Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentaria super libros quinque decretalium

Prooemium

Liber 1

Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica

Titulus 2 : De constitutionibus

Titulus 3 : De rescriptis

Titulus 4 : De consuetudine

Titulus 5 : De postulatione praelatorum

Titulus 6 : De electione et electi potestate

Titulus 7 : De translatione episcopi

Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii

Titulus 9 : De renunciatione

Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum

Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum

Titulus 12 : De scrutinio in ordine faciendo

Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui

Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum

Titulus 15 : De sacra unctione

Titulus 16 : De sacramentis non iterandis

Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non

Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione

Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non

Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non

Titulus 21 : De bigamis

Titulus 22 : De clericis peregrinis

Titulus 23 : De officio archidiaconi

Titulus 24 : De officio archipresbyteri

Titulus 25 : De officio primicerii

Titulus 26 : De officio sacristae

Titulus 27 : De officio custodis

Titulus 28 : De officio vicarii

Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati

Titulus 30 : De officio legati

Titulus 31 : De officio judicis ordinarii

Titulus 32 : De officio judicis

Titulus 33 : De majoritate et obedientia

Titulus 34 : De treuga et pace

Titulus 35 : De pactis

Titulus 36 : De transactionibus

Titulus 37 : De postulando

Titulus 38 : De procuratoribus

Titulus 39 : De syndico

Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt

Titulus 41 : De in integrum restitutione

Titulus 42 : De alienatione judicii mutandi causa facta

Titulus 43 : De arbitris

Liber 2

Titulus 1 : De judiciis

Titulus 2 : De foro competenti

Titulus 3 : De libelli oblatione

Titulus 4 : De mutuis petitionibus

Titulus 5 : De litis contestatione

Titulus 6 : Ut lite non contestata non procedatur ad testium receptionem vel ad sententiam diffinitivam

Titulus 7 : De juramento calumniae

Titulus 8 : De dilationibus

Titulus 9 : De feriis

Titulus 10 : De ordine cognitionum

Titulus 11 : De plus petitionibus

Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis

Titulus 13 : De restitutione spoliatorum

Titulus 14 : De dolo et contumacia

Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae

Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur

Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum

Titulus 18 : De confessis

Titulus 19 : De probationibus

Titulus 20 : De testibus et attestationibus

Titulus 21 : De testibus cogendis vel non

Titulus 22 : De fide instrumentorum

Titulus 23 : De praesumptionibus

Titulus 24 : De jurejurando

Titulus 25 : De exceptionibus

Titulus 26 : De praescriptionibus

Titulus 27 : Sententia et re iudicata

Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus

Titulus 29 : De clericis peregrinantibus

Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili

Liber 3

Titulus 1 : De vita et honestate clericorum

Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum

Titulus 3 : De clericis conjugatis

Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda

Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus

Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato

Titulus 7 : De institutionibus

Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis

Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur

Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli

Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli

Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur

Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non

Titulus 14 : De precariis

Titulus 15 : De commodato

Titulus 16 : De deposito

Titulus 17 : De emptione et venditione

Titulus 18 : De locato et conducto

Titulus 19 : De rerum permutatione

Titulus 20 : De feudis

Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus

Titulus 22 : De fidejussoribus

Titulus 23 : De solutionibus

Titulus 24 : De donationibus

Titulus 25 : De peculio clericorum

Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus

Titulus 27 : De successionibus ab intestato

Titulus 28 : De sepulturis

Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis

Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus

Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem

Titulus 32 : De conversione conjugatorum

Titulus 33 : De conversione infidelium

Titulus 34 : De voto et voti redemptione

Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium

Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae

Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum

Titulus 38 : De jure patronatus

Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus

Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris

Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis

Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu

Titulus 43 : De presbytero non baptizato

Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum

Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.

