Table of Contents
In Primum Sententiarum (Redactio A)
Prologus
Quaestio 1 : Quomodo viator possit acquirere fidem
Quaestio 3 : An sit possibile intellectum viatoris habere evidentiam de veritatibus theologicis.
Quaestio 4 : An viator acquirat scientiam de veritatibus theologicis per discursum theologicum?
Quaestio 5 : An fides et scientia se compatiantur
Quaestio 6 : An theologia sit scientia practica an speculativa?
Quaestio 7 : De obiecto scientiae et fidei
Distinctio 1
Quaestio 1 : An omnis actus voluntatis sit usus vel fruitio?
Quaestio 2 : An possimus eodem actu diligere medium et finem?
Quaestio 3 : An plures actus possint esse in voluntate
Quaestio 4 : An fruitio sit cognitio, et breviter an quilibet actus voluntatis sit cognitio
Quaestio 5 : An solo deo liceat frui, et sola creatura uti?
Quaestio 6 : De causa dilectionis et delectationis, et quomodo inter se habent
Quaestio 7 : An aliquis potest diligere vel cognoscere unam personam alia non cognita vel dilectas
Quaestio 8 : An voluntas sit causa libera respectu suorum actuum?
Distinctio 2
Quaestio 1 : An Deum esse sit per se notum, an demonstrabile a viatore
Distinctio 3
Quaestio 1 : An Deus potest creare notitiam intuitivam sine praesentia et existentia obiecti
Quaestio 2 : An notitia abstractiva terminatur ad idem obiectum ad quod terminabatur intuitiva
Quaestio 3 : An visibile producat species per medium ad hoc ut videatur
Quaestio 4 : An universale prius cognoscatur quam singulare
Distinctio 4-5
Quaestio 1 : An regulae logicales teneant in divinis?
Distinctio 6
Quaestio 1 : An Pater Filium de necessitate et naturaliter an voluntarie?
Distinctio 7
Quaestio 1 : An essentia divina sit potentia vel principium generandi Filium?
Distinctio 8
Quaestio 1 : Utrum perfectiones attributales distinguantur inter se?
Quaestio 2 : Utrum Deus sit immutabilis?
Quaestio 3 : An Deus est spiritus simplex et impartibilis
Distinctio 9
Quaestio 1 : An Pater aliquo modo sit prior Filio?
Distinctio 10
Quaestio 1 : An Spiritus Sanctus producatur libere an naturaliter?
Distinctio 11-12
Quaestio 1 : An Spiritus Sanctus procedat a Patre et Filio?
Distinctio 13
Quaestio 1 : An processio Spiritus sancti sit generatio?
Distinctio 14-16
Quaestio 1 : Utrum Spiritui Sancto competat duplex processio
Distinctio 17
Quaestio 1 : An grantia creata sit viatori necessaria ad salutem?
Quaestio 2 : An gratia active ad actum meritorium concurrat?
Quaestio 3 : An actus elicitus a maiori gratia sit magis meritorius?
Quaestio 5 : An aliqua qualitas naturaliter potest produci in instanti
Quaestio 6 : An circumstantia temporis agumentet meritum et ex consequenti gratiam?
Quaestio 8 : An sit aliquis actus meritorius vel demeritorius ex natura rei
Quaestio 9 : An caritas diminuatur?
Quaestio 10 : Utrum intensio fiat per maiorem radicationem in subiecto
Quaestio 12 : Utrum intensio fiat per deputationem a suo contrario?
Quaestio 14 : Utrum intensio formae fiat per additionem gradus ad gradum?
Quaestio 15 : An est status in maxima forma possibili vel in maxima magnitudine?
Quaestio 16 : An detur minimum naturale?
Quaestio 17 : An detur remississimum formae?
Quaestio 18 : Penes quid qualitatis intensio attenditur?
Distinctio 20
Distinctio 24
Distinctio 25-29
Distinctio 30-31
Quaestio 1 : An relatio realis distinguatur a fundamento et termino?
Distinctio 33-34
Distinctio 35
Quaestio 1 : An in lumine naturali ponendum est Deum aliud a se intelligere?
Distinctio 37
Quaestio 1 : An Deus sit ubique et in infinito loco imaginario extra caelum?
