Titulus 1

CAPVT 1.

DE QVOVVLTDEO. Supple ita statutum est. (Eum) scilicet, Quo uult deum ( Introduci) .i. aduocare vbi accusaretur. ( In& terrogatus) ad hoc valet interrogatio ne post eum, scilicet, consilium, coram quo accusabatur recuset. 3. q. 3. offeratur. sup. de offic. dele. super questionum. vel ex abundanti fuit haec interrogatio. (Promiserat) idem est si non promisisset ei Quouultdeo (Episcopatum) sed reditus episcopales sibi auferri debent. inf. de appel. pastoralis. in fin. (Exitum) quando erat lis contestata. inf. vt lit. non conte. quoniam accedens, id est, nisi per annum duraret in exconmmunicatione. 11. q. 3. rursus. & not. sup. de aeta. & quali. cum bonae.

CAPVT II.

DECERNIMVS VT LAICI. (Tractare) scilicet, suo nomine tanquam ius habentes in eis, 10. quaestio. 1. c. 1. 2. & 3. nomine autem ecclesiae tractare possunt. sup. de syn. ca. vno. sed nec generalem administrationem, & principalem habere possunt laici, & maxime de spiritualibus, vel de iurisdictione super clericos. (Praelati) argumen. quod praelati sunt iudices ordinarii de hoc notat. sup. de offic. ordin. cum ab ecclesiarum. & c. quanto. (Iudicio) id est, authoritate, consilium autem reduirere possunt.

CAPVT III. 1 cuss iuriputronatas non est nert pritualis.

QVANTO. (Connexa) causa iurispatronatus non dicitur mere spiritualis, quia a laicis possidetur similiter & ius funerandi. ff. de mor. infer. l. 1. tamen dominum sepulc hrorum non pertinet ad eos. insti. de rerum diui. §. nullius.

CAPVT IV.

ET SI CLERICI. ( Iudice) nisi super hoc essent infamia respersi, tunc enim nisi se purgarent possent punii. 2. q. 1. multi. vel ibi loquitur de laicis (Confessio) quae exigantur, vt confessio praeiudicet. not. in sum. C. de confes. (Iudice) repete quae diximus sup. de elect. per inquisitionem. Deponi) tamem distingue in modo agendi. inf. de simon. dilecte. 2. Minora) minora dicimus omnia, in quibus non est eis prohibita dispensatio, nam in alijs omnibus dispensare potest. infr. de sent. excom. nuper. nam in haeresi dispensat. 30. distin. presbyteros. dic vt not. sup. de temp. or. dilectus. (Peras ctam) vel partem. §2. distinct. presbyter. (Contritione) sufficienti. alias secus. 21. q. 5. si quis cuiuslibet. 17. q. 4. attendendum. & c. si quis deinceps. (Seculari) nisi sit incorrigibilis. inf. eod. cum ab homine. 3. q. gclericus. 11. q. 1. si quis.

CAPVT V. 1 In questione feudi coram paribus curiae agi debe2 Que actio sse intemt anda tontra dominum quut non expectato iudicio parium expoliauit vasallum, & ad quem appellatur in causa huiusmodi feudatariorum. in numer.3 Dominus feudi an & quando possit esse iudex inter suos vasallos, contendentes de feudo, & num. 4. Doninus feudian sitiudes in causa non ftudali inter suos vasallos. Dominus et vasaslus an possint iudicium uimittere. item an pares omnei sint vocandi, vt iudicent. 4 Pares curiae debent seruare in iudicando ordinem iudiciarium cum sint ordinarii 3 Cum de miurijs vel de feudo in dominum, vet alium commissis agitur. coram domino, vel partibus agendum est. 6 Nunquam cum agitur condictione ex. l. feudorum alia paena, nisi amissionis feudi imponenda est. Quaestio, an sit res feudalis praetedere debet vbi agitur rei vendicatione, vet alia actione per quam ius feudi potest in iudicium venire.

CAETERVM. ( Promuigatur ab ordinarijs alijs petentibus eas posses. vt feudum. Parati) si quaestio feudi inter dominum & vasallum vertiturc onfitentemfeudalem rem, ad quam agitur.lice. vt de ea reddat tributum, vel aliud simile coram partibus curiae agitur hoc saluo, quod si pares grauarent ecclesiam, posset appellare ad proximum superiorem, vel ad Papam. 2. q. 6. Romanam. si quis nostrum. Alii contradicunt dicentes, quod tantum proximus superior appellabitur, etiam si sit laicus.

2 Sed quasi si dominus non expectato iudicio parium, expoliauit vasallum, si fuerit vasallus laicus, conuenietur dominus coram paribus curiae interdicto, vnde vi, si vis armata fuerit propter honorem domini actione. in factum vel alia actione. ff. de vi & vi ar. l. 1. §. interdictum. hoc etiam. si autem fuerit aclericus expoliatus, statim spoliator per iudicem ecclesiasticum est cogendus restituere clerico, quod rapuit, quia sacrilegus est, quod crimen ecclesiasticum est. 16. q. 1. in canonibus. & etiam si dubium sit de spoliatione, tamen cognoscat ecclesia. ar. 24. q. 3. si quis depo. Alii dicunt coram ordinario rei non coram domino semper agendum ad restitutionem interdicto, etiam si laicus sit expoliatus. inf. tit. prox. ex parte. & forte hoc est melius, quamuis potest dici, illam decre. habere locum, quando alius quam dominus spoliauit. Vec dic, vt in gloss. quidam. Si vero inter duos vasallos sit controuersia, quia vnus vendicat ab alio rem, quia dicit, quod in fen do succedere debet, vel alias dicit ad se pertinere, alius autem negat, vel dicit se habere ius in re feudali, quam alius tenet, quod ius est sibi constitutum de consensu tam domini quam feudatarij, quorum consensus requiritur, quia vtriusque interest, tunc etiam si vterque dicit se habere ius suum feudi, siue ius ab eodem domino, coram domino feudi agendum est, vt hic. Si autem actor vel reus dicit se non habere ius in re illa ab eo, quem aduersarius dicit dominum, tamen ipse cognoscet, an res sit feudalis coram quo citatio facta est, sed non diffiniet super hoc, scilicet, an sit feudum vel non, sed an sua sit iurisdictio. ff. de iudic. si quis ex. Alii tamen dicunt, quod non debet esse iudex, quia dicitur dominus. C. ne quis in re su. l. 1. ff. fami. ercisc. l. si per. sed coram ordinario rei agetur.

