Titulus 17

CAPVT I. 1 Nunquid ad minores ordinaes sacerdotis filius sine dispensatione possit promoueri.

VT FILII PRESPXTERORVM. Vt statuimus sup. (Ex fornicatione) propter honorem sacrorum, & propter P detestationem paterni criminis, prohibentur tales ab ordinibus, secus in secularibus dignitatibus. ff. de decu. spurii. l. 2. §. nullum. (ex fornicatione) sup. de elect. cum in cunctis. 35. quaesti2. de incestis.

1 Ad sacros) hic videtur, quod ad minores ordines, & per consequens ad beneficium sine dispensatione valeat promoueri. arg. 55. dist. c. 1. Contra credimus per id quod legitur inf. eod. literas. quamuis id possit intelligi speciale in filijs sacerdotum, cum poenae sunt moliendae de poe. di. 1. poenae. (Monachus) tunc in monasterio, vel canonia regulari potest promoueri, etiam sine dispensatione, alibi non, sed nec in monasterio, nec alibi praelationem habebit. inf. eod. c. si. nec ecclesiam secularem. 16. quaestio. 1. legi.

CAPVT II.

AD PRAESENTIAM NoSTRAM. (In ecclesia) si veritas erat, sed non expressit (Genitus) maxime idem enim esset, etiam si non esset in sacerdotio genitus, vel etiam si in eadem ecclesia non administrasset, sufficit enim ad eius abiectionem, quod sit filius sacerdotis. (Amoueas) quia per obreptionem habetur, de hoc not. sup. de rescrip. cum dilecta.

CAPVT III.

PRAESENTIVM. (In paternis) maxime.

CAPVT IIII.

CONQVERENTE NoBIS. (Notorium) & si est: non potest esse, nisi notorium. inf. de translat. praela. quanto. & not. de coha. cler. & mulie. tua.

CAPVT v. 1 Spoliatus restitui debet, antequam cognoscatur de canonico ingressu. 2 Episcopus vbicunqu scienter facit contra ius commune: estque tale factum, in quo potest cilpensare hebebitar pre dippensstione Dippensatiomis requisita quae sint. 2 An episcopus missam illegitime nati audier, vel si ab eo procurationem visitationis recipit, vel alias vtitur eius ministerio difpensare intelligatur. 4 Nunquid suffciat fatientia ad toc vt videatur dispensare. 5 Non debet quis amoueri non seruato ordiae iuris. 6 Non dispensat episeopus cum aliquo, nisi ia expresse dicat. rilius sicerdotam potest iusts tenere eccsesiam, quousque eam legitime dimittat. Et eadem ratione qui male erat destitutus, erat restituendas.

VENIENS. (Spoliasti) primo iniquum videtur, quod dicit haec decre. quia si sciuit eum filium sacerdotis illius eccleqiae, non potest eum remouere, sed debet eum restituere. Sed contra, nam licitum est ei contra factum suum venire 55. dist. poenitentis. 12. quaestio. 2. non liceat. inf. de praeben. cum non ignores. sup. de elect. nosti. vbi de hoc not. & multum fuit iniquius, si ignorauit eum filium sacerdotis, quod ei eeclesiam restituat, & tamen hoc statim sequitur in eadem decre. tertio videtur iniquum, quod institutus per amotionem legitimam istius debeat reuocari, sed primam & secundam iniquitatem, soluit verbum positum in dei cre. spoliasti. quia cum spoliatus fuit restitui debet antequam cognoscatur de canonico ingressu. 2. quaestio. 1. notum. inf. de resti. spoli. in literis. & c. item cum quis. sed dices, ex quo notum erat, quod esset filius sacerdotis, non debet seruari ordo, nec etiam restitui. inf. de diuor. significasti. inf. eod. quoniam. sed respondeo, imo seruandum erat, quia forte de dispensatione contendebat. argum. sup. de cle. dudum. el. 2. vel potest dicere, scilicet, quod siseiuit creditur secum dispensasse.

2 Potest enim esse regula generalis, quod vbicunque episcopus facit scienter, quod est contra ius commune, & est tale factum in quo potest dispensare, quod pro dispensatione habebitur, maxime si nullus ex dispensatione laedit. inf. de biga. super eod. ad idem. inf. de cle. coniug. diuersis. cum episcopus prohibeatur dispensare cum illegitime natis, nisi in personalibus & beneficijs curam animarum habentibus. inf. eod. c. vlt. ergo licitum est dispensare in alijs. inf. de sen. excom. nuper. quanuis sit. arg. contra. inf. eod. c. pen. & sup. c. proxi.

