Quaestio 3

⁋ "Intellexerunt etiam corporis speciem esse lensibilem: et spiritus speciem intelligibilem".

⁋ Distinctionis tertie questio tertia. Estquam hic est sermodo de speciebus: Tertio circa hanc distinctionem tertiam Que ritur: an visibile producat species per medium ad hoc vt videatur:

⁋ Circaista e materiam due versantur opiniones. Una negatiue: altera affirmatiue ad titulum respondentes. Improbant opinionem secundam duo doctores quorum alter sic argtimentatur: aut ille species sunt tiusdem rationis cum obiecto: aut alterius: Si euisdem rationis tunc sic. nulla indiuidua formaliter contraria et repugnantia possunt se compati in eodem subiecto: sed respectu eiusdem partis medii potest albedo a nigredo equaliter approximari. et per consequens in nulla parte recipiuntur species albedinis et nigredinis.

⁋ Item si sic. species coloris non esset pius ratio videndi quae color cum sint eiusdem rationis et eiusdem speciei perte.

⁋ Item quando sunt aliqua eiusdem rationis / illud quod immediatius causat visionem immediatius videtur. ergo si species ar bedinis sint eiusdem rationis cum albedine: et immediatius causant actum videndi per te: ergo species imme diatius videntur. quod est manifeste falsum. Si sint alterius rationis: tunc essent in genere qualitatis. et patet inductiue quod non. cum in nulla specie eius ponantur.

⁋ Aid istud dicitur (sicut dicendum est) terminus talis species significans ponitur in tertia spe cie qualitatis. et illespecies sunt alterius rationis a colore. Et licet sint medium et ratio videndi: videri non possunt. Propterea vocantur species visibiles. i. concurrentes ad productionem visionis.

⁋ Sed con tra hoc argues. in sensu tactus non est ponenda aliqua species: sed calor vel alia similis qualitas. Similiter lumen causatum a luce est eiusdem speciei cum luce. ergo quod causatur a colore est eiusdem speciei cum eo.

⁋ Respondetur. argumentum a simili frequenter claudicat quarto pede. in absentia corporis odorife ri vel calidi percipitur odor vel calor: non autem albedo in absentia colorati. Etiam assumptum negatur

⁋ Secundo arguit probando quod aliquid eiusdem rationis cum obiecto causatur in medio: per experientiam de radio transeunte per vitrum rubeum vel viride. radius enim transiens per vitrum causat verum colorem in pa riete opposito mediante colore in vitro tanquam mediante causa partiali: et ille color est eiusdem speciei cum colore in vitro: quia aliter inter colorem illum et colorem vitri non esset tanta conuenientia sicut est. tum quia sensus magis discernit indiuidua alterius speciei abinuicem quam indiuidua eiusdem speciei propter conuenien tiam maiorem inter illa: sed inter duo indiuidua eiusdi speciei potest discernere. puta inter maius album et minus album. ergo magis ibi.

⁋ Respondetur negi do quod causetur vera rubedo: quia queritur de subiecto illius: non potest dici quod sit in pariete opposito. stat quod illi colores sibi repugnent. Sed arguens dicit quod cau satur in aere.

⁋ Sed contra hoc arguitur. tunc plura alba causarent per idem medium plures albedines. et sic aer potest tantum albefieri sicut nix.

⁋ Ad hoc dicit arguens hoc non inconuenire. vel forte aer dete minat certos gradus quos potest suscipere. et non plures.

⁋ Prima solutio non valet. quia est contr experientiam. tunc in insula crete esset intensissimalbedo in aere.

⁋ Secunda etiam non valet. albedo a huiusmodi accidentia inherent materie: vt probabilio tenet sententia. et materia aeris est eiusdem speciei cum materia niuis: ergo potest tot gradus suscipere quot nix.

⁋ Item si totum compositum esset primo su sceptiuum albedinis: si duo indiuidua potest suscipe re potest et infinita / quantum est er parte eius. Et potissimum quando illa accidentia non sunt corruptiua fome substantialis: fateor quod putamus esse rubedinem in medio sicut in generatione iridis: sed nulla est: sed ibi fallimur iudicando.

