Quaestio 2

COMMENTARIUS.

(a) Hic dicitur, quod non individuatur per aliquod positivum. Hic Doctor in prasenili quaesiione primo recitat opinionem Henrici quodi. 5. quast. 8. et 15. Secundo improbat illam opinionem pluribus ralionibus. Et tertio affirmative respondel ad quaesitum principale.

Quantum ad primum, dicit Henricus, quod substantia materialis est individua, non per aliquod positivum, sed per duplicem negationem, quia unum numero est indivisum a se, et divisum a quolibet alio; esse enim indivisum a se numeraliter, dicit negationem sui in plura numero, et esse divisum ab alio dicit negationem identitatis cum alio; ista ergo duplex negatio consliluit substantiam materialem in esse individuali, et hanc suam positionem probat unica ratione, qua postea solvetur.

COMMENTARIUS.

(a) Contra ista. Hic Doctor primo exponit intellectum quaestionis, et secundo improbat opinionem Henrici. De primo dicit quod quaslio non quaerit, quo substantia materialis. est singularis: s? Zsiag stgnificent intentionem secundam,et tunc intentione secunda formaliter esset natura singularis, et effective ab intellectu causante illam, conferente hanc na'uram ad naturam, sicut subjicibile ad praedicabile; non intelligitur ergo queslio, nec quaerit an aliqua secunda intentio, quia dicatur singularitas constitu - at naturam in esse singulari, quia certum est quod talis singularitas potest ab intellectu causari conferendo, etc. Sequitur: nec etiam quaeritur de unitate numerali reali, qua formaliter natura est sic una, et quod non loquitur de illa unitate numerali, quia secundum aliquos exponentes Doctorem, substantia materialis dicit indivisionem in partes subjectivas, vel forte melius, non loquitur de unitate numerali reali, qua natura ponitur de numero en- tium. Sequitur: Sed quia n entibus est aliquid indivisibile in partes subjectivas, hoc est, cui formaliter repugnat dividi iu plura, quorum quodlibet sil. ipsum; hoc patet, nam Socrati formaliter repugnat dividi in plura, quorum quodlibet sit ipsum quidditative, nature vero human, uL praescindiL a singularilate non repugnal; ipsa enim potest dividi in plura; individua, quorum quodlibet quiditative sit ipsum divisum, sic intelligendo ? quod ipsa natura, quantum est ex se, "esl indifferens ad omne individuum, et ex se ita potest esse in uno sicut in alio, licet ut facta propria uni, actu non possit esse in alio, sicut prolixe expositum est in Qquaecstione immediate praecedenti. Sequitur: quaeritur non quo formaliter illud repugnat, quia sic repugnantia formaliter repugnat, sed quo, ut fundamento proximo et intrinseco ista repugnantia insit ?sti, supple Socrali; et est simile, sicut si dicatur: Socrates est similis Platoni similitudine formaliter, et albedine fundamentaliter, qua» est immediate ratio fundandi similitudinem; sic repugnat — Socrali dividi in plura individua repugnantia formaliter, et fundamentaliter repugnant sibi per aliquid intrinsecum, quod est immediatum fundamentum talis repugnantis.

(b) Est. ergo intellectus questionis, etc. EL sic intelligendo titulum quaestionis Doctor arguit/probando contra Henricum, quod nulla negatio potest poni fundamentum proximum talis repugnantiae, sive non potest poni ratio fundamentalis, propter quam repugnat nature dividi in plures partes subjectivas. Et primo arguit sic: nihil. simpliciter repugnat alicui enti, ! Vult dicere Doctor quod licet czcitas tollat potentiam proximam videndi, quae visio est quaedam actio immanens, et similiter negatio quantitatis in aliqua sub- stantia materiali tollat potentia m proximam ad pali, supple ad dividi in partes quantitativas ejusdem rationis, quia illa divisio in partes quantitativas ejusdem rationis, tantum fit per quanlitatem; et similiter negatio alicujus qualitatis in aliquo subjecto tollat affirmationem ejusdem, patet, quia homo non potest esse simul sub negatione albedinis et sub albedine; non tamen dicimus, quod tali subjecto repugnet absolute albedo, licet sibi repugnet stanti sub tali negatione. Sic visio absolute non repugnat polenticx visive, quia si absolute repugnaret, nunquam visio posset inesse tali potentiae, sed repugnat sibi ex suppositione, ut est, supple sub dispositionibus repugnantibus ad visionem, non tamen absolute, quia dispositiones ille repugnantes visioni, et facientes pro cemcilale, possent corrumpi et. introduci possent disposiliones facientes pro divisione. Doctor ergo in proposito tantum loquitur de repugnantia absoluta ad dividi in partes subjectivas, et. de fundamento talis repugnantiae, propter quod absolute, insit talis repugnantia, et sic intendit probare, quod nulla negalio potest esse ratio formalis hujus repugnantiae absolute. Cum ergo absolute repugnat huic lapidi dividi in plures partes subjectivas, talis repugnantia inerit sibi propter aliquod posili - vum intrinsecum lapidi, cui simpliciter repugnet sic posse dividi.