Alii dicunt & securius, & sic fieri consulo, quod ad hoc quod intelligatur disa pensare a, oportet quod praecedant ea, quae hunc praescium faciant, scilicet, quod praecessit cognitio summaria super causis dispensationis, puta insit necessitas, vel vtilitas, vel alia iusta causa. ff. de in ius voc. libertus. 1. quaestio. 6. §. nisi rigor. cum mul. c. sequen. imo plus dicunt quidam quod necessaria est sententia dispensationis, vel potius decretum est necessarium, super dispensatione concessa, scilicet, dicendo decernimus eum idoneum ad ordinem, etc. & forte vocabuntur hi, quorum interest. 1 quaestio. septima. quoniam quicquid. quod non credo. aliter praesumitur temerarium factum episcopi, nec dispensatio habetur, imo episcopus punietur, quod non fieret, si dispensasset, sicut deberet in casu sibi dispensabili. 31. dist. qui in aliquo. S1. dist. quodcunque. de hoc not. inf. de cle. coniug. diuersis. Aliqui tamen dicunt hanc decre. per totum gratiam contineres tertia autem iniquitas soluitur in glo. quae incipit, ordine.

Nunquid si audit episcopus missam illegitime nati, vel si recipit ab eo procurationem visitationis, vel si alias vtitur eius ministerio, intelligitur dispensaret Respon. non, quia praedicta regula intelligitur quando illud factum, quod facit superior tale est, vbi requiritur causae cognitio, vel diligens examinatio, sicut ordinatio & confirmatio. sup. de elect. nihil. & not. sup. de postu. capi. 1. sed non est tale audire missam alicuius: nam ex quo debet inquirere de ordinando, vel confirmando, si episcopus talem ordinat, vel confirmat, videtur de hoc inquisiuisse, & ex certa b scientia dispensare, sed non idem videtur, si dicit ei, quod celebret missam, quia & hoc licet aliquis debeat attendere a quo audiat. 44. dist. commessationes. tamen non est talis cognitio, vel examinatio, quod videatur dispensatio.

Item non sufficit patientia, vt videatur dispensare, sed exigitur factum solenne, vt est in ordinatione & confirmatione, quod non est, quando recipit procuratorem ratione vilitationis, quia recipere procurationem, non est solennis actus, & pati eum rem anere in ecclesia post visi tationem non est agere, sed pati. Item non est idem in excommunicatione, quia ordinando excommunicatum a se scienter, non videtur ipsum absoluere, & hoc est ideo, quia in absolutione ab excommunicatione necessaria est certa forma. inf. de sent. excom. cum desideres. 1. respon. ( Innotuit) maxime, nam & si non innotuis set, tamen spoliatus restitui debet pereius ordinandi confessionem. 12. quaestio. quinta. hoc videtur. Alii dicunt quod sufficit innotuisse quomodocunque. de admi. tuto. si pater. §. vlti. sed quis probabit innotuisse e Respon. qui dicit scientiam. ff. de proba. verius. 82. dist. proposuisti. quidam tamen dicunt praesumendum contra episcopum, ex eo quod examina uit, vel examinare debuit. 24. dist. quando episcopus. & praesumitur nihil de contingentibus omisisse. 11. quaest. 3. absit. sup. de aeta. accepimus, sed potest episcopus bene respondere, licet examinauerit: tamen per examinationem non potuit.

Amoto) ordine iuris seruato, puta inuocabitur institutus, vt contradicat petitioni restitutionis. 3. q. 6. hoc quippe. Vel dic, cum factum esset notorium, scilicet, spoliatio & institutio huius spolia. idcirco non erat necessarius ordo iuris, vt not. inf. de coha. cle. & muli. tua. hoc non placet, vel dic, quod cum peteretur ab episcopo restitutio ecclesiae, cum institutus ab eo scit eam peti, sibi praeiudicat, nisi defendat ius suum. ff. de re iudi. saepe. & not. sup. de rescri. ex parte Decani. inf. de re iudi. cum super. & c. quamuis. & idem si ageret ad cassationem sententiae contra se latae occasione cuius alius instituturus est. inf. de procur. ex insinuatione. de his alias no. plenius.

