulato ex omnibus indiuiduis. vt ad veritatem huius: omnis homo est animal non requiritur quod hic et ille: et ille homo sit animal. quia hoc est falsum. cum nul lum animal sit hic et ille / et ille homo. igitur pari ratione de vniuersali negatiua. Secundo. hec est vera: nullus homo est populus vel congregatio hominum. quia omnes singulares sunt vere et non requiritur veritas talis negatiue de subiecto copulato. puta hic et ille / et ille homo non sunt populus. quia hoc est falsum. Ulterius quamuis illud requireretur adhuc stat propositum. quia in pro posito talis negatiua de subiecto copulato est vera duta: nec hec gratia / nec illa / nec illa / nec illa. et sic de singulis: est necessaria ad salutem. Sequitur enim ex ypothetica copulatiua ex propositionibus singularibus. pro batur iterum. quia si aliquod predicatum vere negatur de pluribus indiuiduis seorsum sumptis per propositio nem ypotheticam copulatiuam ex pluribus cathegori cis: et tamen non vere negatur de subiecto copulato composito ex illis indiuiduis. sequitur quod illud predicatum vere affirmatur de composito et aggregato ex illis in diuiduis. vt si hic homo non est populus: nec ille homo est populus. etc. et tamen falsum sit quod hic et ille / et ille homo non sunt populus. etc. Sequitur quod populus vere affirmatur de aggregato ex hoc et illo et illo homine. ergo consimiliter in proposito. si verum est quod hec gratia non est necessaria ad salutem. et quod illa gratia non est necessaria ad salutem. etc. et tamen est falsum quod nec illa nec illa gratia est necessaria ad salutem. sequitur quod ag gregatum ex hac et illa et illa et illa gratia. etc. est necessarium ad salutem quod est falsum magisquam de gratia sin gulari.

¶ Undecimo. si hec sit vera / caritas est necessaria ad salutem hoc videtur. quia ad eius veritatem sufficit quod propositio affirmatiua de subiecto disiuncto con posito ex indiuiduis caritatis sit vera. puta quod hec vel illa / vel illa. caritas est necessaria ad salutem: sed hoc non valet primo: quia non sufficit. secundo. quia si sufficit. adhuc habetur propositum. Primum probatur. quia hec esset concedenda. aliquis homo fuit ab eterno vel erit ineternum. sicut ista ab eterno fuit aliquis homo. et quod aliqua dies erit post omnem dien sicut et post omnem dien erit aliqua dies supposita eternitate mundi. et quod aliquis homo fuit tota die in foro. sicut tota die fuit in fo ro aliquis homo. Et quod aliqua magnitudo est minor omni magnitudine / sicut econuerso. quia dicetur quod veritas illius propositionis de disiuncto subiecto sufficit nec oportet dare singularem aliquam.

¶ Item. pari ratione concedendum esset quod aliqua singularis et determinata caritas seorsum diuisim et sigillatim significabilis et demonstra bilis est necessaria ad salutem. quia dicetur quod talis de dis luncto subiecto est vera et sufficit. Secundum probatur. Talis enim affirmatiua de disiuncto subiecto composito ex illis singularibus videtur falsa in proposito. quia contradictoria est vera scilicet negatiua de subiecto copu lato composito ex partibus illius subiecti disiuncti. Sed hoc non: nec illa / neque illa gratia est necessaria ad salutem. vt probatum est.

¶ Item: illa affirmatiua de disluncto subiecto infert in proposito ypotheticam disiumctiuam. quia licet ad propositionem vniuersalem de predicato disiuncto non sequatur affirmatiua disiunctiua vt li cet non sequatur omnis propositio est vera vel falsa. igitur omnis propositio est vera / vel omnis propositio est falsa. Tamen ad pro positionem singularem affirmatiuam de subitanto disiuncto sequitur disiunctiua ex / eisdem terminis. patet inducendo. etc. questionem. magis conso

¶ Respondeo au nat reguliscommunibus logicorum quod si sit enunciatio de actu exercito. hec est vera de virtute sermodis et ex forma enunciationis. Nul la caritas est necessaria ad salutem consequendam. et quo particularis / vel indefinita contradictoria est falsa in sensu quem facit ex propria et formali significationem Sed sensus in quo communiter fit et accipitur est ve rus. scilicet quod non est possibile aliquem saluari sine carita te. et quia loquendum est vt plures. et senciendum vt pauci. ideo concedendo vniuersalem illam negatiuam esse veram. et eius contradictoriam esse falsam.

¶ Ad primum in oppositum negatur consequentia. sumendo consequens in sensu conpositionis quem sensum solum videtur habere. quia ter minus potentie praeponitur terminis incompossibilibus sicut dicendo. contingit et possibile est hominem sedentem ambulare. tamen in sensu diuisionis conceditur quod hominem sine gratia contigit saluari: et quod peccator priuatus carita te potest habere gratiam et salutem consequi.

