Quaestio 1

Quaestio 1 An possit demonstratiue concludi vnum tantum Deum esse

VTRVM POSSIT demonstratiue probari, vnum tantum Deum esse. Et videtur quod non: quia illud non possumus demonstrare esse, cuius esse non possumus cognoscere, sed esse Dei non possumus cognoscere, ergo &c. Maior patet, probo minorem: quia quid est Deus impossibile est nos scire secundum Dam. lib. 1. bed esse Dei idem est quod quidditas Dei: ergo impossibile est, nos scire esse Dei: & quia ens, & vnum conuertuntur, ergo si non possumus probare esse Dei, non poterimus probare vnitatem Dei, ergo &c

Contra. Illud, qued potest probari, necessaria ratione otest demonstrari; sed vnum Deum esse potest probari necessaria ratione: ergo &c. Maior patet primo posteriorum. Omnis enim svllogismus, vel est demonstratiuus, cel dialecticus, vel sophisticus: sed demonstratiuus est ex necessarijs, ergo &c. Maior patet 2. metaph vbi probatur necessarijs rationibus, quod in omni genere causae est de uenire ad vnum principium: sed Deus est causa finalis omnium, vt probatur. 12. metaph ergo est dare vnum solum Deum, sicut est dare vnum solum vltimum finem. In ista quaestione ponam quattuor conclusiones necatiuas, ex quibus tandem inferam vnam affirmatiuam: Pri ma est, quod non possunt esse plures Dij solo numero differentes, Secunda, quod non specie. Tertia, quod non genere. Quarta, quod non analogia.

RESOLVTIO Ia hoc quidem quaesito optime improbatur Deorum pluralitas, tam seciudum numerum, quam secundum speciem, genus, qu analogiam. Hinc vnum dumtaxat Deum esse necessaria ratis ne comprobari potest. ts enim

CONCLVSIO Impossibile est esse plires Deos solo numero differentes.

IICO Trgo Primo, quod impossibile est, esse plu res Deos solo numero differentes.

1 Quia illud quod est purus actus, non potest sub eadem specie numero multiplicari: sed Deus est purus actus, maior patet 12. metaph vbi dicitur, quod quaecum que sunt plura numero in eadem specie, multam habent materiam.

Et si ista proposito secundum aliquos pateretur calumniam de mate ria proprie dicta: quia dicerent, coelos esse eiusdem speciei in quibus negant materiam, etiam non repugnat plures Angelos esse secundum aliquos in eadem specle, qui tamen carent materia: tamen nullus dubitare potest, quin omne, quod multiplicatur numero in eadem specie, vel simpliciter habeat materiam partem sui, vel saltem habeat suum helvachim: id est suum mate riale, siue potentiale: in puro autem actu, nec est materia nec aliquid materiale, siue potentiale; sed Deus est purus actus, vt patet 12. metaph. & 8. physicorum

2 Praeterea, si essent duo Dij numero differentes in eadem specie, tunc essent duo infiniti Dij in eadem specie, consequens est falsum apud omnes: probo consequentiam, quia nulla species plura habens indiuidua, ex se, & per se est limitata, & determinata ad certum numerum suorum indiuiduorum; nisi enim per agens vel per finem, siue per aliquam extrinsecam causam determinetur ad huiusmodi certum numerum, ex se indeterminata manet, quia quantum est de se, qua ratione multiplicatur per duo indiuidua, eadem ratione est possi bile ipsam multiplicari per infinita indiuidua: sed in por petuis non differt esse, & posse, vt dicitur 3. physicorum. Cum ergo natura diuina sit perpetua, nec possit determi nari per aliquam causam superiorem: quia tunc non esset diuina. ergo. Patet consequentia, puta si essent dud Dij in eadem natura, quod essent infiniti.

3 Praeterea, illud, quod de se est omnino necesse esse, hoc ex se sine omni additamento est singulare, nec per conse nuens plurificabile: sed Deus est ex se omnino necesse es te quia si necessitas sui esse dependeret ab alio, tunc ipse nom esset Deus, sed illuda quo dependeret

Praeterea, confirmo hoc idem sic: quia si essent plures Dij, aut differrent in aliquo, aut in nullo. Si in nullo, ergo non plures Dij, sed vnus Deus. Si in aliquo; illud vel est necesse esse, vel possibile esse. Non primum: quia ne cese esse est de formali, & intrinseca ratione ipsius Dei Nec secundum: quia ille, qui includeret hoc possibile, es set compositus ex possibili, & necessario, & per consequens non posset esse Deus, cum Deus sit omnino simplex substantia, vt patet 12. metaph.

