Quaestio 1

⁋ Quo circa primo quero: quo modo viator possit acquirere fidem. Duos terminos in titulo questionis positos explicabimus: postea ad quaestionis solutionem descendentes / eam aliquibus argumentationibus / vt veritas magis elucescat / oppugnabimus et soluemus Princeps vocabulum est viator: et sic definitur a quodam. Viator est ille qui non habet notitiam intuitiuam deitatis sibi possibilem de omne potentia dei ordinata. Per primum excluditur intellectus beatorum: quae habet notitiam intuitivam deitatis. Per secundum excluditur intellectus damnatorum: quibus talis notitia non est possibilis de potentia dei ordinata: quaeuis sit illis possibilis de potentia absoluta. Sed haec descriptio est suspecta. Nam Paulus in raptu habuit notitiam deitatis / et tamen non fuit beatus: sed viatoi. Quod claram notitiam dei intuitiuam habuit: patet ex Aug. in questionibus ad Orosium: et similiter super Ge nesim ad litteram: et ad Paulinum de videndo deum. Definit aliter quidam alius doctor sic. Viator seu creatura viatrix: est rationalis creatura: quam nec est damnata / nec sal uata. Sed secundum hoc existentes in purgatorio essent via tores: quod est falsum: consequentiam tamen probo: quia existens in pur- gatorio nec est saluatus nec damnatus / proprie captis terminis. Rationabilius igitur definitur sic. Viator est ille qui existit in statu demerendi et merendi sibi beatitudinem. Vel sic Viator est qui tendit de via ad terminum. Et licet apostoli post confirmatione non peccauerit / saltem mortaliter: fuerunt tamen de statu demerentium. Status enim merendi incipit a primo instanti quo homo vtitur ratione: vel ab vltimo instanti: in quo non vtitur ratione / quousque sit in termino. Terminus autem est quando est beatus / vel primo non est siue sit in purgatorio siue in inferno. hoc namque sonat vis vocabuli viator secundum legem. et difficultas est de ter minis / quare non curiose insistendum est. Ex isto pataet quod

⁋ Christus secundum naturam humanam proprie non fuit viator: cum a principio creationis sue anime fuerit comprehensor. Secus est secundum corpus: quia ante passionem non habuit suas dotes ob mysterum passionis parficiendum. Potes dicere fuit via tor secundum corpus comprehensor secundum animam: cum a primo instan ti anima habuit suam beatitudinem: non autem corpus eo modo quo corpus / beatitudinem habere poterat. Secundo sequitur quod sortes est viator et non viator. hoc patet: quia est corpus et anima / et anima corpus informans est viatrix: cum sit in statu merendi sibi beatitudinem. Si dicas: esse viatorem secundum corpus est esse viatorem simpliciter: tunc non sequitur illud corolla rium: sed aliud quod sortes est viator a non viator copulatim. Tertio sequitur: quod licet plene temulenti et vesani non sint in potentia propinqua merendi: sunt tamen viatores: cum sint in statu merendi. eodem modo infantes. Quarto se quitur: quod existens in peccato mortali est in statu merendi. hoc enim nihil aliud est quam esse de sorte eorum quae merentur et demerentur: dato etiam quod nulli alii ab eo sint in via. eodem modo existens in gratia siue veniali est in statu demeren di. Si deus det legem communem merendi Enoch et Helie: ipsi sunt in amplo merito: sed hoc me fugit.

⁋ Secundus terminus est credere: quae triphariam accipitur. primo coinssime: et tunc tantum valet quantum assentire. quo modo credimus illa quae scimus: a illam quae opinamur. et sic dicit Aug. in libro de praedestinatione sanctorum ca. ii.

⁋ Credere / est cu affectio ne cogitare. Secundo modo capitur stricte pro assentire sine formidine propositionibus: de quarum veritate non constat nisi per testimonium aliorum. Unde Augustini super Joan. homilia quarta dicit Quid est fides nisi credere quod non vides. et sic disci- pulus habet fidem dictis doctoris in logicis aut physicis. Tertio modo accipitur proprie pro assentire sine formidine propositionibus / quae pertinent ad salutem. De quo dicit Magister li bro. iii. di. xxiii. ca. ii. Fides est virtus: qua creduntur que non videntur. quod tamen non omnibus quae non videntur accpiendum est sed de his tantum quae credere / vt ait Aug. i. Enchyridio: ad re ligionem pertinet. Et in ista significantia vtimur vocabulo.

⁋ Istis terminis vtcunque explicatis constat affirmatiua responsio ad quaestionem. Sed circa modum quo fides generatur varia est opinandi ratio. Aliqui enim ponunt voluntatem posse se sola omnem fidem producere. Alii existimant fidem solum posse produci a medio captiuante intellectum. Tertia est communis in medio consistens: in quo solet resi- dere virtus. ii. Ethicorum. secundum illud poete. Inter vtrumque vola: medio tutissimus ibis. Et pro responsione secundum hac positionem ponuntur propositiones quae sequuntur. Prima est. demonstra tio non producit fidem. Secunda propositio argumentum topicum non producit fidem. Tertia propositio Intellectus et fides infusa non sufficiunt ad quamlibet fidem acquirendam. Quarta propositio Voluntas cum suo actu non sufficiunt ad productionem fidei. Quinta propositio. Fides cquisita producitur a motiuo a pia affectione. Prima propositio probatur sic: demonstrantio producit notitiam euidentem et scientif causa: quia vt dicitur primi posteriorum. c. ii. omnis demonstratio est syllogismus apodiction. id est faciens scire. modo fides est inferior scientia inferioritate notitie. Secunda propositio probatur: quia argumentum topicum solum produ cit opinionem a assensum fomidolosum: ergo non produ cit fidem quae est assensus certus. Tertia probatur / de multis paruulis christianorum baptizatis et ablatis per Mahume tanos et tartaros: qui venientes ad annos discretionis non possunt credere articulos fidei nostre. Quarta probatur sic. voluntas non potest imperare intellectui vt opinetur ad nu tum sine motiuo: ergo non potest imperare ei vt credant sine motiuo. antecedens patet: quia vt ait Philosophus ii. de anima textu commen ti. liii. Imaginari possumus cum volumus: opinari autem mi nime. Et confirmatur ratione. ad oppositum propositionis sequitur quod voluntas potest facere intellectum assentire cuicumque propositioni sine motiuo: et sic poterit facere assentire intellectum huic: astra sunt paria. vel huic: papa dormit. consequens est contra experientiam: quia hoc modo homo potest facere quod numquam mentiatur in prolatione propositionis neutre. cum possit facere in tellectum assentire sine ratione probabili. Quinta propositio probatur. nam fides acuisita producitur aliquo modo: et non videtur quo alio: ergo verisimile est quod sic produncatur.