¶ Ad primam probationem consequentie. dicendum quod illa inductio peccat par figuram dictionis procedendo a pluribus determinatis ad vnam. sicut si argueretur sic. materia potest esse sine .a forma. materia potest esse sine .b. forma. etc. ergo mate ria potest esse sine forma. vel tu potes esse albus sine. a. albedine: ettu potes esse albus sine b albedine etc. igitur tur tu potes esse albus sine albedine vel hoc continuum potest esse diuisum in .a. puncto. et potest esse diuisum in b. puncto et sic de singulis. igitur potest esse diuisum in omni puncto. hec cousequentia non valet. et ratio est. quia singulares sunt vere pro diuersis. immo infini tis potentiis ad infinitos actus quarum singule sunt ad singulos actus seorsum terminabiles. et quilibet seorsum est ad actum proprium complete terminabilem. sed in conclusione ly potest non stat confuse virtute alicuius distributionis affirmatiue praecedentis. ideo si conclusio foret vera. ly potest staret pro aliqua determinata poten tia ad vnum vel quasi ad vnum actum simplicem vel aggregatum totalem complete terminabilem. et hoc requiritur ad eius ve ritatem. ideo non valet consequentia. quia alia potentia notatur in conclusione ab illis que notantur in premissis singularibus. Consimiliter potest dici de termino significan te actum ad quem intelligitur illa potentia. qui terminus determinat terminum potentie. non enim tenetur confu se immobiliter in conclusione: sed determinate per consi milem defectum peccat / inductio probans quod aliqua magnitudo est vel potest esse minor omni maguitudine / vel quod aliqua dies erit / vel potest esse post omnem diem. et tamen non peccat inductio que probat quod omni magnitudine est aliqua minor. Consimiliter in proposito non potest assigna ri talis defectus in inductione probante illam vniuersalem negatiuam. inde est quod veritas talis propositionis affirmatiue de possibili que est vniuersalis ex parte praedi cati infert vniuersalem de inesse et de actu in eisdem terminis esse possibile. sed cum est vniuersalis a parte subiecti. et ly potest tenetur confuse. tunc non infert illam de inesse et de actu correspondentem esse possibile vt veritas huius in omni signo potest hoc continuum diuidi. non infert hanc essepossibile in omni signo hoc continuum est diuisum vel diuiditur. inde etiam sequitur quod si illa de possibili sit vera in qua ly potest tenetur determinate et precedit distributionem. tunc potest reduci illa potentia ad actum simpliciter. non autem in alio casu. quia si reduceretur ad actum / notaretur quod esset aliqua vna potentia ad vnum actum simplicem vel compositum totalem perfe cte terminabilem. in ista autem vniuersali de possibili non notabatur talis potentia: sed quasi infinite potentie ad infinitos actus quarum quibusdam reductis ad actum necesse est infinitas non esse reductas. et quarum redu ctionem necesse est esse permixtam potentie posteriori.

¶ Ad secundam probationem consequentie licet quelibet. singularis huius equipolleat secundum conuertentiam alicui singu lari sumptibili ex illa secunda propositione. non tamen sequitur illas propositiones esse conuertibiles. quia secunda non est proprie propositio vniuersalis sed singularis. Et si sit vniuersalis ex parte predicati. tamen singulares eius quae equipollent singularibus prime non inferunt illam secundam. hec enim inductio non valet. contingit sortem esse dignum beati tudiue sine .a. gratia et contingit ipsum esse dignu beatitudine sine .b. gratia. etc. igitur contingit ipsum esse dignum bea titudine sine omni gratia.

¶ Ad tertia. illud no infert ippositum. vel etiam illud est falsum. si sumatur vt equiu tet isti possibile est quod homo saluetur non habens aliquod accidens preter necessarium ad salutem. hec etiam non potest esse possibilis. iste homo est dignus salute et omni forma priuatur que non est necessaria ad salutem.

¶ Ad secundum. negatur consequentia. plus enim importat consequens. et plus exigit ad sui veritatem quam antecedens. exigit enim non solum quod copulatiua composita ex cathegoricis singularibus/ sit vera: sed etiam quod vera sit propositio de subiecto copulato ex singularibus omnibus. puta dicendo gratiam non habendo hanc et illam gratiam non habendo. et sic de singu lis. potes tu saluari que est falsa. eodem modo de iste nullum vel neutrum oculum habendo tu potes videre

¶ Con tra. ita dicetur de ista propositione. nulla gratia est tibi ne cessaria ad salutem quod ad sui veritatem exigit quod neque hec gratia nec illa gratia. etc. est necessaria ad salutem seu quo non hanc gratiam habere: nec illam gratiam habere. etc est tibi necessarium ad salutem. et cum omnis propositio de no cessario contineat virtualiter et implicite vnam de impossi bili / vel possibili dicetur quod hec negatiua. nulla gratia est necessaria ad salutem denotat quod hanc gratiam et illam et illam. etc. non habendo non est impossibile. sed est possi bile te saluari. Potest dici quod iste sunt simpliciter false. cum nulla gratia potest saluari in sensu compositionis nulla gratia habita vel nullam gratiam habendo tu potes saluari. quia implicite sunt ibi due propositiones. et ita est ibi vna copu latiua composita ex vna vniuersali negatiua. et ex vna affirmatiua quod declaratur primo. quia hec est vna propositio affirmatiua singularis tu potes saluari. et in illa totali propositione hoc remanet affirmatum. igitur cum illa totalis propositio non sit pure affirmatiua et singularis sequitur quod preter illam singularem affirmatiuam implicat vnam negatiuam non singularem. Item aliqua inductio potest fieri sub illa totali propositione: sed non fit inductio sub subiecto vel predicato huius propositionis: tum po tes saluari. igitursub predicato vel subiecto alterius propositionis que scilicet implicatur in hoc quod dicitur nullam gra tiam habendo seu nulla gratia habita. cum igitur illa pro positio sit virtualiter / et implicite due propositiones videtur iportare et ad sui veritatem exigere quod stante veritate huius vniuersalis negatiue. nullam gratiam habes possibile sit simul stare quod tu es dignus vita eterna. non sic autem de ista. Nulla gratia est necessaria ad salutem. immo est vna propositio vniuersalis negatiua cuius omnes singu lares sunt vere. et cuius contradictoria est propositio particu laris per se vna falsa.