Restituas secundum eos, qui dicunt quod non intelligitur dispensare ordinando, nisi expresse dicat. Non videtur, quod hoc vltimum possit sustineri, scilicet, quod ecclesia auferat instituto sacerdoti, cum constet eum canonice institutum, scilicet, in locum eius, qui est filius sacerdotis, sed potest responderi hoc ideo esse, quia sine ordine fuit spoliatus, vel dic, quod in hoc casu non dicit detentorem amouendum, imo si alius detineret, non enim esset iste restituendus.

Nec obstat quod praecepit in litera amoto, alias dic, quod ibi subaudiatur, si quem instituisti, & ita non ponit pro constanti aliquem institutum, & illa clausula, scilicet, amoto, etc. non referetur ad illum casum, scilicet, quando ignorans fecit, quia tunc nunquam est sibi restitutio facienda, cum alius canonice eam haberet, sed ad primum tantum, scilicet, quando sciens fecit. Item potest intelligi, quod episcopus remoueret eum, si potest sua propria voluntate, quia iste clericus expoliatus, ex tunc non habuit causam agendi contra eum, sed si hoc non fecerit, multipliciter contra eum agi potest, nec mireris quod iste filius sacerdotis restituitur, quia hoc est ex dispensatione, vel dic, quod filius sacerdotis potest iuste tenere ecclesiam, quousque eam legitime dimittat. sup. de renuncia. nisi cum pridem. §. personae. & eadem ratione iste, qui male erat destitutus erat restituendus. (Donec) in hoc est gratia siue dispensatio, quod non potest eum remouere, donec alibi sibi prouideat, cum alias statim remoueri debet. sup. eod. c. 2. & 3. causa autem dispensationis est, quia indignum est etc. vt inf. c. proxi. (donec) nunquid per literas ad vnum episcopum impetratas cum hac clausula, intelligis secum dispensari potest, vt quilibet posset ei in ecclesia prouidere.

CAPVT VI. 1 rilius sicerdotum ordinatus, non erit clericus frclefarsad tarirserriter vever rius temporalis.

PROPOSVIT NOPIS. ( Conmittere.) scilicet, & bene de gratia est, quod sequitur propter causam hic positam, quia indignus est, etc. (Assensu) sed quaeritur, nunc de assensu patroni. arg. 64. dist. principali. 1§. quaestio. vlt. eleutherius. Quidam dicunt solum patronum debere eligere, & ipse hunc subdia. eliget, qui erit praelatus. arg. inf. de iure pa. postulasti. Alii dicunt non negari hic, quin & patroni consensus requiratur. Melius dicas, quod sacerdos assumendus non erit clericus ecclesiae, sed tantum seruitor, vt hic dicit expresse, vel vicarius temporalis, qui supplebit quod ille non potest. 7. q. 1. Pontifices.

Sed dices quare non praesentando indignum deuoluitur potestas ad episcopum. arg. sup. de elect. cum in cunctiseRespon. quidam aliud in clericis, aliud in laicis, vbi non est tanta discretio in negotijs ecclesiasticis, vnde laico conceditur variare, non clericis. inf. de iurepatr. cum autem. & c. pastoralis. nos credimus ad superiorem deuolui prouisionem, patrono praesentare indignum. in Authem. de san. episc. si quis oratorium. licet episcopus bene faciat si reddat prouisionem patrono, quia non sunt ita instructi in ecclesiasticis negotiis (Eidem ecclesiae.) Solu. 8. q. 1. nulli. & c. illlud.

CAPVT VII. 1 Filius mn patere eccleqis non babet bareditariam successionem, cum non tanquam baeres habeat ecclesiam, sed electione & noua institutione.

EX TRANSMISSA. ( Distulit) Et bene dispensationem habebat, & quod sequitur dispensatio fuit(Admittere) ex dispensatione vestra, alias contra. sup. eo. conquerente (Decreto) 8. q6. 1. Apostolica. nam cum media fuerit persona inter patrem & filium, non potest dici habere locum haereditaria successio, qui etiamsi succederet patri, non proprie dicitur haereditaria successio, cum non tanquam haeres habeat ecclesiam, cum alius fuerit medius, sed ex electione etiam noua institutione, sed & sic propter perniciem exempli prohibetur.