⁋ Contra quintam propositionem: quia illa est principalis circa qua laboramus multiplici argumento arguitur. Imprimis possum cape re omnia argumenta quae probant auxilium dei speciale esse po- nendum: sed pro nunc prosequor modum oppositum et communiorem: de alio locutus in secundo. Et arguitur sic primo argumentum topicum productiuum opinionis se solo producit fidem. ergo male dictum est. antecedens patet: quia pia affectio a argumentum topicum per te pro ducunt fidem: sed pia affectio est anima pie affectata. anima autem et argumentum topicum producunt opinionem: ergo eedem cause producunt opinionem et fidem.

⁋ Respondetur. quod pia affectio potest intelligi duobus modis. vno modo quod quis non considerat sophismata in oppositum. exemplum causa: alicui praedicas Christum esse deum: et in attestationem illius dicis claudo: surge et ambula: tunc sortes audiens potest conside rare sophisticationes in oppositum / dicendo quod hoc est per artem magicam vel aliquid tale: a hoc est esse praue affectatum. Altero modo excludendo istas sophisticationes nullum actum voluntatis ponendo: tunc sine actu volutatis causabitur actus fidei qui erit notitia certa in eui dens: quia qui illud miraculum non captiuat intellectum sicut demonstratio vel notitia intuitiua de iudicio contingenti Hoc autem esset coincidere cum Holkot. Si quaeras quare vnus cre dit a non alius: cum habeant similia motiuam: mox dicetur non repugnare idem agens naturale in variis passis produ cere differentes effectus. sol enim indurat lutum et resoluit ceram et si cera et lutum essent simul penetratiue: calor so lis vnum passum rarefaceret a aliud constringeret. et dato quod due anime sint eiusdem speciei essentialis: propter variam cor poris dispositionem habitus bonos vel malos acquirunt vel variam apprehensionem. Istud non inconuenit: quemadmodum aliquo dicente regem expugnasse Uenetos coram duobus: vnus fidem dicenti adhibet: qui credit eum esse veracem. alter vero non: quia credit eum esse mendacem. sed tunc cetera sunt imparia. vnus enim habet plura motiua credendi quae alter. Ponatur ergo quod idem dicat duobus qui mores referentis non agnouerunt: stat vnum credere a non reliquum. Sed plerique aliter putant et rationabilius: vt ex dicedis elucescet. propterea dicitur quod pia affectio est actus voluntate: scilicet velle. Pia affectio enim supponit, pro actu voluntatis: con notando quod velit illud quod concernit religionem: et nolit il¬ lud quod ei aduersatur: vt patet ad Romanos. x Ubi apostolus introducit illud Esaie liii.. Domine quis credit auditui nostro. vbi glosa ordinaria proponens dubitationem: quare Iudei no credunt / dicit quod non credunt quia nolunt: et sic nolle repugnat generationi fidei: et per consequens velle ad ge nerationem eiusdem concurrit. Rursus cum deus obliget nos ad credendum a non obliget nos ad illud quod transcendit vires nostras: liberum erit credere a non crede re: secundum illud beati Aug. homilia. xxvi. Intrare ecclesiam potest quis nolens / accedere ad altare nolens: recipere potest sacramentum nolens / credere aut non nisi volens. hoc patet etiam per eundem in de spiritu et litera ad Marcellinum: vbi dicit nihil aliud esse credere nisi assentire veru esse quod dicitur. assertio autem est voluntatis perfectio ergo fides est in nostram potestatem: quod non videtur esse verum nisi ad credendum concurreret actio libera vo luntatis. Confirmatur. quia alioquin credere non cade ret sub praecepto: sed hoc est falsum vt ostenditur per apostolum ad hebreos. xi. dicentem. Credere enim oportet acce dentem ad deum. et Marci vltimo. Qui non crediderit condemnabitur. nullum enim est preceptum nisi ad eius impletionem concurrat voluntas. hoc namquod omnes antiqui tenue runt vt patet per beatum Tho. secunda secunde q. ii. articulo ix in solutione secundi: et in aliis questionibus sequentibus. Et aliqui sapientes putantes solum actum voluntatis ad fidei generationem posse sufficere id ipsum tenuerunt: ergo erit saltem partiale principium. modo in mediis euidentibus non pos sumus concessis principiis / impedire corum effectus. Per argumentum autem topicum intelligo rationem dialecticam pro prie dictam: vel auctoritatem sufficientem.

⁋ Sed contra istud arguitur sic. ex illo sequitur quod credere esset actus voluntatis: et sic non esset actus intellectus. Respondetur distinguendo quod sit actus voluntatis: vel imperatus: et sic concedo: vel actus elicitus: sic nego: sed quia inheret intellectui et est assensus: realiter est actus intellectus et ei primo inheret. Et si per possibile vel impossibile intellectus separaretur a voluntate: intellectui ille assensus inhereret et non voluntati.

⁋ Sed contra hoc arguitur ex illo sequitur quod demonstratio a voluntas simul producerent no titiam perfectiorem entitatiue quam sit scientia. probatur sic: per te argumentum topicum et voluntas producunt notitiam perfectiorem opi nione: et argumentum topicum tam generaliter reddit opinionem: quam argumentum demonstratiuum generat scientiam. Et ex eodem principio probatur quod voluntas a notitie apprehensiue pri mi principii producerent notitiam vnam perfectiorem quam est notitia iudicatiua primi principii. Eadem via probabi tur quod notitia intuitiua albedinis / et actus voluntatis pro ducunt intellectionem perfectiorem quam esset notitia intuitiua producta ab intellectu et ab obecto. Respondetur. si quis con cederet illata: difficile esset illum redarguere: sed rationa bilius iudico in omnibus negare consequentiam. experientia namque teste / quando intueor parietem: per hoc quod ego appono conamen voluntatis ad velle intueri / non lympidius cognosco albedinem in fine quam in principio. et si actus voluntatis non iuuat vnum agens necessitans intellectum / stante applicatione eiusdem ad proencipium: eodem modo nec aliud: et est ratio ad hoc quia medium euidens ex perfectione sua producit suum effcctum naturalem: non autem argumentum topicum.

