Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Reportatio A Sentences Commentary

Principia

Principium I

Principium II

Principium III

Principium IV

de Fide

Lectio 1, De fide

Lectio 2, De fide

Lectio 3, De fide

Lectio 4, De fide

Lectio 5, De fide

Lectio 6, De fide

Lectio 7, De fide

Lectio 8, De fide

Lectio 9, De fide

Lectio 10, De fide

Lectio 11, De fide

Lectio 12, De fide

Lectio 13, De fide

Lectio 14, De fide

Lectio 15, De fide

Lectio 16, De fide

Lectio 17, De fide

Lectio 18, De fide

Lectio 19, De fide

de Notitia

Lectio 20, de Notitia

Lectio 21, de Notitia

Lectio 22, de Notitia

Lectio 23, de Notitia

Lectio 24, de Notitia

Lectio 25, de Notitia

Lectio 26, de Notitia

Lectio 27, de Notitia

Lectio 28, de Notitia

Lectio 29, de Notitia

Lectio 30, de Notitia

Lectio 31, de Notitia

Lectio 32, de Notitia

de Fruitione

Lectio 34, de Fruitione

Lectio 35, de Fruitione

Lectio 36, de Fruitione

Lectio 37, de Fruitione

Lectio 38, de Fruitione

Lectio 39, de Fruitione

Lectio 40, de Fruitione

Lectio 43, de Fruitione

Lectio 44, de Fruitione

Lectio 45, de Fruitione

Lectio 46, de Fruitione

Lectio 47, de Fruitione

Lectio 48, de Fruitione

Lectio 49, de Fruitione

Lectio 50, de Fruitione

Lectio 51, de Fruitione

Lectio 52, de Fruitione

Lectio 53, de Fruitione

Lectio 54, de Fruitione

Lectio 55, de Fruitione

de Trinitate

Lectio 56, de Trinitate

Lectio 57, de Trinitate

Lectio 58, de Trinitate

Lectio 59, de Trinitate

Lectio 60, de Trinitate

Lectio 61, de Trinitate

Lectio 62, de Trinitate

Lectio 63, de Trinitate

Lectio 64, de Trinitate

Lectio 65, de Trinitate

Lectio 66, de Trinitate

Lectio 67, de Trinitate

Lectio 68, de Trinitate

Lectio 69, de Trinitate

Lectio 70, de Trinitate

Lectio 71, de Trinitate

Lectio 72, de Trinitate

Lectio 73, de Trinitate

Lectio 74, de Trinitate

Lectio 75, de Trinitate

Lectio 76, de Trinitate

Lectio 78, de Trinitate

Lectio 79, de Trinitate

de Caritate

Lectio 80, de Caritate

Lectio 81, de Caritate

Lectio 82, de Caritate

Lectio 83, de Caritate

Lectio 84, de Caritate

Lectio 85, de Caritate

Lectio 86, de Caritate

Lectio 87, de Caritate

Lectio 88, de Caritate

Lectio 89, de Caritate

Lectio 90, de Caritate

Lectio 91, de Caritate

Lectio 92, de Caritate

Lectio 93, de Caritate

Lectio 94, de Caritate

de Libertate

Lectio 95, de Libertate

Lectio 96, de Libertate

Lectio 97, de Libertate

Lectio 98, de Libertate

Lectio 99, de Libertate

Lectio 100, de Libertate

Lectio 101, de Libertate

Lectio 102, de Libertate

Lectio 103, de Libertate

Lectio 104, de Libertate

Lectio 105, de Libertate

Lectio 106, de Libertate

Lectio 107, de Libertate

Lectio 108, de Libertate

Lectio 109, de Libertate

Lectio 110, de Libertate

Lectio 111, de Libertate

Lectio 112, de Libertate

Lectio 113, de Libertate

Lectio 114, de Libertate

Lectio 115, de Libertate

Lectio 116, de Libertate

Lectio 117, de Libertate

Lectio 118, de Libertate

Lectio 119, de Libertate

Lectio 120, de Libertate

Lectio 121, de Libertate

Lectio 122, de Libertate

Lectio 123, de Libertate

Lectio 124, de Libertate

Lectio 125, de Libertate

Lectio 126, de Libertate

Lectio 127, de Libertate

Lectio 128, de Libertate

Lectio 129, de Libertate

de Incarnatione

Lectio 130, de Incarnatione

Lectio 131, de Incarnatione

Lectio 132, de Incarnatione

Lectio 133, de Incarnatione

Lectio 134, de Incarnatione

Prev

How to Cite

Next

Lectio 131, de Incarnatione

Propositio

1

Consequenter circa materiam incarnationis verbi poneretur conclusio fidei deinde contra iudaeos inferetur recipiendo post haec errores loquentium in hoc misterio

