Quaestio 1

Quaestio I An in peccato mortali existens, mortaliter peccet Eucharistiam sumendo.

VTRVM mortalis peccator sumens sactamentum Fucharistiae, peccet mortaliter.

Videtur, quod non Quia videns, vel tangens corpus Christi, non peccat mortaliter: ergo nec gustans Consequentia patet: quia aeque est sensibile experientia secudum tactum, & visum sicut secundum gustum. Probatur antecedens, primo de visu: quia nusquam inueni prohibitum in iure, quin mortalis peccator possit audire missam, & per consequens videre corpus Christi. Secundo de actu: quia non est minus tangere Christum realiter, quam sacramentaliter: sed peccatores non fuerunt prohibiti Christum corporaliter rangere, quando praedicauit in hoc mundo, vt apparuit, quando mulier peccatrix tetigit pedes eius in domo pha risei: ergo &c.

Contra indigne manducans, & bibens, iudicium sibi manducat, & bibit: & reus erit corporis, & sanguinis domini, vt patet ex dictis Apostolit: sed mortalis peccatoi est indignus ad sumendum tantum sacramentum: ergo &c: Hic quattuor sunt videnda. Primo, vtrum mortalis peccator non contritus, nec confessus sumens istud sacramentum vere sumat corpus Christi. Secundo vtrum isto modo sumens peccet mortaliter. Tertio vtrum vere con tritus, antequam sit confessus possit sine peccato sumere istud sacramentum. Et quarto, vtrum sacerdos peccet mortaliter dando istud sacramentum ei, quem scit temerarie, & sine contritione esse in mortali peccato.

RESOLVTIO. Ficet peccator quantimuis insignis Eucharistiam vere sumat quo ad saccament alem sumptionem, non autem quo ad spi ritualem manducationem.

ARTICVLVS I Vtrum mortalis peccator non contritus, nec con fessus sumens eucharistia sacramentum vere sumat corpus christi.

QVANTVM ad primum est aduertendum, quod sicut patet ex dictis beati August. circa principisi istius.

8. dist. duo sunt modi sumendi, vel manducandi sacramentum corporis Christi. Vnus sacramentalis, & alius spiritualis. Et secundum hoc ly, vere, positum in isto pri mo articulo dupliciter potest inteligi. Vno modo, quantum ad veritate sumptionis spiritualis. Et iuxta hoc pono duas conclusiones

Prima est, quod quamuiscumque aliquis sit magnus peccator, si sumit istud sacramentum, vere sumit corpus Christi, loquendo de veritate sacramentalis sumptionis Quia qui vere sumit continens, vere sumit contentum, secundum quod continetur sub huiusmodi continente: sed sub speciebus panis, quae sunt sacramentum, licet non sit res sacramenti, vere sacramentaliter continetur corpus Christi, vt patet auctoritatibus sanctorum hic in littera: ergo peccator sumens huiusmodi species, seu sacramentum, vere sumit corpus Christi veritate secramentalis sumptionis.

2 Praeterea, beatus Aug. hoc expresse dicit, quod manducatio sacramentalis est communis bonis, & malis.

Sed contra ista potest argui. 1 Et primo contra praemis sam distinctionam sic. Corpus Christi solummodo potest sumi spiritualiter: ergo non valet distinctio, qua sacra mentalis sumptio distinguitur contra spiritualem. Consequentia patet. Antecedens probo: quia illud, quod non sumitur corporaliter, hoc non potest sumi nisi spiritualiter: sed corpus Christi sub sacramento non sumitur corporali ter: ergo &c. Maior patet: quia sicut esse spirituale, & esse corporale sufficienter diuidunt omne esse: sic sumptio corporalis, & sumptio spiritualis sufficienter diuidunt omnem sumptionem. Et per consequens quicquid sumi tur, si non sumitur corporaliter, tunc necessario sequitu quod sumatur spiritualiter. Minor probatur: quia illud, quod corporaliter sumitur, hoc sensu corporali percipitur: sed corpus Christi sic sumitur, quod nullo sensu cor porali percipitur, prout ipsa experientia docet: ergo &c

Praeterea, ista minor confirmatur sic. Quod corpo raliter manducatur, hoc in ipsum manducantem naturaliter transmutatur: sed corpus Christi, cum sit glorifica. tum, non est transmutabile: ergo &c

