Quaestio 1

Quaestio. 1 An ea, quae per confessionem audiuntur celanda semper fuerint

VTRVMI sacerdos illud, quod scit per confessionem, teneatur in omni casu sub secreto tenere.

Et vide tur, quod non Quia ad hoc non obligatur sacerdos, quod non potess obseruare sine mortali peccato. Sed in aliquo casu sacer dos mortaliter peccaret, si illud, quod scit per consessio nem, non reuelaret: ergo &c Maior patet, quia nullus obligatur de necessitate salutis ad illud, quod necessario implicat mortale peccatum. Minorem probo sic. Ponatur, quod aliquis Tvrannus fa ciat solleniter iurare sacerdotem de dicenda veritate, quam noscit super his, quae quaeret ab eo, quo facto, que ret Tvrannus, vtrum ipse sciat, quis interfecerit hominem, qui tali dice secrete fuit occisus. Modo posito, quod sacerdos hoc sciat in confessione, si non reuelat, tunc erit periurus, & per consequens mortaliter peccabit.

In contrarium est magister hic in littera, & communis sanctorum doctrina Hic primo videdum est de prin cipali quaesito. Secundo, ad quid valeat generalis consessio. Tertio, videnda sunt aliqua de igne purgatorio. Ei quarto quomodo aliqua peccata remittutur in alio mudo. De his enim omnibus in ista distinctione fit mentiomodo tamen retrogrado.

RESOLVTIO. Quamuis ea, quae praecise per confestionem cognoscuntur, sib paena mort alis peccati nalli renelanda sint, confitentis tamen iusu mamifel ari possunt, eoquae potissimum, quando illius prolationis causa houesta extiterit.

ARTICVLVS I. Vtrum ea, quae per confelsionem audiuntur, ceanda semper fuerint.

QVANTVM ad primum potest distingui sic Quia autm a sacerdos illud, de quo quaeritur, praecise noscit per sacramentalem consessionem sibi factam, aut non preci se, puta, quia noscit per confessionem, & etiam alio modo. Si precise per confessionem, tunc aut habet licentiam a confitente, quod illud possit reuelare, aut non habet huiusmodi litentiam.

Et sic iuxta membra istius distinctionis pono tres con clusiones.

Prima est haec, quod illud, quod sacerdos praecise, & non aliter noscit, quam per confessionem, hoc non pot reuelare sine mortali peccato.

Quia quando aliquid est contra ius naturae, contra auctoritatem legis diuinae, & contra statutum sancta mattis ecclesiae, hoc nullus potest facere iiae mortali peccato. Sed reuelare illud, quod per solas trre fessionem notificatum est sacerdoti, est huiusmodi: ergo &c. maio est nota. Minorem probo, quantum ad omnes suas partes

Prima pars probatur sic 1. llle, qui tollit vniuei saliter bonum totius humanae politiae peccat contra legem nat rae reuelator secreterum, quae sibi sub sigillo secreti pan duntur, est hmoni. Minor patet, quia illud est destructiui boni totius politiae, quod nullus de altero pot confidere sed reuelatio illius, quod sub sigillo secreti panditur alicui, generat disfidentiam inter nes conciues, ita, quod nullus alteri praesumit aperire ea, quae gerit in corde.

Et confirmatur 2 Quia illud mandatum saluato ris, quo ait, quaecumque vultis, vt faciut vobis homines, haec eis faciatis, est de lege, seu iure naturae, vt patet cis ca principium lib decretorum Sed quilibet, qui peccatum suum in confessione reuelat, vult, vt secretum to neatur, ne aliquam ex hoc infamiam patiatur: ergo alti rius peccatum, quod sub sigillo secreti sibi fuerit reuelatum de iure naturae non debet alteri reuelare. Da oppositum tunc non faciet alteri illud, quod sibi vult fieri, quod ta men est de lege naturae: sicut iam dictum est. 3 Praeterea, eandem minorem confirmo sic. Qui frat dulentus est, non obseruat ea, quae sunt legis naturae: sec reuelator eorum, quae sub sigillo secreti sibi panduntur; est fraudulentus. Maior patet, quia dolus, & fraus, sun contra rectam rationem, & per consequens lege naturae non scuntur esse prohibita Minor ett habetur prouer 1t vbi dicitur. Qui ambulat fraudulenter, reuelat arcana;: qu autem fidelis est, celat amici commissum.

Secundam partem minoris probo sic. Reuelator con fessionis facit, quod sacramentum poenitentiae spernitur: ergo peccat contra auctoritatem legis diuinae, seu euan gelicae. Antecedens patet.

Quia ex tali reuelatione homines timerent infama ri, & per consequens si fieret huiusmodi reuelatio, tuns nullus vellet confiteri Consequentia etam patet, quia qui cuque facit, quod spernitur illud, quod est ab aliqua legi statutum, ille peccat contra hmoi lege sed sacramenti poenitentiae est statutum auctoritate legis euangelice, vt patet ex dictis superius disti7, que

2 Et confirmatur sic. 2. ille, qui impedit executionem officii commissi a Christo ipsis sacerdotibs peccat vtique contra legem euangelicam, seu diuinam, max me si asque causa legitima prebetur hu usmodi imped mentum. Quod addo propter impedimentum execi tionis eueniens alicui per sententiam supensionis interdicti, vel excommunicationis, Sed reuelator confessio nis hoc facit: ergo &c.

Maior patet, quia Christus est legislator legis euange licae & per consequens, qui impedit executionem officit ab ipso commissi secundum euangelicam legem, ille peccat contra huiusmodi legem Minor etiam patet, quis officium absoluendi a peccatis Christus sacerdotibus commisit, cum dixit Apostolis, quorum remiseritis pec cata, remittuntur eis: huiusmodi autem officii executis nem iniuste, & sine causa legitima impedit reuelator to fessionis, quia ex hoc scandalixantur homines, & a consessione retrahuntur

Etiam tertia pats minoris patet, quia huiusmodi reus latio iniure canonico districtius inhibetur, sicut patet ex tra de peenitentiis, & remis omnis vtriusque sexus, vbi dicitur de ipso sacerdote, qui audit confeisiones, sicCaueat autem omnino de verbo, vel signo, aut alio quo uis modo aliquatenus peccatorem prodat. Sed si pruden iori consilio indiguerit, illud absque vlla expressioni personae tacite requirat, quoniam qui peccatum in poenitentiali iudicio sibi detectum praesumpserit reuelare, non solum a sacerdotali officio deponendum decernimus: verum etiam ad agendam perpetuam poenitentiam in arctum monasterium detrudatur.

