Liber IV, Distinctio 38 [Penn Transcription]

Quaeritur quid sit votum Responsio secundum hugo et magister in littera votum est testificatio quaedam promissionis spontaneae quae deo et hiis quae dei sunt fieri debet haec est distinctio voti expressi quod etiam in facie ecclesiae obligat theologi diffiniunt sic votum est conceptio melioris propositi cum deliberatione firmata et est diffinitio voti taciti licet autem votum etiam sanctis fiat tamen propter deum eis fit

De quibus debeat fieri votum Responsio tantum de hiis quae sunt super erogationois ut patet per diffinitione quia volunta debet esse unde de neccessarisnecessaris non est nisi votum larget dictum nec est de indifferenti nisi possit esse materia virtutis informant debito sine ut comedere et huiusmodi nec de malo inquantum malum sed inquantum in aliquo eventu erit bonum pro quo solo est obligatorium ut votum aptae

Quis possit vovere Responsio votum convenienter dictum quale fit in baptismo omni homini licet emittere Sed votum proprie dictum non potest quilibet emittere nisi inquantum est suae voluntatis et non in potestate alter vis unde vir sine consensu uxoris non potest vovere continentia sed alia potest muliere autem nec abstinentiam nec peregrinationem nec continentiam filius familias nichilnihil de parentibus ad curam domus et familiae sed de parentibus ad salutem proprie personae servus nihil in quo fiat praeiudicium domino sed dicendi aliquas orationes aut huiusmodi monachus omnino nihil quia voluntatem suam totaliter alibi subdidit ad obediendum

De differentia votorum Responsio votum dicitur convenienter et proprie ut dictum est Sed votum proprie dictum dividitur in privatum et sollempnesollemne et est divisio totius p?tantivi in suas partes quia primum est inperfectumimperfectum secundum perfectum perfecte obligat

Quod modis sollempnizetursollemnizetur votum Responsio secundum Iuris peritos tribus modis scilicet per susceptionem sacri ordinis per confessionem omissam per susceptum religionis habitum qui proficientibus dari consuevit et hoc est professio tacita

Quod votum inpediatimpediat matrimonium Responsio sollempnesollemne inpeditimpedit et dirimit quia fit translatio dominii Sed simplex non quia tantum nuda est promissio

utrum votum semper debeat observari Responsio sic nisi excusetur per aliquid et haec secundum gauf praecipue in 4 casibus scilicet propter impossibilitatem complendi propter dispensationem superioris propter defectum conditionis appositae propter defectum causae principaliter moventis ut si in littera aliquid vovit pro salute filii quia tamen moritur

utrum votum possit commutari in aliud Responsio sic quia secundum boethius quod pro caritate institutum est etc fit autem mutatio quandoque auctoritate iuris ut in casibus a iure determinatis quandoque auctoritate praelati ut de abstinentia et peregrinatione et huiusmodi ab episcopo auctoritate propria numquam quia nullus in causa sua debet suis dicere

utrum possit dispensari in votis Responsio convenienter dicitur quod sic si duo concurant secundum boethius scilicet auctoritas et causa sine quibus non est dispensatio sed dissipatio

utrum possit dispensari in voto continentiae Responsio duplex est sollempnissollemnis opinio tam iuristarum quam theologorum quidam enim dicunt simplicia quod non nec in simplici nec in sollempnisollemni quia nihil potest esse recompensas Alii debent autem Iohannes theutonicus et dominus hugo cardinalis et alii dicunt quod sic a papa tantum probatio scilicet communi non privatio quia tunc bonum obedientiae praeponderat et Iohannes dicit quod vidit de facto dispensari

utrum possit dispensari in voto sollempnisollemni religionis Responsio quidam quod papa nullo modo potest cum religioso dispensare ut ad saeculum redeat quia non potest fieri reconpensatio propter tria vota annexa praecipue continentiae alii vero dicunt quod sic pro utilitate scilicet contra non privata Ita quod de monacho potest facere non monachum

Quid sit scandalum Responsio secundum glossa matthaeus xviii Scanldalum est dictum vel factum minus rectum Alteri praebens occasionem ruinae et describitur hic scandalum activum non passivum Scandalum et tantum circumstantia aggravans est quando sive intentione per malum opus datur occasio ruinae quando vero ex intentione datur haec occasio speciale peccatum est nota etiam quod tale est peccatum scandali quale est per quod sa scandalizo

Quae sint dimittenda propter scandalum Responsio omne malum et etiam indifferens Sed bonum praecepti numquam bonum aut supererogationis quamvis possit dimittere non tamen tenemur sed ad tempus aliquando debet differri ut praedictio et huiusmodi

utrum nostra temporalia propter scandalum debeamus dimittere Responsio si aliena sunt quae nos administramus non debemus sed si nostra et speratur ex hoc correctio debemus dimittere Si autem non consilium est dimittere sed non tenemur quia fit eis occasio mali

Responsio non nisi de hoc certificata sit per iuramentum aliquorum qui mortuum noverunt hugo dixit iuramentum unius sufficere cum publica fama

utrum si contraxerit maritus revertentem teneatur recipere Responsio sic si probabiliter credens primum mortuum cum secundo contraxit et statim ad revertentem redit aliter non tenetur