3 Praeterea, potest argui contra conclusionem sic. Nul lus sapiens permittit se in lutum proiici sine magna vti litate, maxime si huiusmodi proiectionem poterit prohibere: sed Christus filius Dei est sapientissimus, & pecctor est vilior omni luto, nec aliqua patet vtilitas ex hoc, quod peccator recipit Christum, seu corpus Christi, & proiectionem in huiusmodi lutum Christus omnimode potest praeuenire: ergo &c. Maior patet de se Minor etiam atet quo ad primam partem: quia Christus est Dei virtus, & Dei sapientia, sicut ait Apostolus: in ipso enim unt omnes thesauri sapientiae, & scientiae Dei absconditi Et sicut ait. Aug. 8. de tri. ipse est "ars omnipotentis, atque sapientis Dei plena rationibus omnium viuentium": ergi ipse est sapientissimus. Patet etiam secunda pars: quia s iustitie nostrae sunt sicut pannus menstruatae in conspectu eius, sicut ait Isa. Propheta, quanto magis initstitiae, & peccata nostra erunt vilia, & lutuosa. Vnde in persona per catoris ait Dsal. Putruerunt, & corruptae sunt cicatrices meae a facie insipientiae meae. Patet similiter quo a tertiam partem: quia quod peccator sumit corpus Christi, nulli es vtile: quia etiam sibiipsi est damnosum, eo que reus effi ciatur corporis, quod sanguinis domini, secundum sententiam Apostoli. Pater etiam quo ad quartam partem: quia cum ipse sit verus Deus, & per consequens omnipotens ipse vnumquemque esfectum potest impedire, & promouere iuxta libitum suae voluntatis,

Praeterea, si peccator sumens hoc sacramentum vere sumit corpus Christi, vel hoc erit secundum Dei iustitiam, vel secundum Dei misericordiam. Non primum: quia nullus secundum iustitiam sumit illud, ad cuius sumptio nem ipse totaliter est indignus: sed peccator ad sumendum corpus Christi totaliter est indignus: ergo &c. Net secundum: quia nullus misericorditer admittitur ad aliquod factum, quo perpetuo damnatur, sed peccator isto facto perpetuo damnatur: quia iudicium sibi manducat & bibit, secundum Apostolum.

Praeterea, sapientiae primo dicitur. In maleuolam animam non introibit sapientia, nec habitabit in corpore subdito peccatis: sed Christus est vera sapientia, vt iam patuit: ergo &c

4 Praeterea, contra minorem rationis factae per conclusionem arguitur sic. Maius non potest contineri sub minori: sed corpus Christi est multo maius, quam sint species, vel accidentia panis: ergo &c

Ad primum nego antecedens Ad probationem nego minorem. Ad illius probationem dicendum, quod lice llud, quod nude, & sine velamine corporaliter accipitur, aliquo corporali sensu percipiatur: tamen hoc non es verum de eo, quod absconditur extrinseco velamine. Et quia sic est in proposito: nam corpus Christi absconditur per diuinam potentiam sub accidentibus panis: idco &c

s 1 Sicut enim simia si deglutiret nucem non fracta testa, non gustaret nucleum testa velatum, quamuis ipsum corporaliter sumeret: sic in proposito &c.

Ad secundum, puta ad confirmationem dicendum, quod posito, maiorem esse veram, quando virtus manducantis excedit virtutem comesti, uel manducati: tamen non est vera cum virtus cibi manducati incomparabiliter excedit virtutem manducantis: tunc enim cibus manducantus potius conuertit in se manducantem, quam conuertatur in ipsum Semper enim fortius trahiit ad se debilius, & non econuerso: Et quia corpus Christi ratione coniunctae deitatis sua virtute incomparabiliter excedit virtutem cuiuscumque creaturae: ideo non transmutatur n manducantem, sed potius conuertit in se ipsum manducantem, si per gratiam, & caritatem credit: & disposi tus est ad tam nobilem conuersionem, iuxta quod testatur Augu. in lib confes vocem de excelsis ad ipsum clamante dixisse, Cresce, & manducabis me, nec tu me muta bis in te, sicut cibum carnis tuae: sed tu mutaberis in me¬

Ad tertium dicendum, quod quidam forte moti ha ratione dicebant, quod propter immunditiam peccato ris corpus Christi non ingreditur os eius secundum re veritatem: sed immediate, vt sacramentum tangitur; labiis peccatoris, tunc, vt isti dicunt, corpus Christi desinit esse sub illis speciebus

1 Sed istud non est verum: quia, vt communiter tenet ancta Dei ecclesia, facta transubstantiatione panis in cor pus Christi, tunc tamdiu manet ibi verum corpus Christi sub speciebus panis, quamdiu manent ibi accidentia in propria sua natura. Et quia huiusmodi accidentia possunt manere per aliquam morulam, non solum in ore, verunetiam in gutture, & in stomacho ipsius peccatoris. ideo peccator vere recipit corpus Christi.

