Liber IV, Distinctio 49 [Penn Transcription]

Quaeritur utrum beatitudo sit deus Responsio duplex ext beatitudo scilciet increata quae deus est quae beneficat nos effective et creata quae beatificat nos formaliter Cum enim finis noster ultimus scilicet deus sic extra nos non beatificat nos formaliter sed coniunctio ipsa secundum possibilitatem nostram ad ipsum finem quae est quasi finis intra prima igitur est tanquam finis in quo quiescitur secundam tanquam finis quo quiescitur

utrum beatitudo sit actus hominis Responsio sic quia beatitudo consistit in ultima et perfectissima unctione creaturae rationalis cum suo principio haec autem est illa quae est in actu non illa quae est in potentia tantum vel in habitu ultimus etiam finis cuiuslibet rei est sua operatio finis enim rei est forma forma autem est propter operationem

utrum sit actus voluntarius Responsio sic ut probabilius dicitur quamvis quidam dicant quod principaliter sit actus intellectus est igitur in actu intellectus orientaliter quia cognitio praevia est affectionem in actu autem voluntatis completive quia frui secundum augustinum est amore inhaere etc unde perfectiorem et intimiorem coniunctionem facit amore quam cognitio supra libro primo distinctione prima quaestione ii

utrum omnes appetant beatitudinem Responsio sic secundum philosophos et augustinus et alios sanctos quia omni rei a suo motore inprimiturimprimitur aliqua dispositio qua tendit in suum finem naturaliter unde omnes appetun beatitudinem tanquam ultimum finem et eam cognoscunt in universali scilicet quadam sufficientiam quamvis non in particulari secundum quod in hoc sit illa sufficientia

utrum in appetendo beatitudinem aliquis mereatur Responsio sic inquantum scilicet procedit a voluntate deliberatio sed non quando tantum a naturali

utrum ab omnibus beatitudo participetur aequaliter Responsio non quia quamvis obiectum sit unde et idem diverse tamen virtutis sunt potentiae quae operantur circa ipsum et diversitatem perfecte potentiae maiori et minori lumine gratiae gloriae secundum diversitatem meritorum

utrum post iudicium sit maior beatitudo sanctorum quam modo Responsio sic secundum Jeromum in littera unde nota quod si extensive loquimur sic maior est gloria quia ad stolam animae stola corporis addetur et praemio essentiali accidentale Si autem intensive sic secundum quodam non augebitur beatitudo essentialis quia immutabilis est et aevo mensuratur seu aeternitate Alii autem quod augebatur quia tunc anima est perfectior habito naturali perfectibilis maxime cum tunc corpus aeque non inpediatimpediat unde augustinus in littera dicit quod nunc appetitu corporis retardatur

utrum aliquem dotes sanctis sint assignandae Responsio sic Sunt autem dotes dona quaedam quae dantur in proprietatem sponsae ecclesiae a tota trinitate quae pater noster est quando in domum sponsi christi scilicet traducitur quamvis ante traductionem promittantur et dicuntur dotes secundum similitudinem dotes in matrimonio carnali quia ibi dos est quod datur sponso a parte

utrum dotes sint in christo Responsio sic secundum substantiam scilicet et convenienter loquendo sed non proprie neque secundum ratione dotis quia ipse sponsus est non sponsa quia natura humana numquam esse distinctum habuit a persona filii dei

utrum in angelis sed sint dotes Responsio proprie loquendo non et secundum ratione dotis quia quamvis angelorum et hominum una sit ecclesia et etiam matrimonium aliquo modo inter angelos et christum propter unionem gratiae non tamen per unitatem naturae in specie large tamen loquendo possunt dicitur habere dotes

Quod sint dotes Responsio secundum doctores vii tres animae scilicet visio dilectio comprehensio sive fruitio et iiiior corporis claritas impassibilitas subtilitas agilitas dicuntur autem haec vii dotes quasi dona principalia per quae ad actum gloriae disponimur alia autem dona sunt quasi dona perafernalia id est iuxta dotem per dona igitur animae ipsa principio vitae suae deo scilicet perfecte coniungitur quia visio succedit fidei dilectio caritati comprehensio specie corpus autem per dona sua principio vitae suae scilicet animae perfecte subicitur ne per ipsum anima ab actu gloriae retardetur quia claritas facit ipsum facile mobile susceptibile nobilium specierum sensibilium Inpassibilitas autem resistere inpressionibus ignobilibus agilitas ut motori non resistat subtilitas ut nichilnihil eius motui resistendo impediunt praestet

Utrum sancti in patria deum videbunt per essentiam Responsio sicglossa I cor xv super illud cum tradiderit regium in essentiam patris et filii et spiritus sanctus videbitur perfectio enim intellectus sicut cuiuslibet rei consistet in coniunctione cum ultimo fine quod est summum intelligibile scilicet deus qui est prima veritas haec autem coniunctio dicitur potest dupliciter intelligi Nam quidam dicunt deum in futor videri ab intellectu creato per speciem impressam non abstractam et nichilominusnihilominus facie ad faciem sicut etiam nunc hominem in deo per similitudinem in occulo receptam Alii autem deum videri per essentiam propriam tanquam per speciem sive formam non tamen concretam intellectivi sed per se subsistentem separatam praesentem intellectui cum intelligentia sicut vix praesens est oculoocculo haec duae opiniones sunt etiam philosophorum de intellectu nostra respectu intelligentiarum prima est avicenna secundum averoys et alexandri

utrum deus a sanctis comprehendatur Responsio non secundum sanctos qui convenienter dicunt eum inprehensibilemincomprehensibilem quia comprehendi dicitur secundum augustinum cuius fines circumspici possunt deus autem infinitus est Intellectus autem sanctorum finitus attingitur ergo ab intellectu creato sed non comprehenditur sicut punctus attingit lineam quamvis igitur ipse simplex sic sed rationem autem tamen intelligibilitatis post parationem ad intellectum sanctorum multiplex est

utrum omnes sancti deum aequaliter videant Responsio non quia quamvis idem sit cognoscibilem omnium diversionem videtur secundum augustinum in littera secundum diversitatem dispositionis et virtutis in gratia et in gloria supra quaestio 6