¶ Ad primam probationem consequentiae. inductio illa peccaret procedendo a pluribus determinatis ad vnum. quia in premissis sumuntur quasi varie potentie singulares et proprie ad varios actus in commu sequente autem vna potentia ad vnum actum simplicem vel compositum perfecte terminabilem. sicut quelibet singu laris. in hac enim propositione. nullam gratiam habendo tu po tes saluari. ly potest non tenetur confuse et immobiliter. quia non procedit distributio vniuersalis affirmatiua. qua habeat hanc virtutem. et ideo varitas illius propositionis inferret propositionem vniuersalem negatiuam de inesse. et deactu corrudentem esse possibile. et ad sufficientem inductionem illius vniuersalis exigeretur quod omnes singulares deo inesse et de actu essent simul possibiles et compossibiles sic quod possibile foret omnes illas esse simul veras. et ista ma gis apparent in propositionibus in quibus ponitur hoc signum neutrum vel vterque. vt dicendo neutrum oculum habendo vel vtroque oculo carendo tu potes videre. quia vtrumque et neutrum videntur signa magis collectia quam di stributiua per similem defectum peccat inductio probans antc de inesse. nullam grati a imh abendo vel nulla gratia habita est quis dignus salute. arguendo sic. hanc gra tiam non habendo est quis dignus salute et illam gratiam non habendo est quis dignus salute. et sic de singulis igitur nullam gratiam habendo est quis dignus salute.

¶ Ad secundam probationem consequentie. dicendum quod singulares consequentis que sequuntur ad singulares antecedentis non sunt sin gulares sufficienter inferentes illud consequens. Non enim sequitur hanc gratiam non habendo tu potes saluari: et illam gratiam non habendo. etc. ergo nullam gratiam haben do tu potes saluari. consequens igitur non est proprie et simpliciter propositio vniuersalis sicut antecedens. sed est propositio composita ex vniuersali et singulari et magis ex forma enunciamdi dicenda est singularis quam vniuersalis et singulares sumptibiles ex illa que conuertuntur cum singularibus antecedentis non inferunt illam totalem propositionem compositam.

¶ Cit ca igitur has propositiones de gerundiuo et ablatiuo abso luto nullam albedinem habendo vel nulla albedine ha bita. sortes potest esse albus / vel potest currere.

¶ Scien dum quod talis propositio potest habere sex sensus / siue sex ex ponentes. Primo potest exponi vt equiualet tali copu latiue. sortes nullam albedinem habet et potest esse albus / vel potest currere. et sic est vera. et similiter ista: nullam gratiam habendo sortes potest esse dignus salute. et ita in aliis supposito quod a priuatione talis actus / posset fieri mutatio ad habitum. ideo in hoc sensu hec est na turaliter falsa. nullum oculum habendo tu potes vide re.

¶ Secundo. modo. vt equiualet temporali. scilicet quando sortes nullam albedinem habet sortes potest esse allbus. et sic est vera in sensu diuisionis. quia eo tempore quo sortes est omni albedine priuatus ipse habet potentiam ad albedinem recipiendam.

¶ Tertio modo. vt notetur esse possibilis hec copulatima. sortes nullam habet albe dinem. et sortes est albus: vel quod possibilis sit proposi tio de praedicato copulato ex duabus partibus de inesse vel quod vera sit illa de possibili de predicato copulato. puta quod hec sit vera. sortes potest nullam albedinem habendo esse albus. et sic est falsa. quia cum predicatum ap pellet suam formam ad veritatem illius exigeretur quod esset possibilis illa de inesse stante formaliter omni eo quod sequitur terminum potentie.

¶ Quarto. vt equiualet ypothetice proprie et formaliter conditionali. puta isti si sortes nullam albedinem haberet sortes potest esse albus vel posset currere. et sic est falsa. sed in hoc sensu solet dici quod nullo impedimento interueniente sol potest il luminare et oculus sanus videre vel passtuo presen te actiuum potest agere.

¶ Quinto modo. vt equiualet com ditionali non proprie et formaliter conditionali. sed implici te et indirecte. puta isti quamuis sortes nullam habet al bedinem. sortes posset esse albus vel esse currens. Et iste sensus equiualet isti conditionali negatiue non sequitur. si nullam albedinem haberet quod non posset esse alpus vel currens. et sic negatur in sensu compositionis. sed in sensu diuisionis conceditur. sensus autem compositionis ma gis exprimitur / si compositum ex gerundiuo et ablatiuo absoluto ponatur post verbum potentie quasi ex par te predicati. dicendo sic. sortes potest esse dignus salu te nullam gratiam habendo. et quamuis nullam gratiam haberet.

¶ Sexto. vt equiualet cuidam cathegorice de subiecto composito et modificato. puta isti / sortes nul lam albedinem habens potest esse albus. vel potest esse currens. et sic negatur in sensu compositionis / nec inductio est sul ficiens.

¶ Circa huiusmodi propositiones de gerundiuis / vel abla tiuis abiolutis dubium que sit contradictoria istius nullam albedinem habendo / vel nulla albedine habita sortes potest esse albus / vel potest esse currens: vel nullum oculum seu neutrum habendo tu potes videre. Si primo dicitur quod ista / aliquam albedinem habendo / sortes potest esse albus. Contra. quia contradictorie essent simul vere. patet in istis. nullum pedem habendo / tu potes videre aliquem pedem habendo tu potes videre quia tu potes videre cum nullo pede. et potes videre cum aliquo pede.

¶ Item. contradictorie essent simul false. vt nullam albedinem habendo. angelus potest esse albus. aliquam albedinem habendo angelus potest esse albus Si secundo. dicitur quod contradictoria prime est ista aliquan albedinem non habendo sortes potest esse albus.