CONCLVSI0 I Nomn possint esse plures Dij sperie differentes

QVANTVM ad secundum principale dico, quod non possunt esse plures Dij specie differentes.

1 Quia quaecunque conueniunt genere, & differunt specie, sunt composita ex genere, & differentia: sed huiusmodi composito repugnat Deo, ergo &c. Maior patet, probo minorem: quia Vt patet 7, meta. genus dicit quio potentiale, differentia vero quid actuale, ergo quicquid componitur ex genere, & differentia, componitur ex actua li, & potentiali, quod Deo repugnat, a quo omnis passiua potentionalitas regulatur, vt patet 12. metaph

2 Praeterea. Si essent duo Dij naturaliter distincti, aui rterque esset omnipotens, aut alter tantum, aut neuter Si tertio modo, tunc neuter esset Deus. Si secundo modo, tunc alter tantum esset Deus. Si primo modo, tunc rel ambo concurterent ad productionem eiusdem effe crus, & tunc alter superflueret, cum vnus Deus omnipotens possit producere totum effectum: vel vnus resisteret alterius productioni, & tunc vel aeque potenter se haberent, vel alter vinceretur. Si primo modo, tunc effectu smul procederet secundum omnipotentiam producentis, & nen procederet secundum omnipotentiam resister uis. Si secundo modo, tunc victus non esset Deus.

3 Praeterea, si essent duo Dij, aut vnus intelligeret arem, aut non intelligeret cum: sed vtrumque est impossi tile, ergo &c Maior patet per immediatam, siue contraoriam diuisionem: minorem probo. Non enim potn dici, quod hic Deus illum Deum non intelligat: quia beatificum obiectum verum Deum latere non potest: seo rerus Deus est beatificum obiectum.

Nec potest dici, quod ipsum intelligat, quia aut cogno feret eum per essentiam suam, scilicet cognoscentis, au per essentiam ipsius cogniti. Si primo modo: tunc conti neret illum alium eminenter, & per consequens ille alius non esset Deus. Si secundo modo, tunc perficeretur ab chio, cuius essentia esset sibi ratio recipiendi actum intel lgendi, & tunc ipse cognoscens non esset Deus.

a Praeterea, formae specificae se habent sicut numeri, vt reitur S metaph ergo impossibile est esse duos Deos spe tifce differentes aeque perfectos, consequentia patet: quia impossibile est dare duos numeros ab vnitate aeque distan lle ergo, qu minus perfectus esset, Deus esse non posset

CONCLVSIOII Impossibile est esse pliores Deos genere differentes.

QVANTVM ad tertium principale dico, quod im v possibile est, esse plures Deoi genere differentes. 1 Quia aut quilibet iliorum deorum includeret tan romm odo perfectiones sui determinati generis, aut vterque includeret perfectiones cuiuslibet generis; autem vnus racloderet omnium perfectiones, & alter limitatas, & determinatas perfectiones.

Si primo modo, tunc neuter crit Deus: quia dicitur; metaph. Est enim quoddam ens perfectum vniuersali per¬ fectione, habens in se perfectiones omnium genetum.

uod quidem ens commentator ibidem dicit esse Deo Si secundo modo, tunc vter que includeret omnes per fectiones alterius Dei, & per consequens naturam illius & sic erunt vnus solus Deus.

Si tertio modo, tunc ille vniuersaliter perfectus tantum modo erit Deus, & non alter.

2 Praeterea, quaecunque genere differunt, si vnum est substantia, alterum necetiario est accidens: sed Deus non po test esse accidens; ergo &c. Maior patet, quia praedicamen tum substantiae est vnum tantum: minor est nota: quia non solum Deus non est accidens: sed nec in Deo possibile ess esse accidens, vt patet per Doe in suo lib de trin¬

CONCLUSIO 11II. impossibile est esse plures Deos differentes analogia

VANTVM ad quartum dico, quod impossibile est, plu res Deos differre analogia. 1 Quia quae sic differunt, quod in nullo penitus conneniunt, illa nullatenus esse possunt: sed quae differunt analogia in nullo penitus conueniunt, ergo &c. Maior patet 13. de di. no vbi ait Dion. quod omnis multitudo aliqualiter participat aliquo vno. Et ibidem ostendit, quod nulla adeo sunt diuersa: quin saltem conueniant analogia. Et eandem sententiam ponit Proclus in sua prima pro positone. Vnde etiam 4. meta. dicitur, quod non habet esse vnum, non habet esse: tales ergo Dij nullo modo esse pos sent, eo que in nullo conuenirent.

