Quia propter solam administrationem materiae non cfficitur aliquid mater illius, quod efficitur ex matciam, seu quod formatur exea alias enim arbor esset mater do mus, quae formatur exlignis eius: sed Deata virgo solum ministrabat materiam, de qua corpus Christi formabae lom tur; ergo &c. CONTRA 1oan. dicitur, Stabant inat trucem lesu mater eius, &c

Hic quattuor sunt videnda. Primum vtrum coceptio Christi possit dici aliquo modo naturalis: S cundo, vtrum in tali conceptione, vel etiam in soetus ase que ad sui complementum promotione, virgo aliquo modo se habuerit actiue. Tertio, de eo, quod quaeritur. Quarto vtrum spiritus sanctus vere possit dici pater lem Christi.

RESOLVTIO. christi quidem conceptio simplicit er est suapernatur alis lices secim dum quid natur alis dici patest: At vero, cum heata virgoa ptam praeparaterit materiam adhanc benedictam conceptione, mera & naucralis nater christi est, ev dicitur, quamuis Spiritus sanctus pater dici nullo modo possit.

ARTICVLVS Vtrum conceptio chesti possit dici aliquo moda natur alis.

QVANTVM ad primum pono duas conclusiones APrima est, quod conceptio Christi fuit simpliciter supernaturalis. Quia effectus productus ab agenre m pernaturali modo supernaturali debet simpliciter dio supernaturalis: sed conceptio Christi, quo ad sui actus tatem fuit ab agente supernaturali, & modo supernatum li,; vt fides sancta tenet: ergo &c.

2 Praeterea, illud, quod in nullam causam actiuam naeturalem potest reduci, debet simpliciter dici supernatum se: conceptio Christi est huiusmodi: virginem enim fio ne virili semine concipere in nullam causam naturalem possumus reducere. Propter quod ait Alanus. Hic natura silet &c.

SECVNDA conclusio est, quod talis conceptio secundum quid potest dici naturalis. Quia illud, quod fit ex apta, & naturali materia, ad minus secundum quid potest dici naturale: Christi conceptio est huiusmodi; uia facta est ex purissimis sanguinibus Virginis gloriosequi fuerunt materia naturalis humani feetus.

2 Praeterea, Christus fuit naturalis filius Virginis: ergo eius conceptio fuit aliquo modo naturalis; consequenia atet, sed antecedens ponit Augusti de fide ad Petrum lstae duae conclusiones videntur esse secuindum intentionem Ambrosi in libro de conceptiona verbi, vbi ait, Multa in hoc mysterio & secundum naturam inuenies, qu 3 naturam. Si. nm consideramus illum conceptum ex parte matene quam mater ministrabat, tunc est naturalis: Si autem ipsum consideramus ex parte virtutis actiuae, quae penitus fuit supernaturalis, tunc ille conceptus est supernaturalis. Et quia magis est de re iudicandum secundum virtutem actiuam, quam passiuam: ideo, vt dixi, simpliciter debet di ci supernaturalis, & secundum quid potest dici naturalis. Et per hanc distinctionem patet solutio omnium instan tiarum, quae possunt adduci contra ambas praemissas conalusiones.

ARTICVLVS II. Vtrum in tali conceptione, vel etiam in faetus vsque ad sui complemcntum promotione, vtrgo ali quomodo se habuerit actiue.

QVANTVM ad secundum articulum dicendum quod ad perfectionem prolis in materno vtero quattuor requiruntur, scilicet materiae praeparatio, carnis formatio, seu organixatio, localis conseruatio, & conce ptae prolis nutritio. Et ex hac distinctione ponam duas con clusiones. Prima est quod quantum ad primum, & tertium & quartum, scilicet quatum ad materiae praeparationem & localem conseruationem, ac prolis cibationem, virgo gloriosa actiue se habuit quo ad Christi conceptionem

Secunda est, quod quantum ad secundum, scilicet carnis organizationem nullo modo se habuit actiue¬