¶ Contra. Tum quia ambe sunt negatiue et se habent vt vniuer salis negatiua et particularis negatiua Tum. quia con tradictorie essent simul vere. vt in istis nullum pedem habendo tu potes videre aliquem pedem non habendo tu potes videre.

¶ Si tertio. dicitur quod contradictoria prime est ista. aliquam albedinem habendo sortes non potest esse albus. Contra. quia vtraque contradictoria esset: simul falsa. vt neutrum oculum habendo tu potes vide re. et alterum oculum habendo tu non potes videre: vel nullum pedem habendo tu vides aliquem pedem habendo tu non vides: posito quod simul videas et habeas pedes

¶ Si quarto. dicitur quod ista: aliquam albedinem non habe do. sortes non potest esse albus. Contra. quia est particula ris negatiua que non contradicit vniuersali negatiue vel est composita ex duplici particulari negatiua / aut si dicatur quod est affirmatiua propter duplicem negatio nem. sequitur quod equiualet isti / aliquam: albedinem habendo: sortes potest esse albus que non contradicit prime. vt probatum est.

¶ Item: aliquid idem negatur in vtra que. igitur non contradicunt. quia quicquid negat negatiua affirmabat contradictoria.

¶ Item: possunt simul esse false. vt nullum pedem habendo tu vides et aliquem pedem non habendo tu non vides.

¶ Si quinto dicatur quod ista. non nullam albedinem habendo. sortes potest esse albus. Contra. quia nonnullus et aliquis equipollent igitur reuertitur in primum modum.

¶ Responsio. vt eius exponens est copulatiua / eius contradictoria est disium ctiua composita ex contradictoriis partium copulatiue vt contradictoria huius nullum oculum habendo tu potes videre. vt equiualet copul atiue est ista aut aliquem oculum habes / aut tu non potes videre. Si vero sumi tur vt equipollet propositioni de extremo copulato. dicen dum est proportionabiliter. Si vero sumatur secundum sensum in quo implicite est temporalis. sic contradicto ria eius videtur ista / nonnullum oculum habendo potes videre. vt ly non neget totalem propositionem temporalem et tunc non equiualet isti / aliquem oculum habendo tu potes videre. sed isti non quando nullum oculum habes tu po tes videre.

¶ Consimiliter. dicendum. si sumatur vt implicite equiualens conditionali proprie vel improprie / vel vt notatur esse possibilis illa copulatiua com posita ex duplici cathegorica de inesse / vel quod possibi lis sit propositio de copulato predicato ex duabus par tibus de inesse. Conuenientius tamen assignatur contra dictoria explicando sensum: et exponentem cui equiualet. vt autem equiualet isti cathegorice. nullum oculum habens potest videre. queritur que sit eius contradictoria.

¶ Si primo: dicitur quod ista / aliquem oculum habens potest videre. Contra. quia contradictorie essent simul vere vt nullam albedinem habens potest videre. aliquam albed nem habens potest videre. Si secundo. dicitur quod ista / ali quem oculum habens non potest videre.

¶ Contra: contra dictorie in casu essent simul vere. vt nullam albedinem habens potest currere / aliquam albedinem habens non potest currere. prima est vera pro homine nigro sano. se cunda est vera: pro albo infirmo vel sine pedibus.

¶ Si tertio. dicitur quod ista / aliquem oculum non habens potest vi dere. Contra. quia vtraque est equa liter negatiua. et vi dentur se habere vt vniuersalis negatiua et particu laris negatiua.

¶ Item: contradictorie essent simul vere. vt nullum pedem habens potest videre. et aliquem pedem non habens potest videre. Si quarto. dicitur quod ista aliquem oculum non habens potest videre. Contra. quia est negati ua. vel si sit affirmatiua equiualet isti / aliquem oculum habens potest videre. que non contradicit prime. vt pro batum est.

¶ Item. contradictorie essent simul vere. scilicet nullum pedem habens videt. aliquem pedem non habens non videt.

¶ Si quinto. dicitur quod ista / nullum oculum habens non potest videre. Contra. quia vtraque est vniuersalis negatiua.

¶ Item. contradictorie essent simul vere vt nullum pedem habens videt. et nullum pedem habens non videt. patet: quia si duorum pedibus carentium. vnus sit videns / et alius non sit videns.

¶ Eodem modo potest queri de contradictoria istius / oni gratia priuatus potest esse dignus vita ererna vel omni oculo priuatus potest videre. Si dicitur quod ista aliquo oculo priuatus non potest videre. Contra: quiua contradictorie essent simul vere. vt omni albedine priuatus potest videre et videt. et aliqua albedine priuatus non videt nec potest videre hec enim est vera pro sorte ceco nigro / vel etiam albo

¶ Si dicitur quod ista aliquo oculo non priuatus potest videre.