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum sit aliqua propositio de futuro contingenti vera?
Distinctio 39
Quaestio 1 : An cum scientia Dei stet futurorum contingentium contingentia?
Distinctio 40
Quaestio 1 : An cum aeterna Dei praedestinatione stet praedestinatum posse damnari?
Quaestio 2 : An sit aliqua causa praedestinations?
Distinctio 43
Quaestio 1 : Utrum potentia Dei possit extendi ad deceptionem?
Distinctio 44
Quaestio 1 : Utrum Deus potuerit mundum fecisse meliorem quam fecerit?
Quaestio 2 : An sit nunc vel an dari potest secundum naturam aliquod actu infinitum
Quaestio 4 : An dato corpore infinito ipsum potest moveri?
Quaestio 5 : Utrum quaelibet qualitas infinita gradualiter sit infinite activa?
Quaestio 6 : An Deus sit infiniti vigoris?
Distinctio 45
Quaestio 1 : An voluntas Dei semper adimpleatur?
Distinctio 47
Quaestio 1 : An teneamur conformare voluntatem nostram in omnibus voluntati divinae?
Distinctio 48
Quaestio 9
An caritas diminuatur?⁋ Distinctionis decimeseptime questio nona. hDno circa hanc distinctionem inquiremus An charitas diminuatur.
⁋ Tertiam conclusio licet partita sit positio an charitas intusa diminuatur) partem negatiuam puto esse veram.
⁋ Prima conclusio probatur: charitas habet piures partes: quatum aliquas potest amittere conseruatis aliis: cum inter illas non est essentialis dependentia: ergo est remissibilis. consequentia est nota: remissibile est passio qualitatis.
⁋ Secunda conclusio batet: aliquis potest remittere actu diligendi deum vel proximum: vel actus non elicere: ergo habitus euanescit. ergo charitas acquisita: consequentia enim patet: nihil aliud est charitas acquisita quam actus vel habitus datus: alias feruor qualitatis: quod pro eodem accipio.
⁋ Pars negatiua tertie conclusionis probatur argumento coi viselicet quod de lege charitas non diminunitur. Et hoc sic. vel remittitur per peccatum vel non peccatum. secundum est perter rationem. non primum: quia vel per mortale: et hoc non: mortale enim omnem gratiam tollit: ergo non remittit chari tatem. non per veniale. quod probo: quia tunc aliquis damnabitu in solis venialibus decedens. quod est falsum. probo consequentiam: sit tota latitudo charitatis sortis quattuor graduum: iam pr mum veniale vnam partem illius eharitatis tollit. sit vnus gradus vel aliqua paro eius aliquita vtputa octaua pars fgradus: sunt solum finite partes tales non conicantes in hac gratia. Secundum veniale tollit tantum de gratia quantum primum vi niale: et tertium tantundem aufert quantum secundum veniale: ergom tot superuenient peccam venialia quod iste carebit sua gratia et vltra ergo de lege perpetuo damnabitur sine peccato mor tali vel originali quod liquet esse falsum.
⁋ Sed dices oc currit materiam praecepti: et tunc vel ille adimplet praeceptum vel non. Si secundum totum tollitur per paeccatum mortale. Si pri mum augebitur prius gratia quam perdatur.
⁋ Ad hoc argumentum quidam bifariam respondet: vno modo sic. Secundum veniale non tantum tollit gratiae quantum primum: cum pius repugnet gratie primum veniale: quia maiorem reperit.
⁋ Secundo dicit quod secundum veniale tantum tollit quantum primum veniale: sed illud quod tollit primum ventiale non est proportionabile totigratiae vnde infinita sunt tanta in charitate. Et colorat illud non insulse. mor tale improportionabiliter veniale exuperat. et ipsum tollit totam charitatem: ergo in infinitum minus tollit venian le. Exemplificat de angulo contingentie et angulo rectilineo: quorum vnus infinities alium includit e tamen adhuc non est infinitus.
⁋ Iste solutiones deficiunt: tum prima: quia nulla est repugnantia formalis inter gratiam et peccatum veniale: quia si sic habens magnam gratiam nullo modo peccaret quod liquet esse falsum: etiam s secundum veniale equalis grauitatis cum primo non tan: quam tollit de gratia quantum primum: duo vel tria venialia tantum tollent quantum primum.