Prima conclusio patet sic. Persona concipiens veram prolem, quam nouem mensibus nutrit, & perficit, & vsque ad perfectam generationem producit, illa actiue se habet quantum ad illas tres condiciones supra praedictas: sec Maria &c. Maior quantum ad primam condicionem patet: quia materiae praeparatio per actiuam digestionem, u sanguinis depuratione, de necessitate pertinet ad foemel lam, vt patet per Aristo. Patet etiam quantum ad secundum: quia locus naturalis actiua sua influentia conseruat locatum: sed matrix est conceptae prolis locus naturalis. ergo prolem conceptam actiue conseruat. Similiter tertium patet, scilicet quod actiue se habeat quantum aprolis nutritionem, quia sicut mater actiue se habet in materiae praeparatione ante conceptionem, sic necesse est, vt actiue se habeat in nutrimenti congrua dispositione per suam virtutem digestiuam, quae quandoque si multum defecerit propter impuritatem alimenti, suffocatur partus in vtero, & generatur abortiuus. Est enim puer in vtero coiunctus matri, sicut fructus arbori. Ergo sicut arbor non infecta habens sufficientem virtutem vegetatiuam nutrit fructum vsque ad debitum complementum, & tunc fructus naturaliter ab arbore separatur in suo esse perfecto. sed virtute arboris deficiente, & nutrimentum debite dispositum fructui non administrante, tunc fructus inutilis adhuc existens cadit de arbore ante sui perfectionem, siin proposito &c. Minor etiam patet ex fide quantum ad omnes suas partes. Secunda conclusio est, quod virtus actiua non fuit in virgine quo ad carnis formationem, seu organix ationem. Quia illud, quod proprie spectat ad virtutem paternam, non debet virgini attribui, sicut nec aliter alteri matri: istud est huiusmodi, vt patet per Aui¬ cen. in 9. de animalibus, & per Aristo. &per commenta torem in suo colliget

2 Praeterea, si virgo actiue se habuisset in corporis Christi formatione, tunc virtus creata, & limitata organia asset corpus in instanti, consequens est impossibile: quia cum virtus creata non possit aliquid organixare nisi mediante motu, & transmutatione: ideo si organixaret in instanti, tunc faceret motum in instanti, quem est impossibile in instanti fieri, cum omnis motus proprie dictus tempore mensuretur, vt patet 4. & 5. physicorum. Consequentia patet: quia omnes veri theologi ponunt

Quod corpus Christi in primo instanti suae conceptionis fuit perfecte formatum, & anima rationali animatum. Sro istis conclusionibus videntur obuiare quorudam doctorum opiniones. Nam contra primam conclusionem est quaedam opinio, quae ponit, quod virgo Maria nec quantum ad materiae praeparationem, nec quantum ad corporis formationem se habuit actiue: sed solum dicitur mater Christi pro tanto: quia spiritus illam materiam, de qua formauit corpus Christi, accepit a virgine. Sed isti videfitur prima fronte sibi ipsis contradicere. Quia illud, quod accepit aliquid ab aliquo, praesupponit illud praeparatum, quod accepit: sed secundum eos, spiritus sanctus accepit materiam corporis Christi a Vvirgine: ergo praesupponit ipsam praeparatam a virgine.

2 Praeterea, virtus digestiua virginis non fuit imperfi ctior quo ad sanguinis purificationem faciendam, quam communiter sit in ceteris mulieribus.

3 Praeterca, si sola acceptio materiae de aliquo sufficeret ad hoc, quod illud, de quo accipitur, esset mater illius, quod de tali materia formatur, tunc silua esset mater domus, terra esset mater Adae, & Adam esset mater Euae quae omnia sunt inconuenientia: ergo & illud, ex quo sequitur, est inconueniens

4 Item, si sola acceptio materiae de aliquo sufficeret id hoc, quod illud, de quo accipitur, esset mater illius, quod de tali materia formatur, tunc posito, quod de lapide miraculose Deus faceret hominem, sequeretur, quod talis lapis esset mater illius hominis.

CONTRa secundam conclusionem sunt quidam, qu dicunt, quod virgo habuit virtutem actiuam non solum quo ad materiae praeparationem, sed etiam quo ad carni formationem. Et isti videntur esse tripartiti.

