Titulus 36

CAPVT I. 1 Specialis transactio non obest alis preciebus. 2 Vbi petitio & transactio est generalis obstat ex ceptio in omnibus. Et quid iuris ctbi est generalis petitio, & pecialis transa clio. Transactio facit cessare auxilia, contra eum cum quo interuenit transactio. Statuta laicorum super ecclesijs valentquae si Papa allud in suis literis approbat.

SICVT GRAVE. Et inf. (De transact.) & transactio specialis non obest alijs speciebus. C. de transac. agc. transactio generalis restringitur ad ea, de quibus tractatum est. ff. e. qui contu. §. 1. generalis transactio non rescinditur praetextu nouae probationis. C. eo. sub praetextu specialis transactio in vno capitulo non impedit agi in alio. C. eo. l. pe. generalis transactio tenet de rigore iuris in omnibus. c. & parit excep. sed replicatione doli rescinditur. ff. de admi. tu. lucius. §. tutor. indefinita vel specialis in alijs non obest, nisi in his, de quibus actum est. C. de iud.

2 Sed melius dicitur vbi generalis est petitio, & generalis transactio obstat exceptio in omnibus. C. de pac. sub praetextu. ff. e. non est. nisi reus fraudulenter oecultauerit speciem, in qua deceptus est actor. ff. de pac. tres. vbi generalis est petitio & specialis transactio obstat exceptio, in ea specie tantum, idem est si specialis est petitio, vel generalis quantum ad verba transs actiomuies. C. e. si decret. & l. age. ff. e. cum aqui. & l. qui cum tu. §. vlt. C. ad vel. l. iubemus. si autem vtrunque speciale multo magis idem ff. de pac. si vnus. §. pacta. Decisionem) in his omnibus si superuenerit transactio, cessant hic auxilia contra eum cum quo interuenit transactio, & super eo, de quo transactum est, nisi dolo fecisset transactio nem. ff. de pact. tres fratres. contra alios enim non sunt irrita instrumenta.

Et intelligo haec vera vbi vtraque perfecta est compositio, alias vtetur instrumentis, quia fidem non ser. etc. (de pact.) cum proponas. Item hoc habet locum vbi non prohibetur transactio. ( Decisionem) id est, transactionem. ( Praescriptione) id est, quia praescripsisset. inf. de praescrip. per totum. (De lege) falcidia, qua instituto, vel haeredi siue ecclesiae, siue alii tribuit falcidiam in bonis testatoris. ff. ad l. fal. l. 1. in principio & in multis legibus idem. l. quae est. C. de dona. si quis. & in multis alijs. (Priuilegio) quia erat vxor habebat priuilegium in bonis mariti. C. qui po. in pign. ha. assiduis. vel fiscus in caeteros creditores, & ecclesia habet priuilegium, quod tantum certis modis admittitur ecclesiasticae rei alienatio. 10. q. 2. hoc ius. Cui transactioni) firmitatis, quo ad solennitatem. C. de testa. omnium. Imo & quo ad fubstantiam, nam & si ex certa scientia Papa aliquid approbet necdum quod confirmet, sed solummodo suo priuilegio inserat, quod de iure non valet, firmum erit sicut statutum laicorum a super ecclesijs valet, & pro confirmato habetur, si Papa illud in suis literis approbet. ar. ff. de pig. fideiussor. §. vltim. (authoritate) quae imposita fuit cum causae cognitione. infr. de confirm. vti. c. 1. & 2. alii contra. infr. de conces. praebend. & eccle. non va. est electionem.

CAPVT II. An sit licita transactio & permutatio in prot ritualibus, & ctide in numero 2. In transactione & compositione necessarius es consensis onniun illorum, ques res tangit. Successoribus an & quando possit praeindicare. Trani latio dolo facta an valeat, & an norat suecessoribus Episcopi vel AAbbates, an &quando possunt alienare res immobi les vel reditus.

