Table of Contents
Commentaria super libros quinque decretalium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 7 : De translatione episcopi
Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii
Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 12 : De scrutinio in ordine faciendo
Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui
Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 15 : De sacra unctione
Titulus 16 : De sacramentis non iterandis
Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non
Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione
Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non
Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non
Titulus 22 : De clericis peregrinis
Titulus 23 : De officio archidiaconi
Titulus 24 : De officio archipresbyteri
Titulus 25 : De officio primicerii
Titulus 26 : De officio sacristae
Titulus 27 : De officio custodis
Titulus 28 : De officio vicarii
Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 30 : De officio legati
Titulus 31 : De officio judicis ordinarii
Titulus 32 : De officio judicis
Titulus 33 : De majoritate et obedientia
Titulus 34 : De treuga et pace
Titulus 36 : De transactionibus
Titulus 38 : De procuratoribus
Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 41 : De in integrum restitutione
Titulus 42 : De alienatione judicii mutandi causa facta
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De libelli oblatione
Titulus 4 : De mutuis petitionibus
Titulus 5 : De litis contestatione
Titulus 7 : De juramento calumniae
Titulus 10 : De ordine cognitionum
Titulus 11 : De plus petitionibus
Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis
Titulus 13 : De restitutione spoliatorum
Titulus 14 : De dolo et contumacia
Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum
Titulus 20 : De testibus et attestationibus
Titulus 21 : De testibus cogendis vel non
Titulus 22 : De fide instrumentorum
Titulus 23 : De praesumptionibus
Titulus 26 : De praescriptionibus
Titulus 27 : Sententia et re iudicata
Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus
Titulus 29 : De clericis peregrinantibus
Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum
Titulus 3 : De clericis conjugatis
Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 7 : De institutionibus
Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli
Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli
Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur
Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non
Titulus 17 : De emptione et venditione
Titulus 18 : De locato et conducto
Titulus 19 : De rerum permutatione
Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus
Titulus 22 : De fidejussoribus
Titulus 25 : De peculio clericorum
Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 27 : De successionibus ab intestato
Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis
Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 32 : De conversione conjugatorum
Titulus 33 : De conversione infidelium
Titulus 34 : De voto et voti redemptione
Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium
Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae
Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum
Titulus 38 : De jure patronatus
Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis
Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu
Titulus 43 : De presbytero non baptizato
Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum
Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.
Titulus 46 : De observatione jejuniorum
Titulus 47 : De purificatione post partum
Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis
Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium
Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De clandestina desponsatione
Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus
Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt
Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium
Titulus 8 : De conjugio leprosorum
Titulus 9 : De conjugio servorum
Titulus 10 : De natis ex libero ventre
Titulus 11 : De cognatione spirituali
Titulus 12 : De cognatione legali
Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae
Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate
Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi
Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae
Titulus 17 : Qui filii sint legitimi
Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari
Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda
Titulus 21 : De secundis nuptiis
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 2 : De calumniatoribus
Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur
Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant
Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi
Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis
Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis
Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma
Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt
Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis
Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali
Titulus 14 : De clericis pugnantibus in duello
Titulus 16 : De adulteriis et stupro
Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum
Titulus 22 : De collusione detegenda
Titulus 23 : De delictis puerorum
Titulus 24 : De clerico venatore
Titulus 25 : De clerico venatore
Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante
Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant
Titulus 29 : De clerico per saltum promoto
Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit
Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 32 : De novi operis nunciatione
Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum
Titulus 34 : De purgatione canonica
Titulus 35 : De purgatione vulgari
Titulus 36 : De iniuriis et damno dato
Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 39 : De sententia excommunicationis
Titulus 3
Titulus 3
Clandestinum matrimonium dicitur, quod non potest probari per testes. infr. c. 1. & 2. Item quod non fit cum solennitate. inf. e. c. 3. 30. q. 5. aliter quae licet non debeant fieri, tamem facta tenent. 30. q. 5. nostrates.
Caput 3
CAPVT III. 2 cur fuerit statutum, quod siat publitatio falennis in ecclesia, cum quis vult contrahere matrimonium cum aliqua, & in quibus ecclesus fieri debeat. in nu. 2. 3. 4. 5. & 6. 4 Bigamiaan & quando excusat, & liberi inde nati amn sint legitimu Et nu. 5.