2 Praeterea, quicquid est extra analogiam entis realis, quod est commune decem praedicamentis, vel est totaliter nihil, uel si est aliquid, est purum ens rationis. Sed si duo Dij differrent vniuersali analogia, alter eorum esse extra analogiam entis realis; ergo vel esset nihil, vel tantummodo ens rationis, quorum vtrunque est inconueniens Forte dicetur, quod non differunt analogia vniuersali, sed analogia speciali: sic analogia sanorum differt ab analogia calidorum, siue colorum.

lllud non valet: quia quaecunque differunt analogia speciali, ista conueniunt analogia vniuersali: licet enim ana in sua analogia differant a calidis; tamen vtraque con ueniunt in analogia entis: sed quaecunque conueniunt in vna analogia, quamuiscunque vniuersali, vel vnum habet attributionem ad alterum, vcl ambo ad tertium, proter quod semper oportet deuenire ad vnum primum. Nec instantia est ad propositum: quia precise loquebar de analogia vniuersali: quae potest esse communis his, qua differunt genere, sicut patuit ex deductione, quam feci per articulos praecedentes, in quibus semper processi de minus communi ad maius commune

Sed contra praedicta, est opinio Manichaeorum, & aliorum multorum haereticorum: quorum pestifera nequitia oetere percipitur quoque vsque in praesentem diem. Ponut nim dicti haeretici, vnum esse Deum omnium bonorum; & alium esse Deum omnium malorum. Et ex dictis eorum multipliciter potest argui

1 Primo sic, Tale per participationem praesupponit ta le per essentiam: sed est dare bonum, & malum per participa tionem, ergo erit dare bonum, & malum per essentiam: sed quod est tale per essentiam, hoc ipsi dicunt Deum, ergo &c

2 Praeterea, vbicumque est darc causam secundam, ibi es dare causam primam: quia secundum non dicitur, nisi in or dine ad primum: sed est dare secundam causam mouentem ad malum, ergo & primam, & hoc erit Deus malorum.

3 Preterea, aliqui statim nati habent conuolutam ma litiam, talium ergo non poterit esse bona causa, nec per consequens bonus Deus.

4 Praeterea, si vnum contrariorum est in natura, & reli quum, vt dicitur 2. caeli & mundi: sed summum bonum & summum malum sunt contraria, cum ergo summum bonum sit, puta boni Dei bonitas, ergo & summum malum est, 3 Praeterea, vbicumque est dare magis, & minus, ibi est dare simpliciter bonum, eo quod est dare magis & mi nus bonum, sic &c.

Forte diceret aliquis, quod dato, quod esset summum malum, adhuc non esset per se, sed dependeret a summo pono, & per consequens non esset Deus.

Responderet Manichaeus, quod impossibile est, summum malum uel fieri, vel dependere a summo bono: quia semper illud, a quo aliquid dependet, comprehendit in seipso dependens, aut formaliter, aut virtualiter: sed bo nus Deus, nec comprehendit in se summum malum forma liter: quia tunc esset summe malus, & maxime contraria essent simul formaliter in eodem: nec virtualiter: quia quod est virtualiter tale, potest alterum facere formaliter tale ergo optimus Deus posset pessime facere, quod est oppo situm in adiecto: quia malis operibus efficimur mali, vt patet in 2. lib ethiico.

Similiter contra supradictam veritat em est opinio Ar rij, qui secundum distinctionem personarum, distinxit di uinam essentiam, & per consequens plures habuit ponere Deos essentialiter differentes, Poterat autem moueri istis sosphismatibus.

1 Relationes oppositae realiter distinctae non possunt simul fundari in eodem indiuisibili fundamento: hinc est, quod relatio identitatis, eo, quod non habeat fundamen tum realiter distinctum, est relatio rationis; Vt patet 5. metaph sed in essentia diuina fundantur relationes oppo sitae realiter distinctae

2 Praeterea, id quod praedicatur de pluribus realiter differentibus, non potest esse realiter vnum: sed essentia diuina praedicatur essentialiter de tribus personis realiter differentibus, ergo &c

3 Praeterea, id cuius essentia, & esse sunt penitus idem, si multiplicatur eius esse, & essentia diuerfificatur: sed in diuinis esse, & essentia sunt penitus idem, & esse diuersif catur, quia dicit Augustinus. 5. de trin. Diuersum est esse patrem, & esse filium, ergo videtur sequi, quod diuersa sit essentia, quia eodem lib. &cap. dicitur, quod sicut a sapiete dicta est sapientia, sic ab esse essentia.