STATVIMVS. ( Archiepiscepi) sine consensu autem eorum non est licitum inferioribus clericis alienare res mmobiles, vel reditus annuos. in Authen. de aliena. & emphy. in prin. 17. q. 4. in venditionibus.

Compositio) quidam dicunt, qued in spiritualibus potest interuenire compositio, sed transactio nunquam. inf. e. super eo. Nos dicimus licitam esse transactionem, & permutationem in spiritualibus, dummodo ex vtraque parte tatum spirituale, & nihil temporale interueniat, vt hic. & inf. e. decaetero. infr. de decimis ex multiplici. & c. suggestum. inf. de re permut. ad quaestiones. Et hoc idem dicimus in beneficijs, si petantur iure proprietatis, puta quia vna ecclesia petat ab alia praebendam, quam dicit ad suam collationem pertinere, sed si aliquis clericus petat beneficium, non est licita transactio, etiam si vtrinqe detur spirituale. inf. eo. constitutus, nisi secundum modum qui ponitur. inf. de praebem. nisi essent. Compositio autem interuenire potest. inf. eo. sup eo. talis, scilicet, quod ille clericus, qui ius non habet, vel habere creditur penitus renunciet iuri suo, sine aliqua datione, vel quod alius ius habens recipiatur in canonicum sine datione. inf. eo. super eo. siue autem interueniat compositio, siue prouisio in casu concesso, per quam clericus actor aliquid debeat habere in ecclesia, scilicet, reditum vel censum, non transscendit personam paciscentis. inf. eo. sup. & inf. veniens. & c. decaetero. inf. e. de prae ben. nisi essent. sin autem ex pactione ius aliquid tribuerent illi, qui petit beneficium in ecclesia, hoc non possunt etiam tempore vitae suae, id est, illorum qui eum recipiant in canonicum, vel aliud ius vel officium, quia ex pactione non possunt tribuere ius, cuius collationem non habent, nam in transactione voluntaria sicut in composit ione necessarius est consensus omnium illorum, quos res tangit. sup. de maiori. & obedi. ca. fin.

Praedicta autem sunt vera, nisi forte illi qui receperunt aliquem in canonicum ex compositione, haberent ius eligendi, nam tunc bene possunt successoribus praeiudicare, in censu autem vel reditu assignato cuilibet clerico, vel etiam in quacunque alia compositione, vel transactione inter ecclesias initas extra iudicium, maxime, ad hoc vt praeiudicetur successoribus, oportet supioris authoritatem interuenire, vt hic. & supr. de offi. vic. ad hoc. inf. eo. veniens. & c. super. eo. 12. q. 2. abbatibus. 17. q. vlt. in venditoribus. Item ad hoc, vt sine peccato teneat, oportet quod credat se iustam causam habere, alias sine peccato non tenebit. inf. de inst. c. 4. 1. q. 1. si quis neque imo secundum l. quantum ad dolosum actorem non tenet talis transactio. ff. de cond. inde. in sum. in prin. sed si ex parte rei interueniat calumnia, tenet transactio, sed datur actio de dolo, si dolo induxit actorem ad transigendum. C. de transac. l. sub praetextu, promissio autem de beneficio, cum se facultas obtulerit li cita est. inf. de conces. praeben. accedens.

2 Compositio) distributiue lege, vt qu subsunt episcopis eorum consensu vendant, vel componant, & qui subsunt archiepiscopis vendant eorum consensu, & est aliqua causae cognitio, & decretum necessarium in alienatione hac. 12. q. 2. abbatibus. & c. si qua. & c. se. abbates etiam cum consensu praelatorum suorum alienare debent. 17. q. 4. in venditionibus. episcopi autem si nolunt alienare, debent habere consensum sui capituli si habent capitulum, & si non habent sui presbyteri. 12. q. 2. placuit. & olim etiam necessaria erat authorit as toncilii prouincialis vel trium episcoporum, quo deputabantur episcopo ab archiepiscopo. 10. q. 2. casellas. sed si potest committere multofortius officio eius potest, & sufficit eius authoritas. arch. vel abbatum, vel aliorum minorum iudicum authoritas non sufficit in alienatione ecclesiarum suae iurisdi. cum capitula praedicta, scilicet, abbatibus & sequentibus, hoc enim episcopis concedere videantur: De abbatibus autem qui habent ecclesias ad se pertinentes, pleno iure ab aliquibus dicitur, quod possunt in eis praestare authoritatem archiepiscopi authoritate patriarcharum, vel Papae hoc faciet.