Et fallit haec regula. ff. de iudi. si quis exsed reus potest excipere coram suo ordinario, si ibi conueniatur, quia iurisdictio pertinet ad dominum. Et si voluerit probare poterit, quod ab eo tenet in feudum, quod si probauerit remittitur ad eum. inf. titul. proxim. ex transmissa. & c. verum.

Et hoc intelligo verum, vbi vendicat rem, nulla expressa causa, quia quando in genere petit omne dominium qualecunque sit, etiam si fendatarium sit in iudicium deducit. ff. de excep. rei iu. l. si mater. sup. ead. sed si diceret vendico talem rem, quia quaesiui dominium per praescriptionem vtilem & directum, vel per emptionem a domino, tunc forte non posset reus excipere de feudo coram ordinario, quia nec potest iudicare, nisi ex ea qua petitur, & ita non iudicabit de feudo. arg. ff. de iurisdict. om. iu. l. pe. §. vl. C. ad l. Cor. de sic. l. 1. quamuis dicant quidam, quod etiam si exprimat venditionem, vel praescriptionem, quod etiam tunc ius feudatarium deducit in iudicium, sed hoc non patitur illud verbum directum, vel etiam quia quando agitur actione in rem expressa causa, dominium ex sola causa expressa venit in iudicium. ff. de excep. rei iudic. l. si mater. & ideo si exprimatur causa recte opponitur exceptio coram ordinario, quia res non est feudalis. & idem dico, scilicet, agendum coram domino feudi, si personali actione agitur ad rem, quam vterque feudalem confitetur, & eodem modo si reus conuentus coram domino, neget rem feudalem esse, non agetur haec quaestio vsquequo dominus vel actor probet coram iudice ordinario eam feudalem, quia praeiudicialis est ar. inf. tit. prox. si clericus. ar. insti. de act. §. praeiudicium. Sed quod dices, si feudatarius alii concessit aliquam partem feudi, vel aliquod ius in feudo. Respondeo, si concessit in feudum sub eo quod faciendum diximus sub primo feudatario, vt sup. si autem non in feuo do dicit, se habere coram iudice ordinario agi debet.

Sed quaero ad quem appellabitur: Respondeo, ad dominum in casu suo, & pares in casu suo ordinariam iurisdictionem haberi sibi concessam lege Pederici in concessione feudorum. de feu. non alie. imperialem. & ideo ab eis appellabitur proximus superior dominus feudi, & si non sit ibi dominus, proximus superior dominus feudi, appelletur iudex ordinarius, in cuius territorio est res feudalis, de qua agitur. C. de iudi. l. vltima. si autem agitur de iniuria, quam passus est circa fidelitatem, vel capitula fidelitatis vasallus a domino, vel econuerso appellabitur iudex ordinarius rei. argumen. quia appellationes gradatim sunt faeiendae. 2. q. 6. anteriorum. Vel dic, quod super hoc appellabitur iudex ordinarius sub cuius iurisdictione res sita est, etiam si agatur de iniuria facta in re feudali, puta interdicto vnde vi, vel alio consimili. Si autem agant de iniurijs non in rebus feudalibus factis, sed extra, non agent sub domino, sed coram ordinarijs, & eodem modo si agatur contra dominum de iniuria facta extra rem feudalem vel non tangentem fidelitatem, quam domino promisit, vel econuerso, non agetur eoram domino, nisi agant inter se ad amissionem feudi, & hoc in libello debet contineri. Tunc enim partibus agitur, quia agitur in rem, scilicet, ad rem feudalem recuperandam, vel ad ius, quod ibi habet dominus penitus admittendum, & si appellabitur, ad ordinarium domini appellabitur. arg. ff. ad mun. l. municipes. §. vlti. nec possunt litigantes etiam vtriusque consensu dominum dimittere. argumen. inf. titu. proxi. ex transmissa. Dominus autem & vasallus licite possunt iudicium parium dimittere, quia ibi nulli fit praeiudicium, quia si dominus non habet pares, succedent arbitri ad simile iudicium susceptorum. infr. de app. cum speciale. & 11. quaesti. 1. si clericus aduersus. Item non credimus omnes vasallos vocandos, vt iudicent, sed ex paribus vasallis dominus vnum eliget, & vasallus alterum. argu. 2. q. 6. placuit. Alii dicunt quod ipsae pares tantum eligent ex se duos, vel quem voluerint, quia ipsorum est iurisdictio a lege data, & eam possunt quibus volunt mandare. argum. 63. dist. c. 2. & 3. & in multis alijs. c. eiusdem. distin. & seq. & dicuntur pares, quia omnes sunt vasalli, vel quia similium est causa communitates debent esse pares, vel qui similia feuda habent.

4 Item ordinem iudiciarum seruabunt cum sint ordinarii, si autem inter dominum & vasallum, vel inter vasallos agitur personali actione, quae non sit de iure feudali, sed agitur circa rem feudalem, puta pignoratitia, vel depositi, vel alias etiam de re in feudo concessa, semper coram ordinario agitur. Alii contra, sed dicunt quidam & si ad rem feudalem agitur, & haec sunt vera vbi tantum est dominus feudi, & non est iudex, vel vbi certa res est infeudata, & non iurisdictio: quia si iurisdictio sit infeudata, tunc ipse cognoscet de omnibus causis etiam ordinario iure. Item ab eo appellabitur iste superior, qui iurisdictionem infeudauit, & tales sunt episcopi, abbates, duces, comites, & baro¬ nes, & omnes alii qui iurisdictionem habent ab Imperatore, & alijs.

Item quandiu parati, quidam dicunt & forte non male, quod quandocunque agitur de iniurijs, vel de feudo in dominum, vel alium commissis, si agimus iure feudali, vel condi. ex l. feudorum agendum est coram domino, vel paribus, nam cum alio iure dominus feudi non habeat iurisdictionem super vasallum, nisi lex feudorum concedat, nisi ex illa. l. agatur sub eo, aliter agi non potest, si autem talis sit casu quod non possit agi condictione ex. l. feudorum. coram ordinario agendum est, nisi ambo nitantur iure feudi.

Et notat. quod nunquam vel raro si agatur conditione ex l. feudorum, imponitur poena alia, nisi amissionis feudi, vel alia super re feudali, si autem coram ordinario agitur, & iure communi, & poena. l. siue corporalis, siue alia imponitur. Item vbicunque agitur de re feudali, siue vendicatione, siue interdicto, vel alias inter duos intendentes tantum iure feudi, tantum coram domino agitur, vt hic. & illa decret. infr. titul. proxim. ex parte. Non obst. quia domina ibi non iure feudi, sed dotalitii iuuabatur.