(c) Et si aliquo modo instetur prima propositioni rationis, prima propositio est j$'a, non simpliciter repugnat alicui enti aliquid per solam negationem, vel privationem in eo, sed per aliquid posilivum in eo, tunc assumo istam propositionem: Nulla imperfectio repugnat alicui, nisi propter aliquid positivum in eo, ita quod nulla imperfectio repugnat alicui, nisi propter aliquam perfectionem, quae est aliquid positivum et entitas positiva; sed dividi est quedam imperfectio, et ideo non potest competere nature divina.

In istis tamen responsionibus occurrunt aliquae difficultates ex dictis Doctoris. Nam cum primo dicit, quod nihil repugnat absolute alicui per aliquam negationem, videtur sibi contradicere, quia vull quod supposito creato repugnet simpliciter dependere ad aliud suppositum, et tamen talis repugnantia inest ex sola negatione. Nam ipse dicit in tertio dist. prima, quast. prima, quod suppositum praecise dicit. negationem duplicis dependenti, scilicet actualis et aptitudinalis, per quam negationem repugnat sibi esse in alio. Palet etiam, quia posse communicari alicui, ut quo. et ut quod absolute repugnat cuicumque supposito, nec tamen per aliquod positivum in supposito, sed tantum per negationem, dicit enim ipse i» primo dist. 9. quaest. prima, part. secunda. quod suppositum dicit praecise negationem duplicis communicabililatis, ut quo et ut. quod, hoc idem videtur tenere in quodlib. quaesl. 9. el 19. Et ideo diceretur, quod ratio prima Doctoris nihil concludit contra Henricum quia sicut ipse dicit, supposito repugnat communicari, ut quo et ut quod non per aliquod positivum in supposito, sed per solam negationem; ita diceret Henricus quod huic lapidi repugnaret dividi in partes subjectivas propter illam duplicem negationem, de qua supra.

Secundo principaliter dubitatur in hoc quod dicit, quod nulla imperfectio repugnal alicui, nisi ratione alicujus positivi. Nam supposito creato, ut suppositum est, repugnat dependentia actualis et aptitudinalis ad aliud suppositum, quia dependentia est formaliter imperfectio, ut alias exposui, et tamen talis imperfectio non repugnat supposito, propter aliquod posi- tivum in eo, sed tantum propter negalionem duplicis dependentiae. Similiter communicari supposito alterius naturae in ratione suppositi, dicit formaliter imperfectionem, patet, quia quod sic communicatur dicit actualem dependentiam ad illud suppositum, et ullra in tali supposito sustentatur, quae omnia palent a Doctore in tertio, dist. prima, quaest. prima, et tamen talis imperfectio simpliciter repugnal in supposito, non ratione alicujus positivi, sed ratione negationis duplicis communicabilitatis, et ut quo et ut quod.

Tertio dubitatur in hoc quod dicit, quod nunquam imperfectio aliqua repugnat alicui simpliciter, nisi ratione alicujus perfectionis existentis in eo, nam relationibus divinis personas constituenlibus, simpliciter et absolute repugnal omnis imperfectio, et tamen ipse formaliter nullam dicunt perfectionem, cum sint entia non quanta, id est, nullam perfectionem, nec imperfectionem dicentia, ut dicit Doctor in quodlib. quast. 3. loquendo etiam de relationibus communibus in divinis puta de similitudine, aequalitate et identitate eis simpliciter repugnat omnis imperfectio, et tamen formaliter nullam dicunt perfectionem, patet, quia tunc in una persona esset aliqua perfectio, qua non esset in alia, et e contra, nam aequalitas, qua Pater est qualis Filio est alia ab :qualitale, qua Filius est aequalis Patri; hoc idem dico de similitudine et identitate, ut patet a. Doctore in primo dist. 31. non ergo repugnat eis simpliciter imperfectio ratione alicujus perfectionis formaliter inexistentis. Similiter si teneatur, quod persone divino constituantur in. esse personali per aliquod absolutum, tali absoluto simpliciter repugnat. omnis imperfeelio, et tamen nullam perfectionem dicit formaliter, patet, quia Lune essel aliqua perfectio in una persona, qui nor erit in alia; videtur ergo, quod ista propositio absolute sumpta sit falsa, scilicet quod imperfectio non. repugnat alicui simpliciter, nisi ratione alicujus perfectionis existentis in eo.

