Lectio 4, De fide

Consequenter circa materiam praetactam ex ymaginatione dicta possunt solvi multae difficultates ad materiam fidei pertinentes

prima difficultas est utrum aequali certitudiine ex fide credatur futuris contingentibus et articulo necessario sicut huic resurrectio mortis erit et huic deus est et videtur aliquibus quod non / quia unum est necessarium et aliud est contingens quia potest non fore igitur respectu istorum non est aequalis certitudo

Ex dictis faciliter potest solvi quoniam licet iudicium futurum possit non fore tamen assensus fidei respectu illius est tantae firmitatis quod assentiendo non potest quis decipi nec amplius potest contingere error in credo illud futurum sicut in credendo istam deus est

Et sic non habet suam apparentiam ex parte obiecti

Sed probatur quod fides non sit tantae certitudinis sicut dicitur ymmo quod sibi possit subesse falsum

/ quia spei potest subesse falsum ergo et fidei / cum species videatur tantae excellentiae sicut fides / quia nihil desit hic probatur antecedens de praescito existenti in gratiae qui credit habere vitam aeternam licet hoc sit falsum licet etiam hoc sit licitum et per hoc mereatur Eodem modo diceretur de fide

/ Et confirmatur quia in casu extremae necessitatis credens recipere viaticum scilicet corpus christi recipiat hostiam non consecratam ubi deffectus esset sacerdos petat eum sacerdos utrum credat quod sit verum christi corpus dicet sic et ex fide

Item capiatur etiam quod aliquis ex habitu fidei exierit in actum respectu istius verbum incarnabitur et continuetur ille actus / in isto casu tunc credet falsum in instanti post incarnationem vel de facto nunc quia iam incarnatum ergo fidei potest subesse falsum et de facto subest sic credendo Item iste aliquando assensit huic christus incarnabitur modo consequens est falsum et hoc ex fide

Etiam ab hac credidit falsum et tamen sibi repraesentatum est ad iustitiam unde credidit filium suum esse immolandum et hoc fuit falsum

Item spiritus sanctus potest concurrere active ad assensum falsum ergo fides cum non sit maioris bonitatis et ergo si spiritus sanctus propter hoc et etiam fides antecedens patet / quia nihil producitur quin 3ae personae divinae concurrant

Item fides est in potentia obedientali ad cuiuscumque effectus productionem secundum quod deus voluerit eam assumere ergo potest assumere fidem in genere causae efficientis respectu assensus falsi

Unde dixi quod actus fide libere producitur a voluntate / Et holcot tenet oppositum et quod intellectus non credit nisi necessitatus et ad hoc facit rationes verum est tamen quod excludit habitum fidei quia non esset difficultas utrum habituatus possit exire libere in actum sed videtur cum reverentia sua quod male incipiat quia nullus ponit quod actus fidei eliciatur sic libere eo quod actus fidei est supernaturalis et etiam habitus est supernaturalis

tamen creatura habet aliquam praeviam dispositionem in sua potestate contra posita ponuntur habitus et actus in baptismus est magna difficultas exire in actum in tantum quia se solo non sufficit in actum credibilem ut quod aliquis baptizatus nuttriatur cum sarracenis / tunc si post praesentetur articuli fidei non credet Et tunc si quaeratur quae differentia est inter istum et illum qui non habet habitu fidei dicitur quod differentia est quia iste qui habet habitum cicius disponitur ad habendum actum quam alter cum minori

etiam diligentia facta post quam habet usum rationis est meritoria et illa disponit ad habendum actum et intenditur caritas in eo et talis intensio caritatis confertur ad actus et sic actus cicius et facilius producuntur ab isto habentem habitam quam ab alio

Istis tamen positis quantumcumque sit habitus et caritas posset faciliter et libere exire in actum credendi Et vere hoc est magnae difficultatis et in hoc decipiuntur aliquando homines / quia inducunt quandoque actum propter rationem qui non est tantum meritorius Etiam actus fidei est tantae virtutis quod per hoc summae boni odiunt malum et diligunt bonum et si crederent quod essent tanta bona post istam vitam non sic facerent sicut faciunt Ideo apostolus multi propter avaritiam apostataverunt a fide Ideo quantum est de rationibus holcot dicitur quod videtur quod arguunt de habitu fidei generato per rationes qui non est verus habitus fidei

Oportet tamen respondere ad rationes suas unde dicit non est in potestate nostra oppinari sine motivo nec in potestate nostra credere proximi dubie / ut datis duabus propositionibus inevidentibus ego non possum vel tamen assentire magis evidenti ergo nec minori sed est maxima inevidentia articulis fidei ergo non possumus assentire

Etiam si esset in potestate nostra tunc nos possemus causare tantum assensum quantum nobis placeret et sic videtur quod intellectus non posset assentire alicui propositioni nisi per rationes praedictas modo non est in potestate voluntatis quod aliqua propositio appareat vera sic se sola

Notandum est tamen quod lata est differentia inter propositiones indifferentes quantum ad finem hominis consideratas et inter alias quae habent ordinem ad sui finis consecutionem verbi gratia ut de ista res sedet vel non hoc inpertinens est ad salutem / sed utrum bene fecit vel sic recognoscere bona sibi facta est de salutis necessitate unde natura dedit homini quod appeteret civiliter conversari ut eius indigentia relevetur

Alii sunt instinctus Et de hoc habetur pulchrum exemplum in macrobio ubit dicit unus quod prioriata sompnia sunt contempnenda et sompnia principium sunt significativa et occurrunt sibi propter necessitatem regiminis Ideo guillelmus parisiensis et de lyra dicunt quod ad personas pu?tis consue?runt aliquando fieri revelationes Cum ergo provisio naturae sit in rebus politicis a fortiori erit in gratuitis cum non magis in illo deffiniat Ideo deus et natura fecerunt ista Ita quod deus dedit creaturae instinctum quod deus / tamen aliquando non percipit propter animae tenebro?tem et in hoc fundatur ydolatria / quoniam ratio debilis est in illo instinctu creaturam in cultu hominis sumpserunt Unde deus multipliciter regit et astitit creaturae ad civiliter conversandum ad credendum non solum quo ad unum sed quod ad omnes

et sic patet solutio eorum quae tangit holcot Cum dicitur quod non posset etc si dicatur de illis quae habent ordinem ad suum finem dicitur quod illi sunt speciales motivitates et quod ibi sunt specialiter angeli assistentes / sed nostri teneb?otem non capimus hoc Et cum dicitur quod non possumus assentire magis evidenti etc negatur consequentia quia habemus ibi specialem instinctum

/ Etiam fides non movetur propter apparentiam obiecti ideo oppinio ipsius holcot est de fide proveniente ab obiecto vel ratione Et si dicatur quod oportet obiectum intellectus esse apparens / verum est / sic quod notitia per quam apparet sit quoddam verum / et istud non habet ab obiecto et ideo videtur quod holcot defecerit