Titulus 3

CAPVT 1 1 Notarius an possit aendere suas operas.

IN ORDINANDO. ( Minister.) Diaconus qui legit Euam, gelium. (Notarius) quidam hoc intelligunt, vt iacet, vt & etiam non liceat in beneficijs etiam operas suas vendere propter odium simoniae. Alii hoc intelligunt de illis, qui recipiunt salarium de publico, vel dic, quod vult remouere malam consuetudinem quae in quibusdam locis obtinebat, quod ille qui cantabat euangelium in ordinatione episcopi, vel aliter certum aliquid recipiebat. Et similiter notarius, qui de ordinatione eius literas conficiebat, & similiter obtinebat in pallii donatione, quod omnino vult remouere. ar. 1. q. 1. emendari. Si autem alius notarius peteret pro operis suis iustum salarium, vel etiam aliquantulum plus iusto propter magnitudinem negotii, non dicerent prohibitum. Si quis autem offerat aliquid sponte, non committit simoniam, & maxime si consuetudo est de aliquibus offerendis, quae pietatem vel deuotionem ostenderet: vt est. 3. eo. de ap. Vel die, quod loquitur de talibus notarijs & ministris, qui potestatem habent in electione vel ordinatione, quia alius notarius non habet potestatem inde faciendi chartam, nec alius diaconus potest ibi legere euangelium, & si legerit, non dicitur canonice ordinatus, vel alias aliquam calumniam recipit, vel instrumentum non valet.

CAPVT II QVIA ALIVM IN ECCLESIA.

CAPVT III. SI DOMINVS. Vni sceleratissimo dixit: Si male locutus sum, testimonium perhibe de malo. 2. q. 7. §. ecce. respuendus) repete quae diximus supra, de accu. cum P. maneor nella.

CAPVT IIII. 1 Supenditur accusatus abofficio, & probibea tur ab ordinationibus. in nume. 2. cilectioan habtat locum contra diffamatum.

ACCVSATVM. (Prohibere) si aliqua signa contra eum apparebant. inf. eod. sicut. (Nota accusatum suspendi ab officio, & hoc est propter infamiam, & non obtinet solum in simonia, sed etiam in alijs criminibus. C. de resti. spo. l. 1. lib. 10. 3. q. 3. presbyter. & propter suspicionem quis remouetur ab adminiestratione. 3. q. 2. quia ea. Item prohibetur ab ordinibus quilibet accusatus, & de quo sit inquisitio. 81. di. tantis. argu. C. de procur. reum. sed non credunt quidam, quod ab electione prohibeatur, quare enim puniretur, si non est verum crimen, de quo accusatur, & sic facile esset, si hoc esset verum quemlibet ab electione excludere, sed confirmari vel consecrari non debet accusatus, nisi primo fuerit absolutus. Et est etiam argu. quia procurator constitui non prohibetur, sed procurationem exercere, vt in praeall. l. rerum. Aliicontra, scilicet quod accusatus remouetur ab electione, & debet praefigi tempus accusatori trium mensium, intra quod probet quod obiecit. Authent. de sanct. episc. §. si quis ante or. quod obtinet inepiscopis, quod intra tres menses debeant consecrari a die electionis. 73. dist. c. 2. In alijs autem electis dabitur annus. argu. ff. de mune. & ho. reus. vel istae dilationes sunt ad arbitrium iudicis. Item si plus differretur propter accusatum, non esset imputandum accusatori: vt in praeall. l. rerum. arg. C. de temp. in. interpretandum.

Capitula autem quae videntur dicere contra illos, qui tenent aliam opinionem secundum hoc intelligunt, scilicet quod non possunt ordinari, sed non prohibent eum eligi, sed magis contradicit. 93. di. miramur. sed ibi loquitur de excommunicatio. haec autem non extendimus ad exceptionem, vel denunciationem, quia quantumcunque excipiatur contra aliquem de crimine, vel denuncietur, nihilominus tamen eligetur, confirmabitur, & consecrabitur in alia ecclesia, vel electione, quam illa de qua excipitur. de hoc no. sup. de despon. impu. ad dissoluendum. & eodem modo dicendum videtur quibusdam in accusatione, & forte non male. Haec autem decre. tantum loquitur in inquisitione, & exponunt hic accusatum, scilicet infamatum, & propter infamiam contra eum procedit inquisitio.

Speciale enim dicunt in inquisitione, vt nullus contra quem proceditur inqui¬ rendo possit eligi, & est ratio, quia cum inquisitio non debeat fieri, nisi contra diffamatos. inf. eod. licet. & electus bonum testimonium debeat habere etiam ab his qui foris sunt, ergo iste, qui diffamatus est eligi non potest, sed accusatio & denunciatio, & exceptio est in optione cuiusque etiam nulla infamia praece. & ita per consequens esset in cuiusque optione quem. libet ab electione reuocare vel remouere, hoc plus consonat rationi.

CAPVT V

QVOTIES. (Per simoniam haeresis) non intelligas, quod omnis simoniacus sit haereticus, sed ille tantum, qui credit od Spiritus sanctus &t gratia eius venalis sit, & quod pretio quaeratur, & sit in aliquo.

CAPVT VI. 1 Sigra an fificimt apresumendumdiqut baereticum.

SICVT SIMONICACA. Signa) aliquam probabilitatem habentia, haec autnt est hoc speciale, quod cum in alijs ne gotijs requirendae sint luce elariores probationes. 2. q. 7. si quis episcopus. & q. 8. c. 1. in crimine simoniae minores probationes sufficiunt, quinimo sola signa, sicut in haeresi. C. de haere. l. 2. Nos dicimus quod leuia signa sufficiunt ad praesumendum aliquem haereticum, sed illa signa oportet plene probari. sup. de praesum. literas. propter suspicionem autem indicetur purgatio. inf. de haere. excommunicamus. plus placet quod etiam si nulla signa probentur, sed tantum grauis sit infamia contra eum, cui debet remoueri. arg. sup de praesump. literas.

CAPVT VII. Simoniacus in ordine recipiendo siue trimem sit occultum, siue manifestum ipso iure sufpensus est. 2 Si quis ordinemseu beneficium obtinuerit alio praebente pecuniam non ordinatori non est simomia, fi etiam fine pecunia ebtenturate at Posaibilitas iuris, & possibilitas facti quomodo inter se differant.

TANTA EST LAPES. (Omnis) supple non pracisus ab ecclesia per sententiam canonis, vel hominis, & post peractam poenitentiam, & sic non est contra de excommunicatis toleratis, nec de fornicarijs suspensis. 32. dist. nullus. nec est contra de peccatore, qui non egit poenitentiam, qui suspensus est, quo ad se. 1. q. 1. sacerdotes. sacrosan. necesse.