I Praeterea, ista est falsa in diuinis, nullum generans est essentia: quia pater non esset essentia: ergo ista est fa sa in diuinis, nulla essentia est generans, cum vniuersalis negatiua simpliciter conuertatur, vt patet ex 1. lib. priorum, ergo haec est vera in diuinis, quaedam essentia est go nerans: quia lex contradictoriarum est talis, quod si vna est falsa, alia erit vera, & econuerso, vt patet primo perihermenias: sed nihil generat seipsum, vt patet 2. de ani ma & per Aug. saepius in 1. lib de trin. ergo diuina essentia generabit aliam diuinam essentiam.

3 Praeterea, quorum est vnum & idem esse, plurisicato vno plurificatur & reliquum: sed relatio in diuinis cum essentia habent vnum & idem esse: ergo plurificata relatione plurificatur & essentia.

e Praeterea, substantia in diuinis plurificatur: sed esse r tia est idem, quod substantia; ergo &c. Maior patet per H larium in lib de trin vbi vult, quod pater, & filius, & spir tus sanctus, sunt per substantiam tria, & per consonantiam vnum.

3 Praeterea, ab eodem res habet esse, & distinctum esse: sed relatio habet esse reale a fundamento: ergo habebit distinctum esse a fundamento, cum ergo nihil dat, quo non habet, videtur quod praeintelligatur distinctum esse reale in fundamento.

Posset etiam argui contra praedictam veritate physice sic 1 Non minus potens est lux spiritualis, quam lux cos oralis: sed lux corporalis producit lucem corporalem in natura distincta a sua natura: ergo.

2 Praeterea, vnumquodque tunc perfectum est, cum potest sibi simile generare, ut dicitur. 4. Meteororum: sed essentia diuina est perfectissima, ergo &c

3 Praeterea, idem, manens idem semper facit idem.: de generatione, ergo videtur, quod diuersitas causatori arguat diuersitatem deorum: maxime loquendo de tali¬ bus causatis, quae non possunt produci, nisi a Deo.

4 Praeterea, multitudo quaelibet participantium arguit vnum ens simpliciter, quod participiant: sed in om- ni genere est multitudo participantium, ergo in omni ge nere vno, erit vnum ens simpliciter ab alijs participatum tale appellat Proclus Deum: ergo tot erunt Dij, quot sunt genera

Sed ista non concludunt 1 Quia isti diuersi Dij, vel differrent in natura, & tuc ille, qui non haberet diuinam naturam non esset Deus, vel essent eiusdem naturae, & tunc essent vnus Deus: quis in separatis a materia, vnius naturae est vnum esse

2 Praeterea, omne, quod mouetur ab alio mouetur; cum ergo in per se mouentibus causis non sit processus in infinitum: oportet nos deuenire ad vnum motorem totaliter immobilem, vt concluditur 8. physicorum, & 12. metaph. Entia enim nolunt male disponi, & mala est plu ralitas principantium, vnus ergo princeps, vt concluditur 12. metaph¬

Ad solutionem autem sosphismatum adductorum pro Manichaeo est sciendum, quod error Manichaeorum mul tum ex hoc procedebat, quod credebant malum esse quandam substantiam, & naturam positiuam, & per consequens quodlibet malum particulare habere causam por se, & efficientem positiue, cuius oppositum totaliter pone re debuerunt: quia malum est priuatio boni, & quia priuatio de se est non ens; vt dicitur primo physicorum, er- go malum non requirit causam efficientem sed deficien tem. Propter quod Diony. 4. de diuinis no ait, quod malum nec est existens, idest substantia, nec inexistens, id est accidens. Et ideo ait beatus Augustinus 12. de ciui. Dei. "Nemo ergo quaerat efficientem causam malae voluntatis non enim est efficiens sed deficiens: nec illa, scilicetim ala poluntas vt est mala, est effectio: sed defectio". Et sequitur bidem. Sic causatur malum, vt auditur silentium, & vide tur tenebra. Videre autem tenebram non est aliquid videre, sed a uidendo deficere, & audire silentium, non est aliquid audire: sed magis ab audiendo deficere. Sic malum, & inordinatio non est aliquid facere: sed ab ordine deficere, & rectum ordinem a Deo, siue a natura institutum non seruare, Ideo Augustinus dixit eodem capite, "quod hoc est incipere habere malam voluntatem, ab eo deficere quod summo est"

His praemissis immediate patent solutiones sophisma tum praedictorum.