⁋ Insuper due qualitates contrarie erunt in eadem parte medii per eum cuius oppos tum vtrobique tenet: vt patet. videmus albedinem et ni gredinem: tunc albedo producit albedinem: et nigredo nigredinem per idem medium. Sed dices: si albedo primodo produxit albedinem nigredo non potest producere ni gredinem per idem medium propter contrarietatem illarum formarum inter se. Sed contra. quando simul applica tur: et sunt agentia equaliter fortia. Dices quod tunc nihil producetur. Contra. adhuc erit rubedo per vitrum rubrum: et aliquis color precedens. Sed proteruiendo diceres quod stante rubedine nullus erit alius color

⁋ Sed contra totum istud arguitur. color est res permanens: sed illa rubedo vel talis color remoto obie cto non durat. igitur. Sed dices. non omnis color est prmanens. et potes instare de rubedine causata ex verecum dia. Sed istud sufficere non videtur si vnus color est permanens post productionem sue cause effectiue: ita vi detur de quolibet per paruum tempus vel magnumcum sint eiusdem rationis. Propterea tenendo positionem negarem quod color producat aliquid in medium sicu tenet positio conis ad hoc quod obiectu videatur sutmcut ipsum bene esse applicatu: sed producit notitiam in potentiam visiuam nihil producendo in medium: et non inconuenit agens agere m remotum non agendo in propinquum

⁋ Sed contra hoc arguitur. vlterius sequitur quod ho mo potest videre visibile per quamcumque distantiam. hoc est falsum et contra experientiam: dabilis enim est minima di stantia per quam res potest videri: et probo quod sequatur. res propterea non videtur per quamcumque distantiam: eo quod non potest causare suas species per quamcumque distantiam: sed per te non requiruntur species ad visionem. igitur.

⁋ Pre terea hoc modo si esset vacuum inter nos et celu posse mus celum intueri: cum non esset opus multiplicatione specierum.

⁋ Iste rationes non vincunt. negabitur enim consequentia et nego causalem quam innuis in termino eo. sed quia visibile actiue concurrit ad eius notitiam intuitiuam naturaliter: et per aliquod interuallum potest notitiam eius causare: et non per quodcumque: sicut angelus qui non multiplicat suas species non potest causare notitiam intuitiuam suimet per quodcumque interuallum.

⁋ Ad secundum potest negari consequentia dicendo requiritur quod medium taliter se habeat ad hoc quod visibile videatur. Vel sic (et rationabilius) cum nihil suscipiatur in medio neque notitia nec species. conceditur illatum. quia medium ad hoc nihil facit. si ita esset quod calidum possit calefacere remotum non calefaciendo propinquum si esset vacuum inter ignem et lignum per duos pedes vel tres vtique possit calefacere lignum. Quod aliquid agit in remotu et non in propinquum probant sic sol causat lumen hic inferius circa terram. et tamen so distat a terra. Similiter causat caliditatem in istis infe rioribus: et non in spheris celestibus cum non sint susceptiue peregrinarum impressionum. Sed dices. quod causat aliquas influentias propinquas: vel lumen quod produ- cit caliditatem vel species caliditatis producunt caliditatem. sicut solet dici in materia de reactione.

⁋ Forte dicis quod lumen in vna parte medii causat lumen in alia parte vicina. Contra: quando radii solis vel aliud lumen transit per fenestra apertam causarent lumer tantum in quolibet aere sibi eque propinquo. consequens est falsum: et contra experientiam. Et probatur consequentia quia caui se naturales equaliter agunt in quodlibet passum eque propinquum. lumen autem agit mere naturaliter.

⁋ Sed dicitur quod medium illuminatum causat lumen intensum in alio medio distanti secundum lineam rectam a sole: nec opor tet respicere ad lineas rectas ducibiles ab illo lumine recto. et hoc quidem patet de duabus candelis in di stinctis sitibus respectu eiusdem fenestre: ille enim causant diuersa lumina in pariete opposito secundum lineam rectam ab illis candelis. Sed dices: magnes mouet terrum distans: et non medium. Dicitur quod producit aliquid alterius rationis in medium: vel dato quod eiusdem rationis cum qualitate que attrahit ferrum non trahen alia: illa enim virtus est nata trahere ferrum ad locum magnetis: et non alia alterius rationis a ferro. Si ponatur ferrum corruptum / argumentum non iuuat arguem tem: quia quero ab eo ad quem locum mouebitur: cum ex perientia doceat quod magnes mouetur ad ferruns Et ita facile est trahere magnetem cum ferro sicutmagnetem sine ferro. Et ratio est: quia magnes trahit ferrum: et homo solum magnetem.

⁋ Iste sunt rationes per fortissime per quas isti doctores negant species pro¬ es duci in medium.