Etiam huiusmodi reuelatio prohibetur districtissime in decretis de poenitentia, dist. 9.

Forte dicetur contra istam c onclusionem sic In aliquo casu non reuelare confessionem est con¬ tra caritatem: ergo in aliquo casu licet reuclare illud, quod er confessionem habetur, Consequentia patet, quia illud propositum licet, cuius oppositum est contra carita tem. Patet etiam auctoritate Der inlib de dispensatione & praecepto, vbi ait, Quod institutum est pro caritate hoc contra caritatem non debet militare: sed celare con fessionem est institutum pro caritate: ergo in casu, quo hoc mandatum est contra caritatem, non est obseruandum Probatur antecedens quia posito, quod aliquis percipiat in confessione aliquod magnum periculum imminere bono conmuni, quod ex sua reuelatione potest prae ueniri, puta haeresis in conitate seminanda, vel reipublicae hostilis proditio, qua claustrales, & virgines violabuntur, innocentes homines occidentur, & ecclesiae ac mone steria destruentur, & forte talis posset esse proditio, quoid tota Christiantas, vel magna pars eius esset in periculo Quo posito videtur, quod sacerdos contra caritatem fa ceret, si huiusmodi confessionem non reuelaret, ex quo tanta pericula per eius reuelationem possunt, it supponitur, praeueniri.

2 Praeterea, posito, quod Abbas in confessione perri piat, quod vnus monachorum suorum, qui praeest alicus loco, committit in illo loco multa peccata, quamuis sint secreta; tunc Abbas tenetur eum remouere a tali loco. Sed hoc faciendo reuelat confessionem: ergo in aliquo casu licet illud, quod per confessionem scitur reuelare. Maior patet: quia ex quo Abbati constat, quod monathus est in illo loco sub periculo animae suae, si ipse Abbas non obuiat tali periculo sui subditi, ipse erit parti ceps delicti. Quod patet per decretum Leonis Papae dist. 70. vbi dicitur sic, Inferiorum ordinum culpae ad nul los magis referendae sunt, quam ad negligentes, desides que pastores, qui multam saepe nutriunt pestilentiam, cum austeriorem dissimulant adhibere medicinam,

Idem patet auctoritate Innocentii Papae, dist. 83. qui ait, Error, cui non resistitur, approbatur: & veritas, cum minime defensatur, opprimitur, negligere, cum possis peruersos corrigere, nil aliud est, quam fouere

Item, extra de haereticis in principio illius tit. ait Lex Papa. Qui alios, cum potest, ab errore non reuocat, seipum errare demonstrat

Et confirmatur ista maior per illud, quod dicitur. 3. Reg. c. 20. Custodi virum istum, qui si elapsus fuerit, erit anima tua pro anima illius. Minor etiam patet, quia cum nulla infamia laboret contra talem monachum, si Abbas remouerit eum de suo officio, quamuis non ver bo, tamen sacto reuelet confessionem, quia alij mona chi, qui sciunt Abbatem audiuisse confessionem illius; simmediate coniecturant Abbatem causam illius remotionis accepisse ex sua confessione.

3 Preterea, de his, quae sacerdos audiuit in confessio ne, licet quandoque petere consilium, ergo non est ne cesse omuino tenere secretum illud, quod per confessio nem est sacerdoti detectum

Antecedens patet, per illam decretalem superius alle gatam pro tertia parte minoris. Consequentia etiam pa tet, quia mon licet consilium petere super eo, de quo petens omnino tenetur tacere.

Ad primum nego antecedens. Ad probationem dicendum, quod sicut patet per beatum Gregorium hi in littera, & habetur eadem auctoritas de poeni. di¬o Sacerdos nullo modo debet reuelare confessionem, etiam magno scandalo non obstante. Vnde huiusmodi pericu lis imminentibus, si sacerdos potest monere principem vel eum, qui praeest, ut caute se habet contra huiusmodi pericula, absque oni proditione confessionis, hoc facere det Si autem ex huiusmodi monitione aliquo modo prodere tur confessio, tunc omnino debet tacere, quia pro lucro totius mundi ipse non debet se exponere periculo mor talis peccatis: sed debet Deum rogare, vt fideles suos a tantis periculis tueatur

Ad secundum dicendum, quod si Abbas non pot mo nachu remouere a tali loco sine proditione confessionis tunc nullatenus debet eum remouere. Ad probationes dicendum, quod omnes illae auctoritates intelligende sunt de eo, cuius crimen est manifestum, vel sufficienter probatum. Et hoc satis dedit itelligi Innocentius, quia pos verba ad probationem adducta immediate subdit, Nec caret scrupulo societatis occultae, qui manifesto facinori desinit obuiare

Ad tertium dicendum, quod tenere secretum illud quod est in confessione detectum, potest dupliciter intelli. vno modo, quantum ad factum, de quo est confessio in communi; Alio modo, in speciali, prout in recita tione illius facti exprimitur, vel datur intelligi persona confitens, uel alia persona, quam tangit huiusmodi sactum actiue, uel passiue, directe, vel indirecte.