Item dicunt quidam, quod haec quaestio, an sit res feudalis debet praecedere, vbi agitur rei vendicat. vel alia actione, per quam ius feudi potest venire in iudicium: & prius haec lis terminabitur, & hoc ipso, quod negat se non in feudo tenere, si quod ius feudi habebat amittit. ar. §. dist. quo iure. ff. de rei ven. l. fin. (Quandiu parati.) si enim dominus malitiose differat procedere, tunc coram ordinario agetur.

CAPVT VI.

DILECTI FILII. ( Subtiliter.) not. subtilitates secundum canones reprobari, & idem quandoque secundum leges. ff. ad leg. Aquil. l. ita vulg. §vlt. ff. qui mod. pign. vel hypot. sol. l. sicut. §. si debitori. ff. de relig. l. sunt personae. ff. mam. l. si fide. §. quaedam actio. argum. actiones non proponendas secundum canones. inf. de dol. & contu. c. 1. & C. si per vim vel alio modo. l. 1. Contra. inf. de mu. pe. c. 1. 11. q. 1. experientiae. infra, depo. grauis. sol. secundum ca nones dicimus non esse proponendam actionem, sed si proponatur & inepta, non obtinet, quod petit. inf. e. examinata, secundu legem semper proponenda est. ff. de admi. tu. l. quoties. §. 1. institut. de act. in princ.

CAPVT VII.

INTELLEXIMVS. (Per alium) inf. de proba. post cessionem. Contra solu. hic speciale est in reo propter causam, quae hic ponitur: idem etiam videtur in actore, quod in causa absolutionis, vel vbi agetur de iniusta excommunicatione. sup. de offi. deleg. cum contingat. & in alijs causis, quas agere permittitur possit constituere procuratorem melius a est enim quod causam agat per alium, quam per se, per alium si potest, & vult, alioquin per seipsum.

CAPVT VIII.

CLERici. & inc. (Dicat) Authen. vt cleric. apud prop. §. vlti. inf. de iur. cal. inhaerentes quoniam. (Traditur) 11. quaestio. 1. c. 1. & 2. (Consuetudine) de hoc not. sup. de consuetud. in prin. & c. fin.

CAPVT IX.

CAVSAM. (Fratres monachos) scilicet Dulmen. & qui morantur in ecclesia cathedrali ingrediantur. de hoc not. up. de rescr. edoceri. (Valeat) & iuste, quia cum esset negotium conuentui commune & episcopo, non licuit conuentui sine episcopo agere. Vel dic, quod erat grande negotium, vnde sine authoritate episcopi agere non poterant. inf. de his quae fiunt a praela. c. quanto¬

CAPVT X. 1 An sufficiat depositio pro crimine clerici.

CVM NON AB HOMINE (Deponendus est.) argu. sup. eod. at si clerici. C. vt se. l. vlti. C. de spor. l. 2. Deponendus est) vbi clericus deponitur pro crimine sufficit depositio. sup. eo. at si clerici. nisi enormitas criminis aliud inducat. inf. de fal. ad fal. 3. q. 4. clericus. 11. q. 1. si quois satis. vel nisi sit incorrigibilis: quo casu est procedendum, vt hic dicitur. Contumax vero primo excommunicatur, post si est incorrigibilis, anathemixatur, & post deponitur. 74. dist. honoratus. 34. dist. quorundam. (Excommunicari) id est, minori excommunicatione. (Anathematis) id est, maioris excommunicationis.

CAPVT XI.

QVIA G. (Secundum formam) id est, quod mediante iustitia procedant. R. no. sup. de rescr. c. eam. Sicut non tamen tenepitur interdicto. ff. de vi & vi ar. l. cum ate. inf. de rest. spo. cum ad sedem. Terminetur) authoritate praesentium literarum non praeteritarum, cum de hac persona non faciant mentionem. Quidam tamen dicunt, quod authoritate praecedentium literarum procedent in odium rapinae. simile. sup. de ali. iu. mu. causa fac. c. 1. hic autem nunquam intelligas quod in causa coepta contra spoliatorem etiam si lis sit contestata & etiam in causa conclusum, quod sola sententia ferenda restet, ita sententia feratur contra successorem, cum hoc interdictum, sc ilicet, vnde vi personale sit. ff. de vi & vi ar. l. 1. §. pe. imo si reali actione ageretur, oportet quod noua actio intentaretur contra nouum possessorem. ar. op. ff. de peti. haere. l. pe. & de rei ven. is a quo. & l. seq. ff. de reg. iur. l. in summa. §. fi. nisi forte esset haeres, in quem bene daretur actio post lit. contest. ff. de rei ven. l. si is qui. & l. si in autem. §. 1. & hanc decre. intelligimus ita, quod oportet eum a capite incipere agere contra successorem, & non agetur contra successorem interdicto vnde vi, nisi scienter accepisset a spoliatore. inf. de resti. spo. saepe. & forma priorum literarum talis erat, quod possessorio & petitorio agi poterat siue peti, imo & si in literis non contineretur de vtroque, tamen agi de vtroque poterat. inf. de causa. pos. c. 1. inf. de sequest. pos. c. 1. vbi not.

Quidam tamen dixerunt quod si aliques agat petitorio contra aliquem super aliqua ecclesia petendo eam, quod successor debet litem coeptam prosequi, & si non habet successorem propter litem, vel propter timorem tunc episcopus vel alius ad quem pertinet prosequatur litem: vt not. inf. de resti. spol. c. olim. sed nobis hoc non placet quia illud haberet locum, si nomine ecclesiageret vel defenderet, puta si peteremur aliqua possessio ecclesiae, & alius nomine eiusdem ecclesiae ipsam ecclesiam, & possessionem defenderet, sed hic neuter nomine ecclesiae agit, non enim transfertur prosecutio litis de psona in personam, nisi in haeredibus vel vniuersalibus successoribus. C. de acqua. haer. l. fi. ff. de acqui. pos. l. Ponponius. §. cum quid. vel in dominis, qui per procuratorem agunt. ff. de procu. l. in causae. vel a filio in patrem. Idem videtur si reus moritur post litem coeptam, etiam si constaret de meritis causae. Non est contra. C. de adult. l. quamuis. quia ibi loquitur vbi absente accusatore constabat de crimine per confessionem accusati, quod non debet relinqui impunitum, etiam si accusator nollet. inf. de collu. dete. crimina. imo plus videtur, quod si sententia lata esset pro aliquo, & post sententiam moreretur reus qui condemnatus ad restitutionem esset, post mortem non mandabitur sententia executioni, nisi praemissa summaria cognitione, si sit aliquis qui velit aliquid dicere contra eum. ff. de re iudi. l. a diuo. §. si iterum. & §. seque inf. de testi. veniens. 2.

CAPVT XII.

