Quaestio 3

⁋ Distinctionis prime questio tertia. CIrca hanc distinctionem primam tertio iritur. An plures actus possint esse in voluntate. Et mouetur quaestio protur quendam tenentem partem negatiua quaestionis. Et si sic: voluntas non potest habesre vsum et fruitionem distincta.

⁋ Re pondetur affirmatiue ad quaestionem. probatur sic. no notitia intuitiua et iudicium affirmatiuum vel negatiuum quod est effectus notitie intuitiue sunt simul in intellectum. similiter actus directus et reflexus: notitia sensisitiua / et intellectiua: similiter due notitie intuitiue distincte albedinis et nigredinis vt experimur. Similiter in angelis est notitia rerum in verbo: et non titia earum in proprio genere secundum Augustinum. ii et iiii. super genesim. ergo voluntas potest habere plures actus voluntatis: quia non minoris potetie est voluntas ad suos actus quam intellectus in suos.

Preterea intedum aliquis odit malum perpetratum. Amplius sequitur quod nemo potest mentiri. patet: quia mentiens habet dissensum in mente illius quam profert: et habet mentalem vlti matam illius vocalis quam dicit. Sed dicis. si quis di cat papam dormire / dubius in mente: hoc est nullum assensum habens: is mentitur: et sic non habetur iudicium in oppositum. hoc non euitat propositum: bene volo quod mentiatur. sed interdum experimur nos proferre aliquid exterius: cum tamen dissentimus actu in mente. Ulti mo arguitur. si sortes proferret coram me terminum asinus: et simul tempore plato terminum homo: velformo vnum conceptum solum (supposito quod equaliter aduen tam vel duos vel nullu. Tertium est contra expe rientiam: et nescis dare causam primi: dandum est ergo secundum. idem fit in primo argumento: nam quando video ni gredinem prope albedinem: vtrumque illorum obiectorum causat notitiam distinctam sui vt experimur. Sed dicis. haec ratio est sophistica: quod patet ponendo centuterminos simul prolatos: petendo cuius termini con ceptum formet iste audiens. Sed non est simile propter statum: quia formo conceptum terminorum ad quos magis aduerto. si autem ponas me equaliter aduertentem circa omnes: tunc non apparet ratio quare notitiam vnius termini formo. Roones vo aduersarii probant quod auditio visio e tactio non praesent esse simul: vel ille sensationes anime inherent tanquam suo subiecto: et tunc palam estquod sunt in eodem subiecto. Et si ponatur quod subiectis corporeis inhereant: causabuntur notitie in intellectu eorum que sunt in sensu.

⁋ Contra hanc conclusionem ar guitur sic. si duo actus possunt esse in anima: quattuor et inque et infiniti praesent: quemadmodum Aristoteles arguit iiii. physicorum secundi tractatus. capite primo. Si duo corpora praesent esse in eodem loco: tria possunt esse in eodem loco / et infinita.

⁋ Confirmatur. quia sequeretur quod attentio intellectus circa vnum obiectum non impediret attentionem circa aliud. consequens est contra experientiam: quia pluribus intentus minor est ad singula sensus.

⁋ Ad primum re spondetur negando consequentiam: nec est simile de corporibus. sed sic debet capi similitu do. sicut vnum corpus replet vnum locum sic quod nullum aliud corpus secum compatitur naturaliter: hoc est quando tota capacitas loci repletur: sic si tota capacitas actiua anime repleatur in multitudine actuum / non potest plus habere.

⁋ Ad confirmationem nego consequem tiam. sed illa non prouenit ex repugnantia actuum duo rum vel trium: sed solum prouenit ex hoc: quando potentia mul tum occupatur circa vnum obiectum / parum aliud considerat. Sed dices. intellectus potest hatre infinitos se paratos non constituentes vnum. patet: quia est ita facile abere plures paruos actus quam haere tres: quorum libet habet centies mille partes.

⁋ Respondetur. hoc argumentum militat contra factorem: si velit ponere intensionem fieri per additionem partis ad partem. nam cum vnus actus vt quatuor habet centies mille par tes equales non communicantes: intellectus distra ditur circa varia obiecta: et sic non potest habere tot aruos actus circa varia obiecta quot habet circa idem obiectum.

⁋ Secundo arguitur. quando species superme alicuius generis contrariantur formaliter: oes species mediate sunt incompossibiles. patet de al dedine et nigredine et de speciebus mediis. sed scia et error contrariantur: ergo omnes species intensionum qua sunt media inter ista / sunt naturaliter incompossibiles.

⁋ Confirinatur. secundum Aristotelem. ii. topico rum contingit plura scire: intelligere veronon.