CAPVT III. CONTINGIT. (Et interdum habuerit) alias non valet transactio iur. inf. de re. eccle. nulli secus in iudicio. ff. quod cuiusque vniuersi. l. vltim. & no. sup. de rescri. edoceri. Habuerit) nota. quod licet Abbas, siue prior, siue capitulum possit agere de rebus com¬ muniter pertinentibus ad eum, & ad capitulum, sine eo non potest transigere caliquod) maxime, nam idem esset si seruatum non esset, vel si. 4. an. stetit, quod non petiit restitutionem in integrum vl. terius competere non poterit, sed ante legem competere bene poterat, si laesa esset ecclesia etiam si concessisset.

CAPVT IIII. 1 Autboritas principis siuc legum, ex nudo pacto dat actionem.

VENIENS AD APO. (Ex. colunt) per colonos ( necessaria) 1. q. 1. §. si ergo & sacramenta) praediales enim eossom decimae non ratione sacramentorum, sed territorii dantur. 16. q. 1. decimas. & c. si quis laicus. & ideo superficialis causa videtur ista, sed sufficiens causa erat, quia praedia erant in eius parochia sita. Sacerdotem) quia sine authoritate episcopi transigendi, extra iudicium potestatem non habet vltra tempus vitae suae, vel alicuius tribuere in ecclesia, ficut nec alienandi. 17. q. 4. in venditionibus. infr. de censi. significauit. inf. eodem, de caetero. & repete quae diximus, inf. eod. de caetero. (tertiam) tantum. q. diceret de alijs suis terris nihil soluant. Confirmatum) cum causae cognitione, & non in communi forma, quae nihil iuris addit & prorogatiuam de temporali in perpetu1am. haec certa sententia, scilicet, quia authoritas principis siue legis, ex nudo pacto dat actionem. ff. de pac. legitimum, & quae confirmatur datur. ff. de ver. sign. obuenire. etiam princeps duas res deducit in vnam naturam. C. communia de le. l. 3. §. 1. de conse. dist. 2. reuera. C. de rei vxo. ac l. 1. in princip. c. (confirmatum) 16. q. 1. c. vltim. Ipsos) nam monachi de parte sua, & agricolae de sua soluere decimas debent, & vbicunque inueniantur decimae corporales, vendicari possunt, inf. de deci. pasto. sed si abbas consueuit percipere decimas corporales, & aliquis non decimas corporales, sed ius percipiendi petat, cum hoc sit tantum apud abbatem, abbas tantum conueniatur. de hoc not. sup. de maiori. & obe. inter.

CAPVT V. Non felim a malo, sed etiam a peciemali elt abstinendum.

CONSTITVTVS. (In praesentia) in fi. C. de le. non dubium. ff. de pac. iur. §. sed si quds. Audiaris) quomodo cum hi sunt simoniaci, post modum audiuntur super iure, quod habent in ecclesia cum propter simo. & si alias ius habarent repellendi essent. infra, de simo. insinuatum. Respon. quod non dicitur hic, quod transactiones tales contineant simo. & speciem simo. supra, titu. proxi. cum pridem. Sed dices, quare ergo prohibentur? Respondeo, quia non solum a malo, sed a specie mali cessandum est. 11. q. 1. alium. infr. de vita & ho. cle. cum ab omni. item not. quod non solum transact. sed etiam iuramentum super hoc praestitum reuocatur.