CVM VENISSENT. (Per alios) quam per nos condentis enim est interpretari. inf. de sen. exconm. inter. ff. de praeto. stip. l. in praeto. ludicari) directe, nam indirecte potest, si quaeratur, an sint vera vel falsa priuileg. incidenter. Item si quaeratur, an iuuet causam potest cognoscere iudex, & eis non obstantibus iudicare super quaestione sibi proposita, ita quod priuileg. non faciant mentionem. argumen. C. de iudi. l. quoties. C. de ordi. iudi. l. 1. Vel dic, nemo potest iudicare super priuileg. sedis apostolicae, id est, vbi agitur. de iure. se. apo. vel de empt. vel interpretatione tantum prohibet, scilicet, cum de ipsorum verbis dubitatur.

CAPVT XIII.

1 Denuntiatis euangelitam qus se, & qaasua, vtenda, & quis ad eam teneatur, & an iudiciarius in ea sit seruandus, & qui testes in ea admittantur. babes nu. 2. & 3. 4 An denuneiatio ista habeat locum in re temporali. canbmita denuneiatio non fonam papet potet in criminibus perpetratis, sed etiam perpetrandis. 5 Legitima monitio praecedere debet antequam quis denuncietur. 6 competuanet & priuilgium nuicem perificantur. Consuetudo dat iuris dictionem. Leges abrogatae an necesse est scire. crattae pacis & periurs crimen pertinet ad iudicium ecelesiae. Qui cognoscere possunt de denunciatione admittenda.

NOVIT ILLE. (Si peccauerit) 2. ques. 1. si peccauerit. Regulam &scilicet, admonendo quaedam denunciatio est euangelica, de qua hic loquitur & 2. q. 1. si pec. & in ista hoc modo procedendum est, quod si quis priuatim scit peccatum alicuius, priuatim contra illum debet prosequi mandatum eua¬ gelij, & tandem in priuato debet eum habere pro ethnico & publicano, & bene habes in praealleg. c. fi. si pec. & 45. distin. sed illud non ociose. Si autem peccatum est manifestum, tunc manifeste debet prosequi mandatum euangelii denunciando crimen eius iudici, & probando per testes. & tandem post sententiam ecclesiae debet eum habere pro ethni. & publicano. Publice etiam si non esset excommunicatus, scilicet, vt non habeat familiaritatem cum eo, sed non tenetur eum vitare in oratione nec in mensa, nec in alijs huiusmodi, & hanc denunciationem potest prosequi etiam ille cuius interest ratione rei familiaris: vt hic. Et etiam petere, quod sua interest, & dicere vt cum non possit agere poenitentiam, nisi satisfaciat quod reddat, & quod sibi debet. 14. q. 6. si res. & hanc denunciationem debet praecedere monitio: vt hic. Et videtur, quod in hac denunciatione non sit necessarius ordo iuris. inf. de do. c. 1. Quidam tamen dicunt & forte non male, quod vbi quis per denunciationem suum interesse debet consequi, quod tunc ordo iudiciarius est seruandus, & hoc est tutius, quia illud seruare non potest nocere. Ad istam denunciationem non credimus aliquem teneri, nisi sicut tenetur ad alia opa charitatis, nisi sit talis, ad quem ratione officii & curiae hoc pertineret. 23. q. 4. duo. ad denunciationem hanc omnes infames & minores & mulieres credimus admittendos, nisi permaneant in crimine.

Ad testimonium autem in denunciatione, dicunt quidam, quod iidem admittuntur, & hoc satis dici potest, vbi sola poenitentia de crimine quaeritur, & non aliquod temporale, neque directe, neque incidenter, quia tunc tantum alii legitimi testes admittendi sunt.

Item dicimus a quod iste modus agenmdi habet locum, vbi aliquod temporale in quo est reus naturaliter obligatus debet dari vel fieri, etiam si ad illud petendum nulla competat actio ciuilis vel canonica, vt quando quis iurauit dare, vel facere sine stipulatione, locum habet denunciatio vt hic. Et est idem in omnibus alijs, quae debent dari vel fieri, & peccat qui promisit nisi promissum impleat, vt hic, vbi dicit, quod ad Papam pertinet de omni peccato mortali quemlibet corripere. Ad i 22. quaestio. 2. ne quis. & quaestio. 5. hoc videtur. & inf. de instit. cum venissent. est & alia denunciatio quae dicitur canonica, sed tamen ortum habet a lege vete. testa. quae quae est de crimine non committendo, scilicet, vt ab eo desistatur, & de hac denunciatione loquitur. inf. de despon. impu. ad dissoluendum. 22. quaestio. 5. hi c videtur.

Haec autem denunciatio canonica habet locum, non solum super criminibus perpetratis, sed etiam perpetrandis. Si crimina perpetranda recipiunt augmentum propter multiplicationem actuum, vel propter contumeliam iniuriae, sicut est quando aliquis persistit in illicito contubernio, vel quando persistit in iniuria & rapina. & de hac denunciatione loquitur inf. de iureiur. quemadmodum. in fi. & in hac eadem dicimus, quae in superiori, nisi quia ad hanc dicimus quoslibet teneri, si credunt proficere suam denunciationem & denunciantibus non est nimis graue eos denunciare, & sic loquitur. 22. quaestio. 2. ne quis. & q. 5. hoc videtur & c. praealleg. anima. nimis autem graue esset denunciantibus, si propter hoc deberent a suis negctijs desistere, vel si propter hoc deberent vel inimicitias, vel pericula aliqua incurrere, licet enim denunciare bonum opus sit, non tamen tenemur ad idem praecise, sicut nec ad alia bona opera, nisi in casu praedicto, & quando sic offert se opportunitas, sicut dictum est, quia quando sic offert se opportunitas, esset peccatum negligentiae, nisi denunciaret crimen committendum, sed non ita esset crimen negligentiae imputandum, si commissum crimen quod iterationem non reciperet non denunciaret, quamuis & de illo dici possit quod tanta posset esse denunciandi opportunitas, & tanta credulitas proficiendi, quod aliquod peccatum esset non denunciare, licet non tantum sicut est tacere in denunciando crimen committendum. De alia etiam denunciatione mentionem faciunm canones & leges, quae non est modus agendi, sed praecedit actionem vel denunciationem, & de hac denunciatione loquitur. 2. q. 7. quapropter. & c. seq. & c. accusatione. & infr. de accu. c. fi. & de calum. c. fi. & in multis alijs est facile inuenire exemplum de tali denunciatione, quod tam in decreto quam in decreta. & in Authen. vt iudi. sine quo. suffra. §. si quis. §. necessitatem. & §. sequem. & de hac modicum agimus, quia non est per se modus agendi.