⁋ Sed contra ista ar guitur sic. argumentum topicum et pia affectio per te producunt assensum fidei: sit ille vt duo: iam vnus gradus vel pars eius producitur a sola voluntate / et alia pars ab argumento to pico. ergo conclusiones sunt male posite. Sed hic dices quod totus ille assensus fidei et quelibet paro eius produci tur ab argumento topico: similitur a pia affectione: que libet enim illarum est causa totalis totalitate effe¬ atus: licet non cause respectu illius assensus. Sed con tra hoc arguitur. ex isto sequitur quod idem argumentum topicum in vno producit assensum fidei intensiorem quam in alio. probatur maior: quia ratione actus voluntatis: licet volutas sit libera respectu sui actus eliciti: tamen naturaliter concausat assensum fidei: ergo vbi volitio erit intensior / actus assentiendi erit maior. Si illud concedas sicut est concedendum consequenter: tunc voluntas potest remittere suum actum ad non gradum vsque. et ponetur iste casus: habeat voluntas nunc actum fidei intensum: vt. iiii. productum a motiuo et ab actu voluntatis vt. iii. in tota hora sequente remittat voluntas suum actum ad non gradum vsque: sic scilicet quod in instanti terminante horam futuram primo sit non gradus actus voluntatis: ad huc intellectus in illo instanti assentiet: et illum assensum conseruat: ergo talem assensum poterat primo producere sine actu voluntatis. Ad argumentum sufficienter inter arguendum responsum est ad vltimam replicationem vsque: cuius difficultas non oppugnat nostram conclusionem: sed solum quaerit an assensus fidei possit esse sine casa quae eam produxit: et dicitur quod sic.

⁋ Secundo arguitur. si pia affectio aliquid faciat ad produ- ctionem fidei: sequitur quod quis potest habere maiorem assensum quam ratio probat: sed hoc est falsum: igitur. falsitas minoris patet du plicitur. Tum primo. si quis potest assentire plus vni propositioni neu tre quam ratio probat per imperium voluntatis: potest assentire vni propositione sine ratione. vt si intellectus potest assentire huic / deus est trinus et vnus firmius quam ratio probat: ergo sine motiuo potest assentire huic / deus est trinus et vnus. Tum secundo. pia affe ctio est potior causa assensus fidei quam ratio topica: et ratio topica producit assensum formidolosum sine iuuamine voluntatis: ergo pia affectio qua est actus voluntatis potest aliquem assen sum producere sine concursu rationis topice.

⁋ Respondetur conceden do antecedens: sed consequentia est nulla saltem respectu cuiuslibet credi bilis. Ad aliud. esto pia affectio sit potior causa in productio ne assensus fidei: non sequitur illatum: quia neutra illarum potest cau sare assensum fidei se solo. Sed dices. vnum motiuum potest aliquid facere ad generationem fidei: et aliud motiuum tantundem potest facere: ergo potest supplere causalitatem voluntatis: et si duo motiua hoc facere nequeant: quatuor vel decem hoc sup plere possunt. Respondetur. cum iste sint causalitates alterius rationis nul la causa potest aliam supplere: sicut obiectum non potest causalitatem anime intellectiue in productione notitie intuitiue / nec econuer so supplere. Ex isto patet quod quis plus assentit consequenti alicuius rationis quam antecedenti / dummo ille assensus aliunde proueniat quam ab assensu praemissarum. quod patet si sit pia affectio circa conclusionem et non circa praemissas. Sed contra hoc arguitur. si ar gumentum topicum non possit producere fidem / hoc ideo est quia producit assensum formidolosum: sed hoc consequens est falsum: ergo argumentum topicum potest producere fidem: cum tota formido sit finita: vel si infinita multiplicatio infinitorum argumentorum topicorum potest omnem formidinem excludere. ergo non requiritur pia affectio ad generationem fidei. hec replicatio est impertinens huic materie. nam argumentum equaliter probaraet quod argumenta topica possent producere assensum euidentem. sed nego quod infinita argumenta topica possunt producere fidem vel notitiam euidentem: sed de hoc inferius.

⁋ Tertio arguit / probando quod voluntas potest vtrobique produ cere assensum fidei. et hoc sic. Tota certitudo in assen su fidei producitur a pia affectione solum: et certitudo fidei est assensus fidei: ergo assensus fidei producitur a pia affectione solum. Respondetur. maior est falsa. certitudo enim nihil aliud est quam assensus: per quam certitudinalitur assentio. modo ille vt patet ex dictis / producitur a pia affectione et motiuo.

⁋ Quarto arguit / probando quod ratio topica nullo modo concurrit ad productionem fidei. et hoc sic. Quando est aliqua causa particularis nata producere aliquem effectum ex sua natura: per nullum additum potest ad alium effectum concurrere: quin semper con currat ad suum effectum naturalem vt si calor addatur cum corpore humido vel sicco: semper producit calorem. Unde vt dicitur id estde generatione. Idem inquantum idem semper natum est facere idem. sed soli rationi topice repugnat producere fidem: ergo nec potest producere cum alio. Et gratia argumenti teneatur (quod non est inopi nabile penitus) quod opinio et fides in actu se compatiuntur in eodem subiecto respectu eiusdem obiecti. tunc sic. ratio topica. quandoncumque adducitur cum pia affectione semper producit snum effectu: cum sit agens naturale et passum non impeditum: ergo tunc vel duos effectus producit scilicet fidem et opinionem: quod in conueniens videtur: vel solum opinionem / quod in argumento praetenditur.

⁋ Respondetur negando maiorem. sol enim se solo produ cit lumen: et cum boue producit bouem. Nam sol et homo producunt hominem: secundo physicorum. similliter notitia abstractiua vel intuitiua concurrit ad actum voluntatis / nunc ad dilectionem / nunc ad odium. non enim inconuenit causam naturalem nunc concurrere ad vnum effectum nunc ad alium impertinentem / nunc ad oppinonem / potissimum quando alia causa concausans est libera: vt contigit in proposito: et patet de concursu fidei infuse et cha ritatis infuse. Et vbi inter arguedum replicas. egre ibi re plicatio dabitur: sed ea admissa non concluditur quod argumentum topicum non producat fidem sicut sol producit lumen et asinum: vel sicut notitia producit habitum et actum voluntatis: nihil ad b.

⁋ Quinto arguit demones credunt et contremiscunt. Iaco. ii. et tamen non habent piam affectionem assentiendi: ergo non requiritur pia affectio ad generationem fidei. Respondetur quod ibi credunt) tantum valet quantum intense opinantur. nam quando christus erat viator secundum corpus: demonstratio dubitabat an christus esset deus. propterea eum tentauit: vt scribit Matth. iiii. Tunc iesus ductus est in desertum a spiritum vt tentaretur a diabolo. sed tempore quo beatus Iacobus scripsit illam epistolam canonicam: certi tudinalitur nouit aduentum christi.