CAPVT VIII 1 Spoliatus agens possessorio non est restituen. dus, cum notoria est causa, quare ecclesia babere non potest, nisi aliquid alleget conira netorium.

CONSTITVTVS. ( Spoliauit) qued de iure non potuit. 15. q. 7. laici. arg. 23. quaestio. §. scire. (Quaerelam) agendo petitorio. si tantum etiam possessorio, non requirerentur probationes super personatu, vel vicaria patris. inf. de resti. spo. in literis. & c. item cum quis. 3. quaest. 1. per totum. sed si agebatur petitorio, non tamen debet ei adiudicari ecclesia, sicut hic mandatur, cum non sit de legitimo matrimonio, nec probasset canonicam institutionem, sed dicimus hanc decre. loqui de dispensatione, vel non mouebatur quoestio de canonica institutione.

1 Fuerunt tamen qui dixerunt non esse faciendam restitutionem, etiamsi agatur possessorio, cum notoria est causa, quare ecclesiam habere non potest, nisi alleget aliquid contra notorium. arg. ff. quo. leg. l. 1. §. rediguntur. ff. de dolo. ex dolo. ff. de carb. aedict. l. 3. §. causae. quamuis possit dici illam loqui in petitorio.

Secundum autem omnes hoc est verum, quia si iam constaret, vel pr confessionem eius, vel per probationes admissas, quod esset talis, quod ei de iure non esset facienda restitutio, puta quia esset illegitimus, vel quod eandem possessionem occupasset, nec dispensationem haberet, denegaretur sibi restitutio. inf. de diuor. significasti. cum eam sine peccato retinere non posset, sed si non constet ad hoc, sed sit res dubia, potest dicere spoliatus. non respondebo, nisi de possessione mea, vel de iure meo, & tu non es audiendus, nisi primo facta restitutione. inf. de restit. spol. in literis. contra. inf. eod. de ordi. cog. cum dilect. & c. vlti.

CAPVT OX EX TVA NOBIS. ( Sustinere) dispensatione tantum, vel pro, & alias enim male diceretur, scilicet, quod etiam si sint malae vitae, dummodo longo tempore tenuerit, quod cum eis debet dispensare. (Quidam ) aduersarii quorundam ex ipsis (Eos) scilicet, quosdam aduersarios, cum quibus litigabant, & cum quibus archiepiscopus iam dispensauerat authoritate literarum Papae. (Eis) aduersarijs suis filijs sacerdotum. (Ipsis) impetratoribus literarum (Ostendere) hoc de speciali gratia. (Irritari) aut. constit. quae de digni. §. illum. de pe. dist. 2. quantumli¬ bet 23. quaestio. 4. si ille. nstitur) sup. de elect. quisquis. vbi not.

CAPVT X. QVONIAM. (Sacris manifestum,) q. d. si ibi stetit pro praelato, cum hoc vix esse possit, quin sit notorium, & ad tale notorium quod inficiari non possit, non est necesse testes requirere.

(Deducatur) 2. quaestio. 1. de manifesta. & c. quae Lotharius. nisi probabiliter dubites de eius praelatione, de qua tamen non videtur posse dubitari, cum factum sit sui natura tale, quod de facili non potest esse, nisi notorium. sup. de transla. episcopi. quanto.

CAPVT XI.

D EXTIRPANDAS. ( Filii) Idem in nepotibus, & alijs descendentibus. insti. de haere. qual. §. sui. & idem in collateralibus si iure suecessionis petant. §. quaest. 1. Apostolica. (Filij) siue legitimi siue illegitimi. ar. sup. e. transmissa. vel sup. eod. constitutus. (Vicarii) perpetui. sup. eod. constitutus. Plediascilicet, maxime.

CAPVT XII.

AD HAEC. (Ex tua) inf. eod. ad abolendam. contra. ibi sol. (beneficium) & praelatura patris aliquo mediante. sup. proxi. & c. extransmissa.

CAPVT XIII. 1 Filius quis sit, & an ex conenbinanatums, dicatur filius.