NAM quidam dicunt, quod ipsa Virgo non fuisset vera mater Christi, si in carns eius formatione se non ha buisset actiue. & habent pro se aliquas rationes Qaleni quas ad praesens nolui adducere duabus de causis. Primo quia ita turpis, & soeda est materia, quod ipsam abhoi reo miscere cum praesenti materia, in qua loquimur, de virginali castissima conceptione. Secundo dato, quod pra dictae rationes aliquid concluderent loquendo de conci tione ceterorum hominum, quorum formatio contingit in tempore: tamen nec existenter, nec apparenter concludunt, loquendo de Christi conceptione, cuius con poris plena formatio facta fuit subito, & in instanti, & per consequens fieri non potuit humana virtute, sed solummodo diuina. Alij dicunt, quod in materia ministrata a Virgine fuit potentia actiua, per quam potuisset coope rari ad carnis Christi formationem, si facta fuisset in tem pore. Sed nec illud valet. Quia aut illa potentia actiu; fuisset in virgine naturaliter, aut miraculose. Non natu raliter: quia eadem ratione inesset cuilibet mulieri, quod uperius est reprobatum. Nec miraculose: quia in operibus miraculosis nihil omnino fit frustra. Sed frustra talis virtus poneretur in virgine, eo quod ipsa nihil operaretur secundum eam. Alij dicunt, quod quamuis virgo non fuerit cooperata quantum ad formationem corporis, seu carnis Christi, fuit tamen cooperata quantum ad complementum eius

SED ista verba possunt habere bonum intellectum, vel malum. Quia ly complementum vel potest referri ad formationem, vel ad ipsam carnem. Si ad formationem, tunc est manifesta contradictio: quia omne illud, quod operatur ad complementum formationis hoc principaliter operatur ad sormationem, & sic operaretur ad formationem carnis, & non operaretur ad formationem carnis: sed sily complementum refertur ad carnem, hoc potest esse dupliciter: quia vel refertur ad veritatem, & speciem carnis, iuxta illud quod dicitur. 7. physicorum, Vnumquodque tunc perfectum, seu completum est, cum attigerit propriam speciem: & sic adhuc illud dictum est falsum: quia sine actiua virtu te virginis in primo instanti praedictae conceptionis virtute spiritus sancti corpus Christi habuit perfectam speciem carnis. Alio modo per complementum carnis pos sumus intelligere augmentum carnis, & sic illud dictu potest habere bonum intellectum: quia aliquo modo virtus vegetatiua Virginis actiue operata est ad nutritionem prolis, & per consequens ad eius augumentationem.

ARTICVLVS ii. Vtrum beata Virgo fuerit vera & naturalis mater Domumi nostri Tesu christi.

VANTVM ad tertium articulum ponam duas Aconclusiones. Prima est, quod Deata Virgo est vera mater illius hominis, qui est Christus. Secunda est, quod ipsa vere potest, dici mater Dei.

CONCLVSIONEM primam probo sic. llla vere dicitur mater alicuius hominis, quae ad suam conceptionem aptam administrat materiam, ipsum in vtero conceptum naturaliter nutrit, & conseruat, & vsque ad debitum augmentum poductum extra vterum generat: sed Deata Virgo respectu Christi omnia haec obseruauit, vt fide credimus, & a sacris doctoribus habemus: ergo &c. FORTE dicetur. quod si virgo posset dici vera mater illius hominis, tunc spiritus sanctus vere posset dici pater eius consequens est falsum, vt patebit in quarto articu, Consequentia Vero pa tet ex hoc: quia agens est praestantius patiente, & per con sequens non minus ab effectu poterit denominari, quam ipsum patiens: sed spiritus sanctus non minus complete perficit omnia ad virtutem agentis pertinentia in Chriti conceptione, & generatione, quam virgo ea, quae ad vi tutem patientis pertinebant: igitur non magis Virgo dicetur mater, quam spiritus sanctus pater.

