Table of Contents
Commentaria super libros quinque decretalium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 7 : De translatione episcopi
Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii
Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 12 : De scrutinio in ordine faciendo
Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui
Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 15 : De sacra unctione
Titulus 16 : De sacramentis non iterandis
Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non
Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione
Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non
Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non
Titulus 22 : De clericis peregrinis
Titulus 23 : De officio archidiaconi
Titulus 24 : De officio archipresbyteri
Titulus 25 : De officio primicerii
Titulus 26 : De officio sacristae
Titulus 27 : De officio custodis
Titulus 28 : De officio vicarii
Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 30 : De officio legati
Titulus 31 : De officio judicis ordinarii
Titulus 32 : De officio judicis
Titulus 33 : De majoritate et obedientia
Titulus 34 : De treuga et pace
Titulus 36 : De transactionibus
Titulus 38 : De procuratoribus
Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 41 : De in integrum restitutione
Titulus 42 : De alienatione judicii mutandi causa facta
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De libelli oblatione
Titulus 4 : De mutuis petitionibus
Titulus 5 : De litis contestatione
Titulus 7 : De juramento calumniae
Titulus 10 : De ordine cognitionum
Titulus 11 : De plus petitionibus
Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis
Titulus 13 : De restitutione spoliatorum
Titulus 14 : De dolo et contumacia
Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum
Titulus 20 : De testibus et attestationibus
Titulus 21 : De testibus cogendis vel non
Titulus 22 : De fide instrumentorum
Titulus 23 : De praesumptionibus
Titulus 26 : De praescriptionibus
Titulus 27 : Sententia et re iudicata
Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus
Titulus 29 : De clericis peregrinantibus
Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum
Titulus 3 : De clericis conjugatis
Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 7 : De institutionibus
Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli
Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli
Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur
Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non
Titulus 17 : De emptione et venditione
Titulus 18 : De locato et conducto
Titulus 19 : De rerum permutatione
Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus
Titulus 22 : De fidejussoribus
Titulus 25 : De peculio clericorum
Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 27 : De successionibus ab intestato
Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis
Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 32 : De conversione conjugatorum
Titulus 33 : De conversione infidelium
Titulus 34 : De voto et voti redemptione
Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium
Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae
Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum
Titulus 38 : De jure patronatus
Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis
Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu
Titulus 43 : De presbytero non baptizato
Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum
Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.
Titulus 46 : De observatione jejuniorum
Titulus 47 : De purificatione post partum
Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis
Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium
Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De clandestina desponsatione
Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus
Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt
Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium
Titulus 8 : De conjugio leprosorum
Titulus 9 : De conjugio servorum
Titulus 10 : De natis ex libero ventre
Titulus 11 : De cognatione spirituali
Titulus 12 : De cognatione legali
Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae
Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate
Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi
Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae
Titulus 17 : Qui filii sint legitimi
Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari
Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda
Titulus 21 : De secundis nuptiis
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 2 : De calumniatoribus
Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur
Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant
Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi
Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis
Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis
Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma
Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt
Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis
Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali
Titulus 14 : De clericis pugnantibus in duello
Titulus 16 : De adulteriis et stupro
Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum
Titulus 22 : De collusione detegenda
Titulus 23 : De delictis puerorum
Titulus 24 : De clerico venatore
Titulus 25 : De clerico venatore
Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante
Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant
Titulus 29 : De clerico per saltum promoto
Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit
Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 32 : De novi operis nunciatione
Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum
Titulus 34 : De purgatione canonica
Titulus 35 : De purgatione vulgari
Titulus 36 : De iniuriis et damno dato
Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 39 : De sententia excommunicationis
Titulus 22
Titulus 22
Caput 2
CAPVT II. 1 Causarum genera tria sunt, ciuilis, criminalis & PPiritualis. Accusator an & quando possit ab accusatione uel actione desistere. Transactio an & quando criminibus habeat locum.