¶ Contra. quia contradictorie essent simul vere vt omni albedine priuatus currit. et aliqua albedine non priuatus currit. Ex hoc patet quod contradictoria istius cuiuslibet contradictionis altera pars est vera non est ista: alicuius contradictionis altera pars non est vera quia vt runque est verum. Similiter contradictoria istius / cuiuslibet hominis asinus currit. non est ista alicuius hominis asinus non currit: quia possunt simul esse vere. prima enim est vera / si quilibet homo habet aliquem asinum cur rentem. Et secunda est vera. si sortes habet plures ast nos. quorum vnus currat et alius non currat. Similiter de contradictoria istius / cuiuslibet hominis alter oculus est dexter. Si dicitur quod contradictoria eius est ista. non cuiuslibet hominis oculus est dexter. Contra. quia contra dictorie erunt simul vere. quia prima est vera. sed quod secunda sit vera. arguitur quod sic. sit .b. oculus capre dexter tunc sic .b. oculus est dexter .b. oculus est non cuiusli bet hominis alter oculus. igitur non cuiuslibet hominis alier oculus est dexter. Idem arguitur. si .b. sit aliquis ocu lus dexter singularis hominis. Similiter sit .b. hec propositio sortes est homo. tunc sic .b. est vera. b est non cuiuslibet contradictionis: altera pars igitur non cuiuslibet contradictionis altera pars est vera. non videtur valere discursus nisi vt conclusio est particularis affirmati ua de parte subiecti negatiua. Potest dici quod ista propositio nullum oculum habens potest videre. vel nullam albedinem habens potest videre est indefinita et affirmatiua de parte subiecti vniuersali negatiua. ideo eius con tradictoria erit ista nullum nullam albedinem habens potest videre. et contradictoria istius / aliquam albedinem non habens potest videre / est ista nullum aliquam albedinem non habens potest videre: et proportionabiliter de istius con tradictoria. omnemialbedinem habens potest videre. et con tradictoria istius. nullam albedinem habens non potest vt dere / est ista. omne nullam albedinem habens potest vide re. Similiter hec propositio / omni. albedine priuatus potest videre de principali compositione est indefinita affirmatiua de parte subiecti vniuersali affirmatiua: et de parte negatiua implicite. et contradictoria eius est nullus omni albedine priuatus potest videre. et quod non sint simpliciter vniuersales. probatur. quia contrarie vniuer sales essent simu l vere: et etiam contradictorie. patet in istis. nullum vel neutrum pedem habendo aliquis potest vt dere et vtrunque pedem habendo potest aliquis videre: vel aliquem pedem habendo potest aliquis videre: vel vtrum que oculum habendo potest aliquis audire. et neutrum ocu lum habendo potest aliquis audire.

¶ Item contradictoria istius / cuiuslibet contradictionis altera parsi vel aliqua pars est vera est ista / alicuius contradicti onis neutra vel nulla / vel non altera / vel non aliqua pars est vera. Et contradictoria istius / cuiuslibet ho minis alter vel aliquis oculus est dexter / est ista: ab cuius hominis neuter vel nullus vel non alter oculus est dexter.

¶ Item contradictoria istius. cuiuslibet contra dictionis vtraque pars est vera / non est ist a / alicuius con tradictionis vtraque pars non est vera. quia ambe sum fimul false. sed ista: alicuius contradictionis non vtraque pars est vera. Et contradictoria istius. cuiuslibet contradictionis altera pars non est vera: non est ista / alicuius contradictionis altera pars est vera. quia ambe sunt vere. sed ista alicuius contradictionis vtraque pars est vera.

¶ Item. contradictori a istius: nullius contra dictionis altera pars est vera / est ista: alicuius contra dictionis altera proars est vera. et consimiliter de con tradictoria istius. nullius hominis alter oculus est dexter. Contra. Sequitur quod in casu contradictorie esseni simul vere. probo: pone quod sortes habeat asinum qui currat. et .b. sit aliquis asinus currens. qui tamen nullius hominis sit. tunc hec est vera. alicuius hominis asinus currit et hec erit simul vera. nullius hominis asinus currit. probo: quia .b. currit: sed .b. est nullius hominis asinus. ergo nulli hominis asinus currit. Eodem modo probatur: quod iste sunt simul vere. nullius hominis oculus est dexter. et alicuius hominis oculus est dexter. Prima enim probatur quia sit .b. oculus dexter capre. et potest argui vt prius. Responsio. hec propositio / nullius hominis oculus / vel .b. oculus est dexter potest sumi vt est vniuersalis negatiua et vt et singulares sunt iste. huius hominis nullus oculus est deter ter. vel non est dexter oculus. et illius hominis non est dex ter oculus. etc. et sic est falsa. nec in isto sensu inferter aliter potest sumi vt est indefinita vel singularis affirmatiua de parte subiecti vniuersali negatiua. et sic potest esse vera et sic infertur per dictum sillogismum: sed tum contradictoria eius non est ista: alicuius hominis oculus est dexter: sed ista nullum ens nullius hominis oculus est pexter que est falsa.

¶ Deinde dubiu / que sint singulares sumende sub hac propositione. Nulla gratia habi ta aliquis est dignus beatitudine vel potest esse dignus beatitudine.

¶ Dicendum quod non est proprie propositio vni iersalis sed particularis de parte subiecti vniuersa liter negata. Si tamen sumatur singulares sub illanon sunt sumende iste. hac gratia habita aliquis non est dignus beatitudine. et illa gratia habita. etc. quia in istis singularibus non negatur singulariter quod in ista vni uersali negabatur vniuersaliter: et in qualibet singulari negatur singulariter vel particulariter quod in illa vniuersali non negabatur nec vniuersaliter nec per ticulari er. et quia contingit aliquam talem esse veram. cui omnes tales singulares sunt false. probatur. si nullus asinus currat et sortes sit videns hec est vera. nullo asino currente sortes est videns. et tamen hec sunt false hoc asino currente: sortes non est videns illo asino currente sortes non est videns. etc. Sed singulares sumptibiles sub propositione predicta. sunt iste hac. gratia non habita aliquis viator est dignus beatitudine Et illa gratia non habita aliquis est dignus beatitudine. etc. Et vt inductio valeat exigitur quod omnes sin¬ gulares vt rificentur pro eodem viatore. et quod ly aliquis dignus stet determinate pro eodem in omnibus singularis bus. nec aliter proprie sunt singulares illius. nec ab inferunt illam. Est enim implicite et virtualiter singularis vel particularis. quia eius veritas infert quod sortes vel aliquis nulla gratia habita est vel potest esse dignus beati ludine. etc.