Praeterea, sicut. aliqua negatio pertinet ad dignitatem, ita non videtur inconveniens imperfectionem aliquam posse simpliciter repugnare alicui ratione alicujus negationis pertinentis ad dignitatem, nam ingenitum simpliciter convenit patri ratione alicujus negationis, et de hoc vide Doctorem in primo, dist. 98. quast.2. Ex his ergo difficultatibus adductis non videtur, quod prima et secunda ratio Docloris concludat propositum contra Opinionem Henrici.

Respondeo ad has difficultates, et pro clariori intelligentia primae difficultatis solvende praemitto aliqua. Primo, quod aliquid repugnare alicui, potest dupliciter intelligi. Primo quod simpliciter repugnet dividi in plura, quorum quodlibet sit ipsum divisum per identitatem, sive quod repugnet communicari ut quod. Secundo quod licet repugnet sibi sic dividi in plura quorum quodlibet etc. ultra tamen repugnatei posse quovis modo communicari alteri tam in ratione formae informanlis, quam in ratione suppositi. Primo modo talis repugnantia simpliciter inest per aliquid positivum, et hoc patet in omnibus, quae non possunt sic dividi; dicimus enim, quod animali repugnat simpliciter dividi in plura genera, et patet quod talis repugnantia inest animali per aliquid positivum, puta per sensibilitatem; patet, quia substantia corporea et vivens est divisibilis in plura genera, animali vero repugnat propter hanc differenliam, quae est sensibile. Similiter patet, quia speciei specialissimae simpliciter repugnat dividi in plures species per aliquid positivum, repugnat enim homini non inquantum animal, dividi in plura specie, sed inquantum rationalis, quod est differentia positiva; ergo Similiter simpliciter repugnat singulari dividi in plura singularia, quorum quodlibet sil ipsum, per aliquid positivam, videlicet per differentia m individualem. Secundo modo aliquid potest repugnare alteri praecise per aliquam negationem, et non per positivum, sed si ultra quaeratur, quare talis negatio inest, Oportet assignare aliquod positivum, propter quod negatio possit inesse; et sic supposito creato repugnal communicari alicui tam in ratione formae informantis quam in ratione supposili, sive etiam quam in ratione partis; et sic dicimus, quod suppositum actu, loquendo de supposito creato formaliter, dicit negationem duplicis dependentix ad aliud supposilum, scilicet actualis et aptitudinalis, sive negationem duplicis communicabilitalis ut quo et ut quod, sed talis duplex negatio non inest, nisi per aliquod positivum, puta, quia est Singulare talis nature. Nam cuilibet singulari praedicamenti Substantiae convenit hac duplex negatio praecise per differentiam individualem, sicut etiam singularibus alterius praedicamenti a substantia convenit ista negatio qua dicitur incommunicabile, ut quod praecise per differentiam positivam individualem, non autem convenit sibi alia negatio qua dicatur incommunicabile ut q"0, quia tantum illa convenit singulari, quod natum est per se stare, cujusmodi est solum singulare praedicamenti Substanti:, de quibus prolixe exposui in terlio, dist. 1. q. 1.