CAPVT VI. 1 Debet iudex coram quo clericus petit beneficium vacans, se ex electione ius habere, vocare ad quos pertinet electio, vel praesentatio, vvt de iure contendant, si cvotunt. Electio an & quando possit fieri sine electoribus & praesentatoribus. 2 In petitione confmrmationis semper electores, cvel praesentatores requirendi sunt. 3 Qeando liceat elerico pacisci super benesicio. 4 Nonvalet transactio, nisi fiat in ecclessae vtilitatem. 5 An liceat constituere censum perpetuum ecclesiae.

DE CAETERO NOVERIS. (Ordinarium) ordinarius enim si concessisset ecclesiam censualem constituisset, vt not. supra, c. 2. Aduersario) not. quod si clericus beneficium vacans petit, dicens, se ius habere ex electione, & ideo petit suam electionem, vel prouisionem confirmari, iudex coram quo hoc petit, debet vocare illos, ad quos pertinet electio vel praesentatio, vt de iure contendant si volunt, episcopus autem qui instituit non est vocandus, quia non contendit, quod ex suo facto agendi clerico posset ius quaeri. Nec obest si dicis quod necessaria est confirmatio episcopi, vel etiam institutio, quia hoc non est propter ius, quod habeat in electione, sed quia iurisdictionem habet episcopus, ex qua dependet confirmatio & institutio, & iudex non debet vocari, vt defendat ea quae ratione iurisdictionis facit. 2. q. 6. hoc etiam. Con¬ fitemur tamen, quod tam episcopus quam etiam clerici eiusdem ecclesiae possunt se opponere ei propter vitium personae. infr. de accusa. accedens. Item episeopo saluum est ius, vt in institutione, vel confirmatione, vel ordinatione, vel etiam ex officio suo ratione suae iurisdictionis inquirat contra eum, si vero petat praebendam quam alius tenet, tunc ille debet vocari ad respondendum, qui detinet, quia confessoria est, quam intentet quae est in rem, & non datur, nisi contra possidentem, vel detinentem. ff. si vsusfruct. pe. l. 3. & l. vltim. quia locum habet officium iudicis.

Sed in primo casu, scilicet, quando vacans beneficium petit, & constat, quod electus est, non credimus electores vocandos, vel praesentatores, quia ante confirmationem hoc facere debuit iudex, qui electionem examinauit, sed post confirmationem non debuit impediri effectus confirmationis per aliquem, quin habeat possessionem. infr. de appel. constitutus. Hoc non placet, quando nullis vocatis fit electio, & confirmatio: vt not. sup. de electioni. cum dilect. infr. de causa pos. cum olim. Sed hoc est verum, quando fit confirmatio vocatis, qui sunt vocandi, sed si de praebenda esset contentio, quia capitulum vellet vnam praebendam assignare, & confirmatus peteret aliam: tunc contra capitulum quod praebendas vacantes possidet est agendum. inf. de testa. c. relatum. 3. quia in hoc casu habet locum officium iudicis, sed & in hoc casu ipsi electores, vel praesentatores possunt opponere contra confirmatum, ne adipiscatur possessionem, si per obreptionem eam obtinuisset, infr. de dolo. cum olim. Sed & postquam adepti fuerint pacificam pos. patroni, vel electores possunt contra eos implorare officium iudicis, vt inde remoueantur, quia ab eis electi, vel praesentati non sunt, inf. de iure patro. cum dile. & c. ex insinuatione. inf. de sen. & re iudi. cum Bertholdus.