1 Cantare) simoniacus inordine recipiendo siue crimen sit occultum, siue manifestum, ipso iure suspensus est, vt hic ab executione omnium ordinum, non tantum simoniace receptorum. 1. quaestio. 1. quibusdam. idem intelligo de notorio simoniaco in beneficio. 1. quaestio. 1. reperiuntur. 32. di. §. verum. nisi eo ignorante, alius pecuniam dedisset, quia tunc credo non eum suspensum, nisi eo quod simoniace obtinuit. 1. quaestio. 3. praesentium. si vero alias sit simoniacus pro beneficio, siue pro ecclesiae emenda, si crimen est mani festum, similiter ipso iure suspensus est. 32. dist. §. verum. si non est occultum suspensus est, quo ad se, non quo ad alios, qui eius officium licite audiunt, sicut quilibet criminosus. 1. qon. 1. sacerdotes. Item isti simoniaci in beneficio occulti & criminosi licite celebrant post poenitentiam, quia nec sunt suspensi a iure, nec impediuntur exequi officium suum post poenitentiam, sed beneficium simoniace habitum retinere non potest. I. e. de regularibus.

Haec vera sunt de recipientibus aliqua. s. ordinem non beneficium simoniace, in dantibus autem aliqua simoniace seruatur, quod dicitur. inf. c. pe. vbi de hoc no. & infra, eo. dilectus fi. A. etc.

2 Item no. quod si quis obtinuerit ordinem velbeneficium, alio dante pecunia non ordinatori, non est simonia, si etiam sine pecunia obtenturus erat. argumentum. 1. quaestio. 6. vl. §. si autem ipse ordinatus pecuniam dedisset, etiam si sine pecunia habiturus erat ordinem, simoniacus est. arg. 1. qo. 2. & q. 3. si quis ob. & c. vlt. & qon. 6. cap. 1.

Potest) si intelligas de possibilitate iuris, nullus criminosus de iure potest cantare missam. 1. quaestio. 1. sacerdotes. si de possibilitate facti, sic conficit simoniacus, sicut quilibet alius. 1. qo. 1. intra catholicam. cum multis sequentibus. 32. di. §. si vero. respondeo.

Intelligo de possibilitate iuris, nam alii criminosi post poenitentiamde iure celebrant praeter homicidam, sed simoniaci nunquam. Item alii licite audiunt officium aliorum criminosorum, nisi sint suspensi per sententiam, sed simoniacorum officium audire non debent, etiam si nulla sententia feratur contra eos. Est enim in eis speciale, sicut in notorijs fornicatoribus, quod eorum officia audiri non debent. 32. dis. §. verum est. ergo speciale in notorio fornicatore & simoniaco, quod etiam si tolerantur ab ecclesia, cuique licet eorum officium euitare: vt hic. 32. di. §. verum. sed homicidarum & etiam exconmunicatorum occultorum, licet sint suspensi a iure, si tamen alias occultum sit, & tu scis, non debes eorum officia euitare. arg. 6. qo. 2. si tantum. 23. q. 4. non prohibeat. nisi abstineret quis propter correctionem peccatoris qui ex erubescentia poenitentiam ageret. sup. de coha. cle. & mu. c. 1.

CAPVT VIII.

NON SATIS. Capessaniae) si autem aliqua capella cum suis reditibus conuersa sit in vsus alicuius ecclesiae, bene potest a capitulo ibi instituto ex pacto recipere aliquid annuatim pro fructibus, sed contractus debent esse distincti. sup. de rer. permu. ad quaestiones. nam licet non possint vendi capellaniae, id est, ius faciendi ea, quae pertinent ad capellam, & multo fortius in perpetuum, vel in tempore vitae, opera tamen sacerdotis vendi potest, vel emi pro seruiendo alicui capellae. Item fructus capellae in proprios vsus concessi licite locantur. infra, ne praela. 6. c. fi.

CAPVT IX

CVM IN ECCLESIAE. (Et benedictionibus). ideo, pro benedictionibus nubentium prohibetur accipere, quia ibi gratia confertur, pro matrimonio autem cum ibi non conferatur gratia, licet aliquid recipere. 1. qon. 2. quicquid. 32. quaestio. 2. honorantur. 27. quaestio. 1. nuptiarum. 32. qon. 1. connubia (requiratur) ob hoc iustificatur decre. nam oblatum recipere licet.

CAPVT X.

CVM SIT ROMANA (Procurationem) quam etiam exercere non potest si ecclesia grauetur. 10. quaestio. 3. cauendum. 1. quaestio. a. placuit. in Authen. de man. prin. §. si tibi.

CAPVT XI.

DE HOC AVTEM. (Si manifestum). id est, notorium, quia in conspectu populi inita sunt pacta ( manifestum) per famam, sed non noto riu m si qua) & de iure publico. in Authem. de sanc. epi. §. 3. (ecclesiae). 17. qon. 1. si quis in atrio. in Authem. de sanc. epis. §. sed neque. si tamen dans pecuniam intraret relig. de misericordia bonum esset ei reddere. inf. eod. veniens. 16. q. 6. de lapsis. 27. q. 1. si quis ita.

CAPVT XII.

SVM ESSENT IN NO. STRA. (V). qui propter simoniam dictum R. clericum petebat a quadam ecclesia amoueri, vel potius clericus petebat ecclesiam, ex eo quod millies ei causa promiserat (in causa illa) ciuiliter agebatur.

CAPVT XIII

INSINVATVM EST.

CAPVT XIV

NEMO PRESBVTEROrum. (Celet) hoc ideo est, quia quilibet tenetur peccatum alterius ad poenitentiam indicare. 23. qO. 3. tam sacerdos. secus autem in indicatione furis, vel serui, vel fugitiui, pro quo licite accipitur merces. ff. de of. praefe. vrb. solent. ff. de condi. ob tur. cau. l. 4. §. 5. ( simoniacum). id est, in modum simoniae punien. dus, non enim proprie dicitur simoniacus, qui celat per gratiam crimen alterius.

CAPVT XV.

QVERELAM. ( Monachorum) etc. no. monachos agere ad reuocandum, quod prior male alienauit (sub annuo) constituto in signum deuotionis, quod licet vt no. supra de relig. do. constitutus. (redimi). supra, de pac. cum pridem. (nec permittatis) iste fungitur vice & officio conseruatoris, de quo pot seprar de offcio deletefe

CAPVT XVI.

EAQVAE DE AVARITIAE.

CAPVT XVII

EX DILIGENTE (Ecclesiasticum) quod non est licitum. infra, de reguiur. indignum. vbi no. id est, 10. solidos, vel aliquid simile inecclesia (taliter) pro collatione benefici ecclesiastici, & forte etiam sine collatone beneficii non est licitum clerico, nisi pro ecclesia sua alicui facere fidelitatem. inf. de reg. iur. c. vlti. vbi plene not.

CAPVT XVIII. ET SI QVAESTIONES. (IIu. Cmanae) . C. de fid. instru. l. vlti.

CAPVT XIX.

VENIENS AD NOS. (Conuenit) propter hanc conuentionem udicatur simoniacus, secus nim esset si sponte obtulisset ( praefato). supra eodem, de hoc contrarium sol. ibi.

CAPVT XX

EX TVAE FRATERNITATIS. (Officio) licet enim ipso iure suspensus sit, non tamen potest prohiberi nisi probatio praecedat. 2. quaestio. 1. nos in quenquam. ( paenitentiam) non obdurescat in peccato, sed non sufficit ad vitam, & contra ius officium exercere. 3. de poeni. & remistqu quidam. 90. dist. si quis contristatus

CAPVT XXI

AD NOSTRA M. Qinisterio) puta acolitus vel subdiaconus vel huiusmodi.

