Quaestio 7

SEptimo circa hanc distinctionem. Queritur an aliquis potest diligere vel cognoscere vnam personam alia non cognita vel dilectas

⁋ Respondetur per conclusiones sequentes.

⁋ Prima est. aliquis potest diligere patrem non diligendo filium. Similiter aliquis potest habere notitiam patris non habendo notitiam filii.

⁋ Secunda conclusio. nemo potest diligere patri quin filium diligat.

⁋ Tertio conclusio. Et si cultus personarum in diuinis esset separabilis: nemo tamen icite vna personam colit alia seclusa.

⁋ Probatur prima conclusio. aliquis potest habere actum volun tatis circa patrem: et ad conceptum patris terminatum non habendo actum terminatum ad personam fili secundum conceptum filii. igitur. de notitia idem patet. per istam concipio patrem denotatur quod ego habeam notitiam patris cui subordinatur iste terminus pater per regulam communem appellationum: termini importantes actum interiorem anime siue intellectus siue voluntatis faciunt terminos sequentes appellare propriam rationem. propterea hanc consequentiam negat Aristo teles: cognosco choriscum: choriscus est veniens: ergo cognosco venientem. si non staret in appellatione rationis onseqnentia esset syllogismus expositorius.

⁋ Secunda conclusio probatur. da oppositum ponendo inesse quod aliquis diligat patrem: filium non diligendo loquimur de patre in diuinis). et sit sortes. bene sequitur: sortes diligit pa trem: ergo patrem diligit: a termino appellante suam propriam rationem ad ipsum non appellante: a propositione habente pauciores causas veritatis ad propositionem habentem plures. Et tunc sic. hunc patrem dili git: et hic pater est essentia diuina: ergo hanc essentia diuinam diligit. Et vltra hanc essentiam diuinam diligit: hec essentia diuina est filius: ergo filium diligit. Et eodem modo expositorie potest probari quod si essentiam diligit: filium diligit: et quamlibet personam in diuinis di ligit.

⁋ Et confirmatur ex consequentia Christi ioannis. xiiii. quod non est possibile vnam psonam cognoscere / quin alia cognoscatur. dixit enim christus ad apios. Si cognouissetis me: et patrem meum vtique cognouissetis. Replicuit philippus. domine ostende nobis patrem: et sufficit nobis. Cui christus. tanto tempore vobiscum sum: et non con gnouistis me) philippe qui videt me: videt et patrem. quomodo tu dicis ostende nobis patremus non credis quia ego in patre: et pater in me est:s christus probauit uam conditionalem: si quis cognoscit filium patrem cognoscit per idemptitate essentie et circuminsessionem in personis diuinis. Preterea non debemus concedere de duabus rebus idemptificatis realiter contradicto ie opposita: vel illa que in lumine naturali homo re putaret contradictoria nisi ad hoc sit auctoritas diuina: vel determinatio matris ecclesie que ab eadem regitur. Sed responsio christi est in oppositum vt nuperrime dictum est. propterea hic non debemus currere ad hoc quod vna premissarum equiualeat vni de omni: vel ad peculiares modos syllogizm andi in diuinis.

⁋ Quar to arguitur. opera trinitatis sunt indiuisa ad extra: er go vna non potest concurrere ad notitiam vel ad dilectionem quin alia concurrat: et per consequens nec ad termi nationem notitie vel dilectionis.

⁋ Quinto arguitur auctoritate augustini. vii. de trinitate cap. vltimo prope finem. et primo de trinitate cap. viii. Ubi sic dicit iue audiamus ostende nobis filium: siue ostende nobis patrem: tantundem valet: quia neuter sine altero potest constendi. Subiungit rationem quam tetigerat christus. Unum quippe sunt. Et cum est sermo de conditionalibus et conse quentiis: non solum loquendum est de facto: sed etiam de pos sibili.

⁋ Tertia conclusio patet septimo de trinitate cabi. vlti. quia equalis est perfectio in omnibus psonis diuinis: et equalis cultus tribuendus.

⁋ Contra primam conclusionem arguitur sic. bene sequitur sortes habet conceptum patris: sed ille representat filium. ergo.