Quando autem confirmatio petitur, semper electores, vel praesentatores requirendi sunt, & si non requirantur, potest dici nulla confirmatio, sicut restitutio in integrum. ff. de mino. etiam. §. fin. Alii tamen dicunt, quod tenet confirmatio, sed potest cassari, quia alijs absentibus facta est, etiam si alias canonica sit hodie contra, quia omnes se volunt opponere, & sine citatione de¬ bent comparere. supra, de elect. statuimus. & not. quod licet semper quando officium iudicis petitur, tutius sit petere suam electionem confirmari, tamen si hoc non petitur, sed tantum officium iudicis imploratur, vt sua electio pronuncietur canonica, valet talis petitio, & tunc confirmatio reseruabitur isti, ad quem de iure communi pertinet. supra de offi. delegat. super eodem. supra do electione. c. cum in veteri. imo quod plus est, peti potest quod publicetur electio. supra, de ele. publicato. & breuiter sic procedetur hic, sicut procedetur, quando quis petit se pronunciari legitimum, de quo not. infra, qui fil. sint legi. causam quae inter. & potest hoc modo agere, quando non est eius electio confirmata, nam tunc non potest agere confessoria vel negatoria contra contradictores suos, vel turbatores siue de iure, siue de facto, cum adhuc non has bet ius in re. supra, de electio. qualiter. C. de pactis. traditionibus. C. de rei vendicatione. seruum emptor. Sed contra infra, de exceptio. dilect. Solu. ibi. sin autem esset electio confirmata, tunc habet locum negatoria & confessoria, quia iam plenum ius habet, supra, de electio. transmissam. & sic etiam est in seruitutibus legatis, vbi statim ius habet. ff. quemadmodum, seru. amit. si partem. § si per fundum.

3 Composuerit) secundum formam, quae est infr. de praeben. nisi essent, alias clerico non licet pacisci super beneficio. Vel loquitur, quando petebat clericus ius in ecclesia non nomine suo, sed nomine alterius ecclesiae. Posset tamen dici, quod etiam super hoc beneficio, quod sibi petit clericus, potest inde interuenire compositio talis, scilicet, si petebas certum beneficium bona fide, & tu illud retines, & detur tibi aliud. argu. supra, eodem titu. c. statuimus. infra, de rerum permut. ad quaestiones. Vel quod aliquem reditum recipias, & erit ille reditus ius spirituale. Sed non placet, quia in acquisitione beneficii debet cessare omnis pactio. infra, de rerum permutat. quaesitum. melius autem dicitur, quod loquitur simpliciter, quando petebat in aliqua ecclesia canonicari, quia tunc potest interuenire compositio consentientibus illis, ad quos pertinet electio: vt not. supra in eod. c.

Ius aliquid) puta, quia clericum recepit in canonicum, vel quia tota ecclesia ad actorem translata est pars eius, & est hoc verum si vtilitas ecclesiae agatur ex ipsa transactione, alias enim non a tenet a sine consensu episcopi, supr. eod. veniens. Alii tamen dicunt, quod sicut in iudicio potest facere praeiudicium ecclesiae suae, ita & per transactio. quod fit in iudicio timore deterioris sententiae. Non obstat decre. sup. eod. veniens. quia illa compositio fuit facta extra iudicium. Vel dic, quod tunc tantum possunt super hoc componere, quando ex suo consensu possunt ius tribuere, scilicet, quia ad eos pertinet electio ccontraria) supr. tit. proxi. eum cle. sup. de offi. dele. si quando. infra, de collu. dete. audiuimus.

Sed census) & haec est ratio, quia si constituatur census ecclesiae perpetuae soluendus, hoc non possunt sine authoritate episcopi, item si clerico soluendus census est, nec hoc licet ex pacto, quia debet cessare omnis pact. supr. titu. proxi. c. vlti. Nec obstat, infra, de praebend. nisi essent, vbi prioratus datur toto tempore vitae vnius personae, sed illud de gratia est tolerandum, & quia licitum est cuilibet ecclesiae sine authoritate superioris clericis pauperibus & benignis, de vita ipsorum clericorum prouidere. 16. q. 1. possessiones clerici (praeest) qui petebat beneficium obtinuit per compositionem. Solutus) hoc vult dicere, quod si iste clericus, qui beneficium vel ecclesiam petebat ex causa compositionis, promisit dare aliquem censum ei, cum quolitigabat, non teneretur successor, & si opponas quod esset simo. respon. potest aliquando esse sine simo. infr. de praeben. c. nisi. Item non approbatur hic iste contractus, si census negatur soluendus ei, qui contendebat cum hoc clerico, qui per compositionem obtinuit beneficium (eius) clerici qui obtinuit per compositionem: sed alii debent soluere censum:

CAPVT VII. 2 miudicio non potest esse testum, qui fuit aduocatus. lnscriptus in instrumento an possit esse testis in eodem contractu & causa. 2 Non valent literae impetratae a non clerico super beneficio. Literae impetratae super beneficio non vacante, an val eant. Nemo in alicuius viuentis locum, quem iustae possidet, intrare debet.