Sufficientem) vide licet, quod non praecessit legitima monitio. vel quod denunciator sit criminosus. 3. q. 7. indicet. vel alia causa iusta, & ex hoc colligitur, quod in fine non mandat cognosci de causa principali, sed an denunciatio sit admittenda. (De feudo) directe. secus indirecte, quia non potest agere poenitentiam, si non restituat. 6. q. 1. illi qui. 22. q. 2. praedicandum. 23. q. 4. ecce. 13. q. 6. si res. (Spectat) secundum distinctionem quam not. sup. e. caeterum. (Iuri) illi. lsc. quo cauetur quod dominus vel pares debent esse iudices: vt no. sup. e. caeterum (Priuileg.) Forte enim rex Angliae habebat priuileg. a rege Franciae, quod non iudic aretur per ipsum tanquam per dominum, sed per communes eorum iudices, vel per alias certas personas conmmuniter eleetas, idem esset si super hoc specialem consuetudinem haberet.

Consuetudinem) Not. parificari consue. & priuileg. 9. q. 3. conquestus. 64. dist. quia. Item no. consuetudinem dare iurisdictionem. sup. de arbi. dilect. ( Valentinianus) 65. di. Valentinianus. (Theodosius) 11. q. 1. quicunque valet. Theodosius) quomodo legem abrogatam inducit cum deberet puniri. C. de vete. iu. enu. l. vlti. Respon. licet ius ciuile sit sublatum, tamem necesse est scire. 7. distinct. fuerunt. & insuper ratio remanet. ff. de ca. mi. l. eas. Item ecclesia potest pro se inducere legem quanuis non valeat contra se, vel melius a priuileg. fuit ecclesiae concessum, vnde hoc adhuc hodie durat(Petitor) de quo minus videtur quam de reo cum fauorabiliores sint rei quam actores. ff. de regul. iur. l. fauorabiliores (In initio litis) ante lit. contest. (Decursis) post lit. contesta. ante conclusionem (Peroratur) id est, cum allegatur(Sermone) id est, rationibus vtriusque partis vel ratione (Ex Deo) dicente Petro: quodcunque ligaueris, etc. supr. de maio. & obed. solitae (Mortali) directe vel indirecte. 2. q. 1. multi. ff. de peti. haere. l. haereditas. Pacem) sup. de treu. c. 1. 24. q. 3. si quis Romipetas.

Iuramenti) No. crimen pacis fractae, & periurii directe pertinere ad iudicium ecclesiae: vt hic. Idem in crimine sim oniae, sacrilegij, vsurarum, haere seos, separationis matrimonii ad thorum propter adulterium. 22. quaestio. 1. c. pen. 12. quaestio. 1. nulli liceat. (De plano) in modum denunciationis. (Quaerimonia) an sit denunciatio admittenda. (Exceptio.) Contra denunciationem enim admiittitur exceptio criminis, siue prosequatur suam iniuriam, siue non, quia qui agit ad poenam omnem maculam dimittere debet. ar. 3. q. 7. iudicet qui sine. 25. dist. c. vlt. 35. q. 6. episcopus. infames tamem admittuntur ad denunciationem, dummodo egerint poenitentiam.

Omittant) quidam dicunt & forte non mas le, quod non solum isti iudices cognoscent, an sit denunciatio admittenda, sed etiam de principali hoc modo. Dicet enim rex Angliae, rex Eranciae tenet comitatum pictauiae in periculum animae suae cum ad me pertineat, vel contra conscientiam, & peto officium vestrum, quod cogatis eum ad poenitentia, si ipse responderit non pertinet, ad te cognoscere, vtrum iuste vel iniuste teneam. HIoc autt scio, quod non teneo contra conscientiam, & hanc non aliam teneor apud te excusationem facere, si rex Angliae voluerit probare quod sua fuerit, non admittet ecclesia super hoc probationes, quia forte licet fuerit sua potest esse, quod per iudicium proprium, vel alio iusto modo facta est regis Eranciae, vel adminus obtinet probabiliter, & sic est sine peccato. ar. C. de rei vendi. l. fi. Sed si velit probare, quod contra conscientiam teneat, vel iniuste admittendus est, sed haec probatio valde difficilis est, quia & si probet rex Angliae eam suam fuisse, non tamen probat, quod contra conscientiam vel iniuste, sicut supradictum est. Si autem ageretur directe, sufficeret, quod probaret suum fuisse dominium, nisi possessor legitimam exceptionem haberet. C. de proba. l. siue. hoc tamen videtur quod semper debet proponere excusationem, quando in modum denunciationis agitur. sct probabiliter. VERBI GRATIA: si fuit sua, amisit eam, vel pignori est mihi obligata, sed probare id non tenetur, imo creditur dicere verum, nisi probetur contrarium, quia hic per denunciationem sufficit, si suae conscientiae satisfaciat, & non necesse habet suum ius probare, sed si aduersarius vellet probare admittitur, vt hic circa id prin. idem est, vbi est scandalum vel publicum peccatum, quia tunc si de peccato constat, sic de satis factione constare debet. 45. dist. sed illud.

CAPVT XIIII 1 Simplices & indiscreti possunt per alium factum proponere. 2 Per narrationem et responsionem sit litis contestatio. niuersitas an per se agere, & perse iurare possit. 1 Religiosorum vniuersutas per alium iurare potest.

PASTORALIS. (Indiscrete.) No. quod simplices & indiscreti per alium possunt factum proponere, & non est malum, ietiam cogantur factum suum, & per alium respondere. Item vniuersitas per alium proponit. 2. q. 12. qui manu. ff. quod cuiusque vni. l. 1. Item excgmmunicatus. sup. e. intelleximus. Item episcopus. 5. q. 3. quia. Item illustres. C. de procu. l. vlt. Item minores. sup. de aeta. ex ratione. insti. de cura. §.item inuiti. C. de autho. praestan. clarum. Item furiosi & prodigi, & mulier luxoriosa. C. de cura. furio. l. mulieri. aliter autem non licet, vt hic. & ff. de inter ac. si sine. & l. si seruum. §. vlt. C. de iura. calum. Authent. principales.

2 Indiscrete) non intendit dicere, quin quilibet per procuratorem possit narrare, & respondere, cum possit per eum litem contestari, quae per narrationem & responsionem fit. inf. de lit. contest. c. 1. sed intendit dicere, quod ille, qui causam agere debet, siue procurator, siue dominus, per se narrare debet, non per aduocatum vel alium, vniuersitas autm sicut pe se agere non potest, ita nec nara rare. 12. q. 2. qui manumittitur. Et argu. ad hoc, quia cum vniuersitas sit vnum corpus, quando omnia & diuersa capita eiusdem vniuersitatis agent simul vel defendent. ar. etiam ad hoc quod dicitur in pluribus fideiussoribus vel haere dibus vni. ff. de iud. sol. iam tamem. §. vl. & in pluribus exercitoribo eiusdem nauis. ff. de exer. l. 1. §. vl. &. l. sed.