⁋ Sexto arguit. Si intellectus habeat rationes opositas equilibres quattuor ad probandum a esse b. et totidem in oppositum ad probandum contradictorium: iam voluntas potest assentire vni perti / vel alteri: et sola pia affectio hoc facit. probatur maior. Primo alioquin homo mentire tur tenendo quod a eet b / cum non assentiat illi in mente / a est b et dicit in voce a. est b. Secundo. quattuor rationes et pia affectio exuperant virtutem quattuor rationum solum. probatur minor. rationes hincinde sunt equaliter fortes ex hypothesi: ergo quatuor tantum impediunt quantum quatuor mouent ad assensum: sicut de duobus ponderibus equalibus in statera patet. non valet dicere quod intellectus magis inclinatur ad partem veram: quia ponamus quod quantum intellectus inclinatur ad verum / tantum ponatur rationis in oppositum. Item intellectus assentit falso sicut vero quando habet motiuum.

⁋ Respondetur: quamlibet partem tenendo / non est absur dum. experietia namque docet quod stat rationes esse equales in vigore in materia topica apud prudentem: et tamen ob affectionem plus vnam ponderari quam aliam: sed nos ponimus quod equalitur poderentur: et dicitur probabiliter quod agregatum ex pia affectione et quattuor rationibus producit assenssum quemadmodum quantuncumque parum additum grauitatis vni parti statere: reliquam partem ad se trahit: nec est propterea consequens quod totus ille assensus producitur a pia affectione: sed ab aggregato motiuorum et pia affectione. Sed contra hoc dicis. quatuor rationes impediunt actiuitatem quatuor rationum oppositarum sic vt nihil agant: et assensus ibi aliquis produ¬ citur: ergo a sola pia affectione: quemadmodum si quattuor gradus frigoris equaliter agerent et resisterent cum quatuor gradibus caloris: si fuerint. vi. gradus caloris actio a duobus gradibus proueniet. Respondetur. vna pars rationum non impeditur a suo effectu totaliter: bene tamen ne tam inten sum effectum producat: assensus enim in illo casu erit mul to remissior quam si non essent rationes opposite. eodem modo totus calor vt. vi. producit calorem remissiorem quam vt. vi. videlicet vt duo: stante frigore vt. iiii. et secundum magni¬ tudinem actus volendi / assensus erit intensior. Sed contra hoc arguitur. si quis nunc habeat. iiii. rationes cum actu volendi remittendo actum volutatis ad non gradum vsque in hora sequente: tunc sequitur quod infinite remissus erit assensus in illo. Rendetur concedendo quod in infinitum paruus talis assensus erit. et hoc supposito quod assensus praecedens desinat esse / et producatur nouus / secundum exigentiam illi cause: et hoc est clarum in infinitis homnibus / quorum vnus habet actum voluntatis vt. iiii cum motiuis oppositis equailibus. secundus vero habet actum vo lendi vt duo: et sic sine statu geometrice. iam enim in infini tum paruus est assensus alicuius istorum. Ex isto sequitur quod nunc possum assentire huic / a est b. nunc illi dissentire / non subito: assensus enim durat per aliquod tempus. patet per appositionem actus volendi heretici non necessitantur assentire heresi: nec dissentire fidei hoc absit) sed excecati suut ex sua malitia / et non rationabiliter acquiescunt vero.

⁋ Septimo arguitur. dabile est primum creditum a qualibbet: saltem a quolibet est dabile primum creditum. Quod patet demonstrando sortem quae habet a creditum. vel illud est primum: et ha betur propositum. vel non est primum: et tunc illud dependet ab alio credito: et quaeritur de illo vt prius. vel eim procedere opiin infinitum / vel dare primum: sed palam est quod in sorte non est processus in infinitum: ergo est dare primum creditum: e actus voluntatis solus causat assensum illius: et si solus actus voluntatis causat assensum primi crediti: eadem atione causabit assensum cuiuscunque crediti: ergo conclusiones false. Dicis. primum creditum causatur a primo mo tiuo: scilicet ab opinione a pia affectione simul. Contra hoc arguitur. vel illud est primum opinatum / vel non est: si primum. vel quis assentit ei ex sola apprehensione terminorum: vel non sic assentit eidem. si primum: esset propositio per se nota. si secundum: dabitur opinatum praecedens: vel tunc illud est primum: et habetur propositum. vel non est: et tunc oportet procedere in infinitum.

⁋ Respondetur quod hic non est processus in infinitum in credibilibus vel in opinabilibus. nam opus est bare in sorte si credit / primum creditum et primum opi natum: et ita in quolet alio: et incidere oportet in hanc disiunct uam quod sola volutas causat assensum primi crediti / et non aliorum quae sequuntur: vel ad primum creditum requiritur motiuum topicum. et damus secundum: et quod est primum opinatum quod forte deducitur ex euidentibus in consequentia solum topica. Vel sic. datui primum opinatum cui assentimus cognitis terminis. modo pia affectio adueniens illi producit fidem. vt proposita ista propositione: omnis mater diligit filium: protinus quis assentit sine vlteriore discursu. et si assensum causari ex sola apprehensione sufficiat ad per se notum: illa est per se nota. Propter modum tamen dicendi communes aliter dicimus: quod scilicet du pliciter praet dici propositio per se nota. vno modo quando ipsa est nota cuilibet vtenti ratioe ex sola intuitiua vel abstractiua apprehensione teriorum: nec praet poni impedimentum assentiend itellectum aduertente. vt quod set est vel non est / dicitur per se no ta proprie. Alia est propositio per se nota: cuius assensus causatur ab apprehensione teriorum in aliquo vel immultes / non tamen in omnibus saltem non oportetin omnibus. vt omnis muster diligit filium. et ista proprie non vocatur per se nota. Exemplum in sili. notitia intuitiua ex tremorum huius / paries est albus / sufficit ad assensum eiusdem: ita vt non egeat euidentia extriseca ille assensus: et tamen illa propositio non vocatur per se nota apud loquentes de ipsa: quia qa illud udicium non elucescit cuilibet qualemcumque notitiam terio habenti. vt patet de notitia abstractiua. nam quando video sortem venientem a remotis: assentio isti: hoc est sortes / cum formidine: demum ipso appopinquante assentio eidem sine for midine. Nec sequitur ex hoc quod opinio a scientia sunt eiusdem speciei / vt dicemus de duobus iudiciis complexis oppositis: et de coloribus colli colunbe. Sed applicando ad propositum de prima fidemea cquisita: mater mea dicit quod deus est venerandus: cui assentio sine motiuo exteriori alio a terminis: mater mea est verax: et actus volendi simu coopatur ad assentiendum illi primo credito. et ita vario modo in variis producitur assensus primi crediti. Et quod diximus de opinione probatur vlterius ratione sic. opinio non producitur per quamcumque apprehensionem teriorum: quia tunc obiectum esset per se notum: nec sicut iudicium sequens intuitiuam / nec per demonstrationem: quia tunc esset scientia: et non est processus in infinitum: ergo est dare primum creditum et opinatum. et illis habitis alia racile deducuntur. quia si quis credit antecedens alicuius consequene et credit vel scit consequentiam esse bonam: assentit illi consequenti firmiter. sicut si quis opinetur aliquod antecedens: et scit vel opinatur consequentiam esse bonam: opinatur consequens si non aliunde habeat certitudinem illius consequentis.