Primo modo, concedo consequentiam. Nam bene l cet petere consilium circa casum, quem sacerdos audiuit in confessione, dummodo hoc fieri possit absque om ni nota personae confitentis, ac aliarum personarum, quas tangit huiusmodi casus. Et istud patet expresse ex tra de poenitentiis & re. c. officii, vbi Papa Innocentius tertius cuidam cardinali legato requirenti consilium sit respondet. Signific asti quandam mulierem in poenitentia tibi fuisse confessam, quod timens, ne viri sui posses sio deuolueretur ad alios, quarundam herbarum succi potauit, & sic venter eius intumuit, & inde grauidam se ostendens sibi partum supposuit alienum, timensque maritum, non vult facinus ei detegere, qui prolem cre dit sine dubitatione qualibet esse iuam. Quoniam igi tur edoceri postulas, vtrum ei, hac fraude durante, sit pe nitentia iniungenda

Respondemus, quod sicut mulieri, quae ignorante suo ma rito de adulterio prolem suscepit, quamuis illud viro ti meat confiteri, non est poenitentia deneganda, ita nec isti debet poenitentia denegari. Sed secundo modo nego consequentiam, quia quamuis consilium sit petendum: tamen nullatenus est sic petendum, quod aliqua praedi ctarum personarum prodatur: ille enim esset puniendus tamquam proditor confessionis, qui quaerendo consiliu huiusmodi personas reuelaret sine eorum iussu, & licen tia speciali. Et sub isto sensu debet intelligi etiam ista pri ma conclusio, quia ille dicirut teuelator vel proditori lius, quod praecise noscit per confessionem, quia circa huiusmodi factum taliter se habet, quod produntur per sonae, quae tanguntur in confessione.

Forte dicetur, quod poenitentiarii Papae quandoqui valde enormia peccata ipsis confessa scribunt episcopo ipsius poenitentis uel eius uicario; vt ille iniungat satisfa ctionem ipsi poenitenti: ergo videtur, quod et in speciali cum expressione personae confitentis confessor quandoue possit alteri reuelare illud, quod audiuit in confesSione. Respondeo, quod istud fit de peccatis manife stis, de quibus ipse poenitens indiget testimonio, quod ipse Sit absolutus auctoritate apostolicae sedis, & ideo no est contra praedicta, quia quando loquimur de secreto confessionis, semper intelligendum est de peccatis secre tis, vel saltem de his, quae non sunt omnino manifesta Etiam dato, quod in illa littera essent aliqua secreta pec cata, adhuc ille poenitentiarius non esset proditor confessionis, supp osito, quod illam litteram nondet alteri, quam illi, quem tangunt illa peccata, & dicat Sibi ea quae continentur inlittera, & de scitu & consensu suo scri bat huiusmodi litteram

Conclusio secunda est, quod sacerdos de iussu confitentis potest alteri reuelare illud, quod audiuit in confessione, supposito, quod causa illius reuelationis sit ho nesta, & quod reuelatio possit fieri sine seandalo, & sine cuiuscumque alterius hominis praeiudicio

uia illud, quod nulli nocet, & alicui prodesse pont, nec obuiat alicui iuri, hoc licite fieri pot. Sed reuelom eius quod quis audiuit in confessione adhibitis praedictis quam tuor clausulis, est huiusmodi, vt de se patet: ergo &c.

Forte dicetur, quod huiusmodi reuelo obuiat turi canoni co, quod absolute inhibet, ne aliquis reuelet confessionem.

2 Praeterea, licentia inferioris, seu consensus, non valet, nec potest dispensare in eo, quod prohibitum est ex presse mandato superioris: Sed proditio confessionis est inhibita per summum pontificem, & per consilium generale, vt patet extra de poe. & re. Omnis vtriusque sexus: ergo licentia confitentis quantum ad huiusmodi pro ditionem non potest dispensare

3 Praeterea, quamuis confitens possit renunciare iuri suo, tamen huiusmodi renunciatio non potest tollere ius ceterorum hominum, & totius ecclesiae. Sed ius praecipiens consessionem esse celandam non solum est institutum ad commodum consitentis, sed ad commodum omnium hominum, & totius ecclesiae, vt patet rationibus prob antibus conclusionem primam: ergo li centia confitentis non sufficit ad reuelationem confessionis.

Ad primum dicendum quod licet ius canonienm pro hibeat absolute, quod nullus sit proditor confessionis tamen reuelare illud, quod auditum est in confessione ub praedictis conditionibus adiunctis, non videtur esse prohibitum in aliquo iure.

Posset etiam dici, quod stantibus praedictis conditionibus, tunc istud non debet dici proditio, vel reuelatio confessionis, quia ex licentia confitentis, vel ex iussu suo, uo dicit sacerdoti, rogo vos, quod hoc, & hoc dicatis ta li, vel talibus, tunc illud, quod primo fuit notum precise n foro confessionis, ex huiusmodi iussu, & relatione incipit esse notum extra f rum confessionis, & per consequens sacerdo: illud vlterius reuelando, seu referendo non reuelat confessionem, quia reuelat illud, quod ali¬ ] uc modo nostit extra confessionem.

Ad secundum patet per iam dicta, quia supradictis suppositis, tunc istud proprie non dicetur proditio confessionis, sed est reuelatio eius, quod quamuis prius fuerit detectum in foro confessionis, tunc tamen est aliter notum, quam per confessionem.

Et per idem patet ad tertium, quia quamuis ad commodum, & vtilitatem totius ecclesiae sit institutum cela re consessionem, ut praecise sistitur in ea notitia, quae in foro confessionis habetur: hoc tamen non obstante, si com fitens illud, quod prius habitum est sub sigillo confessio nis, intimat ipsi sacerdoti, alio modo, quam per confessionem, ipse poterit hoc talibus personis, quibus confitens voluerit, reuelare, adiectis tamen semper praedictis conditionibus, puta, quod causa sit honesta &c.

Conclusio tertia est, quod si illud peccatum, quod sa cerdos audiuit in confessione, nouit ante huiusmodi con fessionem, vel sciuit ex aliorum relatione post huiusmodi confessionem, tunc si cogitur ex mandato sui supe rioris, ipse tenetur dicere illud, quod nouit de huiusmodi peccato extra confessionem.

iQuia nullus requisitus a suo superiori dobet menti ri, aut falsum dicere, vel respondere: sed iste requisitus, si diceret se nescire, mentiretur, & falsum diceret: ergo &c.