CAPVT XXII. 1 Tenttur i, qui fimnoniace adeptus entbencftium ei renunciart. 2 Quando possit episcopus tum simoniato difpensare. & in num 3. & 4.

DE SIMONI acE tRemanere) ex dispensatione episcoporum. 1. q. 5. praesentium. in alijs ordinibus vel eneficijs non simoniace has bitis, etiam sine dispensatione manebit, & noua beneficia acquiret, nouos autem ordines non potest habere, nisi primo dispensetur, cum eo in ordine si. moniace quaesito, cum promotus esset persaltum. 32. dist. c. 1. si autem eo ceiente aliquid datum est ordinatori, non potest dispensari cum tali. 1. q. 1. erga. si quis a si. statuimus. & quaestio. 7. c. requiritis.

3 In beneficijs autem distinguitur, quia si ignorante aliquo data pecunia obtinuerit praelationem, non potest episcopus dispensare, vt illam praelationem habeat, sed in simplici beneficio bene potest episcopus dispensare. sup. de elec. c. pe. 1. q. 5. c. 1. sed & si se sciente vel pecuniam dante beneficium obtinebat, potest episcopus cum eo dispensare, vt in alia ecclesia obtineat beneficium, & etiam in eadem, sed non potest episcopus dispensare, vt ad maiores ordines promoueatur. 1. q. 5. c. 1. nunquam autem licet dispensare illi cum quo simonia commissa est. Item si quis commisit simoniam in dignitate cum eo non potest episcopus dispen sare. 3. eod. nobis. vbi not. 4 Item cum nullo simonia eo scienter potest dispensari in dignitate etiam si pro ea non fecit simoniam. 1. qo6m. 1. erga.

CAPVT XXIII. RAATTHAEVS CARDINALIS. (Contradictio) iusta & etiam iniusta ante confirmationem. de hoc no. sup. de ele. significasti.

CAPVT XXIIII.

AD AVRES NOSTRAS. (pro solutione) nam non est dubium ex parte recipientis simoniam hic committi. 1. quaestio. 3. non solum. ex parte autem dantis, dicunt quidam non committi. argumentum. infra, dilectus. quod intelligunt cum per supefiorem ius suum consequi non potest, alias enim secus. supra, de feu. insinuanti. Nam sicut beneficium non licet redimere, ita per poenitentiam spiritualem. supra eodem, nemo. §3. dist. c. 1. verius videtur, quod nunquam licet aliquid dare pro poenitentiam spirituali redimenda. 1. quaestio. 1. nullus episcopus. quia nunquam debet peccare, vt a maiori malo cessetur. 32. qon. 3. ita. laico autem quem constat nihil iurisdictionis habere, si spoliat eum ecclesia, vel faceret eundem de facto vitari tanquam excommunicatum, vel etiam clerico, qui de iure non contendit se fecisse, sed de potentia licet dare, quia nihil dat pro spirituali, sed tantum pro vexatione quam redimere licet, secundum hoc quidam dicunt licere aliquid dare laico, vt bene soluat decimas, in quibus nec feudi ius contendit. Alii dicunt quod si sum in possessione alicuius ecclesiae, possum dare clerico & laico, ne me expellat per violentiam, & sine cognitione causae, sed si sum extra possessionem ecclesiae, nullo modo est mihi licitum aliquid dare pro possessione recuperanda, quia tunc non tantum redimo vexationem, sed etiam possessionem amissam recupero.

CAPVT XXV.

DE REGVLARIPVS. (Ad renunciandum) licet furtiuum habeat beneficium. 1. quaestio. 1. ordinationes. & semper sit in mora. 14. quaestio. 6. si res. non tamen debet dimittere ecclesiam sine licentia superioris. argumentum. supra, de re. & tran. ad re. licet. sed consuluimus, quod a bonis ecclesiae & officio, cum sit suspensus ipso iure, omnino abstineat: vt not. supra eodem, tanta.

CAPVT XXVI. EX INSINVATIONE (Proposuisti). Not. resignationem fieri in manibus aliorum quam episcopi, sed melius dicitur in renunciatione necessarium esse consensum episcopi, si confirmauit & canonicorum qui elegerunt. argumentum. 18. q. 3. statuime. C. de actio. & oblig. sicut. & potest esse, quod hi canonici non recipiunt confirmationem ab aliquo superiore, & ideo sine eo resignant, vel dic, quod speciale est in simonia.

CAPVT XXVII.

NOBIS FVIT. (Obtinere) hoc intellige, quando eo sciente commissa est simonia, & sic non est contra. supra eodem, de simoniace. vel quando condemnatus est per sententiam, nam tunc cum propter criminis enormitatem, tum quia est notorium per senten. tiam non poterit dispensare. 30. dist. vt constitueretur de his. Vel dic, quod dispensari non potest, vt habeat illam dignitatem.

CAPVT XXVIII.

DILECTVS EILIVS R. (Post receptionem) illicite recepit. 1. quaestio. 1. nullus episcopus. Vel dic quod licite accepit, nam cum conten¬ derent super quibusdam iuribus, & praepositus diceret, se grauari archidiacono dicente, se vti iure suo compositio interuenit, & fuit contractus, do vt des, vel sacias, & agitur ex hoc contractu praescriptis verbis ad interesse. ff. deposi. l. 1. §. inter loca. ff. de praescriptis. verb. l. 1. Nec litera hic contradicit vbi dicitur, quod si restituit rem liberatur, quia intelligitur si plus non est interesse (venisse) maxime.

CAPVT XXIX. QVAM NOBIS.

CAPVT XXX. 1 Uniuersitas an possit accusari & puniri.

DILECTVS EILIVS. (A. nuncius coram te) speciale est in hoc Cantuarien. qui nonsolum est metropolitanus, sed etiam legatus. supra, de offi. leg. cap. 1. Seueritatis) amissionis honore si sint clerici, vel monachi, si laici excommunicationis sententiam. 1. qon. 1. reperiuntur. Sed dices quid nocet monachis depositio. Respon. quia non recipient praebendam de monasterio, nec habebunt ibi vocem in capitulo, monachi tamen semper remanent (arctiora) si inueniantur alioquin mutabuntur ad aequalia. argumentum. 81. dist. valet. vel renunciabunt suis locis, & eligentur de nouo. 3. eod. de regularibus. sup. de renun. ex insinuatione.

Abbatibus) ideo hi praecipue puniuntur, quia eorum consilio & authoritate omnia fiunt. 10. quaestio. 2. episcopus. C. de app. quoniam. 2. q. 7. quapropter. & quia in culpa sunt, si hoc negligant. inf. e. in tantum. sed videtur quod collegium possit accusari, & de eo inquiri. 12. q. 2. qui manumittitur. supra eedem, veniens. & ff. quod met. causa metum. §. 2. argumentum. 7. qon. 1. sicut. 34. quaestio. 3. si habes. Argumentum contra. ff. de do. qui si ex. ff. de acquir. pos. l. 1. §. vlt. Item vniuersitas per procuratorem debet se defendere, & in causa criminali non constituitur procurator. ff. quod cu. vni. l. 1. 5. quaestio. 3. in criminibus. Nos dicimus, quod vniuersitas non potest accusari, nec puniri, sed delinquentes tantum. ciuiliter autem con¬ ueniri & pecuniariter puniri possunt edelicto rectorum, vt in contrarijs. & supra eodem, veniens. praeterea potest inquiri super statu vniuersitatis, sed nec tunc puniuntur, nisi delinquentes. infra, c. proxi. supra, de ac. c. pe. (officialibus) quod ista faciunt vel sciunt & tolerant.