⁋ Sed contra istud arguitur. datur primum opina tum cui intellectus assentit ex apprehesione terminorum: et tamen non cuilibet opinabili ex tali apprehensione potest assentire: qui non possum habere opinionem de hac: omnia astra sunt pa ria / ex sola apprehensione terminorum. ergo eodem modo dabitur prinum creditum ex sola apprehensione teriorum et actu volendi: et tamen non o omnia credibilia taliter credi. Respondetur. dando primmum fidei productum ex apprehensione teriorum cum actu voluntatis / non est contra dicta: nec sic dicentem scis redargue re: esto non penitus sit simile de assensu certo a incerto. potest forte dici quod primus assensus fidei causatur ex assensibus euidentibus: vt assentio euidenter istis: numquam reppe ri talem concionatorem in mendacio. et sic bonitas istius ostendit eum non esse mendacem: et dicit quod deus est trinus et vnus: ergo ita est quod deus est trinus et vnus. sed alienum apparet quod ex antecedente et consequentia uidente deducatur assensus aliquis ineuidens.

⁋ Dctauo arguitur. deus se solo potest producere fidem: vel deus cum argumento topico potest producere fidem: ergo non requiritur pia affectio ad productionem fidei. Preterea assensus fidei est productus ante actum volendi: ergo non est eius tausa. liquat consequentia et antecedens patet: quia est obiectum actus voluntatis quo quis vult assentire: modo obiectum praecedit suum actum qui super ipsum fertur / tempore vel natura: quia voluntas non ertur nisi super cognitum. nam si velim ego assentire huic deus est trinus et vnus / prius assentio illi.

⁋ Ad octauum non negatur quin deus possit vonducere fidem et lupplere causali atem pie affectiois vel motiui: sed non pat caulare fidem se solo. et st eim oem assensum part causare se solo: tamen non qualitercuque caulare se solo poterit. nam si actus sit in intellectu: dependet ab intellectu quem immutat et partim ab eo causatur. Ad aliud negatur antecedens de assensu qui est fides nec oportet obiectumprcedere in esse existentie actum voluntati in eum latum: etiam non oportet distincte volitum esse distincte cognitum. Et per simile patet quaere interdum habes notitiam refle xam de notitia tua directa et non anils: et quo modo habes notitiam abstractiuam de obiecto cuius habes spes et non de alio. nam si spes eaalitur mouent: videtur necessarium curre re ad voluntate: et eque difficulter disputabis in vna ma teria vt in alia. Item voluntas praet velle aliquid complexe: vt primus angelus appetiuit equalitatem dei: et tamen non habuit primus angelus iudicium in intellectu ei respondens. sed solum notitiam teriorum apprehensiuam: vt in secundo dicitur. Vel forte dices quod voluntas concurrit ad generationem fidei sine suo actu elicito: et sic actus volendi non fertur in incognitum: licet voluntas feratur in aliquid in particulari incognitum.

⁋ Nono arguitur. Infidelis vel hereticus habet rationem apparentem pro sua heresi licet sit erronea: et cum oc habet actum volendi sic assentire: ergo in eo producitur fides. Sed bene dicis quod fides est solu de vero a non habet piam affectionem sed prauam et tortuosam. Contra. stat piam affectionem esse de falso: vt patet de diuite simulante se esse pauperem. habeo namque motiuum quod ille est pauper: ac volo sic assentire: et illa volitio est bona et meritoria. Si dicas non esse simile: nec inconueniens ei aliquem actum voluntatis quo quis falso assentire vult / esse pium quando est conformis ille actus errori inuincibili. secus est in casu infidelis vel heretici. Contra hoc argumentor. saltem hereticus habebit assensum non formidolosum: quod actus voluntatis eius cum ratione probabili tantum facit ad firmter assentiendum quantum facit actus voluntatis cum arge mento probabili in christiano. Insuper per hunc modum possum cuilibet propositioni respectu cuius habeo motiua / statim assentire illi sine formidine per actum voluntatis.

⁋ Ad nonum inter arguendum sufficienter responsum est ad calcem vsque. transeat quod firmiter assentiat infidelis suo erori: eius tamen error non erit fides: quia est de falso. fides eni infusa non inclinat in actum eius. Tu quod nullam habeat. Tu secundo: si haberet ipsam / de potentia dei absolunta non inclinaret in assensum falsum. credens autem vere catholicus habet motiuum sufficiens: habet fidem infusam et actum voluntatis: hereticus vo vel infidelis non habet omnia ista.

⁋ Decimo arguitur. sequeretur quod aliquod agens concurreret ad corruptionem sui effectus. hoc est incon ueniens: cum quodlibet agens naturale intendat secundum extremum sue potentie suum effectum producere et conseruare / et remouere omnc prohibens. Sequela probatur. producat argumentum topicum opinionem qua stante in intellectum readducatur illud argumentum topicum vel simile cum pia affectione ad idem credi bile: quia idem est credibile et opinabile: sicut idem est scibile et opinabile / licet fides non sit opinio nec scientia opinio: iam producetur fides. et supponamus incompossibilitatem illorum actuum inter se de quibus postea loquemur: iam sequitur illatum.

⁋ Respodetur. illatum non est inconueniens quando est incompossibilitas effectuum. hoc enim facit natura que facit de possibilibus id quod melius est. et quia perfectior effectus est fides quam opinio / iam corrunpit vnum effectum vt producat alium perfectiorem

⁋ Undecimo arguitur. Sequeretur quod primus actus fidei esset meritorius: hoc autem est fallum: quia fides est prima virtutum theologalium / et eius actus ostendit obiectum diligendum secundum Magistrum. xx. iii. di. iii. Et glosa in illud Matth. i. Abraham genuit Isaac. dicit. i. fides speci. et Ambrosius super id Luce. xvii. Si habueriti fidi sicut granum sinapis etc. inquit. ex fide est charitas / et ex charitate spres. Et quod sequatur patet: quia imperatur ab vno actu voluntatis: ergo fides est actus meritorius taquae imperatus. Dicis. non est dictamen prudentiale in intellectum: et hoc requiritur ad hoc vt actus intellectus sit meritorius. Contra hoc ar gumentor. quis praet habere iudicium opinatiuum quod sufficit igitur dicitur non inconuenire primum actum fidei esse meritorium: nec prius requiritur fides propse dicta: sed sufficit quod inte lectus oespendat per alid iudicium voluntati quod est conforme rationi quod voluntas vult. sed de hoc in. iii. vbi locum suum habet.