2 Praeterea, non est minus corpus Christi conficere, quam sumere, sed sacerdos existens in mortali peccato vere conficit, vt patebit inferius dist. 15. ergo &c. Relicta igitur ista opinione tamquam erronea, dico, quod maior illius rationis non est vera, vbi lutum nullo modo attingit illum sapientem, & honori suo ex huiusmodi proiectione in nullo penitus derogatur, quin potius virtu suae mansuetudinis, clementiae, ex hoc magnifice comendatur, sic autem est in proposito: quia nec corporalis, nec spiritualis immunditia peccatoris attingit corpus Chri sti. Et ex hoc, quod huiusmodi peccatorem sustinet, eius clementia, & mansuetudo magnifice collaudanda est

Ad quartum dicendum, que inquantum ibi committitur peccatum, tunc nec hoc fit secundum Dei iustitiam nec secundum Dei misericordiam: quia tam eorum, quae fiunt secundum iustitiam, quam eorum, quae fiunt secun lum misericordiam, Deus est causa efficiens: nullius au tem peccati est auctor ipse Deus: Deo enim auctore nomo efficitur deterior, vt ait August: Nec igitur secundum Dei iustitiam, nec secundum Dei miericordiam fil illa temeritas: sed fit secundum Dei permissionem

Ad quintum dicendum, quod Christus, secundum quod est Dei sapientia, spirituali suo effectu nec intrat pecoa¬ torem, nec habitat in eo

Ad sextum patebit infra, cum tractauero de mirabilibus contingentibus in isto benedicto sacra mento.

Secunda conclusio est, quod nullus mortalis peccatoi vere sumit corpus Christi, loquendo de veritate spiritus lis sumptionis

1 Quia quicumque isto modo sumit, ille manet in Christo & Christus manet in eo: sed nullus mortalis peccator manet in Christo, nec Christus manet in eo:ergo &c. Maior patet: quia de ista spirituali manducatione loquens Christus ait, Caro mea vere est cibus, & sanguis meus vere est potus, qui manducat meam carnem, & bi- bit meum sanguinem, in me manet, & ego in eo. Quod verbum tractans Aug. super lo ait, hoc est ergo illam ipiritualem comedere escam, & illu bibere potum in Christo manere, & Christum manentem in se habere. Et eadem verba tractans Augu in li de sacramentis fidelium in persona Christi ait. Qui vero in me non manet, nec ego in illo, sic accipiens sacramentum, acquirit magnum tormentum. Minor etiam patet: quia peccata nostra diu serunt inter nos, & Deum nostrum, sicut ait Isa Propheta

2 Praeterea, nullus mortuus potest cibum vitalem vi taliter sumere: sed peccator mortalis quantum ad vitam spiritualem mortuus est: quia separatus est a Deo, qui es vita animae secundum Aug. Et cibus iste est cibus viuus seu vitalis dans vitam spiritualem ei, qui sumit eum lux ta quod ait cibus iste de seipso. Ego sum panis viuus, qui de caelo descendi, si quis manducauerit ex hoc pane, vi uet in aeternum. Et manducare vitaliter est manducari spiritualiter, quod satis innuit Christus, cum post ver ba praedicta ait. Spiritus est, qui viuificat, caro vero non prodest quicquam: ergo peccator non sumit vere corpus Christi, loquendo de veritate spiritualis sumptionis

ARTICVLVS I. Vtrum sumens sacramentum eucharistiae nec contri tus nec confessus mortaliter peccet.

VANTVM ad secundum articulum est distinguen dum. Quia existens in mortali peccato, vel scit se esse in huiusmodi peccato, vel nescit.