Maior patet, probatur minor, quia ex quo scit istud evtra confessionem, tunc nouit istud non solum, vt Deis, sed nouit etiam, vt est homo, & per consequens tene tur de hoc uerum dicere praelato requirenti, qui potest ei praecipere, vt est homo sibi subditus, & per censuram ecclesiasticam eum compellere ad dicendam veritatem.

2 Preterea, si datur oppositum istius conclusionis, tunc homo innocens iuste condemnabitur a iusto iudice: sed consequens est salsum, & inconueniens: ergo & antecedens. Falsitas consequentis de se patet

Consequentiam probo, quia posito, quod quattuor sacerdotes, vel tres alij cum vno sacerdote sint in aliquo loco, vbi vnus istorum quattuor committat aliquod peccatum aliis tribus cernentibus, & istud peccatum Sit enorme, quo facto, confitetur hoc vni eorum, alii autem duos accusant illum, qui peccauit coram suo praelato, adducentes illum tertium in re¬¬ stem, cui hic, qui peccauit, fecit confessionem: Si igi¬ tur propter consessionem auditam nece sse est, vt neget se vidisse illud, tunc alij duo, qui sciunt eum hoc vidisse, poterunt eum accusare, tamquam fautorem criminis, & per consequens praelatus posset eum grauiter punire, Cum ergo nullo ture innocens obligetur ad huiusmodi poenam, sequitur, quod nullo iure teneatur ad celandum illud, quod vidit, non obstante, quod de hoc confessionem audiuit

Sed contra istud sunt aliquae opiniones. Quidam n di cunt, quod sciens aliquid per confessionem, quamuiscuue hoc idem sciuerit ante confessionem, vel postea audiat ab aliis extra confessionem, nihilominus tamen non licebit sibi de hoc aliquid reuelare propter praeceptum de secreto confessionis.

Et si dicitur istis, sicut iam dictum est, quod ex hoc seuetur, quod confessor punietur a iusto iudice;

Respondent, quod si sacerdos senserit sibi aliquod pre ludicium, vel malum ex hoc generari, tunc ipse debet protestari se illa verba nolle tenere sub sigillo secreti.

Et istam opinionem confirmant sic. 1 Omnis confe sio est sub secreto tenenda: sed istud peccatum, quod iste sacerdos scit per confessionem, & extra confessionem est apud eum confessio: ergo apud eum est secrete tened um

2 Praeterea, ipsi allegant pro se decretalem superius pro prima conclusione adductam.

3 Praeterea, non minus tenetur confessor secret e tenere illud, quod audit in confessione, quam quicuque alter homo, qui promittit secretum tenere illud, quod sibi refertur sed quamuis iste, qui promisit alias, sciat illud, quod sibi refertur: tamen ratione promissi ipse tenetur illud secretum here: ergo &c: maior patet, quia & si non explicite tamen implicite maior promissio de obseruando secreto intelligitur esse in confessione, quam in quibuscuque aliis pro missis. Minor estam patet, quia ex quo promisit, non potest si ne peccato a suo promisso resilire.

4 Praeterea, si licet reuelare quod scitur in confessio ne, propter hoc, quod idem scitur extra confessionem, tunc multis malis sacerdotib, daretur materia reuelandi con sessionem pro libi to suae prauae voluntatis: sed consequens est inconueniens, quia ex hoc multa mala, & scandala ori rentur, vt patet ex praedictis. Patet et consequentia, quia malus sacerdos dicet se illud scire non solum in confessione, sed extra confessionem.

3 Preterea, seper potius trahit ad se illud, quod est mi nus potens: sed notitia, qua scitur aliquid in confessione, potior, quam illa, qua idem scitur extra confessionem. Cum er go de ratione notitiae habitae in confessione sit, quod sci tum oino sit secretum: ergo &c. Maior pater et experimentaliter in rebus naturalibus Probatur minor, quia cogni tio, qua aliquis cognoscit aliquid, vt Deus vel loco Dei, est potior cognitione, qua ho idem cognoscit, vt ho est sed cognitione habita in contessione sacerdos cognoscit, taquam Deus, & loco Dei, & extra confessionem cognoscit, vt homo:ergo &c.

Sed ista non concludunt, quia si ista opin, esset vera, tunfraus, & dolus hoi fraudulento cederent in patrocinium sed hoc est inconueniens. Prob atio consequentiae, quia ho dolosus solum propter hoc confiteretur ei, qui nouit peccati suum, ne ipsum posset accusare: et idem peccatum coram luo confessore posset audacter continuare, & iterare, quia sciret, quod proper confessionem de tali peccato semel sactconfessor nuquam praesumeret eum accusare, quauisesique no titiam illius peccati ante, vel post confessionem haberet. Nec valet illa fuga, qua dicunt, quod sacerdos det protestari, &c. quia vel illam protestationem faceret, antequam ille proferret verbum confessionis, quo intelligeret illud pect atum, vel post. Nec pont dici, quod ante, quia in illo priori sacerdos ignorat, de quo iste velit confiteri. Si post, tunc facta est confessio, & io nihil valeret subsequens protesto.