CAPVT XXXI. 1 Quando liceat proscandalo fieri inquissuio. 2 Propter insufficientiam remouetur abbas confirmatus. 3 In testimonium admittuntur impetranterisquisitionem vel denunciationem. 4 Ordinarius etiam sine infamia precedente visstare potest. 3 Ad inquisitionem proceditur propter solam infamiam de dilapidatione, eliam si non sio sufpensus.

LICET HELL Clamosa) debet vel scandalum cum enim quisquis facere debet quiequid potest, vt scandalum a fratre remoueat, ergo & inquisitionem faciet per quam scandalum remouetur. argumentum. inf. de no. ope. nunc. Sed haec ratio non videtur nobis bona, quod pro cuiuslibet scandalo sit facienda inquisitio, cum pro inquisitione forte maius scandalum nasceretur. Sed satis dici posset, quod ibi scandalum timeretur, quod posset conturbare ecclesiam, siue vnus sit, qui scandalitatur de infamia, vel peccato alterius, ita potens qui scandalum suscitare possit, siue plures quod licite fiet inquisitio. argumentum. 23. q6. 4. quisquis. 30. dist. vt consti. Item argumentum, ad hoc, quia vt remoueatur scandalum, indicitur purgatio. 2. quaestio. 3. presbyter. sed inquisitionem sequitur purgatio, ergo pro scandalo potest fieri inquisitio. Item potest fieri inquisitio contra eum, qui suspectus est praelato suo ordinario, & etiam forte alii vel alijs bonis viris, vel etiam principi terrae, etiam si non sit alias infamatus. 2. quaestio. 5. omnibus. & c. mennam. vbi dicitur, quod indicitur eis purgatio, ergo & per consequens potest fieri inquisitioAlii tamen dicunt, quod licet praedictis casibus possit indici purgatio, non potest fieri inqusitio, quia per inquisitionem, non semper tamem sequitur purgatio, imo quandoque sequitur absolutio, quandoque amotio ab ecclesia. supra, de accusatione. in quisitionis, etc. Item propter pericutum fit inquisitio etiam sine infamia. supra, de accu. qualiter. sicut est in haeresi, & in alijs peccatis, quae in occulto serpunt, & ibi est periculum, quodin alios deriuetur. supra eodem, sicut. (per publicam) no. duas causas quare descenditur ad inquirendum (sanctiones) 86. di. si qui. (officii) quia ex officio procedit, non habet locum inquisitio. hic colligere potes qualiter sit probanda infamia, quia si interrogetur debet respondere (formam) quia si procedat in modum accusationis fertur sententia depositionis, si vero in modum inquisitionis, remouebitur ab administratione, si in modum denunciationis sibi poenitentia iniumgetur. sup. de accu. super his.

Insufficientia) nota abbatem confirmatum remoueri propter insufficientiam. 18. quaestio. 2. si quis abbas. infra, de haere. cum ex iniuncto. in fi. ( Contendere) no. quod licet coeptus sit processus in modum denunciationis, tamen si sibi ingeratur aliqua difficultas, transitur in modum inquilitionis, nec punietur denunciator, cum non sua voluntate desistat, alioquin puniretur de calumnia, vel se purgaret. supra, de calum. c. vlt.

(Contra ipsum) hoc verum est in denunciatione & inquisitionecilscet vt qui venit ad impetrandum denunciationem, vel inquisitionem admittatur ad testimonium in inquisitione & denunciatione, si non fuerit eius minister in prosequendo inquisitionem, vel denunciationem, & idem dicimus. sc. quod ad mittetur praedictus ad testificandum etiam in accusatione. secus est quo ad aliquid in accusatione, vbi accusator ad testimonium in accusatione, vel inquisitione non admitteretur, sicut nec testem in accusatione admitteret ad inquirendum, vel accusandum. supra, de accu. cum P.

Item not. quod qui impetrant inquisitionem, vel denunciationem, admittuntur in testimonium, secus autem in his qui accusationem impetrant (de oppositis) hoc obtinet, quando fit inquifitio contra aliquem, quia debent exprimi erimina, & super illis tantum testes iurabunt dicere plenam veritatem: vt supra, de accu. qualiter. 2. & c. inquisitionis. vbi autem fit inquisitio super statu ecclesiae, non est necesse exprimi crimina de quibus inquiri debet, imo & testes iurabunt super omnibus, de quibus interrogabuntur dicere meram veritatem, occultis exceptis. infra, de accu. qualiter. 1. oportet tamen infamiam praecedere. s. ecclesiam esse in malo statu. supra, de aceu. qualiter. Quidam tamen dicunt & forte non male, quod si solus praelatus fit diffamatus, tameninquisitio fiet de omnibus, vel potius super statu ecclesiae, quia cui caput infirmum caetera membra dolent. 5. de sen. & re iud. cum 1. & A. 6. quaestio. 1. §. verum hac. & c. seq.

Visitare autem potest ordinarius sine in famia praecedente, quia id ex officio facit a canonibus iniuncto, & non fit visitatio tantum propter crimina, sed etiam vt instruat clerum, & populum vt alia faciat. 10. quaestio. 1. placuit. decernimus, inquisitionem autem extraordinariam tantum iuducit praecedens infamia aut sequens insinuatio subditorum. supra, eod. cap. & dicunt quidam non esse vim in aliqua causa, vtrum altero praedictorum modorum iuretur, vel dic diuersum. sup. de accu. cum dile. Causa autem diuersitatis est, quia vbi de certis criminibus inquiritur, satis potest dicere veritatem plenam, sed vbi non inquiritur de certis criminibus, sed tantum super statu ecclesiae, quia non est ei leue, imo valde difficile plenam veritatem dicere, non cogitur tale anceps periurium subire. ff. de iureiu. l. videamus. in prin. sed decr. supra, de accu. qualiter. 1. contradicit expresse, dicimus ergo quod siue super statu ecclesiae, siue super speciali crimine inquiratur, sufficit iurare altero praedictorum modorum. Differentia autem illorum iuramentorum, no. supra, de accu. cum dile. (quasi de dilapidatione) hic no. quod etiam si quantumcunque leuiter appareret de dilapidatione, suspenditur ab administratione. ff. de sol. quod si forte. C de suspe. tu. tutor. 3. quaestio. 2. quia. Sed no. quod non per solam accusationem remouetur, nisi alia probatio adsit, vt hic. sed contra institu. de suspec. tu. §. si quis. sed certe aliud est in tutore, qui non habet, nisi solam administrationem, sicut & procurator, vnde facilius remouetur. argumentum. ff. de procurator. que omnia. aliud est in praelato, qui ius habet in rebus ad dignitatem pertinentibus, & idcireo difficilius sibi tollitur administratio.

