Lectio 83, de Caritate

Contra istam imaginationem arguitur, primo contra illud quod ultimo dicebatur de ratione prioritatis quia dicit quod caritas habet rationem prioritatis respectu divinae acceptationis.

Contra ex philosophia et theologia solida habitudo dei est res viceversa, quia res sunt causae nostrae scientiae, et scientia dei est causa rerum, nam secus est de rebus respectu nostri et respectu dei. Et sicut dicitur de scientia, ita diceretur de aliis actibus, ut volitio dei et complacentia sunt causa Rerum et bonitatis earum et non econverso, igitur ratio prioritatis semper est in deo respectu creatarum sive respectu scibilium quantum ad scientiam sive respectu volitibilium quantum ad volitionem, igitur ille doctor videtur male dicere ponendo quod virtus creata sit causa divinae volitionis et illud est contra philosophiam et theologiam, sed potius econtra deus est causa rerum, immo scientia dei est causa scibilium et volitio dei est causa volibilium. et per consequens videtur male dicere quod creata virtus sit causa divinae complacentiae vel acceptationis.

Et ex isto, sequitur contra dicta quia ex quo divina acceptatio vel complacentia videtur posterior, sequitur quod creaturam deus potest acceptare absque causa quacumque extrinseca et praecise diligere creaturam propter ipsius dei bonitatem et non propter obiectum. et ideo obiectum diligibile sortitur rationem diligibilis non ex se, sed ex deo, quia non habet bonitatem origitur in se.

Unde circa Beatus Iohannes in canonica sua ait quod "prior dilexit nos". Et per consequens secunda conclusio illius doctoris est falsa, scilicet quod caritas creata non procedit a divina acceptatione.

Et legitur de Iacob et Esau, antequam Esau aliquid mali egisset, et Iacob aliquid boni fecisset quod Iacob dilexit Esau, ante odio habuit.

Et in Isaias, legitur quod "iustitiae nostrae sunt in conspectu dei sunt tamquam pannus menstruate", ubi apparet quod in illis non est ratio sufficientiae quare deus nos diligat.

Et in evangelio, quia si fecerimus quidquid poterimus secundum inutiles sumus, et Apostolus ait, "non ex operibus iustitiae, quae fecimus nos, sed secundum suam misericordiam salvos nos fecit". Et sic apparet quod creatura non diligitur propter se.

Item alibi Apostolus "non sunt condignae passiones huius temporis ad futuram gloriam, quae revelabitur in nobis."

Item pura gratuitate et bonitate sua ordinavit nobis vitam beatam, igitur propter suam bonitatem ordinavit nobis media ad eam consequendam, igitur ordinavit caritatem, quae est medium.

Item quaeretur in quo genere esset dependentia dilectionis dei a caritate creatura, et hoc non posset salvari in aliquo genere.

Item videtur esse contra divina libertatem, et quod non possit libere communicare caritatem non videtur bene sonare.

Item una radix retorqueretur in eam, arguit enim quod deus non potest odire aliquem, nisi in eo positiva sic qualitas mala, igitur nec stat deum aliquem diligere quoniam sit in eo positiva qualitas bona, nam stat quod aliquis sine positiva qualitate odiatur, ut post peccatum et cessante omni actu potest odiri.

Item augmentando infirmitatem suam in peccato originali non ponitur aliquid positivum secundum Anselmum loquentem de conceptu parvulorum.

Item aliter se habet deus respectu malorum et aliter respectu bonorum.

Pro quo notandum est quod similitudo non est bona de odio ad dilectionem, quia dato quod deus non posset odire creaturam nisi malitia exigente non sequitur, quod ita sit de dilectione, scilicet, quod deus non possit diligere creaturam, nisi suo merito exigente, quia considerata immensitate divina non modica. Debet negari consequentia quia non est simile de odio et dilectione dei respectu creaturarum. nam in nobis, ita est virtuosus numquam odiret, nisi malefacientem, et tamen diligit quemcumque alium indifferenter, etiam ad libertatem spectat dare non benefacienti.

Ideo deus aliter se habet concurrendo respectu malorum et aliter respectu bonorum, quia ipse specialiter concurrit praemiando liberaliter se communicando, et respectu malorum se habet non sit, sed non concurrit nisi quantum rigor iustitiae requirit informa.

Respondetur ad rationes huius doctoris quando dicitur actus aeternus non potest transire supra rem mutabilem, nisi participet aliquid noviter quod habet rationem obiecti, igitur aeterna dilectio non potest transire in Sorte, sic gratia exempli, nisi ipse participet aliquid noviter de aeterna dilectione.

Iste doctor tangit materiam praescientiae et de causalitate dei ad extra tenet opinionem, quae non est, ut videtur bene solida. unde dicit quod non stat divinam voluntatem esse determinatam respectu effectus producibilis quoniam[?] effectus producatur, ideo non agit deus ad extra libere volendo. unde solutio argumenti sui stat in hoc, quando dicit quod actus aeternus etc.

Hic doctores adducunt difficultates multas propter obscuritatem terminorum.

Et ideo distinguitur de complacentia vel volitione quantum ad propositum, nam ipsa potest capi pro praedestinatione, et tunc numquam noviter actus aeternus posset transire supra aliquod obiectum, quia quidquid praedestinatum est ab aeterno est praedestinatum, licet possint non esse, vel causatur pro praedestinatione quae est secundum praesentem iustitiam, et sic noviter potest transire supra obiectum.

primo modo igitur negatur quod actus aeternus sine complacentia possit ferri supra aliquid noviter, quia implicat contradictionem quod aliquid sit noviter praedestinatum, nisi concedatur de christo per communicationem idiotatum. et hoc non esset ad propositum.

Sed cum dicitur quod actus aeternus, quando causatur pro acceptatione secundum praesentem iustitiam, potest transire in aliquod subiectum noviter. Contra arguitur nam omnes actus ad intra est aeternus, igitur non noviter fertur in aliquod obiectum, dicendum quod, si intelligitur quod deus ab aeterno praedestinavit aliquem esse in aliquo instanti in quo erit, quaeritur, si intelligitur quod deus sic se habet respectu creaturae quod voluit sic esse, sicut per istam significatur Sortes est. Negatur quia Deus noviter vult eam esse, et sic usque ad tertium principium quod ibi debet esse, etc.