Primo modo peccat mortaliter, si sinc contritione, & confessione receperit sacram communionem. Quia qui iudicium sibi maducat, & tale iudicium, quo reus erit corporis, & sanguinis domini, ille videtur manducando mor taliter peccare: sed mortalis peccator sumens corpus Chri sti isto modo, tale iudicium sibi manducat. Maior est nota de se. Patet etiam minor: quia qui corpus Christi indigne manducat, huiusmodi iudicium sibi manducat, vt pa tet. 1. ad Corin, sed mortalis peccator sciens se esse in mo tali peccato, indigne manducat corpus Christi. Omnis enim, qui non habet vestem nuptialem, indigne accedit ad mesam tanti conuiuij: sed talis peccator non habet ca riratem, quae est vestis nuptialis, vt patet in glosa Matth¬

2 Praeterea, secundum leges ciuiles crimen laesae maie statis incurreret, si quis mortali inimico imperatoris do minium sui hospitij comitteret, & postea imperatoren ad intrandum illud hospitium inuitaret, & de facto introduceret, iam dicto inimico nondum expulso, sed is pleno adhuc manente dominio de voluntate, & beneplcito inuitantis. Ista patet, quia talis reputarctur proditor imperatoris: sed mortale peccatum facit inimicum sum mi imperatoris, scilicet Christi, dominari in ipso peccat. re: nam peccator est seruus diaboli, & apostata imperialis dominij: si ergo recipit corpus Christi, huiusmodi inimico nondum expulso per praesentiam, tunc vtique videtur committere crimen laesae maiestatis

1 Forte dicetur. Omne mortale peccatum est contraliquod praeceptum Dei: sed mortalis peccator recipieni corpus Christi, non videtur facere contra aliquod praeci ptum Dei. Maior patet quia obseruatio mandatorum su ficit ad introitum vitae aeternae, dicente in Euangelio saluatore nostro: si vis ad vitam ingredi, serua mandata. Ci ergo huiusmodi ingressus imnediatur per mortale pecca tum, oportet, quod omne mortale peccatum sit contra aliquod Dei praeceptum. Minor etiam patet discurrendo per omnia decem praecepta Dei. Si dicitur, quod iste pec cat contra praeceptum ecclesiae, & per consequens contra praeceptum Dei, cuius sponsa est ecclesia

2 Contra ille, qui facit, quod sibi ecclesia praecipit, ille non committit contra praeceptum ecclesiae: sed iste facit quod sibi ecclesia praecipit: quia extra de poenitentia, & remissione omnis vtriusque sexus, praecipit ecclesia cui libet homini, qui ad annos discretionis peruenit, quod semel in anno recipiat sacram communionem, & determinatur illa pars anni pro festo paschae: ergo si circa festu paschae mortalis peccator receperit communionem, tumc non videtur venire contra mandatum ecclesiae, sed magis videtur mandatum eius implere, & per consequens non videtur peccare: quia nullus peccat faciendo illud, quod iuste sibi praecipitur: sed ecclesia iuste semper preci pit: ergo &c

3 Praeterea, quando aliquid sic se habet, quod nullus potest eo male vti, tunc in vsu illius nullus potest peccare: sed corpore Christi nullus potest male vti. Maior patet. Probatur minor: quia dicit Aug. in lib retractationum, quod tria sunt genera bonorum, scilicet minima, media, & maxima. Et subdit ibidem, quod maximis bonis nemo male vtitur: sed planum est, quod Christus est maximum bonum: ergo &c.

4 Praeterea, infirmus introducendo ad se medicum, & sumendo medicinam non videtur peccare: sed peccator est mortaliter infirmus, & Christus est medicus, & medicina suae infirmatis. Maior patet Probatur minor. Quod enim peccator infirmus sit, patet: quia in persona peccato ris ait Dsal Miserere mei domine, quoniam infirmus sum sana me domine, quoniam conturbata sunt ossa mea Quod Christus medicus peccatorum sit, patet in Fuangelio, vbi seipsum assimilat medico, dicens. Non est opus. valentibus medicus, sed male habentibus. Quod ipse idi sit medicina patet Eccl. vbi dicitur, AItissimus de terra creauit medicinam, & vir prudens non abhorrebit eam Deus enim, qui est altissimus, Christum tamquam saluberrimam medicinam produxit de terra, id est, de Virgine gloriosa, De qua terra dicitur in lsa. Aperiatur terra & germinet saluatorem

Ad primum nego minorem, ad probationem dicoquod talis peccator peccat contra quartum praeceptum, quo praecipitur vt pater honoretur: Christus autem, cun sit verus Deus, ipse est pater hominis. luxta illud Deutero. Numquid non ipse est pater tuus, qui possedit te, & secit, & creauit te: Vnde ipse ait cuilibet animae pecca trici. Ammodo voca me pater meus, dux virginitatis mcae tu es. Propter quod dicitur in Qraecismo. At summum regem vocat ipsa creatio patrem non honorat, sed potius contemnit, qui ipsum assumit in hospi tium foetidum, & maculatum, & ad nullum honorem praeparatum.