⁋ Secunda solutio non valet. Primum enim veniale aliquid tollit gratae: et aliquid ab essentia gratia aufert. Et secundum equaliter / tertium / quartum / et sic conse quenter: ergo totum aufertur: vel in finita gratia sunt infinite partes equales non conicantes huic certe date: quod includit contradictionem. Et quando argumentatur: mortle est in infinitum maius veniali: dico quod illud argumentum includit contra factorem bene applicando quod veniale ni hil gratie tollit: cum nihil gratiae sit in infinitum parum licet in infinitum parua sit aliqua gratia.
⁋ De enim analo gia de angulo contingentie: nego quod infiniti anguli co tingentie equales non conicantes reperiantur in angi lo rectilineo: quia tunc ille angulus rectilineus esset infinitus. angulus contingentie supponit pro spatio clauso inter lineas vero vel imaginario: vel supponit pro lineis connotando quod sic applicentur quod faciant angulum et sic quolibet angulo cotingentie dabilis est rectilineus minor: et angulus rectilineus et angulus contingentie sunt eiusdem speciei entitatiue: non tamen eiusdem speciei in tali denominatione angulorum: cum angulus con tingentie sit species curuilinei. Quomodo dictum gec metrarum dicentium angulum contingentie augeri vel diminui ex magnitudine vel paruitate circuli: et quod angulus contingentie omni angulo rectilineo es minor: est intelligendum nunc pro hoc exemplo non est tangendum.
⁋ Potes dare apparentiorem euasio nem sic quod veniale diminuit essentiam charitatis infuse: sed nego propterea quod damnatur homo pro solis ve nialibus: homo enim tenetur seruare suam gratiam sub pena peccati mortalis: et nunc non seruat: propterea pec⁋ cat omissiue mortaliter in ablatione vltimi gradus gratie.
⁋ Sed contra istud argumentor. sequeretur quod nullus homo existens in gratia posset peccare pri mo peccato commissionis quin peccet duobus mortali¬ bus totalibus. patet: sit sortes in gratia incipiat elicere a mortale puta superbiam: et cum hoc amittit gra tiam: ergo omittit mortaliter: ergo simul peccat duo bus mortalibus: et eodem modo debes dicere quod in cum iuslibet graatie perditione mortaliter peccat: vel saltem venialiter omissiue.
⁋ Vel sic negando consequentiam. nemo enim amittit to talem gratiam sine peccato mortali: quando autem solum fium peccata venialia inter peccata commissionis: necesse est volare ad omissionem: aliam fugam non video. Sed quando primo homo peccat per omissionem mortalem vel omissionem faciendi preceptum diuinum ad quod tenetur tunc perdit gratiam: et tenetur illam seruare sub pena peccati quod tunc facit: sed non sub pena noui pec⁋ cati omissionis de conseruanda gratia.
⁋ Sed contra hoc argumentor. videtur quod sumitur vnum voluntarium dicendo quod homo tenetur seruare suam gratiam sub pena peccati mortalis: tunc ei peccatum erit causa quare mi nus peccat.
⁋ Secundo arguitur ad idem. ex hac positione sequitur quod quilibet scienter peccans venialiter: peccat mortaliter. patet: quia exponit se periculo obruent et confundenti de amittenda totali gratia: ergo exponit se periculo peccati mortalis: ergo mortaliter pec⁋ cat. quod non est admittendum.
⁋ Tertio sequitur quod gratia si mul intenditur et remittitur. hoc autem est inconueniens: ergo. Et quod sequatur patet: ponendo casum quod quis faciat duos actus simul bonum meritorie vnum: et alterum venialiter malum iam per te secundus actus est ablatiuus gratiae: et ratione prioris actus deus auget gratiam: igitur.
⁋ Respondetur quod vnius partis est ablatio a alterius additio: et praet esse quod veniale equaliter remoueat sicut gratia augetur vel inequaliter.
⁋ S primum simpliciter non intenditur: vna enim portio intenditur: et alia remittitur. Si inequaliter dicatur secundum excessum.