Sed contra. C. de iur. calum. l. 2. §. hic licet, vbi dicitur, quod vniuersitas iurare debet de calumnia, ergo per se agere potest: sed veritas est, quia non agitur. Et est ratio vniuersitatis quare debet de calumnia, quia timore iuramenti si praesens litigabat calumniose, ex tunc iuramento praestito litem omittet, cum hoc sit vnum iuramentum calumilicet quod lis sibi iusta videtur, sed postea procurator in anima vniuersitatis iurare debet, non autem quisque per se respondebit, & quauis non omnes consentiant responsioni procuratoris, sufficit si maior pars consentiat. sup. de procur. c. fi. Vel dic tutius, quod vniuersitas per se non iurabit, sed per illum qui litem contesta. est, vel quemuis alium. non obst. lex praealle. C. de iura. calum. quia dicitur vere iurare maior pars vniuersitatis quae per alium in anima vniuersitatis iurat. ff. de admi. tu. l. ita. §. gessisse. In vniuersitate autem religiosorum, non est dubium, quod per alium iurare potest. inf. de iura. calum. c. 1. ipse respondebit secundum quod maiori parti placuerit, nec mirum si per alium, quam qui litem contestatus est iurat, & respondet cum hoc generaliter obtineat, quod procurator litem contestatur, & tamen principalis persona iurat, & respondet. C. de iura. calum. Authent. principales. ar. inf. de testi praesentium.

CAPVT XV. Depositam siet nredum un corporalibas, sed ettan i pcorporalibes &x ir Pirituelibus Possidenti qualis actio competat intentio an valeat, si actio est inepta. 2 Actionis ineptitudo si a princi. noscitur, debet iudex statim vvel assessor lacerare libellum, secus si ab initio nescit. Ineptitudo actionis quando sit admittenda. 3 Ineptaactio quando dicatur. falsitas actioaus, nunquam reddit eam inePtem.

EX AMINATA. CCausa ecclesiae) id est, iuspatronatus ecclesiae eiusdem, super quae agebatur, interim enim vicedominus praesentabit, quia debet interim fructus rei depositae percipere, etiam si post fuerit possessor.

1 Sequestratam) No. depositum fieri non solum in corporalibus sed etiam in incorporalibus, & in spiritualibus, & idem videtur de missione in possessionem. de hoc notat. infr. de eo qui mit. in pos. cau. rei seruan. c. 1. Accepit) a te, & tunc planum est, quia sicut possidebat quando tradidit, & ita post, nisi ea mente deposuisset, quod possessionem in depositarium transferret. ff. de acquirend. posses. l. interesse puto. & sic cum possideret ipse actor, non dabatur ei rei vendicatio. institut. de acti. §1. & C. de alie. iudi. mun. causa fact. l. 1. Quandoque tamen rei vendicatio datur possidenti contra depositarium vel commodatarium propter detentationem, quam habent. ff. de rei vendicat. l. officium. ff. de pecul. l. deposui. in princip. Item confessoria datur possidenti. ff. de serui. vendic. l. & si forte. §. 1. & l. sequen. sed hic non agebatur contra depositarium, contra quem agere posset: vt dictum est, si possessor possessionem interuertisset. ff. de vi & vi arma. l. colonus. sed contra milites cap. & nota quod rei vendicatio datur contra possidentem rem ratione iuris, quod habeo in re. simile. ff. de contrahen. empt. l. qui tabernas. ff. de legat. 1. l. si domus. & secundum hoc sic feci libellum. Vendico talem ecclesiam a talibus militibus, quia in ea habeo iuspatronatus, vel dic quod alia ratione male intentabat rei vendi. quia rei vendicatio, non competit, nisi pro iuribus incorporalibus. ff. de rei vendic. l. 1. S per hanc. & l. vendicatio.

Sed hec litera innuit contrarium, scilicet, quod pro iuribus incorporalibus con¬ petit rei vendicatione, licet hic inepte proponeretur, quia possidenti non competit. ff. de alie. iudi. mutam. cau. facta. l. 1. Sed respondeo hic large sumi rei vendic. pro actione in rem hoc non placet, quia cum confessoria quae in rem est etiam possidenmti competat, non esset propter hoc iudicata petitio inepta. Potes ergo dicere, quod iste M. petebat ab ipsis militibus iuspatronatus quasi a possessoribus, & haec est act. in rem, non tamen per omnia imitatur naturam rei vendicationis, quia datur pro incorporalibus, nec naturam confessoriae quae tantum datur non possidenti, & contra possidentem tantum. de hac loquitur. ff. si vsufruct. peti. l. vlti. §. vlt. insti. de actio. §. 1. & hac actione agitur. infr. de except. cum venerabilis. supr. de maio. inter. Vel dic, qued non reprehenditur Mquia ineptam actionem nominauit, scilis cet, rei ven. quae hic sumitur pro confessoria, quia bene datur possidenti, sed quia ine tentionem habebat ineptamcilict quod possidens peteret possessionem, quam habebat, vnde bene hic pronunciauit suam intentionem non tenere, & sic pronunciat. l. ff. si men. fal. mo. dix l. 1 §. 1. & propter hoc dicitur actio inepta, quia intentio est inepta, quod ex ipsis actis, quae in ipso iudicie fiunt apparet, imo plus videtur, quod si quie rectam intentionem, si esset actio ineptavt si quis diceret peto tale feudum ate, quia ad me pertinet iure dominii, & propone ad hoc actionem ex locato, quod bene teneret intentio, & probato dominio ferenda est sententia pro me, licet actio omnino sit inepta, bene igitur competit confessoria, & qui non est in possessione iurispa. sed tamen de iure iuspatronatus habet competit, dico contra eum, qui eum prohibet vti iurepat. vel se liti obtulit. ff. si ser. ven. l. 2. §. hoc ante. ff. si vsusfru. pe. l. vlt. ff. si ser. vend. l. loci. §. si quis mihi. & l. si quis diuturno. Sed cum iste M. non tantum ius haberet, sed etiampossessionem, vt probauerat, ideo male intentauit rei vendicationem, vel confes. act. in rem. sed huic satis bene posset competere negatoria, quia iurispatronatus possidebat in ecclesia, & bene competeret rei, quia iurispatronatus habebat contra eum qui possidet ius in re, de qua agitur: si ser. ven. l. 2. ff. de vsuca. naturaliter. Vel melis, quia hic habet possessioa nem, & similiter dicebat se habere proprietatem competebat interdictum vti possidetis, pro molestijs, & inepta dicitur haec per titio, quia nec absoluere, nec condemnare potest cum effectu, quia si absoluat reum, non prodest ei, quia non possidet, quia tunc mihil lucratur, & si postea possidere coeperit eidem agenti, non obstabit exceptio rei iudicatae propter nouam possessionem. Item eam condemnare non potest, cum sit impossibile, & contra ius, quod rem restituat, quam non possidet, nec possedit: vel ad minus non desiit possidere dolo. inf. de exceptio. c. aduersario. 2 Tenere) Not. qued si in principio noscitur ineptitudo actionis statim iudex vel assessor libellum lacerare debet. ff. de assesso. l. 1. si autem ab initio nescit, sed ex postfacto perpendit ex probationibus, vel aliter decernit intentionem non tenere: vt hic. ff. si men. fal. mo. di. l. 1. in princip. inf. de restitu. spo. cum ad sedem. & dummodo tolerabilis sit petitio admittenda est, vt ibi dicitur, quia semper interpretrandum est secundum actorem. ff. de iudi. l. si quis intentione. ineptam autem non iudicarem, si nec ipse possideret nec reus: vt notat. inf. vt lit. non contest. c. quoniam. 3§. quod si super. Non tenere) melius dicitur actio inepta, si ex his quae proponuntur in libello appareat ineptitudo. ff. si men. fal. mo. dixe. l. 1. §. 1. Idem est si ex his, quae postea proponit, appareat ineptitudo actionis: vt hic. Idem est si notoria est ineptitudo, etiam si non proponat eam. inf. de offic. iudi. c. 1. Falsitas autem propositae actienis nunquam reddit eam ineptam.