¶ Item. singulares illius / nullam gratiam ha pens potest esse dignus vita eterna non sunt iste: hanc gratiam habens non potest esse dignus vita eterna. etc. quia aliqua talis est vera cuius multe tales singulares sunt false. vt hec est vera pro sorte sedente vidente sine pedibus: nullum pedem habens potest videre et ista similiter hunc pedem habens non potest videre est falsa pro platone vidente et habente pedes singulares. igitur illius sunt iste / hanc gratiam non habens est dignus salute. et illam gratiam non habens. etc. ita quod ly non habens stet determinate pro eodem singulari. ad hoc vt ex talibus singularibus inferatur talis vniuersalis.

¶ Item. sin gulares istius. nullius contradictionis altera pars est vera. vel nullius hominis aliquis oculus est dexter non sunt iste: huius contradictionis altera pars non est vera: vel huius hominis aliquis oculus non est dexter. quia proponum contrariarum singulares de eodem subie cto contradicunt. Sed singulares huius vniuersalis / cum uslibet contradictionis altera pars est vera erit ista huius contradictionis altera pars est vera / que non contradicit isti huius contradictionis: altera pars non est vera. quia sunt simul vere. huius enim contradictio nis altera pars est falsa non vera. singulares igitur predicte propositionis sunt huius contradictionis / altera vel non aliqua vel nulla vel neutra pars est vera. etc Eodem modo singulares istius: nullius hominis asinus currit. non sunt iste: huius hominis asinus non currit. et il lius hominis asinus non currit. etc. quia contrarie essent si mul vere. scilicet iste cuiuslibet hominis asinus currit. et nul lius hominis asinus currit. quia cuiuslibet istarum omnes singulares essent equaliter et vniformiter vere. supposito quod quilibet homo habeat duos asinos quorum vnus currat et non alter. Sed singulares sunt iste. huius ho minis non asinus vel nullus asinus currit. etc.

¶ Ad tertiam rationem principalem negatur minor. ad primam probationem negatur consequentia. sicut in sensu compositionis hec est falsa. Omni albedine priuatus potest esse albus. Ad pri mam probationem consequentie. licet illa propositio de possibili non sit proprie vniuersalis: sed de parte subiecti vniuersa li. tamen eo modo quo potest dici vniuersalis: dicendum quod ad inferendum illam de possibili in sensu compositionis non suf ficit quod quelibet illarum singularium sit vera. et quod omnes ta les singulares de possibili simul sint vere. et per consequens compossibiles in veritate. Sed cum hoc exigitur quod omnes singulares de inesse et de actu correspondentes sini possibiles coniuncti et collectiue. vt sit possibile omns illas esse simul veras. sensus enim componis circa talem propositionem attenditur penes possibilitatem propositionis vniuersalis de inesse et de actu correspondentis. possibi litas autem talis vniuersalis propositionis de inesse exigit quod omnes singulares de inesse sint possibiles et compossibiles in veritate.

¶ Dicendum igitur quod illa inductio pro bans sensum compositionis peccat per figuram dictio nis procedendo a pluribus determinatis ad vnum et mutando suppositionem Cum enim dicitur hac gratia .a. pri patus esse potest dignus salute si sit vera in sensu com positionis. ly dignus non potest stare pro dignitate secundum .a. gratiam: sed secundum alias gratias. et per consequens ly potest non stat pro potentia ad dignitatem pro .a. et secundum .a. sed se cundum aliquam gratiam. Et cum vltra dicitur quod illa gratia .b. priuatus potest esse dignus salute si sit vera in sensu compositionis. ly dignus non potest stare pro dignitate secundum gratiam .b. secundum quam nec stabat in priori singulari. et sic de aliis singularibus. et ita in illis singularibus non stat pro dignitate secundum vnam gratiam / nec pro potentia ad dignitatem secundum vnam gratiam. Ad hoc autem quod illa propositio que infertur foret vera. scilicet omni gratia priuatus / potest esse dignus salute exigeretur quod esset vera. pro dignitate se cundum aliquam vnam gratiam. et pro potentia aliqua vna de terminata ad dignitatem secundum vnam gratiam. quia ly potest non tenetur confuse et immobiliter intali negatiua.