⁋ Quarto arguitur: ex hoc sequitur quod plerique sunt incelo adul ti qui minorem habent gratiam quam baptismalem vel circuncisionis: immo in centuplo minorem: hoc non admittitur a doctoribus: et patet consequentia tota enim gratia sortis potest remitti per ve nialia ad centesimam partem gradus vsque: et tunc patet proposi tum.
⁋ Quin. Climacon. to arguitur. sequeretur quod gratia auferretur post mortem: et tunc aliquis peccet mortalitur imputabilitur: hoc autem est falsum. Et probo consequentiam: ponendo quod iortes continuet successiue vnum actum circa mortem: sic seilicet quod primum instans non esse eius sit primum instans non esse gratie: tunc in illo instanti gratia est primo amissa: com tinuo prius remittebatur.
⁋ huic argumento respodetur: dabitur ei maior gratia in purgatorio. et tota quam habuit post ex piationem peccati venialis. sicui resurgens a peccato recuperat maiorem gratiam quam erat illa a qua ceciderat: sic iste cuius gratia diminui tur recupabit totam gratiam prarditam post penam toleratam in purgatorio.
⁋ Sexto sequitur ex hac positione quod peius est sorti amittere vnum gradum gratie quam platoni amittere decem. patet. si sortes habet praecise vnum / et plato duodeci.
⁋ Secundum vnum modum hoc non inconuenit: secundum alium non se quitur. dabitur enim ei tota gratia in fine.
⁋ Insuper non omnes equaliter merentes equalitur primiabuntur secundum hac positionem: si hoc est falsum. patet consequentia sint sortes et plato ingratia multum intensa vt decem vel viginti: tunc sortes nec peccet nec mereatur: plato peccet decies vel duodecies venialit ad magnum decrementum sue gratiae vsque: iam isti duo equali ter merentur: et inequaliter primiabutur: quia decedut in gratiis imparibus.
⁋ Aid istud dicitur quod non oportet pro¬ portionem premiorum esse secundum proportionem gratae: hoc enim multi concedunt extra hanc materiam. Sed dices si deus tolleret gratiam respondentem actibus meritoriis pro peccato venial quod non est ita malum sicut beatitudo est bona: deus non vide retur iuste punire secundum legem: quod non est dicendum: igiter.
⁋ Re spondetur quod tollit beatitudinem quousque iste puniatur pro venialibus commissis: postea tota gloriam actibus meritoriis debitam reddit: et secundum hoc non habetur pro inconuenienti: quod adultus qui habuit centum gradus gratiae decedat cum equaeli gratia vel minori quam vnus paruus de nouo baptizatus cum vno gradu gratiae decedens: sed post penam debitam venialibus tribuetur gratia et beatitudo respondens actibus meritoriis.
⁋ Septimo arguitur. ex hac positione sequitur quod veniale cum gratia multo pius noceret quam veniale sine gratia quia vnum gratiam diminuit: alterum nihil gratie diminuit
⁋ hoc argumentum non vincit: quia secundum aduersarios primum mortale tollit gratiam: secundum nullam tollit: quia eam non reperit: sed est natum tantum tollere. sicut duo sures proppo nut omnia bona sortis auferre: si vnus ante alium totu tol lit: secundo nihil relinquitur ad auferendum.
⁋ Octauo arguitur: vel peccatum veniale diminuit gratiam ex natura reivel deus demeritorie minuit gratiam propter veniale prpetratum: sicut tollit omnemgratiam obmortale commissum. si primum: vel subito tollit in tempore vel successiue.
⁋ Sed quia hoc non pungeret contra positionem arguitur sic: nulla est repu gnantia inter gratiam infusam et veniale. Si dicatur ex pacto deus diminuit gratiam: tunc sic vel proportionabilitur diminuit beatitudinem illi gratiae respondentem quod numquam redeat ius ad illud primium. nec quod redeat illa gratia diminuta: et hoc profecto est irroabile. si dicatur sicut diximus inter arguendum post penam redit gratia et primium. hoc quia est vnum volutarium et contra communem scholam non est magni momenti: quod augeatur gratia post mortem. propterea illud relinquo. qui voluerit illam partem fouere patet illi aditus: non amplius illam positioni impugno.
⁋ Alium modum habet quidam alius quod veni alia dimi nuunt charitatem: que simul iuncta faciunt vnum mortale.
