Titulus 21

CAPVT I. VT PIGAMI POENITENTES.

CAPVT II. 2 An liceat episcopo, vel Papae difpensare cum bigame 2 Quo casu Papa dispensat contra apossoluiri. Papa potest interpretari: & etiam addere er angelio: & est in admininistratione maior Paulo.

SVPER EO. (Quod. e. fili) hic habes art. quod hoc ipso, quod aliquis episcopus promouerit aliquem, cum quo dispensare potest, dispensare intelligitur. & not. sup. de fil. presbyt. veniens. sed tu dic quod hic apparebat quod valebat dispensare episcopus.

Dispensare) not. quod non licet dispensare cum bigamo, quod fateor in episcopo, Papa autem potest vsque ad subdiac. 34. distinct. lector. si autem promoueatur characterem recipit. Quidam tamen dicunt, quod characterem non recipiunt. Sed contra videtur, quod nec etiam Papae liceat, quia est contra apostolum. 25. q. 1. sunt quidam.

2 Sed dicendum est a, quod non dispensat Papa contra apostolum in his, quae pertinent ad articulos fidei, & forte in his, quae pertinent ad generalem statum ecclesiae, sed in alijs dispensat, quia licet apostolus dicat: Vouete & reddite domino iuramem ta vestra, tamen in iuramento seu voto dispensat. 15. q. 6. iuratos. inf. de vo. per totum. quamuis posset dici, quod non videtur disspensare in voto, quod in melius commutat. inf. de iureiur. peruenit.

Item interpretari & addere potest euam, gelio, vt colligitur inf. de testi. in omni. 2. q. 4. praesul. Item maior est Papa quam Pau¬i lus in administratione.

CAPVT III.

DE PIGAMIS Quidam laici mortuis vxoribus suis prob moti fuerunt in sacerdotes, qui postmodum contrahebant cum alijs de facto, quidam sacerdotes, qui nunquam habuerunt vxores cum viduis contraxerunt.

CAPVT IIII. 1 ppin io nonnun quam praeiudicat cberitati2 Veluntas non cxitus spectatur in malesiciit.

SVPER A NOEIS. & infra, (uris) sic. ff. de his qui notat. infr. quid ergo. §. 2. quanmdoque attenditur magis affectus, quam effectus, vel quam factum ipsum. de poe. distin. 1. §. hoc autem. inf. de cler. non resi. relatum. infr. de conces. praebend. & ecc. non va. literas. ff. de condi. institut. mulier. §. 1. inf. de spon. iuuenis. (Iuris) vnde exigit quod de iure valeat matrimonium. (Destinatio) . i. tantum quaere an animo habendi eam pre vxore accepit. (Duas) C. de adulter. eum qui.

(Partim) quia vnam tantum potest habere de iure, aliam de facto. (In canone) 28. dist. presbyterorum. nam presbyter de iure nullam habere potest, alias cum nulla contrahere potest, necesse est ergo quod de facto intelligatur.

Reputandi, hic habes, quod opinio praeiudicat veritati. inf. de spon. iuuenis. 3. quaestio. 7. tria. ff. de offic. praeto. Barbarius. C. de testam. l. 1. 22. q. 2. homines. ff. ad mace. l. 3. contra. inf. quae fil. sint legi. per tuas 7. dist. veritate. §1. dist. quicunque. & C. plus va. quod agi. l. 1. 2. & 3.