¶ Ex his patet quod in sensu compositionis hec est falsa. cum nulla gratia / vel sine omni gratia / vel sine gratia potest quis saluari. sicut et ista. aliquis potest saluari sine omni gratia nec inductio valet propter causas dictas. Ad aliam probationem consequentie dictum est supra. Ad secundam probationem minoris. negatur consequentia. sicut nec hec est possibilis omni ratia priuatus habet gratiam. Ad probationem patet supra. Non enim sufficit quod quelibet singularis de inesse sit possibilis sed exigitur quod omnes de inesse simul sint possibiles et compossibiles collectiue. ita vt sit possibile quod omnes ille simul sint vere: sumendo singulares Iro eodem subiecto priuato determinate. ita quod singulares omnes ille equipolleant propositioni de subiecto copula to ex omnibus singularibus gratiis in respectu ad idem subiectum demonstratum. aliter enim non sunt proprie singulares illius sufficientes ad inferendum illam: vel diceretur quod hec propositio omni gratia priuatus est dignus bea titudine potest accipi vt est indefinita vel particularis vel etiam singularis de parte subiecti vniuersali. et tunc ly priuatus supponit determinate pro aliquo singulari ad hoc quod sit vera. et infert istam. igitur aliquis omni gratia priuatus est dignus beatitudine. et aliquis digni beatitudine est omni gratia priuatus. aliter potest sumi vt sit vniuersalis. et sic ly priuatus et ly dignus stant confuse et immobiliter. nec sequitur quod aliquis dignus beatitudine est omni gratia priuatus. Similiter. videtur de ista: omnem gratiam habens est dignus beatitudine. vt enim est indefinita est falsa. quia inferret quod aliquis habens omnem gratiam est dignus beatitudine. vt autem est vniuersalis concederetur vt ly habens teneatur confuse et immobiliter. Sic autem non videtur proprie sumi nec in isto sensu communiter fieri et accipi. Ad tertiam probationem minoris. patet ex dictis. Ad quartam. nega consequentia ad probationem. illa non est proprie vniuersalis: sed particularis et indefinita de parte subiecti vniuersali negatiua. nec ille singulares sufficiunt ad infe rendum talem propoaitionem. in subiecto enim implicatur du lex negatio equiualens vni affirmationi. scilicet isti aliquis habens omnem gratiam vel ad inferendum illam propositionem requiritur quod omnes iste singulares sint vere / pro eodem subiecto singulari demonstrato per ly priuatus. vt di cendo hac gratia non priuatus est dignus beatitudine. et illa gratia idem non priuatus. etc. Si igitur demonstretur ille qui est peccator. omnes singulares sunt false. si de monstret hominem iustum vna singularis erit falsa.

¶ Ad quintum patet ex dictis.

¶ Ad sextum. proprie loquendo il le sunt subcontrarie simul vere. nec ille proprie enunciant predicata contraria de eodem subiecto distributo: sed de subiecto indefinite sumpto pro diuersis. licet quedam pars subiecti sit distributa vniuersaliter Quod autem additur contradictorias illarum esse simul veras. negatur. quia non debite accipiuntur. etc.

¶ Ad septimum negatur conequentia. Ad primam probationem. vtraque illarum est falsa. nec sunt proprie contrarie sed indefinite. non de eodem omnino subiecto. quia signum est ibi pars subiecti non distributiuum principalis subiecti. Ad secundam hec est falsa. nullius hominis oculus est dexter. et ista in casuar gumenti nullius hominis asinus currit / nec singulares illius sufficienter inferentes illam accipiuntur debito modo. quia sic accipiende sunt huius hominis non est aliquis oculus dexter. quia illa equiualet isti / nullus ho mo habet aliquem oculum dextrum. ex qua sequitur quod huius hominis nullus est oculus est dexter.

¶ Ad octauu. ne gatur consequentia. ad probationem: inductio peccat modo su pradicto supposito quod ly vtraque sumatur vt sit signum collectiuum non vt distributiuum diuisiue. illa enim ad sui veritatem exigit quod ambe correspondentes de inesse possunt simul esse vere collectiue: et est processus a pluribus de terminatis ad vnum. et similis defectus non reperitur in proposito. vnde hec consequentia non valet. hic homo non est multitudo hominem nec ille homo nec ille. etc. igitur am bo vel omnes non sunt multitudo hominum: sed bene sequi tur. igitur nullus homo est multitudo hominum.

¶ Ad quan tam rationem principalem. dicendum quod sensus in quo fiunt ille propositiones. et quem intendit scriptura verus est et ve ra est scriptura in sensu litterali quem intendit. sed non vbique in scriptura obseruantur huiusmodi apices et stricte reguleartis logice tradite a philosophis. vnde Math. ip Cect vident: surdi audiunt. etc. nec in communi sermo ne a doctoribus seruantur. Sensus igitur quem inten dunt ille auctoritates est ille qui est communis vtrique parti aduersariorum in hac questione.

¶ Ad quintum proprie loquendo oppositio illa est signorum predicabi lium. ideo ly esse in caritate et esse in peccato supponunt simpliciter. et ly necessarium stat pro necessitate verifi cationis. et sic conceditur quod esse in caritate est necessarium ad salutem id est hoc praedicabile esse in caritate non potest falsificari de existente in statu salutis et non est contra propositum. Si quis vero accipiat esse in caritate et esse in mortali personaliter et significatiue. sic negatur minor. quia non est aliqua caritas: nec est aliquod peccatum mortale que sic sint opposita immediate quod necesse sit sortem habere illam vel esse in illo peccato aut in maiori. diceretur quod sufficit vt sicut vnum repugnat saluti. ita necessarium est reliquum. licet reliquum non sit ne cessarium. Et ratio est. quia quodlibet peccatum seorsum ad ceptibile repugnat saluti. sed non qualibet caritas seor sum acceptibilis est necessaria: nec requiritur ad salu tem sic ad esse album omnis nigredo repugnat. sed non omnis albedo requiritur ad esse album.

¶ Ad sextum. licet propositiones de necessario habeant conuersionem sibi con uenientem. non tamen eo modo quo accipitur in argumen to. patet in multis exemplis. quia hec propositio aliquod album est quantum conuertitur in istam: aliquod quantum est album. et tamen ista: aliquod album necessario est quantum non conuertitur in istam: aliquod quantum est necessario album. Similiter: aliquod quantum est contingenter album et tamen falsum est quod aliquod album sit contingenter quan tum.