2 Praeterea, Christus non potuit esse filius Virginis ergo nec ipsa mater eius. consequentia patet: probo antecedens quia filiatio respicit ipsum suppositum genitum; sed suppositum Christi fuit ab aeterno in nullo dependemt a Virgine, nec aliquod esse recipit ab ea: ergo &c.

Ao primum nego consequentiam. Ad probationem dicendum, quod quamuis perfecte suppleuerit vicem vit tutis paternae, tamen, vt infra patebit, spiritus sanctus ni habuit in hoc omnes condiciones, quae requiruntur ac hoc, quod aliquis sit verus pater: sed virgo gloniosa om- nes condiciones habuit ad hoc requisitas, quod aliqua dicatir vera mater.

AD secundum dicendum, quod licet illud suppositum esset aeternum, tamen ad hoc, quod tale suppositum esset verus homo in tempore, fecit Deata virgo, quicquid debuit facere vera mater: ideo &c. Quomodo autem filiatio humana, & diuina se habeant in domino lesu Christo, videbitur infra in distinctione 8. Conclusionem secun dam scilicet, quod Deata Virgo vere dicatur mater Dei, probo sic. De quocumque vere praedicatur filius Viginis, illius vera mater potest dici virgo: sed homo Christus, qui est filius Virginis, ratione personalis vnionis vere pre dicatur de Deo, & Deus de eo, vt patet per Damascen, lib. 3. ergo &c

Praeterea, ratione communicationis idiomatum Deus vere dicitur passus, & in cruce mortuus: ergo rationi eiusdem communicationis Deus vere potest dici a virgi ne genitus, & per consequens Virgo mater eius: conse¬

uentia patet de se, sed antecedens patet per. Damasce. sibro 3. ergo &c.

SED forte dicetur mihi, quod Damascen sit opposite. opinionis: quia ipse ait libro 3. Christothocon non dici mus virginem, idese Christi genitricem non dicimus virginem: sed planum est, quod ipsa non potest dici mater Dei, nisi in quantum fuit genitrix Christi.

2 Praeterea, virgo non potest dici mater deitatis: ergo nec mater Dei. consequentia patet: quia Virgo non dicitur mater Dei, nisi ratione vnionis Dei, & hominis in vna persona: sed magis conueniunt Deus & deitas, quam Deus, & homo: ergo si ratione illius vnionis, qua Deu & homo conueniunt, virgo diceretur mater Dei: quia est mater hominis, etiam ipsa esset mater deitatis: quia mater Dei.

3 Preterea, cum omnens tres personae sint vnus Deus, igitur si virgo esset mater Dei, ipsa esset mater trium personarum

4 Praeterea, sicut virgo est causa illius hominis Christi ratione generationis, sic tota trinitas est causa eius rationc creationis: sed tota trinitas non potest dici pater Dei ratione illius creationis: ergo nec virgo dicetur ma ter Dei ratione illius generationis.

Ao primum dicendum, quod Damas: dicit illa verb;s contra Nestorium ponentem in Christo duas esse personas, secundum quem modum, si virgo esset mater hominis Christi, tunc esset mater nudi, & puri hominis, & si es set mater Dei, esset mater nudi Dei, quorum vtrumque contrarium est fidei catholicae. Propter quod eodem ca ait. Non enim nudum hominem genuit Virgo sancta: sed Deum verum. Non enim nudum hominem genuit Virgo sancta: sed Deum verum. Nom igitur intendit Damascen negare virginem genuisse Christum Deum & hominem in vna persona verbi: sed intendit negare virginem genuisse Christum tamquam suppofitum humanum distinctum a supposito diuino.

Ad secundum nego consequentiam. Ad probationem dicendum, quod virgo non est mater Dei, nisi pro quanto ipsa est mater hominis personaliter substentati a persona diuina, & quia lVy Deus ratione concreationis supponi pro persona: deitas antem pro natura: ideo quamuis comcedatur, quod virgo sit mater Dei, non est tamen concedendum, quod sit mater deitatis.