Secundo praemitto quod aliud est aliquam affirmationem repugnare alicui, et aliud est negationem illius affirmationis convenire alicui. Primo modo aliquid repugnat alicui per solam negationem, palel quia supposito, ut hujusmodi repu- gnat communicari, etc. quia ut suppositum est formaliter, dicit, negationem duplicis communicabilitatis. Secundo modo, non a videtur possibile, quod negatio propter i quam affirmatio opposita praecise repugnat possit inesse, nisi per aliquid positivum, ut patet discurrendo in omnibus his praesuppositis. Dico ergo, quod ratio Doctoris simpliciter concludit de singulari nature, et simpliciter concludit de negatione, propter quam repugnat affirmatio, quia talis negatio, puta ad dividi in plura numero, mere convenit singulari: propter aliquod positivum, et per consequens affirmatio opposita, licet primo repugnet negationi opposite, tamen ex consequenti repugnat singulari, propter aliquod positivum existens in eo, licet non sit simile de supposito, quia hac affirmatio, qua dicimus suppositum posse communicari ut. quo, formaliter repugnat negationi opposiue, qua dicimus non posse sic communicari; et licet talis negatio non insit alicui, propter aliquod positivum, tamen affirmatio opposita non repugnat propter aliquod positivum, patet, quia omne positivum in singulari est saltem communicabile ut quo, ut probat Doctor in 3. dist. 1. quest. 1. Ratio ergo Doctoris prima si fiat. de singulari, bene concludit, quod negatio ad dividi in plura numero inest propter aliquod positivum, et affirmatio opposita, quia est ad dividi in plura numero, etsi formaliter repugnat negationi opposi:te, non propter aliquod positivum, ex consequenti tamen repugnat singulari propter aliquod positivum, cui convenit negatio opposita, et sic patet solutio prima difficultatis, quam bene nola.

Ad secundam dubitationem respondeo, io praemittendo aliqua. Primum, quod comum municari alicui in. ratione suppositi vel TM persons? nullam dicit. imperfectionem, quia et essentia divina tribus suppositis communicatur. Secundum, communicari alicui in ratione formae informantis, sive in ratione actus perficientis, licet ut perficit non dicat imperfectionem, ex cousequenti tamen includit imperfectionem, quia inherentiam et dependentia m ad perfectibile. Tertium, esse ens, cui ex sua ratione formali convenit, posse existere per se, non tantum non dicit imperfectionem, sed formaliter dicit perfectionem, hoc enim perfectissime conve: nit essentiae divine, sicut. arguit Augustinus. Si res ad se subsistunt, quanto magis Deus? sed esse simpliciter incommunicabile, nullam perfectionem dicit, patet, quia persone in divinis sunt. simpliciter incommunicabiles.

Quartum, naturam natam per se existere communicari supposito alterius naturae nulla apparet imperfectio in ipsa natura; tum quia communicatur supposito divino, et hoc est magis perfectionis denominatione extrinseca; tum quia actu non communicari dicit praecise negalionem ipsius ad suppositum alterius nature, qui? negatio nullam imperfectionem dicit in tali natura, nec perfectionem; ergo actu communicari nullam imperfe - ctionem dicit, quia ut actu communicatur tantum. removetur illa negatio actualis. Et licet forte aptitudo ad communicari supposito alterius nature, loquendo de supposito vero creato dicat imperfectionem, aptitudo ad communicari supposito divino nullam dicit imperfectionem, cum sit in perfecta potentia obedientiali ad Deum, ideo dicit aptitudinem ad suppositum divinum, nullam autem ad suppositum creatum, ut patet a Doctore in tertio, distinctione prima, quast. 1. et in quodlibet. qust. 19.

Quintum est, naturam dividi in plures naturas est simpliciter imperfectionis patet per oppositum, quia eamdem nmaluram numero posse pluribus suppositis communicari, est perfectionis formaliter infine, ut declarat Doctor in primo dist. 28. ergo naturam esse divisam in alio et alio supposito, est simpliciter imperfectionis; et sic dicimus naturam communem ex natura rei includere formaliter imperfectionem ex hoc, quod est in plura singularia realiter divisibilis, eo scilicet modo quo exposui in quaest. immediale praecedenti, et talis imperfectio repugnal simpliciter alicui ratione alicujus perfectionis, sive ratione alicujus positivi existens in eo; et patet discurrendo in omnibus imperfectionibus, quie non conveniunl alicui, nisi propter posilivum in eo, et de hoc vide Doctorem in primo, dist. 3. qusst. 1l. improbando opinionem Thom:e, patet etiam, quia negatio. affirmationis dicentis imperfectionem non inest alicui, nisi propter aliquod positivum existens in eo, ut supra dixi. Cum ergo negatio divisionis nature conveniat singulari, conveniet praecise ratione alicujus positivi exislentis in eo, et per consequens affirmalio opposita, qui dicit hujusmodi imperfectionem, repugnabit singulari raüone alicujus positivi; non est ergo simile de singulari, et de supposito.

Ad tertium, cum dicitur quod non videtur,quod imperfectio repugnet alicui propter aliquam perfectionem:

Dico primo, quod est aliqua imperfectio, cujus oppositum dicit periectionem, et sic cui repugnat talis imperfectio, sequitur quod ei oppositum conveniat, et per consequens talis imperfectio non repugnat, nisi propter perfe - ctionem existentem in eo cui repugnat; cum ergo naturam dividi in plura realiler dicat formaliter imperfectionem, sequitur quod naturam non posse in plura realiter dividi, dicat perfectionem. si ergo sic dividi repugnat singulari, sequitur quod repugnabit sibi propter perfectionem existentem in eo.