Item nota. quod ad inquisitionen proceditur, propter solam infamiam de dilapidatione, etiam si non sit suspectus, sed ad remotionem ab administrationenon, nisi sit suspectus vt hic, vel dic, quod maior suspicio necessaria est, vt remoueatur ab administratione, quam ad procedendum ad inquisitionem

Pro vno) poena laesae maiestatis. 6. qo6n. 1. §. verum. ff. de suis & leg. haere. l. 1. §. interdum. ff. de relega. minime. poena simoniae in clericis depositio, & in laicis exconmunicatio cum infamia. 1. q. 1. reperiuntur. & quaestio. 3. qui per ecclesiam. C. de episcopis. si quenquam. (oppositis) ad testes repellendos (malignitatis) vt sunt conspiratio & inimicitiae capitales. 1. c. proxi.

CAPVT XXXII. 1 Infames & criminosi, in quibus casibus admit. tantur ad testificandum, & quot requiramtur consideranda in teste ia in quisitione producto. ia nume. 2. 3 Iactione criminali exactistimae requiruntur probationes.

PER TVAS LITERAS. (Licet Heli) . supra eodem, proxi. c. ad (cuius) id est, materiae in ea contentae, tractat enim qui testes & quales sint admittendi in accusatione vel inquisitioane. Distinguendum). nam si in denunciatione procedatur, sicut ad denunciandum ita ad testificandum infames, & sum. me criminosi, dummodo emendati de crimine admittantur. sup. eod. de testi. quoniam. si vero agatur in modum inquisitionis, & sit exceptum crimen, admittuntur omnes criminosi, & vt credimus etiam mulieres, & hoc scilicet temperantiam aequitatis non secundum rigorem iuris, quae tenperantia secundum arbitrium discreti iudicis locum habebit, nam multas considerationes habebit, facilius enim admittet contra religiosum, quam contra secularem clericum. Item facilius contra clericos & religiosos minoris gradus, quam maioris dignitatis. Item facilius contra clericum, vel praelatum malae opinionis, quam bonae, & forte contra eum, qui bonae nullo modo. Item facilius admittetur si ex admissione eius non sit oriturum scandalum, quam si sit oriturum, hoc quandoque considerabit iudex discretus in modo procedendi, & in persona eius contra quem proceditur in modum inquisitionis.

In teste etiam in tali inquisitione producto quique alia considerabit secundum eandem temperantiam aequitatis facilius admittet testes honestos, quam inhonestos, & criminosos. Item in criminosis facilius admittet emendatos de crimine, quam in cri¬ mine persistentes. Item facilius admitter qui maiora, & qui paria, quam qui mino ra, quia ad eadem de facili non sunt admit. tendi, cum sint socii. 5. de testi. veniens. Item facilius admittet criminosos procedentes ex zelo iustitiae quae ex odii fomite. Item facilius si contra inqusitionem sunt alia adminicula, quam si non sunt, & secundum haec omnia eisdem maiorem vel minorem fidem habebit. Item etiam credims considerandum secundum aequitatis temperantiam, & si crimen non sit exceptum sed in eo, nisi ex magna causa non admit terentur nisi legitimi testes, & hoc satis videtur, probare ex eo, quod dicit rursus si crimina sint eadem, etc. vsque minora, excepta enim crimina alia maiora se non habent. Si vero agatur criminaliter, eadem dicimus posse considerari secundum temperantiam aequitatis, quamuis de facili non debeat quando criminaliter agitur temperare rigorem iuris. 2. q. 7. si quis epraes. & q. §. c. 1. nisi in crimine excepto. 3. e. tanta. si vero agatur excipiendo, eadem dicimus consideranda secundum temperantiam aequitatis, de iure autem non debent admitti, nisi idonei testes. 5. de testi. tam literis. Alii tamen dicunm omnia hec locum habere tantum in exceptis criminibus, & quando ciuiliter agitur, vel dic quod haec temperantia iuris non est in arbitrio iudicis, quia in iure scripta est, sed sicut hic dicitur, semp est in similibus obseruandum. (denuncietur) id est, ciuiliter agatur siue inquirendo siue excipiendo, siue denunciando

3 Rigorem) quia quando agitur criminalitet exactissimae probationes requiruntur, & iuris rigor seruatur. 2. q. 7. si quis epraes. si autem ciuiliter rigor temperatur. 1. e. c. fi. ( regularis) regulares enim facilis, quam seculares remouentur ab administrationibs. 3. de accu. qualiter. 2. in fi. (excellentiores) columnae enim concutiendae non sunt, nec honorabiliora menbra. 3. ti. prox. qualiter. 2. 45. dist. cum beate. (clare) de hoc no. 3. de accu. cum P. sscandalo) . 23. q. 4. cum quisqe. & c. quando (honesti) hi admittuntur, criminosi repe lluntur. sup. de test. super eo. testimonium. semendatur) qualiter hi admittantur node test. testimonium. (eadem). id est attendi debet, an maiora sint crimina ob iecta testibe, quam crimina opposita accusatis (malignitatis) quia sunt conspiratores vel inimici. 5. e. c. (adminicula) nan forte crimi. nosi vel viles nunquam admitterentur, misi prius subiecti quaestionibus. 4. q. 3. si ea. sed quaestionibus subiici non debent, nisi alipraesumptiones praecesserint ( adminicula) quae hic non habemus.

CAPVT XXXIII.

SICVT TVIS LITERIS. (Ad Coloniens.) sed quare non ad capitulum Leodiens. 3. de ma. & obed. cum olim. sed potest dici hoc esse propter consuetudinem. Est tamenarg. quod apud archiepiscopum sit haec potestas. hoc. 21. di. fraternitate. 24. dis. c. 2. Arg. contra. 7. de haere. ad abolendam. 1. de ele. quod sicut. de hoc not. 5. de ma. & obe. his quae. vel forte ecclesia Coloniens. vacante monasterio contulit ei authoritatem administrandi, quia iuspatronatus habebat in ea. 3. de offi. or. cum vos (canonum) 1. q. 5. c, 1. (non praebere) quia saepe, qui tacet affirmat. 54. di. si seruus. C. de nup. §. si vt pro. sicut econtra. de conse. di. 4. cum paruulis. ff. de procu. si filius. §. inuitus. ff. de ser. ru. prae. viarum. ff. de re. iu. is qui tacet. 5. de ba. c. 1. Nihil hoc intelligo, quando quis iam electus est, & eo inuito qui ius habet, datur pecunia, vt confirmetur, nam si daretur vt eligeretur, etiam si eo prohibente non possum illum retinere, nisi inimicus dedisset. §. e. nobis.

CAPVT XXXIIII.