⁋ Et arguit sic: quaelibet pars peccati mortalis est peccatum mortale et infinite sunt partes in mortali et quodlibet mortale est peius hoc veniali: ergo hoc mortale / immo quodlibet mortale est infinite malum.
⁋ Postquam suo more multa veba inculcauit dicit quod duplicitur respondedum est. vno modo sic: nulla pars peccati mortalis est peccatum mortale: sed totus actus est peccatum mortale: sed si ab isto actu intenso mor tali remoueretur vna pars: iam reliquae erit peccatum mortale. secus erat in suo toto: quod patet de parte homis quae non est homo quae per abscisionem pedis incipiet esse homo. Postea concedit quod committens vnum mortale finite plus peccat quam alius per venis le. Et stat dare nouem venialia per additionem vnius venia lis reddere aggregatum mortale: quod aggregatum gratiam tollit.
⁋ Alio modo dicit quod aliqua pars peccati mortalis quae est disticte prerceptibilis ab anima est peccatum mortale: et quia tales sunt solu finite / argumentum est solutum dicit. Et ex consequenti dat maximam partem quae non est peccatum mortale. Reliqua quae ponit non recito ad logum: nec de peccato nunc loquem mee intentionis: sed pro quanto nostris conclusionibus obuiare videbitur.
⁋ Impmis dico quod quit sunt vba ab isto viro hic de cta tot sunt ferme deliramenta: et in ipsum acies molitur Et arguitur sic. si non quaelibet pars peccati mortalis esset peccatu mortale tunc aliquae pars mortalis erit venialis / actus indifferens / vel actus meritorius: consequens est manifeste falsum.
⁋ Item diffinitio peccai mortalis cuilibet parti eius conuenit nisi fugere voluerus ad actum totalem: sed pars actus est actus dumanus: et quaritur vt supra et sic nihil dice.
⁋ Insup: homo magis trangreditur mortaliter crebro per medietatem vel duas tertias actus intensi: quam pertotum actum remissum. Sed secundus per eum est peccatum mortale: ergo et alia pars. non est simile de homine a suo pede apud multos: secundum alios pars homins est homo: si terminus absolute capiatur: sed nemo adhuc negauit partem substantie substantiam vel partem accidentis accidens: et ita in talibus.
⁋ Insuper tenet cu vi ris aliis sue sortem quod nulla cretura part producere aliquem effectum subito: atunc vel homo praet pure partibilitur elicere actum secundum se vel quidlibet sui: et tunc non datur maxia pars quae non potest immutare potentiam: quia quacumque parte remissa data datur vna mior quae immutat. Si dicat maxia pars qua non potest immutare subito producitur cum aliqua alia parte: qui illa non potest esse seorsum: tunc creatura aliquid producit subito.
⁋ Aliis dictis eius (vt paucis expedia) relictus. dico qualibet partem peccati mortalis peccatum mortale: et quamlibet parte peccati venialis peccatum veniale: loquimu. de partibus secundum intensionem et remissionem: alioquin esset luctamen de peccato omissionis: quod pono illum qui omittit. et absurdum est peccatum mortale ex venialibus conflari: nec vnquam aggregatu venialium facit mortale peccatum. Et ad formam argumenti / concedo quod qualibet pars huius mortalis est peccatum mortale: et quaelibet pars huius est peior hoc venia li et indignior: et infinitus crciatus extensiue cuilibet parti respondet: vel potius cuilibet parti infinitus cruciatus extensiue respondet: et infinite sunt partes categorematice in hoc mor tali non coincantes. non sequitur quod hoc mortale est infinite malum vel quod ei respondeat infinita pena intensiue secundum legem in inferno. nec consequentia tenet in rebus spe distinctis sicut sunt mortale et veniale: exemplum in sili. quaelibet pars huius albedinis est perfectior hacnigredine et infinite sunt partes non conicantes in hac albedine: non sequitur quod hec albedo est infinite perfecta.
⁋ Et si ponas duo pecca: quium vnum est mortale a aliud veniale eiusdem speciei specialissime entitatiue.
⁋ Dico non comparantur in rationeculpe velin offensione diuia nec in ratione pene: bene tamen comparantur in gradibus pene debits. Et peccam ipsa comparantur in gradibus Exemplum in sili. stylus et acetum comparantur in perfectione entita tiua: non autem in acutie. infinitas partium inequaelium non arguit infinitam peccati intensionem: vt patet in continuo qualibet in quae sunt infiuite partes.