⁋ Ad primum dicitur: quod hoc argumentum probaret contra fa ctorem incompossibilitatem habituum. Habitus enim erroneus et scientificus circa idem obiectum contrariam tur secundum communem modum

⁋ Ad confirmationem dicitur quod Aristoteles per scire intelligit habitualiter: et per intelligere notitiam actualem. modo actualis no titia non ad tot extenditur quot habitualis. probat ei ibi quod intelligere non est genus ad scire: cum multiplicatis indiuiduis speciei multiplicentur respondem ter indiuidua generis: vt plures homines sunt plura animalia. modo dicit quod contingit plura scire: idest habitus scientificos distinctos habere: sed stat quod non heat duas intellectiones immo nec vnam. vel sic: contingit plura scire. i. scientia est respectu complexi quod ex mu tis componitur. intellectio vero est circa non plura quia est tamcirca complexa quam incomplexa.

⁋ Tertio arguitur. Tunc per te sortes videt album et nigrum simul et semel Et vltra: sortes videt nigrum: ergo videt nihil quod est album. Et vltra: ergo nihil quod est album videtur a sorte.

⁋ Et confirmatur probando quod si posset habere duas notitias posset habere infi nitas. probatur sic. si iutellectus posset hatre duas posset hatre directam cum reflexa: et hic habebit infini tas. probatur. sit a notitia albedinis: iam per te intellectus potest habere bene notitiam reflexam de a. Quod patequi vnus angelus potest hatere notitiam intuitiuam de a. obiecto. ergo angelus habens notitiam potest habere notitiam refle xam de a. quia qualemcumque notitiam potest habere vnus ango lus / similem potest habere alius: nisi sit aliquid repugnans tali cognitioni. modo per te non est repugnantia inter duos actus intellectus: nec in angelo nec in homineergo habebit infinitas. quod probatur sic: a notitia dire cta est agens naturale: et obiicitur potentie intellectiue quae est pasiua. ergo naturaliter causat suam cognitionem scilicet b. Et iterum b. est agens naturale sicut a ergo naturaliter causat suam cognitionem in intel lectu sicut albedo exterior: cum sit agens perfectius et sic sine statu. ergo erit infinita multitudo notitiarum in intellectu. Sed dices quod notitia directa et potentia intellectiua non sunt cause naturales sufficientes ad causandum b. effectum. sed voluntas concurrit vi docet experientia. libere eim conuertimus nos super cogitationes nostras aduertendo quid cogitemus et in quo occupetur anima / quando placet: et sicut placet nobis. Sed contra hoc arguitur. si a notitia directa esset in a. angelo: sufficeret causare notitiam eius in b. angelo: et ita bene obiicitur a angelo sicut b. cum informatio non videatur impedire.

⁋ Ad tertium con ceditur quod videt nihil quod est album: hoc est aliqua vi sione videt aliquid quod nullo modo est album. Et quando infertur: nihil quod est album videtur a sorte. si capia tur infinitanter: conceditur. si neganter: illatio est nulla

⁋ Ad confirmationem respondetur conceden do quod notitia reflexa distinguitur a notitia directa. probatur: quia alioqui quandocumque quis haberet notitiam directam reflecteret se super illam contra experientiam Item notitia sortis sortem representat: notitia no titie sortis non repsentat sortem: ergo ille notitie di stinguuntur. probatur minor: nunc habeo notitiam patris mei: si autem notitia notitie patris patrem repsen toret: tunc notitia intuitiua haberetur de re non existente naturaliter: Insuper notitia intuitiua esset con munis et transcendens. patet de notitia notitie entis qua est notitia intuitiua illius conceptus. et si per aduersarium representat omnia entia: sequitur oppositum. Iste tame rationes non essent efficaces apud ponentes notitiam abstractiuam immediate terminatam ad species. Preterea de notitia propria arguitur. nulla notitia est similitudo naturalis et proria sui ipsius. patet: quia vel illa esse intuitiua: et illa causatur ab obiecto: ergo idem causat se. vel est abstractiua propria: et illa pro supponit intuitiuam fuisse de eodem obiecto. Sed quia inter arguendum dictum esse videtur quod requiritur con cursus voluntatis ad reflexionem: si vna istarum non titiarum directa vel reflexa poneretur extra subie ctum vel in alio angelo: conceditur quod tunc naturaliter immutaret potentiam angelicam: non tamen opotet quando informat. hoc enim in nobis docet experientia. Nec sunt sufficienter praesentes in ratione obiectiua totali: loquor de totalitate inter causas secundas

⁋ Sed contra istud arguitur sic. voluntas est impossi bilium: ergo voluntas potest ad cuiustibet notitie notitiam concurrere. et qlibet notitia est agens naturale: ergo non euaditur infinitas notitiarum.

⁋ Respon detur. voluntas bene vult impossibile: sed ex finitate in uellectus non potest quaelibet notitia esse distincte com gnita. nam quando primo habuit notitiam albedinis forte secundum magnu conatum adueniente notitia refle xa remittitur directa. Et si habuero notitiam reflexam illius reflexe: alie due remittuntur. vel sic. in aliqui bus certis notitiis reflexis terminatur tota capaci¬ tas actiua intellectus: ita quod plures non potest hatre eis stantibus neque directas neque reflexas.