⁋ Duodecimo arguitur. Ex isto sequitur quod omnes articui fidei nostre praesent credi ab aliquo ex puris naturalibus. Distinguitur. vel quod aliquis nunc ex puris naturalibus inuestigatiue possit deuenire ad certam cognitionem credbilium: vel per rationes sumptas ex propriis illarum rerum de quaib est fides: et sic negatur. nam ad hebreos. xi. dicit ApluEst autem fides sperandarum substantia rerum argumentum non apparentium. illa enim quaum est fides non praeset conuinci euidenti rationis. Vel quod aliquis existens in puris naturalibsus praecise innitens lumini et rationi naturali quantum in se est / per alios fideles induci possit sufficient congruis apparentiis et motiuis ad assentiendum sine formidie / sicut ecclesia credit: et consequenter ad credendos omnes articulos: et sic conceditur

⁋ Decimotertio arguitur. Sequeretur quod quicunque poneret se ad legendum in biblia habens rationem solum topicam vel opinionem sine pia affectione / esset hereticus: quia habebit solum opinionem sine pia affectione. modo extra de haereticis. c. Dibius. dicitur quod dubius in fide infidelis est. debet autem firmiter credere: de summa trinitate et fide catholi. c i. alioquin saluus esse non potest. psalmo Quicumque vult saluus esse. et hoc patet. xxiiii. q. i. c. Aperte. Negatur sequela: quia ille dubitat qua circa aliquid actu considerat: et nec assentit nec dissentit. qui o opinatur assentit. et stat virum habere opinionem circa propositionem fidei sine peccato: quia sufficit pia affectio at posita pro loco e tempore. Vel sic. pia affectio in vniuersali cum motiuo in speciali sufficit ad productionem fidei. absit enim quod quilibet cui rationes sophistice surrepunt contramateriam fidei / paratus credere a illas muscas abigere / esset hereticus. Docti autem circa multa quae legunt in biblia habent hapitum fidei cquisitum: qui se solo producit fidem actum sine moti uo.

⁋ Decimoquarto arguitur. ponatur quod Titius habuerit habitum assentiendi huic: Thare habuit tres filios: ille habitus inclinat ad actum credendi sine pia affectione: igitur. Respondetur. primo hoc non inconuenit de actu producto ab habitu cquisito. secundo mediate producitur a pia affectione quae concurrebat ad productionem actuum: qui illum habitum produxerunt.

Ubitatur. an fides infusa inclinat in primum actum credendi. Secundo dubitatur: an fides infusa se sola concurrat ad productionem fidei. Tertio. an articuli fideisint contra rationem naturalem. Quarto dubitatur: quare plures docti sint heretici quam simplices.

⁋ Ad primum dicunt aliqui quod non

⁋ Contra quos arguitur sic. Charitas inclinat in primum actum si meritorium: quia ad omnem inclinat: ergo fides inclinat in omnem actum credendi: consequentia tenet conuenienti similitudine. Secundo arguitur ad idem / motiuum et pia affectio producunt primum actum fidei: immo ven te sola voluntas: et fides infusa est praesens: et est agens naturale nihil impedimenti habens: quo concurrit: non enim est maior ratio quod post hoc concurrat quam nunc.

⁋ Ad secundum dubium dicitur quod fides infusa sine motiuo non sufficit ad productionem fidei. non etiam secludimus deum / intellectum et apprehensionem terminorum. Contra hoc arguitur. habitus fidei cquisite producit actum credendi: quia et tali vel talibus emanauit: ergo fides infusa habitus. con sequentia tenet: quia secunda est priore perfectior: ergo actiuior. Non valet dicere quod infunditur a deo: quia si deus infunderet habitum eiusdem speciei cum fide cquisita: ille halitus cum potentia produceret actum: et nunc fides infusa est perfectior: igitur. Ad has rationes responsum in. iiii d. iiii q. i. Ad tertiam dubitationem dicit quidam doctor quod sic. Sed contr hoc arguitur. omnis roio vere naturalis procedit ex praencipiis veris notis in lumine naturali ad conclusiones veras. sed nulla ratio vel suasio contraria alicui articulo fidei vel pluribus est huiusmodi vt palam est: igitur. maior probatur: quod ad hoc vt aliqua ratio sit naturalic non sufficit quod innital existimato vero in lumine naturali: sed vero certo in eodem lumine. nulla enim ratio sophistica per quam erronec mouetur homo ad assentiendum falso / dici debet vere ratio naturalis: vt non est rationaturalis ad probandum baculum igni tum circulariter motum facere circulum ignitum. Item ratio na turalis conuincit intellectum ad assentiendum concluso per rationem: quod non contingit de oppositi articulorum fidei. igitur. Sed di ces. dicere vnam rem esse tres res a nullam illarum esse aliam est contra sensum omnium sapientum in philosophia. hoc est faelum: siqui autem existimauerunt illam falsam / erronee iudicarunt: et non in hoc recte philosophati sunt. multi autem articuli fidei primo obtuitum videntur philosopho contra rationem naturale: sed non sunt. verum ipse sollicitius inquirens et faciens quod in se est iueniet veritatem. et quia multi phuospho rum id non fecerunt: in talibus excecatum est insipiens cor eorum. ad Romanos primo et secundo.

⁋ Ad quartan dubitationem negatur prsuppositum. plures enim heretici sunt indocti quam docti: quod patet de omnibus his de quibus audiuimus in diebus nostris in quocunque regno: non plures simpliciter: sed plures comparando multitudine indoctorum ad doctos. Sed quia vnius docti viri heresis plu res inficit: et vestigia maiora post se relinquit: alterius infamia cum eo pessum it: et sic putantur plures docti heretici. Secundo dicitur esto quod ita foret sicut imaginatur dubitatio: hoc est proptere a quia qui nihil scit nihil debitat. alter autem multa legit: et per consequens plura dubitabilia ei occurrunt. Sed si se religiose regat in materia fi dei: et se contineat in pelle sua: nihil inueniet in lege quod eum a fide diuertere possit. Sed quicquid sit / opus est exercitatione in studio: vt ignaros illustrent docti: alio quin sine norma viuendi omnia confunderentur.

⁋ Sed dubitas quanto: an quis possit habere primum actu fidei sine concursu fidei infuse. Ad hoc dicitur quod de lege non est verisimile quod quis habeat primum actum credendi sine concursu fidei ifuse. si enim vult assentire et facere quod in s est ad credendum: iam deus infundit fidem infusam: qua suum concursum habet respectu primi actus credendi.