Ad secundum dicendum, quod non sufficit facere, quod ecclesia praecipit, nisi quis faciat eo modo, quo ecclena precipit: sed peccator omittit modum: quia ecclesia in es dem decreto praecipit, quod homo se praeparet per peccato rum suorum discussionem, & integram confessionem Hunc autem modum omittit iste peccator.

Ad tertium nego minorem, quia qui vtitur corpore Christi, praetermisso modo, quo tenetur eo vti, ille abuti tur eo, & per consequens male vtitur. Ad probationem dicendum, quod Augustinus ibi per maxima bona, intel ligit virtutes, quibus formaliter nullus potest male vti quia vt sic, sunt illud, mediante quo actum boni vsus elicimus. Et sic intelligit Augustinus. Tamen obiectiue potest quis ipsis male vti, puta si aliquis superbiret de suis virtutibus.

Ad quartum dicendum, quod maior non est vera, si infirmus non obedit medico, nec vult recipere praeuiam, & praeparatiuam dispositionem, priusquam recipiat meditinam, seu potionem. Vnde mors infirmi est recipere me dicinam, & non recipere praeparationem praeuiam. Ses peccator est Christo inobediens: quia eius mandatum non seruat, peccatorum suorum contritionem negligit, uae est quaedam necessaria infirmi peccatoris disposito praeuia ad corpus Christi sumendum ad salutem. ldeo non mirum si sumptio corporis Christi, seu medicinae sibi non tedit ad vitam, sed potius ad aeternam mortem. Si autem existens in mortali peccato, ignorat se esse in mortali peccato, tunc huiusmodi ignorantia, vel est inuincibilis, vel neglecta, vel est affectata. Prima excusat a toto peccato. Secunda a tanto, sed non a toto: Tertia nec a toto, nec a tanto excusat: sed potius aggrauat. Haec omnia sequire in his, quae dixi lib. 2. dist. 22.

ARTICVLVS Ii Vtrum vere contritus antequam sit confessus possu sine peccato sumere sacramentim eucharisuiae.

VVMTVM ad tertium articulum est distinguendum. Quia talis Vere contritus vel potest confiteri, & habet copiam confessoris, & tunc peccat mortaliter, si communicat, priusquam confiteatur. Et sub isto ensu intelligenda sunt verba Hugonis de Sancto victose in lib de potestate ligandi, atque soluendi, vbi ait. Audacter dico, quod si ante sacerdotis absolutionem criminosus ad communionem corporis Christi accedat; pro terto iudicium sibi manducat, & bibit, etiam si eum iam inte multum peniteat, etiam si vehementer doleat, & inemiscat. Vel non habet copiam confessoris, & hoc duliciter: quia vel est necessarium, quod communicet, pua: quia vel est parochialis sacerdos, & illa dic non potest sine scandalo populi esse sine missa: vel quia stans in altari recordatur de aliquo mortali peccato, quod numquam fuit confessus, vel quando laica persona, cum iam necessit ad altare ad recipiendum communionem recordatur de mortali peccato non confesso. In his & consimilibus casibus, si dolet homo de hoc, quod non potest pro tunc habere confessorem, & intendit proxime, cum habere poterit consessorem, hulusmodi peccata confiteri: tunc communicando nullum conmittit peccatum. Si auem sine scandalo potest communionem differre, donec habeat copiam confessoris: hoc debet facere: quia sic non differendo peccaret. Si vero habet copiam confessori tamen non potest confiteri, puta: quia non potest loqui vel est in aliena lingua, vb i sacerdos eum non intelligit, nec scit per aliqua signa exprimere suum reatum, tunc si tere est contritus, & necessitas sibi imminet, puta: quia videtur esse in mortis periculo, tunc potest communicare cum firmo tamen proposito confitendi proxime, cum poterit confiteri: si autem non habet necessitatem communicandi, tunc debet differre donec valeat confiteri, Et sinon differt, tunc peccat, sicut communiter dicunt docores. Si etiam potest culpam suam sacerdoti exprimere per signa, hoc facere debet antequam communicet. Per istas distinctiones potest responderi ad multa argumenta, quae pro, & contra solent fieri in ista materia

ARTICVLVS IIII Vtrum sacerdos peccet mortaliter dando satramen tum eucbaristia ei, quem scit temerarie, & sine contritione esse in mortali peccato.

VANTVM ad quartum articulum sic procedam. Quia primo ostendam quando, & in quo casu de reganda est alicui sacra communio, vel non deneganda propter sua peccata. Secundo quando est deneganda pro ter alicna peccata. Tertio ostendam, quod aliquando iuste denegatur alicui communio, absque tamen peccato suo, vel alieno.