CRIMINA (Praeteribat.) Causarum tria sunt genera, ciuilis, criminalis, & spiritualis. A ciuili pecuniaria, siue per gratiam, siue per transactionem ante lit. contest. & post iudicis authoritate, & sine recedere licet, nisi in famosa actione, in qua sine iudicis authoritate transigere non licet. ff. de his qui no. infa. furti. §. pac. in criminali vero ante inchoatam accusationem per gratiam desistere licet. ff. ad Turpil. muliere. & l. quaesitum. post non licet sine authoritate iudicis, & sine consensurei, nisi intra 30. dies. sed nec inter illos, si nonfuit mancipatus tormentis. C. de abol. l. 2. vel per aceulatr onem infamatus. 5. q. 1. quidam. & si alias destiterit incidit in Turpi. si intendit publicum crimen. C. ad Turpil. l. 1. Si vero priuatum, extra ordinem punitur. ff. ad Tur. si quis accepe. Transigere autem aliquo dato in crimine publico non licet, & si fiat transactio, nulla est, & accusatus habetur pro confesso. C. de transact. transigere. ff. de priua. in omnibus. nisi tale sit crimen, quod irrogat poenam sanguinis, quia licet tunc transigere, nisi in adulterio. C. de transac. transigere. sed hic qui accipit incidit in Tur. ff. ad Turpil. ab occasione, sed in alijs criminibus, quae non irrogant poenam sanguinis, transigere non licet. 2. quaest. 3. §. praeuaricator. in loco illo in omnibus licet, nisi in crimine falsi. in praeal. l. transigere. Et est ratio, quia saepe ad pecuniariam aestimationem refertur, seilicet, vbi quaestio pecuniaria agitur. Et idem dicunt aliqui in priuatis criminibus, vt furti, vi bonorum raptorum praedicta ratione, nec vnquam inuenitur prohibitum, secundum can. autem fere omne crimen esse publicum, puto, nec ab aliquo per transactionem discedere licet, vt hic per totum titulum. Posset tamen dici, quod iustis causis inspectis, vbicunque episcopus potest dispensare in priuatis criminibus transactioni, & simplici renunciationi authoritatem praestare. 5. q. 2. si primates. 90. dist. dissidentes. a spirituali autem causa, siue sit inquisitionis, siue denunciationis, siue de rebus spiritualibus ex causa, licet per gratiam discedere, qui autem sine causa discedit, punitur. 2. q. 7. quapropter. supra, de calum. c. fi. per transactionem autem non licet. supra, de tranfac. c. 3. vbi autem in criminali, vel spirituali aliter, quam debet accusator, desistit, iudex nihilominus ex officio inquiret, vt hic per totum. §. de abol. indulgere. & l. 2. vbi autem vult iudex iusta causa discere, abol. indulgebit. C. de abol. l. 1. 2. & 3. 2. q. 3. si quem. & §. praeuaricator. in causa mista potest recedere, quando vult, in causa autem populari similiter per transactionem recedere non licet, nisi vt legitur. ff. de pac. l. iure. Svlti. ff. de iureiur. l. eum qui. S in po pelaribus.
Caput 4
CAPVT IIII. 1 Quando alicui competunt due actioner de iure communi, una intentata potest aliam attentare, & idem sit in penalibus actionibus. habes in num. 2. 3 De alicuius crimine non est pluries inquirendum.
IN TANTVM. ( Clamor) praemissis de hoc no. 5. 2. 1. Alioquin) Not. quod vbi alicui competunt duae actiones de iure communi, vna intentata, potest aliam attentare, vt apparet in socio, qui contra socium furem potest agere, & pro socio, & furti, vtrum vult primo, & vtrum post vult. ff. pro soc. rei. sed secus est, si vna competit de iure communi, & altera de officio praetoris, qualis est nau. cau. sta. quae datur de beneficio praetorum, nam in illis, si vnam eligit. intelligitur alijs renunciare. ff. nau. cau. sta. & ita. §. fi. & l. licet. §. fi. ff. de sepa. l. 1. §. illud.
Sed his videtur contra. 2. de in integ. resti. constitutus. vbi dicitur, quod simul quod plus est, quam si diuersis temporibus admittatur quis ad accusationem, quae competit beneficio praetoris. scet in inte. resti. ad officium iudicis, quo dicit venditionem nullam. Sed certe sol. est leuis, quia nos hic loquimur, quando alicui competunt duae actiones, quod prosequendo vnam, videtur alii renunciare, sed decr. loquitur, quans do tantum altera competebat, sed tamen vtramque prosequitur propter dubium, & sic potest responde. decre. 3. de praescri. auditis.
2. In penalibus autem actionibus, quae surgunt ex diuersis delictis, raro impedit vna alteram. ff. de pri. delic. nunquam. sed si oriantur ex vno delicto, quatenus concurrunt, se impediunt & vltra. ff. vibo. rap. l. 1. ff. de act. & obl. qui seruum. Si autem actiones non sunt penales, sed rei persecu. toriae facta per alterutram exactionem, ret liqua tollitur. ff. loc. si. merces. §. culpae. Si autem vna sit persecutoria rei, vt rei ven. & altera penalis naturaliter, & ab initio, vt actio furti, neutra per alteram tollitur. ff. de fur. l. si. pign. §. cum furti. nisi in casu, qui est. ff. nau. sta. l. ita. §. fi. quod est praeal. ratione, quia eligendo alterum de duobe, s. ius commune vel beneficium praetoris, alteri renunciare videtur, est etiam alius casus. ff. de fur. is cui. vbi dicit, quod si ali¬ cui pro re commodata competit actio furti & commodati, quod vna per alteram tollitur, sed hoc est ea ratione, quia. cscet vtraque actiocls. furti & conmmodati competit pro eodem. s. interesse litis, licet per actionem furti dupletur, vel quadrupletur, & in actione furti, vel commodati tantum sit simplum interesse. ff. de re iudi. nemo ex causa. §. quties. Si vero ab initio non sit penalis, sicut est actio, quod met. cau. quae ab initio nullam imponit poenam, si velit restituere, tunc vna per alteram tollitur. ff. quod metus cau. metum. §. licet.