¶ Item. hec propositio aliquid habens .b. gradum gratie vel equalem est dignus beatitudine conuertitur in istam: aliquis dignus beatitudine habet .b. gradum gratie vel equalem. tamen hec propositio aliquis habens: b. vel equalem est necessario dignus beatitudine non conuertitur in istam: aliquis dignus beatitudine necessario habet .b. vel equalem. et intelliguntur hec propositiones de necessitate cum suppositione constantie subiecti. Similiter. ominis habens quattuor denarios habet duos: conuertitur in istam. aliquis habens duos denarios est habens quattuor. et tamen non sequitur omnis habens quat tuor necessario habet duos. igitur aliquis habens duos necessario habet quattuor. Dicendum igitur quod hec propositio viatori dignosalute necessaria est gratia aliqua vel ad esse dignum salute necessaria est gratia ali qua habet sic conuerti: illud cui necessaria est gratia ali qua. est viator dignus salute: vel est esse dignum salu te. cum enim dicitur / cuilibet viatori ad salutem necessa rium est habere caritatem vel necessaria est caritas aliqua. quicquid sequitur ly cuilibet viatori / setenet ex parte predicati. patet. si sub illa vniuersali fiat sillogis mus in prima figura. Terminus etiam necessitatis se tenet ex parte praedicati. quia ex parte copule vel extremi. ideo debet poni a parte subiecti in conuertente¬

¶ Ad septimum. negatur consequentia sumendo propositiones de actu exercito. ad primam probationem consequentie non est proprie conuersio particularis affirmatiue. quia licet in forma enunciandi et in figura loquendi videatur antecedens esse propositio particularis affirmatiua. tamen implicite et equiualeuter est vniuersalis affirmatiua. et ly habere gratiam stat con fuse et immobiliter. quia equiualet isti verum est nec potest esse falsum. supposita constantia subiecti quod omnis via tor dignus salute habet gratiam. Ad secundam probationem. dicendum quod non contingit dare tale singulare signi ficatum pro quo supponat. quia illa propositio est virtualiter et implicite vniuersalis non particularis. Si autem fiat transitus de actu exercito ad actum signatum et assigna re velit quis singulare pro quo verificatur. sic dicendo quod istud verum. scilicet viator habet gratiam requiritur ad hoc verum / viator est dignus salute.

¶ Ad confirmationem. ly caritas stat pro significatis sed confuse et inmobiliter. sicut ista: omnis dignus salute habet carita tem.

¶ Ad octauum. conceditur responsio ibi posita. ad primam iprobationem. negatur consequentia. quia ille propositiones false sunt in sensu quo fiunt et accipiuntur coiter. quia sensus est. non debeo aliquid id est non sum debitor / non sum obligatus / non compromini. etc. vel potest dici quod in istis nichidebeo / nihil promisi. etc. potest esse negatio debiti et obl gationis et promissionis simpliciter et absolute: et sic negen tur. in hoc sensu solent accipi. alio modo. non vt negatur obligatio simpliciter. sed vt negetur respectu alicuius determinati singularis obligatio. et vt negatur illud quod affirmatur in ista. aliquod tale ens debeo et sic concederentur. sed non est vsus earum in hoc sensu. Ad secundam negatur consequentia. quia soluere debitum est tollere obligationem per traditionem et est tradere aliquod eorum ad quorum obligabatur alterum seu aliquod. Ad probatio nem consequentie. non sequitur. igitur soluit quod non debet. quia licet .b. denarium determinate non debeat. tamen debet .b. vel. c. vel. d. etc. vt est de disiuncto extremo. vel quia licet non deberet .b. in nunero tamen debet .b. in specie / vel in tali genere et per cuiuslibet traditionem soluitur obligatio et debitum vel simpliciter / vel quo ad aliquid / vel potest dici quod soluit determinate et in singulari id quod non in singulari debet: sed quod debet in specie et indeterminate Ad tertiam negatur consequentia. quia contingit quod huiusmodi pens est debitor et reus et illius pene similiter. quia hec pena potest a deo iuste exigi et infligi. tamen sic est illarum debitor quod non collectiue sed diuisiue. ita quod vna soluta interdum liberatur ab omnium consimilium obligatione. negatur etiam consequentia. quia hec propositio iste punitur pena quam non debet. accipitur in hoc sensu iste punitur pena et non debet pu niritali et tanta. Ad quartam: negatur illa vltima conequentia nec est proprie conuersio particularis affirmatiue ca chegorice et simpliciter. quia in ista aliquod debitum est tra dere denarium. ly tradere denarium stat confuse et equi ualet propositioni de disiuncto praedicato. ideo habet conuer ti per aliquam de disiuncto subiecto. Sic aliquod tradete hunc vel tradere: illum vel illum. etc. denarium est debitum Vel conuertitur sic. tradere denarium est eorum quorum est debitum ad alterum vel quorum est disiunctiue debi tum. Uel potest dici quod illa propositio conuertenda est impropria et trumcata: et in forma illa est falsa. quia nullum est debitum quod sit tradere denarium. sed sensus in quo fit vel rus est et habet resolui et exponi. ita vt ly debitum se teneat ex parte predicati. sic aliquis est debitor tradere denarium.

¶ Ad vltimum. conceditur conclusio in casu quo post perditionem illius gratie. et post incursum rea tus mortis eterne non potest talis per aliam caritatem resurgere: et fieri dignus salute. aliter maior est falsa Argumentum etiam non videtur ad intentionem questio nis. quia queritur an quocumque viatore demonstrato. verum sit quod aliqua caritas est illi necessaria ad salutem. Ad formam additam conceditur maior. si sic accipiatur sicut habite gratie necessaria est conseruatio. sic necessaria est non habite procuratio. aliter negatur.

¶ Ad argumentum in principio questionis. si minor debite suma tur erit falsa. scilicet caritas est illud sine quo non potest quis consequi salutem. Si vero minor accipitur sic. sed si ne caritate non potest homo consequi salutem. sic negatur discursus. licet minor sit falsa in sensu diuisionis.