⁋ Iam argumentor contra conclusionem quam teneo. omne peccatum vel malum adimit aliquod one bono: et est cor ruptio boni secundum Augustinum Enchiridii. xiii. ca et iii de libero arbitrio ca. xxxi. veniale est peccatum: et non corrumpit aliquod one bono nature: ergo aliquod one bono gratie¬
⁋ Confirmatur. peccatum veniale vt coniter dicitur corrumpit feruorem charitatis. modo feruor charitatis est charitas. igister. Quidam allegat solutionem. quod peccatum corrumpit de naturalibus et illud geometrice.
⁋ Sed hoc nihil est dictu: propterea distinguo quod peccatum adimat. vel partem gratiae nature corrumpendo e sic hoc est falsum. vel quod potentiam indisponit: et sic ocedo.
⁋ Ad confirmationem solent homines dicere veniale corrumpit feruorem charitatis ne ita feruidos actus homines producere queant.
⁋ Sed contra: vel contriatur illi feruorium et hoc non. multi enim sunt dabiles actus quibus hoc veniale vel illud non repugnat.
⁋ Si dicas indisponit subiectum sic scilicet quod potentia implicita multis non ita lucide et intense suos actus charitatis facit: hoc nihil est dictu. sic enim scientia. opinio / fides / impedirent actum charitatis: et actus indifferentes.
⁋ Respondetur quod feruor charitatis est actus charitatis vel eius habitus cquisitus. et aliquis talis aliquando repugnat con trarie alicui veniali actui vel habitui: et sic veniale aliquod impedit gratiam ne producat ita intensum actum ac si produs ceret sine illo peccato veniali: nullum autem est impedimentum in impertinentibus: vt sufficienter inter arguendum dictum est.
⁋ Dicitur quod sic. intellectus enim motiuum et fides infusa producunt primum actum fidei sine fide cquisita: vt in prlogo huius dictu est. ergo charitas infusa cum voluntate pro¬ ducet actum meritorium sine feruore charitate: sed actus erit remissior ob defectum vnius partialis cause.
⁋ Secundo rguitur: sequeretur quod tantum deus diligeret minus bonum quatum magis bonum. quod inconuenit. patet ponendo sortem qui in nullo veniali est: plato autem est in decem venialibus et in equaelibus meritis isti a deo equalitur diliguntur: cum habeant equales gratias.
⁋ Respondetur. dilectio dei non recipit masgi et minus cum sit ipe deus: sed bene augetur quo ad transitum in alid. Dicimus enim deum magis diligere se vel beatamm virginem quam lignum: et non inconuenit quod deus vult vni aliquid melius quam alte ri. et aliquid eis equalitur. deus enim diligit vtrumque equaeliter ad vitam eternam intensiue: vult autem quod alter vapulet pro tempore in purgatorio ratione peccatorum quibus deum offendit.
⁋ Tertio arguitur. ponatur quod deus praecipiat sorti quod actum quem habet non continuet per horam neque per aliquam partem eius sub pena diurna vel hore: et continuet sortes suum actum iam iste merebitur penam eternam: ergo sua gratia diminuetur.
⁋ Ad hoc argumentum espondet quidam doctor in hac distinctione: et an eum quidam alius: de cens quod praeceptum est irationabile. quia oportet quod in quaelibet parte proportionali illius temporis ipse sciat vel scire posset distincte et determiate quanta est ipsa: cum quantitas temporis includatur in praecepto alioquin non scienter omitteret: et per consequens non esset reus pene: sed hoc non est per naturam homi possibile vt quanlibet partem temporis distincte cogscat: sed est dare maximam partem non perceptibilem vel minimam perceptibilem. Postea dicit oportet quod cognoscat penam quae imponitur.
⁋ Tertio dicit quod talis est contemptor: et peccans mortali ter: et sic non habetur quod per venialia praecise mereatur penam eternam.