Ad primum igitur motiuum istorum dicendum, quod licet bene concludatur, quod illud, cuius notitia habetur in consessione, sit sub secreto tenendum, prout huiusdi notit a est habita in confessione, tamen prout aliter ha betur illius facti notitia, quam per confessionem, tunc immi nente necessitate hoc pot reuelari. Dico autem necessitatem imminere, quando non reuelando negligeretur, veritas, & iustitia, nec teneretur obedientia. Vnde xelo iustitiae, & ob mandatum obedientiae quando. s.praelatus praecipit, vt subditis dicat illud, quod nouit circa tale factu, tunc non obstante confessione, si nonit illud, de quo agitur vel peti tur extra confessionem, ipse detem dicere veritatem. Dixi aut notanter imminente necessitate: quia ipse non debet se sponte ingerere ad reuelandum huiusmodi peccatum, etiam da to, quod non audiuisset in confessione, quia sicut dicitur in iure ciuili, Testis sponte se offerens quodammodo suspectus habetur. Etiam in iure canonico testim onium non re utatur idoneum, nisi testis fuerit requisitus, & adiuratus & ideo in recitatione testium coram iudice de quolibet te ste semper haec verba replicantur, talis testis adiuratus. & requisitus dicit &c

Ad secundum dicendum, quod decretalis illa loquitur de tali facto, quod tantummodo cognoscitur per contessionem,

Ad tertium dicendum, quod tenere aliquid secretum dupliciter pr t contingere. Vno modo, sine praeiudicio iu stitiae, veritatis, & obedientiae. Alio modo, cum istorum pre iudicio. Et isto secu ndo modo nego minorem. Vnde si ali uis noscit aliquid, de quo postea rogatur, quod teneat secretum, nuquam ipse debet hoc promittere, inquantum huiusmodi secretum ergit in praeiudicium iustitiae, veri tatis, & obedientiae. Et dato, quod contra haec aliquid promittat, promissum non est tenendum, quamuis huiusmodi promissum etiam sit iuramento vallatum. in hoc enim casu tenenda est sententia lsid. qui inlib. de um. bo ait. In malo promisso rescinde fidem, in turpi voto mota decretum. Quod nequiter promisisti celare, noli adimplere¬

Ad probationem dicendum, quod huiusmodi malum promissum non tenetur implere, sed tenetur magnam oenitentiam sustinere de hoc, quod rem ita fatuam, vel malam promisit, quod non potest sine mortali peccato uum promissum adimplere

Ad quartum nego consequentiam, quia qui facit illud, quod iustum est quod facere tenetur, ille non dat materiam m ale faciendi, quamuis aliquis malus ratione suae malitiae de huiusmodi bono facto possit accipere ma teriam, uel occasionem malefaciendi. De bonis enim peribus Christi iudaei acceperunt materiam Christum occidendi. Vnde licet malis non possit vsquequaquo via praecludi malitiae: tamen faciendo, quod potest fieri nuquam sic debet praecludi, quod ex praeculusi one viae malitiae impediatur via iustitiae

Ad probationem dicendum, quod quamuiscumque malus sacerdos dicat se hoc factum, quod nouit in confessione, aliter scire, quam per confessionem, non est sibi credendum, nisi h.ac probet sufficienter, & si in probatione defecerit, tunc tamquam proditor confessionis di bet puniri poena taxata in decretali superius allegata¬

Ad quintum dicendum, quod licet maior sit uera de his, quae ad inuicem permiscentur, tamen non est vera de his, quae quamuis sint in eodem, tamen manent sincere, & impermixte: fic est in proposito. Notitia enim ha bita in confessione, & alio modo, quam in confessione, sunt in eodem, sed impermixte: quod patet, quia potest t essare vna notitia manente alia. Posset enim aliquis ob liuisci se audiuisse peccatum alicuius in confessione, & tamen posset recordari se uidisse eum facere huiusmodi peccatum.

ARTICVLVS I han Ad quid valeat generalis confessio.

QVANTVM ad secundum articulum pono duas conclusiones.

Prima est, quod confessio generalis deuote prolata, valet ad delendum peccata venialia Quia nihil frustra est institutum in sancta Dei ecclefia: sed facta generali confessione in prima, & in completorio, secundum ordinarium Romanae ecclesiae, sacerdos supplicat, vt confessis pec cata dimittantur, ut apparet in illa orone, Misereatur ve stri, &c. & in illa, indulgentiam &cergo & si non mortalis saltem venialia remittentur in huiusmodi confessione

Forte dicetur, quod confessio, qua temittuntur peccata, est sacramentalis: Sed generalis confessio non est sa cramentalis, quia potest fieri non sacerdoti, sicut apparet, quando sacerdos voles celebrare missam, huiusmodi generalem confessionem facit laico, vel accolito.

Dicendum, quod huiusmodi generalis confessio quam doque est sacramentalis, puta quando aliquis coram sacerdote fecit confessionem in speciali peccatorum suo rum, de quib, pro tunc habuit memoriam, & subdit in vniuersali de alus se reum dicendo, quorum actualem pro tunc non habet memoriam: vel etiam quando tirca fini confessionis sacerdos praedicit generalem confessionem ipsi, qui confessus ext, & tunc delentur venialia peccata non solum ex contritione confitentis, sed etiam ex vi cla uium. Quandoque uero non est sacramentalis, puta qu do dicitur in prima, vel in completorio, vel in missa, ve etiam quando praedicator finita praedit atione huiusmo di confessio nem praedicit populo. Et tunc per huiusmo di confessionem delentur venialia peccata, ex confiten tium generali contriti ne, & ex sacerdotis supplicatione, cum super ipsis confitentibus dicit orationem Misereatur uestri omnipotens Deus &c. Et quia isto secundo mo do confessio generalis non est sacramentalis, ideo quamuis sacerdos pro eis, qui confitentur, debeat dicere praedictam supplicatiuam orationem: tamen non debet subit gere absolutionem, nec debet iniungere satisfactionem

Conclusio secunda est, quod huiusmodi generalis com fessio valet ad delendum peccata mortalia, de quib, ho mo sic oblitus est, quod nullo modo potest eorum habere memoriam: quamuis libenter talia peccata confite retur in speciali, si posset eorum here memoriam spec ilem. litam conclusionem probo Sic, Deus non requirit ab homine poenitente illud, quod non est in potestate sua, & omnes uit es eius excedit, sed huiusmodi peccata ho mo nullo modo potest confiteri in speciali, sed solum in generali:igitur de talibus peccatis Deus non requirit al homine, nisi confessionem generalem cum generali co tritione ad hoc, quod huiusmodi peccata, mediante Dei gratia, d leantur.