TVA NOS DVXIT. ( Rogans.) Not. preces pro se porrigi. 5. de aeta. tuam. ( Consentiant) dicunt quidam, quod eo tempore quo quis recipitur, nihil dare licet. arg. 1. q. 1. emendari. & q. 2. quam pio. Alii dixerunt, quod etiam tempore ingressus licet dare & recipere, dummodo non praecesserit pactum. arg. 1. q. 1. eos. 3. de suc. ab intest. c. 3. hic apparet, quod non licet sub illa forma recipere aliquem. Recipimus te in fratrem, si detuleris, vnde viuas, quia bona ecclesiae non sufficiunt, nisi nobis. arg. 3. eo. quoniam. quia vt ibi dicit in hoc crimine non excusat paupertas. Item quia non licet apponi pactum, per quod non possit petere, quod sibi tunc competit de iure. 5. eo. per tuas. 2. & c. pe. hoc autem ei competit de iure, quod ex quo est canonicus habeat, sicut vnus de alijs. 5. de consti. cum venissent. 5. de praeben. dist. 16. q. 7. decimas. Alii autem dicunt, quod talis exceptio non est simoniaca. ar. 1. q. 2. si quis propter. ( intentione) principaliter vix enim esset, quin secundario haberet. 86. dist. qui causa. 8. q. 1. sunt in ecclesia. Culpabiles) hine videtur solam intentionem facere hominem simoniacum. arg. 1. q. 1. qui studet ( reperiuntur) 1. q. 3. non solum. sicut sola spes facit vsurarium. 14. q. 3. c. 1. loan. dicit, quod fola pactio. 3. vt eccl. benefi. vt nostrum. propter hanc intentionem non deberet resignare, sed tantum poenitentiam agere. I. c. vlt. Vel dic, quod in his quae sunt prohibita, quia simoniaca, vt vendere sacramenta, & generaliter omnia quae veteris, vel noui Testamenti simoniaca iudicantur, sufficit sola voluntas. In his autem quae sola constitutione sint simoniaca, vt renunciare praebendam, vt alii detur, licet sit peccatum a, non tamen sufficit sola voluntas, vt faciat simoniacum. ar. de off. delerex perte.

CAPVT XXXV. 1 An sacramenta sint recipienda ab extommnnicato vvel suspenso. 2 Criminosorum sacramenta non vitiantur, licet quo ad se sint suspensi. 3 Qui ordinem aliquem simoniace recepit, statim dicitur suspensus. Dictum de simoniacis suspensis, an idem dicae tur de omnibus notoriis excommunicatis, depositis a sufpensis. Ordines sumere est voluntatis, sed celebrure in suscepto est necessitatis. 3 Non debet aliquis etiam ex necefsitate peccare. Ordinem stienter recipiens ab baeretito, an babeat executionem in isto ordine. Et quid iuris in notorijs simoniacis. Peccatum an sit mortale, male intelligere canones qui sunt de iure positiuo. Haereticus an sit, qui Papae non credit de iatelligentia canonum.

PER TVAS LITERAS. (Ex relatione) quod credere non debuit. 34. dist. habuisse. 86. dist. si quis. Vitium simoniae) quicunque enim scit aliquem depositum, excommunicatum vel suspensum, dicunt quidam quod quantuncunqe sit occultum, nunquam sacrameni ta ab eo recipienda sunt. arg. hic nisi baptismus & corpus Christi, vt no. I. de haereti. c. 2. sad licet non debeamus recipere ab eis, dum sunt occulti, ipsis tamen petentibus in publico dare tenemur. 1. q. 1. Christus. de conse. dist. 2. non prohibeant. nec eos vitare in publico debemus. 6. q. 2. c. 2. & 3. 5. de offi. or. si sacerdos. Imo plus dicimus, quia excommunicatis & inter. dictis, non petentibus, dare debemus officia, sicut & alijs, ne si segregarentur ab alijs hoc ipso appareret euni excommunicatum, vel interdictum, & sic esset proditor, quod est contra id, quod est. 2. q. 1. si peccauerit. & hoc Christus fecit, qui simul ad praedicandum ludam cum alijs misit. 1. q. 1. Christus.

Item omnia quae faciunt administramdo temporaliter tenent, quousque ab ecclesia tolerantur: vt no. hic de ele. nihil. Criminosorum autem sacramenta non vitabo, licet quo ad se sint suspensi. 1. q. 1. sacerdotes. quia hoc prohibitum non est, & sola prohibitio hominis vel canonis facit, quod non sit licitum. 32. dist. verum. aliter not. 5. de haere. c. 2. & ibi plenius omnia reperies. Alii aliter dicunt, vt not. 5. de schisma. c. 1.

3 Secure ministret) sine dispensatione cum non constet hoc ordinato pro certo illum esse simoniacum, alias stultus esset monachus, qui a simoniaco in beneficio manifeste vel occulte in ordine qui executionem non haberet ordinis vt. 3. e. tanta. 22. di. §. verum ordinem reciperet. vel hic dispensatur a Papa cum ignorante. 1. q. 1. si quis a simo. Et scias quod solus simoniacus in ordine recepto simoniace perdit executionem. 1. q. 1. quibusdam. 1. c. pe. 3. eo. tanta. non solum ordinis simoniace suscepti, sed etiam omnium aliorum, & etiam in temporalibus per consequens perdit administrationem. 81. dist. eos. non ea ratione, quod non habuerit executionem ordinum non simoniace susceptorum, & quod ex confirmatione non habuerit administrationem.3. de elec. transmissam. sed quia suspensus est hoc ipso, quod aliquem ordinem simoniace recepit. vt. 3. probatum est. & idom ea ratione dicimus in simoniaco in beneficio notorio, occultus autem simoniacus in beneficio quamuis non sit suspensus ipso iure, sed suspendendus. 1. q. 3. c. 1. 2. & 3. Tamen ratione illiust beneficii simoniace quaesiti, non ministrabit sine peccato, nec temporaliter, nec spiritualiter, puta conferendo ordines, si emit episcopatum, id est, dignitatem episcopalem, non ordinem, quia tunc esset simoniacus in ordine, & suspensus ipso iure ordines ab eo collati nullum effectum habebunt. 1. q. 3. ea quae. & est hoc ea ratione, quia fur censetur. 1. q. 1. ordinationes. & sic licitum non est contractare rem alienam, sed ab alijs beneficijs, quae non simoniace quaesiuit, non erit suspensus, simoniacus autem in ordine conferendo, id est, quia simoniace ordinem contulit tantum per triennium suspensus est. 5. c. penult.

Et quod dicimus de simoniacis suspensis, idem dicimus de omnibus notorijs excommunicatis depositis & suspensis, hic autem monachus erat in opinione, quod etiam simo. in beneficio, & qui recipit pecuniam pro ordine conferendo, per. dit executionem. arg. 1. q. 1. reperiuntut, Quibusdam quod tamen falsum est. I. ec. pen. & ex. c. reperiuntur. bene colligitur, vbi dicitur, quod ex quo confidit, & tunc errorem sequendo non vult ordinari, sed quare non tollit ab eo errorem, dicendo sibi quod secure ab eo ordines recipiat, vi. detur enim sibi iniicere laqueum, queod non debet. 27. q. 1. c. vlt. respon. satis offert ab eo errorem per verba hic posita, sed conscientiam mutare mon potest, cumnon possit vis inferri animo. 22. q. 3. §. 1. & c. 1. consulitur tamen ei, quod nisi deponaterrorem, non promouea tur, quia etiam errore conscientiae est consulendum. arg. 3. de spon. commissum. ff. de rei ven. ex diuerso. Nobis plus placet, quod iste monachus non errabat in iure credens, quod ille qui ordinem conferret simoniace sit sui spensus ipso iure, quod & hoc ipsum verum est, scilicet, quod suspensus est vsque ad triennium. 3. e. c. pe. & vl. Item grauiter argus endus est, & puniendus esset, si postquam de iure doceretur contumaciter credere, & obedire contemneret. 19. dist. nulli. nec mandaret dominus Papa, quod hac occasione dimitteret sumere ordines, imo purgatione erroris sui eum ordinem recipere cogeret. Dicimus ergo, quod hic monachus credebat, & probabilem credendi praesumptionem habebat, quod suus episcopus simoniace ordines contulerit, & ideo consulitur ei, quod nisi prius deponat hanc credulitatem, quod non promoueatur ad ordines.