⁋ Contra primam partem solutionis argumentor sic: aliquis peccat in instanti secundum eos: vel ergo ad peccatum requiritur distincta cognitio partis in qua peccatur et instantis: et tunc cognoscens instans (vt supra diximus ) quod partes non hsecundum modum loquandi praiet cognoscere quamlibet partem proportionalem temporis. si non requiratur distincta notitia temporis ad pec catum male dicit. Et quod non requiratur patet: quia aliquis peccat in loco separato (vt in carceribus / qui nescit an sit dies an nox: ergo ad peccandum non requiritur quod homo distincte cognoscat tempus in qua peccat: sufficit ei quod voluntas eliciat actum ota praeceptum dei.
⁋ Siltr multi gentiles et Christiani pec⁋ carunt et peccant non cognoscentes penam quae sequitur ad peccatum adam omnim creaturarum in via scientissimus non cognouit totam denam quae inflicta est suo peccam anquam infligeretur.
⁋ Tertium dictum minus valet: et est contra casum qui ponit quod pro cuiuslibet partis proportionalis continuatione debetur solum pena vnius diei et quod est transgressio venialis: et sic incidit vtualiter in modum illum que reprobare satagit.
⁋ Pro primo dicto praet hic esse diffugium licicet quamcumque partem proportionalem intellectus potest distincte cogno scere: tamen non est possibile quod quamlibet distincte cognoscat: et sic non peccat: et praeceptum est irrationabile.
⁋ Vel sic in primis dando casum quid ad busnon probabis diminutio nem gratiae: sed casu possibili posito dabis aliquem decedentem in gratia pene eterne obnoxium.
⁋ Secundo dico quod casus est irration abilis de lege si quis habuerit actum elicitum in vna pte proportionali necesse est illum actum continuare per aliquo tempus quod multas partes proportionales includet: in quibus non est in facultate situm sortis deponere illum actum.
⁋ Tertio dicitur quod casu admisso illa venialia erunt inequaelia: et non se quitur quod punietur infinita pena: quia pro miori veniali per breunius tempus punietur: et set peccet in istanti peccato cui debetur ali qua pena non tamen oportet quod in uaelibet parte proportionali pec⁋ cet equali pena. quemadmodum peccans in aliqua instanti peccato alicuius malitie: non peccat in quaelibet parte proportionali peccat tante malitie.
⁋ Sed contr: praecipiat deus sorti elicere a actum ia prima parte proportionali sub pena vnius hore: et si non eli¬ tiat a actum in prima eliciat in secunda sub equali pena: et omittat in secunda: et sic praecipiat pro quaelibet parte proportionali vni pore: et sic consequenter.
⁋ Insuper ponatur quod aliquis intendat fa cere in quaelibet parte proportionali actum equalitur imputabilem: iam talis infinitis peccais venialibus peccat. patet per glo. Matthixii. quantum malum intendis tantum malum facis.
⁋ Ad primum istorum: ditur quod argumentum solum probat quod deus praet dare legem et impu tare viro transgressionem ad infinitam penam.
⁋ Ad alid negatur si tantum et quantum ibi denotant equalitatem: sed conceditur si otent proportionem. hoc est ceters paribus vel proportionaibus ille peccat plus qui vult plus peccare. vel sic tantum pec⁋ cat quantum intentio. i. actus interior est malus: sed de hoc alibi cum loquammur de talibus casibus: sortes vult magi pec care quam plato e econuerso: vel eualiter.
⁋ Quarto arguitur x confessionum ca. xxxviii. dicit Augustinus. MPinus te amat tecum aliquid alid amat: ergo crescente amore creature de crescit amor dei. Item nullum veniale tollit essentiam gratiae: aliquod veniale est mortale: ergo mortale non tollit gratiam consequentia tenet in erio. et minor patet. voueat aliquis non face re a intendens se obligare ad non faciendum veniale sub pena peccatimortalis: iam sua tra sgressio est venialis: oc patet de actu quai habet circunstantiam venialem a mortalem pro ine: et similiter patet de peccato in recidiuante proptringratitudini qui si esset mortalis homo teneretur confiteri de illa ingratitudine. igiter maior quae est conclusio est falsa.
⁋ Secundum argumentum est est nullum. nos loquimur de pure veniali. nec habemus oculum an veniale identificetur: cum mortali.