⁋ Re spondetur per propositiones. Prima est. aliquis patris conceptum potest habere non concipiendo filium: patet de sophro nisco patre socratis de quo habeam conceptum singularem. tunc sic: hunc concipio non concipiendo filium: nec hunc socratem concipiendo. ergo patris habeo conceptum sine filii conceptu. Vel sic et lucidius: huius rei habeo conceptum sine filii conceptu: hec res est pater. igitur.

⁋ Secunda propositio. non potest haberi conceptus patris filio non cocepto. probatur: quia conceptus patris est relatiuus a conceptu quolibet absoluto distinctus de materiali pro patre supponens in connotato significans filium. Sed dices ni hil significat filium nisi filius: saltem filium includit in suc conceptu. Sed forte dices contra dicta: hec consequentia est bona pater cognoscitur: ergo cognoscitur pater. Et illud con sequens infert filii conceptum esse in intellectu. ergo primum antecedens idem infert. Quicquid enim sequitur ad consequens bone consequentie sequitur ad antecedens. de secunda consequentia iam patet ex dictis Et probo primam: antecedens illius consequene non potest esse verum consequente existente falso secundum significationem termi norum secundum quam termini capiuntur. patet in mentali. si mem talis huius vocalis sit vera oportet quod conceptus relatiuus atris ponatur in mente. Et tunc conceptus patris est in mente. Et per consequens consequens est verum.

⁋ Respondetur con cedendo. quod antecedens non potest esse verum consequente existenti also / retenta significatione terminorum. Sed potest ita ess sicut significatur per antecedens quando non erit ita in re sicut signi gnificatur per consequens. vt si conceptus substantic fuerit in ite lectu: iam ita est sicut significatur per antecedens: substantia mnem patrem significat et tamen tunc non est ita sicut significatur per consequens.

⁋ Contra secundam couclusionem arguitur sic. ista conceditur pater non est filius: sed hec non potest saluari nisi pater posset cognosci conceptu proprio e distincto a conceptu filii: alioquin illa esset falsa Ti dicas quod pater significat omnem sustantiam mundi: ec quod in eius diffinitione ponitur substantia. Contra. tunc homo significaret omnia animalia: vel omnes substantias: ec quod iste terminus substantia potest esse genus diffiniens istum terminum homo. Forte dices (sicut dicendum est) pa ter (sicut dictum est) filium significat: et per consequens concipitur illo concepto: sed non supponit pro filio. Et propterea illa est vera: pater non est filius cum est vna negatiua cuius extrema non supponunt pro eadem persona. Sed contra: tunc spiritumsanctum significat.

⁋ Et confirmatur. conceptus persone et conceptus essentie distinguuntur. igitur vnus potest haberi sine alio: quo facto: essen tia diligetur sine persona: sicut cognoscetur sine perso ia.

⁋ Ad primum sufficienter dictum est inter arguendum ad vltimam replicam vsque. ad quam dicitur quod pater spiritunsanctum significat: quia essentiam diuinam significat que est spunssanctus. sed non supponit pro spunsancto in con muni locutione / sicut nec pro filio.

⁋ Ad confirmatio nem conceditur assumptum. Nec argumentum est maius quae de ly risibile et homo. Alius enim est conceptus risibilis: alius est conceptus homins. Et plerumque concipitur homo quando non concipitur risibile. non obstante quod homo quodlibet risibile repuntat: et quod risibile hominem significat. Sed hic si essentia concipiatur: persona concipitur. bene tamen concipitur persona sine conceptu essentie hoc complexum con ceptus persone nam est inferius ad hoc complexum con ceptus essentie propter variam appellationem.

⁋ Sed de ces: quomodo sunt varie orationes in ecclesia de patrefilio a spusancto: vt veni sancte spiritus. domine iesum christe filii dei viui. domine sancte pater orpotens eterne deus Et varii articuli: vt credo in deum patrem. Et in iesum christum filium eius. Credo in spiritu sanctum: si vna perona nequit sine alia concipi vel diligius

⁋ Respodetur quod hoc non est propterea quod oratio ad vna personam dirigatur: et ad aliam non dirigatur: vel quod vna persona: concipiatur alia non concepta. Sed vt innotescat homi nibus distinctio personarum.