Sed oppones, quare non eodem mode prohibuit ei in susceptis ministrare? Respon. sumere ordines voluntatis est, quia ad eos nemo praecise cogitur. 3. de temp. ordi. quaeris. 75. dist. c. 1. & 2. sed celebrare in suscepto necessitatis est. arg. ad hoc.) de sent. excom. inquisitionis. & forte posset dici, quod vbi tantum probabilem causam credendi habet, & non scientiam, quod si praelatus suus eum cogeret ordinari a tali, quod prudenter faceret, si obediret, sed si pro certo sciret, & notorium esset eum simoniace ordinem contulisse intra triennium, nullo modo ab eo ordinem recipere deberet, imo potius deberet se permittere excommunicari. ar. praeal. decre. inquisitioni.

Sed oppones in hoc casu necessitatis, scilicet, quando ad hoc cogitur videtur ratione supradicta, quod etiam si sciret eum simoniacum, quod debet ab eo reci pere ordinem, sicut celebrare in suscepte sed dic quod in nullo casu, nec necessitate debet quisquam mortaliter peccare, quod esset, si scienter ordinem inaniter susciperet, sed quando ignoranter suscepit, tunc non peccat, si vtitur executione ordinis sic inaniter suscepti ex dispensatione. Recipiendo autem ordinem scienter a notorio simoniaco, in ordine non recipit executionem, quam non habet ordinator. 5. eo. tanta. 1. q. 1. ventum reperiuntur. & q. 7. Daibertum. Imo & si ordinetur ignoranter, non recipit executionem, nisi dispensetur. 1. q. 1. si quis a simo. Quidam tamen dixerunt, & videtur melius, quod etiam si scienter recipit ab haeretico, habet executionem quamdiu toleratur. arg. 15. q vlt. c. vlt. arg. contra. 23. q. 4. tres per. sonas.

Quod verum credimus in omnibus alijs criminosis, sed in simoniacis & fornicatoribus notorijs speciale est, quod etiam sine sententia licet ab eorum obedientia recedere. 32. dist. §. verum. & secundum hoc potest intelligi decre. ista, quia iste ordinatus credebat, quod ordinator suus ex relatione multorum esset notorius simoniacus. Et quod ideo non haberet ordinis executionem, & quod non deberet vlterius ordinari ab eo, quia sua authoritate debebat ab obedientia eius recedere, sed Papa videns eum errare in iure positiuo, consuluit ei, quod in suscepto ordine ministra ret, quia sicut dictum est peccaret, nisi in ordine suscepto ministraret, sed contra conscientiam non ascendat ad superiores, ipse enim habebat conscientiam, quod ex quo aliquis a si moniaco aliquem ordinem susciperet, vlterius ad nullum ordinem promoueri poterat, nec erat peccatum mortale male intelligere canones, qui sunt de iure positiuo. Si tu dicas, quod debeat Papae credere de intelligena tia canonum e, alioquin est haereticus. 19. dist. nulli. Respon. quod si Papa faceret expressum canonem, quod recipiens ordinem a tali simoniaco, qui non est notorius, nisi ex aliquorum relatione, potest promoueri licite, & iste ordinatus diceret, quod Papa non posset hunc canonem con dere esset haereticus, vel grauiter peccaret, sed hic Papa non faciebat de hoc canonem, licet si arbitraretur, & talis esset opinio sua, quae non praeiudicaret aliorum opinionibus. supra, de resti. spo. literas. Pro his autem sufficiens ratio esse videtur, quia cum haec poena non inueniatur in canonibus, quod recipiens ordinem ab haeretico, vel quocunque alio criminoso tolerato, nos poenas extendere non debemus. de poe. dist. 1. poenae. speciale tamen est in notorijs simoniacis & fornicatore, si autem coactus recipit ordinem a simoniaco, recipit executionem. 1. q. 1. constat. Nos autem hoc non credimus, imo generaliter dicimus nullum qui non habet, posse dare executionem, & quod factum est, de dispensatione factum fuit, & repete, quae dicuntur. 32. di. §. verum. (deponat) quia eredere debet eum non si. moniacum.

CAPVT XXXVI.

INTANTVM PECCATIS.

CAPVT XXXVII.

PER TVAS NOBIS LITER (Dispensatum) per Papam.

CAPVT XXXVIII.

CONSVLERE. ( Vicedominatum) cui aliquid spirituale est annexum. 1. quaest. 1. si quis episcopus. & q. 3 saltor.

CAPVT XXXIX.

SICVT PRO CERTO. ( Beneditionibus) supra, eod. cum ecclesiaesexigere) hic iustificat decre.

CAPVT XL.

QVONIAM SIMONIACA LAPES. (Expellatur) habita distinctione quae est. §. eo. dilectus.

CAPVT XLI.

AVDIVIMVS. (ingerunt ) episcopi eorum) id est, episcoporum.

CAPVT XLII. Non est quis cogendus aliquid soluere pro ec clesiasticis sacramentis. & in num. 2. & quando ad hoc agi possit, babes in nu. 3. 4. 2 Consuetudo circa sac ramenta confererida an & quando sit seruanda. Et num. 3. 4 Expensae circa sacramenta factae, quis debeat praestare.

AD APOSTOLICAM (Qui malitiose) Not. quod non dicitur hic, quod aliquis cogatur aliquid soluere precclesiasticis sacramentis, illud enim est illicitum. supra, c. proxi. & c. suam. & c. cum in ecclesiae. sed hoc tantum pertinet ad officium episcopi, vt si quis pias & laudabiles consuetudines velit mutare, scilicet, solicitando, vel statuendo, quod nemo aliquid det pro sepultura, vel pro similibus compescantur, nullus tamen cogetur eas seruare, vt in praeell. decret.

Item no. quod nunquam potest dici quenquam cogendum, vt pro spirituali aliquid det, nisi esset in locis, vbi pro ecclesiasticis sacramentis dabatur, vt puta si consuetudo ibi erat, quod dabatur pro sententia tempore poenitentiae nummus, vel aliud, quia aut dices, quod voluntarie dabat, & sic nunquam cogendus est, aut coacte, & sic eodem modo non est cogendus, quia simo. erat, vt in c. praeall. & contra ius naule, vnde talis consuetudo seruanda non est. §. dist. quae contra. Dicimus tamen, quod licet tantum voluntarie aliqui certum soluere consueuerint, non tempore collationis sacrorum, vt sicut Venetijs soluitur in morte decima mobilium. In Britannia tertia in opus ecclesiae & pauperum dispensanda, bene cogendi sunt seruare talem consuetudinem, 11. dist. in his. 12. di. illud ridiculum, consuetudo etiam sic intelligitur, quod hic dicitur, & si dicas quod voluntarie dederunt, non se obligauerint. Respon. falsum est, imo quia tanto tempore exoluerunt, creditur quod voluntarie se obligauerint. Ad illa autem quae dabantur tempore collationis sacrorum, nunquam cogantur, quia species mali est, a qua abstinendum est. 3. de vi. & ho: cle. cum ab omni. & c. decorem. & quia praesumitur simoniace introducta, & facit ad hoc, quia nec ante, nec post dare praecipitur. 1. q. 2. c. 2. 3. e. c. 1. Hoc autem constat, quia nunquam propter aliquod temporale retardanda est collatio sacramentorum. 5. e. c. proxi. & c. in tantum.