2

Et tunc sit fidei propositio quod sicut christus dei verus filius a patre per generationem procedit aeternaliter sic idem dei filius de maria matre virgine processit per generationem temporaliter

3

propositio ista duas habet particulas de prima patet satis per evangelicum verbum ioannis primo quod aeternaliter a patre per generationem patet nam dicit in principio erat verbum etc / deinde subdit parum post "omnia per ipsum facta sunt" / in sed patet satis de temporali generatione sive processione patet ibi Et "verbum caro factum est" / quam quidam generationem ysaias inenarrabilem reputavit dicens "generationem eius quis enarrabit" videlicet / tam ab intra quam ad extra nam ipsa non videtur humana sed spiritu sancto revelate facta / Confessus enim est petrus dicens "Tu es christus filius dei" etc Quantum ad 2m dicit apostolus "non rapinam arbitratus ostendat se esse aequalem deo" etc / hoc idem ostendit quantum ad generationem 2am unde ipse christus dicit "pater maior me est" Item ibi "Tristis est anima mea" / quae quidam omnia sibi competunt secundum naturam assumptam Sed quantum ad divinitatis naturam ostendit dicens "Ego et pater unum sumus" / et alibi / "phillipe qui me videt videt et patrem>" / Et haec propter haereticos dicentes christum esse filium dei adoptivum praecise

4

Item patet alibi "omnia quae habet pater mea sunt" Item ex operatione malorum et remissione peccatorum et sancti spiritus missione quae quidam non possunt a creatura pura fieri Item ex resurrectione et ascensione

Corollaria: contra errores

Primum: contra errorem assentium christum esse hominem purum

5

Ex quilibet patet haeresis hebionis et paul psalmozitani haereticorum asserentium christum esse homine purum sed participatione gratiae et gloriae denominabatur esse deus et hoc more philosophorum antiquorum dicentium dii est omnis Unde apud gentiles dicit omerus filium priami scilicet hectorem esse quasi dei filium propter sui virtutem et excellentiam ymmo et heroyci vocabantur dii ut patet 7mo ethicorum Sed exprobratur haeresis ista pescifera / primo nam christus dicit "Exivi a patre et veni in mundum" / et si dicatur quod temporaliter habetur contra nam dicit "antequam abraham fieret ego sum"

6

Item dicit "vado ad eum qui me misit" quod quidam de aeterna generatione intelligitur

7

Item "nemo ascendit in caelum nisi qui de caelo descendit filius hominis qui est in caelo" non tamen per motum localem sed per aeternam generationem

Secundum: contra Manichaeos

8

2us error fuit manichaeorum dicentium quod christus non assumpsit corpus verum sed fantasticum id est apparens et non existens Sed haec esset contra scriptura iam inductam nisi quod dicerent quod locuntur secundum morem antiquorum dicentium quod christus vocatur leo etc et sic pari modo vocaretur homo / sed hoc non valet quia sacra scriptura nonquam utitur quod sit homo eo modo nec quod hoc sit figurative sumendo ut etiam patet de tribus viris abrahe apparentibus quorum unum adoravit / Ex quo licet sub aliqua spe apparavit immutatio per hoc quod unum adoravit patet satis incarnatio

9

Item contra hunc errorem nepham dissensum est fidei testimonium luce "videte quoniam spiritus non habet carnem nec ossa" Ex quo sequitur evidenter contra ipsos manichaeos

Tertium: contra errorem quod christus corpus caeleste sibi assumpsit

10

3us error est valeciam dicentis quod corpus caleste iohannes assumpsit et non ex virgine et hic error ex praetacta radice causatur nam dixerunt quod omnis creatura cuiuslibet rei sunt duo principia scilicet bonorum et malorum unum supra concavum orbis lunae bonum et aliud infra concavum orbis lunae unde dixerunt quod omnia infra concavum ipsius existentia sunt mala sicut elementa et alia et hoc quia contrariatur et intrinsece habent effectus malus et ergo non congruum erat dicunt ipsi quod christus hic misceretur Et haec oppinio reffellitur ex sacra doctrina Unde ad romanos primo "christus factus est ex semine david secundum carnem" ergo communicative cor eiusdem speciei Item vocat eum "factum ex muliere" ergo de virgine sumpsit Item ad romanos "angelos nusquam apprehendit sed abrahae semen"