Dico secundo, quod est aliqua imperfectio, cujus oppositum nullam includit perfectionem formaliter, Nam proprietas hypostatica in creatis, tenendo quod dicit enlitatem — positivam, dicit imperfectionem, quia limitata; proprietas tamen hypostatica in divinis, quae est simpliciler illimitata, nullam perfectionem dicit, quia tunc esset aliqua perfectio in una persona, qua non esset in alia, et sic limitatio proprietatis simpliciter repugnat proprielati hypostatice in divinis simpliciter illimitlat?e, et tamen sibi non repugnat ratione alicujus perfectionis formaliter existentis in ea.

Dico tertio, quod omnis imperfectio repugnat proprietati personali in divinis, non ratione alicujus perfectionis formaliter in ea, sed ratione perfectionis simpliciter, cui per realem identitatem idenlificatur, et sic repugnat sibi ratione essentia e divine, cui nulla imperfectio identificari potest. Ex his ergo patet solutio ad omnes difficultates.

(d) Item negatione non constituitur. aliquid, formaliter. Hic Doctor tertio arguil, probando quod differentia individualis non dicit praecise negationem, et ralio clara est, quia quod constituitur in majori perfectione, quam prius fuerit tale conslituens, non dicit solam negationem; patet, quia negalio ut negatio nullam perfectionem dicit, sed prima substantia, cum Sit maxima substantia, per Philosophum 2 Predicamentis, ei magis substantia quam secunda, est perfectior subslantia quam secunda, ergo conslituens aliquid in esse primae substanti: non erit aliqua negatio; sed differentia individualis ultimate constituit primam substantiam, ergo talis dif- ferentia non dicit praecise negationem.

(e) Item de singulari per se primo. Quarto principaliter arguit Doctor supponendo unum, quod declaravit 2m primo, distinct. 2. quast. 2. quod nihil potest praedicari per se de illo, quod non est per se unum; cum ergo natura per se primo modo praedicetur de singulari, sequitur quod singularitate erit aliquod ens per se; sed nulla negatio constituit aliquod ens per se, cum eo cui advenit, ergo si singulare praecise diceret. negationem additam nature, de tali singulari nihil per se pra" dicaretur. Nec valet dicere, quod recipit praedicationem natura per se, non ratione negationis, sed ratione nature incluss, quia Lunc esset tantum praedicatio ejusdem de seipso.

(f) Praeterea, licet ista positio videatur esse falsa, etc.

Nam ista positio ponit duplicem nega-. tionem esse rationem, propter quam tali substantiae repugnat dividi in plures partes subjectivas, si quaeritur, quare opposiium istus duplicis negationis, quod est dividi in plures partes subjectivas, repugnat tali substantiae? Si dicis, quod repugnat, propter illam duplicem negationem, assignas causam suiipsius, quia quaero de ista duplici negatione, propter quid conveniat tali substantiae ? si dicis, quod propter aliquid positivum, habetur propositum, si propter illam duplicem negationem,tunc sensus est,quod illa duplex negalio inest, vel sic. Si dicis, quod sic dividi repugnat propter duplicem negalionem, assignas causam suiipsius, et sensus est, non potest dividi, quia inest sibi ista duplex negatio, et sic sequitur, non potest dividi, quia non potest dividi. Si non dal istam duplicem negationem ut causam hujus, quod. est repugnare ad dividi, tunc non respondetur ad quaestionem, quia quaeritur quid est illud, propter quod absolute repugnat subslanti: materiali dividi in partes subjectivas, sicut. si dicerem, quaero a te, propter quid repugnat homini affirmatio asini ? Si dicatur, quod repugnat propter negationem, tunc sequitur quod homo non est asinus, quia non est asinus, quaritur enim hic quid sit illud, propter quod insit talis negatio, et repugnat talis affirmalio, sic in proposito; quaeritur enim quid est illud, propter quod negatio divisionis in partes subjectivas insit substanli: materiali, etl per consequens propter quid repugnantia ad hujusmodi divisionem insit sibi; et sic tandem oportet ponere aliquid positivum in substantia materiali, propter quod insit hujusmodi negatio subslanti:. materiali, et propter quod affirmalio opposita negalioni repugnat.