Item si aliquid sponte detur, non est spernendum. 1. q. 2. quam pio. Item si consuetudo habet, quod in dedicationibus ecclesiarum aliquam partem oblationum habeat consecrator, & clerici qui ei obsequuntur in consecratione, bene ad illam consuetudinem obseruandam agi potest & peti: vt 1o0. q. 3. nec numerus. 18. q. 2. Eleutherius. seruitium & ibidem in sepulturis, & in omnibus alijs, quae de iure ratione consuetudinis debentur, vel diuiduntur. contra. de sepul. certificari. de test. requisisti. si qua autem alias sint, quae non ratione consuetudinis ge¬ neralis, sed specialis debentur, vtfi consuetudo esset, quod in consecratione haberet centum marchas, non crederemta. lem consuetudinem seruandam, cum male de ea praesumatur, vt dictum est, non negamus tamen, quin possit accipere erpensas pro se, & comitibus suis, & certum quid potest statui, quod accipiat pro expensis, quia non cogitur militare suis expensis. 10. q. vlt. relatum. 12. q. 2. charitatem.

4 Expensas enim episcopus, & vlla vbi sunt baptizandi, vel chrismandi, vel alia sacra conferenda, vel ecclesia consecranda, petere potest, si habent vnde praestent, alioquin ipse de suo saciunt. 10. q. 3. cauendum. Nec obstat. c. nec numerus, quia illud loquitur, quando aliquid exige bat vltra expensas, nam cum baptizandi ad domum baptizatorum venirent, nihil pro expensis accipiant, cum & ipsi expensas non faciant, vel melius potest dici, quod aliud est petere aliquid ab his, quorum ecclesia consecratur, vel de bonis eorum, & hoc nullo modo licet, & si de hoc sit generalis consuetudo. 3. eo. intantum. & aliud est nihil ab eis petere, sed de oblationibus, quae nondum peruenerunt in speciale dominium alicuius, vel vsum, vel possessionem diuisionem aliquam faceret, & hoc licet etiam tempore consecrationis ecclesiarum, vel collationis sacrorum, tamen credimus si episcopus, vel clerici dicerent, non intererimus, nisi securi simus, quod dabitis nobis oblationes, vel quod vos domine episcope nobiscum secundum consuetudinem antiquam diuiseritis, quod peccarent. 3. eo. cum in ecelesiae. arg. contra. §3. dist. quia sancta. Imo plus dicunt aliqui, quod clerici qui consueuerunt habere aliquam partem ab episcopo, possunt ei dicere si cessauerit aliquando debitam partem dare, domine non intererimus decaetero. arg. 95. dist. esto. 45. dist. cum beatus. quia si episcopus ratione consuetudinis petat eos cogi ad secum interessendum, & ipsi respondebunt, tuipse circa hoc ipsam consuetudinem serua. Nos tamen credimus quod non est licitum clericis negare episcopis obsequium consuetum, licet episcopus deneget consuetam partem oblationum, imo si fecerint, agere potest episcopus nomine ecclesi ae petitorio & possessorio contra clericos, cum haec exceptio nunquam inueniatur in iure, sed clerici similiter pro episcopo, non pro ecclesia possunt agere petitorio & possessorio ad praedictam consuetudinem obseruandam, & etiam quia infringit episcopus consuetudinem, si expedit canonicis, & si consuetudo tantum in fauorem episcopi esset introducta, posset agere vt absoluatur a praedicta consuetudine, quia priuileg. & c. 11. q. 3. priui. Sed nos hoc non credimus, nam licet illud aliquando obtineat in priuilegio, non tamen obtinet in iure communi vel consuetudinario, quod difficilius ab homine separatur, quam gratia, sed potest agere & petere, vt quandiu non soluerit episcopus, quod consueuit, nec ipsi obsequium debitum praestare teneantur, & sic loquitur. 195. dist. esto. 45. dist. cum beatus.

CAPVT XLIII. 1 Papae an sit obediendum, si aliquid contra substantiam ordinis mandet.

NE DEI ECCLESIAM. (Patribus) qui ordinauerunt Cistercien. quia ex quo regula est approbata per Papam, nulli licet eis aliquid contra regulas mandare (ordine) quia etiam si Papa mandaret eis aliquid, quod esset contra substantiam ordinis, vel peccatum, non deberent obedire. 5. de statu. mona. cum ad. in fine (ordine) id est, substantialibus ordinis.

CAPVT XLIIII.

IACOBVS CANONICVS.

CAPVT XLV. 1 Ordinem simoniace conferent, perpetuo subensus est.

SI QVIS ORDINAVERIT Hic not. poenam dantium ordines simoniacecinquietet) 5. eo. per tuas. credunt quidam uod hic, qui sic iurauit & promisit, possit petere, vt sibi remittatur promissio. I. de magist. c. 2. hoc non credimust quia sibi obstat sua turpitudo. Per triennium) lapso triennio sine aliqua dispensatione, recuperat executionem, cum poenae sint moliendae. de poen. di. 1. poenae.

Et hoc intelligo si crimen est occultum, si vero manifestum, sem per esset suspensus. ar. 32. di. §. verum. Item licet hanc poenam habeat a iure, si tamen accusatur, perpetuo deponetur, & infamis erit. 1. q. 1. reperiuntur. Quidam dicunt, quod haec decr. obtinet tantum in casu hic posito, nam alias qui simoniace ordinem conferret perpetuo suspensus est. Alii autem in omni casu intelligunt eam opinionem. Vel dic, quod verius videtur, quod hic non directe committit simoniam in ordine, sed in beneficio, vel in iure consecutiuo ordinem, quia ordinans nihil recipit, nec sibi aliquod debitum remittitur, vt ordinet, quia nihil episcopus ante ordinationem debeat ordinato, praeterea ordinator vult ordinare, & ordinat ordinari nullo dato, & ideo non directo videtur esse simonia in ordine, & ideo specialis poena datur in hoc casu, cum alias dans ordinem simoniace directo, perpetuo debeat esse suspensus, & recipiens non solum ab ordine simoniace suscepto, sed etiam ab alijs sit suspensus, hic autem non est suspensus, nisi ab ordine sic suscepto, vt hic. &. 2. eod. per tuas.

CAPVT XLVI.

MANDATO VESTRO RECEPTO. (Generalis) 2. eo. quoniam simonia. ( extendi) cum ex tali extensione non multum honoris iudicia crescant, sed tantum saluti animae prouideatur(vtrinque pid est, ex parte dantis & accipientis beneficium, & ideo seruiuit, vt beneficium acciperet, & ille qui dedit beneficium, ideo dedit, quia sibi seruiuit.