⁋ Sed potest argui adhuc: vel visit bile producit species per quamlibet partem medii: puta vnum pedale huius pilaris vel per aliquam partem sic et aliquam partem non. secundum non est dicendum: cum in pluribus sitibus huius medii illud pilare videtur: et non ob aliud ponende sunt iste species. si primum. vel cau sat easdem species numero in variis partibus me dii vel alias in vna parte medii et alias in aliam. si primum tunc idem accidens erit in variis subiectis naturaliter. si secundum. erit infinitas specierum: cum quelibet para proportionalis huius albedinis vniformiter intense producit species equaliter intensas circa quamlibet partem illius pilaris. Non valet dicere non se intendunt: quia tunc habebitur infinita multitudo rerum separatarum.

⁋ huic argumento respondetur quod maior pars extensiue causat plures species: ei minores partes secundum extensionem producunt remissiores species.

⁋ Propterea adhuc argumentor. sequeretur quod ego vi derem visibile a tergo: immo collum meum sine reflexione speculorum: consequens est contra experientiam. probo consequentiam. col lum meum causat species orbiculariter a fronte sicut a tergo. a hoc palam est de visibili post dorsum meum cum aliquis ante me videt illud visibile. ergo si spes requirantur et sufficiant ad productionem visionis videbo collun: et visibile a tergo.

⁋ Preterea non est ponenda pluralitas sine necessitate: sed omnia possunt saluari sine multiplica tione specierum in medio. ergo rationabilius est negare hiiusmodi species.

⁋ Ad primum istorum respondetur. negan do sequelam. licet requirantur species ad visionem: non tem sufficiut. oportet quod homo habeat instrumentum videndi conuersum ad visibile: nisi fuerit auxilium per speculum: quia si sic videbo aliquid a tergo: e de ipso habebo notitia intuitivam que generat iudicium de multis praedicatis accidentalibus illius obiecti.

⁋ Ad aliud concedo quod non est ponenda pluralitas sine necessitate: hoc es non sunt ponenda plura vbi paucitas eque rationabiliter sufficit. modo sunt experientie et auctoritatesapientum vt patet. ii. de anima commento. lxx. et lxxi. et ad hoc sonat tota prspectiua. hac via non loquendum est de radio recto reflexo a refracto a quod angulus reflexionis debet esse equalis angulo incidentie. quomodo alias potero faciem meam intueri: vel videre coronam meam per appositionem duorum speculorum. vnius in fastigio capitis. alterius ante faciens

⁋ Sed ad illas experientias potest dari responsio: sicut non sufficit praesentia specierum ad vi sionem: sed oportet quod visus debito modo applicetur visibili aliter quam auditus audibili. Sic ad hoc vt videa faciem meam requiritur speculum reflectens species: sed tanquam causa partialis ad producendam visionem: ferrum rubigi natum itam bene reflectit species sicut ferrum politum. et tamen non video meipsum in ferro rubiginato. Sed aduersarii dicerent quod non sufficienter reflectuntur et vnite: et sic ad omnes tales experientias dari potest vtcunque responsio. denarius apparet maior in aqua quam in aere: et qui non videtur a remotis in fundo vasis pleni aere videbitur per impositionem aque non propter fpecies ali ter causatas: sed quia ille sunt cause partiales ad produ cendum talem effectum. arbor quae videtur in aqua: vel homo non est species arboris vel homins: sed vera arbor vel ve rus homo visus per lineam reflexam. Sicut secundum ad¬ uersarios species solis cadens super aquam quiescentem partim reflectitur a superficie aque: partim refram gitur penetrando aquam. Quod patet. cum simul videamus solem per lineam reflexam: et lapides in fundo aque per lineam refractam. licet homo cum aliquali proteruia potest sic euade re. relinquo hanc positionem: tenendo communem que est con formis philosophie Aristotelis. Et potissimum doctri ne Meteorologice et perspectiue.

⁋ Sed contra illa positionem adhuc instatur. vel simulacru quod apparet in speculo realitur est in speculo vel in aere vicino illi speculo. non primum: quia tunc ad diuisionem speculi diuideretur illa spes: quia ad diuisionem subiecti diuiditur accidens eius.

⁋ Item ille species mouentur. nunc enim sunt in vn loco: nunc in alio. patet. quando homo inceditscoram magno spi culo in vico sancti Dionysii: sed accidens non migra de subiecto in subiectum. ergo non praet sustineri quod sit in aere vel in speculo.