⁋ Sexto dubitatur circa hanc materiam: quod sit obiectum fidei. Respondetur. licet multi soleant facere difficultatem an res ad extra sit obiectu fidei an con plexum significabile: tamen dicitur quod res ad extra est obiectum: que quidem res significat per extrema propositionis credibilis: vt hoc complexum / deus est trinus et vnus et eius extrema sunt obiectum fidei: quae de illa propositione habetur. probatur sic: obiectum fidei nihil aliud est nisi illud ad quod terminatur assensus fidei. vocatur enim obiectum fidei: qui circa ipsum fides obiicitur. modo actus credendi fertur in complexum et in partes eius / et in rem significantam per partes. Eedem autem difficultates possunt hic fieri que solent tractari de obiecio scientie et consimiliter solui: vt inferius in hoc prologo patebit

⁋ Sed contra ista arguitur. Ex isto sequitur quod fides potest esse de falso: cum propositio contingens enuncians aliquod de futuro possit falsificari. et patet de istis / christs incarnabitur: christs morietur: sed hoc est inconueniens igitur. Preterea fides inclinaret ad falsum: puta ad assentiendum huic / corpus christi continetur sub istis speciebus: quia stat quod sacerdos sit malus et non fecerit quioa in se est: vel quod panis non sit triticeus: et per conseques ille assensus erit de falso.

⁋ Ad primum respondeo per propositiones. Prima est. Fides potest esse de falso. Secunda propositio. Non est possibile fidem esse de falso. Tertia propositio. Non potest aliquis assensus esse fi dei de falso. patet per suam de inesse.

Ad secundum nego quod teneor assentire huic assensu fidei / corpus christi continetur sub hac hostia: quia assentio certitudine morali illi que frequenter copatitur errorem. assentio autem huic assensu fidei: si iste fuerit praesbyter: et fecerit quod in se est cum conditionibus requisitis ad consecrationem: illic est corpus christi.

⁋ Secundo arguitur. ecclesia potest iudicare diuo: tium inter aliquas personas in matrimonio: et in hoc decipi: et ego teneor assentire quod ecclia recte iudicat. Idem. patet de canonizatione sanctorum. Respondetur. ecclia potes errare in via facti: et bene iudicat: sed vniuersalis ecclesia non potest errare in via morum. non capio ecciesiam pro vno particulari plato: quia ille vtroque modo errare prat. non ei teneor assentire huic assensu fidei / hec est vxor eius ve suo opposito / magis post diuortium quam ante. Quod tangitu de canonizatione sanctorum / non ita facile admittitur. Teneo partem illam probabilem quod potifex in hoc errare nequit: dumen legitime procedat: hoc est faciat illa quae decent potestificem. hoc est quarat super miraculis per canoni: adum factis et sui bonitate vite. Primum enim non sufficit: vt liquet de reliquiis et veneratione sanctorum. ca. i. na miracula quandoquam fiunt per malos: vt patet. i. q. i. cap. Teneamus. Secundum est quod fiat magna indago de bonitate vite quod est potissimum) examinando testes seorsum more Danielis de senibns accusantibus Susanma. Danielis. xiii. et issud patet extra de testi. et attesta. ca. VUenerabilis. et hoc quadrat iuri cesareo. de testi. E. l. nullum. Istis suppositis deus non permittit potestificem iudicantem potestificaliter aberrare. hinc Cayphas dicebat verum inscius. dicens JIo. xi. Vos nescitis quicquam nec cogitatis / quia expedit vobis vt vnus moriatur homo pro populo: vt non tota gens pereat. Et subdit euagelista. hoc autem a semetipo non dixit: sed cum esset potestifex anni illius / prophetauit quod Ies moriturus erat pro gente. Alique autem canonisare nihil alid est quam eum adscribere catalogo sanctorum / ordinando ei festum solenne ab ecclesia secundum coditionem sancti: vt pu ta si fuerit martyr fiet seruitium de martyre: sacerdos poestifex vel non potestifex / nat proportio abiliter.

⁋ Sed contra istud arguitur. sola miracula non sufficiunt: vt patede reliquiis et vene. sanctorum capitulo primo: nec solum testimo nium: quia testes possunt corrumpi: ergo illa duo non sufficiunt: non enim est maior certitudo in tota copulatiua quam in qualibet parte eius. Et confirmatur. non repugnat vitat fidei habere iudicium quod aliquis est sanctus qui non est talis. Probat quia sine peccato iudico hypocritam bonum: et corpus christi esse sub spebus panis quod non est. et tamen non pecco sic assentiendo qualitercumque illa gerundia exponantur per dum / si / vel quia: ergo stat hominem salua integritate fidei iudicare aliquem sanctum qui non est.

⁋ Ad primum respondetur concedendo antecedens: quia nulla illarum causarum est causa sufficiens: sed ille due simul iuncte. sicut maior non infert conclusione neque mior: sed primisse simul sumpte. si enim non singula concludat: oia taen simul sumpta iuuant. Ad confirmationem conceditur quod illo dato quod iudicem aliquem esse sanctum qui non est: per illud iudicium ego non demererer: nec per volitionem qua vellensic iudicare. sed pie credendum est quod deus non permittit errorem post sententiam potificalem. Non est idem de corre christi cotento sub spectebus pauis vel vini: cum in vno ft solus sacerdos qui potest multifariam illudi et illudere: in alio autem est solers indsitio testium a miraculorum de conformitate vite: et preces ad hoc domino effuse: ne in hoc rmittat cclesiam illudi: secundum illud Joannis. xiiii. Paracletus autem spiritus sctus quem mittet pater in omnie meo ille vos docebit omnia: et suggeret vobis omnia quaecuque dixero vobis. Innumere enim absurditates sequerentur ad oppositum voc quod nos haberemus dubitare de magnis et multis sanctis quos colimus an essent scti: et sic diminuere tur deuotio erga tales sanctons: et in ruinam templorum et in destructionem cultus diuini. De multorum autem sanctorum membris vel ossibus non habemus tantum certitudinis: sed in his sufficit credere multitudini loquentium vel iis qui norut.

⁋ Secundo arguitur contra idem per illud vulgare. Multorum corpa venerantur in terris quorum anime sepeliuntur in iferno. rgo non incouenit alique coli prosancto: et eum esse damnatum ss espondetur. me querente illam auctoritatem quam aliqui beato Augustino tribuunt: aliqui bato Oregorio: nondum eius radix apparuit: sed quato lollicitius explorauerim tanto remotius aufugit. veruntum si in aliquae inueniatur intelligatur de non canonizatis: in talibus enim interdum deceptiouem fieri contingit: vt patet in vita sancti Martini.