Et est verum, quod veritas praeualet opinioni. contraria casualia sunt, & praefertur enim opinio in fauorem contrahentium & odium decipientium. ff. ad maced. l. 3. Vel in fauorem prolis & testamentorum. inf. qui fil. sint legi. cum inter. C. de testa. l. 1. vel aliqua communis opinie praefertur veritati. ff. de offi. praeto. Barbarius. ( Reputandus) quod fatemur hic, cum propter intentionem, quo ad dispensationem bigamus dicitur. (Quaestione) quaestio talis fuit, an episcopus possit dispensare cum aliquo in sacris ordinibus constituto, qui ante sacros ordines aliquam habuit vxorem, & post sacros ordines aliquam sibi copulauit pro vxore. Et erat causa dubitationis, quia secundum matrimonium non tenebat, & ideo non videbatur bigamus repu2tandus. (Clericis) in maleficijs spectatur voluntas, non exitus. 48. dist. c. vlti. ff. ad le. cor. de sica. diuus. C. eo. seruo. ( Clericis ) idem dicerem in monacho. 27. quaest. 1. quodcunque idem in eo qui duas vxores habuit de facto. (Clericis) in sacris ordinibus constitutis.

CAPVT v. 1 Quid signisicat illad panli, oportet epistopam sse vnius vxoris. 2 Matrimonium inter duos significat vnam ecclesiam vni viro Cbristo subditam. 8 Quare exigitur maior castitas in vxore quam in viro.

SEPITVM. (Pastoralis officij) & infr. coniugio confirmato. (Vnus) id est, idem voens, vel, id est, eum amans. Iuxta quod) id est, ad ostendendum, quod carnalis copula est sacramentum incarnationis Christi, & quod tantum inter duos coniuges est sacramentum illud quod in matrimonio signatur, id est, vna ecclesia vni viro Christo subdita, non est autem sacramentum hic, vbi alter coniugum carnem suam in plures diuisit. (Protoplastus,) id est, Adam primo plasmatus. (Sacramentum) sed nonne, & qui nullam habuit hic signare non potest: ergo nec promoueri. Respondeo, non requiri sacramentum, sed prohiberi defectum, qui defectus non est in eo qui non contraxit cum ea, authoritas oportet episcopum esse vnius vxoris, exponitur negatiue, id est, non plurium, hoc autem est sacramentum, episcopus enim vnius vxoris, vir significat ecclesiamex omnibus gentibus collectam vni viro Christo subditam. 26. distinct. c. acutius. qui autem plures vxores habuit, vel qui maritus est viduae, hoc significare non potest.

Sed quaeres quomodo ex hac authoritate sumitur hoc sacramentum: Respondeo, ex eo quod in singulari numero posuit os caro carne vxori, & ex verbo vltimo: erunt duo in carne vna, quasi non diuident carnes suas in plures. (Sacramenti) illius, scilicet, quia matrimonium inter duos tantum signat vnam ecclesiam vni viro Christo subditam, in secundo autem coniugio non est hoc sacramentum, nec esse potest: imo potius posset significare plures ecclesias vni viro subditas, ministerium autem incarnationis bene potest signare in secundo matrimonio. (Promoueri) 33. dist. maritum. & c. si quis.

Carnem) sed quare magis exigitur in vxore quam in viro: nam maritus corrupte promoueri non potest. 34. distinct. curandum praecipimus. sicut si vir: ille autem qui post vxorem habuit concubinam promoueri potest. 34. distinct. fraternitatis. Vgol. dicit, quod vir significat ecclesiam, quae saepe adulteratur exorbitando a fide, & ita non deest significatio sacramenti, licet vir adulteretur: vxor autem significat Christum, qui nunquam ecclesiam dimisit: ipse enim est fons viuus cui non communicat alienus.

Ego credo quod vir significat Christum qui sibi copulauit synagogam, & post ecclesiam, & ideo non nocet, si vir diuidit carnem suam in plures: vxor autem ecclesiam, quae semper virgo permansit saltem mente: vnde despondi enim vos vni viro. & cap. 27. quaestio. 1. nuptiarum. vnde si vxor in plures carnem suam diuidat deficit in ea sacramentum. (Ad sacerdot ium) 33. dist. Valentino.

CAPVT VI.

QVIA CIRCA MINIMA. & infr. (Habentes) non affectu matrimoniali. alias contra. sup. eod. nuper. Inno.

CAPVT VII. A NOPIS EVIT: ET mNrRA.