⁋ Contra istud argumentaris. a notitia directa erat sex gra duum: b. erat reflexa illius: remittatur a. iam variaturobiectum: b. ergo non remanebit b. Et ita si remi ttatur cuiuscunque notitie obiectum: non manebit illa notitia.

⁋ Adhuc arguitur sic. sequeretur quod esset aliqua notitia quam intellectus non posset cognoscere. patet sequala de vltima reflexa. Sed forte dices quod corruptis prioribus reflexis potest illam distincte cognoscere: vt ait quidam doctor. Contra. posterior semper habet priorem pro obiecto: et posterior est notitia intuitiua: ergo si potest esse priore corrupta erit notitia intuitiua de re absente naturaliter: et sic haberem notitiam intui tiuam de magno Turco: quod est falsum: et contra opi nantem.

⁋ Ad primum concedo quod si remittatur directa reflexa non manet: sed erit alia reflexa alietate numerali

⁋ Ad secundum dicitur quod posterior non potest esse sine priore: quia est concatenatio inter se: bene tamen prior potest esse sine posteriori: sed non contra (naturaliter loquor.. et conceditur quod erit aliqua notitiarum reflexarum non actualiter cognita propter finitam capacitatem actiuam et perceptiuam ipsius intellectus: et hoc cum concursu dei generali. Sed contra hoc arguitur. sic pos se producere aliquem effectum cum aliquo auxilio: et du plum effectum cum duplo auxilio: et triplum cum triplo non arguit infinitatem potentie. Quod patet: quia sortes qui est potentie finite / cum vno homine potest portare ma us pondus quam solitarie: cum duobus homnibus adhuc maius pondus: et cum infinitis infinitum pondus. sed quodli bet obiectum adiuuat potentiam ad productionem no titie intuitiue de ipsomet: et tria obiecta pius iuuant quam duo: et obiecta infinita piusquam quaecunque finita Rstespondetur distiguendo antecedens. vel quando agens non ma gis conatur in productione plurium effectuum quam paucorum: et sic conceditur: vt contingit in latione lignorum cum alterius ope vel aliorum. Si pius conetur cum pluribusquam cum paucioribus: hoc negatur: quia stat quod sortes equalem nisum applicet vel minorem quam infi niti homines ad tractum ponderis infiniti sicut ad lationem vnius libre. modo experimur quod non tam facile est intellectui habere octo notitias actuales vt septem. Insuper habere decem actuales notitias distinctas cum concursu. x. obiectorum arguialiqualem perfectionem in intellectu: et habere. xx. cum. xx. obiectis maiorem: et habere infinitas cum oncursu infinitorum obiectorum infinitam perfectionem Voluntas enim non videtur habere aliquam causaitatem in productione notitie simplicis: quae habetur de vna notitia inquantum voluntas: sed solum applicat actiua passiuis: et imperat intellectui se conuertere su per suam intellectionem intelligendam. Sed contra hoc dices. nihil est volitum nisi cognitum: sed vltima refle xa non est cognita: ergo voluntas non imperat intelle ctui se reflectere super vltimam notitiam reflexam nouam formando notitiam. Sed dices. voluntas imperat intellectui intelligere vltimam reflexam cilicet a. sed non per actum elicitum eius: et sic non est ali quod volitum non cognitum per actum voluntatis. Sed contra hoc arguitur. voluntas nullam actiuitatem ha bet respectu alicuius potentie nisi mediante suo actu elicito. Sed dices. est vna notitia confusa notitiarum dire ctarum et reflexarum: et non inconuenit aliquid confuse cogni tum esse volitum in particulari: vt patet de volente scire aliquid quod eum fugit. Contra hoc argumentor. illa notitia confu sa equalitur respicit omnes actus: et non magis concurrit cum actu voluntatis ad hoc quod voluntas velit intellectum producere vnam notitiam quam aliam. sed cum voluntas si libera: nihil impedimenti est. Dices. vna notitia for tius mouet quam altera. modo intellectus producit notitiam reflexam illius. Contra. tunc solum habebit notitiam pri me notitie directe: quae videtur intensior et etiam perfe ctior si obiectum eius fuerit substantia. Currere namque ad influentiam celi: vel ad dispositionem corporis: non videtur ita rationabile. Et simile contingit de noti tia abstractiua quae habetir nunc et non alia: supposito quod species equaliter mouent quantum est de se. Ui detur autem esse hic currendum ad libertatem voluntatis Quo fit: vt brutum non possit habere notitiam abstra ctiuam alicuius reicuius habet species aet non alterius: nisi ille species magis moueant quam alie. Forte potes dici: quando species equaliter mouent / intellectus non potest habere vnam notitiam quin alias habeat: si sini in sphera actiuitatis eius. Si vero transcendant eius actiuitatem: nullam notitiam habebit: ceteris omnino paribus. Sed interdum vna species magis mouetet est via preuia: vt si quis videat bibliopolam / de scendit gradatim in notitiam librorum in particu lari. Vides quicquid in hac parte posuerimus: rem ipsam caliginosam manere.