Ad tertium, quod licet tres personae sint vnus Deus naturaliter, sunt tamen trinus Deus personaliter. lgi¬¬ tur, vt hoc nomen Deus supponit pro persona, aliquid potest verificari de hoc nomine Deus, quod non verificatur de tribus personis.

Ad quartum dicendum, quod non est simile: quia Vit gini in huiusmodi generatione conueniunt omnes condiciones necessario requisitae ad veram matrem: sed cuili bet diuinae personae in tali creatione non conueniunt om nes condiciones veri patris, vt patebit in sequenti articulo: ergo argumentum non valet.

ARTLCVLVS IIII Vtrumi spiritus sanctus vere possit dici pater Iesu christi.

VANTVM ad quartum articulum consimiliter A praedictis, ponam duas conclusiones. Prima est quod loquendo proprie de paternitate, spiritus sanctus non po test dici pater Christi.

Quia si esset pater eius, vel hoc esset ratione de vel ratione humanitatis. Non potest dari primum: quispiritus sanctus non habet auctoritatem principij super Christum, vt Deus est: sed magis econuerso, spiritus sanctus a filio Dei, siue a Christo produeitur, vt Deus est Nec secundum: quia ad hoc, quod aliquis sit vere, & prorie pater alicuius rei corporalis, tria requirutur. Primo. uod virtute sua actiua ipsam seminando, seu a se semer emittendo producat. Quia, vt patet, patris est admittero semen, & matris mmistrare sanguinem.

Secundo quod hoc fiat naturaliter: quia qua muis mae Pharaonis sacerent serpentes per occultam seminum adhi bitionem: tamen non fuerunt patres huiusmodi animalium: quia non natura, sed arte demonum talia, fecerunt

Tertio, quod per huiusmodi semen producat sibi simile in natura: quia pater, & filius debent esse eiusdem naturae saltem secuudum speciem. Sed haec omnia deficiunt spiritui sancto respectu humanitatis Christi, igitur proprie loquendo, spiritus sanctus non est pater Christi. a Praeterea, generatio est opus naturae, vt patet per Damas sed Christi conceptio non est facta a spiritu sancto per naturam, sed per liberam voluntatem: ergo &c Et ista est intentio August: in Enchiridion, vbi ait, quod Christus natus est de spiriru sancto, non sicut de patre sed de virgine natus est, sicut de matre.

SECVNDA CONCLVSIO est, quod impro prie loquendo, & quasi metaphorice de hoc nomine pater, tunc spiritus sanctus potest dici pater hominis Christi, puta, non generatione, sed creatione. Quia tota trini tas, & appropiate spiritus sanctus creauit eadem humanitatem, quam virgo concepit, & genuit. luxta quod dicitur Deuter. 32. c. Nunquid non ipse est pater tuus, qui possedit te, & secit, & creauit te. ETex his potest inferri illud corollarium, quod absolute, & simpliciter loquendo ista proposito falsa est, spiritus sanctus est pater Christi. Quia terminus simpliciter, & absolute prolatus intellig tur de eo, quod proprie significat, & simpliciter, & non de eo, quod metaphorice significat, & secundum quid: Sed vt patet ex praedictis, proprie loquendo falsum est diceri spiritum sanctum esse patrem Christi: ergo &c. Et ista v detur esse intentio Dea. Augu. 2. de trin vbi ait. "Neque enim Iesus spiritus sancti filius, aut credi, aut intelligi potest". Illud autem, quod non est credibile, nec intelligibile, est per se, & simpliciter falsum. ETE& hoc etiam apparet, quod dictum quorundam non est verum, qui dicunt, quod haec proposito Christus est filius spiritussancti, non debet negari tanquam aliquid simpliciter falsum: sed solum tanquam aliquid praestans occasionem errandi.

AD ARGVMENTVM principale dicendum quod Virgo non solum praebuit materiam: sed praebuit naturalem materiam, quam naturalis mater naturaliter praebet, quantum ad foetus conceptionem, puta, sanguinem quantum ad hoc debite dispositum: talis autem ma teria nec suit costa Adae respectu fuae, nec arbor respectu domus

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1