Titulus 46 : De observatione jejuniorum

Titulus 47 : De purificatione post partum

Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis

Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium

Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant

Liber 4

Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis

Titulus 2 : De desponsatione impuberum

Titulus 3 : De clandestina desponsatione

Titulus 4 : De sponsa duorum

Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus

Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt

Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium

Titulus 8 : De conjugio leprosorum

Titulus 9 : De conjugio servorum

Titulus 10 : De natis ex libero ventre

Titulus 11 : De cognatione spirituali

Titulus 12 : De cognatione legali

Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae

Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate

Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi

Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae

Titulus 17 : Qui filii sint legitimi

Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari

Titulus 19 : De divortiis

Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda

Titulus 21 : De secundis nuptiis

Liber 5

Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus

Titulus 2 : De calumniatoribus

Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur

Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant

Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi

Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis

Titulus 7 : De haereticis

Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis

Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma

Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt

Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis

Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali

Titulus 13 : De torneamentis

Titulus 14 : De clericis pugnantibus in duello

Titulus 15 : De sagittariis

Titulus 16 : De adulteriis et stupro

Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum

Titulus 18 : De furtis

Titulus 19 : De usuris

Titulus 20 : De crimine falsi

Titulus 21 : De sortilegiis

Titulus 22 : De collusione detegenda

Titulus 23 : De delictis puerorum

Titulus 24 : De clerico venatore

Titulus 25 : De clerico venatore

Titulus 26 : De maledicis

Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante

Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant

Titulus 29 : De clerico per saltum promoto

Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit

Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum

Titulus 32 : De novi operis nunciatione

Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum

Titulus 34 : De purgatione canonica

Titulus 35 : De purgatione vulgari

Titulus 36 : De iniuriis et damno dato

Titulus 37 : De poenis

Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus

Titulus 39 : De sententia excommunicationis

Titulus 40 : De verborum significatione

Titulus 41 : De regulis juris

Titulus 19

Titulus 19

TITVLVS XIX.

DE OELIGATIS AD RAT IOCINIA ORDInandis, vel non.

1 Obligatus etiam cum iuramento alicui ad seruiendum, an possie ingredi religionem. PLIGATIS. Pone aliquem obligatum etiam iuramento alicui curiae, vel alii ad sera uiendum, vel in propria perona, vel ad scribendum librum, vel ad regimen ciuitatis, nunquid poterit ingredi religionem? Respon. si nulla fraude ducitur, scilicet, vt fugiat laborem, vel expensas, sed sola charitate Dei secure ingrediatur, quia qui lege Dei, etc. 19. quaestio. 2. duae. inf. de re. & transeun. licet. tamen de bonis eius, quae habet, vel etiam quae obuenient post ingressum monasterii satisfiet illis, quibus obligatus erat. 19. q. vl. si qua. C. de epis. & cle. Deo nobis. §. 1. vel etiam si scribere scit, vel aliquod opus facere, quod possit exercere sal¬ ua regula, & officio non neglecto, de illo satisfaciet. ar. 91. di. clericis. primo tamen deducet expensas, ne sit monasterio onerosus. arg. 16. q. 6. de lapsis. sed illud loquitur de missis in monasterium ad agendam poenitentiam, in alijs autem dicunt non deducendas expensas, quia qui altari seruit, etc. 21. q. 2. ad ratiocinia(. Debitores ) ex causa mutui, vel alia huiusmodi promoueri possunt. ff. de mu. & ho. reos. item curiales, qui sena exercent, vt tabelliones in ciuilibus causis. 60. dist. Osius.

Caput 1

CAPVT I. 1 Laici existetes generales administratores fferi non debent clerici, nisi prius reddiderinn rationem suae administrationis. 2 Laicus si in canonicum assumi debet: debet befelripresertim ari retioeinis obligatus fuait. 3 As genera personarum non debeamt promaueri. 4 Clerici non possunt publita vectigalia conducere. clerician posit esse procuratores & talia officia exercere.

MAGNVS EPISCOPVS. (Dixit) id est, quaesiuit ( Procuratores, actores, executores, seu curatores) generalis am procurator, quam ac. exe. & cur. Pupillorum) contra administratores pupillorum, & maiorum absentium si eligantur, vel postulantur in clericos, quilibet de ecclesia excipiens contra eos admittitur, sed si essent administratores maiorum praesentium, non admitterentur, alii contra eos praeter ipsos, quorum administratores fuerunt, nec ipsi intra tempus statutum. sup. de elect. statuimus.

Ordinari) haec decreta. dicit, quod laici qui sunt generales administratores, non debent fieri clerici, nisi prius reddiderint rationem suae administrationis, sed hoc non dicit, quod clerici qui gerunt generales administrationes etiam laicorum prohibeantur eligi ad dignitates. Et est ratio diuersitatis, quia in primo casu illi, quorum negotia gerunt grauantur, quia sui administratores forum mutant, in secundo autem casu non mutant, sed contra. 21. quaestio. 2. c. 1. & 2. vbi dicitur, quod clerici non debent tales administrationes suscipere, & si acciperent aut dimittant, aut deponantur, sed certe si recte inspicias, non contradicunt, quia ibi non prohibetur quin possint eligi, dum tolerantur. (Dixit) id est, respondit (honore) praedictorum officiorum.