MICHAEL PRESPVTER. (Qui) scilicet, Anto. ( Vicariam) perpetuam. sup. eod. constitutus. (Constituerit) filium. ille est filius, quem legitimae nuptiae demonstrant. ff. de in ius voc. quia semper, vel legitimus concubinatus in Authen. quib. mo. na. effi. leg. §. si vero effusam. alias secundum leges talis non reputatur filiuscilice. quantum ad successionem, vel paternam potestatem, vel quo ad alia priuilegia, vel iura secularia. Sed secundum canones quantum ad hoc, vt repellatur a promotione, etiam ex indicijs alijs probat filius. inf. qui fil. sint leg. transmissae. in fi. quod enim si certum est sacerdotem peccasse cum muliere, & post filium qui ex ea nats est ab ea nutritum, vel filium nominabat, vel alias sicut filium tractabat vere praesumam eum filium. inf. de praesump. c. 2. C. de proba. non nudis. C. de test. neque profes. ff. de inoffi. testa. si institutus. §. 1. tamen probatio in contrarium admittitur, vt in praedictis legibus dicitur. ad idem. ff. de leg. 1. si seruus plurium. §. vlti. & multo fortius si pater & mater hos filios confiteantur, vt in decre. transmissae. imo plus dico, si aliquando habuerunt eum vt filium, licet post dicant non filium, tunc filius reputatur intantum, quod prohibeatur contrahere cum consanguineis patris. inf. de proba. per tuas. Imo sola affectione praesumitur filius. inf. de praesump. afferte. sed non est sufficiens probatio. (Habuit) maxime.

CAPVT XIIII. 1 Filius in sacerdotio ex vxore legitima natus, an possit ad sacros ordines promoueri.

LITERAS. (Natus) Tamen postquam fuit sacerdos quod non licuit. 21. dis. an. ( Permittimus) dispensatione. ali contra. (In clericum) hic promouebitur ad sacros ordines, quia permissio in genere mediocritatem respicit. ff. de oper. ser. tria. & l. vlt. 1. respon. C. de do. si quis. arg. etiam sic dispensatio. ff. de leg. 3. nummis. sup. de transact. c. vlti.

CAPVT XV.

CVM DECOREM. (Eilijs.) illegitimis (victimatur) id est, pro victima offertur.

CAPVT XVI.

AD APOLENDAM. (Filii) illegitimi, vnde bene sequitur maxime spurij, idem est enim in omnibe illegitimis: in legitimis autem secus. sup. eod. ad hoc. quae signatur contraria. ( Suspenditur) si autem ad episcopatus, vel dignitatem tales assumeret ipso iure suspensus esset a beneficijs. sup. de elect. cum in cunctis.

CAPVT XVII.

DILECTVS FILIVS G. (Ap. se. leg. ) Non intelligitur emanare a sede Apostolica, quod a legato eius emanat, nisi a Papa emanet. ( Canonicum) est autem canonicum quod amoueatur ab ecclesia. sup. eod. Michael. 15. dist per totum.

CAPVT XVIII. 2 An liceat simplici episcopo dispensare, vel soli Papae, vide in num.2

NIMIS. (In tua se. Apo. )Alias autem simplex episcopus dispensare potest, cum sibi non sit prohibitum. inf. de sen. excom. nuper. & in ecclesia paterna, vt sit ibi clericus post mortem patris aliquo medio. arg. sup. eo. veniens. viuo autem patre non posset dispensare. sup. eo. ad abolendam. nec etiam post mortem in praebendam patris nullo medio. sup. e. ad extirpan.

2 Alii tamendicunt, quod solus Papa cum filijs illegitimis dispensare potest: nam non inuenitur quod dispenset episcopus. de hoc no. sup. de temp. or. dilectus. de ordinibus autem non inuenitur expressum quod in maioribus, vel in minoribe liceat episcopo dispensare, & quod hic innuitur, quod episcopis liceat dispensare in alijs ecclesijs quam in dignitatibus, vel personatibus, vel habentibus curam, non contradicit, quia loquitur quod episcopis licet ecclesias sine cura conferre his, cum quibus dispensatum est solummodo quod promoueri possunt ad ordines, sed ecclesias cum cura, non licet conferre talibus, nisi in dispensatione contineatur expresse, quod eis liceat habere curam animarum, & sic de consuetudine obtinere videtur. (Amotis) sine ordine iudiciario. sup. eod. quoniam sacris. si est notorium. sup. de tempo. ordi. ad aures.