⁋ Secundo arguitur. vna perlona incarnatur alia non incarnata: ergo vna potest dili gi alia non dilecta: vel concipi alia non concepta.

⁋ Rui us gentiles philosophi cognouerunt deum: et non co gnouerunt personam nec trinitatem vt communiter dici citur. igitur.

⁋ Ad secundum dicitur quod consequentia est nulla: antecedens hademus ex fide: consequens vero non. Sed rationes fortes in ops positum consequentis et exiles rationes pro consequente.

⁋ Ad aliud dicitur iudei trinitatem in personis diuinis cognoueunt: licet non cognouerunt trinitatem vt facile potest deduci. hunc deum cognouerunt: hic deus est vel fuit trinitas. ergo trinitatem cognouerunt sed non cognouerunt deum sub nomine trinitatis.

⁋ Potest fieri argumentum aliorum. pa er prius origine quam generat filium est perfecte biuns etc. Sr huic argumento non oportet respondere: quia filius fuit ab eter no beatus sicutr et pater. Sed rationibus quas fecimus contra doctorem subtilem possunt dari responsiones aliquales.

⁋ Ad primam potest dici quod requiritur quod vna premissarum equiualeat vni de omni sicut syllogizando in aliis materiis.

⁋ Ad confirmationem sue est maioris ponderis in toto negocio: doctor sublilis dicit quod illud intelligitur de facto si hoc sufficiat valeat in nomine domini.

⁋ Ad tertiam negaret ma iorem. sufficit enim quod ex contentis in fide cum rationibus probabilibus concedatur conclusio de po¬ tentia dei abso luta: vbi non est certitudo de opposito. Ad vltimum argumentum concedo quod opera trinitatis ad extra sunt indiuisa. et licet vna persona terminet actum voluntatis vel intellectus: et non alia: non tamen plus causat quam alia. Et licet habebitur no titia intuitiua vnius personae: alia tamen ad illam con currit: terminare autem non est agere.

⁋ Ad aucto ritatem Augustini responderet sicut ad auctoritatem Christi.

⁋ Sed hic dubitatur: an dilectio dei sum omnia: potest esse peccatum.

⁋ Respondetur per propositiones.

⁋ Prima est. dilectio dei potest esse pec catum. probatur. posito calu or deus prohibeat dile ctionem sui. sed hoc est preter legem. Sed an deus possit prohibere / relinquimus ad tertium.

⁋ Secur da propositio. possibile est de lege dei ordinata aliquam dilectionem dei esse peccatum. pobatur propositio: quia eodem actu possum diligere deum et a veniale: ita quod binarius ex deo a a veniali erit obiectum illius dilectionis. Et confirmatur: quia possum diligere peccatum propter deum vel econuerso. quia eodem actu possumus diligere medium et finem e medium propter finem. Sed ille actus est peccatum: igi tur.

⁋ Preterea arguitur ad idem. possum habere conscientiam erronea in intellectu dictantem quod de non est diligendus. tunc diligendo deum contrauenio conscientiae mee: et "omne quod non est ex fide / pec catum est". ad Romanos. xiiii.

⁋ Sed ad istam conclusionem dices: non inconuenit dilectionem dei esse peccatum vbi contrauenio conscientie: vel vbi pecca tum cadit in ratione obiectiuali.

⁋ Propterea argumentor pro tertia propositione. ponatur quod sortes el ciat dilectionem dei propter deum: postea eliciat actum voluntatis quo vult continuare illum actum propter inanem gloriam: dicatur prior actus a. et secundui b. tunc sic. a. est malus: et habet precise deum dilectum propter se pro obiecto. igitur. pobatio maioris. omnis actus imperatus ab actu elicito malo est malus: con tinuatio dilectionis /( que est actus continuatus) impatur ab actu elicito malo. ergo eius continuatio est peccatum. et est dilectio dei propter se. igitur