⁋ Sed dubitatur septimo. an liceat aliquem publice venerari vt sanctantum: quie non est canonizatus ab ecclia. et rotio dobitationis est. nam romanus potestifex illud prohibet de reli. et vene. sanctorum capitu. primo inquiens. Illum ergo non presu matis de cetero colere. etiam si per illum miracula fierent: non liceret ipsum pro sancto absque auctoritate re mane ecclesie venerari. In oppositum est consuetudo multorum: qui aliquos publice colunt nondum canonizatos. Respondetur ad dubitationem per propositiones sequentes. Prima est. Cicitum est aliquem non canonizatum priuate rogare: vt pro se intercedat. patet: quia iste iudicat talem sctantum. et ad hoc est argumentum. xxxii. di o. verum. xv. q. vltima. ca. finali. nec aliquid aliud obstat. non prohibitio pontificis: qui illa intelligitur de solemni adoratioe.

⁋ Secunda proposi tio. LCicet aliquem non canonigatum ab ecclia formaliter publice venerari pro sacto. Nam dato opposito plerosque damnabis in multis regionibus varios sanctons colentes. vtputa nostrates beatum Ninianum Mritamnorum regis filium colentes publice: et in aliis regionibus illud idem comperies. Preterea probatur quod illud licet: quia inumera miracula per illum fiunt: et dum spiritus suos rege ret artus de bonitate vite non dubitabatur / sed vite sanctimonia et miraculis claruit. In talibus namque ecculia tacite consentit: cum istud in multos annos protractum sit: et lufficit quod ecclia regionis hoc recipiat: dato quod potestifici romano non constiterit. Ulterius canonizatio lanctorum nihil aliud est quam declaratio sanctimonie ali cuius. modo aliqui sunt sancti de quorum sanctimonia non dubitatur. populus enim vel ex incuria / vel nolens addere fa cem soli: non petiit canonizatione. ergo tales licet colere / et vtualiter sunt canonizati.

⁋ Tertia propositio. Nemo debet aliquem colere publice pro sancto de quo est dubiu vel esse debet / an sit sanctus. hoc patet per primum ca. rubrice superius allegate: et per illud quod cotingit in diebus beati Martini. Nec oportet dicere etiam primo colentes sanctons istos celeberrimos peccasse: quia enim eorum vite sanctimonia ipsis viuentibus erat super ethera no ta: tandem ipsis viam vniuerse carnis ingredientibus / testimonium suffici ens erat

⁋ Dubitatur octauo: quid debeat facere infidelis veniens coram duobus oppositis puta coram Moyse et Aare ex vna parte / et magi Pharaonis ex altera parte: cui scilicet parti debeat credere. Dices. ipsis rationabilitur certantibus suspendere debet iudicium credendi: et interim rogare deum e facere quod in se est / et ipe non derelinquat eum in necessariis ad salutem. Sicut enim materia disposita per quaelitatiuas dispositiones introducit formam substantialem interdum ipsam creando: non numquam tamen eam cum secunda causando: sic deus horto anime rigato: fidem et cetera id genus necessaria ad salutem lupintundet.

⁋ Dubitatur nono. an tam paruus actus voluntatis sufficiat ad causandum assensum istius: deus est trinus et vnus quam istius deus est.

⁋ Dubitatur decimo: an fides infundatur sine charitate.

⁋ Undecimo. an fides intendatur sicut charitas: et similiter an remittatur.

⁋ Ad primum dicitur forte quod non / sed datur maximus actus voluntatis: qui non sufficit cu hoc motiuo. Vel datur minimus actus voluntatis: qui cum eodem motiuo sufficit: et quia ille actus voluntatis est liber / sicut actus remissus est liber / ita liberum est credere deum esse trinum in pionis / et vnum in essentia sicut credere deum esse. Et ita de incarnatione et de existentia corpis christi in eucharistia dicatur respectu istius / deus est. Et quia illa sunt de altissimis credibilibus: nullum credibile dabitur quin motiuum habeatur sufficiens cum actu spotestaneo voluntatis. Plus enim de motiuo min coexigit de actu voluntatis ad credendum: nec erit asse sus in rationibus topicis vel in solis actibus voluntatis: quo se solo fidem producere sufficiant.

⁋ Ad decimum dicitur quod sic: quod patet de adulto baptizato in mortali cui fides infunditur: et forte spes. Quod probatur: quia dato quod in bono simul infundantur: propter mortale charitas tollitur aliis duabus stantibus: ergo eodem modo fuit in prima infusione. fides enim et spes perheresim pertinacem et desperationem tolluntur: licet charitas connectatur aliis duabus et sine eis non habeatur: bene tamen contra.

⁋ Ad vndecimum respondetur. de fide cquisita non est dubium quin illa intendatur et remittatur tam quo ad actum quam quo ad habitum. sed intedimus loqui de infusa: et dicitur quod illa intenditur de lege. patet: quia dixit dominus petro. Mattrei. xiini. Modice fidei quire dubistastiet mulieri Chananee. Matthei. xv. Mulier magnaest fides tua. ergo aliqua fides est maior alia. Idem patet Matthei. viii. de Centurione. de cuius fide dixit Christus. non inueni tantam fidem in isrtur. Sed dices. he auctoritates intelliguntur de fide cquisita et non infusa. Arguitur. charitas augetur quae facilitatei vt ita dicam / ad actum meritorium vt postea distinctione. xvii. notum euadet. sed fides infusa inclinat in actum credendi: et est anime ornamentum. ergo proportionabiliter debet augeri: dignificanda est enim natura vbi non constat de opposito. ergo nec concursus nec intensio est neganda a fide infusa: cum intensior plus concurrat quam remissior augetur autem fides per solos actus credendi siue informes siue non: sicut charitas infusa p omnem actum merito. ium sed (vt opinor) deus tollit fidem et spece infusas a decedemte in mortali peccato. si enim manent per instans vel tempus in damnato: semper in illo manerent: quod non videtur dicendum. SDesperans autem redit conuersus ad maiorem fidem quam antea / sicut resurgens resurgit ad maiorem gratiam solito. Fides sao infusa non remittitur de lege. bene tamen est remissibilis: quia si remitteretur / hoc esset per heresim pertinacem vel aliud crimem impetinens fidei. Secundum non est dicendum: quia tunc fides infusa remitteretur ad non gradum inclusiue sine despatione. nec primum: quia heresis pertinax totam fidem infulam quantumcumque intensa fuerit tollitu. primum enim instans talis heresis est primum instans non esse fidei infuse si in instati producatur. si subiio producatur seu pure partiabilitur: vltimum instans non esse heresis talis est vltimum instans esse fidei infuse: nec tale ens inconuenit a deo annihilari subito secundum legem.