Circa primum est aduertendum, quod pereatum illius, de quo quaeritur, vel est occultum, vel manifestum. Si occultum, tunc vel petit occulte sacram communionem, vol nanifeste: si occulte, tunc si sacerdoti constat huiusmodi hominem non poenitere de peccatis, & quod vlterius proponit peccare, tunc occulte petenti debet communio nem denegare. Quod si non fecerit, tunc non solum ille accipiendo corpus Christi: verum etiam sacerdos dande mortaliter peccat. Vnde quo ad hoc dicitur sacerdoti illud, Custodi mihi virum hunc, qui si lapsus fuerit, erit anima tua pro anima illius. Si autem non obstante illa secreta prohibitione peccator tempore communionis manifeste petierit sactamentum, tunc sacerdos non solun non peccat illi dando sacramentum, immo etiam tenetur illi dare: quia si non daret, tunc esset reuelator confessionis, quo facto sacerdos non solum mortaliter pecca ret: sed etiam ab executione sacerdotalis officij perpe tuo deberet suspendi

Forte dicitur, quod aliunde, quam per confessionem acerdos nouit culpam illius: quid ergo tunc facere debet in casu proposito

Respondeo, quod adhuc non debet illi manifeste negare corpus Christi: quia si hoc faceret, tunc esset proditor occulti sceleris, & per consequens populum scandalisa ret, & ipse mortaliter peccaret.

1 Forte dicetur contra istud, quod medicus dans infin mo talem medicinam, quam nouit ei esse mortiferam mortaliter peccat: sed sacerdos scit, si ille sumpserit corus Christi, quod mortiferum erit ei: ergo non debet hoc illi dare, & si dederit, mortaliter peccabit

2 Praeterea, contra Dei praeceptum non est aliquid fa ciendum ad vitandum scandalum: sed dare corpus Christi peccatori est contra Dei praeceptum: quia dicit domi- nus: nolite sanctum dare canibus: mortalis autem percator est peior cane: ergo &c.

3 Praeterea, inter duo mala minus malum est eligendum, vt dicitur 3 topicorum: sed minus malum est, quod eccator infamctur per sui criminis reuelationem, quam quod iudicium sibi manducet, & bibat, & reus fiat corporis, & sanguinis domini: sed negando sibi corpus Christi insamatur, non negando iudicium sibi manducat, & reus erit corporis, & sanguinis domini: ergo videtur, quod melius sit sibi denegare coram omnibus, etiam si potierit manifeste.

Sed ista non concludunt: quia nullus in manifesto depet priuari suo iure, nisi manifeste constet, quare sit priuandus: sed peccator ille, cum sit fidelis, habet ius petendi corpus Christi in publico: ergo propter causam occultam non debet ei in publico denegari

Exemplum quo ad hoc habemus in loan vbi saluator ludae dedit corpus suum, eo quod peccatum ludae adhuc erat occultum ceteris hominibus, quamuis sacerdos, scilicet Christus, hoc sciret indubitanter: ludas etiam ibi e habuit ad modum illius, qui petendo se ingerit, eo quod ad mensam illam cum ceteris se audacter praesentauit. lstud etiam patet extra de officio iudicis ordinarij, Si sacerdos; vbi dicitur, quod sacerdos sciens aliquem esse reum secreti criminis, non debet eum manifeste prohibere a communione: quia nec Christus ludam a communione remouit. Et addit glosa: immo ei fucharistiam dedit, & cum aliis ad praedicandum misit, vt apparet. 1. quaestio. 1.

Aduertendum est, quod propter apparentiam instantiarum praedictarum, aliqui quandoque quaesierunt nimis perniciosam fugam, dicentes, quod sacerdos, iam dicto casu posito, deberet huiusmodi peccatori dare hostiam non consecratam, & sic nec scandalum fieret in populo, nec ille peccator sumeret eorpus Christi in damnationem animae suae. Sed hoc pessime factum: quia talis sacerdos esset causa idolatriae omuium adorantium illam hostiam non consecratam. Vnde contra tales ait lnnocentius ter¬ tius Falsa sunt abiicienda remedia, quae sunt veris periculis grauiora: nulla enim debet fieri fictio in sacra mento veritatis