Quartum: contra errorem antiquorum dicentium deitatem supplere vicem animae

11

4us error arrianorum dicentium deitatem supplere vicem animae sed hoc non valet

Quintum: contra errorem Theodori[?] et Nestorii

12

5us error theodorii et nestorii sectatoris eius et demonestii dicentium christum realiter esse homine sed conceditur esse deus quia realiter dei templum in quo tota deitas habitat Et dicunt consequenter quod vera virgo non dicitur proprie mater dei sed hominis / quoniam licet praedicata deo competentia sint aliqua non tamen subiciunt in propositione vera et affirmativa pro eodem sicut patet de ista deus est homo non sequitur econtra homo est deus nam ipsi arriani bene concedunt quod christus est domus gloriae et sanctus sanctorum et talia huiusmodi non tamen econtra videlicet etiam quam sit passus vel de virgine natus Contra quos processit cryinus alexandrinus episcopus qui fecit consilium congregati in quo determinantium fuit quod virgo gloriosa est realiter mater dei et quod ipsum deum genuit et quod persona hominis et dei sunt unica persona ypostatice unita / Et sic nedum ex scriptura sacra sed per ecclesiae determinationem habemus super misterio certitudinem quilibet convincitur nestorius et sui sequaces

Sextum: contra errorem quod christus non in duabus naturis consistit

13

6tus error fuit titii ex karateribus litterarum ponentis quod licet christus ex duabus naturis in una persona existat non tamen in duabus Contra quem boetius in libro de duabus personis ymaginatur ad salvandum unitatem naturae scilicet quod duae naturae concurrat ydemptice unde dicit quod contrarium eset verum nam si dictum illius esset verum sequitur tunc deus non esset homo nisi habere naturam humanam

Septimum: contra errorem quod filius dei assumpsit sibi hominem identitatum sibi

14

7mus error est dicentium quod deus assumpsit homine sibi ydempticum et ista non ponitur inter haeresis sed est modernalis licet falsa

15

unde altissiodorensis recitat episcopum cenonensis hunc tenuisse / cuius ymaginatio quod realiter est homo et quod humanitas christi realiter sit homo vel persona deinde quod verbum in divinis uniuit taliter quod una et eadem persona fuere ydemptice

16

Sed contra hoc arguitur sic nam ista via data sequeretur quod quaelibet creatura posset incipere esse deus nam qua ratione ydemptificavit unam et aliam posset quo facto quaelibet creatura posset esse deus et sic posset esse immense beata et similiter materia prima / Et consequenter quod omnia praedicata perfectionalia de deo dicibilia cuilibet individuo essent communicabilia quod est falsissimum

17

Item sequeretur quod deus esset annihilabilis patet nam homo christus est realiter annihilabilis vel fuit et tamen est deus ergo dicitur est anihilabilis

18

Item sequeretur quod posset peccare et inferretur quod esset miserrimus quod est absurdum

19

Item si sicut nulla esset differentia essentialis nec aliqua diffinitio essentialis quia cuilibet competerent nam eadem ratione qua ydemptificaretur unam creaturam sibi eadem et aliam quod est falsum Unde haec positio pro sui declaratione concedit consequenter istas propositiones quod sicut deus incipit esse homo ita homo incipit esse deus Et si conceditur quod aliqua res potest esse noviter deus patet de homine assumpto

20

Item dato quod praesisteret non repugnaret quin prius fuisset homo et tamen inciperet esse deus / et concedit quod deus assumpsit hominem et consequenter quod idem est assumens et assmptus et consequenter quod homo assumpsit homine et quod deus est assumptus quia homo qui est idem cum deo Sed ex ista positione secuntur inconvenientia iam dicta / licet et ad hoc sunt multae sanctorum auctoritates Unde factus est homo deus Sed quantum ad tales auctoritates dicitur quod facile est ipsas solvere exponendo de ista homo incipit esse deus ipsa tamen et similes de vi vocis est falsa

21

quia nec christus incipit esse deus quia in separabiliter est deus quia semper emanat a patre et emanabit et tunc intelligitur sic homo incipit esse deus id est sicut incipit esse quod homo est deus / vel talis propositio incipit esse homo eset deus et iste est sensus ad quem debent resolvi tales propositiones Et si arguatur quod aliquis potest incipere esse vel desinere esse deus nam sit ergo de dimissionem habuit christi / tunc homo non est deus et immediate in erat deus ergo desinit esse deus et ista est facilis omnia satis nam in terminis conotativis demonstratur absolute sine cono?ne illius pro quo subiectum supponit patet faciliter demonstrando personam dei nam illa est falsa hoc non est deus etc ista sunt logicalia 2o dicitur quod propositio de praeterito debet praecedere et illa de praesenti debet sequi cum pro nomine relativo ut ista christus desinit esse deus exponitur sic christus immediate ante hoc fuit deus et immediate post hoc non est deus ergo modo 2a est falsa Ex quo patet quod instantia data non concludit contradicta