CAPVT XVI. 1 Praeteptores comparantur institoribus. 2 An penes plures praeceptoret possit esse administratio. 3 Preceptor si bona fide contraxit insolidum tenetur. edoceri.

CVM DEPVTATI. ( Praeceptores) argument. quod administratores, sine alterius licentia possunt agere, de hoc notat. supr. de rescript.

1 Praeceptores) hos comparo institoribus qui praeponuntur negotio dominico, quod habet locum, vbi domus quae habet superiorem praeceptorem, qui instituit inferiorem, est domina, non tantum domus inferioris, sed etiam rerum eius, alias secus. ff. de instito. l. 3. & l. cuicunque. §. 1. & §. sed si fullo. sed etiam comparo eos custodibus, vel commendatarijs, vel visitato¬ ribus, vel vicarijs, qui curare debent & visitare loca sibi per magistrum commendata maiorem horum officium habes. 61. distinct. obitum. & c. seq. 63. distinct. c. plebibus. 70. distinct. sanctorum. 8. q. 1. qui vos. sup. de offic. vicar. per totum. 12. quaestio. 1. quantummve. & q. 2. de laicis. & c. seq. videtur, quod quando huiusmodi praeceptores possunt remoueri ad arbitrium superioris, quod non solum hi praeceptores, & alii praedicti agere possunt & conueniri pro loco eis commisso, sed etiam singuli superiores etiam & plures sint, quod possunt eos remouere. ff. de insti. l. cuicunque. §. fi. & l. sequem. inf. de resti. spol. olim. C. de sacrosan. eccle. l. sancimus. ff. de tribu. procu. §. 1. ar. ff. de exer. l. 1. §. magistrum. & §. est autem nobis. quia vt ibi dicitur electio est agentis, vtrum aliquem praedictorum conueniat, sed in agendo praefertur maior, quia cum possit subditum remouere ab administratione in totum, multo fortius a prosecutione causae. argu. ff. de procu. l. in causae. Si autem sit perpetuus praeceptor, id est, qui non possit sine causa remoueri, tunc non poterit agere de rebus ad hunc locum pertinentibus, nisi in defectu praeceptoris, vt not. inf. de resti. spo. olim. & de testa. cum olim. nec est vis quod superior non potest amouere inferiorem sine consilio, & sine consensu aliquorum, quia nec etiam praelatus alia maiora negotia debet facere sine consilio capituli. inf. de his quae fi. a praelat. sine consen. c. quanto. & tamen agere & conueniri potest sine alicuius consilio. sup. de rescript. edoceri. vbi non.

Item non est vis etiam si omnia bona huius loci omnino sint distincta a bonis maiorum domorum, dummodo remotio sit ad velle superioris, & ei obedire teneatur de stando ibi, & de recedendo, & quod constet, quia quando inde amouetur minor minister, superior administrat, quia licet separata sint bona intantum, quod non possint portare ad maiorem domum, tamen administratio non est diuisa, quae bene potest esse penes plures praeceptores, sicut & penes plures tutores, vel alios administratores. de hoc. notat. sup. de rescript. edoceri. Alii dicunt & forte melius, quod non est vis, vtrum praeceptor sit temporalis, an perpetuus. Item non est vis, quod possit remoueri sine causa, vel non. Item an vacante domo veniat administratio ad superiorem, an non. Sed in hoc tantum est vis, an ambo simul possint libere ministrare, & quis sit maior in administratione, & tunc ambo poterunm conueniri, & maior in agendo praeferetur, & sicut est in exercitatoribus. ff. de exerc. l. 1. §. est autt. & in patre & in filiofam. C. de bon. quae libe. l. cum non solum. & idem in institoribus. ff. de insti. act. l. quicunque. & sepe in praeposito & canonico, quando agitur de praebenda: vt nota. infr. de probat. ex literis. & in vicarijs. 93. distinct. c. fin. & 94. distinct. c. 1. Item non est vis, si totum lucrum, vel damnum ad aliquem spectat, dummodo alterius sit administratio: vt notat. sup. de rescript. edoceri. Fatemur tamen, quod pro his locis religiosis multi agere possunt, & respondere, etiam si non habeant administrationem, sed non coguntur. de quibus nota. infr. de testi. cum olim. plus placet quod notat. infr. de relig. dota. cum venerabilis. in gloss. ita episcopus. Ex dolo autem istorum praeceptorum vel commendatariorum etiam in contractibus admisso, non tenetur locus, nisi sit factus locupletior. ff. quando ex fac. tut. l. dolum. C. quando ex fa. tu. l. si in re. ff. de trib. l. sed & si. §. 1. de hoc notat. infra, de depo. grauis. ff. de act. empt. & vend. l. interdicto. De culpa autem praeceptorum, tenetur insolidum locus, si potest seruari indemnis aEm praeceptore, aliter non. ff. de admi. tut. l. si in prin.