Forte dicetur, quod nullus tenetur confiteri peccatum, quod iam est deletum, sed non obitante quod quis faciat generalem confessionem de peccatis oblitis: tam i si postmedum de huiusmodi peccatis distinctam habe bit memoriam, ipse tenetur talia peccata distincte, & spe cialiter confiteri. igitur non uidetur, quod per contessio nem generalem huiusmodi peccata fuerint deleta¬

Respondeo, quod maior non est vera, quia unumquod que peccatum per veram contritionem deletur, etiam antequam in confessione sacerdoti aperiatur: & ta men huiusmodi peccatum deletum per contritionem poenitens tenetur confiteri, si tempus habuerit confiten di, ad hoc ut iudicio sacerdotis sibi satissactio debita iniungatur: Sic est in proposito &c.

A R T I c V I D S uii Videnda sunt aliqua de igne purgatorim

VANTVM ad tertium articulum de igne purgato rii possent moueri s. quaestiones per ordinem se habentes. Primo an sit. Secundo, quid sit, puta, vtrun Sit eiusdem speciei cum isto igne elementari, uel non

Tertio, quantus sit. puta, vtrum Sit tante uirtutis, quod possit agere in spiritualem creaturam. Quarto, qualis Sit, puta, utrum sit summe afflictiuus, ita, quod poena eius excedat omnem aliam poenam, sicut sancti docto res videntur quandoque dicere. Quinto, vbi sit, puta, itrum sit in inferno, vel in aliquo alio loco. Et quia quo ad secundam, & tertiam questionem eadem est difficultas de igne inserni, ideo responsionem eatum differo vsqu 4. dist in qua magister tractat de igne infernali. De alus autem tribs. quaestionib. ad praesens breuiter respodebo

Vnde quantumad primam dico, quod quilibet catholitus fateri tenetur esse aliquem locum purgatorium aliquorum hominum post hanc mortalem vitam. Quinon est dubium, quod aliqui homines morientes, vere sunt poenitentes, & per consequens informati caritate ab hac vita decedunt, quamuis poenam non sustinuerint, quam sustinere debuerunt: tales igitur, propter virtutem caritatis, & gratiae, qua Deo conformantur, non damnantur perpetuo, nec saluantur immediate propter obligationem poenae, ergo necesse est, quod purgentur aliquo determinato tempore

Praeterea talis homo, qui non satisfecit in hoc mudo, vel satisfaciet in alio mundo, & tunc habetur propositu, vel non, & tunc periret diuina iustitia, quod est inconueniens

Praeterea, ista est intentio Apostoli 1. ad Cor, vbi lo quens de eo, qui in hoc mundo non satisfecit, pro peccto, ait. Ipse autem ialuus erit, sic tamen quasi prignem.

4 Praeterea pro defunctis est orandum; ergo post hanc vitam aliqui saluandi sustinet purgatorium. Anteceden patet in 2. Mach vbi dicitur, Sancta ergo, & salubris es cogi, pro defun, exorare. vt a pec. sol. Prob atio consequen tiae, quia pro illis, qui sunt danati, non est orandun:talibs. norationes non prosunt, cum ipsi a peccatis non absoluantur Nec pro illis, qui sunt in gloria, quia illi nostris oration bus non indigent: ergo erunt aliqui medio modo se habentes, qui nec sunt danati, nec beati: sed sunt in aliquo purgatorio pro suis soluendis debitis captinati, Forte aliqui infideles purgatorium post hanc vitam negant es contra istud arguent hoc modo.

1 Quicuque decedit ab hac uita in peccato mortali, non obstante, quod multa opera fecerit, quae erant de genere bi norum, immediate ibit ad poenam aeternam: ergo quicumque decedit sine peccato mortali informatus caritate, & gr tia Dei, immediate ibit ad vitam eternam, non obstante, quid in hac vita aliqua fecerit, quae erant de genere malorum. Antecedens patet ex fide consequentia similiter patet, quia sicut se habet demeritum peccati mortalis ad poenam aeternam, sic se habet meritum caritatis ad premium aeternum. Et confirmatur, quia sicut Deus est pronior at miserendum, quam ad condemnandum, sic pronicr ess ad praem iandum, quam ad puniendum

2 Praeterea, ille non sustinet aliquam poenam, qui beatus est, & inuenit requiem: quilibet decedens in caritate est huiusmodi. Maior patet, quia poena opponitur beatitudini, & requiei Minorem probo, quia qui morituri domino, beatus est, & requiescit a laborib iuxta illud Apo Beati mortui, qui in do mo ammodo iam dicit spiritus, vt requiescant a laborib, suis: sed omnis, qui informatus cari tate decedit, moritur in domino, quia caritas nos vni Deo, sicut peccatum morrale nos separat a Deo.

Ad primum nego consequentiam. Ad probationem dice dum, quod non est simile de mortali peccato, quo ad pr nam, & de caritate, quo ad gloria aeternam, qua mortale pec catu nihil habet annexum, quod sit praemiabile, quia etiam opera de genere bonorum annexa mortali peccato mortua sunt, & per consequens non sunt digna praemio: sed caritas pot aliquid here annexum, quod est punibile, puta ve niale peccatum, vel obligonem ad satisfactionem pr peccatis deletis per contritionem Vnde sicut ad construendum multa requiruntur, ad destruendum ueror unum solum sufficit, ci iu rationem reddit Dio, di, quod malum non habet caus:m perfectam: sed contingit ex singulis defectib, bonum at tem ex una sola causa perfecta consurgit: Sicut in pposi to ad puniendum poena eterna sufficit vnum solum pecca tum mortale, sed ad praemiandum gloria aeterna non suffi cit caritas, nisi sit pura, & in subiecto purgato ab oi stipu la, & foeno venialium peccatorum, vnde de quolilbet illorum, qui superaedific ant lignum, foenum, & stipulam ait Apostolus, vt supra, quod saluabitur, sic tamen quasi per ignem