⁋ Preterea vel species est eiusdem rationis in medio & i organo: sic scilicet quod species deferuntu ad organum vsque vel non: neutrum ronabiliter dari potest. igitur.

⁋ Ad primum istorum dicitur quod illud simulacrum non est in speculo: sed visibile producit spes suas ad specu lum vsque que reflectuntur a speculo ad potentiam visiuam. nec oportet ponere tale simulacrum in speculo vel in aere. sed est ipsum visibile quod videtur per lineam reflexam Et si debeat dari subiectum illius simulacri debet esse ae vicinus speculo a non speculum. Nec illa efrigies mouetur de subiecto in subiectu: sed producitur posterior corrupta priori: vt de radio solis contingit per motum solis qui non migrat de vna parte aeris in alia.

⁋ Ad aliud dicitur quod species sunt eiusdem speciei in medio a in organo na turali. incassum enim est ponere discrimem specificum. et tunc causatur visio qua inheret anime sensitiue: tenendo quod distinguitur ab intellectiua: quod est probabile. Articulus Oxoniensis damnat oppositum: sed hoc non arctat nos quin oppositum sit defensabile. vel secundum alios inheret aggre gato ex organo a anima intellectiva. Postea in sensu interiori causatur alia notitia. tertia in intellectu ponendo vnam animam in homine / quod est probabile consideranti ma teriam. Videtur forte superfluum ponere tres notitias intuitiuas: vel duas: vnam sensitiuam: et aliam intellectiuam specie distinctas inherentes eidem subiecto. videtur enim quod notitia intellectiua sola sufficeret ad causandum iudi cium: et ad cognoscendum obiectum. Sed de hac materia nunc nihil loquor: eam querendo transcenderemus limites questionis mote: et materia eget magna discussione. Et sic in intellectum ponuntur due notitie intellectiue respectu obiecti: vna habitus vel species / et actus que sunt alterius speciei: cum vna actualiter representat non autem alia. actus est alia perfectior. patet. i. et x. Ethised non propterea species superfluit. quia in absentia obiecti compricipiat notitiam actualem. nec diuturnitas spe ciei arguit eam praestare actui. patet de lapide et homine albedine et eius visione. et licet species sit intelligibile praesens intellectui non tamen paiuo causat notitiam sui quam obiecti: immo ocontrario supplet vicem obiecti. cognitio enim paius mouet ad dilectionem obiecti quod diligitur quam sui. et visio in sensu exteriori causat cognitionem non sui: sed obiecti cuius est.

⁋ Quo fit vt quot sunt res sensate tot sint spes derelicte in intellectu.

⁋ Secundo sequitur quod alique species sese intendunt: et constituunt qualitatem vna. patet de speciebus eiusdem speciei inherentibus eidem subiecto primo.

⁋ Tertio patet quod nulle spes mutuo aduersantur in intellectu. patet quia sortes nunc habet noti tiam actualem albedinis vile alias: nunc nigredinis. ergo in eius intellectum sunt species prime comprincipiantes istas notitias et si spes albedinis et nigredinis non pugnent: nulle inter se digladientur.

⁋ Dubitatur an lumen requiratur ad productionem specieru: Et arguitur quod non de cattis nocte videntibus / arboribus putridis / et vermibus.

⁋ Item linx videt per monten (vt dicitur. Amplius existens in tenebris videt alium existentem in lumine: et tamen prope illum non est lumen. igitur.

⁋ Sed ad ista diceretur quod aliquid est luminis: licet parum. nec requiritur intensum lumen ad hoc quod quaelibet potentia videat: ocelli cattorum / piscium / et vermes habent lumen comnaturale: in die autem non videntur: qui in die maius lumen offuscat minus ne videatur: patet de stellis quam non videntur in die in loco plano. et tamen inter arbo res erectas / vel loco profundo / vel de nocte praesent vide ri.

⁋ Dubitatur: an spes albedinis et species nigredis specie distinguantur: et an contrariantur:

⁋ Ad primum. videtur quod sic.

⁋ Ad secundum dicitur quod non omnes effectus producti a causis specie distinctis specie distinguuntur. patet de calore producto a sole et ab igne.

⁋ Sed petes si fuerint infinite species in medio an anima potest intelligere quodlibet cuius est spes: puta ponantur infinita visibilia in eodem locor De hoc dicetur in quartum.