EX LITERIS. ( Authoritate) id est, ad procurationem, (patrocinabatur) ff. de inoffic. est. l. vlt. contra. C. de rei vend. tua. ff. de rei ven. inter officium. C. de praescript. 10. vel a0. an. nec 1 petenti. HInscriptus) instrumento de transact. nam in iudicio non posset esse testis, qui fuit aduocatus. 2. q. 6. c. statuendum. rationem quaere. C. de haere. quantum ego. non facio vim, vtrum iste aduocatus fuerit testis in instrumento, an in causa, nam firmiter dicit, quod si aliquis fuit testis in aliquo contractu, & scriptus in instrumento alicuius contractus, & postea agit ex eo contractu, vel aliquo modo, vbi necessarium sit ipsum instrumentum, & ille qui est scriptus testis in instrumento fit aduocatus in causa ista, nihilominus per illud instrumentum probatur contractus, dummodo instrumentum falsum non probetur, sin autem instrumentum. suspectum esset ad dandum fidem instrumento, non sufficit, vel non valebit dictum eius, nisi cum quaestionibus. Item dicimus quod iste inscriptus testis in causa, vel etiam non inscriptus testis in causa, in qua est aduocatus, nunquam poterit esse testis, infra, de testi. Romana. nec ista decr. Romana dicet, quod hic aduocatus fuerit productus in testem, sed narrat factum, qualiter testis in instrumento transactionis inscriptus erat, & not. quod sola subscriptio non auferret ei ius suum, si quod habebat in re, vbi aduocabat. ff. de pig. ac. casus contra. ff. de pig. fideiussor. sed in hoc praeiudicabatur, quia non potest eam causam vbi aduocabat dicere iniustam, vel se nescire, & imo non valent literae super ipsa ecclesia impetratae ab ipso, qui sciuit, & authoritatem praestitit cnondum) quasi non idem si post supra, de rescrip. cum adeo. arg. 1. q. 1. principatus. ff. ad mace. si tamen. ff. de ori. iur. 2 l. 1. ff. de re. iur. quod ab initio. Tonsuratus) not. non valere literas super beneficio a non clerico impetratas. Duximus) iste Guil. impetrauit literas super quadam ecclesia tanquam vacante, obiectum fuit, quod alius possidebat illam ecclesiam dictus G. respondeo, tenere ecclesiam per simo. & nullo iusto titulo eam habere, & imo pro habente reputandus erat. possessor autem triplicauit ipsum G. transactioni, per quam dicebat commissa simo. authoritatem praestitisse, quia & ipse confitebatur, vnde do¬ minus Papa non audit eum super ipsa ecclesia, quia si alius habet eam iuste, in locum viuentis non intrabit. infra, de com. prae. & ec. non va. quia in viuorum si simoniace hoc non potest contendere, etiam si cum sua authoritate sit factum, sic enim allegat turpitudinem suam, vnde non auditur. sup. de do. inter dilect. & no. de elec. nosti. si enim alius impetrasset non faciens mentionem de trans. literae valerent, quia non erat talis veritas tacita, qua expressa, literas non habuisset, imo melius habet, si possidentem vellet expellere, quam si super non vacante ecclesia vellet impetrare, sup. de rescri. ex parte conuenti. & c. inter caeteras olim. Item ex sententia apparet, quod non excipiebatur hic contra literas, sed super ecclesia tantum agebatur, vel aliter dicitur hoc esse verum, quando nullus possidebat beneficium, quod petebat G. si enim possideret, non valent literae, quia super beneficio non vacante impetratae, infr. de conces. praeben. non vacantis literas. ibi not. vel forte iste G. impetrauit literas, quod si probaret possessionem beneficii simoniacam, quod sibi suum beneficium daretur, cum autem postea diceret eum simoniacum propter praedictam transactionem sua authoritate factam repulsus est, & sibi impositum est silentium super ecclesia, non super literis tantum.