Ad confir, dicendum, quod Deus pronior est &c. verun est, quantum est ex parte iui: potest tamen ex parte nostri actus praemij retardari, si nostrum meritum habet aliquid annexum, quod non est meritorium, seu praemiabile, sed punibile: peccatum vero mortale nihil habet annexum quod proprie sit praemiabile manente huiusmodi conexione. Ad secundum dicendum, quod aliquis potest dici bea tus dupliciter, vno modo in re; alio modo in spe. Etian requies ad praesens dupliciter accipi potest, vno modo re quies a labore satisfactoriae passionis, alio modo requiea labore meritoriae actionis, loquendo de merito, cui correspondet praemium essentiale. Accipiendo igitur beatum, & requien primo modo, tunc maior est vera, sed mi- nor est falsa, si vniuersaliter accipitur Sed secundo modo, dato, quod minor sit uera, tamen maior est falsa. Ad probationem minoris dicendum, quod licet omnis, qu moritur in domino, fit beatus, vel in re, vel saltem in spe& requiefcat a labore meritoriae actionis, tamen non omnis; qui moritur in dommo, est beatus in re, nec requiescit; labore satisfactoriae passionis.

Quantum ad quartam questionem dico, quod poenpurgatorii excedit omne poenam cuiuscuque hois patientis i hac vita mortali. Quia cum, seum philosophum, dolor non sit laesio, sed sit sensus laesionis, idest perceptio laesionis, ion secundum hoc, est in aliquo maior peena, uel dolor, secu dum quod ipsum est magis perceptiuum doloris. Hinc est quod laesiones contingentes in partib: magis delicatis, & i quib sensus tactus magis viget, causant maiorem dolorem quam si fierent in partibs minus delicatis: sed anima est ma xime perceptiua, cum sit fons, a quo fiuit ois perceptio sensitiua:io, supposito ad presens, quod aliquod laesiuun animae imprimatur post hanc vitam, sicut probabitur in fra dist. 44 sequitur, quod anima ex hoc maxime puniaiur. Et ista est intentio P. Aug in ser. de purgatorio, vbi ait, quod ignis purgatorim durior est, quam quicquid in hoc seculo poenarum sentire videre, vel cogitare quis pot corte dicetur, quod peccatis vealibus iure debetur laeuissima poena, sed purgatorium directe ordinatur con tra venialia peccata, ergo poena purgatorii non debet es se acerbissima, seu maxima

Respondeo quod quamuis leuissima poena debeatur peccato veniali secundum se tamen ratione mutonis facta in eo, qui patitur, & ponitur, potest esse grauissima: sicut enim aliquis habens manum aridam vno tempore, vel minus bene complexionatam, alio uero tepore habet eandem manum uiuam, & optime complexionatam, si dent puniri manus truncatione, multo magis punitur pr eodem delicto, si tempus truncationis tardetur vsquequo manus fuerit viua, & optime complexionata, quam si vi dicta fuisset peracta tempore, quo manus illa fuit arida, vel minus bene complexionata: Sic in proposito, anima separata est magis perceptiua laesionis i purgatorio, quam in hoc mundo, ut dictum est prius: ergo &c.

Quantum ad s. quaestionem dicendum, quod secundum legem communem, locus purgatorii est conunctus loco inferni. Et ad hoc probandum quamuis non possumus adducere euidentem rationem, nec sacrae scripturae auctoritatem: tamen hoc potest suaderi sic.

1 Locus sanctorum patrum ante Christi incarnationem fuit coniunctus inferno: ergo & locus purgatorii. Antecedens patet, quia ex hoc, quochristus descendit ad locum patrum, dicitur descendisse ad inferna, vt pate tam in svmbolo Apostolorum, quam et in svmbolo Athanasit consequentia estam patet, quia non apparet ro, quare animarum tam nobilium patrum, in quib, quasi nihil fuit pur gandum, sicut apparet in Hieremia, & 1o. Dap. qui in vte ro materno creduntur sanctificati, locus vilior esse debe ret, quam eorum, qui post mortem Christi fuerunt pro pter suos defectus purificandi.

2 Praeterea, secundum sanctos doctores, idem videtur esse ignis inferm, & purgatorii: ergo & ide locus, dato, quod bene sit distinctus secundum superius, & inferius, puta, quod danati sint inferius, tamquam in loco magis despecto, & purgandi superius, taquam in loco minus despecto,. onsequentia patet antecedens pbo auctorita te Cre. qui ait. Sicut sub eodem igne autum rutilat, & palea fumat, ita sub eodem igne peccator crematur, & electus purgatur. Sed contra istud sunt duae opi. quarum una ponit quod scdm legem conem, animae sustinent purgatorium in locis, in quib peccauerunt. Et pro istis est dictu Ore in libs dial vbi narrat, quod Sermanus Capuanus episcopus in uenit Pascasium in balneis, in quib purgabatur. Etiam es pro istis dictum vg. de 8. vict, qui ait, probabile est, quod i his locis aiae defunctorum puniantur post hanc vitam, in quibus comiserunt delicta.

Sed ista non repugnant conclusioni praedictae, nec facius pro ista opi. quia coclusio posita est delege con. Sed istae auctoritates intelligi debent de gratia speciali: permittit n. Deus quandoque aliquas aias pati purgatorium in aliquibus locis determinatis apud nos, & hoc, vel pro illarum tiatum celeriori liberone, vt nons soremus pro eis, vel pro nostra informatione, vt ex innotescentia suae poenae vitam nostram emendemus. Alii dicunt, quod licet infernus sit infra nos, tamen locus purgatorim est supra nos, quia si cut nos tenemus statu medium inter danatos, & eos, qui urgandi decedunt ab hac vita, ita locus noster debet esse super locum danatorum, & infra locum purgandorum. 2 Praeterea, idem locus non correspondet poenae aeternae & teporali, sed poena danatorum est eterna, & purgandorum temporalis; ergo &c. Sed nec ista concludunt.

