Table of Contents
Commentaria super libros quinque decretalium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 7 : De translatione episcopi
Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii
Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 12 : De scrutinio in ordine faciendo
Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui
Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 15 : De sacra unctione
Titulus 16 : De sacramentis non iterandis
Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non
Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione
Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non
Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non
Titulus 22 : De clericis peregrinis
Titulus 23 : De officio archidiaconi
Titulus 24 : De officio archipresbyteri
Titulus 25 : De officio primicerii
Titulus 26 : De officio sacristae
Titulus 27 : De officio custodis
Titulus 28 : De officio vicarii
Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 30 : De officio legati
Titulus 31 : De officio judicis ordinarii
Titulus 32 : De officio judicis
Titulus 33 : De majoritate et obedientia
Titulus 34 : De treuga et pace
Titulus 36 : De transactionibus
Titulus 38 : De procuratoribus
Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 41 : De in integrum restitutione
Titulus 42 : De alienatione judicii mutandi causa facta
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De libelli oblatione
Titulus 4 : De mutuis petitionibus
Titulus 5 : De litis contestatione
Titulus 7 : De juramento calumniae
Titulus 10 : De ordine cognitionum
Titulus 11 : De plus petitionibus
Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis
Titulus 13 : De restitutione spoliatorum
Titulus 14 : De dolo et contumacia
Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum
Titulus 20 : De testibus et attestationibus
Titulus 21 : De testibus cogendis vel non
Titulus 22 : De fide instrumentorum
Titulus 23 : De praesumptionibus
Titulus 26 : De praescriptionibus
Titulus 27 : Sententia et re iudicata
Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus
Titulus 29 : De clericis peregrinantibus
Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum
Titulus 3 : De clericis conjugatis
Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 7 : De institutionibus
Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli
Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli
Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur
Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non
Titulus 17 : De emptione et venditione
Titulus 18 : De locato et conducto
Titulus 19 : De rerum permutatione
Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus
Titulus 22 : De fidejussoribus
Titulus 25 : De peculio clericorum
Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 27 : De successionibus ab intestato
Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis
Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 32 : De conversione conjugatorum
Titulus 33 : De conversione infidelium
Titulus 34 : De voto et voti redemptione
Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium
Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae
Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum
Titulus 38 : De jure patronatus
Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis
Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu
Titulus 43 : De presbytero non baptizato
Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum
Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.
Titulus 46 : De observatione jejuniorum
Titulus 47 : De purificatione post partum
Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis
Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium
Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De clandestina desponsatione
Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus
Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt
Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium
Titulus 8 : De conjugio leprosorum
Titulus 9 : De conjugio servorum
Titulus 10 : De natis ex libero ventre
Titulus 11 : De cognatione spirituali
Titulus 12 : De cognatione legali
Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae
Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate
Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi
Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae
Titulus 17 : Qui filii sint legitimi
Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari
Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda
Titulus 21 : De secundis nuptiis
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 2 : De calumniatoribus
Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur
Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant
Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi
Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis
Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis
Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma
Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt
Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis
Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali
Titulus 14 : De clericis pugnantibus in duello
Titulus 16 : De adulteriis et stupro
Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum
Titulus 22 : De collusione detegenda
Titulus 23 : De delictis puerorum
Titulus 24 : De clerico venatore
Titulus 25 : De clerico venatore
Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante
Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant
Titulus 29 : De clerico per saltum promoto
Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit
Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 32 : De novi operis nunciatione
Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum
Titulus 34 : De purgatione canonica
Titulus 35 : De purgatione vulgari
Titulus 36 : De iniuriis et damno dato
Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 39 : De sententia excommunicationis
Titulus 4
Titulus 4
Caput 1
CAPVT I 1 In criminalibus an & quando babet locnm reconuentie 2 Non potest in una & cadem re simul ciuiliter & criminaliter agi. 3 Contra agcutem possesorio agipotest & peti torioContraagentem criminaliter, non potest reconueniendo agi ciuiliter. 4 Coram delegatu, non autem arbitris fieri potest reconnentio. Reconueniri an & quando quus possit. Reconuentio locum non habet, vbi summarie est procedendum. cog. c. 1.
EX LITERIS. & inf. ( Proponunt) in modum actionis, si enim in modum exceptionis proponerent, tunc procederent: vt C. de excep. si quidem. & l. It. & l. exceptione. infr. de ordi.
1 Respondere) reconuentio non habet locum in criminalibus, quia non relatione criminis, sed purgatione desinit esse innocens. ff. de public. iudic. qui. 3. quaestio. 11. neganda. quamuis ex illis. ll. dici possit locum habere reconueneionem, cum ibi dicat, quod deponere debet inscriptionem. Item quia de maiori potest recusare, vel si suam prosequatur iniuriam, sed hoc satis verum est, quod simul ambae accusationes non procedunt, vt ibidem not. Item non habet locum reconuentio, vbicunque iudex sub quo fit conuentio de reconuentione iudicare non potest, vt si coram laico fiat reconuentio de spiritualibus, vel sub inferiori iudice de libertate. sup. de iud. quanto. C. de ord. in l. 1. inf. de ordi. cog. c. tuam.