Forte dicetur, quod euidentia vtilitatis sequentis, excusabit talem sacerdotem deceptorem a peccato. Ver bi gratia. Dicitur, qud in dicecesi Coloniensi erat quidam homo magnus vsurarius, sed secrete huiusmodi vsuram exercuit, ita quod publice de hoc argui non poterat: hi cum multis annis a suo sacerdote secrete fuisset prohibitus ne ad communionem accederet, nisi male acquisita redi deret: ille tamen semper cum aliis accessit circa festum paschae, & communionem recepit: sacerdos ergo ille videns istius peccatoris temeritatem, volens ipsum terrere, accepit duas hostias non consecratas, & in medio earum abscondit vnum grossum turonensem, & loco corporis Christi potrexit hunc illi peccatori, qui cum hostiam ma sticare more solito, vellet, persentiens grossum in ore; miro modo perterritus expectauit finem missae, & anxietatem cordis sui exposuit sacerdoti, qui cum extraxisset Turonensem de ore suo, ille credidit, quod propter auaritiam suam, seu propter peccatum auaritiae suae Deus ta tum miraculum fecerit, quod corpus Christi in illum gros sum mutatum fuerit, & tanta compunctus est poenitentia quoe omnem vsuram restituit.

Respondeo, quod nulla vtilitas sequens excusat sacerdo. tem hoc facientem a maximo peccato: quia secundum quod ait Apostolus, non debemus facere mala, vt eueniant quaeque bona

Ad primam ergo instantiam dicendum, quod non est simile de medico corporali: quia medicus corporis potest sine suo peccato non dare huiusmodi medicinam quantumcumque infirmus eam petat: sed, vt patet ex praedictis, sacerdos non potest sine suo peccato denegare corpus Christi occulto pec. si hoc manifeste petierit sibi dari

Ad secundum dicendum, quod casu praedicto posito, tunc sacerdos non dat proprie loquendo: quia ille dicittur dare, qui nullo iure conactus: sed sua spontanea volun rate aliquid tribuit alicui: Potius ergo huiusmodi sacer dos debet dici reddere debitum exigenti, quam dare: Draeceptum ergo euangelicum solum est cont ra illos, qui spon te, & voluntarie sine secreta prohibitione tribuunt cor pus Christi huiusmodi peccatoribus.

Ad tertium dicendum, quod licet infamatio esset mi nus malum ipsi infamato peccatori, quam sumere corpus Christi: tamen non esset minus malum sacerdoti infamanti, quam dare corpus Christi: quia dando reddit ius suum exigenti: sed infamando esset reuelator confessionis, vel ad minus esset proditor occulti criminis: Vnde sacerdoti magis est necessarium, ne reuelet secreta, quam cuicum que alteri homini, & maxime secreta peccata illorum hominum, quorum consueuit audire confessiones: quia dato, quod aliunde talia sciat, quam propter confessionem, tamen quia hoc alios latet, suspicio oritur in hominibus, quod prodat confessionem, secreta huius reuclando: si autem peccatum est manifestum, & manifeste con stat, quod huiusmodi peccator in tali peccato perseuerat, tunc manifeste debet sibi corpus Christi denegari, quam uis manifeste exigat sibi dari corpus Christi: quia manifeste constat, quod ius exigendi corpus Christi perdidit, quamdiu in peccatis suis pertinaciter sistit:

Secundo, quantum ad istum articulum dico, quod aliquibus hominibus absque propria eorum culpa, propter solam culpam aliorum quandoque corpus Christi non datur. Istud apparet manifeste in locis suppositis ecclesiastico interdicto, vbi priuatione diuinorum quandoque tota multitudo punitur: propter peccatum vnius hominis, qui solus dedit causam interdicto.

Forte dicetur quod in hoc peccant: quia talem a se non expellunt. Respondeo, quod multi sunt, qui hoc facerc non possunt, & quia vltra posse viri non vult Deus vlla requiri, ideo patet istos esse innocentes, & tamen durante interdicto, ipsi priuantur sacra communione, excepto tantumiodo mortis periculo. Forte dicetur, quod sicut patet extra de sententia excommunicationis, & interdicti. c. alma mater, non ob stante quocumque interdicto, diuina poterunt sollemniter celebrari quater in anno, scilicet in festo natiuitatis Christi, paschae, pentecostes: & assumptionis Virginis glo riosae, quibus temporibus exclusis excommunicatis interdictis poterunt interesse diuinis officiis, & per consequens illis temporibus possunt corpus Christi recipere, quamuis sint sani, & sine mortis periculo: quia, qui ad mittitur ad diuinorum participationem, vere etiam admittitur ad sacram communionem.