Si autem bona fide contraxit praeceptor, tenetur insolidum, etiam si sit inde pauperior. inf. de preca. c. 2. ff. de mi. patri. §. si pecuniam. ff. de euic. illud. §. 1. sed potest in integrum restitui si exinde grauiter fit laesus. ff. de mino. l. ait praetor. & l. quod si minor. §. 1. executio autem rei iudicatae, semper fit contra locum, sicut contra pupillum. ff. de re iudi. l. si se. §. 1. ff. de admi. tut. l. 2. Alii aliter dicunt in aliquibus praedictorum, dicitur autem dolo tutoris vel praeceptoris factum, si accepit vel tenuit scienter plus quam deberet. ff. de tribu. l. sed & si. §. si seruus. & idem est, si non retinuit, quod debet retineri. ff. de tribu. l. quod in heerede. §. fi. si autem ignoranter, secus dummodo restituat quam cito potest. ff. de tribu. l. illud. §. si cuius. ( Admittunt) & male. CAllegantes) & male.

CAPVT XVII. QVALITER ET QVANDO, ET INFRA.

CAPVT XVIII CAVSAM. (Poenae.) Notacausam suspicionis si fortem similem causam habeat iudex, bene enim diximus paenae. Vix enim omnino similis inueniretur, quando autem sit similis boni iudicis arbitrio a relinquatur. ( Subrogantes) vtraque pars praesens erat, vel hoc notum erat Papae, & modicum praeiudicium partibus fiebat.

CAPVT XIX.

EXHIIBITA NOBIS. Contingentibus) puta de studijs eligentium, & meritis electorum. (Interlocuti) & male, quia iudices erant, & non inquisitores. Item male quia exceptiones istae, ante ingressum negotii ponendae & probandae sunt, vtpote quae sunt dilatoriae vel peremptoriae fori. Dicit enim aduersarium fore repellendum a foro, quia excommunicatus est, vel conspirator. arg. C. de excep. l. vlt. probatio autem aliquarum exceptionum facienda est secundum quod lex docet. C. de excep. l. si quidem. ( Inquirerent) huius erroris causam praestitit vera bum, quod in literis Papae continebaturcilsce. inquirerent. Inquisitores) ex hoc videtur, quod si quis procedit inquirendo, quod simul potest cognoscere de principali & de exceptione, sed hoc non est verum, quia siue proponatur exceptio contra id, de quo fit inquisitio, secundum quod loquitur. inf. de pur. ca. cum dilectus. sup. de fil. presby. veniens. siue excipiatur contra personam iudicis inquirentis, siue contra personam ministri inquisitionis: vt inf. de accu. veniens. & c. cum oportet. semper primo cognoscendum est de exceptionibus. C. de excep. si quidem. Quando tamen iudex ex proprio iudicio procedit, vel ex officio ministerium inquisitionis constituit, tunc etiam si contra istum ministrum proponatur exceptio, tamen ex officio suo procedet illo ministro remoto, & sic intelligitur quod hic dicitur, licet hi iudices cogitarent de iure esse, quod si essent inquisitores, quod liceret eis procedere simul super exceptiomuibus a prineipali, tamem non erat verum. Contestata) & male, quia tunc demum in electione proceditur lite non contestata, cum pars est contumax, alias secus. inf. vt lit. non conte. c. quoniam. §. porro. imo quod plus est, si excipiatur contra electum, facienda est litis contestatio. super exceptionibus, aliter non tenet, quod agitur. sup. de elect. dudum eccle. rotho. Alii aliter dicunt & forte non male, scilicet, quod ibi non fuit facta lit. contest. super exceptionibus, sed super principali actione.

CAPVT XX. VERERAPILIS. (periisse. C. de iudi. properandum. Procedas) cognoscendo de negotio a capite, si verum est, t uod lapsum sit triennium. In hoc enim errabat Cremens. quia licet sit triennium elapsum, & si perierit instantia iudicij, non tamen periit iurisdictio, quae est perpetua. C. de iudi. properandum. C. de consti. pecu. l. 2. C. de praescrip. 30. ann. vel 40. l. vlti. & de diuer. rescrip. l. falsa. Vel dic, quod secundum canones lapsu termini non periit instantia iudicii, vt hic. Vel dic hic obtinere, vbi per cauillationes aduersarii protrahitur negotium vltra terminum, alias secus. argumen. C. de temp. in integ. resti l. petendae.

CAPVT XXI. SIGNIFICAVERVNT. ( Rectorem) villae non ecclesiae. (Coegit) videtur, quod bene. C. de iudic. l. nulli. inf. de au. pos. c. 1. Sed contra quod sequitur. Sol. illa loquitur quando simul agitur possessorio & petitorio. Haec autem quando iam finita lite, intendit de proprietate. (Postea) siue ab initio monasterium egit interdicto vnde vi, & adhuc expoliatio manet, siue a princi. egit vti possidetis, & post sententiam spoliatum est de nouo negando admittere electum ab eis in rectorem semper legitima exceptio est, non respondebo de proprietate, nisi restitutus fuero. inf. de ord. cog. cum dilect. idem etiam esset si petitorio egisset. argumen. inf. de app. constitut is. ( Respondere) petitioni monasterii, quod petebat electum suum pro rectore haberi. ( Obstante) contra. C. de fer. l. omnes. ff. de fer. l. prima. Solu. illa locum habent, quando singulares personae conueniuntur, quas graue est ab opere rustico aduocare, sed in vniuersitate quae per vnum syndicum litigat secus, vel hoc ideo est, quia periculum est in mora, si transit sine regimine, vel potius ipse ex hoc quod electum eorum non admiserunt, iterum possessionem admittere videntur. Item in ferijs tractantur publicae causae. C. de ferijs. l. omnes iudices.

CAPVT XXII

IVRIS ESSE. Ambiguum) sic nec posset ei praecipere, quod iret ad sanctum lacobum. Ea enim sola mandare potest, sine quibus implere mandatum delegantis non potest. sup. de offic. delegat. praeterea. C. de iura. calum. l. secunda. Criminalis) nam in eriminali non constituitur procurator. 3. quaestio. 9. per totum. ff. de publi. iud. pe. §. 1. sed nec in omnibus criminalibus cogitur personaliter comparere. ff. an per alium cau. ap. l. 1. hoc autem criminaliter intellige large, vt comprehendat etiam pupillarem. ff. de procur. l. licet. (Pro veritate.) ff. de procur. l. si actor. C. de procur. l. fin. (Calumniae) quod per principales personas praestandum est. C. de iura. calum. Authen. principales. & not. inf. de iura. calum. c. Imperatorum.