Liber IV, Distinctio 50 [Penn Transcription]

Quaeritur utrum anima naturaliter aliquid intelligat Responsio quidam dicunt quod sic quia secundum philosophum et damascenum nichilnihil potest esse sive propria operatione anima autem secundum intellectum separabilis est ergo etc De modo autem intelligendi diversitas est Quidam dicunt quod intelligit per species concreatas quod non potest in corpore male carnis oppressa Sed contra est quia secundum philosophum creata est sicut tabula rasa Alii dicunt quod intelligit partim per species acceptas in corpore partim per influentiam substantiae separatae cuius influentiae est receptabilis post separationem quam in corpore et hoc fieri natualiter etiam in inferno Contra est quia haec proprium videtur esse angeli non animae nisi per gratiam unde dicunt alii quod intelligit per lumen intellectus agentis species ab ipsis rebus abstrahentis quas coniungit intellectui possibili potentior enim est intellectus agens separatus quam coniunctus corpori

utrum anima per species quas incorpore accepti postmodum separata intelligat Responsio dupliciter est opinion quidam enim dicunt quod non et quod scientia acquisita in morte totaliter destruitur tam secundum habitum quam secundum usum hii occasionem accipiunt ab avicennatoritate quae dicit intellectum possibilem non reservare aliquas species postquam actu esinit intelligere exemplum de oculo qui speciem rei amittit cum are visa avertitur et luce et humilior habilior tamen redditur intellectus ex priori receptione ad iterum recipiendam speciem et haec habilitatio scientia dicitur Alii videntur verius dicere quod intellectus species recipit et conservat quia et memoria secundum augustinum pars ymaginisimaginis est et per eas post mortem aliqua intelligit unde dicunt quod etiam scientia acquisita manet post mortem secundum habitum quamvis non seccundum usum qui nunc est qui procedit ratiocinando

Utrum anima separata naturaliter cognoscat singularia Responsio qui dicunt quod non cognoscat ea accipiendo ab eis formas intelligibiles quia materia non potest intelligi et per consequens nec particulare hoc modo intelligatur autem secundum eos performas infusas creatas a formis divinis quae sunt cauae rerum quo ad materiam et formam Alii autem verius quod intellectus separatus cognoscit ea immediate per lucem propriam ab eis formas immateriales abstrahendo quamvis in corpore hoc faciat mediante fantasmatephantasmate quia potentior est intellectus separatus quam coniunctus et secundum bona quod potest virtus inferior potest et superior sensus autem cognoscit ea

Utrum reprobi utantur scientia acquista in hoc mundo Responsio sic lucas xvi "fili recordare" etc Non tamen inquantum est causa laetitiae et perfectio cognoscentis sed inquantum est causa tristitiae quia considerabunt mala quae fecerunt et bona quae obmiserunt et dampnumdamnum quod ex sua scientia in currerunt et huiusmodi

utrum reprobi cognoscant quae aguntur in hoc mundo Responsio secundum gregorium super iob non et etiam secundum augustinum et hoc intellige naturaliter et de novo speciem abstrahendo quia hoc non fit in quantacumque distantia Cognoscunt tamen aliqua coniecturando de abscentibusabsentibus ut ex statu praeterito in quo eos viderunt ut patet de divite vel etiam per revelationem dei vel daemonum vel animarum ad ipsos cottidie descendentium

Utrum videant gloriam sanctorum in caelo Responsio sic secundum gregorium in littera usque ad iudicium sed non post vident autem eorum gloriam in universali non in quali gloria sicut in particulari quod non posset esse sine gaudio secundum primum est ad maiorem penampoenam post iudicium autem omnino deflectentur ad penaspoenas proprias ita quod de gloria sanctorum non cogitabunt

Utrum peccent in inferno reprobi Responsio post iudicium non quia tunc erit conpletus status bonorum et malorum sed quibusdam videtur quod ante iudicium mererentur suplicium accidentale non essentiale Aliis autem videtur quod neutrum quia acceperunt iam diffinitivam sententiam et sunt in termino viae nec est suniilesenile de daemonibus qui habent affectum exercendi homines mala etiam voluntas eorum tantum penapoena est

Utrum velint on peccasse Responsio per se non scilicet propter ipsum peccatum sed per accidens scilicet propter penampoenam annexam sic penitentpoenitent

Utrum appetant non esse Responsio non esse secundum se non appetunt quia nullam habent rationem boni sed per accidens inquantum est ablatum penaepoenae

Utrum in inferno sit fletus corporalis Responsio sic quantum ad capitis et oculorum turpationem et obnubilationem sed non quantum ad lacrimarum resolutionem quia cessante motu caeli nulla amplius a alteratio vel corruptio erit

Utrum erit ibi vermis corporalis Responsio non quia credibilius dicit esse augustinus de civitate dei quia nullam dispositionem habet ad incorruptibilitatem Supra distinctio 48 quaestio 10 sed immaterialis erit corrodens animam

utrum sint ibi tenebrae corporales Responsio infernus quia locus tristitiae est ideo simpliciter est tenebrosus quia lumen per se delectabile eset est illius tamen aliquid obscuri luminis quo dampnati videre possint unde doleant et sic lumen per accidens contristat eadem est sententia gregorii

utrum carentia visionis quae est penapoena dampnidamni sit gravior quam gehenna Responsio In penapoena est duo considerare scilicet divisionem perfectionis a suo perfectibili et sensum divisionis quantum ergo ad primum scilicet dampnumdamnum divisionis carentia visionis dei maior est omnium penapoena Quantum ad secundum vero sic carentia cum sensu doloris de carentia ut in adultis maior penapoena est quam gehenna et sic dicit cris quod maior penapoena sit carentia Sed carentia sine sensu doloris ut in parvulis minor est penapoena quam gehenna Unde dicit augustinus quod mitissima est penapoena parvulorum Non enim remorsum conscientiae habent de amissione gloriae quae eis numquam debebatur Nobis autem post sacramentum regenerationis debetur et a christo conferetur ipso ad suscipiendum nos disponente qui est benedictus in saecula saeculorum amen