Item cum generaliter dicat lex cuius in agenda etc. C. de sent. & in terloc. om. iud. l. cum Papinianus. in fin. 3. quaestio. 8. cuius non videtur iniquum, si conuentus ciuiliter, reaccusasset criminaliter, dummodo competens iudex sit, vel econuerso non, & idem ciuiliter potest conueniri & criminaliter, & potest contra alium agere, cum non inueniatur prohibitum super diuersis rebus, super eodem autem non potest simul & ciuiliter & criminaliter ag1. C. de vi pri. l. si quis aliquid. sed finita vna q. vel ciuili vel criminali, bene transibit ad aliam: vt in eadem. l. C. de inoffi. test. cum qui. insti. de excu. tut. §. qui autem. sed qui de vno crimine agens condemnatus est de calumnia, vlterius accusare non poterit, nec priorem accusatum, nec alium, quia infamis est. 3. quaestio. 4. nulli. & q. 9. c. 1. Item dicunt quidam, quod coeptam accusationem prosequi non potest, sed melius dicitur, quod possit prosequi, nam de qua re cognoscit, etc. ff. de iudi. de qua re. argumen. inf. de cal. c. 2. argumen. ad hoc quod etiam condemnatus, qui inscriptionem deposuit, & si condemnetur, potest prosequi accusationem. 3. q. 10. neganda. alii dicunt quod nunquam in praedictis admittitur reaccusatio.
Item contra agentem possessorio bene agitur petitorio, sed potest repelli per exceptionem spoliationis, & sic intelligitur. inf. de or. cog. super. contra agentem autem criminaliter, non potest reconueniendo agi ciuiliter, quod sic probatur, quia quod plus est etiam si aliquis prius mouisset actionem ciuilem, & conuentus contra actorem moueret criminalem, supersedendum esset ciuili, & tantum in criminali procedendum est. C. de or. iu. l. vlt. Quidam tamen dicunt illam legem loqui, quando criminalis accusatio simul contingebat propositam actionem, vt si quis petebat centum, & reus accusabat actorem de violentia facta in promissione illorum centum. Item hanc accusationem non videtur posse proponere, nisi ante litis contestationem in ciuili actione factam, nam lite contestata non videtur, quod iudex impediri debeat, quin diffiniat de re, de qua cognouit. ar. ff. de iud. de qua re coram iudice appellationis non habent locum reconuentio. ff. de iud. l. 2. §. legatum. ff. de eo qui app. in prouin. l. 1.
Delegatis) No. coram delegatis fieri reconuentionem, sed coram arbitris non. sup. de arbi. cum dilec. (Actione) sic fit litis contestatio. C. de lit. conte. l. 1. tit. prox. c. 1. (Responsione facta prius) nam qui prius, etc. ff. de iud. qui prior. inf. de or. cog. cum dilec. Incontinenti) . i. antequam ad alia procedatur, & debet protestari de reconuentios ne. ante hit. contestationem, vt quidam dicunt, & sic intelligo Authen. de excu. tut. §. sancimus. Alii dicunt idem. & si ante non fuerit protestatus, dummodo incontinenti post lit. contest. i. antequam terminus ad alia assignetur, reconueniatur. ar. ff. si cer. pe. l. lecta. Alii tamem dicunt, quod vsque ad sententiam etiam sine protestatione super principali. q. lata potest reconuenire, sed tunc non simul procedet vtraque lis, nam si aliter diceretur, sequeretur absurditas quia sub nullo iudice pendente lite, & ea conte. poterat conueniri actor, quod absurdum est. Item quod si de iniuria quae lite pendente contingit, vel alia actione cum recoueniat nunquid potest, & cera te vtiqe, quia quae de nouo emergunt, auxilio indigent. sup. de off. del. insinuante. inf. de iuras mento calumniae. caeterum. Item quae causa imo veris insania foret abstulisse huic reo iudices ordinarios actores, coram quibus reus actorem conuenire peterat, nisi alium illum, coram quo conuenitur subrogasset. Item in antiquo iure. C. de sent. interlo. om. iudi. l. cum Papinianus. dicitur indistincte, cuius in agendo quis sequitur. argument. eundem contra se habere non dedignetur, ita quod non facit mentionem de litis contestatione, si autem protestetur, nihil facit protestatio, nisi quia indubitanter est verum, quod post litis contestationem incontinenti possit reconueniri, & secundum praedicta patet, quod etiam vbi intentatur officium iudicis, locum habet reconuentio.
Quod intelligo, si principaliter intentetur, lecus si incidenter, quia tunc non habet locum reconuentio. argumen. sup. de offic. iudic. c. vltim. Item non habet locum reconuentio, vbicunque locum habet summaria cognitio, quod sic probatur, quia de iure vtraque lis simul tractanda est, sed cum in vna sit summaria cognitio habenda, in alia plena quaestio vtraque tractabitur. Item vna exigit accelerationem, alia non.
Sed oppones, leue est cuilibet facere, quod nullus possit conueniri, nisi sub iudice quem malit, cum sit leue impetrare literas ad aliquem delegatum, & facta citatione vlterius sub alio iudice non poterit conueniri, cum sub eodem iudice debeat fieri conuentio & reconuentio: vt sup. de rescrip. dispendia. Respon. sub alio iudice reconueniri non potest, nisi lata fuerit sententia, vel nisi fuerit appellatum, vel nisi faciat se absolui ab instantia iudicii: vt not. sup. de offic. deleg. consuluit. & sic contra hanc fraudem altero praedictorum modorum prouideri potest.