Ad primum ergo dicendum, quod maior est vera sub hoc sensu, quod omne esse per participationem praesupponit esse simpliciter, vel respectu cuius proficiat, vel a quo defi ciat. Ad minorem dico, quod malum praesupponit summum bonum, a cuius legibus deficit.

Ad secundum eodem modo: quia non oportet, quod detur aliquod primum, quod malum secundum participet positiue: sed sufficit esse summum bonum, a quo deficiat priuatiuc

Ad tertium dicendum, quod non est dare purum maum: quia si purum malum daretur, seipsum destrueret vt patet 4. ethico. & ideo nullum malum est, quod ita habeat connatam malitiam: quin necessario fundetur in aliquo bono positiuo Verbi gratia, in fornicatione possu mus duo considerare: quorum vnum est posituum, & habet causam efficientem, puta actio realis ipsius agentis aliud priuatiuum, & habet causam deficientem, puta inodinatio, quae est a voluntate derelinquente legem Dei sui. Talis ergo malitia non habebit Deum pro causa efficiente, sed inordinatam voluntatem a Deo deficientem

Ad quartum dicendum, quod bonum & malum non opponuntur contrarie, sed priuatiue: priuatiua autem op posita apta nata sunt fieri circa idem subiectum vicissim, & similiter contraria, & ideo non opponitur Deo aliquid pri uatiue nec contrarie, cum non sit aptus esse i aliquo subiecto.

Ad quintum dicendum, quod non datur maius, & minus maum respectu summi mali: quia hoc esse non potest; sed tam bonum, quam malum dantur respectu summi boni: primum vt accedens, secundum vt recedens: primum vt ad ipsum proficiens, secundum vt ab ipso deficiens. Sicut ait Augustinus contra Faustum, quod respectu eiusdem signi dicimur sagittare bene, & male, ita quod non ponuntur duo figna, quorum respectu vnius dicamur sagittare bene, & respectu alterius male. Sed ad idem signum magis, & magis attingentes, dicimur melius, & melius sagittare, &S ab eodem magis, & magis deuiantes, dicimur peius, & po ius sagittare, sic &c. Cum enim ipsum malum a nullo agente sit per se intentum: quia nullum agens respicien ad malum agit quod agit, vt dicitur in de di non, non opos tet sibi assignare causam efficientem, vt isti imaginantur.

Sed ad hoc forte diceret Manichaeus, quod id, quod est per accidens intentum, contingit vt in paucioribus, & raro: sed malum in hoc mundo contingit vt in pluribus, ergo videtur esse per se intentum

Respondeo, quod instantia assumit duplex falsum: quia licet id, quod est a casu contingat vt in paucioribus, & raro; vt patet 2. physicorum, non oportet tamen, quod om- ne per accidens intentum eueniat vt raro; nam nullum generans per se intendit corruptionem, & tamen tot eui niunt corruptiones, quot generationes: quamuis generationes sint per se intentae, alias non posset stare dictum Aristotel. 1. de generatione, qui ait, generatio vnius, es corruptio alterius. Assumitur etiam secundo falsum, cum dicitur, quod plura cueniunt mala, quam bona: quia nullum potest malum euenire, quin simul eueniat aliquoc bonum, in quo fundetur illud malum. Vnde si eueniat aliquod malum moraliter, necessario oportet cuenire ali quod bonum, vel moraliter, vel naturaliter. Etiam ex ipsis malis elicitur aliquod bonum: iuxta illud August. Omnipotens Deus non permitteret fieri aliqua mala, nisi adeo esset omnipotens, quod ex malis eliceret bona

Ad motiua etiam deducta pro errore Arrii, inferius, cum illa materia specialiter tractabitur, resposio lucidioi apparebit: ideo ad praesens breuius transeo respondendo.

Ad primum ergo dicendum, quod maior non est vera, nisi quando fundamentum est finitum. Ad minorem dicen dum, quod diuina essentia, cum sit in finita, simul potest fundare oppositas relationes. Alias inuenitur sic Ad primum dicendum, quod maior non est vera, maxime quando fundamentum est infinitum, sicut est in diuinis Etiam illa maior patitur instantiam in creaturis. Nam quando intellectus intelligit se, tunc simul fundat relationes oppositas, scilicet intelligentis, & intellecti.