CAPVT VIII. 1 Spirituale an liceat qare pro temporali. 2 Spirituale Pro fpirituali an permissum sit dare.

SVPEREO QVOD QVAESIVISTI. (Non potest) si agebat quis petendo beneficium, vel etiam si de proprietate ageretur, non licet aliquid spirituale pro temporali dare ( retento) C. de transact. transactione ( amicabiliter) puta, quia vnus liberaliter beneficium resignet tanquam iure carens, & alius habeat tanquam ius habens, vel si agitur agitur de proprietate beneficii tlicet spirituale pro spirituali dare, & repete, quod diximus, sup. eod. statuimus. & c. constituimus.

CAVPT IX

PRAETEREA QVANDO. (Percipiant) laicis. sca. tacentibus consentientibus, quod maiorem portionem recipiant, sicut dico conferentibus, nam dandi res ecclesiae nullam habet potestatem. 10. q. 1. c. 1. & c. seq. Simoniaca) quia reditus pure temporalis est, ex quo nouus est, & tantum ius constituitur, vt iuspatronatus habeat. Si autem laici haberent censum de ecclesia ab antiquo. 18. q. vlt. Eleutherius. & pro eo recipere ius patro. possent forte, supr. eod. statuimus. vbi no. bene facit ad hanc decre. infr. c. proxi. (non tenet) nec, quo ad traneferendum iuspatronatus in laicos, nec quo ad censum dandum monachis.

CAPVT X. 1 Transactio facta de re ppirituali aliquo temporali dato, an valeat.

PRAETEREA QVARTO LOCO. (Tenebatur) supple, & vt se eximeret censum bene reddere promisit transactione) no. quod licet census recognitio sit debitae subiectionis in aliquo. infr. de censi. omnis anima. 18. q. 2. Eleuthe. quandoque tamen datur in signum exemptionis, vt hic fiebat, sed male, quia sicut sup. proxi. c. diximus, non licet nouum reditum dare, vt se eximeret, sed bene licebat se eximere, & in signum quod aliquando fuit sua, & quod exemptionis beneficium recepit ab ea aliquando ei censum imponere. ar. 18. di. q. vltim. Eleutherius, inf. de reli. do. constitutus, & c. cum venerabilis. inf. de censi. cum venerabilis. veterem autem censum cum sit ius spirituale, bene posset haec cella remittere matrici ecclesiae, vt se eximeret, quanuis non sit verisimile, quod cella de matrice ecclesia censum recipiat (eatenus) id est, eo pacto & sententia) scilicet, quod sint subiecti matrici ecclesiae (iniquitatem) i dic, vt not. supr. c. proxi. namt non valet trasaetio facta de re spirituali, aliquo temporali dato.

CAPVT s. X PARTE TVA. & infra. (Componendum) inter latinos in Roma habitantes, vel inter graecos & latinos. detrahere) in poenitentijs & poenis imponendis, vel dispensando cum eis ( coniugii) scilicet, quod quis possit vxorem legitimam dimit tere, vel superinducere alienam, alias super affinitate & consanguinitate, licet dispensare. 35. q. 3. quaedam quae praescripsi, & etiam legato. (de consanguinit. & affinit.) quod dilectio. hodie tamen potest dici, quod nee legato, licet dispensare super consanguinitate, infr. de consang. non debet (a seueritate) id est, non licet super illo dispensare (expressum) scilicet, quod non possit componi, vel dispensare (procedas) dispensando vel componendo, vel per eas mitigando Chumaniorem) ff. de poenis respiciendum: sup. de tempo. ordin. vel non est.