⁋ Quinto arguit quidam: dabilis est aliquis actus malus magi demeritorius quam actus meritorius sit meri torius: et dabilis est actus malusminus demeritorius quam actus meritorius sit meritorius: ergo dab lis est aliquis actus malus ita demeritorius sicut meritorius est meritorius: sed vnus actus meritorius ponit vnum gradum gratiae vel duos: ergo actus demeritorius eque malus tantundem gratae aufert.
⁋ Ad hoc argumentum dicit quidam: vel sumitur in comparatioe praedicta actus demeritorius sequens immediate gratiam: vel actus demeritorius non sequens immediate gratiam. Si secundo modo consequentia non valet: quia talis non potest tollere gratiam nec in parte nec in toto: cum ante caruerit gratia. Si primo mo do: negatur antecedens: immo actus demeritorius est magis deme itorius quam meritorius sit meritorius: quia per actum mortali ter demeritorium sequentem gratiam immediate meretur quis priuari gratia: et si in eodem decedat priuatur vita eter na que sibi debebatur ex gratia precedenti. et cum hoc meretur penam sensus e ernam: hec autem sunt maius malum quam sit bonum quod quis meretur per aliquem actum meritorium. Quod patet: quia per nullum actum meritorium meretur quis vitam eternam que paius immediate non esset sibi debita a deo.
⁋ Contra istud arguitur. primus ictus demeritorius est magis demeritorius quam secundus ob causasquas ipse et Aliacenser. tangunt: et ante hos quidam alius: quia tollitur gratia et vita eterna et datur pena: ergo primus actus meritorius quantumcumque paruus post pec catum est magis meritorius quam quicuque sequens: quia per primum confertur gratia: fit restitutio in integrum ad beatitatem amissam: et datur portio beatitudinis. hoc autem non contin git in secundo actu.
⁋ Insuper secundus actus meritortus meretur beaitudinem sicut primus: et de nouo suam beatitudinem sicut in. iiii dictum est.
⁋ Propterea ad argumentum dico concedendo beneam et consequens: quod aliquis actus demeritorius est ita demeritorius sicut meritorius est meritorius: et quod tanta pena sensigradualiter ei respondeat in inferno sicut beatitudo alte ri in patria. non autem sequitur quod ille actus demeritorius diminuat gratiam: nec apparentiam in hoc video. si sit ser¬ mo de ablatione gratiae: tunc meritum in esse meriti et deme ritum in esse demeriti non sunt comparabilia: cum nunc stante lege ad cuiuslibet actus meritorii positionem deus gratiam augeat: vel primo cdet. et nullum mortale partem gratiae aufe rat demeritorie aliquid eius relinquendo: non autem habeo. inconueniente quod aliquid labatur de minori in maius: non transeundo per equale: quod patet ex quindecima tertii Euclidis propositioe apud casapanum: et conclusione. vii. ce circulis apud Thomam branardinum. Sed istiud non contingit in casu no siro. Si sit comparatio ad penam debita peccato in gradu et ad gradum actui meritorio debitum: iam est equalitas e inequalitas. non enim oportet secundum actum demeritorium esse magis deme: itorium quam primum: licet totam gratiam aufert. Pro cessus in peccais coniter est de malo in peius si homo diu in eis iacuerit.
⁋ Sexto arguitur Prouer. xxiiii. Septies in die cadit iustus et resurget. glosa. per veniale peccatum sed non ca dit a charitate: ergo ab eius intensione. hoc etiam patet. Ecclo siastici. xix. Qui ipernit modica paulatim tiscedit. et Matthei. xxiii. res. igescet charitas iuultorum.
⁋ Ad primum istorum dicitur quod homo cadit hoc est impeditur a profectu per veniale: non tamen dicitur quod eius gratia remittatur
⁋ Septimo arguitur per glosam mar inalem prime ad Thessalonicenses vltimo super illo verbo / integer speius vester: nandum agit homo quae odit spus sanctus recedit ab eo e gratia eius penitus diminuitur: ergo per veniale diminuitur.
⁋ Insuper arguit quida in infinitum est difficilius corrumpere formam in instan ti quam in tempore: sed mortale subito tollit totam gratiam: ergo veniale in infinitum diminuit gratiam. Facit aliquas rones quod habitus moralis potest remitti: et ponendo casus preter legem quos non affero: quia de his dubium non est
On this page