Ad secundum dicendum, quod vna absoluta essentia infinita potest sibi identificare plura realiter distincta re relta, & per consequens de ipsis potest praedicare manens to taliter indiuisa

Ad tertium nego minorem. Ad probationem dico, qui Augustinus non loquitut ibi de esse absoluto, quod es commune tribus, sed loquitur de esse relato, quod ma gis debet dici quoddam adesse, quam esse. Ipsum enim adesse plurificatur, secundum quod plurificantur persone. Et ideo notanter dicit Augustinus. Diuersum est esse patrem, & diuersum est esse filium, & non dicit absolute, di uersum est esse dominum, vt hoc dictum non intelligere tur de esse essentiae diuinae, sed magis de adesse personae.

Ad quartum dicendum, quod praedicatione formal nullum generans, vt generans, est essentia: quia generans vt generans, est suppositum, cui per se competit agere actiones enim sunt singularium, vt patet primo metaphy sicae Praedicta ergo proposito est vera, quae in argumento dicebatur esse falsa, & per consequens sua conuersa erit vera, & contradictoria conuersae erit falsa, quae dicebatur esse vera, sed praedicatione identica, tunc concessis omni- bus praemissis, adhuc conclusio erit neganda: quia non sequitur, hoc est idem, quod generaus, ergo generat. Nam illud solum generat, quod est formaliter generans, & non omne illud, quod est identice idem quod generans; & illud magis determinabitur infra, distinctione;

Ad quintum posset negari maior, quia materia, & for. ma faciunt aliquod vnum esse quidditatiuum, & tamen secundum aliquos, multae sunt formae substantiales eiusdem materiae, ipsa materia non multiplicata. Non curo tamen de hac solutione, quia illud, in quo fundatur, non reputo esse verum, & ideo dico, quod maior est vera, si sic habent idem esse, quod habent etiam eundem modum essendi. Tunc ad minore m dico, quod quamuis relatio habeat idem esse cum essentia diuino, inquantum relatio comparata ad essentiam transit in essentiam, tamen relatio, vt relatio non habet eundem modum essendi cum es sentia: quia modus relationis, vt relatio, est ad aliud esse: sed modus essentiae est ad se esse, ratione quorum differen tium modorum potest multiplicari relatio non multiplicati e sentia

Ad sextum dicendum, quod Hilarius non accipit hic substantiam pro essentia, sed pro hypostasi.

Ad septimum dicendum, quod loquendo de relatiuis, tumc maior non est vera: quia dato, quod relatio realitatem suam capiat a fundamento, tamen rationem suam quidditatiuam, & per consequens distinctiuam sortitur in ordine ad oppositum

Ad primum physice introductum, concessa maiori, dico ad minorem, quod etiam diuina lux producit lucem spiri; tualem a se naturaliter differente, puta angelicam naturam

Ad secundum dicendum, quod maior illa intelligenda est non de natura sed de supposito, quomodo autem suppositum filij sit perfectum, cum tamen non possit alium filium generare, inferius patebit, cum de omnipotentia filij tractabo

Ad tertium dicendum, quod maior est intelligenda di agente naturali; Deus autem agit ad extra per intellectum, & voluntatem. Et quia potentiae rationales sunt ad op- posita, ergo diuersitas productorum non arguit diuersitatem Deorum, licet posset dici, quod arguat diuersitatem rationum producendi, puta diuersas ideas in mente diuina, iuxta illud August. 83. q4. Alia ratione conditu est homo, & alia equus, & sic de asus.

Ad quartum dicendum, quod Proculus modo Platonis ponit ordinem Deorum, siue idcarum separatarum iuxta ordinem entium, hoc autem nos negamus; dato tamen, quod ita esset; adhuc tamen omnes illi dii participarent vno summo Deo, qui erat Deus bonitatis, & vnita tis: sicut idem Proclus ponit, & nos appellaremus illum perum Deum.

Ad argumentum principale dicendum, quod scire Deum esse, non est scire esse Dei: sed terminis praesuppositis est scire hanc propositionem esse veram Deus est: quia scito quid importatur per terminos, immediate dignoscitur, quod hoc praedicatum est de essentia illius subiecti. clara, distinctaque subdiuusio secunda particiulae se cundae primcipalis huus distinctionis: in qua Magister diuinarum Personarum Trini tatem vtriusque canonict instrimen ti testimonio comprobat.