CVM INHIBITIO. ( Inecclesijs) non in vna tantum, sed in omnibus ecclesijs illius leci, vbi habitat, vel sal tem in pluribus. Proponantur) cum periculosum sit illicita matrimonia contrahere, & propter peccatum, & propter illegitimitatem filiorum, dignum est quod haec solennis publicatio in ecclesia fiat. Ad idem. inf. qui mat. ac. pos. cum in tua. nam circa maiora, maius periculum vertitur. 42. di. quiescamus. & hoc eadem ratione potest dici, quod haec publicatio debet fieri in ecclesijs, vbi antiqua habitatio est parentum vtriusque, illi enim sunt, qui melius norunt consanguineos suos. sup. de test. c. licet ex quadam. inf. quimat. accu. pos. videtur. Item quaerendum est de confanguinitate, vbi melius veritas sciri potest. sup. de elec. scriptum. inf. de pur. c. cum P. 2 Item derisio esset dicere, quod publicatio haec alibi fieret, si enim Scotus vel Ibernicus vult contrahere Bononiae cum aliqua, siue Scota siue Lombarda, quis erit, qui de eorum consanguinitate sciat testificari, cumnec terram nouerit, & si alibi esset eorum antiqua habitatio alibi moderna vtrobique fieri deberet, nam in primo loco, quia melius sciunt gradus consanguinitatis. In secundo, quia melius sciunt, si cum alio contraxisset. Tame dicunt quidam & non male, quia licet bonum sit vtrobique nunciare, tamen si solummodo fiat, vbi est eorumantiqua habitatio, sufficit ad hoc, vt filii eorumnon iudicentur illegitimi, quia haec constitutio non iudicat illegitimos propter cessationem denunciationis, nisi illos, qui in casu prohibito sunt coniuncti, tamen quidam credunt idem, & si aliud impedimentumadsit. infr. qui fil. sint legi. ex tenore. nam ibi dicitur, quod ad hoc vt filii sint legitimi, oportet quod matrimonium contractum post aliud matrimonium sit contractum in facie ecclesiae & ignorante altero comuiugum, sed vbi non fit publicatio secundum tenorem huius decr. non fit in facie ecclesiae, ergo nec filii sunt legitimi. Alii dicunt quod in facie ecclesiae fit, si fit publice etiam sine solemnitate huius decr. & ideo sufficit, quod tantum publice contrahatur, & erunt filii legitimi, dummodo sit alterius ignorantia.
Sed quid si vbi est eorum antiqua habitatio, non habeat consanguineos, sed alibi & in pluribus locis, nunquid vbiquue erit necesse fieri publicationem R espon. non, non enim oportet circa hoc nimis subtilixaare propter periculum illegitimitatis filiorum, licet ab initio multum sit diligentia adhibenda, sed ex post facto ppter causam praedictam quantum potest debet negligentia tolerari, vel potius excusari.
4 Sed quid si publiee contraxit, & tenuit aliam.ilicet primam pro vxore, nunquid haec publicatio facta in ecclesijs sufficit, vt sine peccato coniungatur sibi alia. scil. secunda, an debet querere sententiam diuortij, & etiam iustitiam sententiae. i. quod iuste separatus sit a prima. Respon. quod haec mulier quae sciuit prius matrimonium,non excusatur am peccato, nec eius fi¬ lii erunt legitimi, si posteaappareat legitimum primum matrimonsum, & nunquam per ecclesiam separatum, debuit enim quaerere sententiam diuortij, negligene enim fuit, & ideo non debet excusari, quin sciuerit impedimentum. Debuit enim diligentius inquirere, quam per solam publicatsonem. arg. sup. vt lit. non cont. quoniam. sup. despon. in praesentia. 35. q. 1. cum per bellicam. quo ad alia impedimenta praeter consanguinitatem modicum operatur, nisi quia facit aliquando praesumi, quia si crederet aliquod impedimentum esse suo matrimonio, non fecisset suum matrimonium per ecclesias publicari, sed hanc praesumptionem tollit, si publice credebatur, vel sciebatur, quod cum alio contraxisset. ff. de iur. & fa. igno. regularia. Discat igitur cautius negotiari. C. de fur. in ciuilem.
Et haec vera sunt, si erant personae notae sibi adinuicem, nam si esset vnus de vna prouincia, & alius de alia, ibi facilius praesumeretur probabilis ignorantia. Si autem nihil sciret de priorimatrimonio, licet publice contraxisset, nec ipsa esset in peccato, nec filii illegitimi, quia ab impedimento excusat eos contractum matrimonium publice, & ignorantia quae ambo interuenire oportet, vt excusetur, vt expresse colligitur. inf. in praeall. decr. qui fi. sint leg. ex tenore. Item & si sententia lata sit, dummodo non sit appellatum sufficit ad excusationem matrimonii & legitimationis filiorum, quamuis possit postea ipsa sententia retractari, & etiam retractetur. sup. de senten. & re iud. tenor. qusa probabilem causam habent erroris, imo videtur etiam, quod si sciuerunt matrimonium primum, & ignorante altero contrahant secundum quod credebant primum matrimonsum separatum probabiliter, quod sine peccato sunt, & filii sunt legitimi, etiam si nulla fiat publicatio in ecclesijs. sup. de spon. cum in apostolica. Sed hoc non credo, nam ex quo mulier sciuit virum habere aliam vxorem, non debet cum eo contrahere, vel ei credere super separatione primi matrimonqum, nisi per veritatem hoc sciat. ar. sup. de spon. in praesentia. Nec contradicit decr. cum in apostolica, qusa licet ignorantia illa excuset, vt postea possit cum ea contrahere, non obstante quod de ea ducenda fidem dedit prima viuente, non tamen filios defendit ab illegitimitate. (Probabilis) no. propter probabilem eomuecturam interdici matrimonia. sup. de spon. cum intua. (Interdicat) per ipsos presby. teros, alii dicunt per solos ordinarios. (Si ambo) secus sialter. inf. qui fil. sint legl. ex tenore.