Utrum videbunt deum etiam oculo corporali Responsio non sicut etiam dicit ambrosum et Ieromum et hoc intellige per se scilicet per accidens tamen videbitur quodammodo in regimine creaturarum et motu sicut nunc anima cognoscitur per motum corporis

Utrum quicumque videt deum videat omnia in ipso Responsio non ut patet in angelis secundum dyonisium quia non sed si causa cognoscatur secundum id quod est quod etiam cognoscitur in ratione cauae primo modo deus est obiectum beatitudinis unde ab omnibus videtur secundum essentiam suam sed inquantum est causa potens non operans a nullo intellectu creato videtur nec videri potest Inquantum autem est causa potens et operans sic videtur quantum vult quia causa est et speculum voluntant tantum

utrum corpora sanctorum erunt inpassibiliaimpassibilia Responsio sic 1 corinthios xv in glossa et hoc intellige de passione proprie dicta quae est eum transmutatione et abiectione non de ea quae est in sola specie corruptione vel receptione quae manebit quia prima est inperfectionis secunda perfectionis non fiet autem hoc extra quinti corporis ut quidam dixerunt sed virtute animae praed?nantis et corpus ita omnino continentis et perficientis ut peregrinam inpressionemimpressionem non possit recipere

utrum fiant secundum sensum immutabilia Responsio non immutatione naturali qua excellentiae sensibilium corrumpunt sensum sed spirituali sive animali tantum recipiendo scilicet similitudinem sensati quam inmutationemimmutationem dicunt quidam tunc fieri extramittendo tantum sed verius dicendum est quod sentiemus intus suscipiendo sicut modo Luminositas etiam oculi non inpeditimpedit receptionem specie quia manebit in ea dyafanitasdiaphanitas naturalis multo etiam a remotiori videre poterit quia in minori angelo quam modo propter maiorem perfectionem

utrum corpus gloriosum erit clarum clarum Responsio clarum erit dupliciter secundum Gregorium super iob xxviiio quia erit parvum et lucidum unde dicit quod corpora sanctorum et claritate fulgent et puritate translucent non tamen propter hoc erunt rara sed conpacta erit autem haec claritas in corpore secundum augustinum ex redundantia gloriae animae in corpus unde quod est in anima spiritualiter recipitur in corpore corporaliter cum pervietate etiam habet colorem est causa naturae

Utrum corpus gloriosum sit visibile ab oculo non glorificato Responsio sic quia cum gloria perficiat naturam sub claritate gloriae manebit species naturae utrumque subditum erit voluntaria animae sanctus igitur habens corpus gloriosum potest apparere vel in specie gloriae vel in specie naturae prout voluerit exemplum de sequamissquamis piscium et noctilucucisnoctilucis quae dupliciter videntur in luminositate de nocte et in colore proprio de die dicunt igitur quidam quod corpus gloriosum videri possit ab oculo non glorificato in proprio colore sine miraculo sed in sua claritate non alii vero quod etiam in claritate sine miraculo quia illi claritas unica est cum claritate naturali quamvis non sit abeadem causa Non tamen totaliter sed ab oculo glorioso taliter et perfecte capi potest de factus autem in oculo non glorificato est ex parte virtutis visive non propter claritatem quae in lucens et delectas est non corrupens temperari tamen potest pro voluntate sancti cum voluerit apparem oculo infirmo

Utrum corpus gloriosum ratione suae subtilitatis possit penetrare corpus non gloriosum ita quod simul sint in eodem loco Responsio quidam dicunt quod non nisi per miraculum quia corpora distinguuntur per diversas materias et diversae materiae per diversos situs Alii dicunt communius quod potest quia etiam damascenus libro iii quod dicens intravit ianuis clausis attribuit virtuti clarificationisglorificationis subintrat autem secundum eos corpus gloriosum subtilitate sua corpus non gloriosum sed non dividit ad modum spiritus quia spiritualia erunt non tamen hoc erit per rarefactionem secundum gregorium et quia sic subintrat manent indistincte utriusque dimensiones intrinsece scilicet quamvis non extrinsece unde diversas habent superficies sed eundem locum

utrum possit simul esse in eodem loco cum altero corpore glorioso Responsio non quia eadem specie subtilitatem habet sicut nec spiritus a spiritu penetratur quamvis corpus penetrat hoc etiam infirmitatis esset si penetraretur

utrum corpora gloriosa erunt agilia ita quod moveantur ad omnem loci differentiam Responsio sic quia secundum augustinum ubicumque voluerit animus protinus erit et corpus erit igitur ille motus voluntatis non naturae quia corpus perfecte subicietur animae nec ille motus est propter indigentiam sed propter perfectionem naturae

utrum motus eorum sit in instanti Responsio quidam dicunt quod sic quia moventur ad modum spiritus Aliis autem videtur hoc inpossibileimpossibile cum omne divisibile quod movetur partim sit in termino a quo partim vero in termino ad quem unde alii dicunt verius quod movetur in tempore inperceptibiliimperceptibili et unum etiam in minori tempore quam Aliud secundum quod est perfectioris gloriae