Respondeo, quod illa decretalis alma mater dispensat in ceteris punctis super rigore iuris antiqui Primo scilicet quod non solum infirmi, sed etiam sani poterunt confiteri, & a peccatis confessis absolui tempore interdicti, si non sint excommunicati, & non dederint oc casionem interdicto: quia excommunicati, vt ibidem dicitur, non debent absolui nisi imminente mortis periculo. Sed non excommunicatus, qui tamen est causa, vel occasio interdicti, non debet absolui, nisi prius quantum in se est, procuret relaxationem interdicti, vel de hoc faciendo praestiterit cautionem:

Secundus punctus est, quod in ecclesiis, & monasteriis ianuis clausis, & campanis non pulsatis, submissa vore possunt dici missae, & cetera diuina officia exclusis excommu nicatis, & interdictis. Tertius punctus est de sollemni ce lebratione diuinorum, quater in anno, sicut allegatum est in argumento. Ex his praemissis subdit Papa Ponifacius, Ceteris, quae circa obseruationem interdictorum a nostris sunt praedecessoribus instituta in suo robore du raturis non obstantibus quibuscumque priuilegus &c Cum igitur in iure condito a praedecessoribus bonifaci expresse praecipiatur, quod habitanti in loco interdicto non porrigatur sacra communio nisi causa mortis, & cum nulla mentio de hoc fiat in decretali AIma mater: ergo istud adhuc manet sub rigore iuris antiqui. Nec etiam est verum, quod assumitur in argumento, scllicet, quod admissus ad diuinorum participationem adinittatur ad sacram communionem: quia meretrices, & manifesti peccatores admittuntur ad diuinorum participationem, intelligendo per diuinorum participationem audientiam diuinorum, seu diuini officij, qui tamen repelluntur a sacra communione.

Tertio, dixi quantum ad istum quartum articulum, quod aliqui priuantur sacra communione non ratione alicuius culpae, suae scilicet vel alienae, sed vel ratione imperfectio nis naturae, sicut patet in pueris, qui sunt minores annis; & his, qui a natiuitate sunt orbati ratione, & etiam in aliis phreneticis, & furiosis, si nulla habent lucida interualla, ita quod timor verisimiliter habetur, si datur eis corpus Christi, quod fiat irreuerentia sacramento. Et in his, qui ratione infirmitatis vomunt, & continue rericiunt ea, quae sumunt. vel etiam ratione alicuius corporalis ma culae, sicut patet de eo, qui sine culpa sua polluitur in som no, quem licet non sit necesse a communione illa dic ab stinere: decens tamen est ad reuerentiam sacramenti.

Ad argumentum principale: quia de duobus tangitur in antecendente, scilicet de vidente, & tangente: ideo distincte respondeo: quantum ad videntem nego consequentiam: & quantum ad tangentem nego antecedens Ad probationem consequentiae dico, quod dato, quod secundum visum, & gustum esset aeque sensibilis experientia: tamen non est aequalis congruentia: quia visio sacramenti respondet fidei, & gustus respondet caritatis eo ipso innuitur, quod aliquis qui per mortale peccatum perdi dit caritatem, immediate perdit aptitudinem ad gustan dum sacramentum corporis Christi: quia tamen fidem catholicam non postposuit, ideo non est priuandus visione istius sacramenti, nisi alias sit irretitus sententia excommunicationis, interdicti, vel suspensionis. Falsitas etiam antecedentis quo ad tactum patet: nam aliquis mortaliter peccaret si existens in mortali peccato tangeret corpus Christi, nisi excusaretur per aliam imminen¬ tem necessitatem, puta, si non obuiaret, quod tunc caderet in aliquem ineptum locum, puta, in lutum, vel in ignem, & similia. Ad probationem cum dicitur, quod non mi- nus est Christum tangere realiter, quam sacramentaliter; dico, quod licet non sit minus secundum se: tamen si attendimus modum, quo Christus se habuit tunc quando tangi potuit realiter, & nunc, cum tangitur sacramentam liter, apparebit immediate, quod similitudo non valet ac propositum: quia tunc se habuit per modum medici: nunc autem se habet per modum medicinae fortissimae, quae non congruit aliquibus infirmis, sed tantummodo sanis: Et quia infirmus non est prohibitus a tactu ipsius medici, prohibetur tamen a medicina fortissima, quae nullo modo sibi congruit; ldeo dato, quod ab infirmo peccatore Christus tunc realiter fuisset tactus sine contagione noui peccati: hoc tamen non fieret, si peccator sine euidenti necessitate corpus Christi nunc sacramentaliter tangeret.