Octavum: contra errorem quod natura divina et natura humana identice concurrunt in unam personam

22

9nus error vel falsitas oppinionis dicentium quod licet natura humana et divina concurrant ydemptice sunt tamen unum suppositum licet sint 3es naturae unde ymaginantur quod sicut anima et natura humana sunt una persona dici quod ipsa anima est eadem persona sicut dicit hugo de sancto victore dicit quod realiter sit vere homo et anima et corpus eadem persona humana et hanc viam tenuit guillemus parisiensis et aliquis alii sed adam inpugnat valde bene

23

10mus error sine modus dicendi quorumdam fuit nam dato asino si anima humana informaret compositum tunc resultans ex hoc esset asinus et homo et sic plures naturae concurrrunt ydemptice sic proportionaliter diceretur de personis in divinis Contra quam positionem licet beatus bernardus in libro de sub laudibus virginis gloriosae dicens quod licet natura divina sit 3es personae quarum una non est alia ita christus est 3es naturae quarum una distinguitur ab alia

24

Sed contra arguitur sic nam ex ista sequeretur multitudo rerum esset deus intrinsece et essentialiter distinctarum patet / quia christus sic esset 3es res quod immensae simplicitati repugnat

25

Item nulla pars multitudinis essentialiter distinctarum est agregatum ex omnibus simul sumptis ergo sequitur quod christus est pars illius multitudinis modo nulla pars est tota multitudo ergo christus habens rationem partis non potest habere rationem totius

26

Item maior pars est creata et dependens ergo deus est dependens consequens est falsum igitur et antecedens probatur tamen consequentia quoniam quia a maiori debet fieri denominatio et si fiat cum deus sit maior ergo etc

27

Item 4o sequeretur quod creatura esset ab aeterno patet nam christus fuit ab aeterno ymmo et quod haec multitudo quae est christus et etiam anima christi quod haereticum est dicere ergo haec positio tamquam pro nihilo reputabitur

Nonum: contra errorem quod natura assumpta est realiter deus et sic deus factus est homo

28

11mus error sive modus est quod natura assumpta realiter est deus sed haec via defficit quia per intrinsecam actuationem suppositibilem debet creaturae communicari et per informantionem cuius contrarium facit deductum 2o defficit quia dato quod humanitas christi esset deus non salvat unitatem humanitatis ad personam assumentem et sic non dicit aliquid

Decimum: contra errorem quod in christo sunt duae sumpta et unita persona

29

ultima et duodecima via sive modus erroris quod in christo sunt realiter duo supposita et unica persona unde ymaginatur quod humanitas assumpta fuit distincta a divino supposito

30

2o ymaginatur quod sit de dignitate ipsius personae habere suppremam dignitatem modo natura divina dignior est humana ergo

31

Sed ista valde defficit et incidit in errorem nestarianum quae habet concedere quod homo non est realiter deus

32

Item dicitur ulterius et ultimo quod in unione ypostatica idem est formaliter in homine persona et ypostasis / quia nihil aliud est quam eius subsistentia / ymmo persona est generale ad omnem subsistentiam et sic in divinis ponuntur tria supposita quare opportebit dicere quod homo fuisset natus de virgine et non deus et sic patet de viis circa materiam incarnationis

Conclusiones

33

Secuntur distinctiones consequentia primae est quod christianus non habet ambigere de futura resurrectione patet per cimbolum anastasii ubi dicit "Ad cuius adventum" ho etc unde notandum est quod omnes resurgent in aetate christi quam habuit quando passus est Sed restat difficultas de suffocatis in ventre et devorater alumpe et caeteris animabus / Respondetur breviter quod si anima fuerit in ipsis infusa resurgent sicut et alii

34

Alia distinctio christus cuius conclusio quod christus erit iudex et angeli aderunt

35

Consequenter dicit quod peccata malorum videbuntur

36

De electis autem dubitatur utrum peccata quae fecerint videbuntur / dicitur quod potest esse quod sic et quod non erit ad sui confusionem sed potius confessi fuerint ad sui laudationem

37

Alia conclusio beati recipientur in paradiso iuxta sui meriti rationem vel quantitatem

38

Alia mali cruciabuntur nedum in corpore sed in anima et corpore simul / et mediante caliditate causabitur dolor et displicentia quae erit eiu poenalissima quare etc

PrevBack to TopNext