Ad primum igitur dicendum, quod licet in hoc teneamu uasi medium statum inter danatos, & purgandos post hanc vitam, quia danati sunt in tota desperatione, quan tum ad beatitudinem consequendam, nos uero sumus in spe, sed mortui purgandi sunt in certitudine, licet non in actuali possessione: tamen purgandi non patiuntur poenam purgatorii ratione illius, quo sunt supra nos, sed rtine debiti nondum soluti. Et ista rtione intantum, postquam decesserunt ab hac uita, sunt infra nos, inquantum non possunt satisfacere aliqua actione ab ipsis elicita, sicut nos possumus: sed solum passione ipsis inflicta, uel actione a nobis pro ipsis elicita, propter quod locus passionis, seu purgationis eorum merito est infra nos.

Ad scum nego maiorem, quia licet locus correspodeat poene; tamen per accidens est, quod respiciat duronem poenae: Sicut enm in eodem loco co esti est premium essentiale, quod est perpetuum, & prae mium accidentale, quod est teporale: sic in eodem loco ter restri pot esse poena perpetua, & temporalis, si reatus pu niendi sic differunt, quid vnus est perpetuus, & alter temporalis: sicut est in proposito, maxime distinguendo locunm illum secundum partem inferiorem pro poena perpetua, & secundum parte superiorem pro poena temporali

ARTICVLV S His. Quomodo aliqua peccata remittantim m alio modo.

QVANTVM ad quartum artic. dico breuiter, quod peccata venialia remittuntur in alio modo possi hanc uitam aliquibus hominibus

Quia animae aliquorum defunctorum a peccatis soluuntur: ergo alicui aiae post vitam peccata venialia re mittuntur. Antecedens patet auctoritate li. Mach allega ta rtione 4. primae conclusionis 3tar. consequentia estm patet, quia cum illa scriptura non possit intelligi de pecca tis mortalib; illa ni non remittuntur in alia vita, necesse est, uod intelligatur de peccatis uenialibus.

2 Praeterea, istud expresse ponit P. Aug. in lib de ver: eeni, di. quod quedam culpae leues in futuro remittuntur. Idem ponit Creg. 2. li, dial¬

Sed oppositum istius conclusionis ponit quaedam opi, quia secundum, quod ipsi dicunt nullus homo ab hac vita decedit cum veniali peccato sine mortali peccato.

1 Nam si quis homo in vita fuerit sine mortali peccato, in illo gratia finalis purgat omnem venialem culpam: cum igitur veniale peccatum annexum mortali non remittatur, ideo nullum veniale peccatum post hanc vi tam remittetur, quia vel nullum veniale ad aliam vitam deducitur, vel si aliquod deducitur, hoc mortali peccato connectitur.

2 Preterea, istud confirmatur sic, vbi peccatum veniale non potest committi, ibi non solet remitti; sed in alivita hamo decedens in gratia non potest peccatum veniale committere: ergo &c

Praeterea, Greg. dicit, quod talis est quisque futurus in iudicio, qualis de corpore exiuit. ergo si aliquis exit de corpore cum aliquo peccato, cum ilio apparebit in iudicio, & per consequens nullum peccatum dimittitur in purgatorio.

4 Praeterea secundum Damal hoc est hominib mors, quod angelis casus, sed angelis post casum nullum pecca tum dimittitur, vt declaratum est in 2. libus ergo nec homini post mortem.

3 Praeterea, super illud verbum est peccatum ad mos tem, pro quo non dico, ut quis oret, dicit glo. quod in hac vita non corrigitur, frustra post mortem eius venia postulatur.

Sed ista opi stare non potest, cum sit contra dicta sa crae scrip. & sanctorum doctorum, vt apparet hic inlittera.

Ad primum dicendum, quod falsum assumitur, cum dicitur que nullus homo moritur cum ueniali peccato sine morta li peccato, quia possibile est, quod aliquis existens in ve niali peccato sine mortali obdormiat, & antequam euigilet, perdit sensum, & moritur, & per consequens decedet cum veniali peccato sine omni morrali peccato. Ad probationem dicendum, quod iterum talsum assumi tur, quia peccatum actuale in hac vita non dimittitur s ne contritione, sed possibile est aliquem decedere in pec cato veni ali absque contritione, quod patet, quia si ulte rius viueret, ipse non intenderet huiusmodi peccatum vitare: cum ergo peccatum veniale sit peccatum actua le distinctum contra peccatum originale: ergo ad eius deletionem in hac vita non sufficit praecise gratia finalis si ne contritione.

Ad secundum nego maiorem, quia corruptio, quae in nobis est ex fomite, est causa peccati venialis; talem autem corruptionem non patitur anima existens in purga torio, ergo non potest ibi venialiter peccare, sed remissio venialis peccati fir in purgatorio actu diuinae misericordiae, qui actus uere attingit ibi animam, & etiam acceptat eius poenam satisfactoriam ergo &c.

Ad tertium dicendum, quod dictum Greg. debet intelligi de aequalitate animae per comparationem ad me suram caritatis, & gratiae, quia si anima exit de corpore cum magna caritate, in iudicio apparebit cum magna; s cum parua exit, apparebit cum parua, & si cum nulla cam ritate de corpore exit, tunc cum nulla in iudicio appare bit: & ideo neganda est consequentia

Ad quartum dicendum, quod illa comparatio, quam facit Dam al intelligenda est, quantum ad mortale peccatum. quia quantum est de lege conmuni, nulli homi post morten remittitur aliquod mortale peccatum. Dico aut, de lege coi, quia ad preces bonorum hominum aliqui, qui in mor tali peccato mortui fuerunt, de gratia speciali resuscitat sunt ad agendam poenitentiam, ut alias dixi de Traiano. Ad quintum dicendum, quod similiter dictum illius gl est intelligen dum de mortali peccato, & non de veniali, alias frustra ora ret ecclesia, informata sacra scriptura, pro defunctis, vi soluerentur a peccatis. Ad argumentum princ, nego mino rem Ad probationem dicendum, quod non efficitur periurus quia uerum est illud, quod respondet, nam iuramentum uum non astringit eum ad dicendum illud, quod non scit, secundum quod homo est, quamuis notitiam eius habeat, ut locum Dei tenet, tale autem est illud, quod praecise scit per confessionem.