2 (Postulati) not. quod laicus si debet assumi in canonicum, debet postulari, & maxime qui fuit ratiocinijs obligatus, & dicimus eum postulandum a iudice sub quo debet reddere ratiocinia. C. de epis. officiales. vocatis his quorum negotia acta sunt, & quod laedi possunt tali concessione. ff. de adop. Nam dicimus etiam solum consensum ad liberationem illius sufficere, cui obligatus est. 54. dist. si quis quicunque.

(Munerari) obligati ratiocinijs non ecclesiasticae, sed secularis personae, vel quia sint, & perseuerent procuratores generales, vel domorum, vel actores causarum, vel executores negotiorum, seu curatores pupillorum, & multo fortius aliorum, alii etiam officiales generales non debent promoueri, vt hic, imo si promoti fuerint, aut dimittent officium, aut remouebuntur. 21. quaestio. 3. c. 1. & 2. inf. ne cler. vel mona. c. 1. & no. quod non nominat tutores, nam si tutelam, vel curam egerit, vel quae necessaria sunt a legibus imposita aliquis gerat, non credo quod impediatur eius promotio, cum etiam promotus possit eam suscipere. 86. dist. peruenit. sed & aliarum personarum miserabilium procurationes & administrationes susceperint, tamem authoritate episcopi eius promotio non impeditur, quod etiam promotus suscipit. S6. dist. peruenit. similiter & ecclesiarum. 80. dist. iudicatum. 17. q. 6. noua.

Et sunt haec vera eo in officio permanente, si autem deposuit administrationem, adhuc tamen obligatus est ex ea, & siquidem sunt publica ratiocinia, non debet promoueri ante ea reddita, imo reuocari debet si promoueatur. C. de epis. offi. 31. distin. praeterea. Si vero sunt priuata ratiocinia, si in ipsa promotione mouetur sibi quaestio, aut primo mota est. distinguo, aut conuenitur de dolo & perfidia, aut de culpa. Si conuenitur de dolo, & perfidia ante finitam litem, promoueri non debet. arg. 81. dist. tantis. 23. dist. illud. & sic etiam potest intelligi hoc. c. si de culpa tantum conuenitur, promoueri indistincte potest: si autem non sit conuentus eodem modo promoueri potest, nisi infamia sit eum de dolo teneri, tunc enim ex officio iudicis inquiret. 6. q. 1. infamis. Alii non distinguunt inter publica ratiocinia, & priuata. Nec an conueniatur de dolo, an de culpa, cum haec distinctio nullo iure nita¬ tur, imo omnia iura in contrarium sonant, scilicet, quod pro quibuscunque ratiocinijs siue publicis siue priuatis astringatur, promoueri non potest, nisi prius ratiocinia sint reddita, vt hic, quod autem dixi non possunt esse procuratores causarum, scilicet, vel actionum intelligo coram iudice seculari, nisi pro ecclesia, vel miserabilibus personis & consanguineis, & his quorum negotia de iure gerit. ff. de postu. l. 1. §. 1. & l. seq. & idem videtur dicendum in procuratore, quod in aduocato not. inf. de postul. c. 1. coram ecclesiastico enim possunt, & pro laicis. ar. eius quod dicitur de aduocato a contrario sensu. inf. de postul. c. 1. 2. & 3.

Item clerici non possunt esse conductores. 21. q. 3. c. 2. & intelligo publicorum vectigalium, vel vbi conducant vilius vt locent carius, quod non licet. C. loca. milites. alias vnam possessionem pro opere manuum suarum licitum est conducere miserabilibus personis, & consanguineis, quorum negotia de iure geruntur. Authem. de sanct. epis. §. si autem. 91. dist. clericus victum.

Sed non credo quod possit conducere villarum reditus, sed solummodo quod pro suis manibus operetur. aliter autem cadit in vitium quaestus cupiditatis. inf. ne cle. c. 1. Arg. contra ne praela. vic. su. c. vlt. sed loquitur de ecclesia, a qua non est prohibitum conducere. Vel dic, quod vbicumque inuenitur, quod clerici non possunt esse procuratores, vel haec officia exercere, intelligendum est generaliter, nam vnum negotium clericorum vel laicorum, procurare, vel administrare non prohibentur.

PrevBack to TopNext

On this page

Titulus 19

Caput 1